Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej PS.V Protokół

(1)

Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie

Wydział Polityki Społecznej

PS.V.0931-1-10

Protokół

z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Bystrej-Sidzinie, zwanym w dalszej części protokołu „Ośrodkiem”, przez Zespół Kontrolny Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie w składzie:

Beata Zięcik – Inspektor Wojewódzki, Krzysztof Futoma – Inspektor,

Mieczysław Bętkowski – Starszy Operator Urządzeń Przygotowania Danych,

działających na podstawie upoważnienia do kontroli nr 8/10 z 23 kwietnia 2010 r., wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie.

[Dowód: akta kontroli str. 1 - 2]

Kontrolę przeprowadzono w dniach 5 – 7 maja 2010 r. na podstawie art. 12 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U.

Nr 31, poz. 206), art. 20 ust.1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) oraz art. 31 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.).

Tematami kontroli były: realizacja zadań z zakresu administracji rządowej

wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz realizacja zadań wynikających z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2009 r.

Ustaleń kontrolnych dokonano w oparciu o dokumentację, a także ustne i pisemne wyjaśnienia złożone przez Kierownika Ośrodka – Panią Krystynę Nędzę oraz pracownika Ośrodka Panią Agnieszkę Ferdynus inspektora ds. świadczeń rodzinnych Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Krystyna Nędza prowadzi nadzór nad całością pracy Ośrodka.

Ustalenia kontroli:

Wójt Gminy Bystra-Sidzina na podstawie wydanych zarządzeń:

- Nr 153/04 z dnia 17 maja 2004 r. upoważnił Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej do prowadzenia postępowania w sprawach świadczeń rodzinnych, o których mowa w art. 20 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych, w tym do wydawania w tych sprawach decyzji administracyjnych,

(2)

- Nr 171/08 z dnia 1 września 2008 r. upoważnił Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej do prowadzenia postępowania w sprawie wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz do wydawania w tych sprawach decyzji,

- Nr 191/08 z dnia 1 października 2008 r. upoważnił Panią Krystynę Nędzę kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej do przeprowadzania wywiadu alimentacyjnego oraz odebrania oświadczenia majątkowego od dłużnika alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Uchwałą Nr XXVII/184/09 Rady Gminy Bystra-Sidzina z dnia 23 kwietnia 2009 r.

upoważniono Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych określonych w ustawie z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, w tym do wydawania w tych sprawach decyzji administracyjnych.

Na mocy Uchwały Nr XXVII/157/04 Rady Gminy Bystra-Sidzina z dnia 27 sierpnia 2004 r. wprowadzono Statut Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej, który następnie zmieniono Uchwałą Nr XX/135/08 Rady Gminy Bystra-Sidzina z dnia 15 lipca 2008 r., Uchwałą Nr XXVIII/204/09 Rady Gminy Bystra-Sidzina z dnia 18 czerwca 2009 r.

oraz Uchwałą Nr XXXV/253/10 Rady Gminy Bystra-Sidzina z dnia 18 lutego 2010 r.

w sprawie zmiany Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej, który w § 1 ust.

1 pkt. 4, § 6, § 6b wymienia realizowane przez Wójta Gminy zadania zlecone wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do

alimentów.

[Dowód: akta kontroli str. 3-26]

Zarządzeniem Nr 209/04 z dnia 31 grudnia 2004 roku Wójta Gminy Bystra-Sidzina wprowadzono Regulamin Organizacyjny Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej, gdzie w pkt I wyodrębniono w strukturze organizacyjnej Ośrodka stanowisko referenta, natomiast w pkt 2 ww. Regulaminu określono zadania referenta realizującego zadania w zakresie świadczeń rodzinnych.

Z przedmiotowego Regulaminu nie wynika że w Ośrodku utworzono komórkę organizacyjną do realizacji świadczeń rodzinnych, którą mogłoby być np. samodzielne stanowisko pracy do spraw świadczeń rodzinnych. Ponadto w Regulaminie stwierdzono brak zapisów potwierdzających realizację zadań określonych w ustawie z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 ze zm.)

Wg Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej strukturę ośrodka tworzy referent ds. świadczeń rodzinnych, natomiast wg Regulaminu Organizacyjnego GOPS w Bystrej strukturę w ośrodku tworzy ogólne stanowisko referenta.

Kontrola wykazała, iż zadania wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych realizowane było przez jednego pracownika zatrudnionego na stanowisku inspektora ds.

świadczeń rodzinnych – w wymiarze 1 etatu, natomiast zadania wynikające z ustawy o pomocy osobom uprawnionych do alimentów realizowane były przez kierownika ośrodka oraz główną księgową – w wymiarach 1 etatu. Z zakresów czynności pracowników wynikło, iż zajmowali się zadaniami z zakresu świadczeń rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, z czego zakres czynności Pani Anny Zembol – Głównej księgowej ośrodka obejmował zadania w zakresie:

- naliczanie zobowiązań dłużników alimentacyjnych wraz z ustawowymi odsetkami, - księgowanie zwrotów świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego,

(3)

- księgowanie wydatków związanych z wypłatą świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego.

Kontrola wykazała, że Pani Agnieszka Ferdynus – inspektor ds. świadczeń rodzinnych nie posiada aktualnego zakresu czynności, uwzględniającego zmianę stanu cywilnego oraz

przeszeregowanie. Ostatni zakres czynności zalegający w aktach osobowych został przyjęty do realizacji 17 maja 2004 roku.

Kierownik Ośrodka przedłożył wyjaśnienia o następującej treści:

„W roku 2009 w sprawozdaniu z zakresu świadczeń rodzinnych wykazano 2 pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Informuję, że zgodnie ze statutem i regulaminem GOPS umowę o pracę na realizację zadań z zakresu świadczeń rodzinnych ma jeden pracownik, który jest zatrudniony od 2004 roku na tym stanowisku, wykazanym drugim pracownikiem jest główny księgowy GOPS, którego zatrudnienie było współfinansowane ze środków na obsługę ŚR w ½ części. Umowa o pracę zawarta jest na stanowisko głównego księgowego GOPS natomiast zakres czynności zawiera wykonywanie czynności związanych z obsługą finansowo-księgową zadań z zakresu realizacji zadań ustawy o ŚR oraz zadań z zakresu ustawy o FA.

Informuję, że w statucie oraz regulaminie organizacyjnym GOPS stanowisko pracownika realizującego zadania związane z obsługą świadczeń rodzinnych wykazane jest „referent d/s świadczeń rodzinnych”, obecnie pracownik na podstawie awansu zawodowego ma tytuł inspektora d/s świadczeń rodzinnych. Tutejszy organ podejmie kroki aby zapisy w statucie i regulaminie organizacyjnym miały zapis „stanowisko d/s świadczeń rodzinnych.”.

Zarządzeniem Nr 213/04 z dnia 31 grudnia 2004 roku Wójta Gminy Bystra-Sidzina zobowiązano Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bystrej do stosowania instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych, która stanowi załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1999 roku w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych oraz zobowiązano Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej do opracowania jednolitego rzeczowego wykazu akt dla Ośrodka.

Zgodnie z treścią zapisu § 13 instrukcji kancelaryjnej będącej załącznikiem do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1999 roku w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych (Dz. U. z 1999 r. Nr 112, poz.

