Widok Nazwy ulic Sadek w powiecie nakielskim

H

HeennrryykkDDuusszzyyľľsskkii--KKaarraabbaasszz

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

N

N

a

a

z

z

w

w

y

y

u

u

l

l

i

i

c

c

S

S

a

a

d

d

e

e

k

k

w

w

p

p

o

o

w

w

i

i

e

e

c

c

i

i

e

e

n

n

a

a

k

k

i

i

e

e

l

l

s

s

k

k

i

i

m

m

6DGNLWRZLHœSRâRůRQDZ]DFKRGQLHMF]ęœFLZRMHZyG]WZDNXMDZVNR-pomorskiego, w powiecie nakielskim, w gminie Sadki. 3RâRůHQLHQD.UDMQLH SRZRGXMHLůFDâDJPLQD]QDMGXMHVLęZVWUHILHZSâ\ZyZNXOWXU\ZLHONRSRl-skiej i pomorSRZRGXMHLůFDâDJPLQD]QDMGXMHVLęZVWUHILHZSâ\ZyZNXOWXU\ZLHONRSRl-skiej (K$026,Ľ6.,2009: 56DGNLRGGDORQHVĊRRNRâRNP

RG.F\QLNPRG:\U]\VNDNPRG1DNâDNPRG%\GJRV]F]\ *âyZQĊU]HNĊSU]HSâ\ZDMĊFĊSU]H]JPLQęMHVW1RWHý6ĊWXSRQDGWRGZLH PQLHMV]HU]HNL5RNLWNDL2UOD:VNâDGJPLQ\6DGNLZFKRG]ĊQDVWęSXMĊFH PLHMVFRZRœFL $QLHOLQ\ %QLQ %URQLHZR 'ęELRQHN 'ęERZR -DGZLů\Q .UDF]NL/LV]NyZNRáRG]LD0UR]RZR5DG]LF]6DGNL6DPRVWU]HOLŒPLHlin (K$026,Ľ6.,2009: 10-12).

ŬUyGâD KLVWRU\F]QH SR UD] SLHUZV]\ Z\PLHQLDMĊ 6DGNL Z  U (K$026,Ľ6., 1D]ZDZVLQLHMHVWMHGQR]QDF]QD0RůHWRE\ýMDN

pisze Adam Wróbel, nazwa kulturowa, od apelatywu VDGHN, lub rodowa, od nazwy osobowej 6DGek (W5Ð%(/2004: 32). W wyniku I rozbioru Sadki zna-OD]â\VLęSRG]DERUHPSUXVNLP:NUyWFHSRG]LHORQRMHQDGZLHRVDG\ZLHœ 6DGNLLNRORQLę 6DGNL K$026,Ľ6.,2009: 47:LHœ E\âD WUDNWRZDQD MDNR

RVDGDSROVNDZLęNV]RœýMHMPLHV]NDľFyZVWDQRZLâ\RVRE\Z\]QDnia rzym-VNRNDWROLFNLHJR = NROHL Z NRORQLL SU]HZDůDOL HZDQJHOLF\ – NRORQLœFL QLe- PLHFF\:RSLQLLVSRâHF]QRœFLSROVNLHMNRORQLęXWZRU]RQRZFHOXJHUPDQi- ]DFML3RODNyZ:USRMDZLâ\VLę]JHUPDQL]RZDQHQD]Z\ZVL6DGNo-wiec, Schlossberg bei Nakel, Sadke, a w 1914 r. Sadkowiecz. Sadki i 6DGNRZLHFSRâĊF]RQRZMHGQĊPLHMVFRZRœýZURNXZU]HœQLD U GRZVLZNURF]\âRZRMVNRQLHPLHFNLH:LHOXPLHV]NDľFyZ6DGHN]JLQęâR SRGF]DV,,ZRMQ\œZLDWRZHMZPLHMVFDFKNDŭQLZRER]DFKNRQFHQWUDF\j-nych, na froncie (áANIECKI 2005: 2263RQLHZDůMHGQDNVWUDW\PDWHULDOQH

E\â\ QLHZLHONLH 3RODNRP âDWZLHM E\âR UR]SRF]\QDý QRZH ů\FLH SR ZRMQLH (áANIECKI 2005:

2271DOHů\QDGPLHQLýLůG]LHMH6DGHNRSLVDQHVĊV]F]e-JyâRZRZSUDFDFK6âDZRPLUD.DPRVLľVNLHJRK$026,Ľ6.,

20096âDZo-1 Niniejszy

artyNXâMHVWUR]V]HU]RQĊZHUVMĊUHIHUDWXSRGW\PVDP\PW\WXâHPZ\JâRV]RQHJRQDVe-sji z okazji 100-OHFLDÅ-ę]\ND3ROVNLHJRµ]RUJDQL]RZDQHMSU]H]2GG]LDâ%\GJRVNL7RZDU]\VWZD0Lâo-œQLNyZ-ę]\ND3ROVNLHJR%\GJRV]F],9U

PLUD áDQLHFNLHJR áANIECKI 2005 =DU\V KLVWRULL ZVL SU]HGVWDZLD WHů

Oskar Matzel (MATZEL 1973: 348-349). Historia parafii rzymskokatolickiej

w Sadkach RPyZLRQD]RVWDâDZUR]G]LDOH NVLĊůki 6âDZRPLUD.DPRVLľVNLe-go (K$026,Ľ6.,2003:15-51).

