Trzeci okres rozwoju szkoły, liczony od 1967 roku do dzisiaj, obejmuje szkolenie pod-chorążych w warunkach szkoły wyższej. W tym czasie następowały także zmiany organi-zacyjne polegające na scalaniu poszczególnych szkół oficerskich w jednolitą uczelnię ma-jącą kształcić oficerów na potrzeby wojsk lądowych. Przekształcenia te znajdowały odzwierciedlenie w nazewnictwie szkoły. W poszczególnych latach działała ona jako: Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Zmechanizowanych (WSOWZ); Wyższa Szkoła Oficerska im. Tadeusza Kościuszki; Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych we Wrocławiu i Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych imienia Generała Tadeusza Kościuszki.
WSOWZ rozpoczęła działalność 1 października 1967 roku. Pozostawała szkołą typu do-wódczego. W swoim programie kształcenia uwzględniała specyfikę i potrzeby wojsk zme-chanizowanych, wojsk obrony wewnętrznej, wojsk powietrznodesantowych oraz ochrony pogranicza. Na mocy rozporządzeniem Rady Ministrów z 2 kwietnia 1971 roku absolwen-ci uzyskiwali tytuł inżyniera – dowódcy. W nowym systemie kształcenia zostały zorgani-zowane kolejne dwa kierunki: w 1976 roku wychowania fizycznego, a w 1977 roku – po-lityczny.
Dużą wagę przywiązywano do odpowiedniego poziomu naukowo-dydaktycznego kadry uczelni. Z dniem 1 października 1980 roku wszyscy oficerowie wyznaczeni na stanowiska dydaktyczne i naukowo-badawcze uzyskali tytuły wojskowych nauczycieli akademickich.
Kadrę cywilnych nauczycieli akademickich tworzyła grupa kilkudziesięciu wykładowców i starszych wykładowców matematyki, fizyki, mechaniki technicznej i języków obcych.
Przemiany związane z transformacją ustrojową nie miały istotnego wpływu na działalność szkoleniowo-wychowawczą uczelni.
Rozporządzeniem Rady Ministrów z 7 czerwca 1994 roku WSOWZ została połączona z wrocławską Wyższą Szkołą Inżynierii Wojskowej i otrzymała nazwę Wyższa Szkoła Oficerska im. Tadeusza Kościuszki. Tym samym tradycje szkoły wzbogaciły się o bogatą hi-storię saperów wojskowych. W następnych latach na proces dalszego scalania szkolnictwa wojskowego wpłynęły przemiany struktur organizacyjnych Sił Zbrojnych RP oraz nowa kon-cepcja szkolenia oficerów Wojska Polskiego.
1 października 2002 roku w wyniku połączenia Wyższej Szkoły Oficerskiej im. Tadeusza Kościuszki z Wrocławia, Wyższej Szkoły Oficerskiej im. Stefana Czarneckiego z Poznania i Wyższej Szkoły Oficerskiej im. Józefa Bema z Torunia powstała Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych we Wrocławiu. Nowo powstała uczelnia przejmowała tradycje wymienio-nych szkół oficerskich.
31 grudnia 2006 roku szkoła uzyskała status państwowej szkoły wyższej. Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 30 czerwca 2010 roku uczelnia przyjęła nazwę Wyższa
37 F. Kusiak, K. Nowacki, Per aspera ad astra w Oficerskiej Szkole Wojsk Zmechanizowanych im. Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu w latach 1962–1965, Wrocław 2015, s. 103.
Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych imienia Generała Tadeusza Kościuszki. W tym samym roku rozpoczęto kształcenie studentów cywilnych. Szkoła uzyskała znaczną autonomię.
1 września 2012 roku wszedł w życie nowy statut szkoły. Działalność dydaktyczną prowa-dzi ona na podstawie regulaminu studiów uchwalonego przez Senat WSOWL zatwierdzony decyzją ministra obrony narodowej38. Przełożonym całego stanu osobowego szkoły jest rek-tor-komendant. Organy kolegialne WSOWL stanowią Senat i rady podstawowych jednostek organizacyjnych. W uczelni są prowadzone studia pierwszego stopnia: licencjackie (absol-went uzyskuje tytuł zawodowego licencjata) oraz inżynierskie (kończą się uzyskaniem tytu-łu zawodowego inżyniera). Natomiast studia drugiego stopnia są studiami magisterskimi i kończą się uzyskaniem tytułu zawodowego magistra. Ponadto są organizowane studia po-dyplomowe. Studia pierwszego i drugiego stopnia odbywają się w formie stacjonarnej i nie-stacjonarnej. Dla studentów wojskowych dodatkowo jest organizowany egzamin na oficera, który odbywa się przed komisją powołaną przez rektora-komendanta na wniosek dyrektora Instytutu Dowodzenia39.