1319 z późn. zm.), Ośrodek winien posiadać rzeczowy wykaz akt.

Kierownik Ośrodka podjął stosowne czynności mające na celu uzgodnienie z Archiwum Państwowym w Krakowie jednolitego rzeczowego wykazu akt, pismo znak:

NVI.401-266/08 z dnia 15 października 2008 r. oraz wydał Zarządzenie wprowadzające jednolity rzeczowy wykaz akt (zarządzenie z dnia 18 stycznia 2005 r. Nr 1/05 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej w sprawie wprowadzenia jednolitego rzeczowego wykazu akt dla GOPS w Bystrej, który następnie zostało zmienione zarządzeniem z dnia 20 listopada 2008 r. Nr 3/2008 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej).

[Dowód: akta kontroli str.43-56]

(4)

Realizacja zadań zleconych wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r.

o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.)

W trakcie kontroli poddano analizie dokumentację świadczeniobiorców, którym wypłacono zasiłki rodzinne wraz z dodatkami z tytułu: urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania

dziecka, kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez dziecko nauki w szkole

poza miejscem zamieszkania oraz dokumentację osób, którym przyznano świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne.

Ponadto przeanalizowano akta osób uprawnionych do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka. Świadczenia przyznawano na mocy decyzji administracyjnych wydawanych z upoważnienia Wójta Gminy Bystra-Sidzina przez Kierownika GOPS, który zgodnie z art. 20 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych jest organem właściwym do realizacji zadań w zakresie świadczeń rodzinnych.

W wydanych decyzjach dotyczących przyznanych zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami jako podstawa prawna przywołane były przepisy:

• ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.),

• rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne,

• rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2009 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. Nr 129, poz. 1058),

• rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 czerwca 2007 r.

zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2005 r. Nr 105, poz. 881 z późn. zm.),

• ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego,

•

ponadto jako podstawę prawną przywołano zarządzenie Wójta Gminy Bystra-Sidzina Nr 153/04 w sprawie upoważnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej do postępowania w sprawie świadczeń rodzinnych.

Stwierdzono, iż:

- przywołany publikator rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 czerwca 2007 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2005 r. Nr 105, poz. 881 z późn. zm.), jest błędny gdyż pod poz. 881 Dz. U. z 2005 r. Nr 105 zamieszczono rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne.

[Dowód: akta kontroli str.57- 58]

(5)

Kierownik Ośrodka przedłożył następującą informację: „Poniżej podaję dane dotyczące:

STATYSTYKA ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH

GMINNEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W BYSTREJ

2008 2009

Rodzaj wydanych decyzji ilość ogółem

w tym odmownych:

ilość ogółem

w tym odmownych:

Zasiłek rodzinny z dodatkami 783 24 1508 21

Zasiłek pielęgnacyjny 63 1 48 1

Świadczenie pielęgnacyjne 21 0 45 0

Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka

88 0 100 0

Razem: 955 25 1701 22

„Powodem odmowy przyznania zasiłku rodzinnego z dodatkami w roku 2009 było we wszystkich przypadkach spowodowane przekroczeniem ustawowego kryterium dochodowego, natomiast odmowa przyznania zasiłku pielęgnacyjnego była spowodowana tym, że Wnioskodawca na dzień składania wniosku i wydania decyzji przez GOPS był uprawniony do dodatku pielęgnacyjnego wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.”.

Zgodnie z treścią zapisu art. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych, cyt. „zasiłek rodzinny przysługuje osobom, o których mowa w art. 4 ust. 2 cyt. ustawy, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł” lub cyt. „w przypadku, gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł”. W skontrolowanych dokumentach podstawą wydania decyzji odmownych było przekroczenie kwoty kryterium dochodowego uprawniającego rodzinę do zasiłku rodzinnego.

Informacja o nienależnie pobranych świadczeniach roku 2009.

„WYSOKOŚĆ WYPŁACONYCH W 2009 r. ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH

Miesiąc wypłaty Kwota

Styczeń 193 847,70

Luty 208 601,10

Marzec 200 643,70

Kwiecień 209 144,50

Maj 207 158,10

Czerwiec 203 466,70

Lipiec 200 822,42

Sierpień 194 967,78

Wrzesień 314 949,10

Październik 203 686,70

Listopad 163 570,20

Grudzień 307 613,20

Razem 2 608 471,20

Łącznie w 200 r. wypłacono kwotę 2 608 471,20 zł w tym kwota świadczeń nienależnie pobranych: 2 427,00 zł.”.

(6)

[Dowód: akta kontroli str. 59– 62]

Kontroli poddano dokumentację do decyzji przyznających zasiłki rodzinne wraz z dodatkami o nr: GOPS-522/1343/2009, GOPS-522/638/2009, GOPS-522/889/2009, GOPS-522/639/2009, GOPS-522/646/2009, GOPS-522/990/2009, GOPS-522/57/2009, GOPS-522/1288/2009, GOPS-522/1297/2009, GOPS-522/661/2009, GOPS-522/1081/2009, GOPS-522/662/2009, GOPS-522/1331/2009, GOPS-522/501/2009, GOPS-522/45/2009, GOPS-522/1043/2009, GOPS-522/46/2009, GOPS-522/957/2009, GOPS-522/47/2009, GOPS-522/966/2009, GOPS-522/720/2009, GOPS-522/1505/2009, GOPS-522/712/2009, GOPS-522/1405/2009, GOPS-522/1483/2009, GOPS-522/936/2009, GOPS-522/330/2009, GOPS-522/1015/2009, GOPS-522/821/2009, GOPS-522/14/2009, GOPS-522/1334/2009, GOPS-522/707/2009, GOPS-522/333/2009, GOPS-522/117/2009, GOPS-522/1330/2009, GOPS-522/1252/2009, GOPS-522/892/2009, GOPS-522/9/2009, GOPS-522/46/2009, GOPS-522/119/2009, GOPS-522/1113/2009, GOPS-522/745/2009, GOPS-522/655/2009, GOPS-522/27/09, GOPS-522/114/2009, GOPS-522/1129/2009, GOPS-522/156/2009, GOPS-522/1347/2009, GOPS-522/831/2009, GOPS-522/652/2009, GOPS-522/1454/2009, GOPS-522/671/2009, GOPS-522/1455/2009, GOPS-522/351/2009, GOPS-522/1457/2009, GOPS-522669/2009, GOPS-522/1265/2009, GOPS-522/513/2009.

W powyższym wykazie znajdują się również decyzje uwzględniające zmianę przepisów art. 2 ust.1 i 2 ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 223, poz.1456) dotyczącą przedłużenia okresu zasiłkowego do 31 października.

Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przyznane decyzjami nr: GOPS-522/1081/2009, GOPS-522/1454/2009, GOPS 522/1457/2009, GOPS-522/669/2009, GOPS-522/1129/2009, GOPS-522/156/2009, GOPS-522/9/2009, GOPS-522/892/2009, GOPS-522/1330/2009, GOPS-522/746/2009, GOPS-522/119/2009.

W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia.

Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przyznane decyzjami nr: GOPS-522/1331/2009, GOPS-522/501/2009, GOPS-522/1505/2009, GOPS-522/1483/2009, GOPS-522/1015/2009, GOPS-522/14/2009, GOPS-522/1334/2009, GOPS-522/707/2009, GOPS-522/1347/2009, GOPS-522/831/2009.

