Znaczenie Internetu w transakcjach detalistów

Według raportu GUS, w skali wszystkich przedsiębiorstw oddziaływanie In­ ternetu na politykę zakupową jest czterokrotnie większe niż na sprzedaż. Za­ kupu on-line dokonało w 2004 roku 17% przedsiębiorstw, w porównaniu z 4% realizującymi transakcje sprzedaży on-line7. W dodatku zaobserwowano na­ wet ponaddwukrotny wzrost liczby e-kupujących firm w stosunku do roku po­ przedniego, zwłaszcza w grupie większych podmiotów.

Natomiast odsetek przedsiębiorstw dokonujących sprzedaży przez Inter­ net (nie licząc zamówień otrzymanych pocztą elektroniczną) oraz otrzymu­ jących płatności on-line nie uległ istotnej zmianie w stosunku do roku 2003 i wyniósł odpowiednio 4% i 1 %. W 2004 roku 4% badanych przedsiębiorstw małych, 6% przedsiębiorstw średnich i 8% dużych dokonało sprzedaży za po­ średnictwem Internetu, w tym 1% przedsiębiorstw we wszystkich trzech kla­ sach wielkości otrzymało także płatności przez Internet.

Coraz więcej nawet małych podmiotów handlowych skłonnych jest inwe­ stować w oprogramowanie pomocne im w prowadzeniu biznesu, co skutkuje wzrostem podaży mniej skomplikowanych i tańszych aplikacji dostosowanych do potrzeb MSP. Aplikacje te obejmują zarządzanie procesami wewnętrznymi firm, jak też uczestnictwo w elektronicznych handlowych platformach B2B czy też możliwość wymiany w ramach łańcucha dostaw8.

Tabela 2. Technologia internetowa wykorzystywana w transakcjach sektora han­ dlu w roku 2003 (w % jednostek mierzonych liczbą zatrudnionych)

Przedsiębiorstwa

Wybrane kraje UE - średnio

Polska

korzystajq ze stron internetowych dostawców 86 69

posługujg się extranetem 32 10

7 Raport GUS, Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w 2005 r„ GUS, Warszawa 2006, http://www.stat.gov.pl/dane_spol-gosp/spoleczenstwo_informacyjne/2005/index.htm (7.02.2007). “ B. Slomińska, Nowoczesne technologie informacyjne, „Poradnik Handlowca” 2005, nr 1.

korzystają z platformy B2B 24 29 stosują IT do wymiany dokumentów z dostawcami 42 45 składają zamówienia on-line 30 38 stosują IT do wymiany dokumentów z nabywcami 23 38 otrzymują zamówienia on-line 22 22

Źródło: Electronic Business In the Retail Sector Europ. Comm., Enterprise publication, Sector Report, May 2004, za: B. Słomińska, Nowoczesne technologie informacyjne, op. cit.

Tabela 2 przedstawia porównawcze zestawienie przedsiębiorstw handlowych Polski i pięciu państw starej UE pod względem stopnia wykorzystania techno­ logii internetowej. Nasze firmy wcale nie odbiegają od przedsiębiorstw unijnych (oprócz posługiwania się Extranetem), a nawet je przewyższają w działaniach zakupowych on-line.

Możliwości, jakie oferuje Internet w procesie zakupowym, to przede wszyst­ kim szybkość składania zamówień oraz niższe ceny i koszty zakupu. Jednak de- taliści nadal wykazują się przywiązaniem do tradycyjnych form składania za­ mówień. Powyżej przytoczone wyniki prezentują się i tak optymistycznie na tle badań przeprowadzonych w 2004 roku na zlecenie „Poradnika Handlowca”. Zgodnie z tym sondażem, jedynie 4% przy tej okazji korzystało bądź korzysta z Internetu (por. rys. 1). Wyniki te korelują z innymi badaniami, których rezul­ taty wskazują, że przedsiębiorstwa handlowe wykorzystują Internet najczęściej jako źródło informacji o ofercie firm.

100

%

nie składało sporadycznie często zamawia bardzo często Rysunek 1. Częstotliwość składania zamówień za pośrednictwem Internetu

Żrodło: R. Olejniczak, „Poradnik Handlowca"pyta handlowców o zakupy w hurtowniach, „Poradnik Handlowca” 2004, nr 6 s. 14-15.

