MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ

(1)

MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE

WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ

WP-XI.431.1.64.2013

PROTOKÓŁ

z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Rzepienniku Strzyżewskim, zwanym w dalszej części protokołu „Ośrodkiem” lub „GOPS”, przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, ul. Basztowa 22 – Annę Bodziony – starszego inspektora i Ewelinę Martuszewską – inspektora, działających na podstawie upoważnienia do kontroli nr 70/13 z dnia 20 września 2013 wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Kierownika Oddziału w Wydziale Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie.

Kontrolę przeprowadzono w dniach od 4 do 9 października 2013 roku, na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 31, poz. 206 z późn. zm.), art. 22 pkt. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.), art. 175 ust.

1 pkt. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (teks jednolity Dz. U.

z 2013 r., poz. 885 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.).

Zakres kontroli obejmował:

- organizację Ośrodka i kwalifikacje kadr,

- realizację zadań z zakresu administracji rządowej i zadań własnych gminy wynikających z ustawy o pomocy społecznej w roku 2012,

- realizację programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” oraz wykorzystanie dotacji na ten cel w roku 2012,

- pracę socjalną z klientem Ośrodka.

Ustaleń kontrolnych dokonano w oparciu o sprawdzoną dokumentację oraz informacje i wyjaśnienia złożone przez Kierownika i pracowników Ośrodka.

W okresie objętym kontrolą funkcję Kierownika GOPS pełniła Pani Urszula Osika.

[Dowód: akta kontroli, str. 3-6]

Ilekroć w niniejszym protokole użyto następujących skrótów, oznaczają one:

- „ustawa o pomocy społecznej” - ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 z późn. zm.);

- „Kodeks postępowania administracyjnego” lub „Kpa.” – ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. − Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267);

- „Program dożywiania” lub „Program” - ustawa z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz. U. Nr 267, poz.2259 z późn. zm.);

- „Urząd Pracy” lub „PUP” – Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie.

(2)

Ustalenia kontroli:

1. Organizacja Ośrodka

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzepienniku Strzyżewskim jest

wyodrębnioną jednostką budżetową, powołany Decyzją nr 3/90 Naczelnika Gminy w Rzepienniku Strzyżewskim z dnia 4 kwietnia 1990 roku. Działania GOPS obejmują teren

6 Sołectw – liczących łącznie 7052 mieszkańców.

Siedzibą Ośrodka jest budynek położony w miejscowości 33-163 Rzepiennik Strzyżewski. Budynek Ośrodka został prawidłowo oznakowany, pozbawiony jest też barier architektonicznych. Warunki lokalowe Ośrodka uległy zmianie od ostatniej kontroli. Obecnie Ośrodek zajmuje trzy pokoje na parterze budynku, w których rozlokowano pracowników. Na dzień kontroli Ośrodek posiadał wystarczające warunki lokalowe.

GOPS działa w oparciu o Statut stanowiący załącznik do Uchwały Nr XVI/83/04 Rady Gminy Rzepiennik Strzyżewski z dnia 18 maja 2004 roku oraz Regulamin Organizacyjny, wprowadzony i zatwierdzony przez Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rzepienniku Strzyżewskim 22 października 2004 roku.

Stwierdzono, iż w Statucie i Regulaminie Organizacyjnym nie dokonano zmian, pomimo zmiany przepisów ustawy o pomocy społecznej.

Kierownik Ośrodka złożyła w tej sprawie wyjaśnienia, cyt.; ”informuję, że w chwili obecnej przygotowywana jest zmiana Statutu oraz Regulaminu Organizacyjnego GOPS, która

będzie uwzględniała zmiany związane ze zmianą przepisów dotyczących pomocy społecznej i świadczeń rodzinnych. Przygotowane zmiany zostały przekazane Radcy Prawnemu do

zaakceptowania i zatwierdzenia. W IV kwartale 2013 roku, zmiany te zostaną przedłożone na Sesji Rady Gminy celem zatwierdzenia”.

[Dowód: akta kontroli, str.31-58]

Kierownik Ośrodka wydaje decyzje administracyjne, zgonie z kompetencjami. W roku objętym kontrolą obowiązywały następujące upoważnienia:

- z 26 kwietnia 1995 roku, do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznych należących do właściwości gminy (Uchwała Nr VIII/48/95 Rady Gminy w Rzepienniku Strzyżewskim),

- z 4 maja 2004 roku, znak 0113-1-04, do prowadzenia postępowania i do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej oraz z zakresu świadczeń rodzinnych.

Na czas nieobecności Kierownika nie ma pracownika Ośrodka upoważnionego do prowadzenia postępowań i wydawania decyzji administracyjnych w zakresie zadań pomocy społecznej, należących do właściwości gminy. Zgodnie z wyjaśnieniem Kierownika:

„w GOPS Rzepiennik Strzyżewski oprócz Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej nie ma osoby upoważnionej do podpisywania decyzji w indywidualnych sprawach z pomocy społecznej. W razie zaistniałej potrzeby decyzję podpisuje Wójt Gminy Rzepiennik Strzyżewski.”

Na dzień kontroli obowiązywały następujące Uchwały Rady Gminy, dotyczące realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej:

- Uchwałą nr XVI/84/04 Rada Gminy Rzepiennik Strzyżewski z 18 maja 2004 roku, ustalono zasady przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze.

(3)

- Uchwałą Nr XXII Rady Gminy Rzepiennik Strzyżewski z dnia 1 lutego 2005 roku, ustalono sposób organizowania pogrzebu zmarłym.

- Uchwałą Nr VIII/34/07 Rady Gminy Rzepiennik Strzyżewski z dnia 31 sierpnia 2007 roku, zatwierdzono Gminny System Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną na lata 2007 – 2012.

- Uchwałą Nr XIX/94/08 Rady Gminy Rzepiennik Strzyżewski z dnia 12 grudnia 2008 roku, zatwierdzono Gminną Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2008 – 2015.

- Uchwałą Nr XXII/134/05 Gminy Rzepiennik Strzyżewski z dnia 1 lutego 2005 roku, określono zasady i tryb zwrotu wydatków poniesionych na świadczenia pomocy społecznej w zakresie dożywiania.

Jak stwierdzono w trakcie kontroli, Rada Gminy nie podejmowała Uchwały w sprawie:

- utworzenia mieszkania chronionego;

- pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze.

Kwestie dotyczące przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków, jak wynika z listy kontrolnej i dokumentacji jednostki nie zostały formalnie uregulowane w regulaminie organizacyjnym Ośrodka. Zgodnie z informacją cyt. „Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej przyjmuje strony w sprawie skarg i wniosków codziennie w godzinach pracy Ośrodka”. W rejestrze skarg i wniosków nie odnotowano żadnego wpisu.

Zgodnie ze stanowiskiem Archiwum Państwowego w Krakowie, ośrodki pomocy społecznej, jak wszystkie samorządowe jednostki organizacyjne, powinny posiadać własne przepisy kancelaryjne i archiwalne, wprowadzone przez kierownika jednostki po ich uprzednim uzgodnieniu z dyrektorem właściwego miejscowo archiwum państwowego. Jak ustalono w trakcie kontroli, Ośrodek posiada własną instrukcję kancelaryjną oraz jednolity rzeczowy wykaz akt, wprowadzone Zarządzeniem Nr 1/2011 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rzepienniku Strzyżewskim z dniem 1 czerwca 2011 roku.

