• Nie Znaleziono Wyników

Deutsche Bauhütte : Zeitschrift der deutschen Architektenschaft, Jg. 45, H. 22

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Deutsche Bauhütte : Zeitschrift der deutschen Architektenschaft, Jg. 45, H. 22"

Copied!
12
0
0

Pełen tekst

(1)

tfrHtfrttf ftmihiittf

J c itfd ir ift ö ct deutschen fltd iitck tcn T d loft

H e r a u s g e b e r : C u r t R . V incent}. — G c T d iä fts b a u s : H a n n o v e r, H m S d n f f g r a b e n 41.

.Ule Rechte Vorbehalten.

Hausrente und Preisrecht.

V o n D r . H e r r m a n n .

45. Jah rg an g H annover, den 29. O ktober 1941 H eft 22

\ 7 a c h d e m w i r d i e W o h n u n g s n o t s e i t d e m W e l t k r i e g e m it i ' s u b v e n t i o n i e r t e m W o h n u n g s b a u b e k ä m p f t h a b e n , is t b e ­ r e its h e u t e v e r o r d n e t d a ß w i r d i e s e l b e W o h n u n g s n o t a u c h n a c h d ie s e m K r i e g e , u n d z w a r in g e s t e i g e r t e r H ö c h s t l e i s t u n g w ie d e r m it S u b v e n t i o n e n z u b e k ä m p f e n h a b e n w e r d e n . E s ist k la r , d a ß d i e S u b v e n t i o n e n d a s R i s i k o d e s B a u h e r r n v e r - r in a e m . T r o t z d e m e r s c h i e n e s v i e l e n e r s t r e b e n s w e r t , e i n m a l v o n d e n S u b v e n t i o n e n l o s z u k o m m e n , w e i l e s in a e r S y s t e m w i r t s c h a f t n i c h t g e l u n g e n w a r , g e w i s s e ü b l e B e ­ g l e it e r s c h e in u n g e n b e i d e r V e r t e i l u n g z u b e s e i t i g e n , d ie m it d er S u b v e n t i o n s w i r t s c h a f t v o n e i n s t v e r b u n d e n w a r e n .

D e r D r a n g , b e s o n d e r s b e i m e r w e r b s m ä ß i g e n W o h n u n g s ­ bau, v o n d e n S u b v e n t i o n e n l o s z u k o m m e n , h a t t e a l l m ä h l i c h , n o ch v o r d e m j e t z i g e n K r i e g e , g e s t ü t z t a u f d i e G e s u n d u n g d e r W i r t s c h a f t im D r i t t e n R e i c h , d a z u g e f ü h r t , d a ß b e r e i t s e in ig e w a g e m u t i g e G r o ß u n t e r n e h m e r W o h n h ä u s e r in m e h r o d e r m in d e r g r o ß e n K o m p l e x e n , o h n e ö f f e n t l i c h e G e l d e r (R e ic h s d a r le h e n ) e r s t e l l t e n u n d t e i l w e i s e n u r n o c h d i e R e i c h s ­ b ü r g s c h a ft f ü r d i e z w e i t s t e l l i g e H y p o t h e k in A n s p r u c h

n a h m en . D u r c h d a s N e u b a u v e r b o t im L a u f e d e s j e t z i g e n K r i e g s is t d ie s e E n t w i c k l u n g z u m S t i l l s t a n d g e k o m m e n , u n d o b s ie n a c h d e s s e n F o r t f a l l w e i t e r g e t r i e b e n w e r d e n k a n n , e r s c h e in t a n g e s ic h t s d e r A n f o r d e r u n g e n a n d i e G r ö ß e d e r W o h n f l ä c h e n , d i e g e f o r d e r t w e r d e n , a n g e s i c h t s d e r B e ­ g r e n z u n g d e r M i e t e n d u r c h d e n F ü h r e r e r l a ß z u m m i n d e s t e n z w e ife lh a ft .

I n z w is c h e n b i e t e t s i c h G e l e g e n h e i t , a n e i n i g e n b e k a n n t ­ g e w o r d e n e n F ä l l e n d i e S c h w i e r i g k e i t e n z u u n t e r s u c h e n , d e n e n d ie o b e n e r w ä h n t e n F i n a n z i e r u n g e n o h n e s t a a t l i c h e G e l d e r jetzt, w o d ie H ä u s e r b e z o g e n s in d , b e g e g n e n .