W aktach znajdowały się dokumenty wymagane na podstawie § 3 rozporządzenia tj. zaświadczenie pracodawcy o udzieleniu urlopu wychowawczego oraz o okresie na jaki urlop wychowawczy został udzielony, zaświadczenie o co najmniej sześciomiesięcznym okresie pozostawania w stosunku pracy bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego, zaświadczenie organu emerytalno-rentowego stwierdzające, że osoba ubiegająca się była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych.

Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przyznane decyzjami nr:

GOPS-522/1343/2009, GOPS-522/638/2009, GOPS-522/889/2009, GOPS-522/639/2009, GOPS-522/646/2009, GOPS-522/990/2009, GOPS-522/57/2009, GOPS-522/1288/2009, GOPS-522/1297/2009, GOPS-522/661/2009, GOPS-522/1081/2009, GOPS-522/662/2009, GOPS-522/45/2009, GOPS-522/1043/2009, GOPS-522/46/2009, GOPS-522/957/2009, GOPS-522/47/2009, GOPS-522/936/2009, GOPS-522/330/2009, GOPS-522/1015/2009, GOPS-522/821/2009, GOPS-522/1454/2009, GOPS-522/1457/2009, GOPS-522/ 669/2009, GOPS-522/1113/2009, GOPS-522/114/2009, GOPS-522/1129/2009, GOPS-522/156/2009,

(7)

GOPS-522/1347/2009, GOPS-522/652/2009, GOPS-522/1330/2009, GOPS-522/746/2009, GOPS-522/119/2009, GOPS-522/1265/2009.

Dodatki na pokrycie wydatków związanych z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła, przyznane decyzjami nr: GOPS-522/990/2009, GOPS-522/1297/2009, GOPS-522/1081/2009, GOPS-522/662/2009, GOPS-522/45/2009, GOPS-522/957/2009, GOPS-522/47/2009, GOPS-522/1113/2009, GOPS-522/745/2009, GOPS-522114/2009, GOPS-522/1129/2009, GOPS-522/156/2009, GOPS-522/1265/2009.

Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany był obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie

odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej przyznawany był w okresie od 1 września do 31 października, a nie do końca roku szkolnego tj. do 30 czerwca 2010 r.

Dodatki z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego przyznane decyzjami nr: GOPS-522/646/2009, GOPS-522/936/2009, GOPS-522/330/2009, GOPS-522/1334/2009, GOPS-522/707/2009, GOPS-522/1454/2009, GOPS-522/351/2009, GOPS-522/1457/2009, GOPS-522/669/2009, GOPS-522/655/2009, GOPS-522/1265/2009, GOPS-522/469/2009, GOPS-522/513/2009.

W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia min. aktualne orzeczenia zaliczające dziecko do osób niepełnosprawnych.

Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka przyznane decyzjami nr: GOPS-522/1343/2009, GOPS-522/638/2009, GOPS-522/889/2009, GOPS-522/639/2009, GOPS-522/646/2009, GOPS-522/990/2009, GOPS-522/57/2009, GOPS-522/1288/2009, GOPS-522/1297/2009, GOPS-522/661/2009, GOPS-522/1081/2009, GOPS-522/1331/2009, GOPS-522/501/2009, GOPS-522/45/2009, GOPS-522/1043/2009, GOPS-522/46/2009, GOPS-522/957/2009, GOPS-522/47/2009, GOPS-522/966/2009, GOPS-522/720/2009,

W aktach znajdowały się dokumenty wymagane na podstawie § 4 rozporządzenia, zgodnie z którym „Osoba ubiegająca się o przyznanie prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka do wniosku o zasiłek rodzinny dołącza:

1) kopię skróconego aktu zgonu drugiego z rodziców dziecka lub

2) odpis zupełny aktu urodzenia dziecka, w przypadku gdy ojciec dziecka jest nieznany lub 3) odpis wyroku oddalającego powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców.”.

Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka przyznane decyzjami nr:

GOPS-522/501/2009, GOPS-522/720/2009, GOPS-522/712/2009, GOPS-522/333/2009, GOPS-522/652/2009, GOPS-522/9/2009.

(8)

Dodatki do zasiłku rodzinnego na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła przyznane decyzjami nr: GOPS-522/661/2009, GOPS-522/1454/2009, GOPS-522/669/2009, GOPS-522/1129/2009, GOPS-522/156/2009, GOPS-522/1330/2009, GOPS-522/746/2009, GOPS-522/119/2009.

W aktach znajdowały się dokumenty wymagane na podstawie § 5 rozporządzenia, zgodnie z którym „Osoba ubiegająca się o przyznanie prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania do wniosku o zasiłek rodzinny dołącza:

1) dokument potwierdzający tymczasowe zameldowanie ucznia w bursie, internacie lub w innym miejscu zapewniającym zamieszkanie, prowadzonych przez podmiot publiczny;

2) zaświadczenie szkoły;

3) oświadczenie osoby fizycznej o wynajmie lokalu uczniowi oraz dokument potwierdzający tymczasowe zameldowanie.”.

Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem zamieszkania przyznawany był do dnia 31 października.

Decyzje m.in. zawierały wysokość przyznanych zasiłków rodzinnych oraz kwoty poszczególnych dodatków, okres na jaki świadczenia zostały przyznane, ponadto powiadamiano świadczeniobiorcę o miejscu i terminie wypłaty zasiłków oraz wysokości przyznanych świadczeń na okres zasiłkowy. Osoby posiadające rachunki oszczędnościowo- rozliczeniowe w bankach otrzymywały świadczenia na wskazany numer konta. Potwierdzano zgodność kopii dokumentów z oryginałami.

Kwota zasiłku rodzinnego w badanym okresie zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 18 lipca 2006 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokość świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 130, poz. 903) uzależniona była od wieku dziecka i kształtowała się w następująco:

• 48 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia,

• 64 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia,

• 68 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Od 1 listopada 2009 r. zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2009 r.

w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących

podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 129, poz. 1058) wysokości zasiłków rodzinnych kształtowały się

w sposób następujący:

68 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia,

91 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia,

98 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

W skontrolowanych decyzjach wysokość kwot przyznanych świadczeń była zgodna z kwotami zasiłków wraz z dodatkami określonymi w cytowanych wyżej rozporządzeniach.

W aktach świadczeniobiorców znajdowały się wnioski, niezbędne zaświadczenia i oświadczenia oraz decyzje administracyjne. Na wniosku widniała pieczęć i data wpływu.

W celu określenia dochodu z gospodarstwa rolnego świadczeniobiorcy dostarczali odpowiednie zaświadczenie o stanie posiadania wydane przez właściwą komórkę organizacyjną urzędu gminy dokumentujące wielkość gospodarstwa rolnego wyrażoną w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. Odpowiednio, strona składała oświadczenie członków rodziny o wysokości uzyskanego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy innego dochodu niepodlegającego opodatkowaniu, zgodnie z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia Ministra

Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania

(9)

w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 105, poz. 881).

Natomiast w przypadku, gdy strona ubiegała się o zasiłek rodzinny na dziecko w wieku powyżej 18 lat dostarczano zaświadczenie ze szkoły o kontynuacji edukacji przez to dziecko.