2. Zasoby kadrowe i kwalifikacje pracowników

Od 1 sierpnia 1990 roku, na podstawie Uchwały Nr 1/3/90 Zarządu Gminy w Rzepienniku Strzyżewskim z dnia 30 lipca 1990 roku - funkcję Kierownika Ośrodka pełni

Pani Urszula Osika. Ww. ma wykształcenie średnie oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej, posiada też długoletni staż w pomocy społeczne (22 lata). Jako Kierownik Ośrodka spełnia zatem wymogi określone w art. 122 ustawy o pomocy społecznej, który stanowi o kwalifikacjach osób kierujących jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej.

Kwestie dotyczące stanu zatrudnienia właściwej liczby pracowników socjalnych były przedmiotem wystąpienia pokontrolnego z 2007 roku, w którym zobowiązano Kierownika Ośrodka do podjęcia działań w tym zakresie. Jak ustalono w trakcie kontroli, w ramach realizacji zaleceń pokontrolnych zatrudniono od 2009 roku, jednego pracownika socjalnego w pełnym wymiarze czasu pracy.

W trakcie bieżącej kontroli w Ośrodku było zatrudnionych w sumie 13 osób (12 etatów), w tym 3 pracowników socjalnych (3 etatów) i aspirant pracy socjalnej w wymiarze

½ etatu (środki POKL) na 7052 mieszkańców Gminy. Ośrodek nie spełnia zatem wymogu, o których mowa w art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej, zatrudniając pracowników socjalnych w liczbie proporcjonalnej do liczby ludności gminy, w stosunku jeden pracownik

(4)

socjalny na 2 tys. mieszkańców. Wobec powyższego Ośrodek winien zatrudniać co najmniej 4 pracowników socjalnych w wymiarze 3 ½ etatu. Wszyscy pracownicy posiadają wymagane

kwalifikacje.

Zgodnie z udzieloną informacją, dodatek pobiera 3 pracowników socjalnych w pełnej wysokości, tj. 250 zł, zgodnie z art. 121 ust. 3a ustawy o pomocy społecznej.

W Ośrodku zatrudnione są również osoby realizujące usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze w 2012 roku,

realizowało 5 pracowników zatrudnionych w GOPS na stanowisku opiekun w wymiarze 4½ etatu. Ww. pracownicy posiadają wykształcenie średnie (2 osoby) i zawodowe (3 osoby).

Ponadto, 35 osób na podstawie umowy – zlecenia świadczyło pracę w ramach pomocy sąsiedzkiej. Osoby sprawujące usługi opiekuńcze na podstawie umowy zlecenia są osobami z najbliższego otoczenia osoby wymagającej pomocy, część z nich posiada ukończony kurs opieki nad osobą starszą.

3. Realizacja zadań własnych gminy

Z treści informacji udzielonej przez Kierownika Ośrodka oraz przekazywanych sprawozdań wynika, że w 2012 roku nie udzielano pomocy w formie:

- zapewnienia miejsc w mieszkaniach chronionych;

 zapewnienia posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym;

 specjalistycznych usług opiekuńczych;

 opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;

 biletu kredytowanego;

 sprawienia pogrzebu;

 zasiłku celowego na ekonomiczne usamodzielnienie.

Jak wyjaśniła Pani Kierownik GOPS: „w 2012 roku, nie zachodziła potrzeba udzielenia ww. form pomocy”.

Opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych

Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych. Strategia została przyjęta Uchwałą Nr XIX/94/08 Rady Gminy Rzepiennik Strzyżewski z dnia 12 grudnia 2008 roku, w sprawie uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2008 - 2015.

W ramach Strategii przyjęto następujące cele strategiczne:

1.Obszar strategii: Mała aktywność gospodarcza i społeczna, bezrobocie.

Cel główny I

Zwiększenie aktywności społeczno – gospodarczej w kierunku poprawy jakości życia.

Cele szczegółowe:

1. Wzrost świadomości na temat możliwości prowadzenia działalności gospodarczej.

2. Wspieranie aktywności gospodarczej.

3. Nabywanie nowych umiejętności.

4. Zwiększenie tożsamości lokalnej.

5. Wspieranie i promocja inicjatyw lokalnych.

2. Obszar strategii: Dziedziczona patologia w rodzinie.

Cel główny II

Zwiększenie działań w celu ograniczenia patologii w rodzinach.

(5)

Cele szczegółowe:

1. Zwiększenie aktywności zawodowej rodziców.

2. Zwiększenie świadomości osób dotkniętych patologią.

3. Zwiększenie samooceny, pomoc w tworzeniu grup samopomocowych.

4. Zwiększenie monitoringu zjawisk patologicznych.

3.Obszar strategii: Utrudniony dostęp do rehabilitacji oraz opieki specjalistycznej dla społeczeństwa w tym osób starszych, starzenie się społeczeństwa.

Cel główny III

Poprawa sytuacji bytowej i zdrowotnej społeczeństwa.

Cele szczegółowe:

1. Ułatwienie dostępu do opieki medycznej i świadczeń specjalistycznych.

2. Zwiększenie działań profilaktycznych i propagowanie zdrowego stylu życia.

3. Zapewnienie podstawowych potrzeb bytowych osobom starszym.

4. Zwiększenie bezpieczeństwa osób starszych.

5. Poprawienie sprawności fizycznej osób starszych.

6. Przeciwdziałanie osamotnieniu osób starszych.

4. Obszar strategii: Słabo zagospodarowany czas wolny dzieci i młodzieży, marnowanie ich talentów, słaby dostęp do oferty kulturalnej dla wszystkich mieszkańców, utrudniony dostęp do edukacji na poziomie średnim i wyższym.

Cel główny IV

Rozwój życia kulturalnego oraz podniesienie poziomu wychowania i edukacji dzieci i młodzieży w gminie.

Cele szczegółowe:

1. Rozwój zainteresowań dzieci i młodzieży.

2. Wyłanianie talentów i ich rozwój.

3. Integracja środowiska młodzieżowego.

4. Nabywanie umiejętności właściwego zachowania się dzieci i młodzieży.

5. Poszerzenie oferty kulturalnej.

6. Poznawanie innych środowisk i kultur.

W ramach Strategii uwzględniono oczekiwane efekty podjętych zadań, kwestie związane z monitoringiem i oceną stopnia jej wdrożenia oraz ustalono podmioty odpowiedzialne za realizację podjętych działań.

Ponadto, określono w części dotyczącej monitoringu strategii iż: „Strategię monitorować będzie zespół monitorujący powołany Zarządzeniem Wójta Gminy Rzepiennik Strzyżewski Nr 29/2008 z dnia 4 września 2008 roku.

Ewaluacja strategii prowadzona będzie przez uczestników warsztatów jak również raz w roku strategia będzie oceniana przez uczestników warsztatów.