NinieMV]\DUW\NXâSRœZLęFRQo ZVSyâF]HVQ\PQD]ZRPXOLF6DGHN-HVW WR NROHMQ\ WHNVW ] F\NOX XND]XMĊFHJR ZLNRQLPLę ] âDF YLFXV ¶ZLHœ·

w SU]HFLZLHľVWZLHGRurboQLPLL, czyli nazewnictwa miejskiego) województwa

kujawsko-SRPRUVNLHJR :F]HœQLHM SU]HGVWDZLRQR SODWHRQLPLę ZVL JPLQ\ %LDâH %âRWD D86=<Ľ6., 2010) oraz 1DNâR QDG 1RWHFLĊ D86=<Ľ6.,, w GUXNX MDN UyZQLHů JPLQ .RURQRZR L 2VLHOVNR CZAPLICKA-JEDLI -KOWSKA 2010%DGDQLDQDGQD]HZQLFWZHPXOLFZLHMVNLFKFLHV]ĊVLęZœUyG

RQRPDVWyZ FRUD] ZLęNV]\P ]DLQWHUHVRZDQLHP 2 ]QDF]HQLX L UROL EDGDľ nad szeroko rozumianym nazewnictwem wiejskim (ZLNRQLPLĊSLVDâDPLQ Anna Mezenko (ǙǒǔǒǚǗ$

20077DELDâRUXVNDEDGDF]NDMHVWUyZQLHůDu-WRUNĊ GZXWRPRZHJR RSUDFRZDQLD QD]HZQLFWZD XOLF ZVL :LWHEV]F]\]Q\ (ǙǒǔǒǚǗO 2008).

Oprócz terminu ZLNRQLPQDRNUHœOHQLHQD]Z\ZLHMVNLHMXOLF\LVWQLHMH WHůWHUPLQKRGRQLP (D86=<Ľ6.,2010: 397, WÐ-&,.2012: 391). Niektórzy EDGDF]HVWRVXMĊJRMHGQDNZV]HUV]\P]QDF]HQLXQD]ZDXOLF\]DXâNXEXl-waru, prospektu (ǜǛǑǛǘǩǞǗǍǬ 1978:50-51$UWXU*DâNRZVNLSLV]H]DœLů

KRGRQLP

WRÅQD]ZDZâDVQDGURJL]Z\NOHPLHMVNLHMXOLF\WDNůHSODFXVNZe-UX GURJL NUDMRZHM DXWRVWUDG\ WXQHOX LWSµ G$á.2:6.,2012). Niektórzy EDGDF]HXWRůVDPLDMĊKRGRQLP\]QD]ZDPLXOLFPLHMVNLFKOZIMSKA 2013).

= NROHL 0DâJRU]DWD 5XWNLHZLF] ZSURZDG]D SRG]LDâ QDKRGRQLP\ (nazwy

dróg) i SODWHRQLP\ QD]Z\XOLFQLHX]QDMĊFUR]UyůQLHQLDGURJLMDNRRELHNW\ wiejskie, a ulice jak obiekty miejskie (RUTKIEWICZ 2002: 427). Autorka ta

]DXZDůD Lů XOLFH: Å]DF]\QDMĊ VWDQRZLý QDWXUDOQ\ HOHPHQW U]HF]\ZLVWRœFL ZLHMVNLHM Z PRPHQFLH LFK XU]ęGRZHJR XVDQNFMRQRZDQLDµ RUTKIEWICZ

2002: 427). BadaczNDZ\UyůQLDGURJLZLHMVNLHGrogi miejskie, ulice wiejskie i XOLFH PLHMVNLH 5yZQLHů ]GDQLHP $JQLHV]NL 0\V]NL KRGRQLP\ WR QD]Z\ dróg (MYSZKA 2006: 56-57). Ewa Oronowicz-.LGD QD RNUHœOHQLH

RILFMDl-nych nazw ulic na wsi proponuje terminy RILFMDOQH QD]Z\ ZLHMVNLFKXOLF oraz

ZLHMVNDSODWHoQLPLD (ORONOWICZ-KIDA 2014: 13).

&HOHP QLQLHMV]HJR DUW\NXâX MHVW SUyED SU]HGVWDZLHQLD WHQGHQFML Qa-]HZQLF]\FKLQWHUHVXMĊFHJRPQLHREV]DUX:WHNœFLHVNXSLDPVLęQDQLHFR zmodyfikowanej klasyfikacji semantycznej nazw ulic autorstwa Kwiryny Handke (HANDKE 2005:292-294=DQDOL]\VWUXNWXUDOQHMSU]HGVWDZLęW\ONR

QDMZDůQLHjV]HZQLRVNL1DOHů\ZW\PPLHMVFX]D]QDF]\ýLůVSHF\ILNę NDůGHM klasyfikacji stanowi MHMXPRZQRœý6WĊGWHůZ\QLNDIDNWLůQLHNWyUHQD]Z\