Kontrola wykazała, iż przy obliczaniu dochodu osób osiągających dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych przeliczano składki na ubezpieczenie zdrowotne, zgodnie z przepisem § 15 ust. 2 rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne.

Stwierdzono, iż:

1. W przypadku decyzji zmieniających decyzje w sprawie świadczeń rodzinnych oraz dodatków do świadczeń rodzinnych (np. decyzja o nr GOPS-522/638/2009 z 5 listopada 2009 r.), przedłużających ich wypłatę na miesiące wrzesień i październik 2009 r. w wyniku przedłużenia okresu zasiłkowego, w podstawie prawnej decyzji informowano, iż Ośrodek działał na wniosek strony. Natomiast w uzasadnieniu do decyzji przywoływano art. 2 ustawy z dnia 17 października 2009 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnego, który mówi, iż zmiana decyzji następuje z urzędu i nie wymaga zgody strony.

Kierownik Ośrodka przedłożył wyjaśnienia o następującej treści:

„Decyzje zmieniające wydane ze względu na przedłużenie okresu zasiłkowego do 31.X.2009 r.

zostały wydane z urzędu po uprzednim wszczęciu postępowania administracyjnego, natomiast w drukach decyzji widnieje napis: ”na wniosek strony”. Powodem tej omyłki jest to, że w szablonie decyzji było takie zdanie i automatycznie wzór z szablonu przeszedł do decyzji.”.

2. We wniosku, złożonym 21 września 2009 r. do decyzji nr. GOPS-522/1081/2009 z 3 listopada 2009 r.), w którym wnioskodawca zwrócił się o przyznanie zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego z tytułu: samotnego wychowywania dziecka, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, rozpoczęcia roku szkolnego oraz podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania. We wniosku strona nie wypełniła wszystkich części wniosku koniecznych do przyznania ww. dodatków.

3. W decyzji nr GOPS 522/990/2009 z 2 listopada 2009 r. przyznającej m.in. dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przyznany został na okres od 1 września 2010 do 31 października 2010 r.

z wyłączeniem okresu wakacji letnich (lipiec, sierpień).

4. W dokumentacji do decyzji nr GOPS-524/31/09 z 2 listopada 2009 r. we wniosku, który wpłynął do Ośrodka 18 września 2009 r., brak daty wypełnienia wniosku, obok podpisu wnioskodawcy.

Skontrolowano dokumentację do decyzji nr: GOPS-524/37/09, GOPS-524/23/09, GOPS-524/38/09, GOPS-524/1461/2009, GOPS-524/22/09, GOPS-524/20/09, GOPS-524/41/09, GOPS-524/21/09, GOPS-524/40/09, GOPS-524/19/09, GOPS-524/44/09, GOPS-524/18/09, GOPS-524/27/09, GOPS-524/16/09, GOPS-524/28/09, GOPS-524/15/09, GOPS-524/29/09, GOPS-524/4/09, GOPS-524/31/09, GOPS-524/14/09, GOPS-524/1/09, GOPS-524/35/09, GOPS-524/9/09 przyznających świadczenia pielęgnacyjne.

(10)

Zgodnie z art. 75 ust. 11 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) „Wójt zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, o ile nie podlegają takiemu ubezpieczeniu z innego tytułu. Ponadto osobom tym winien opłacać składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe przez okres niezbędny do uzyskania 20 - letniego okresu ubezpieczenia dla kobiety lub 25 - letniego dla mężczyzny, jednak nie dłużej niż przez 20 lat, zgodnie z art.

6 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.)”.

Świadczenia pielęgnacyjne przyznawane były wnioskodawcom z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem

legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz koniecznością stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W sytuacjach gdy wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniu

społecznemu lub zdrowotnemu z innego tytułu przyznawano świadczenie pielęgnacyjne i opłacano składkę. Np. na postawie decyzji nr: GOPS-524/37/09, GOPS-524/38/09,

GOPS-524/41/09, GOPS-524/40/09, GOPS-524/44/09.

W aktach znajdowała się korespondencja z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w zakresie ustalenia niezbędnego okresu ubezpieczenia oraz oświadczenia wnioskodawców, iż rezygnują oni z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Kontrola wykazała, iż Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bystrej nie opłacał składek na ubezpieczenie zdrowotne osobom uprawnionym do świadczenia pielęgnacyjnego jeżeli posiadali ubezpieczenie z innego tytułu. Jednakże nie dokumentował pisemnie tego faktu.

Kierownik GOPS złożył w tej sprawie wyjaśnienia następującej treści:

„Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bystrej w 2009 r. obejmował ubezpieczeniem zdrowotnym przy świadczeniach pielęgnacyjnych 5 osób. Z decyzji jak i z dokumentacji Świadczeniobiorcy świadczenia pielęgnacyjnego nie wynika dlaczego nie opłacana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne. W przypadkach gdzie GOPS nie opłaca składki zdrowotnej Strona ubezpieczona jest przy współmałżonku albo w KRUS z tytułu ubezpieczenia rolniczego. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej zobowiązuje się do uzupełnienia (w terminie do 14.05.2010r.) informacji o tym gdzie wnioskodawcy opłacają składkę na ubezpieczenie zdrowotne.”.

Ponadto stwierdzono, iż:

1. Do wniosku o zasiłek rodzinny wraz z dodatkami oraz wniosku o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego z 29 października 2009 r. (decyzje nr GOPS-522/1466/2009 z 16 listopada 2009 r. oraz GOPS-524/38/09 z 2 listopada 2009 r.) wnioskodawca dołączył wspólne zaświadczenie urzędu skarbowego o wysokości dochodów uzyskanych przez członków rodzinny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

(11)

Kierownik Ośrodka przedłożył następującą informację:

„Do wniosku o świadczenie pielęgnacyjne oraz o zasiłek rodzinny z dodatkami Pani Bernadeta S. zam. Sidzina dołączyła zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o dochodach za 2008 r. Z zaświadczenia tego wynika, że posiada ona rozliczenie wspólnie z mężem natomiast nie ma potwierdzenia czy rzeczywiście Pani S. w 2008r. nie osiągnęła żadnych dochodów.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej zobowiązuje się do uzupełnienia wniosku o oświadczenie Strony o nie uzyskaniu żadnych dochodów lub o kserokopię PIT-u złożonego w Urzędzie Skarbowym, z którego wynikałoby, że Pani S. miała dochód zerowy.”.

2. Brak potwierdzenia odbioru decyzji nr GOPS-522/723/09 oraz decyzji nr GOPS- 523/37/09 z 20 sierpnia 2009 r. przez wnioskodawcę.

3. Decyzją nr GOPS-524/1/09 z 10 lutego 2009 r. przyznano świadczenie pielęgnacyjne na okres od 1 lutego 2009 r. do 31 października 2009 r. W tych samych aktach znajdowała się decyzja nr GOPS-524/14/09 z 2 czerwca 2009 r. zmieniająca okres pobierania świadczenia o miesiące wrzesień i październik 2009 r. Zakres czasowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego zawarty w decyzji wydanej w dn. 2 czerwca 2009 r. był już uwzględniony w decyzji dot. tego samego świadczenia, wydanej w dn. 10 lutego 2009 r.