E s s c h ie n e i n e z e i t l a n g , a l s o b j e n e „ f r e i f i n a n z i e r ­ t e n " W o h n h ä u s e r v o n d e n S o n d e r b e s t i m m u n g e n d e s P r e is k o m m is s a r s ( E r la ß

184 1937

) a u s g e n o m m e n w ä r e n . N a c h d ie s e m E r la ß h a t n ä m l i c h d e r P r e i s k o m m i s s a r d ie B e f u g n i s ,

„ e ig e n m ä c h t ig e r h ö h t e M i e t e n n a c h z u p r ü f e n . N a c h d e m a b e r n u n m e h r f e s t g e s t e l l t is t , d a ß u n t e r „ f r e i f i n a n z i e r t e n \ \ o h n u n - g e n " n ic h t s o l c h e z u v e r s t e h e n s in d , d i e R e i c h s b ü r g s c h a f t e n a u f w e is e n , t r it t n u n m e h r d e r P r e i s k o m m i s s a r in e i n e P r ü f u n g a u c h s o lc h e r F i n a n z i e r u n g e n e in , d i e n u r p r i \ a t e s B a u k a p i t a l a u f w e i s e n . E s i s t k l a r , d a ß s i c h s o l c h e W o h n u n g e n in d e r M i e t e h ö h e r s t e l l e n m ü s s e n , a l s s o l c h e m it R e i c h s d a r l e h e n . D e n n d i e d a s R e i c h s d a r l e h e n e r s e t z e n d e P r iv a t h y p o t h e k l ä u f t z u

5

P r o z . s t a t t

1

P r o z ., w i e d a s R e i c h s ­ d a rle h e n .

A u c h h a b e n d i e B a u h e r r e n s o l c h e r f r e i f i n a n z i e r t e r W o h ­ n u n g e n v o r d e r e n E r s t e l l u n g h i n s i c h t l i c h d e r R e n t a b i l i t ä t s ­ b e r e c h n u n g s i c h n i c h t a n d i e z . T . e n g e n V o r s c h r i f t e n d e r d ie R e ic h s d a r l e h e n v e r g e b e n d e n G e m e i n d e n z u h a l t e n b r a u c h e n , w i e s ie in ö r t l i c h e n R e g e l u n g e n ( F r a g e b o g e n ) a n z u t r e f . e n sin d . D ie B e l e g r u n g s g e m e i n d e is t m it d i e s e n F i n a n z i e r u n g e n ü b e rh a u p t n i c h t v o n v o r n h e r e i n b e s c h ä f t i g t g e w e s e n , w e i e b e n k e in e R e i c h s d a r l e h e n ( d ie d i e G e m e i n d e n v e r m i t t e l n ) in B e t r a c h t g e k o m e n s in d . D i e B a u h e r r e n h a b e n n u r in ih r e n A n t r ä g e n a u f R e i c h s b ü r g s c h a f t g e g e n ü b e r d e r B a u - u n B o d e n b a n k , B e r l in , f o r m u l a r m ä ß i g n a c h w e i s e n m ü s s e n , w i e d ie F i n a n z i e r u n g a u s r e i c h e n d g e p l a n t w a r u n d d a ß d ie M i e t e n in v e r t r e t b a r e r H ö h e b l i e b e n .

E r s t d u r c h A n z e i g e n v o n M i e t e r n a n d i e G e m e i n d e w e g e n a n g e b l i c h z u h o h e r M i e t e n , h a t n u n m e h r d e r g e m e i n d l i c h e

P r e i s k o m m i s s a r G e l e g e n h e i t , d ie g a n z e F i n a n z i e r u n g p o s t f e s t u m g e w i s s e r m a ß e n a u f z u r o l l e n . H i e r b e i k o m m t n u n a u c h d ie S t e l l e d e r G e m e i n d e m it z u G e h ö r , d i e d i e B a u t e n m it R e i c h s d a r l e h e n f in a n z ie r t .