Monitoring będzie polegał na badaniu i ocenie sposobu oraz efektywności dochodzenia do wyznaczonych celów i zadań, a także poziomu ich osiągnięcia. W tym celu podmioty wdrażające przygotowują sprawozdania z realizacji wyznaczonych dla nich zadań oraz inne

dokumenty ewaluacyjne, takie jak ankiety oraz wywiady i przekazują je do GOPS w Rzepienniku Strzyżewskim.

Na tej podstawie zespół monitorujący przygotowuje analizę stopnia realizacji strategii pod kątem ilościowym i jakościowym. Wyniki analizy przedstawia uczestnikom warsztatów, którzy ocenią stopień realizacji strategii.

Aktualizacja Strategii będzie się odbywać co dwa lata. Uczestnicy warsztatów przy współpracy z władzami gminy i lokalnymi liderami, w oparciu o dokonaną ocenę realizacji strategii oraz biorąc pod uwagę nowe oczekiwania społeczności lokalnej i określonych grup

(6)

społecznych, jak również zmieniające się czynniki środowiska zewnętrznego np. uregulowania społeczno ekonomiczne lub pojawiające się możliwości pozyskania środków zewnętrznych, będzie sprawdzał istniejące w Strategii zapisy i proponował korekty i uzupełnienia, które zostaną przedstawione do zatwierdzenia przez Radę Gminy Rzepiennik Strzyżewski.”

W treści Strategii nie uwzględniono wszystkich elementów, o których mowa w art.

16b. ust. 2 pkt. 3 ustawy o pomocy społecznej. Stwierdzono brak szacunkowego kosztu realizacji zadania w poszczególnych latach.

Ustalono także, że ww. dokument nie był aktualizowany i nie był prowadzony monitoring zgodnie z założeniami w nim zawartymi oraz nie została dokonana ocena stopnia jego realizacji.

Prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych

Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, do zadań własnych Gminy o charakterze obowiązkowym należy m.in. „prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych”. Jak wynika z przygotowanej informacji, Gmina Rzepiennik Strzyżewski nie dysponuje mieszkaniem chronionym. Zgodnie z art. 53 ust. 3 ww. ustawy mieszkanie tego typu może być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub organizację pożytku publicznego. Należy dodać, że ustawa z dnia 8 grudnia 2006 r.

o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. Nr 251, poz. 1844 z późn. zm.) umożliwia udzielanie finansowego wsparcia gminie, powiatowi albo organizacji pożytku publicznego, jeżeli pozyskane w ten sposób lokale mieszkalne będą służyć wykonywaniu zadań z zakresu pomocy społecznej w formie mieszkań chronionych. W przypadku trudności z utworzeniem mieszkania chronionego, można rozważyć podjęcie realizacji zadania wspólnie z sąsiednią gminą.

Z pisemnych wyjaśnień złożonych przez Kierownika Ośrodka wynika, że „na terenie gminy Rzepiennik Strzyżewski, nie utworzono mieszkania ze względu na brak bazy lokalowej.

Rada Gminy nie podjęła uchwały w tej sprawie”.

Udzielenie schronienia, zapewnienie niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym Zgodnie z zapisem art. 17 ust. 1 pkt. 3 ustawy o pomocy społecznej „udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym;”

należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym. W okresie objętym kontrolą Ośrodek udzielił pomocy w formie schronienia trzem osobom na łączną kwotę 6 500 zł. Na podstawie skontrolowanych akt, stwierdzono, że pomoc była zasadna oraz przyznana w sposób prawidłowy.

Dożywianie dzieci i dorosłych

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzepienniku Strzyżewskim realizuje program rządowy „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”, poprzez udzielanie pomocy osobom/rodzinom w formie dożywiania tj. gorącego posiłku lub bułki/kanapki. Ww. zadanie realizowane jest zgodnie z Ustawą z dnia 29 grudnia 2005 roku o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc Państwa w zakresie dożywiania”. Pomoc ta kierowana jest do osób i rodzin, których dochód nie przekroczył poziomu 150% kryterium dochodowego. Zgodnie z ustaleniami w toku kontroli, pomocą w ramach tego programu objęto dzieci i młodzież ze szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz dzieci w wieku przedszkolnym. W ramach Programu nie przyznawano zasiłków celowych na zakup żywności.

(7)

Rada Gminy nie podejmowała uchwały dot. zwiększenia kryterium dochodowego.

Ogółem pomocą w formie posiłku w roku 2012 objęto 464 dzieci z 241 rodzin oraz 2 dzieci z art. 6a. Pomocy w formie zasiłku celowego i świadczeń rzeczowych w ramach Programu nie udzielano.

Podmioty realizujące dożywianie dzieci w 2012 roku w placówkach oświatowych na terenie Gminy Rzepiennik Strzyżewski wyszczególniono w tabeli poniżej.

Tabela 1. Podmioty realizujące dożywianie na terenie gminy

l.p. Nazwa placówki Podmiot

realizujący

Rodzaj posiłku Liczba dzieci

Koszt jednostkowy 1 Szkoła Rzepiennik Strzyżewski Szkoła Rzepiennik

Strzyżewski bułka 317 I-VI-3,00 zł

IX-XII-3,50 zł 2 Szkoła Rzepiennik Suchy Szkoła Rzepiennik

Suchy

bułka 284 I-VI-3,00 zł

IX-XII-3,50 zł 3 Szkoła Rzepiennik Biskupi Szkoła Rzepiennik

Biskupi

IX-XII-3,50 zł 4 Zespół Szkół w Turzy Zespół Szkół w

Turzy

IX-XII-3,50 zł 5 Przedszkole Rzepiennik

Biskupi

Przedszkole Rzepiennik Biskupi

IX-XII-3,50 zł 6 Przedszkole Turza Przedszkole Turza bułka 158 I-VI-3,00 zł

IX-XII-3,50 zł 7 Gimnazjum Rzepiennik

Biskupi

Bar Smakosz gorący posiłek 587 I-VI- 5,20 zł IX-XII–4,60 zł 8 Zespół Szkół w Olszynach Bar Smakosz gorący posiłek 1072 I-II-3,00zł

III-VI-5,30zł IX-XII–4,60 zł

Dożywianie prowadzone jest we wszystkich szkołach funkcjonujących na terenie gminy. Natomiast brak jest dożywiania dzieci uczęszczających do szkół poza terenem gminy Rzepiennik Strzyżewski ze względu na cyt.;“ ograniczone środki finansowe. Jednak rodziny, które wnioskują o pokrycie kosztów dożywiania swoich dzieci na terenach innych gmin, otrzymują pomoc w formie zasiłku celowego (środki gminne) na ten cel – dokumentując to dowodami wpłaty za dożywianie”.

Na terenie Gminy Rzepiennik Strzyżewski realizacja programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” realizowana jest w 3 szkołach podstawowych, 1 gimnazjum, 2 zespołach szkół oraz 2 przedszkolach. W 2 placówkach oświatowych realizacja programu odbywa się w formie gorącego posiłku. Podmiot prywatny realizujący to zadanie został wyłoniony w drodze rozpoznania cenowego. Została zawarta umowa pomiędzy Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Rzepienniku Strzyżewskim, a Barem „Smakosz”. Zgodnie z § 1, przedmiotem zawartej umowy jest świadczenie usług gastronomicznych w zakresie przygotowywania posiłków obiadowych.