W 2009 r. przy świadczeniach pielęgnacyjnych Ośrodek opłacił składkę z tytułu ubezpieczenia:

Rodzaj ubezpieczenia Ilość osób Ilość świadczeń Kwota świadczeń

Ubezpieczenie społeczne 18 183 20 303,00 zł

Ubezpieczenie zdrowotne 5 55 2 169,00 zł

Skontrolowano dokumentację do decyzji nr: GOPS-523/32/2009, GOPS-523/18/2009, GOPS-523/46/2009, GOPS-523/42/2009, GOPS-523/11/2009, GOPS-523/41/2009, GOPS-523/1/2009, GOPS-523/21/2009, GOPS-523/23/2009, GOPS-523/43/2009, GOPS 523/47/2009, GOPS-523/48/2009, GOPS-523/4/2009, GOPS-523/22/2009, GOPS-523/12/09, GOPS-523/6/09, GOPS-523/28/2009, GOPS-523/37/09, GOPS-523/38/09, GOPS-523/44/2009, GOPS-523/27/09 przyznających zasiłki pielęgnacyjne.

W aktach znajdowały się niezbędne zaświadczenia i oświadczenia, zgodne z zapisem

§ 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne.

W sprawdzanych aktach na mocy decyzji organ przyznał prawo do zasiłku pielęgnacyjnego zgodnie z dołączonymi do wniosków dokumentami, strony spełniały zapisy art. 16 ww. ustawy.

Zgodnie z przepisem art. 16 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych, cyt. „zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:

1) niepełnosprawnemu dziecku,

2) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,

(12)

3) osobie, która ukończyła 75 lat ”.

Adresatem decyzji w przypadku przyznania zasiłków pielęgnacyjnych na niepełnosprawne dzieci byli przedstawiciele ustawowi, upoważnieni z mocy prawa do złożenia w imieniu osoby uprawnionej wniosku i pobierania świadczeń, dopiero w treści decyzji znajdowało się sformułowanie, że zasiłek jest przyznany na osobę uprawnioną (dotyczy np. decyzji o nr: GOPS-523/32/2009 z dnia 30 czerwca 2009 r.).

Ponadto Ośrodek pobierał od wnioskodawców oświadczenia, iż nie pobierają oni dodatku pielęgnacyjnego z innego tytułu np. świadczeń emerytalnych czy rentowych.

Ponadto stwierdzono, iż:

1. Do decyzji nr GOPS-523/43/2009 z 3 listopada 2009 r. oraz decyzji nr GOPS-523/47/2009 z 21 grudnia 2009 r. przyznających zasiłek pielęgnacyjny, w każdym przypadku, gdy wnioskodawca pobierał świadczenia emerytalne Ośrodek nie prowadził postępowania wyjaśniającego, w tym nie odebrał oświadczenia że strona nie pobiera dodatku pielęgnacyjnego przy emeryturze.

W trakcie kontroli Ośrodek podjął czynności wyjaśniające, tj:

- odebrano od stron oświadczenia iż nie pobierają oni przy świadczeniu emerytalnym dodatku pielęgnacyjnego, czego potwierdzeniem było dostarczenie decyzji ustalającej prawo do otrzymania emerytury,

- Ośrodek pismem znak: OPS-430/ŚR/12/10 i OPS-430/ŚR/13/10 z 7 maja 2010 r. wystąpił z wnioskiem do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Suchej Beskidzkiej oraz Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w Suchej Beskidzkiej o udostępnienie danych ze zbioru danych osobowych.

Kierownik Ośrodka przedłożył następującą informację:

„Stanisław Cz. zam. Bystra ***

W dniu 07.05.2010 r. wnioskodawca dostarczył decyzję o otrzymywanym świadczeniu emerytalno-rentowym wraz z oświadczeniem, że przy pobieranym świadczeniu z ZUS nie pobiera dodatku pielęgnacyjnego. Dodatkowo w dniu 07.05.2010r. GOPS w Bystrej wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Suchej Beskidzkiej o potwierdzenie tego faktu.

Aniela L. zam. Sidzina ***

W dniu 07.05.2010r. Strona dostarczyła decyzję Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o przyznaniu emerytury wraz z odcinkiem oraz oświadczenie, że przy pobieranym świadczeniu emerytalnym z KRUS nie pobiera dodatku pielęgnacyjnego. Dodatkowo w dniu 07.05.2010r.

GOPS w Bystrej wystąpił do KRUS w Suchej Beskidzkiej o potwierdzenie tego faktu.”.

Na podstawie art. 15b ustawy o świadczeniach rodzinnych Ośrodek wypłacał jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się żywego dziecka w wysokości 1000 zł na jedno dziecko. Zapomoga ta przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka niezależnie od ich dochodów.

Skontrolowano dokumentację do decyzji o nr:

GOPS-528/2/2009, GOPS-528/17/2009, GOPS-528/74/2009, GOPS-528/29/2009, GOPS-528/5/2009, GOPS-528/24/2009, GOPS-528/73/2009, GOPS-528/31/2009, GOPS-528/4/2009, GOPS-528/90/2009, GOPS-52,8/30/2009, GOPS-528/25/2009,

(13)

GOPS-528/66/2009, GOPS-528/27/2009, GOPS-528/93/2009, GOPS-528/95/2009, GOPS-528/59/2009, GOPS-528/51/2009, GOPS-528/18/2009, GOPS-528/9/2009, GOPS-528/36/2009, przyznających jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka.

Stwierdzono iż:

1. W aktach do decyzji GOPS-528/90/2009 z 12 marca 2009 r., we wniosku o udzielenie jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka stwierdzono brak numeru PESEL.

Kierownik GOPS w Bystrej przedłożyła następującą informację:

„Pomimo tego że we wnioskach o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka oraz we wnioskach o zasiłek rodzinny z dodatkami brak jest numerów ewidencyjnych PESEL dzieci to po nadaniu tego numeru przez odpowiedni organ, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej pozyskuje te dane i są one na bieżąco uzupełniane w systemie ewidencyjnym świadczenia rodzinne AMAZIS.”.

2. Zwrócono uwagę, iż w części dokumentacji brak było potwierdzonej kopii dowodu osobistego drugiego z rodziców. Ośrodek pobierał natomiast oświadczenie od strony na podstawie art. 75 § 2 k.p.a., z którego wynika, iż strona nie składała w innej gminie wniosku o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka.

Kontrola wykazała, iż w aktach, poza decyzjami przyznającymi zapomogi, znajdowały się: wnioski, ksera dowodów osobistych wnioskodawców oraz odpisy skróconych aktów urodzenia dzieci potwierdzone za zgodność z oryginałem.

Decyzje odmowne:

1. negatywnie rozpatrzono 21 wniosków o zasiłek rodzinny wraz z dodatkami ze względu na przekroczenie kryterium dochodowego,

2. w 1 przypadku odmówiono przyznania zasiłku pielęgnacyjnego ze względu na fakt, iż wnioskodawca pobierał dodatek pielęgnacyjny wypłacany przez ZUS.