XOLFPRJâ\E\]QDOHŭýVLęZNLONXJUXSDFK3U]\NâDGHPVĊPLQQD]Z\Wo- SRJUDILF]QH]NWyU\FKF]ęœýPRůQDE\SRWUDNWRZDýUyZQLHůMDNRNXOWXUo- ZHW]QSRFKRG]ĊFHRGRNUHœOHľZ\WZRUyZUĊNOXG]NLFK0RůQDZLęFPó-ZLýWXRQD]ZDFKWRSRJUDILF]QR-NXOWXURZ\FKJG\ůÅGRWRSRJUDILLPLHMVNLHM ]DOLF]D VLę QLH W\ONR XNV]WDâWRZDQLH WHUHQX K\GURJUDILę URG]DMH JOHE DOH UyZQLHů ]DEXGRZę która jest przejawem G]LDâDOQRœFL F]âRZLHND L na tej podstaZLH QD]Zę PRůQD ]DNZDOLILNRZDý GR NXOWXURZ\FKµ PALU-SZAK

-BRONKA 2013: 333).

3LHUZV]HQD]Z\XOLFSRMDZLâ\VLęZ6DGNDFKZURNXZ]ZLĊ]NX z UR]EXGRZĊZVL1DGDQRZyZF]DVQD]Z\XOLFRP35-OHFLD35/, :\]Zo-OHQLD, $GDPD0LFNLHZLF]D, 3RZVWDľFyZ:LHONRSROVNLFK, %RKDWHUyZ, 3ROQD, %RF]QD, /LSRZD, 6SyâG]LHOFyZ, 3U]HP\VâRZD, .UyWND, .RœFLHOQD, 6WUDůDFND, .DV]WDQRZD, %ROe-VâDZD&KUREUHJR, :DZU]\ľFD%U]H]LľVNLHJR, 6WDQLVâDZD/HPLHůD, )ORULDQD.PLHFLa-ka, :\EXGRZDQLH (K$026,Ľ6.,2009: 143).

Wykaz nazw ulic wsi z 2012 roku liczy 28 pozycji2

. W 2013 roku dro-JĊXFKZDâ\5DG\*PLQ\6DGNLQDGDQRQD]ZęNROHMQHMXOLF\6SRœUyGQD]Z nadanych w 1979 roku na dzisiejszej mapie nazewniczej Sadek nie ma tylko jedQHMQD]Z\SDPLĊWNRZHM– 35-OHFLD35/.

1D]Z\XOLF6DGHNPRůQDSRG]LHOLýQDNLONDJUXS3

.

1DMOLF]QLHMV]Ċ JUXSę VWDQRZLĊ SODWHRQLP\ XWZRU]RQH RG QD]Z RVo-bowych – 9 nazw – VSRœUyGNWyU\FKSLęýQDGDQRGODXF]F]HQLDRVyE]ZLĊ ]DQ\FK]KLVWRULĊUHJLRQX6ĊWRQDVWęSXMĊFHQD]Z\

 _{%U]H]LľVNLHJR– ks. Wawrzyniec Nepomucen BrzH]LľVNLXUZ}

UMDNRNOHU\NSU]HE\ZDâZ6DPRVWU]HOXJG]LHE\âQDXF]\FLHOHPG]LHFL URG]LQ\%QLľVNLFKSURERV]F]SDUDILLZ6DGNDFKZODWDFK-1792, QD PLHMVFX GUHZQLDQHJR NRœFLRâD Z 6DGNDFK Z\EXGRZDâ PXURZDQ\ ]PDUâ U]RVWDâSRFKRZDQ\ZSRG]LHPLDFKNRœFLRâDZ6Dd-kach (K$026,Ľ6.,2009:29);

 Chrobrego – ZHGâXJ OHJHQG\ IXQGDWRUHP NRœFLRâD SDUDILDOQHJR

w 6DGNDFKE\â%ROHVâDZ&KUREU\,GĊF]3UXV]FLDâHPœZ:RMFLHFKD SRV]XNLZDâSU]HSUDZ\SU]H]1RWHý&KFĊFXQLNQĊýNRQIURQWDFML]]a-âRJĊ JURGXQDNLHOVNLHJRVNLHURZDâVLęZVWURQę6DGHN$E\]DSHZQLý SRGUyůQ\P EH]SLHF]HľVWZR RGSRF]\QHN SU]\JRWRZDQR QD Z]JyU]X

2 :\ND]XOLF– ZLHœ6DGNL, wydruk komputerowy, UG Sadki 2012. 1D]Z\XOLF6DGHNZLGQLHMĊUyZQLHů

na SODQLHZVL]DPLHV]F]RQ\PQDVWURQLHLQWHUQHWRZHM8U]ęGX*PLQ\6DGNLKWWSPDSDPVHUZHUSO RUD]SODQLHZ\GDQ\PSU]H]*D]HWę3RPRUVNĊ1DNâRQDG1RWHFLĊ0LDVWRLSRZLDW.F\QLD0URF]D6DGNL6]u-bin. W pracy Matzela z kolei zamieszczony jest dawny plan wsi Sadki (MATZEL 1973: 351).

