Wskaźniki poczucia bezpieczeństwa obywateli województwa łódzkiego

Elementem równie istotnym jak sytuacja na rynku pracy, przekładająca się na poziom zaspokajania potrzeb w obszarze społecznym, jest odbierane przez obywateli poczucie bezpieczeństwa i jego odczuwanie w sferze publicznej. Świadomość zamieszkiwania na terenie, na którym można bezpiecznie przemierzać drogę do pracy, gdzie posiadanym nieruchomościom czy innemu mieniu nie grozi zabór lub zniszczenie oraz gdzie bez obawy

351 Tamże, s. 8.

157 można posłać dzieci do szkoły, są elementami niezmiernie ważnymi przy podejmowaniu decyzji o miejscu zamieszkania.

O tym iż, jednym z czynników mogącym negatywnie wpływać na poziom bezpieczeństwa jest bezrobocie, wskazano w pierwszym rozdziale pracy, gdzie na diagramie nr 11, zaprezentowano występujące zależności zachodzące pomiędzy poziomem bezrobocia z ilością stwierdzanych przestępstw. Widoczny na nim w ostatnich latach bardziej dynamiczny spadek liczby przestępstw, w stosunku do zmniejszającego się nieco wolniej poziomu bezrobocia, świadczyć może o wzroście poziomu bezpieczeństwa w województwie.

Z opublikowanych danych statystycznych wynika, iż na koniec 2014 roku, na ogólną liczbę 51 927 stwierdzonych przestępstw, największy udział stanowiły przestępstwa przeciwko mieniu; odnotowano ich 30 530. W następnej kolejności znalazły się przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu i bezpieczeństwu w komunikacji, stanowiły one 5 685 z ogółu przestępstw. Zdecydowanie mniejszy udział miały przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu (1 396), wolności sumienia i wyznania (1 660), czy wymiarowi sprawiedliwości (1 628)³⁵². Jak wynika z przytoczonych danych, największym zagrożeniem jest utrata lub zniszczenie mienia oraz obawa przed bezpiecznym przebywaniem w przestrzeni publicznej.

Z przeprowadzonego na zlecenie Komendy Głównej Policji w styczniu 2016 roku, kolejnego wydania „Polskiego Badania Przestępczości”³⁵³ wynika, iż 72,6% mieszkańców województwa łódzkiego czuje się bezpiecznie w swojej okolicy; na brak takiego poczucia wskazało 24,9% ankietowanych. Jednocześnie warto zauważyć, że również niemalże co czwarty mieszkaniec województwa nie odczuwa jakichkolwiek zagrożeń w rejonie swojego miejsca zamieszkania. Tak odpowiadało 23,7% badanych, w grupie tej zdecydowaną większość stanowili mężczyźni.

Mieszkańcy województwa łódzkiego najbardziej obawiają się brawurowo jeżdżących kierowców, taki pogląd wyraża 29,6% badanych. W dalszej kolejności wymieniono obawę przed włamaniami do mieszkań i samochodów, w ten sposób odpowiedziało 26,6%

respondentów oraz napadów i rozbojów – 25,6%.

Wartym podkreślenia jest fakt, iż na wyrażanie obawy przed brawurą kierowców nie miał wpływu wiek respondentów, ani wykształcenie. W każdej z tych grup zanotowano około jednej trzeciej takich odpowiedzi. Pewne zróżnicowanie można zauważyć oceniając zagrożenie

352 Rocznik statystyczny województwa łódzkiego…, dz. cyt., s. 86-87.

353 Polskie Badanie Przestępczości - jest realizowanym od 2007 roku na zlecenie Komendy Głównej Policji cyklicznym badaniem, które ma na celu poznanie społecznych ocen skuteczności Policji i pracy policjantów pełniących służbę w okolicy miejsca zamieszkania respondentów oraz poziomu poczucia bezpieczeństwa Polaków. Realizowane jest przez niezależne ośrodki badawcze, na łącznej próbie 17 tyś. Polaków w wieku powyżej 15 roku życia. Z każdej Komendy Wojewódzkiej i Komendy Głównej Policji po 10 tysięcy respondentów.

158 ze względu na miejsce zamieszkania. Tutaj 44,3% mieszkańców wsi wyraziło taką obawę, natomiast dla zamieszkujących miasta, zwłaszcza o wielkości pomiędzy 20 a 100 tysięcy mieszkańców, było to tylko 17,7%. Jako główne zagrożenie w dużych miastach wskazano włamania, przeważnie do mieszkań i samochodów (było to 40,9%), oraz napady i rozboje, które stanowiły 39,0% odpowiedzi. Najbardziej obawiali się włamań osoby zamieszkujące w nowym miejscu poniżej roku, tak odpowiedziało 44,3% badanych³⁵⁴.

Diagram nr 21. Jakich zagrożeń obawiali się mieszkańcy województwa łódzkiego w pobliżu miejsca swojego zamieszkania w 2015 roku.

Źródło. Opracowanie własne na podstawie Polskiego Badania Przestępczości, edycja 2015, s. 206.

Spośród innych zagrożeń jakich obawiają się mieszkańcy województwa w pobliżu miejsca swojego zamieszkania znalazły się bójki i pobicia, agresja ze strony innych osób, zaczepianie przez agresywne grupy czy niszczenie mienia. Szczegółowy udział procentowy poszczególnych zagrożeń przedstawiono na diagramie nr 21.