Ad. 1. Poddano analizie dokumentację do następujących odmownych decyzji nr:

GOPS 522/867/09, GOPS 522/874/09, GOPS 522/860/09,

GOPS 522/861/09, GOPS 522/862/09, GOPS 522/863/09, GOPS 522/864/09, GOPS 522/866/09, GOPS 522/872/09, GOPS 522/870/09, GOPS 522/868/09, która potwierdziła przekroczenie kryterium dochodowego określonego w art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Ad. 2. Decyzją nr GOPS-523/19/09 z 26 marca 2009 r. odmówiono przyznania świadczenia w formie zasiłku pielęgnacyjnego ze względu na fakt, iż wnioskodawca pobiera dodatek pielęgnacyjny z ZUS. Ośrodek działał zgodnie z przepisami.

Kontrola wykazała, że zasiłek rodzinny wraz z dodatkami, jednorazową zapomogę oraz świadczenia opiekuńcze przyznano osobom, które spełniały wymogi ustawy o świadczeniach rodzinnych.

(14)

Postępowanie w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego Kierownik Ośrodka przedłożył następującą informację:

„W zakresie realizacji świadczeń rodzinnych, w których wystąpił element koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej współpracuje z Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej w Krakowie. Na dzień dzisiejszy czyli 05.05.2010r. w naszym Ośrodku koordynacją objęte są 23 rodziny. Do tej pory Marszałek Województwa wydał 4 decyzje odmawiające prawa do zasiłku rodzinnego oraz 2 decyzje przyznające zasiłek rodzinny rodzinom podlegającym koordynacji. Na rachunek Urzędu Gminy w Bystrej z tytułu świadczeń nienależnie pobranych spowodowanych podleganiu przepisom innego ustawodawcy wpłynęło 2854,00zł., natomiast Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wypłacił 1388,00 zł z tytułu zasiłku rodzinnego z dodatkami. W 18 przypadkach sprawy nadal toczą się w Regionalnym Ośrodku Polityki Społecznej w Krakowie i na bieżąco są wymieniane informacje między GOPS w Bystrej a ROPS w Krakowie.”.

Realizacja ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

W wydanych decyzjach dotyczących przyznanych świadczeń z funduszu alimentacyjnego jako podstawa prawna przywołane były przepisy:

• ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U.

z 2009 r. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.),

• rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2008 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenia prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. Nr 136, poz. 855 z późn. zm.),

• ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U.

2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.).

W podstawie prawnej decyzji przywoływano Zarządzenie Nr 171/08 Wójta Gminy Bystra-Sidzina z dnia 1 września 2008 r. w sprawie upoważnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej do prowadzenia postępowania w sprawie wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz do wydawania w tych sprawach decyzji.

W sprawozdaniu przekazanym przez GOPS w Bystrej do Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie z realizacji zadań przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionych do alimentów za IV kw. 2009 r., w wierszu 8.3 tabeli D - Informacja na temat kosztów obsługi Ośrodek wykazywał 2 osoby zajmujące się realizacją ustawy, zatrudnionych na podstawie innej niż umowa o pracę lub umowa cywilnoprawna. Natomiast za II i III kw. 2009 r. wykazywano w sprawozdaniach, iż realizacją ustawy zajmują się 3 osoby, z czego 2 osoby zatrudnione na podstawie innej niż umowa o pracę lub umowa cywilnoprawna a 1 osoba na podstawie umowy o pracę, w wymiarze 0,1 etatu.

Kierownik GOPS w Bystrej złożył w tej sprawie wyjaśnienie następującej treści:

„GOPS w Bystrej nie ma zawartej odrębnej umowy o pracę dla osób realizujących zadania związane z obsługą funduszu alimentacyjnego oraz dłużników alimentacyjnych. Zadania te prowadzi kierownik w ramach swojej umowy o pracę natomiast wójt jedynie rozszerzył zakres czynności na wykonanie tych zadań. wskutek błędnej interpretacji sposobu wykazywania pracowników w sprawozdaniu w II i III kwartale 2009 wykazano część etatu osoby realizującej powyższe zadania i wpisano 0,10 część etatu.”.

(15)

Zespołowi kontrolnemu przedłożona została informacja Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej, dotycząca wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego w 2009 roku o następującej treści:

„W roku 2009 tutejszy organ wydał 32 decyzje w sprawie ustalenia uprawnień do świadczeń z funduszu alimentacyjnego w tym:

24 przyznające świadczenia,

5 uchylających prawo do świadczeń,

3 zmieniające

1 ustalająca nienależnie pobrane świadczenia.

WYSOKOŚĆ WYPŁACONYCH W 2009r.

ŚWIADCZEŃ ALIMENTACYJNYCH Miesiąc wypłaty Kwota

Styczeń 10 770,00

Luty 11 370,00

Marzec 10 270,00

Kwiecień 9 870,00

Maj 12 370,00

Czerwiec 11 970,00

Lipiec 10 370,00

Sierpień 10 470,00

Wrzesień 9 300,00

Październik 10 140,00

Listopad 9 820,00

Grudzień 9 820,00

Razem 126 540,00

Łącznie w 2009r. wypłacono kwotę 126 540,00 zł.”.

Przeanalizowano dokumentację osób, którym ustalano prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego na mocy decyzji administracyjnych wydawanych przez Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej z upoważnienia Wójta Gminy Bystra-Sidzina.

Kontroli poddano dokumentację do decyzji: GOPS-542/19/2009, GOPS-542/6/09, GOPS-542/6/09, GOPS-542/6a/09, GOPS-542/15/09, GOPS-542/3/09, GOPS-542/8/09, GOPS-542/24/09, GOPS-542/23/09, GOPS-542/14/2009, GOPS-542/20/09, GOPS-542/17/09, GOPS-542/2/09, GOPS-542/16/09, GOPS-542/12/09, GOPS-524/13/09, GOPS-524/7/09, GOPS-524/9/09, GOPS-524/25/09.

Skontrolowano decyzje o nr: GOPS-544/8/D/09, GOPS-544/7/D/09, GOPS-544/5/D/09, GOPS-544/13/D/09, GOPS-544/15/D/09, GOPS-544/6/D/09,

GOPS-544/10/D/09, GOPS-544/17/D/09, GOPS-544/9/D/09 w sprawie ustalenia obowiązku zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

W aktach świadczeniobiorców znajdowały się wnioski, niezbędne zaświadczenia (m.in. ze szkoły, do której uczęszczają osoby uprawnione) i oświadczenia (m.in. o dochodach

(16)

nieopodatkowanych), zaświadczenia o bezskutecznej egzekucji, wyroki sądu orzekające rozwód lub separację, wyroki sądu ustalające wysokość alimentów oraz decyzje administracyjne. Jeden egzemplarz decyzji przekazywano do komornika.

W aktach dłużników alimentacyjnych znajdowały się karty dłużnika. Pomimo prowadzonych działań wobec dłużników karty nie były wypełniane na bieżąco. Wiele działań nie było w nich ujętych.

Uzasadnienie faktyczne uwzględniało szczegółowe informacje, z których wynikała określona w decyzji wysokość przyznanego świadczenia. Zgodnie z art. 107 § 3 kodeksu postępowania administracyjnego, uzasadnienie faktyczne w szczególności zawierało fakty, które organ uznał za dowody potwierdzające pełną indywidualną sytuację strony, potwierdzoną dokumentami, które warunkują określoną w decyzji wysokość świadczenia.

Na wnioskach widniała pieczęć i data wpływu. Potwierdzano zgodność kopii dokumentów z oryginałem.