sadkowskim. Gdy w pobliskim Samostrzelu odszukano miejsce prze-SUDZ\W]ZEUyG%ROHVâDZ&KUREU\]ZG]LęF]QRœFLND]DâZ\EXGRZDý w mLHMVFX RGSRF]\QNX NRœFLyâ NWyUHJR E\â MHG\Q\P IXQGDWRUHP (K$026,Ľ6.,2003:7-8=GDQLHPKLVWRU\NyZNRœFLRâDZWHMOHJHQG]LH PRůHWNZLý]LDUHQNRSUDZG\JG\ů6DGNLQLJG\QLHVWDQRZLâ\ZâDVQRœFL SU\ZDWQHM ]DFKRZDâ\ VWDWXV ZVL NUyOHZVNLHM FR SR]ZDOD VĊG]Lý Lů SLHUZV]ĊœZLĊW\QLęXIXQGRZDOLNVLĊůęWDSLDVWRZVF\Z;,,OXE;,,,ZLe-ku (K$026,Ľ6.,2003:8);

 Kmieciaka – Florian Kmieciak, kapral, powstaniec wielkopolski,

6 PDMD  USU]HNURF]\â OLQLę U]HNL 1RWHýZSDGâ Z ]DVDG]NęSRG PLHMVFRZRœFLĊ2VyZLHFL]RVWDâEHVWLDOVNR]DPRUGRZDQ\SU]H]ůRâQLe-rzy Grenzschutzu; pochowany na cmentarzu katolickim w Sadkach (K$026,Ľ6.,2009:71-72);

 /HPLHůD– NV6WDQLVâDZ/HPLHů– wieloletni (1873-1902) proboszcz

SDUDILLZ6DGNDFKZUMDNRJLPQD]MDOLVWDEUDâXG]LDâZ bitwie pod 6RNRâRZHPNRâR:U]HœQLSRœZLęFLâZLHOHWURVNLEXG\QNRZLNRœFLRâD i VSUDZRPJRVSRGDUF]\P]ZLĊ]DQ\P]SDUDILĊPLQG]LęNLMHJRVWDUa-QLRPSU]HSURZDG]RQRUHPRQWœZLĊW\QLZ\PLHQLRQRREUD]ZRâWDU]X JâyZQ\PNV/HPLHů]EXGRZDâNDSOLF]NęSRœZLęFRQĊ0DWFH%RVNLHM *LHWU]ZDâG]NLHMXUHJXORZDâRSâDW\ZQRV]RQHSU]H]SDUDILDQQDU]HF] NRœFLRâD]PDUâUK$026,Ľ6.,2003: 28-30, K$026,Ľ6., 2009:56-57); _6XVDâ\–

.D]LPLHU]6XVDâDXUZDOF]\âZV]HUHJDFKQLe-mieckiej 1 Dywizji Kawalerii, po powrocie do Sadek w 1918 r. zaanga-ůRZDQ\ Z G]LDâDOQRœý QLHSRGOHJâRœFLRZĊ SRZVWDQLHF ZLHONRSROVNL œPLHUWHOQLHUDQQ\ZZRMQLHSROVNR-EROV]HZLFNLHM]PDUâU SRFKRZDQ\ QD FPHQWDU]X VDGNRZVNLP ]D ]DVâXJL ]RVWDâ GZXNURWQLH odznaczony Virtuti Militari i awansowany do stopnia porucznika (K$026,Ľ6.,2009:73-74, áANIECKI 2009:196-197; ZLęFHMLQIRUPDFML

na temat por.S86$á<zob.áANIECKI 2004).

3R]RVWDâH SODWHRQLP\ XWZRU]RQH RG QD]Z RVRERZ\FK XSDPLęWQLDMĊ QDMZLęNV]\FKSROVNLFKSLVDU]\LSRHWyZ6ĊWRF]WHU\QD]Z\Mickiewicza,

-XOLXV]D 6âRZDFNLHJR, Elizy Orzeszkowej i Jana Kochanowskiego.

:DUWR]D]QDF]\ýLůVĊWRQD]Z\XQLZHUVDOQHZ\VWęSXMĊFHZZLHOXSROVNLFK miastach i wsiach.

&R LQWHUHVXMĊFH W\ONR WU]\ VSRœUyG G]LHZLęFLX Z\PLHQLRQ\FK Z\ůHM plateonimów utworzonych od nazw osobowych zapisano w wykazie nazw

XOLFZSHâQHMIRUPLHW]Q]XZ]JOęGQLHQLHPLPLHQLDLQD]ZLVNDOXESU]y-GRPND SDWURQD ,PLRQD V]HœFLX SR]RVWDâ\FK SDWURQyZ XOHJâ\ SURFHVRZL elipsy4.

'ZDSODWHRQLP\XWZRU]RQH]RVWDâ\RG QD]ZPLHMVFRZRœFLLRVDG6Ċ to nazwy kierunkowe:

 _{Osada-6DGNRZVNL 0â\Q}5

(na planie zamieszczonym na stronie UG Sadki: 6DGNRZVNL0â\Q) – MHVWWRRVDGDSRâRůRQDQDSyâQRFRG 6DGHN ]QDMGXMH VLę WDP GZRUHN L ]EXGRZDQ\ Z  URNX Pâ\Q (áANIECKI 2005: 222);

 Wyrzyska – XOLFDWDSURZDG]LGRPLHMVFRZRœFL:\U]\VN

:œUyGQD]ZSRFKRG]ĊF\FKRGZ\UD]yZSRVSROLW\FKZ\UyůQLýPRůna: a) nazwy topograficzne i topograficzno-kulturowe (7 nazw):