Zjawisko słabego wykorzystania Sieci w realizowaniu zamówień dotyczy małych względnie średnich podmiotów handlowych i jest związane z:

• nieznajomością technologii, brakiem stosownej wiedzy, • brakiem zaufania do posługiwania się Internetem,

• satysfakcją z obecnie stosowanych technik połączoną z niechęcią do poznawa­ nia nowych,

• niskim poziomem komputeryzacji mniejszych detalicznych jednostek hand­ lowych.

Pomimo tak, wydawałoby się, niesprzyjającego podejścia kupców do upo­ wszechniania Internetu firmy hurtowe oraz niezależni operatorzy rozwijają co­ raz więcej systemów wykorzystujących Internet jako narzędzie usprawniające kontakt dostawca-detal. Do najprostszych rozwiązań należy połączenie sklepu siecią z hurtownią, co wraz z posiadaniem tego samego systemu umożliwia han­ dlowcom składanie zamówień drogą elektroniczną.

Przykładowo grupa Konsument, skupiająca kilka hurtowni różnych branż z województwa łódzkiego, proponuje e-Hurt - system składania zamówień przez Internet. Usługa ta działa od dawna, choć w ograniczonym zakresie. Niestety, jak twierdzi prezes Konrad Kaszuba, z e-Hurtu korzysta zaledwie garstka klientów. Z kolei warszawska sieć Vitam możliwość składania zamówień przez Internet uważa za duży atut. Dlatego głównym ich dostawcą jest hurtownia Eldorado9.

Pojawiają się też oprogramowania oferujące bardziej zaawansowane funk­ cje zakupowe. Poniżej omówione zostanie przykładowe rozwiązanie tego typu określane mianem platformy elektronicznej B2B10.

Internetowa platforma e-Hurtownia stworzona przez lubelską firmę Eldorado SA działa od grudnia 2000 roku. Powstała w celu ułatwienia kontaktów handlo­ wych pomiędzy dystrybutorem hurtowym a współpracującymi z nim sklepami. Korzystający z niej detaliści mogą zamawiać towary przez całą dobę, 7 dni w tygo­ dniu. Po złożeniu zamówienia otrzymują oni potwierdzenie realizacji wysłanego zamówienia, dzięki czemu ich półki sklepowe są zawsze pełne. Oprócz lepszego zaopatrzenia sklepu korzystanie z tej Internetowej aplikacji daje detaliście duże oszczędności kosztów. W pełni elektroniczna wymiana danych z dystrybutorem zmniejsza czas potrzebny na wprowadzenie towaru do obrotu. Działający na plat­ formie dystrybutorzy oceniają wzrost obrotów klientów zamawiających tą drogą na 30% przy jednoczesnym spadku kosztów o prawie 3 pkt proc.

Zamówienia w tym systemie gwarantują - według organizatora - lepsze za­ opatrzenie, eliminację błędów, skrócenie czasu negocjacji, łatwość składania za­ mówień, bieżącą informację o produktach i promocjach, szybszą rotację, ogra­ niczenie braków towarowych.

9 www.wiadornoscihandlowe.com.pl (7.02.2007).

10 Opracowano na podstawie: R. Boruc, Druga rewolucja internetowa, „Handel” 2002, nr 1, s. 10-13, www.ehur-townia.pl, www.wiadomoscihandlowe.com.pl oraz informacji uzyskanych drog;} elektroniczną.

Eldorado nie jest jedynym dystrybutorem, którego oferta jest udostępniana przez platformę. Dzięki temu przez e-Hurtownię można zamawiać nawet 80- 90% potrzebnych w każdym sklepie towarów. Przystąpienie do sieci jest dla detalistów darmowe, ale jest to sieć zamknięta - ograniczona do klientów El­ dorado. Za to umowy o udostępnienie platformy B2B innym dystrybutorom podpisywane są na zasadach komercyjnych. Hurtownia to zatem centrum han­ dlowe umożliwiające złożenie zamówienia po uprzednim wybraniu dystrybu­ tora i zapoznaniu się z indywidualnie przygotowaną dla sklepu ofertą.