Leonard Górka
"Dokumente wachsender
Übereinstimmung. Sämtliche
Berichte und Konsenstexte
interkonfessioneller Gespräche auf
Weltebene 1931-1982", wyd. H.
Meyer, H. J. Urban i L. Vischer,
Frankfurt a. M.-Paderborn 1983 :
[recenzja]
Collectanea Theologica 54/3, 180-181
1 8 0 R E C E N Z J E
N o w e w y d a n ie E c h te r - B ib e l p r z e d s ta w ia s ię b a rd z o o b ie c u ją c o i b ę d z ie p r z y j ę te z a p e w n e z u z n a n ie m i ż y c z liw o śc ią w ie r n y c h ja k o ła tw e a s k u te c z n e n a rz ę d z ie p o z n a n ia tr e ś c i B ib lii z z a p e w n ie n ie m o sią g n ię ć n a u k o w e j k ry ty k i.
o. J ó z e f W ie s ła w R o s ło n O F M C o n v., W a r s z a w a
D o k u m e n te w a c h s e n d e r Ü b e r e in s tim m u n g . S ä m tlic h e B e r ic h te u n d K o n s e n s te x t e in te r k o n fe s s io n e lle r G e sp rä c h e a u f W e lte b e n e 1931— 1982, w y d . H. M e-
y e r , H. J. U r b a n i L, V i s c h e r , F r a n k f u r t a. M. — P a d e r b o r n 1983, L e m b e c k — B o n ifa tiu s -D r u c k e re i, s. 709.
U b ie g łe s ie d e m d z ie się c io le c ie s ta n o w i o k re s , w k tó r y m K o ścio ły i W sp ó l n o ty c h r z e ś c ija ń s k ie w y p r a c o w a ły n o w e i częścio w o p rz e ło m o w e u z g o d n ie n ia te o lo g ic z n e . P ro c e s te n n ie je s t jesz c z e z a m k n ię ty . N a d sz e d ł je d n a k czas, ab y , ro z p ro s z o n e po c z a s o p is m a c h i k o ś c ie ln y c h p is m a c h in f o rm a c y jn y c h , te k s ty u z g o d n ie ń z e b ra ć w całość. D o stę p n o ś ć b o w ie m ty c h tr e ś c i w a r u n k u je w s p o só b z a s a d n ic z y p r z e n ik a n ie ic h id e i do św ia d o m o śc i c h rz e ś c ija n , a ty m s a m y m u ła tw ia p ro c e s ic h re c e p c ji. P re z e n to w a n y to m j e s t k o le jn ą p r ó b ą r e je s t r a c j i m ię d z y k o n fe s y jn y c h d ia lo g ó w d o k tr y n a ln y c h , a z a ra z e m p ie r w s z y m te g o ty p u n a o b sz a rz e ję z y k a n ie m ie c k ie g o . P o w s ta ł p rz y w s p ó łp r a c y c z te re c h o ś ro d k ó w e k u m e n ic z n y c h : K o m is ji W ia r a i U s tr ó j S R K w G e n e w ie , I n s t y t u t u B a d a ń E k u m e n ic z n y c h w S tr a s b u r g u , I n s ty tu t u J . A. M ö h le ra w P a d e b o r n o ra z C e n tro p r o U n io n e w R z y m ie . O d r a z u n a le ż y z a z n a c z y ć , iż n ie je s t to p e łn y k a ta lo g p ro w a d z o n y c h d ialo g ó w . W y d a w c y św ia d o m ie o g ra n ic z y li d o k u m e n ta c ję do d ia lo g ó w o fic ja ln y c h p ro w a d z o n y c h n a f o r u m św ia to w y m . J a k z a z n a c z a ją , w ty m w ła ś n ie z a k re s ie to m t e n m a p ra w o ro ś c ić so b ie p r e t e n s je do s u b s ta n c ja ln e j k o m p le tn o ś c i. C e le m ła tw ie js z e j o r ie n ta c ji d o k u m e n ty p o d z ie lo n o n a tr z y g ru p y . W g r u p ie A u m ie sz c z o n o u z g o d n ie n ia p o w s ta łe w r e z u lta c ie d ia lo g u m ię d z y in d y w id u a ln y m i K o śc io ła m i a C h rz e ś c ija ń s k im i W s p ó ln o ta m i ś w ia to w y m i, p r z y n a le ż ą c y m i do Ś R K . C zęść В z a w ie r a te k s ty u z g o d n ie ń (ra p o rtó w , d e k la r a c ji) u s ta lo n y c h n a f o r u m ś w ia to w y m m ię d z y K o śc io łe m rz y m s k o k a to lic k im a in n y m i K o śc io ła m i czy W s p ó ln o ta m i C h rz e ś c ija ń s k im i. W re s z c ie w czę śc i С p o d a n o w a ż n e te k s ty o sp e c y fic z n y m c h a r a k te r z e , tj. te k s t d o k u m e n tu z L im y (1982) n t. c h rz tu , E u c h a r y s tii i p o s łu g k o śc ie ln y c h , u c h w a lo n y c h p rz e z K o m is ję Ś R K do s p r a w W ia r y i U s tr o ju , a p o n a d to w łą c z o n o r a p o r ty i d o k u m e n ty s t u d y jn e W sp ó ln e j g r u p y ro b o c z e j S R K i K o śc io ła r z y m s k o k a to li ck ieg o . W s u m ie o tr z y m a liś m y 54 d o k u m e n ty . T a lic z b a m ó w i s a m a za sie b ie . N a le ż y z a u w a ż y ć , iż ty lk o je d e n te k s t p o c h o d z i z o k re s u p rz e d s o b o - ro w e g o (D e k la r a c ja a n g lik a ń s k o - s ta r o k a to lic k a , B o n n 1931). C ało ść d o k u m e n tó w w ie ń c z y sz c zeg ó ło w y in d e k s rzeczo w y . W to m ie n ie u w z g lę d n io n o p r z e w o d n ik a b ib lio g ra fic z n e g o do p o sz c z e g ó ln y c h d o k u m e n tó w . P o tę i n f o r m a c ję w y d a w c y o d s y ła ją z a in te r e s o w a n y c h do d z ie ła J . F . P u g 1 i z i,