Decyzje zawierały wszystkie elementy wyszczególnione w art. 107 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego. W rozstrzygnięciu decyzji informowano stronę o kwocie przyznanego świadczenia. Ponadto powiadamiano świadczeniobiorcę o miejscu wypłaty i czasookresie jego pobierania. Osoby posiadające rachunki bankowe otrzymywały świadczenia na wskazany numer konta.

Odbierano od stron oświadczenia, pod odpowiedzialnością karną, że nie otrzymują alimentów bezpośrednio od dłużnika oraz oświadczenia o sytuacji osób zobowiązanych do alimentacji w dalszej kolejności.

Stwierdzono, iż decyzje przyznające świadczenia z funduszu alimentacyjnego osobie niepełnoletniej wydawane były na wnioskodawcę tj. przedstawiciela ustawowego osoby uprawnionej. W rozstrzygnięciu decyzji wskazywano osobę uprawnioną.

Przy obliczaniu dochodu rodziny postępowano zgodnie z przepisami, nie wliczając do dochodu otrzymywanego świadczenia alimentacyjnego.

Kontrola wykazała, że wysokość świadczeń ustalano zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U.

z 2009 r., Nr 1, poz. 7 z późn. zm.).

W czasie działań kontrolnych dokonano następujących ustaleń:

1. W znaku decyzji nr GOPS-524/13/09 z 30 października 2009 r. użyto symbolu 524.

Jednolity rzeczowy wykaz akt uzgodniony między GOPS w Bystrej a Archiwum Państwowym w Krakowie przewiduje dla świadczeń z funduszu alimentacyjnego symbol klasyfikacyjny – 542.

Kierownik GOPS w Bystrej złożył w tej sprawie wyjaśnienia następującej treści:

„Pani Kazimiera K. zam. Bystra ***, decyzji nadano znak: GOPS – 524/13/09 winno być 542/13/09 na skutek omyłki pisarskiej.”.

2. W decyzji nr GOPS-542/6a/09 z 22 kwietnia 2009 r. stwierdzono brak oznaczenia strony.

W znaku ww. decyzji stwierdzono poprawki długopisem.

3. W uzasadnieniu decyzji nr GOPS-542/17/09 z 1 października 2009 r. przywołano wyrok sądu z 23 września 2009 r. sygn. akt AJKMP 118/08, podczas gdy w dokumentacji sprawy znajdował się wyrok z tego dnia, ale o sygn. III RC. 125/08.

„W uzasadnieniu decyzji GOPS – 542/17/09 z dnia 1.10.2009 r. przyznającej świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego w przywołanym wyroku sądu zasądzającego alimenty błędnie wpisano sygnaturę akt zamiast sygnatury z wyroku użyto sygnatury z akt komorniczych .”.

(17)

4. W podstawie prawnej decyzji nr GOPS-542/7/09 z 27 kwietnia 2009 r. zapisano, iż decyzję wydano na wniosek strony. Z analizy dokumentacji wynikało, iż była ona wydana z urzędu, na skutek otrzymania przez GOPS postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie dot. zmiany wysokości zasądzonych alimentów.

5. W dokumentacji do decyzji nr GOPS-542/12/09 z 1 października 2009 r. znajdowała się tabela z wyliczeniem dochodu, z której wynika, iż rodzina uzyskała w 2008 r. dochód z gospodarstwa rolnego w kwocie 732,60 zł. Z załączonych zaświadczeń wynikało, iż strona była w posiadaniu 0,33 ha przeliczeniowego, z którego, wg wskaźnika ogłoszonego przez GUS (wartość wskaźnika w 2008 r. – 2 056 zł), powinien być liczony dochód w kwocie 678,48 zł. Pomimo błędnej wartości wskaźnika zmiana dochodu nie miała wpływu na uprawnienie do świadczenia z funduszu alimentacyjnego.

„We wniosku o przyznanie świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego z dnia 30 września 2009 roku został błędnie wyliczony dochód z gospodarstwa rolnego tzn. wyliczono dochód z 0,33 ha przeliczeniowego na kwotę 732,60 natomiast winno być 678,48 zł. Po sprawdzeniu parametrów systemu okazało się ,że wszystkie parametry wprowadzone są prawidłowo , natomiast system przeliczył dochody według poprzedniej stawki. Z uwagi na bardzo niewielką różnicę w dochodzie rocznym 54,12 zł pracownik przeoczył błąd w wyliczeniu. Nadmieniam, że ta omyłka nie miała żadnego wpływu na prawo do świadczeń.”.

6. Decyzja nr GOPS-542/2/09 z 28 stycznia 2009 r. przyznająca świadczenie z funduszu alimentacyjnego zawierała w podstawie prawnej informację, iż została wydana na podstawie wniosku z tego samego dnia. W dokumentacji znajdował się wniosek o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, jednakże bez informacji o dacie wpływu do Ośrodka. W ww. wniosku stwierdzono brak daty jego wypełnienia, obok podpisu wnioskodawcy.

7. W rozstrzygnięciu decyzji nr GOPS-544/6/D/09 z 3 grudnia 2009 r. przywołano decyzję o nr: GOPS-542/5/09 z dnia 7 kwietnia 2009 r. w sprawie ustalenia prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Powołana decyzja nosi sygnaturę: GOPS-542/6/09.

Kierownik GOPS w Bystrej złożył w tej sprawie wyjaśnienia następującej treści:

„Adam K. w decyzji zwrotowej wpisano błędny numer decyzji zmieniającej wysokość świadczenia przyznanego wierzycielce . Wpisano GOPS 542/5/09 powinno być GOPS 542/6/09.”.

8. W pkt 2 rozstrzygnięcia decyzji nr GOPS-544/7/D/09 z 3 grudnia 2009 r. zawarto sformułowanie cyt.: „kwotę należności (…) pomniejszono o zwrot (…) z 4 grudnia 2009 r.” – czyli po dniu wydania decyzji.

Postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych

Kierownik GOPS w Bystrej Uchwałą nr XXVII/183/09 Rady Gminy Bystra-Sidzina z dnia 23 kwietnia 2009 r. została upoważniona do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych określonych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Natomiast Zarządzeniem Nr 191/08 Wójta Gminy Bystra-Sidzina z dnia 1 października

(18)

2008 r. Kierownik GOPS w Bystrej została upoważniona do przeprowadzania wywiadu alimentacyjnego oraz odbierania oświadczenia majątkowego od dłużnika.

Zespołowi kontrolnemu przedłożona została informacja Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrej dotycząca działań podejmowanych w 2009 roku wobec dłużników alimentacyjnych o następującej treści:

„W roku 2009 GOPS w Bystrej prowadził postępowanie wobec 19 – stu dłużników alimentacyjnych w tym :

- dla 2 dłużników tutejszy organ był organem właściwym dłużnika, - dla 5 –ciu organem właściwym dłużnika i wierzyciela

- dla 12 – stu organem właściwym wierzyciela.

Postępowanie dotyczące dłużników dla których tutejszy organ był wyłącznie organem właściwym wierzyciela:

- po przyznaniu osobom uprawnionym prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, w każdym przypadku kopie decyzji przyznającej przesyłano komornikowi sądowemu prowadzącemu postępowanie egzekucyjne.