 Boczna – ulica skierowana w bok od ul. Bohaterów;

 Kolejowa – XOLFDSRâRůRQDQLHGDOeko miejsca przebiegu kolejki wĊ

skotoURZHM:\U]\VNLFK.ROHL3RZLDWRZ\FKRGFLQHNWHQG]LœMXůQLH istnieje (zob. http://www.i-pila.pl/bwkd/siec/);

 _.RœFLHOQD –

XOLFDSURZDG]ĊFDGRNRœFLRâDSZœZ:RMFLHFKDNo-œFLyâWHQMHVWSRâRůRQ\SU]\WHMXOLF\GODWHJR jest to nazwa topogra-ficzno-kulturowa);

 Krótka – nazwa motywowana realnie, jest stosunkowo krótka;

 _{Polna – XOLFDSU]HELHJDZ]GâXůSyO}  _{3U]HP\VâRZD–} QDWHMXOLF\SRâRůRQHVĊ]DNâDG\SU]HP\VâRZH  Wybudowanie – Z\EXGRZDQLHWR¶FKDWDOXENLONDFKDW]DZVLĊQa RVREQRœFLVWRMĊF\FK·XOLFDSRâRůRQDMHVWQDVNUDMXZVL b) nazwy przyrodnicze (4):  Brzozowa – E\ýPRůHQD]ZDPRW\ZRZDQDNRQZHQFMRQDOQLH Kasztanowa – QD]ZDPRW\ZRZDQDUHDOQLHZ]GâXůXOLF\URVQĊNDV]Wa-nowce;

 Kwiatowa – prawdopodobnie nazwa motywowana konwencjonalnie;

 Lipowa – QD]ZDPRW\ZRZDQDUHDOQLHZ]GâXůXOLF\URVQĊOLS\

o RGQD]ZDľOXG]LQD]Z\

 Bohaterów – zapewne nazwa motywowana konwencjonalnie;

4 1DOHů\MHGQDNůH]D]QDF]\ýLůZ]DâĊF]QLNXGR8FKZDâ\5Ddy Gminy Sadki nr XLV/38/2014

w SHâQHMIRUPLH]DSLVDQRUyZQLHůQD]Z\XOLF%ROHVâDZD&KUREUHJR i SRU.a]LPLHU]D6XVDâ\. 1DXZDJę]DVâXJXMHV]F]HJyOQ\]DSLVXOLF\– ]âĊF]QLNLHP

 6SyâG]LHOFyZ – zapewne nazwa motywowana konwencjonalnie;

 _6WUDůDFND –

SU]\WHMXOLF\PLHœFLVLęVLHG]LED2FKRWQLF]HM6WUDů\3o- ůDUQHMPRůQDZLęFX]QDýLůMHVWWRQD]ZD]PRW\ZDFMĊUHDOQR]QDF]e-QLRZĊ

o _{nazwy metaforyczne (3 nazwy):}

_Nowa – WUXGQRVWZLHUG]LýMHGQR]QDF]QĊPRW\ZDFMę]DSHZQHE\âDWR

ulica nowa w chwili jej wybudowania;

 6âRQHF]QD – nazwa motywowana konwencjonalnie;

 Wyzwolenia – Z\]ZROHQLHWRSRW¶RG]\VNDQLHQLHSRGOHJâRœFLSRGUu-JLHMZRMQLHœZLDWRZHM·

c) QD]ZDSDPLĊWNRZD

 _{3RZVWDľFyZ:LHONRSROVNLFK}– powstanie wielkopolskie, 1918-1919,

]EURMQH Z\VWĊSLHQLH OXGQRœFL :LHONRSROVNL SU]HFLZ Niemcom o po-wrót do Polski ziem zaboru pruskiego (o powstaniu wielkopolskim w Sadkach i okolicy zob. K$026,Ľ6., 2009: 66-74).

-DN Z\QLND ] SU]HSURZDG]RQHM DQDOL]\ QDMZLęFHM ER  QD]Z XWZo-U]RQRRGQD]ZRVRERZ\FKSU]\F]\PQDGDQRQDF]HœýRVyE]ZLĊ]DQych ]KLVWRULĊZVL6ĊWRQD]Z\SDPLĊWNRZH1D]ZĊSDPLĊWNRZĊMHVWUyZQLHůXO

3RZVWDľFyZ:LHONRSROVNLFK.ROHMQĊOLF]QĊJUXSęVWDQRZLĊQD]Z\WRSRJUDILFz-ne (topograficzno-NXOWXURZH ]ZLĊ]DQH ] SRâRůHQLHP GDQHM XOLF\ %RF]QD, .UyWND, 3ROQDOXE]PLHV]F]ĊF\PLVLęSU]\QLHMEXG\QNDPL.RœFLHOQD, :\Eu-GRZDQLH1D]ZĊPRW\ZRZDQĊUHDOQLHMHVWUyZQLHůXO6WUDůDFND. Cztery ulice

