Ustanie bytu fundacji

Likwidacja fundacji

Ustawa o fundacjach jako przesłanki likwidacji fundacji wskazuje:

1) osiągnięcie celu, dla realizacji którego została ustanowiona lub 2) wyczerpanie się środków finansowych i majątku.

Może ona mieć miejsce nie tylko w razie całkowitego wyczerpania środków finansowych i majątku, ale także wtedy, gdy zmniejszą się one tak bardzo, że ciągłe (trwałe) realizowanie celów fundacji nie będzie możliwe. Ustawa stanowi bowiem o wyczerpaniu, a nie o całkowitym wyczerpaniu środków finansowych i majątku fundacji¹²⁵�

Sąd Najwyższy wyklucza możliwość likwidacji fundacji z przyczyn innych niż te, które są wyraźnie wskazane w ustawie. Jego zdaniem statut nie może lać odmiennych podstaw utraty osobowości prawnej przez fundację niż okreś-lone w ustawie o fundacjach¹²⁶, jednak w literaturze występuje pogląd, zgodnie

124 J. s^trzępka, [w:] B. s^aGan, J. s^trzępka, Prawo o fundacjach…, s. 42–44.

125 J. b^licharz, Ustawa o fundacjach� Komentarz, Warszawa 2002, s. 46.

126 Postanowienie SN z dnia 8 lutego 2000 r., sygn. akt I CKN 416/98, OSNC 2000, nr 9, poz. 157.

z którym statuty mogą przewidywać rozmaite przyczyny likwidacji fundacji¹²⁷, np. upływ czasu, na jaki została ona ustanowiona.

Statut fundacji powinien wskazywać organ właściwy do podjęcia decyzji o li-kwidacji fundacji oraz jej sposób. Zwykle tym organem jest zarząd.

Jeżeli statut nie przewiduje likwidacji fundacji lub jego postanowienia w tym przedmiocie nie są wykonywane, właściwy minister lub wojewoda zwraca się do sądu¹²⁸ z wnioskiem o likwidację fundacji. W przypadkach innych niż przewi-dziane wyżej, likwidacja fundacji może nastąpić tylko na mocy przepisu ustawy.

Obowiązki likwidatora zostały omówione we fragmencie dotyczącym likwi-dacji stowarzyszenia oraz obowiązków likwidatora.

W trakcie postępowania likwidacyjnego fundacja występuje w obrocie pod dotychczasową nazwą z dopiskiem „w likwidacji”. Po zakończeniu postępowania likwidacyjnego fundacja zostaje wykreślona z rejestru i tym samym traci osobo-wość prawną.

Upadłość fundacji

Zagadnienia dotyczące upadłości fundacji zostały omówione w części po-święconej upadłości stowarzyszeń.

Połączenie z inną fundacją

Statut fundacji może zawierać postanowienia dotyczące połączenia jej z inną fundacją (art. 5 ust. 1 u.fund.) i określać warunki takiej reorganizacji. Połączenie może mieć postać albo inkorporacji, polegającej na przeniesieniu całego majątku jednej fundacji na inną, prowadzącej do utraty podmiotowości prawnej przez fun-dację przejmowaną, albo fuzji, polegającej na powstaniu nowej fundacji w miej-sce łączących się, które ulegają rozwiązaniu i tracą osobowość prawną¹²⁹�

127 H. c^ioch, Utrata osobowości prawnej przez fundację, „Annales Universitatis Mariae Curie--Skłodowska, Sectio G” 1987, s. 63 i nast.: Idem, Nadzór nad działalnością fundacji, „Nowe Pra-wo” 1987, nr 7–8, s. 51; H. c^ioch, Prawo fundacyjne…, s. 145.

128 Chodzi o sąd sprawujący nadzór nad fundacją.

129 A� K^idyba, Komentarz do ustaw o fundacjach…

Bibliografia

L i t e r a t u r a

a^daMiaK, c^harycKa b., G^uMKowsKa M., Kondycja sektora organizacji pozarządowych w Polsce 2015� Raport z badań, Warszawa 2016.

b^endorf-b^undorf M., Członkostwo w stowarzyszeniu, „Studia Prawnoustrojowe” 2015, nr 28.

b^licharz J., Pozycja prawna stowarzyszeń� Studium administracyjnoprawne. Wrocław 1996.

b^licharz J., Ustawa o fundacjach� Komentarz, Warszawa 2002.

b^oGucKa I., Nadzór nad stowarzyszeniami, „Kontrola Państwowa” 2015.

b^uGaJna-s^PorczyK d., J^anson i., Zakładamy fundację� Praktyczny komentarz do ustawy o funda-cjach, Warszawa 1996.

b^uttler D., Ekonomia sektora non profit� Krytyka i reinterpretacja wybranych aspektów teoretycz-nych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2009, z. 4.

c^ioch H., Istota aktu fundacyjnego, „Nowe Prawo” 1986, nr 10.

c^ioch H., Pojęcie i rodzaje fundacji, „Państwo i Prawo” 1987, nr 2.

c^ioch H., Nadzór nad działalnością fundacji, „Nowe Prawo” 1987, nr 7–8.

c^ioch H., Utrata osobowości prawnej przez fundację, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skło-dowska, Sectio G” 1987.

c^ioch H., Prawo fundacyjne, Kraków 2005.

c^ioch H., Prawo fundacyjne, Warszawa 2011.

c^zerwinsKi J, Stowarzyszenia, [w:] Encyklopedia podręczna prawa publicznego, t. 2, red. Z. c^ibi

-chowsKi, Warszawa 1939.

d^oMinowsKa J., Prowadzenie działalności gospodarczej przez organizacje pozarządowe w latach 1989–2014, „Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2014, nr 362.

d^łuŻak K., Fundacja w praktyce notarialnej, „Rejent” 1992, nr 2.