W i r s in d d e r M e i n u n g , d a ß d e r P r e i s k o m m i s s a r f ü r M i e t e n n e u e r s t e l l t e r W o h n u n g e n u n b e d i n g t e i n e K r a f t s e i n m u ß , d ie e i n e g r ü n d l i c h e E r f a h r u n g in b e z u g a u f d ie F i n a n z i e r u n g d e s W o h n u n g s b a u e s m it b r in g t , d e n n h i e r h a n d e l t e s s i c h u m S p e z i a l f r a g e n , in d e n e n N e u l i n g e k e i n e s w e g s d ie e r f o r d e r ­ l i c h e E i n s i c h t a u f b r i n g e n k ö n n e n . D i e F i n a n z i e r u n g e n k o m ­ m e n a u t d i e s e W e i s e in d ie H a n d e i n i g e r S a c h v e r s t ä n ­ d i g e r ( B a u t e c h n i k e r ) , u n d e s f i n d e n w o h l a u c h R ü c k f r a g e n b e i j e n e r o b e n e r w ä h n t e n S t e l l e f ü r S u b v e n t i o n s f i n a n z i e r u n ­ g e n s t a t t . V o n a l l d i e s e n I n s t a n z e n w i r d d ie F i n a n z i e r u n g — d ie o f t J a h r e z u r ü c k l i e g t — n u n u n t e r s c h e m a t i s c h e r A n ­ w e n d u n g d e r e r g a n g e n e n B e s t i m m u n g e n u n t e r d i e L u p e g e ­ n o m m e n , u n d m it e i n e m M a l e e r g e b e n s i c h A b s t r i c h e in d e n M i e t e n , d ie d ie g a n z e R e n t a b i l i t ä t d e r H ä u s e r k o r r i g i e r e n .

V e r h ä l t n i s m ä ß i g e i n f a c h l i e g t d e r F a l l , w e n n e i n e M i e t ­ e r h ö h u n g a u s r e i n e r G e w i n n s u c h t d e s B a u h e r r n e r i o l g t i s t . H i e r m u ß n a t ü r l i c h o h n e w e i t e r e s d i e B e l a s t u n g d e r M i e t e r b e s e i t i g t w e r d e n . E i n h ä u f i g v o r k o n m e n d e r F a l l : D e r B a u h e r r h a t „ m i t G e w i n n " v e r k a u f t . W ü r d e e i d ie M i e t e n s o b e r e c h n e t h a b e n , w i e s i e in d e r K a l k u l a t i o n a n g e s e t z t w a r e n , s o h ä t t e e r n u r e i n e m ä ß i g e V e r z i n s u n g s e i n e s E i g e n ­ k a p i t a l s , d a s e r v o m K ä u f e r in d e r s e l b e n H ö h e , in d e r e r e s a u f g e w e n d e t h a t t e , in b a r z u r ü c k e r h i e l t e . E r w i l l a b e r n o c h m e h r v e r d i e n e n u n d b e m iß t n u n d e n K a u f p r e i s h ö h e r a ls d e n H e r s t e l l u n g s p r e i s . U m d ie E r h ö h u n g v o n s e i n e m K ä u f e r z u b e k o m m e n , m u ß e r h ö h e r e M i e t e n n a c h w e i s e n , f a l l s e r e s n i c h t m it e in e m T ö l p e l z u t u n h ä t t e u n d e in o f f e n b a r e r B e t r u g in F r a g e k ä m e , e i n F a l l , d e r s e l t e n V o r k o m m e n w i r d . D e r K ä u f e r m u ß n u n , w e n n e r v o n d e r M i e t e r h ö h u n g n i c h t s g e w u ß t h a t , d i e s e „ g e g e n s i c h g e l t e n l a s s e n " in d e m S i n n e , d a ß a u c h ih m d e r P r e i s k o m m i s s a r d i e M i e t e n z u r ü c k s e t z e n k a n n . E r , d e r K ä u f e r , m u ß d e n A u s g l e i c h ü b e r s e i n e n V e r ­ k ä u f e r s u c h e n , d e r ih m d ie U e b e r z a h l u n g d e s K a u f ­ p r e i s e s z u r ü c k g e w ä h r e n m u ß .