Na brak poczucia bezpieczeństwa w miejscu swojego zamieszkania głównie wskazują nastolatkowie. Jest to najczęściej obawa przed wyjściem z domu w godzinach wieczornych.

Obawę taką wyraziło niemalże połowa badanych, co stanowiło 47,8%. Także na obawy

354 Polskie Badanie Przestępczości, Warszawa 2015, s. 206.

0 5 10 15 20 25 30 35

napadów,rozbojów wymuszeń, okupów bójek i pobić włamań kradzieży brawurowo jężdżących kierowców agresji ze strony innych handlu narkotykami niszczenia mienia niczego się nie obawiam zaczepiania przez agresywne grupy

Wyrażony w % odsetek zagrożeń jakich najbardziej obawiają się mieszkańcy województwa łódzkiego w pobliżu miejsca zamieszkania.

159 o swoje bezpieczeństwo w pobliżu miejsca zamieszkania po zmroku, wskazało 34,3%

mieszkańców średniej wielkości miast i 30,7% badanych mieszkańców Łodzi. Najbardziej bezpiecznie w okolicy miejsca zamieszkania czują się osoby mieszkujące na wsi. Taka opinię wyraziło 84,7% biorących udział w badaniu³⁵⁵.

Z tak udzielanych odpowiedzi, najbezpieczniej w miejscu swojego zamieszkania w godzinach wieczornych, czują się mężczyźni, którzy stanowili 80,4% oraz osoby nie mające dzieci poniżej 18 roku życia, taki pogląd wyraziło 76,1% badanych. Zdecydowanie mniejszy odsetek stanowiły kobiety, było to 31,0%, natomiast osoby wychowujące dzieci do 18 roku życia twierdzącej odpowiedzi udzieliły w 37,1%. Trudności z określeniem poziomu swojego poczucia bezpieczeństwa miały najczęściej osoby powyżej 60 roku życia.

Spośród oczekiwań względem formacji odpowiedzialnej za zapewnienie bezpieczeństwa jaką jest Policja, najistotniejszą kwestią jaką wskazywali mieszkańcy województwa łódzkiego było szybkie przybycie policjantów na miejsce zdarzenia. Wskazało tak 54,4% ankietowanych. Na podobnym poziomie oczekiwań, to jest 48,1%, wymieniono skuteczność Policji. Za równie istotny czynnik określający poziom poczucia bezpieczeństwa obywateli uznano możliwość łatwego dodzwonienia się na numery alarmowe, wskazało na niego 38,5% badanych. Warto też zauważyć, że dla ponad jednej czwartej badanych (28,3%) jedną z ważniejszych kwestii dających poczucie bezpieczeństwa, jest obecność patroli policyjnych na ulicach³⁵⁶.

Także edukacja w obszarze bezpieczeństwa powinna znajdować się w zadaniach realizowanych przez Policję. Taki pogląd wyraziło 59,9% uczestników badania. Wśród nich największą grupę stanowiły osoby wychowujące dzieci, z czego osoby z dziećmi do 5 roku życia wskazały na tę potrzebę w 74,4% natomiast badani mieszkańcy z dziećmi w wieku od 6 do 12 lat udzieliły takiej odpowiedzi w 69,9%³⁵⁷.

Analizując przytoczone wyniki można stwierdzić, iż województwo łódzkie nie należy do najbezpieczniejszych w kraju, gdzie ogólny poziom bezpieczeństwa oceniono na poziomie 78,1%³⁵⁸. Dla województwa łódzkiego wyniósł on wspomniane wcześniej 72,6%, co stawia je na przedostatnim miejscu w kraju.

Składa się na to, dość znacznie odbiegający od poziomu krajowego odsetek osób, które nie czują się bezpiecznie w swojej okolicy. Średnia krajowa wynosi 18,9%³⁵⁹, natomiast w województwie łódzkim było to 24,9%.

355 Polskie Badanie Przestępczości…, dz. cyt. s. 185.

356 Polskie Badanie Przestępczości…, dz. cyt., s. 188.

357 Tamże, s. 189.

358 Tamże, s. 13.

359 Tamże.

160 Jednocześnie jednak powyżej poziomu krajowego, wyliczonego na 22,2%³⁶⁰ kształtuje się liczba badanych osób, które nie odczuwają żadnego zagrożenia w pobliżu miejsca swojego zamieszkania. W województwie łódzkim ocenia tak 23,7% badanych. Może to być wynikiem nieco mniejszego niż przed rokiem odsetka badanych, którzy wyrażali lęk przed głównymi zagrożeniami takimi jak brawura kierowców, włamania czy rozboje. Poziom lęku obniżył się także przed agresją ze strony innych osób oraz zaczepianiem przez agresywne grupy.

Odnotowano natomiast wzrost liczby badanych, dla których ważnymi kwestiami z zakresu bezpieczeństwa jest możliwość szybkiego kontaktu ze służbami ratunkowymi, a co z tym się wiąże szybszego ich przybycia na miejsce zdarzenia oraz zwiększeniem skuteczności Policji.

Takie zachowania ankietowanych mogą dawać świadectwo poziomu kultury bezpieczeństwa publicznego objętych badaniami osób.

3. Związki bezrobocia z wybranymi obszarami bezpieczeństwa mieszkańców