QRV]Ċ QD]Z\ SU]\URGQLF]H RG QD]Z GU]HZ L NZLDWyZ 7\ONR GZLH QD]Z\ SRFKRG]Ċ RG QD]Z PLHMVFRZRœFL VĊ WR QD]Z\NLHUXQNRZH 0RůQD ]DWHP stwLHUG]LýLůQD]HZQLFWZRXOLF6DGHNMHVWVWRVXQNRZRUyůQRURGQHMDNQD QLHZLHONĊOLF]EęQD]ZLVWDQRZLW\SRZ\SU]\NâDGSODWHRQLPLLKRGRQLPLL ZLHMVNLHM:DůQĊUROęSHâQLĊZQLHMQD]Z\]ZLĊ]DQH]KLVWRULĊLNXOWXUĊUe- JLRQXRUD]]WRSRJUDILĊ6ĊWRSODWHRQLP\XWZRU]RQHRGQD]ZRVyE]ZLĊ]a- Q\FK]ZVLĊDWDNůHRGQD]ZPLHMVFRZRœFLRUD]QD]Z\WRSRJUDILF]QHLWo- pograficzno-NXOWXURZH6WRVXQNRZRQLHOLF]QH]DœZSRUyZQDQLXQS]Qa-]HZQLFWZHPŒOHVLQDF]\:\VWęSXZJPLQLH1DNâRQDG1RWHFLĊ'XV]\ľVNL ZGUXNXVĊ nazwy przyrodnicze.

= NROHL ]HZ]JOęGX QD EXGRZę IRUPDOQRMę]\NRZĊZLNRQLPyZZy-UyůQLýPRůQD

A.1D]Z\EH]NUHDFMLIRUPDOQRMę]\NRZHMRQRPDVW\F]QHM 1) 2 nazwy o postaci przymiotnikowej: .UyWND, 1RZD;

2) 2 nazwy o postaci rzeczownikowej w formie mianownika liczby poje-dynczej: 2VDGD-6DGNRZVNL0â\Q, :\EXGRZDQLH;

3) QD]Z\RSRVWDFLU]HF]RZQLNRZHMZIRUPLHGRSHâQLDF]DOLF]E\PQo-giej: %RKDWHUyZ, 6SyâG]LHOFyZ;

4) QD]ZRSRVWDFLU]HF]RZQLNRZHMZIRUPLHGRSHâQLDF]DOLF]E\SRMe-dynczej: :\]ZROHQLD, %U]H]LľVNLHJR, &KUREUHJR, .PLHFLDND, /HPLHůD,

0LFNLe-ZLF]D, 6XVDâ\, -XOLXV]D6âRZDFNLHJR, (OL]\ 2U]HV]NRZHM, -DQD.RFKDQRZVNLHJR;

B.1D]Z\]NUHDFMĊIRUPDOQRMę]\NRZĊRQRPDVW\F]QĊ

1) derywaty sufiksalne od podstaw rzeczownikowych wg wzoru6: a) 4 nazwy z sufiksem -n-: %RF]QD, .RœFLHOQD, 3ROQD, 6âRQHF]QD;

b) 6 nazw z sufiksem -ow-: Brzozowa, .DV]WDQRZD, .ROHMRZD, .ZLDWRZD,

/LSo-wa, 3U]HP\VâRZD;

c) 1 nazwa z sufiksem –c k-: 6WUDůDFND;

2) 1 derywat o postaci komponowanej: 3RZVWDľFyZ:LHONRSROVNLFK;

3) GHU\ZDWSDUDG\JPDW\F]Q\]ZLĊ]DQ\]H]PLDQĊFKDUDNWHU\VW\NLIOHk-syjnej danej nazwy: :\U]\VND.

1DMZLęFHMQD]ZPDSRVWDýSU]\PLRWQLNRZĊ-HVWWRWHQGHQFMDFKDUDk-terystyczna dla nazewnictwa wiejskiego (por. D86=<Ľ6.,2010: 406). 11 VSRœUyG QD]Z SU]\PLRWQLNRZ\FK WR IRUP\ XWZRU]RQH GURJĊ NUHDFML RQo-PDVW\F]QHM]DœGZLHWRQD]Z\EH]NUHDFML/LF]QĊJUXSęVWDQRZLĊWHůQD]Z\ R SRVWDFLU]HF]RZQLNRZHMZIRUPLHGRSHâQLDF]DOLF]E\SRMHG\QF]HM

3RGVXPRZXMĊFQDOHů\VWZLHUG]LýLůZQD]HZQLFWZLHZLHMVNLP6DGHN SU]HMDZLDMĊVLę]DUyZQRWHQGHQFMHORNDOQHMDNL globalne. Z jednej bowiem VWURQ\SDWURQDPLXOLF6DGHNVĊSRVWDFL]DVâXůRQHGODZVLZ\VWęSXMĊWHůQa-]Z\XWZRU]RQH RG SREOLVNLFKPLHMVFRZRœFLF]\ XSDPLęWQLDMĊFHZDůQH GOD UHJLRQXZ\GDU]HQLHKLVWRU\F]QH=GUXJLHM]DœVWURQ\F]ęœýQD]ZSRZWDU]D wzorzec ogólQRSROVNL3ODWHRQLP\QDGDQHQDF]HœýZ\ELWQ\FKSLVDU]\SRl-VNLFKF]\WHůQD]Z\SU]\URGQLF]H]QDQHVĊZFDâ\PNUDMX