A b e r d i e s e F ä l l e d a r f m a n n i c h t ü b e r e i n e n K a m m s c h e r e n . M a n m u ß s i c h a l l e n E r n s t e s f r a g e n , o b e s d e n n ü b e r h a u p t s c h l e c h t h i n v e r w e r f l i c h s e i, w e n n e in B a u h e r r a n e i n e m H a u s v e r k a u f „ v e r d i e n e n " w i l l . M a n c h e s a g e n , e s s e i s c h o n g e n u g , w e n n e r a n d e n B a u a r b e i t e n v e r d i e n e . A b e r n i c h t im m e r i s t d e r B a u h e r r a u c h d e r B a u m e i s t e r . G e r a d e g r ö ß e r e P l a n u n g e n v e r l a n g e n o ft n o c h e i n e n U n t e r n e h m e r , d e r ü b e r d e m B a u m e i s t e r s t e h t , d e r d ie G e l d m i t t e l u n d d a s G e l ä n d e h a t u n d s i c h m it d e r F i n a n z i e r u n g b e f a ß t , z u d e r d e r B a u m e i s t e r q a r n i c h t g e e i g n e t is t . W i e s o l l n u n d i e s e r B a u h e r r s e i n e n n ö t i g e n e r w e r b s m ä ß i g e n N u t z e n a n d e r S a c h e e i n b r i n g e n ? M i t e i n i g e m R e c h t w i r d e i n g e w e n d e t , d a ß j e d e e r w e r b s m ä ß i g e T ä t i g k e i t in d e r W i r t s c h a f t ih r e n L o h n e r - h a l t e , w e n n a n d e r s n i c h t z u m S e l b s t k o s t e n p r e i s v e r k a u f t w e r d e n s o ll. G e r a d e d a s a b e r m u t e m a n d e m B a u h e r r n z u . D i e s e r m u ß s i c h o ft e n t g e g e n h a l t e n l a s s e n , e r v e r d i e n e d o c h a m G r u n d s t ü c k " . A l l e i n in v i e l e n F ä l l e n m u ß d a s G r u n d ­ s t ü c k s o b e m e s s e n w e r d e n (b e i d e n H e r s t e l l u n g s k o s t e n ) , d a ß n i c h t m a l d ie j a h r e l a n g e n Z i n s v e r l u s t e d e s b r a c h l i e g e n d e n K a n i t a l s h e r a u s k o m m e n . D a s m u ß ü b e r l e g t w e r d e n .

( F o r t s e t z u n g f o l g t .)

3

(2)

D E U T S C H E B A U H Ü T T E 1941

236

T u r n - un d F e sth a lle am H e in r .-S c h e u fe le n -P la t z .

V o n d e r S i e d l u n g O b e r l e n n i n g e n i n S c h w a b e n .

^ b e r l e n n i n g e n g e h ö r t zu d e n P lä tz e n , d ie in d e r n e u e r e n S ie d l u n g s b a u g e s c h ic h t e h ä u fig u n d a u c h in u n s e r e r Z e i t ­ s c h r ift g e n a n n t sin d . D o rt ist d ie b e r ü h m t e K u n s t d r u c k p a p i e r ­ fa b r ik G e b r . S c h e u fe ie n . D e r O rt ist im G e is t e d e r n e u e n t e c h ­ n is c h e n S ie d lu n g s e r k e n n t n is a n g e le g t w o r d e n . D ie U m g e b u n g : s a n ft e F lu r e n , g r ü n e m it B ä u m e n u n d B ü s c h e n v e r s e h e n e H ä n g e u n d A u f s t ie g e , d a z u e in j u n g e r B e r g w a l d a ls s c h ü t z e n ­ d e r W a l l M a n c h e s c h ö n e e in z e ln e B a u a u f g a b e w u r d e d o rt im L a u fe d e r le tz te n J a h r e v o n d e n A r c h i t e k t e n A l b e r t E i t e l u n d H a n s E i t e l

in in t e r e s s a n te r W e i s e g e ­ lö st. D e r b o d e n s t ä n d ig e G e is t v o n e in e r g o t is ie r e n ­ d e n B a u g r u n d la g e , h e rb u n d o h n e S ü ß lic h k e it g e fü h r t, e r ließ k e in e u n ifo r m ie r t e B a n a lit ä t a u fk o m m e n . D ie g a n z e S ie d lu n g b e w a h r t e in e n a n s t ä n d ig e n R e s p e k t v o r d e r N a t ü r lic h k e it d e r U m g e b u n g m it d e n fla c h e n B e r g r ü c k e n , m it d e m h e i­

te re n M i s c h w a ld u n d d en s tille n H ö h e n w e g e n .

D ie g a n z e S ie d lu n g h a t d en C h a r a k t e r d e s o r g a n is c h G e w a c h s e n e n . D ie g ro ß e

1

Haus des Bürgermeisters.

2

Haus des Lehrers q Pi f

Doppelwohnhaus.

5

Haus des Direktors, ß Turn , h ^ fu '

4

Beamten­

becken. 8 Sportplatz.