W skład struktury organizacyjnej uczelni wchodzą: Wydział Nauk o Bezpieczeństwie, Wydział Zarządzania, Instytut Dowodzenia, Studium Języków Obcych oraz Zakład Wychowania Fizycznego i Sportu. Ponadto w WSOWL są prowadzone kursy i szkolenia spe-cjalistyczne. Są to: kursy przeszkolenia kadry oficerskiej rezerwy, kursy doskonalące i kwa-lifikacyjne dla oficerów i podoficerów, szkolenie żołnierzy Narodowych Sił Rezerwowych, szkolenia oficerskie dla absolwentów wyższych uczelni cywilnych i podoficerów, szkolenia podstawowe kandydatów na lekarzy wojskowych oraz studia podyplomowe dla oficerów i osób cywilnych z zakresu zarządzania kryzysowego.
Godło uczelni stanowi wizerunek orła z rozpostartymi, wzniesionymi skrzydłami trzyma-jącego w szponach miecz. Orzeł z mieczem symbolizuje waleczność, męstwo i odwagę. Nad orłem znajduje się napis Per aspera ad astra (przez ciernie do gwiazd), który jest dewizą uczelni. WSOWL honoruje szczególnie zasłużone osoby: medalem uczelni, odznaką hono-rową uczelni lub pierścieniem pamiątkowym40.
W ciągu 70 lat historii szkoły poprzedniczki WSOWL i sama WSOWL przechodziły wie-le zmian organizacyjnych i szkowie-leniowo-wychowawczych. Modyfikowany był proces nauko-wo-dydaktyczny, a także kryteria naboru kandydatów. Szukano rozwiązań systemowych, które umożliwiałyby kształcenie słuchaczy i studentów zgodnie z potrzebami wojsk lądo-wych, a także wymogami bezpieczeństwa państwa.
W roku akademickim 2014/2015 studenci w cywilnych ubraniach stanowili 76% całego stanu osobowego kształcących się w WSOWL (599 studentów wojskowych i 1945 cywil-nych). Prawie 1240 słuchaczy, co stanowi 63% ogółu studentów, studiuje w systemie stacjo-narnym. Cywilni absolwenci są kształceni do służby publicznej w obszarze szeroko rozu-mianego bezpieczeństwa narodowego i działań w sytuacjach kryzysowych. Od 2012 roku szkoła ma prawo nadawania absolwentom tytułu magistra.
38 Od 1 października 2012 r. obowiązuje regulamin studiów zatwierdzony Decyzją nr 245/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 sierpnia 2012 roku. DzUMON z sierpnia 2012 roku, poz. 326.
39 Vide: Regulamin Studium Oficerskiego WSOWL, Wrocław 2012, s. 16.
40 Vide: Statut Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych…, op.cit., s. 7.
Podchorążowie uczestniczą także w szkoleniu poza granicami kraju w ramach programu Erasmus41. Organizowane są wyjazdy studentów na studia i praktyki: na przykład w roku aka-demickim 2012/2013 wyjechało 21 studentów cywilnych i 2 podchorążych, a w roku akade-mickim 2013/2014 – odpowiednio 22 cywilów i 8 podchorążych. W roku akadeakade-mickim 2012/2013 w ramach tego programu do WSOWL przyjechało 13 studentów zagranicznych, w tym jeden cywilny (Słowenia) i 12 wojskowych (7 – Austria, 4 –Rumunia i 1 – Czechy).
W następnym roku akademickim było ich 28, w tym 5 studentów cywilnych i 23 wojskowych.
Natomiast w semestrze letnim roku akademickiego 2014/2015 programem objęto 48 studen-tów, w tym 8 cywilnych i 40 wojskowych.
Praktykowane są wyjazdy pracowników naukowych szkoły na uczelnie zagraniczne w ce-lu prowadzenia zajęć (w latach 2011–2015 wyjechało 37 osób), a także wyjazdy szkolenio-we (w latach 2011–2015 wyjechało 15 osób). Do szkoły przyjeżdżają pracownicy zagranicz-ni. W latach 2011–2014 przyjechało 14 osób w celu prowadzenia zajęć, natomiast 20 osób wyjechało na szkolenie. WSOWL podpisała umowy o współpracy z 38 zagranicznymi uczel-niami wyższymi, tak zwanymi uczeluczel-niami partnerskimi42. Jest stałym członkiem Konwentu Szkół Wojskowych Unii Europejskiej.
Zadania szkoleniowo-wychowawcze i dydaktyczno-naukowe wykonuje 111 pracowników naukowych w mundurach, w tym 4 doktorów habilitowanych i 54 doktorów oraz 106 pra-cowników naukowych cywilnych, w tym 6 profesorów, 17 doktorów habilitowanych i 33 dok-torów. Struktura organizacyjna uczelni i obsada etatowa kadry dydaktyczno-naukowej za-pewnia dobrą i efektywną realizację programu studiów oraz szkoleń.