A W o r k b o o k o f B ib lio g ra p h ie s fo r th e S t u d y o f In te r c h u r c h D ia lo g u es, C e n
tr o p ro U n io n e , R o m e 1978 o ra z do A C o n tin n u in g B ib lio g r a p h y fo r th e S t u
d y o f In te r c h u r c h D ia lo g u es, w : B i-a n n u a l B u lle tin , R o m e C e n tro p r o U n io
n e, S p rin g 1979 a n d 1980 a n d F a ll 1981. Z e s ta w ie n ia b ib lio g ra fic z n e , d o ty c z ą c e p rz e k ła d ó w o ra z in t e r p r e t a c j i te k s tó w , w ty m ró w n ie ż p o ls k ic h , z n ale źć m o ż n a po części w k s ią ż c e w y d a n e j p rz e z S. C. N a p i ó r k o w s k i e g o , N a d ro g a c h d o je d n o ś c i, L u b lin 1983, K U L . W ró ż n o ro d n o ś c i p rz e d s ta w io n y c h d ia lo g ó w m o ż n a w y ró ż n ić p e w n e e le m e n ty w sp ó ln e . J e d n y m z n ic h j e s t ic h d w u s tro n n o ś ć , k tó r a z a k ła d a u p a r t n e r ó w d ia lo g u św ia d o m o ść w ła s n e j to ż s a m o śc i, a je d n o c z e ś n ie p o z w a la l e p ie j d o c e n ić c e c h y w sp ó ln e , ja k i e o s ta ły się m im o p o d z ia łu . E k u m e n iś c i w y r a ż a j ą je d n a k o b a w ę , iż d ia lo g i d w u s tr o n n e m o g ą d o p ro w a d z ić do u m o c
n ie n ia k o n fe s jo n a liz m u i iz o la c ji w o b e c in n y c h p a r tn e r ó w . S tą d te ż p o s tu lu j e się, b y w u z g o d n ie n ia c h d w u s tr o n n y c h u w z g lę d n ić k o n ie c z n ie tre ś c i d ia lo g ó w w ie lo s tro n n y c h . P o w tó re , d ia lo g i w sw e j is to c ie m a j ą c h a r a k t e r d o k tr y n a ln y , p o d k r e ś la ją w ię c s ta le w ie lk ie z n a c z e n ie ró ż n ic w w ie rz e , k tó ry c h n ie m o ż n a ig n o ro w a ć . N ie o z n a c z a to , że n iw e lu ją w s z e lk ie o d rę b n o ści, o w sz e m u s iłu ją je p rz e z w y c ię ż y ć n a ty le , b y m o g ła z a is tn ie ć ż y w o tn a w s p ó ln o ta k o ś c ie ln a . W u z g o d n ie n ia c h w y c z u w a się u k r y t e z a p y ta n ia o k o n s e k w e n c je o s ią g n ię te g o p o ro z u m ie n ia n p . d la w sp ó ln o ty e u c h a ry s ty c z n e j, u z n a n ia p o s łu g k o ś c ie ln y c h czy p r o b le m u m a łż e ń s tw m ie sz a n y c h . I p o t r z e cie, są to o fic ja ln e d ia lo g i k o ś c ie ln e , w ty m se n s ie , że w y n ik ły o n e z z a le c e ń k ie r o w n ic tw k o ś c ie ln y c h , ic h u c z e s tn ic y z o s ta li o fic ja ln ie z a tw ie rd z e n i, a ic h w y n ik i p rz e d s ta w io n o k o m p e te n tn y m w ła d z o m w ła s n y c h K o ścio łó w czy W sp ó ln o t. P o z o s ta je je s z c z e p ro b le m w ła ś c iw e j „ k o m u n ik a c ji” w y n ik ó w ty c h d ia lo g ó w , cz y li ic h re c e p c ji. T o p ro c e s p r z e d n a m i. U z a le ż n io n y j e s t m . in . od u s u w a n ia d e fic y tu z o b o w ią z y w a ln o śc i u z g o d n ie ń , u s ta le n ia m o d e ló w je d n o ści, o ż y w ie n ia e k u m e n iz m u n a p ła s z c z y ź n ie lo k a ln e j o ra z o d u s ta le n ia i p o k o n a n ia c z y n n ik ó w n ie d o k tr y n a ln y c h n a t u r y h is to ry c z n e j, k u ltu r o w e j, s p o łe c z n e j, p sy c h o lo g ic z n e j i g o sp o d a rc z e j. N ie u le g a w ą tp liw o ś c i, że p ro b le m r e c e p c ji m u s i s ta n o w ić p u n k t c ię ż k o śc i p rz y s z łe j p r a c y e k u m e n ic z n e j.