Ponadto, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzepienniku Strzyżewskim z każdą z placówek oświatowych zawarł Porozumienia pomiędzy Kierownikiem GOPS a Dyrektorem danej placówki oświatowej. Porozumienia określają zasady współpracy oraz sposób rozliczeń. W §2 zostało zapisane, iż zleceniobiorca zobowiązuje się wykonać nieodpłatnie następujące czynności związane z dożywianiem dzieci: zorganizowanie w szkole

(8)

punktu odbioru posiłków od dostawców, podawanie do dostawcy posiłku zapotrzebowania ilości dziennej dostawy posiłków w terminach i formie uzgodnionej bezpośrednio między Zleceniobiorcą a dostawcą posiłku, wydawanie posiłków dzieciom za pisemnym potwierdzeniem odbioru.

Kierownik Ośrodka złożyła następujące wyjaśnienie w sprawie dożywiania: „W roku 2012 dożywianie dzieci realizowane było w następujący sposób:

- w dwóch szkołach - w formie gorącego posiłku – dostawca wybrany w wyniku zapytania o cenę,

- w pozostałych szkołach – w formie bułki. Kanapki przygotowywane i zapakowane były przez pracowników sklepów, a następnie gotowe dostarczane do szkół, gdzie zostały rozdzielone wraz z przygotowaną w szkołach herbatą.

Dzieci dożywiane są, w formie kanapki, a nie gorącego posiłku, ponieważ nie wszystkie szkoły są do tego przystosowane, tj. nie posiadają pomieszczeń, w których gorący posiłek mógłby być odbierany i wydawany.

Od 2013 roku wszystkie szkoły dożywiane są na podstawie przeprowadzonego przetargu.

Oznacza to, że zarówno gorący posiłek jak i kanapki dostarcza firma cateringowa.

Dożywanie dzieci w szkole w roku 2012 było realizowane od miesiąca stycznia do czerwca tj.

od 9 stycznia 2012 roku do 28 czerwca 2012 r. Natomiast od września do grudnia dożywanie było realizowane od 24 września 2012 do 21 grudnia 2012 roku, co było związane z przeprowadzeniem zapytania o cenę na realizację tego zadania”.

Ośrodek nie przestawił kontrolującym dokumentacji świadczącej o monitorowaniu celów określonych w ustawie z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania".

Nie prowadzono dożywiania w formie posiłku dla dzieci w okresie wakacyjnym oraz nie prowadzono dożywiania osób dorosłych. Wyjaśnienie Kierownika Ośrodka cyt.;

,,dożywanie dzieci realizowane jest tylko podczas trwania roku szkolnego, natomiast nie jest realizowane podczas ferii i wakacji. Osoby dorosłe nie są dożywiane. Sytuacja taka wynika z faktu, że nasza gmina jest gminą typowo rolniczą a co za tym idzie dożywianie nie jest konieczne”.

Pomocą w formie posiłków obejmowano również uczniów wytypowanych przez

dyrektorów szkół, zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 6a ustawy z dnia 29 grudnia 2005r.

o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”. Liczba dzieci korzystających z pomocy w formie posiłku w poszczególnych miesiącach nie przekroczyła 20% wszystkich dzieci objętych tą formą pomocy, co przedstawiono w tabeli poniżej.

(9)

Tabela 2. Zestawienie dożywiania w ramach art. 6a

Lp. Miesiąc Liczba dzieci objętych dożywianiem

Liczba dzieci objętych dożywianiem na podstawie art. 6a

1 styczeń 326 -

2 luty 348 1

3 marzec 354 1

4 kwiecień 363 -

5 maj 366 -

6 czerwiec 370 -

9 wrzesień 327 -

10 październik 352 -

11 listopad 391 1

12 grudzień 395 1

Tabela 3. Rozliczenie środków wydatkowanych na realizację programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania"

Lp Wyszczególnienie Kwota ogółem

Posiłek Zasiłek celowy Doposażenie Kwota Udział

% Kwota Udział

%

1

Środki zapisane w porozumieniu między Gminą a Wojewodą (z uwzględnieniem

aneksów do porozumienia)

241 558,00 241 558,00 0,00 0,00

A Dotacja 81 833,00 81 833,00 33,88 0,00 0,00

B Środki własne 159 725,00 159 725,00 66,12 0,00 0,00

2 Środki wydatkowane na

realizację 242 411,90 242 411,90 0,00 0,00

A Dotacja 81 833,00 81 833,00 33,76 0,00 0,00

B Środki własne 160 578,90 160 578,90 66,24 0,00 0,00

3 Refundacja dokonana

przez Gminę 0,00 0,00 0,00 0,00

A Dotacja 0,00 0,00 0,00 0,00

B Środki własne 0,00 0,00 0,00 0,00

4 Refundacja otrzymana przez Gminę

0,00 0,00 0,00 0,00

A Dotacja 0,00 0,00 0,00 0,00

B Środki własne 0,00 0,00 0,00 0,00

5 Rozliczenie na podstawie

sprawozdania Rb-28 S 81 833,00 A Dotacja otrzymana

(Zaangażowanie) 81 833,00 B Dotacja wykonana 81 833,00 C Zwrot niewykorzystanej

dotacji 0,00

D data dokonanego zwrotu

(10)

Rozliczenie dotacji przeznaczonej na realizację zadania wynikającego z ustawy z dnia 29 grudnia 2005 roku, o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” było zgodne z zawartym 2 kwietnia 2012 r. porozumieniem między Gminą Rzepiennik Strzyżewski a Wojewodą Małopolskim.

W trakcie kontroli zweryfikowano dokumentację dotyczącą 20 rodzin, które w okresie objętym kontrolą otrzymały pomoc w ww. formie. Wniesiono następujące zastrzeżenia:

- Decyzją GOPS-5023-85/2012 z 23 sierpnia 2012 r., przyznano dożywianie. Z akt sprawy wynika, iż wniosek klientka złożyła 11 lipca 2012 r., a pomoc w formie posiłku przyznano od 24 września 2012 roku.

W powyższych trzech przypadkach decyzje wydano zatem po miesiącu od daty złożenia wniosku. Zgodnie z art. 36 - Kodeksu postępowania administracyjnego w aktach sprawy brak jest pism informujących stronę o przedłużeniu terminu załatwienia sprawy.

Otrzymano następujące wyjaśnienie: „niektóre decyzje dot. dożywiania wydawane są dlatego, po 30- dniowym terminie załatwienia sprawy, ponieważ niektóre osoby składają wnioski dużo wcześniej przed terminem rozpoczęcia dożywiania w szkołach. Natomiast wszystkie decyzje wydawane są dopiero po zakończeniu procedury zamówień publicznych, co oznacza, że termin rozpoczęcia procesu dożywiania znany jest również po zakończeniu przetargu czy po uzyskaniu wyniku rozpoznania cenowego. Ośrodek nie wysyła zawiadomień dotyczących przedłużenia załatwienia sprawy dlatego, że w momencie składania wniosku przez podopiecznego, jest on równocześnie informowany o przybliżonym terminie załatwienia sprawy i ewentualnych przeszkodach decydujących o braku możliwości załatwienia sprawy w ustawowych 30- tu dniach. W związku z powyższym klient jest w stałym kontakcie z Ośrodkiem i na bieżąco posiada informacje o terminie załatwienia jego sprawy”.