Podsumowanie
Na każdym etapie rozwoju organizacyjnego kolejne szkoły oficerskie odgrywały rolę słu-żebną wobec jednostek liniowych. Komendy szkół miały rozeznanie w potrzebach wojsk, wiedziały, jaką wiedzę teoretyczną musi zdobyć absolwent i jakimi umiejętnościami prak-tycznymi powinien się wykazywać. Charakterystyczne dla szkolnictwa wojsk lądowych jest kierowanie się zasadą kontynuacji i rozwoju oraz śmiałe wprowadzanie nowatorskich roz-wiązań organizacyjnych i szkoleniowych. Absolwenci byli i są dobrze wyszkoleni oraz wszech-stronnie przygotowani do dowodzenia na szczeblach taktycznych. WSOWL ma uznane miej-sce w środowisku akademickim Wrocławia oraz współpracuje z cywilnymi uczelniami w kraju.
Absolwenci szkół oficerskich, których tradycje dziedziczy WSOWL, utrzymują kontakty ze swoją uczelnią, dzięki przychylności komendy szkoły organizują zjazdy koleżeńskie z oka-zji kolejnych rocznic swoich promocji. Na wrzesień 2015 roku absolwenci promocji 1965
za-41 Erasmus – program skierowanym przede wszystkim do uczelni, ich studentów i pracowników, wspierający mobilność i współpracę międzynarodową uczelni oraz firm. Celem Erasmusa jest polepszanie jakości kształcenia w krajach uczestniczących w tym programie przez rozwijanie współpracy między uczelniami oraz wspieranie mobilności studentów i pracowników szkół wyższych. Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych realizuje ten program od roku akademickiego 2011/2012.
42 Są to uczelnie z: Czech, Słowacji, Litwy, Łotwy, Niemiec, Włoch, Austrii, Turcji, Słowenii, Rumunii, Bułgarii, Węgier, Cypru, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Portugalii, Francji, Chorwacji i Turcji.
planowali jubileuszowy zjazd w 50. rocznicę otrzymania pierwszych gwiazdek oficerskich.
Będzie to wydarzenie o wymiarze historycznym, ponieważ dotychczas jeszcze żaden rocz-nik absolwentów szkoły nie obchodził w murach uczelni tak doniosłej rocznicy.
Reasumując, uczelnia rozwijała się i zmieniała swój charakter oraz profil szkolenia w za-leżności od potrzeb i tendencji rozwojowych Wojska Polskiego. Każda szkoła powstawała w określonych warunkach i zaspokajała potrzeby armii związane z przygotowaniem korpu-su oficerskiego. Operatywnie dostosowywano programy szkolenia i okres nauki oraz stu-diów do potrzeb wojsk operacyjnych. W czasie wojny były to dwu-, trzy-, cztero- i pięcio-miesięczne kursy, a w czasie pokoju roczne oraz dwu-, trzy-, cztero- i pięcioletnie studia.
Każda zmiana miała i ma merytoryczne uzasadnienie wynikające z dynamiki rozwoju sił zbrojnych oraz zobowiązań sojuszniczych. Od samego początku szkoła łączyła teorię z prak-tyką, pełniła funkcję służebną wobec wojsk.
Rola i znaczenie kolejnych szkół oficerskich kształcących kadrę zawodową w każdym przypadku określały potrzeby obronne państwa i zobowiązania wynikające z sojuszy poli-tyczwojskowych. Zmieniał się profil szkolenia, wzbogacano program kształcenia o no-we przedmioty wynikające z potrzeb armii, ale na każdym etapie rozwoju Wojska Polskiego główną rolę w przygotowaniu korpusu oficerskiego odgrywały kolejne szkoły piechoty i ich następczynie, z WSOWL włącznie. Wojska Lądowe nieprzerwanie stanowiły i stanowią istot-ny komponent Sił Zbrojistot-nych RP i ich najważniejsze ogniwo.
Absolwenci tych szkół mieli dużą wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne niezbęd-ne do dowodzenia pododdziałami w różnych warunkach klimatycznych. W ostatnich latach wykonywali zadania i wywiązywali się ze zobowiązań sojuszniczych w Iraku i w Afganistanie oraz w czasie misji pokojowych i stabilizacyjnych ONZ i NATO. Wszędzie wykazywali się profesjonalizmem i opanowaniem żołnierskiego rzemiosła. Świadczy to o skuteczności re-alizowanych programów kształcenia, uwzględniających zmieniające się wymogi
współcze-snego pola walki. n