9

Tobetbach^ ? S° hwimm-

P a p ie r f a b r ik h a t h ie r d ie H ä u s e r fü r v i e l e G e f o l g s c h a f t s ­ m it g l ie d e r g e b a u t . A l l e s v o l l b e s t e r b a u t e c h n i s c h e r S i c h e r ­ h e it, g e s u n d h e it l ic h b e s t e n s o r ie n t ie r t , U n t e r g e s c h o s s e in B e to n , W o h n g e s c h o s s e in Z i e g e l n . E s s i n d H ä u s e r m it g r o ß e m D a c h , d a z u e in e h ü b s c h g e p f l e g t e K l e i n g a r t e n ­ u m g e b u n g . D ie F e n s t e r s in d g e r n g r u p p e n m ä ß i g z u s a m m e n ­ g e z o g e n , s o w i e b e i d ie s e n B e i s p i e l e n , d ie g l e i c h z e i t i g e in e n s i e d l u n g s t e c h n is c h g u t d u r c h g e f ü h r t e n P l a n z e i g e n .

Z u d e r G e s a m t w i r k u n g t r ä g t n ic h t w e n i g d i e a u s g e s u c h t e I d e e d e r S t r a ß e n l i n i e n - u n d P l a t z b i l d u n g b e i . D i e g a n z e A n l a g e , v o n d e r w i r s p ä t e r n o c h m e h r e r e B e is p ie l e b r i n g e n w e r d e n , f ä l l t d em f a c h m ä n n i s c h e n B e s u c h e r d a d u r c h a u f , d a ß s i e n ic h t d e m T y p e n r a u s c h a n h e im ­ g e f a l l e n is t, d e r d u r c h m a ­ s c h i n e n m ä ß i g e R e i h e n b i l d e r g e g e n d i e W ü n s c h e d e s s c h w ä b i s c h e n M e n s c h e n ­ t u m s is t , d a s in d e r V e r ­ b u n d e n h e i t v o n G e s c h l e c h ­ t e r n u n d N a t u r z u e in e r f r e i e n H a r m o n i e s t r e b t u n d d a s E r b e d e r T r a d i t i o n n ic h t e i n f a c h a b s c h r a u b t u n d b e i ­ s e i t e s t e l l t .

(3)

237

D ie se A r t g e h t a n g e n e h m m it d e r Z e i t fo r t . S o s t e h e n m a n c h e B a u t e n m a l e r i s c h im V e r h ä l t n i s z u i h r e m k l e i n e n ab er fr e u n d lic h b e h a n d e l t e n V o r g a r t e n o d e r z u d e n e x t r a groß g e h a lte n e n b l ü h e n d e n B ü s c h e n . E s g i b t d a n i c h t v i e l große W o r te ü b e r d i e K u n s t ä u ß e r u n g im B a u e n , s o n d e r n m an sieh t g e s t a l t e n d e H ä n d e u n d M i t t e l in d e r H a n d d e s e rfa h re n e n A r c h i t e k t e n , m it h e i t e r e r U e b e r z e u g u n g a l l e s a n den r ic h t ig e n P l a t z g e s t e l l t . — H ä u s e r , d i e n a t ü r l i c h n i c h t in d er L ü n e b u r g e r H e i d e o d e r in O s t p r e u ß e n s t e h e n k ö n n e n , g e b r ä u c h lic h e H a u s f o r m e n , a b e r n i c h t m iß h a n d e l t u n d o h n e

Aufnahmen: Lazi

,

Stuttgart

.

f a l s c h e D e k o r a t i o n f ü r g u t e s c h w ä b i s c h e L e u t e , d ie d a r i n g l ü c k l i c h s in d .

In d i e s e r g a n z e n S i e d l u n g is t d a s G e s e t z d e r W i r t s c h a f t ­ l i c h k e i t , d e r K o s t e n fü r d ie B e w o h n e r , a u f d a s s o r g f ä l t i g s t e z u r A n w e n d u n g g e b r a c h t w o r d e n , s o a u c h h i e r in d e n G r u n d ­ r i s s e n , d ie m it d e n ä u ß e r l i c h s c h ö n e n H a u s b i l d e r n d u r c h a u s v e r b u n d e n w u r d e n . E s s in d R ä u m e , d ie n i c h t n u r g u t b e ­ w o h n b a r , s o n d e r n b i l l i g h e i z b a r g e h a l t e n w e r d e n k ö n n e n u n d d ie d e n V e r k e h r in d e n R ä u m e n u n d in d e r B e w i r t s c h a f t u n g d e s g a n z e n E i n f a m i l i e n h a u s e s l e i c h t m a c h e n .