Porównanie nazw ulic Sadek z KRGRQLPLĊ LQQ\FK PLHMVFRZRœFL i gmin województwa kujawsko-SRPRUVNLHJR QLHZĊWSOLZLH SR]ZROLâRE\ ZVND]Dý]DUyZQR SRGRELHľVWZDMDNLUyůQLFH6ĊG]ęMHGQDNLůQDWDNLHSo-UyZQDQLHMHVWMHV]F]H]E\WZF]HœQLHJG\ůGRW\FKF]DVRSLVDQRQD]HZQLFWZR

6 -HůHOLFKRG]LRWęJUXSęQD]ZWR]JDG]DPVLę]RSLQLĊDXWRUHN6âRZQLNDWRSRQLPyZPLHMVNLFK%\G

JRV]F]\LůÅVâRZQLNLQRWXMĊWHůSU]\PLRWQLNLRGU]HF]RZQLNRZHQS.RZDOVND (przym. NRZDOVNL), 0LRGRZD (przym. PLRGRZ\), 2UOD (przym. RUOL), ŮQLZQD (przym. ůQLZQ\µ&]DFKRURZVND&]aplicka-Jedlikowska, Jaracz, Paluszak-%URQND   3U]\MPXMĊF Lů NUHDFMD QD]Z\ ]DFKRG]L QD SâDV]F]\ŭQLH RQRPa-VW\F]QHM]GDMęVRELHVSUDZę– podobnie jak autorki 6âRZQLND– ]F]\VWRIRUPDOQHJRUR]VWU]\JQLęFLD

ulic zaledwie kilku gmin województwa (CZAPLICKA-JEDLIKOWSKA 2010,

D86=<Ľ6., 2010, D86=<Ľ6.,ZGUXNX1DOHů\QDMSLHUZGRNRQDýDQDOL]\

QD]HZQLFWZDXOLFSR]RVWDâ\FKZVLZRMHZyG]WZDNujawsko-pomorskiego.

B

Biibblliiooggrraaffiiaa

%\GJRVNR-:\U]\VNLH .ROHMH 'RMD]GRZH: http://www.i-pila.pl/bwkd/ siec/

in-GH[KWPO>'DWDGRVWęSX;,@

CZACHOROWSKA M.,CZAPLICKA-JEDLIKOWSKA M.,JARACZ M.,PALUSZAK

-BRONKA A., [2008] 6âRZQLNWRSRQLPyZPLHMVNLFK%\GJRV]F]\, Bydgoszcz.

CZAPLICKA-JEDLIKOWSKA M., [2010] 1RZHWHQGHQFMHZQD]HZQLFWZLHPLHMVNLP– QDSU]\NâDG]LHZ\EUDQ\FKQD]ZXOLF]PLHMVNLFKV\VWHPyZWRSRQLPLF]Q\FK, [w:] 3ROV]F]\]QD0D]RZV]DL3RGODVLDWRP;,9SRGUHG'&]\ůL0)UĊc-NLHZLF]áRPůDV-99. D86=<Ľ6.,H., [2010] +RGRQLPLDJPLQ\%LDâH%âRWDZSRZLHFLHE\GJRVNLP, [w:] 1D]Z\ZâDVQHDVSRâHF]HľVWZRWRP,,SRGUHG5áRERG]LľVNLHMáDVN s. 397-411.

D86=<Ľ6.,H., 1D]Z\XOLFZVLJPLQ\ 1DNâRQDG1RWHFLĊ, w druku w tomie

0LNURWRSRQLPLDLPDNURWRSRQLPLDáyGŭ

G$á.2:6.,A., 7HUPLQRORJLD RQRPDVW\F]QD: http:// onomastyka.uni. lodz.pl/ strona-glowna/ terminologia-SROVND>'DWDGRVWęSX;,@

HANDKE K., [2005] 1D]HZQLFWZRPLHMVNLH, [w:] 3ROVNLHQD]Z\ZâDVQH(QF\NORSe-GLD, pod red. E. Rzetelskiej-Feleszko, Kraków, s. 283-307.

K$026,Ľ6.,S., [2003]

3DUDILHU]\PVNRNDWROLFNLHJPLQ\6DGNL']LHMHLZVSyâF]e-VQRœý, Sadki – Bydgoszcz.

K$026,Ľ6.,S., [2009] 6DGNL']LHMHLZVSyâF]HVQRœý, Sadki.

áANIECKI S., [2005]

3DâDFHGZRUNLLIROZDUNLSRZLDWXQDNLHOVNLHJR6ęSyOQR.Ua-MHľVNLH – 1DNâRQDG1RWHFLĊ

áANIECKI S., [2004] 3RUXF]QLN .D]LPLHU] 6XVDâD -, =HV]\W\ +LVWo-U\F]QH=LHPL.UDMHľVNLHM]SRGUHG6áDQLHFNLHJR73DVLHNL1DNâR

nad NoteFLĊV-40.

áANIECKI S., 6XVDâD.D]LPLHU]-, [w:] 6âRZQLNELRJUDILF]Q\XF]HVWQi-NyZ 3RZVWDQLD :LHONRSROVNLHJR )URQWX 3yâQRFQHJR QDGQRWHFNLHJR -SRGUHG6áDQLHFNLHJR1DNâRQDG1RWHFLĊ – Sepólno Krajeľ

skie 2009, s. 196-197.