- wysyłano informacje do organu właściwego dłużnika oraz do dłużnika alimentacyjnego , w których zawarte były informacje o przyznaniu świadczeń z funduszu alimentacyjnego / wysokość świadczenia, okres na jaki przyznano świadczenie/,oraz informacje o stanie zadłużenia wobec skarbu państwa / zaliczka alimentacyjna , stary fundusz alimentacyjny/.

- w przypadku braku aktualnego adresu, czy braku możliwości ustalenia miejsca zamieszkania – nieodebrana korespondencja – kierowane były zapytania do komorników o czynności podejmowane w celu ustalenia miejsca pobytu dłużnika.

W przypadku dłużników dla których tutejszy organ był organem właściwym dłużnika, po przyznaniu świadczeń osobom uprawnionym bądź po uzyskaniu informacji OWW o przyznaniu świadczeń z FA organ wzywał dłużników w celu przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego oraz odebrania oświadczenia majątkowego .

Informacje uzyskane w toku postępowania były wysyłane do komorników oraz do organu właściwego wierzyciela . W roku 2009 wysłano 8 informacji do komornika uzyskanych w trakcie wywiadu alimentacyjnego oraz z oświadczenia majątkowego. W roku 2009 nie przeprowadzano rodzinnego wywiadu środowiskowego pomimo tego ,że w sprawozdaniach za rok 2009 wykazano 7 informacji przekazanych komornikowi z rodzinnego wywiadu środowiskowego. Błąd powstał na wskutek pomyłki w określeniu wywiadu rodzinnego z alimentacyjnym.

Następnie prowadzono postępowania związane z zarejestrowaniem dłużników w PUP.

W roku 2009 tutejszy organ kierował do dłużników 4 zobowiązania do zarejestrowania się w Powiatowym Urzędzie Pracy oraz 4 wnioski do Powiatowego Urzędu Pracy o aktywizację zawodową dłużników .

W roku 2009 w stosunku do 2 dłużników skierowano wniosek do Prokuratury Rejonowej w Suchej Besk. w związku z uchylaniem się od nałożonych obowiązków.

Informuję, również ,że w roku 2009 wysłano 16 zawiadomień o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji zwrotowych dłużnikom , w sprawach, w których tutejszy organ jest organem właściwym wierzyciela.

Przekazane zostały decyzje zwrotowe dłużnikom i komornikom, wydano 21 takich decyzji dla 16 – tu dłużników. Nadmieniam ,że jeżeli wierzyciele tego samego dłużnika mieli dwie lub więcej decyzji przyznających /odrębne wnioski i decyzje dla wierzycieli pełnoletnich/ to dłużnikowi wystawiono decyzje zwrotowe oddzielnie na każdą decyzję przyznającą.

Dłużnicy, którzy skutecznie odebrali decyzje otrzymali upomnienia oraz zostały wystawione tytuły egzekucyjne do właściwych urzędów skarbowych.

Wystawiono 11 upomnień oddzielnie na każdą decyzję zwrotową dla 8 dłużników oraz 20 czteropozycyjnych tytułów wykonawczych dla 7 dłużników.

(19)

Z urzędów skarbowych wróciły ewidencje tytułów wykonawczych 6 dłużników – ewidencja tytułów wykonawczych odrębna dla każdego dłużnika znajduje się w teczkach indywidualnych dłużników. w jednym przypadku urząd skarbowy nie przyjął tytułów wykonawczych z powodu nieprawidłowego oznaczenia wierzyciela / wierzycielem jest wójt gminy natomiast tutejszy organ w miejsce wierzyciela wstawił pieczęć ośrodka Pomocy Społecznej/ a także brak zwrotki z upomnienia. Błędy te niezwłocznie poprawiono i wysłano skorygowane tytuły – w aktach sprawy zwrotne potwierdzenie z Urzędu Skarbowego.

Wobec dłużników nieznanych z miejsca zamieszkania tutejszy organ podejmie działania mające na celu skuteczne dostarczenie decyzji zwrotowej poprzez ustanowienie kuratora do odbioru korespondencji. Obecnie 7 dłużników dla, których tut. organ jest właściwym organem wierzyciela jest nieznanych z miejsca pobytu. W przypadku jednego dłużnika w aktach OPS-u znajduje się zarządzenie o ustanowieniu dla niego kuratora dla celów reprezentowania jego interesów w sprawie o rozwód.”.

WYSOKOŚĆ ŚRODKÓW ZWRÓCONYCH PRZEZ DŁUŻNIKÓW ALIMENTACYJNYCH W 2009r.

Dłużnik alimentacyjny Wyegzekwowana kwota

Bala Franciszek 168,70 zł

Jaromin Grzegorz 3686,33 zł

Jeliński Zbigniew 39,31 zł

Kolanisk Marek 1547,83 zł

Koniówka Adam 166,96 zł

Siciarek Janusz 431,85 zł

Razem: 6040,98 zł

Z przeprowadzonej podczas kontroli analizy dokumentacji dłużników prowadzonej przez Ośrodek oraz sprawozdań przesyłanych przez OPS w Bystrej-Sidzinie do Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie dotyczących działań wobec dłużników alimentacyjnych wynika, iż nie wykorzystywano następujących instrumentów przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów dla organu właściwego dłużnika:

1. Przekazanie komornikowi sądowemu informacji mających wpływ na egzekucję zasądzonych świadczeń alimentacyjnych pochodzących z rodzinnego wywiadu środowiskowego (art. 4 ust. 4 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów).

2. Zobowiązanie dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się w urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy.

3. Wystąpienie z wnioskiem do starosty o skierowanie dłużnika alimentacyjnego do robót publicznych lub prac organizowanych na zasadach robót publicznych.

4. Skierowanie wniosku o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.

5. Wystąpienie z powództwem o ustalenie alimentów od innych osób.

6. Informacje przekazywane do sądu o bezczynności lub opieszałości komornika sądowego (art. 3 ust. 8 ww. ustawy).

GOPS w Bystrej wydatkował na świadczenia z funduszu alimentacyjnego w 2009 r. ze środków budżetu państwa środki finansowe w wysokości: 126 540,00 zł. Z tej kwoty od dłużników alimentacyjnych wpłynęło: 6040,98 zł co stanowi 4,77 % kwoty świadczeń wypłaconych. Braki w ściągalności wynoszą więc 95,23 %.

(20)

Zespół kontrolny dokonał wpisu w książce kontroli, określając zakres i termin przeprowadzonej kontroli.

Na tym protokół zakończono.

Pouczenie

Zgodnie z art. 44 ust. 2 i 6 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 31, poz. 206) kierownikowi

kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole – w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu – do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 44 ust. 3 ww. ustawy kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu – z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania – pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy.

Do protokołu wniesiono zastrzeżenia / nie wniesiono zastrzeżeń.

Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie.

Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz za poświadczeniem odbioru otrzymuje Kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli.

Data sporządzenia protokołu: 21 maja 2010 r.

Data otrzymania protokołu:

Data i miejsce podpisania protokołu:

Podpis Kierownika jednostki kontrolowanej: Podpisy inspektorów kontrolujących:

KIEROWNIK Inspektor Wojewódzki Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej

Bystra-Sidzina (-) mgr inż. Beata Zięcik

(-) Krystyna Nędza Inspektor 27.05.2010 r.

(-) mgr Krzysztof Futoma (-) Mieczysław Bętkowski