Fundacje Korporacyjne w Polsce� Raport z badań 2012, Forum Darczyńców w Polsce, Warszawa 2012.

G^ołaszewska-K^aczan u., Fundacje korporacyjne w Polsce, „Annales. Etyka w życiu gospodar-czym” 2014, vol. 17, nr 3.

G^orzelońska U., Rola sektora non profit w polskiej gospodarce, „Studia Ekonomiczne” 2011, nr 4.

G^rzybowsKi S., Prawo cywilne� Zarys części ogólnej, Warszawa 1978.

h^adrowicz E., Stowarzyszenia zwykłe w polskim systemie prawnym, Toruń 2014.

h^ausner J., Zarządzanie publiczne� Podręcznik akademicki. Warszawa 2008.

K^ietlinsKa K., Rola fundacji korporacyjnych w realizacji społecznej odpowiedzialności biznesu,

„Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2014, nr 198.

K^idyba A., Ustawa o fundacjach� Prawo o stowarzyszeniach, Warszawa 1997.

K^idyba A., Prawo handlowe, Warszawa 2010.

KleszczewsKi K., Komentarz do art� 45 ustawy o finansach publicznych, [w:] Ustawa o finansach publicznych� Komentarz prawno-finansowy, red. H. d^zwonKowsKi, G. G^ołębiowski, War szawa 2014.

K^ruczalaK-J^anKowsKa J., Niewypłacalność stowarzyszenia w prawie polskim, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2015, t. XXXIII.

l^imański A., Marketing w organizacjach non profit, Warszawa 2007.

l^eś e., n^ałęcz s., w^ygnański J.J., t^oePler s., s^alaMon l.M., Sektor Non-Profit w Polsce� Szkic do portretu, Warszawa 2000.

M^azur E., Fundacja, „Palestra” 1991.

M^ielniK B., Kształtowanie się pozapaństwowej podmiotowości w prawie międzynarodowym, Wro-cław 2008.

M^ilewsKa P., Grantodawcy z III sektora – możliwość pozyskania środków przez biblioteki, „Biuletyn EBIB” 2015, nr 2.

P^yKa M., Fundacje korporacyjne – organizacje trzeciego sektora czy element struktury przedsię-biorstw, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2013, nr 8.

r^oMul J., Państwo a stowarzyszenia w Polsce Ludowej, Poznań 1969.

s^aGan b., s^trzępka J., Prawo o fundacjach� Komentarz, Katowice 1992.

s^arnecKi P., Prawo o stowarzyszeniach� Komentarz, Warszawa 2007.

s^taszczyK P., Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie� Komentarz, Warszawa 2013.

s^tecKi L., Fundacja, t. I, Toruń 1996.

s^tecKi L., Fundacje, t. II, Toruń 1996.

s^usKi P., Stowarzyszenia i fundacje, Warszawa 2011.

s^zydło M., Opinia prawna na temat projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw, „Zeszyty Prawnicze” 2015, nr 1.

s^zypuliński Z., Prawo o stowarzyszeniach� Wzory pism-statutów i innych aktów z objaśnieniami oraz z przepisami związanymi z prawem o stowarzyszeniach, Poznań 1997.

t^rzasKowsKi R., Działalność statutowa a działalność gospodarcza fundacji� Prawo i praktyka, War-szawa 2003.

w^asilewsKi A., Prawna problematyka fundacji� Zagadnienia podstawowe, „Państwo i Prawo” 1984, nr 9.

z^ienKiewicz A., Współpraca przedsiębiorstw z fundacjami w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu – studium przypadku, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicz-nego w Katowicach” 2015, nr 225.

D o k u m e n t y

Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3019 Sejmu VII kadencji.

Ź r ó d ł a p r a w a

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483 z późn. zm.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, t.j. Dz.U. 2017 poz. 459.

Ustawa z dnia 17 listopada1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, t.j. Dz.U. 2017 poz. 700 z późn. zm.

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach, t.j. Dz.U. 2016 poz. 40.

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach, t.j. Dz.U. 2017 poz. 210 z późn. zm.

Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, t.j. Dz.U. 2016 poz. 1870 z późn. zm.

Ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, t.j. Dz.U. 2016 poz. 239 z późn. zm.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, t.j. Dz.U. 2016 poz. 1870 z późn. zm.

Tomasz Turek Wyższa Szkoła Humanitas

VI. Zasady opodatkowania dochodów osiąganych