Ponadto kontrola wykazała, że we wszystkich skontrolowanych decyzjach przyznających pomoc w postaci dożywiania dzieci w szkole, brak określenia rodzaju posiłku oraz kwoty posiłku.

Przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych

W okresie objętym kontrolą tę formę pomocy przyznano 76 osobom/rodzinom.

Najczęściej korzystały z tej formy pomocy osoby, ze względu na bezrobocie 45 (osób/rodzin), długotrwałą chorobę (23 osoby/rodziny), niepełnosprawność (3 osoby/rodziny). Łącznie wydatkowano kwotę 171 043 zł, w tym 73 280 zł z dotacji, a 97 763 zł ze środków własnych gminy. Przyznawano je osobom lub rodzinom o dochodach niższych niż ustawowe kryterium oraz o zasobach niewystarczających na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych.

(11)

Skontrolowano akta osobowe 20 osób/rodzin, które w okresie objętym kontrolą korzystały z pomocy w formie zasiłku okresowego.

Zgłoszono następujące zastrzeżenia:

- 26 marca 2012 r. do GOPS wpłynął wniosek klienta o przyznanie pomocy finansowej.

Decyzją znak: 64/ZO/04/2012) z 5 kwietnia 2012 r., przyznano zasiłek okresowy w kwocie 238,00 zł na okres od 1 kwietnia 2012 do 30 czerwca 2012 roku.

Powyższe postępowanie nie jest zgodnie z art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, który określa, iż „świadczenia pieniężne z pomocy społecznej przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją”. W sytuacji gdy wniosek został złożony 26 marca 2012 roku, zasiłek okresowy należało przyznać od 1 marca 2012 roku, a nie od 1 kwietnia 2012 roku.

Analogiczna sytuacja miała miejsce w aktach do decyzji nr:

- 12/ZO/01/2012 z 20 stycznia 2012 r., przyznano zasiłek okresowy od 1 lutego do 30 kwietnia 2012 r., wniosek złożony 12 stycznia 2012 r.

- 70/ZO/05/2012 z 8 maja 2012 r., przyznano zasiłek okresowy od 1 maja do 31 lipca 2012 r., wniosek złożony 27 kwietnia 2012 r.

- 31/ZO/01/2012 z 1 lutego 2012 r., przyznano zasiłek okresowy od 1 lutego do 30 kwietnia 2012 r., wniosek złożony 30 stycznia 2012 r.

- 84/ZO/06/2012 z 1 czerwca 2012 r., przyznano zasiłek okresowy od 1 czerwca do 31 sierpnia 2012 r., wniosek złożony 28 maja 2012 r.

- 191/ZO/11/2012 z 14 listopada 2012 r., przyznano zasiłek okresowy od 1 listopada do 31 grudnia 2012 r., wniosek złożony 23 października 2012 r.

- 26/ZO/01/2012 z 30 stycznia 2012 r., przyznano zasiłek okresowy od 1 lutego do 30 kwietnia 2012 r., wniosek złożony 26 stycznia 2012 r.

- 74/ZO/05/2012 z 9 maja 2012 r., przyznano zasiłek okresowy od 1 maja do 31 lipca 2012 r., wniosek złożony 27 kwietnia 2012 r.

- 125/ZO/09/2012 z 6 września 2012 r., przyznano zasiłek okresowy od 1 września do 31 grudnia 2012 r., wniosek złożony 27 sierpnia 2012 r.

Ponadto wniesiono zastrzeżenia do sposobu obliczania zasiłku okresowego:

- decyzją nr 12/ZO/01/2012 z 20 stycznia 2012 r., przyznano zasiłek okresowy w wysokości 374,10 zł na okres od 1 lutego do 30 kwietnia 2012 r. Dochód obliczono w wysokości 1 006,92 zł, przy kryterium 1 755,00 zł. Należało obliczyć zasiłek okresowy w wysokości 374,04 zł.

- decyzją nr 70/ZO/05/2012 z 8 maja 2012 r., przyznano zasiłek okresowy w wysokości 556,10 zł na okres od 1 maja do 31 lipca 2012 r. Dochód obliczono w wysokości 642,92 zł, przy kryterium 1 755,00 zł. Należało obliczyć zasiłek okresowy w wysokości 556,04 zł.

- decyzją nr 110/ZO/05/2012 z 8 sierpnia 2012 r., przyznano zasiłek okresowy w wysokości 556,10 zł na okres od 1 września do 31 grudnia 2012 r. Dochód obliczono w wysokości 642,92 zł, przy kryterium 1 755,00 zł. Należało obliczyć zasiłek okresowy w wysokości 556,04 zł.

- decyzją nr 31/ZO/01/2012 z 1 lutego 2012 r., przyznano zasiłek okresowy w wysokości 293,70 zł na okres od 1 lutego do 30 kwietnia 2012 r. Dochód obliczono w wysokości 1 167,63 zł, przy kryterium 1 755,00 zł. Należało obliczyć zasiłek okresowy w wysokości 293,69 zł.

- decyzją nr 84/ZO/06/2012 z 1 czerwca 2012 r., przyznano zasiłek okresowy w wysokości 264,90 zł na okres od 1 czerwca do 31 lipca 2012 r. Dochód obliczono w wysokości 1 225,24 zł, przy kryterium 1 755,00 zł. Należało obliczyć zasiłek okresowy w wysokości 264,88 zł.

(12)

- decyzją nr 176/ZO/10/2012 z 12 października 2012 r., przyznano zasiłek okresowy w wysokości 527,40 zł na okres od 1 października do 30 listopada 2012 roku.

Dochód obliczono w wysokości 1 225,24 zł, przy kryterium 2 280,00 zł. Należało obliczyć zasiłek okresowy w wysokości 527,38 zł.

- decyzją nr 35/ZO/02/2012 z 6 lutego 2012 r., przyznano zasiłek okresowy w wysokości 144,00, zł na okres od 1 lutego do 30 kwietnia 2012 r. Dochód obliczono w wysokości 189,05 zł, przy kryterium 477,00 zł. Należało obliczyć zasiłek okresowy w wysokości 143,98 zł.

- decyzją nr 105/ZO/06/2012 z 6 lipca 2012 r., przyznano zasiłek okresowy w wysokości 172,00 zł na okres od 1 lipca do 30 września 2012 r. Dochód obliczono w wysokości 133,10 zł, przy kryterium 477,00 zł. Należało obliczyć zasiłek okresowy w wysokości 171,95 zł.