MATZEL O., [1973] $PWVEH]LUN6FKOR‰EHUJ, [w:] 'HU.UHLV:LUVLW](LQZHVWSUHX‰i-VFKHV+HiPDWVEXFK, pod red. H. Papsteina, Bad Zwischenhahn, s. 332-352.

ORONOWICZ-KIDA E., [2014] 2ILFMDOQHQD]Z\ZLHMVNLFKXOLFZZRMHZyG]WZLHSRG NDUSDFNLP6WXGLXPMę]\NRZR-NXOWXURZH, Rzeszów.

OZIMSKA J., [2013] 1DVNU]\ůRZDQLXXOLF&DYRXUDL*DULEDOGLHJR+RGRQLPLDSR ]MHGQRF]HQLX:âRFKQDSU]\NâDG]LHQD]HZQLFWZDPLHMVNLHJR0HGLRODQXL3DOHr-PR, [w:] 8QLWj G·,WDOLD /HWWHUDWXUD OLQJXD FXOWXUD GLGDFWLFD, pod red.

K. .DUSD7RUXľV-151.

PALUSZAK-BRONKA A., [2013] 1D]HZQLFWZRPLHMVNLHMDNRVNâDGQLNG]LHG]LFWZD NXOWXURZHJR QD SU]\NâDG]LH .UXV]ZLF\, [w:] -ę]\N ZLHORNXOWXURZRœý WRůVa-PRœýSRGUHG03DMĊNRZVNLHM-Kensik, A. Paluszak-Bronki i K.

Ko-âDWNL%\dgoszcz, s. 329-337. RUTKIEWICZ M., [2002] 7RSRQLPLDœURGNRZR]DFKRGQLHMF]ęœFLZRMHZyG]WZDZLHONo-SROVNLHJRJPLQ\.XœOLQ/ZyZHN1RZ\7RP\œO2SDOHQLFD3R]QDľ W5Ð%(/A., [2004] =G]LHG]LFWZDMę]\NRZHJRQD.UDMQLHL3DâXNDFK2QD]ZDFK PLHMVFRZ\FKRNROLF1DNâDQDG1RWHFLĊ, [w:] ']LHG]LFWZRNXOWXURZHQD.UDMQLH L3aâXNDFK:\EUDQHSUREOHP\]G]LHMyZ.UDMQ\1DNLHOVNLHM]ZLĊ]NL.UDMQ\ ]3DâXNDPLSRGUHG6áDQLHFNLHJRL/6ND]\1DNâRQDG1RWHFLĊ s. 18-63.

WÐ-&IK U., [2012] 1D]HZQLFWZRZLHMVNLFKXOLF–

ZâDVQDWUDG\FMDF]\SRZLHODQLHQa-]HZQLFWZDPLHMVNLHJR, [w:] :NRPXQLNDF\MQHMSU]HVWU]HQLQD]ZZâDVQ\FKLSo-VSROLW\FKSRGUHG,áXF03RJâyGHN.DWRZLFHV-394.

ǙǒǔǒǚǗǍǐǍ, [2008] ǏLȃDzǮȅȄȈǺǭ șǺǭǴǯǭȂǯȀǸȒȃǹǭǺǭǰǽǭȁȒȌȀȄǏȒȃDzǮǾǷ

ǙǒǔǒǚǗǛ Ǎ, [2007] ǏǵǷǻǺǵǹǵǷǭ ǷǭǷ ǽǭǴDZDzǸ ǿǻǼǻǺǵǹǵǷǵ ǾǻǾǿǻȌǺǵDz ǼDzǽǾǼDzǷǿǵǯȈ, [w:] 1RZHQD]Z\ZâDVQH– QRZHWHQGHQFMHEDGDZF]H, pod red. A.

Cieœlikowej, B. Czopek-Kopciuch, K. Skowronek, Kraków, s. 379-390. ǜǛǑǛǘǩǞǗǍǬ ǚ Ǐ., [1978] ǞǸǻǯǭǽȉ ǽȀǾǾǷǻǶ ǻǺǻǹǭǾǿǵȄDzǾǷǻǶ ǿDzǽǹǵǺǻǸǻǰǵǵ, ǙǻǾǷǯǭ ŬUyGâD 0DSDLQWHUDNW\ZQDJPLQ\6DGNLKWWSPDSDPVHUZHUSO>'DWDGRVWęSX XI 2013]. 1DNâRQDG1RWHFLĊ0LDVWRLSRZLDW.F\QLD0URF]D6DGNL6]XELQ, [2008] Byd-goszcz. :\ND]XOLF– ZLHœ6DGNL, [2012] Z\GUXNNRPSXWHURZ\8U]ĊG*PLQ\6DGNL

Summary

7KHVWUHHWQDPHVRI 6DGNLLQ1DNâR&RXQW\

7KHDUWLFOHSUHVHQWVWKHVWUHHWQDPHVRIYLOODJH6DGNLLQWKH1DNâR County. It is concerned with semantic and structural analysing of the street names. The paper is a part of the project “The street names of the chosen villages in Kujawsko-3RPRUVNLH9RLYRGHVKLSµ

6âRZDNOXF]RZH analiza strukturalna i semantyczna QD]Z\ XOLF 1DNâR

Sadki

Keywords: structural and semantic analysis, street names, Naklo, Sadki