Z a s y g n a liz o w a n e d zieło n ie c h p o słu ż y je d n o c z e ś n ie ja k o o k a z ja d la p u b lic z n e g o z g ło s z e n ia p o s tu la tu p o d a d r e s e m p o ls k ic h o ś ro d k ó w e k u m e n ic z n y c h . C zy n ie b y ło b y m o ż liw e d o k o n a n ie p r z e k ła d u w z m ia n k o w a n y c h t e k s tó w n a ję z y k ro d z im y ? N ie tr z e b a p rz e k o n y w a ć ja k i e z n a c z e n ie m ia ła b y ic h p u b lik a c ja d la r o z m ia r u p o ls k ie j r e c e p c ji e k u m e n ic z n e j. ks. L e o n a r d G ó rk a S V D , L u b lin K o n ra d B A U M G A R T N E R , D as S e e ls o r g e g e s p r ä c h in d e r G e m e in d e , W ü rz b u r g 1982, S e e ls o rg e V e rla g E c h te r , s. 148. J e s t to p u b lik a c ja p o ś w ię c o n a z a s to s o w a n io m ro z m o w y w p o d s ta w o w y c h d z ie d z in a c h p o s łu g i d u s z p a s te rs k ie j. K s ią ż k a je s t r e z u lta te m z b io ro w e g o w y s iłk u s ie d m iu a u to r ó w , p o k ło s ie m k o n f e r e n c ji d u s z p a s te rs k ie j, k tó r a o d b y ła się je s ie n ią 1979 r o k u w z a c h o d n io n ie m ie c k ie j d ie c e z ji E ic h s tä tt. N a tr e ś ć te j p o z y c ji s k ł a d a ją s ię tr z y w y r a ź n e w a r s tw y : 1) in f o r m a c je 0 te o lo g ii i m e to d y c e ro z m o w y d u s z p a s te r s k ie j, 2) r e z u l ta t y w y m ia n y d o ś w ia d c z e ń (w z a je m n e g o i w sp ó ln e g o u c z e n ia się u c z e s tn ik ó w k o n f e r e n c ji) , 3) o p is y ć w ic z e ń p r a k ty c z n y c h w p o s łu g iw a n iu się ro z m o w ą . C zęść p ie r w s z a z a w ie r a s te n o g ra m y ro z m ó w , p rz e p r o w a d z o n y c h p rz e z r e d a k t o r a k s ią ż k i — K o n r a d a B a u m g a r t n e r a — z tr z e m a p r z e d s ta w i c ie la m i la i k a tu (g o sp o d y n ią d o m o w ą, r e n c i s tą i n a u c z y c ie lk ą ) n a te m a t d o ś w ia d c z e ń w y n ie s io n y c h z k o n ta k tó w d u s z p a s te r s k ic h w ró ż n y c h s y tu a c ja c h , a ta k ż e — s y n te z ę o p in ii u c z e s tn ik ó w g r u p ro b o c z y c h k o n fe r e n c ji, d la k tó r y c h z o s ta ły z a r e je s tr o w a n e n a ta ś m ie m a g n e to w id u p e w n e ro z m o w y ja k o p u n k t w y jś c ia do w y m ia n y d o św ia d c z e ń . W części d ru g ie j P iu s S c h m i d t p r z e d s ta w ia za C. R o g e r s e m 1 R. T a u s c h e m z a ło ż e n ia i p o d s ta w o w e e le m e n ty p s y c h o lo g ii ro z m o w y (w s p o m a g a ją c e j, te r a p e u ty c z n e j) w o d n ie s ie n iu do s y tu a c ji d u s z p a s te r sk ic h . T e o lo g ic z n e a s p e k ty ro z m o w y d u s z p a s te rs k ie j o m a w ia K o n r a d B a u m g a r t n e r w części trz e c ie j.
C zęść c z w a r ta je s t p o św ię c o n a ro z m o w o m d u s z p a s te rs k im w c zasie w i z y t d o m o w y ch . J o s e p h P f e i f f e r u k a z u je s y n te z ę o p in ii i p o g lą d ó w k i l k u s e t k się ż y n a te n te m a t, n a to m ia s t M a r tin B e n k e r — r e z u l ta t y b a d a n ia w te j s p r a w ie o p in ii k a to lik ó w n ie m ie c k ic h i o d n o sz ą c e się do te j d z ie d z in y p o s łu g iw a n ia w s k a z ó w k i p a s to ra ln e .