Poproszono o wyjaśnienia dotyczące błędnie obliczonych zasiłków okresowych:

„Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wyjaśnia, że kwota zasiłków okresowych nie jest przyznawana i wypłacana co do grosza, ponieważ program w którym pracują pracownicy - „HELIOS”- zaokrągla kwotę do pełnych, dziesięciu groszy wzwyż”.

Ustawa o pomocy społecznej z dnia 16 lutego 2007 roku, o zmianie ustawy o pomocy społecznej (Dz. U. z dnia 19 marca 2007 r. Nr 48, poz. 320), która weszła w życie 1 kwietnia 2007 roku - uchyliła art. 106 ust. 3c, który stanowił, iż cyt.; „Kwoty świadczeń pieniężnych zaokrągla sie w górę do dziesięciu groszy”.

Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych i celowych specjalnych

Wg sprawozdania MPiPS-03 w 2012 roku, przyznano zasiłek celowy 222 osobom, na łączną kwotę 85 238,00 zł, w tym 122 osobom specjalne zasiłki celowe, na kwotę 35 520,00 zł. W trakcie kontroli sprawdzono dokumentację 15 osób/rodzin, które w okresie objętym kontrolą otrzymały pomoc w ww. formie.

W uzasadnieniach decyzji, dotyczących przyznania zasiłku celowego specjalnego określano dochód osoby/rodziny, kryterium dochodowe oraz ilość osób w rodzinie.

Nie stwierdzono niezasadnie przyznanej pomocy.

Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego

Zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy o pomocy „zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego.” W roku 2012 wg przedłożonego sprawozdania MPiPS-03 wynika, iż udzielono pomocy w powyższej formie czterem osobom/rodzinom. Na pokrycie kosztów ww. świadczeń wydatkowano łącznie 7 500 zł.

W trakcie kontroli sprawdzono dokumentację 4 osób/rodzin, które w okresie objętym kontrolą

otrzymały pomoc w ww. formie. Pomoc we wszystkich przypadkach związana była z pożarem. Wysokość wypłaconych świadczeń została ustalana głównie w oparciu

o przeprowadzony wywiad w miejscu zdarzenia, a także dokumenty potwierdzające zaistnienie zdarzenia. Nie stwierdzono nieprawidłowości.

Organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznym.

(13)

W roku 2012 pomocą w formie usług opiekuńczych objęto 45 osób. Skontrolowano akta osobowe 10 osób, które w okresie objętym kontrolą korzystały z pomocy w ww. formie.

Zgłoszono następujące zastrzeżenia do skontrolowanych decyzji nr:

- GOPS.5025-35/2012 z 30 sierpnia 2012 r. przyznającej usługi w okresie od 1 września 2012 roku, bezterminowo w ilości 2 godzin dziennie przez 5 dni roboczych nieodpłatnie.

Aktualizację wywiadu kontrolnego sporządzono 5 czerwca 2013 roku.

- GOPS.1162-14/2011 z 1 marca 2011 r. zmieniono decyzję pierwotną z 2009 roku w części dot. liczby godzin, i przyznano usługi w okresie od 1 marca 2011 roku, bezterminowo w ilości 3 godzin dziennie przez 5 dni roboczych nieodpłatnie. Aktualizację wywiadu kontrolnego sporządzano 10 kwietnia 2013 roku.

- GOPS.5025-41/2011 z 29 września 2011 r. zmieniono decyzję pierwotną z 2004 roku w części dot. liczby godzin, i przyznano usługi w okresie od 1 października 2010 roku, bezterminowo w ilości 3 godzin dziennie przez 5 dni roboczych nieodpłatnie. Aktualizację wywiadu kontrolnego sporządzano 27 maja 2013 roku.

Powyżej określone przypadki są niezgodne z art.107 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, który stanowi, iż cyt.: „W przypadku ubiegania się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej po raz kolejny, a także gdy nastąpiła zmiana danych zawartych w wywiadzie, sporządza się aktualizacje wywiadu. W przypadku osób korzystających ze stałych form pomocy aktualizację sporządza się nie rzadziej niż co 6 miesięcy, mimo braku zmiany danych”.

Kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu

Wg ustawy o pomocy społecznej, osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. Jak wynika z udzielonych informacji od Kierownika cyt.; „Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzepienniku Strzyżewskim w 2012 roku, wydał 5 decyzji kierujących do DPS”. Zgodnie ze sprawozdaniem MPiPS-03, Gmina w 2012 roku, dopłaciła do kosztów utrzymania 15 mieszkańców DPS w łącznej kwocie 277 111 zł. Skontrolowano akta 3 osób przebywających w Domu Pomocy Społecznej pod kątem prawidłowości udzielanych skierowań i ustalania odpłatności za pobyt w ww. placówkach. Nie stwierdzono nieprawidłowości.

Przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych i opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne

Spośród osób objętych pomocą w formie zasiłku stałego - 17 to osoby samotnie gospodarujące, a 4 pozostające w rodzinie. Na realizację tej formy pomocy w roku 2012 wydatkowano w sumie 78 928 zł. Skontrolowano akta osobowe 10 osób, które w okresie objętym kontrolą korzystały z pomocy w formie zasiłku stałego, na podstawie art. 37 ustawy o pomocy społecznej.

Zgłoszono następujące zastrzeżenia:

- Decyzją GOPS.5010/19/12 z 22 sierpnia 2012 r., przyznano zasiłek stały od 16 sierpnia 2012 r. do 30 czerwca 2016 roku. Podanie z kompletem dokumentów klient złożył 16 sierpnia 2012 roku, wywiad przeprowadzono tego samego dnia. Świadczenie przyznano klientowi za niecały miesiąc (tj. za 16 dni sierpnia 2012 r.), w wysokości 229,20 zł. Jak stwierdzono, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zaliczało wnioskodawcę do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, w którym ustalono stopień niepełnosprawności od 7 maja 2012 roku.

(14)

W związku z powyższym zasiłek stały przysługiwał klientowi za cały miesiąc sierpień 2012 roku, w wysokości 444.00 zł.

[Dowód: akta kontroli, str.71-74 ]

- Decyzją GOPS.5010/21/12 z 19 grudnia 2012 r., przyznano zasiłek stały od 14 grudnia 2012 r. do 31 grudnia 2015 roku. Podanie z kompletem dokumentów klient złożył 14 grudnia 2012 roku. Wywiad przeprowadzono tego samego dnia. Świadczenie przyznano klientowi za niecały miesiąc (tj. za 18 dni grudnia 2012 r.) w wysokości 307,20 zł. Jak stwierdzono, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zaliczało wnioskodawcę do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, w którym ustalono stopień niepełnosprawności od listopada 2012 roku.

W związku z powyższym zasiłek stały przysługiwał klientowi za cały miesiąc grudzień 2012 roku, w wysokości 529,00 zł.

- W związku ze złożeniem przez klienta 30 listopada 2012 roku, podania wraz z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wydanym do 31 maja 2016 roku, w którym niepełnosprawność datuje się od października 2012 roku, wywiad rodzinny przeprowadzono 3 grudnia 2012 roku. Decyzją GOPS.5010-20/12 z 4 grudnia 2012 r., przyznano klientowi zasiłek stały w wysokości 529.00 zł miesięcznie na okres od 1 grudnia 2012 do 30 listopada 2016 roku. Jak ustalono, zasiłek należało przyznać od 1 listopada 2012 roku – co jest zgodne z art. 106 ust.3 ustawy o pomocy społecznej, który stanowi, iż cyt.; „świadczenia pieniężne z pomocy społecznej przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją …”.

Podczas czynności kontrolnych decyzją GOPS.5010-18/2013 z 9 października 2013 roku, wyrównano klientowi należny mu zasiłek za miesiąc listopad 2012 roku, w kwocie 529,00 zł.

Ponadto, w sentencji decyzji przyznających zasiłek stały umieszczano zapis o treści:

„opłacanie składki zdrowotnej od kwoty zasiłku na czas trwania świadczenia.”. Ani ustawa o pomocy społecznej, ani ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, nie nadają Ośrodkowi Pomocy Społecznej prawa do wydawania decyzji w tej sprawie. Wpis o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu nie jest częścią rozstrzygnięcia decyzji przyznającej zasiłek stały i ma wyłącznie charakter informacyjny.

Podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych

Zgodnie z zapisami ustawy o pomocy społecznej, do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy również „podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych”. Jak poinformowała Kierownik GOPS: „W roku 2012 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzepienniku Strzyżewskim realizował inne zadania z zakresu pomocy społecznej m.in.:

- od 2009 r. do 2012 r. realizacja projektu systemowego Programu Operacyjnego Kapitał

Ludzki; Priorytet VII Promocja integracji społecznej; Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji; Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie

aktywnej integracji społecznej przez ośrodki pomocy społecznej. Szkolenia finansowane były częściowo ze środków EFS a częściowo ze środków własnych gminy. Łączna grupa osób

(15)

uczestniczących w szkoleniach, to 34 osoby dorosłe posiadające status bezrobotnych lub nieaktywnych zawodowo; dodatkowo korzystających z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. Kolejne 33 osoby to młodzież, która ukończyła 15 lat (głównie uczestnikami byli uczniowie gimnazjum);

- w roku 2012 udział w projekcie wzięło 18 uczestników. Projekt skierowany jest do osób chętnych do udziału w kursach podnoszących kwalifikacje zawodowe. 2 osoby znalazły zatrudnienie;

- współpraca z Domem Matki Samotnej z dzieckiem w Tuchowie. Korzystanie z pomocy w formie pobytu w domu- zgodnie z zawartym porozumieniem 10 lipca 2012 roku;

- współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, w sprawie uzyskania odpowiednich świadczeń;

- współpraca z kuratorami sadowymi;

- zatrudnienie prawnika oraz psychologa, który ściśle współpracuje z pracownikami GOPS zajmującymi się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie jak również Zespołem

Interdyscyplinarnym a także rodzinami dotkniętymi przemocą;

- realizacja „Gminnego Sytemu Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną w latach 2007- 2012” – Gminny System Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną jest częścią Gminnej Strategii rozwiązywania problemów społecznych w zakresie wspierania funkcji rodziny.

Zadaniem sytemu jest: - zapobieganie powstawaniu sytuacji wymagających interwencji kryzysowej,- zapobieganie uzależnieniom, - zapobieganie niedostosowaniu społecznemu dzieci i młodzieży, - zapobieganie niepowodzeniom szkolnym, – zapewnienie opieki nad dziećmi podczas pracy rodziców, - rozwiązywanie sytuacji kryzysowych, - udzielanie pomocy w przezwyciężaniu uzależnień, - zabezpieczenie podstawowych potrzeb materialnych rodziny.

W wyżej wymienionym zakresie GOPS współpracuje: ze szkołami i przedszkolami, służbą zdrowia, Sądem Rejonowym w Tarnowie oraz policją.

- GOPS współpracuje z przedstawicielami Gminnego Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych a także Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii.

Opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

Osobom nie posiadającym uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, Ośrodek Pomocy Społecznej przyznawał świadczenie w formie składki na ubezpieczenie

zdrowotne, w wysokości zgodnej z zapisem ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r.

o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r.

Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). Zgodnie z wyjaśnieniami Kierownika cyt; „W 2012 roku, 16 osobom opłacano składki zdrowotne.”

Decyzje podpisywała z upowaznienia Wójta Kierownik GOPS.

Współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach

Zgodnie z informacją Pani Kierownik: „Gminny Ośrodek współpracuje z Powiatowym Urzędem Pracy w Tarnowie na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej oraz poprawy sytuacji życiowej osób znajdujących się szczególnie w trudnej sytuacji na rynku pracy i korzystających ze świadczeń pomocy społecznej. W ramach współpracy:

- GOPS informował PUP o prowadzonych kursach dla osób bezrobotnych oraz udostępniał klientom Ośrodka informacje o ofertach kursów i szkoleń realizowanych przez Powiatowy Urząd Pracy.

(16)

-GOPS poszukiwał wśród klientów osób, które zostały zatrudnione na stanowiskach interwencyjnych finansowanych z Biura Pracy.

- Informował klientów bezrobotnych a nie zarejestrowanych w PUP o konieczności rejestracji w celu poszukiwania pracy.

Sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, również w formie dokumentu elektronicznego, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego

Wymagane sprawozdania Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzepienniku Strzyżewskim przekazywał terminowo.

Tabela 4. Terminowość przekazywania sprawozdań

Typ sprawozdania Termin wymagany Termin przekazania

Sprawozdanie z realizacji programu

„Pomoc państwa w zakresie dożywiania”

15-04-2012 04.04.2012 15-07-2012 04.07.2012 15-10-2012 09.10.2012 10-03-2013 11.01.2013

Sprawozdanie MPiPS-03 20-01-2013 11.01.2012

20-07-2012 04.07.2012

4. Realizacja zadań zleconych z zakresu administracji rządowej

Z treści informacji udzielonej przez Kierownika Ośrodka oraz przekazywanych sprawozdań wynika, że w 2012 roku nie udzielano pomocy w formie:

 specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

 skierowania do ŚDS;

 zasiłku celowego osobom, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej;

 zasiłków celowych, a także udzielanie schronienia, posiłku oraz niezbędnego ubrania cudzoziemcom;

 wypłaty wynagrodzenia za sprawowanie opieki.

Zgodnie z uzyskaną informacją od Kierownika GOPS: „W roku 2012 nie realizowano specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi gdyż nie rozpoznano potrzeb w tym zakresie. Na terenie gminy nie funkcjonuje Środowiskowy Dom Samopomocy. W razie potrzeby osoby kwalifikujące się do tej formy pomocy mogą korzystać z usług ŚDS w Karwodrzy. W okresie objętym kontrolą nie było chętnych do tego typu pomocy.”

5. Ogólna charakterystyka działań Ośrodka, podejmowanych wobec indywidualnych klientów i ich rodzin w okresie objętym kontrolą oraz praca socjalna z klientem Ośrodka, na podstawie skontrolowanych akt

W strategii uznano, iż dominującym problemem społecznym w gminie jest ubóstwo i bezrobocie. Określono, iż problem długotrwałego bezrobocia istnieje od kilku lat. W ocenie strategii, w części dotyczącej zmniejszenia zjawiska wykluczenia społecznego osób bezrobotnych, wskazano stałą współpracę z urzędem pracy, pozyskiwanie funduszy unijnych

(17)

oraz prowadzenie szkoleń, warsztatów w zakresie aktywizacji zawodowej w ramach projektu realizowanego z POKL. Z analizy dokumentacji oraz informacji uzyskanych od Kierownika wynika, iż w ramach pracy z osobami/rodzinami, w których występuje ubóstwo Ośrodek wspiera ich poprzez objęcie pomocą finansową. Z uwagi na fakt, że w rodzinach tych rodzice posiadają niskie kwalifikacje zawodowe, GOPS rekrutując osoby do POKL stara się pozyskać jak największą liczbę osób z rodzin ubogich, aby miały one szanse na podniesienie swoich kwalifikacji zawodowych.

Natomiast w ramach pracy z bezrobotnymi Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej prowadzi szkolenia z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; Priorytet VII Promocja integracji społecznej; Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji;

Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji społecznej przez ośrodki pomocy społecznej. Szkolenia finansowane były częściowo ze środków EFS, a częściowo ze środków własnych gminy. Łączna grupa osób uczestniczących w szkoleniach, począwszy od roku 2009 do 2012, to 34 osoby dorosłe posiadające status osób bezrobotnych lub nieaktywnych zawodowo. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzepienniku Strzyżewskim podejmował działania w realizacji celów strategicznych.

W sprawozdaniu rocznym MPiPS-03 za rok 2012 wykazano, iż wyłącznie pracą socjalną objęto 4 rodziny. Praca socjalna realizowana jest na bieżąco poprzez pomoc w rozwiązywaniu bieżących problemów klientów, a jej wymiernym efektem jest np.

skompletowanie dokumentacji i w efekcie końcowym umieszczenia podopiecznych w DPS;

poszukiwanie wolnych miejsc oraz kompletowanie dokumentów w celu umieszczenia osób w ZOL; pomoc w wypełnianiu i kompletowaniu dokumentacji, aby uzyskać orzeczenie o stopniu niepełnosprawności; pomoc w wypełnianiu wniosków o stypendia szkolne i świadczenia rodzinne; pomoc w organizowaniu wsparcia psychologicznego; rekrutowanie na bieżąco osób do projektu POKL; wyszukiwanie osób sprawujących pomoc sąsiedzką dla podopiecznych; informowanie o możliwości ubiegania się o prace interwencyjne.

W 2012 roku, pracownicy socjalni zawarli z 19 osobami kontrakt socjalny wyłącznie w ramach POKL. Cele główne kontraktu to:

1. „Rozwój Kompetencji własnych”. Moduł ten dotyczył min. następujących treści:

wzmocnienia poczucia własnej wartości, samoocena, twórcze rozwiązywanie problemów, komunikacja interpersonalna, techniki i metody poszukiwania pracy, trening rozmów kwalifikacyjnych, konsultacje z doradcą zawodowym.

2. „Warsztaty edukacyjne” - obsługa kasy fiskalnej, praca na kasach w ramach praktyki, podstawowe zagadnienia z zakresu obsługi klienta; podstawy obsługi komputera: MS WORD, Exel, użytkowanie sieci Internet.

3. „Warsztaty kondycji psychofizycznej” - radzenie sobie ze stresem, pozytywne myślenie, zasady dbania o urodę.

Kontrakty socjalne zostały realizowane zgodnie z ustaleniami i nie wymagały dokonywania zmian.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzepienniku Strzyżewskim realizował w ramach Poakcesyjnego Programu Wsparcia Obszarów Wiejskich w Gminie Rzepiennik Strzyżewski 70-godzinowy kurs dla 32 osób bezrobotnych pod nazwą „Opiekun Osoby Starszej”. Osoby korzystające z tego rodzaju wsparcia uzyskały certyfikat ukończenia kursu oraz nabyły gruntowną wiedzę i umiejętności niezbędne do wykonywania pracy opiekuna osób starszych z uwzględnieniem zasad bhp i pierwszej pomocy. Osoby, które ukończyły kurs są zatrudniane na umowę zlecenia jako pomoc sąsiedzka. W ramach ww. Programu wyposażono punkt rehabilitacyjny, który służy mieszkańcom Gminy Rzepiennik Strzyżewski do chwili obecnej. Ponadto z monitoringu prowadzonego przez GOPS w Rzepienniku Strzyżewskim wynika, że na koniec 2012 roku, 6 osób uczestniczących w kursach podjęło pracę.

(18)

Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzepienniku Strzyżewskim udzielał pomocy osobom i rodzinom w szczególności z powodu ubóstwa, długotrwałej choroby i bezrobocia.

Na podstawie skontrolowanej dokumentacji można stwierdzić, iż praca socjalna prowadzona na rzecz klienta była adekwatna do zaistniałych potrzeb. Jednakże należy nadmienić, iż niewystarczająco dokumentowane były działania podejmowane przez pracowników Ośrodka nie mające charakteru przyznawania pomocy finansowej. Jak wynika z zapisów prowadzonych w kwestionariuszach wywiadów środowiskowych, praca socjalna prowadzona z klientami, nie jest właściwie dokumentowana. Zapisy są bardzo do siebie podobne i ograniczają się praktycznie do 1-2 zdań.

Ustalono, że na podstawie zgłoszonych potrzeb, zgromadzonej dokumentacji pracownicy socjalni wypełniali arkusze wywiadów środowiskowych w celu zakwalifikowania osoby/rodziny do danej pomocy. Niejednokrotnie oceny sytuacji były pobieżnie opisane.

Bezrobocie jakie występuje na terenie Gminy powoduje niejednokrotnie problemy finansowe rodzin, załamania nerwowe, depresje a nawet przemoc. Dlatego też działania Zespołu Interdyscyplinarnego powodują, że osoby/rodziny w trudnych sytuacjach dotkniętych tym problemem i przemocą skorzystały z porad specjalistów.

Realizacja programów systemowych pozwoliła na pomoc w formie szkoleń, kursów zawodowych, indywidualnych spotkań z doradcą zawodowym jak i udzieleniu pomocy materialnej osobom i rodzinom, które brały w nich udział.

Na tym protokół zakończono.

Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli, określając zakres i termin przeprowadzonej kontroli.

Pouczenie

Zgodnie z § 15 ust. 2 pkt 7 w związku z § 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 roku w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole – w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu – do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z § 16 ust. 1 ww. rozporządzenia kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu – z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania – pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy.

Do protokołu wniesiono zastrzeżenia / nie wniesiono zastrzeżeń.

Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie.

(19)

Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz za poświadczeniem odbioru otrzymuje Kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli.

Data otrzymania protokołu: 23.12.2013 r.

Data i miejsce podpisania protokołu: 23.12.2013 r.

Podpis Kierownika jednostki kontrolowanej: Podpisy inspektorów kontrolujących:

Z up. WÓJTA /-/ Urszula Osika Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej

Starszy Inspektor

/-/ mgr Anna Bodziony

/-/ Ewelina Martuszewska