B e a m t e n • W o h n h ä u s e r i n O b e r l e n n i n g e n . A r c h i t e k t : H a n s E i t e l , S t u t t g a r t .

4

(4)

D E U T S C H E B A U H Ü T T E 1941

238

T e c h n i k d e r n e u e n B a u k a l k u l a t i o n .

V o n D r .- I n g . F l o r i e n.

I I I .

T

7

s g e h t bei d e r n e u en K a l k u l a t i o n u m e in s t a a t l i c h e s u n d p e r s ö n lic h e s W a h r h e i t s p r i n z i p . E s h a n d e l t s ic h b e i d e r n e u en K a l k u l a t i o n u m e in O ffe n le g e n v o n B e r e c h n u n g s - g r u n d s ä t z c n , u m e in e n N a c h w e i s d e s P r e i s a u f b a u e s f ü r a lle

I n s t a n z e n . , , ...

D a s fr ü h e r o ft so b e q u e m e K a l k u l i e r e n s c h l a n k ü b e r den D a u m e n h in w e g f ä ll t h e u t e a u s , s e l b s t d ie A b g a b e v o n A n g e b o t e n , bei d e n e n d ie A b s i c h t e r n s t h a f t e r B e t e i l i ­ g u n g fe h lt ( S c h e i n - o d e r S c h u t z a n g e b o t e ) o d e r d e n e n ein e f a c h lic h e P r e is e r m it t lu n g n a c h d e n V o r s c h r i f t e n d e r B a u ­ p r e is v e r o r d n u n g n ich L z u g r u n d e l ie g t , i s t u n z u l ä s s i g u n d s t r a f b a r .

1

. U n m itt e lb a r e K o s t e n d e r T e i l l e i s t u n g e n : A . B a u b e t r i e b s l ö h n e .

B. B a u s t o f f k o s t e n .

2

. M itte lb a r e K o s t e n d e r T e ille is t u n g e n :

P r o z e n t u a le Z u s c h l ä g e a u f L o h n - u n d S t o f f k o s t e n , i n s ­ g e s a m t z u s a m m e n g e f a ß t f ü r :

a) G e m e in k o s t e n d e r B a u s t e l l e , b) a llg e m e in e G e s c h ä f t s u n k o s t e n , c) G e w in n u n d W a g n i s ,

d) U m s a t z s t e u e r .

3

. X a e h u n t e r n e h m e r l e is t u n g e n :

D ie se a lle U n k o s t e n u n d e in e n a n g e m e s s e n e n G e w in n d e c k e n d e n Z u s c h l ä g e , in P r o z e n t e n a u f L o h n - u n d S t o f f k o s t e n a u s g e d r ü c k t , w e r d e n in d e n e in z e ln e n B e t r ie b e n n a c h E r ­ fa h r u n g s s ä t z e n d e r v o r a n g e g a n g e n e n J a h r e e in g e s e t z t . Ih re A n g e m e s s e n h e it m u ß n a t ü r l i c h b u c h h a l t e r is c h u n d k a l k u ­ la to r is c h n a c h w e is b a r s e in .

E s i s t a ls o n o t w e n d ig , in d e n e in z e ln e n B e t r i e b e n z u ­ m in d e s t d en P r o z e n t s a t z fü r U n k o s t e n u s w . j e d e s J a h r fe s t z u s t e l l e n . A u c h h ie r fü r e in B e i s p i e l :

D e r G e s a m t u m s a t z d e s B e t r ie b e s b e l ä u f t s ic h n a c h d e n B ü c h e r n a u f

230 000,00

B M .

D e r G e s a m t u n k o s t e n b e t r a g d e s J a h r e s is t f e s t g e s t e l l t a u f

3 2 6 5 3 ,0 0

B M . D ie s e r B e t r a g , v e r m in d e r t u m d ie U m ­ s a t z s t e u e r in H ö h e v o n 2 % , e r g ib t d ie G e m e i n k o s t e n d e s B e t r ie b e s im R e c h n u n g s j a h r , a ls o die U n k o s t e n d e r B a u ­ s te lle n u n d d ie a llg e m e in e n G e s c h ä f t s u n k o s t e n z u s a m m e n ­ g e n o m m e n .

D ie G e m e i n k o s t e n G b e t r a g e n a lso

3 2 6 5 3 ,0 0

R M —

3 2 6 5 3 - 2

32 0 0 0 ,0 0

R M . o d e r in P r o z e n t e n a u f d en G e s a m t u m s a t z a u s g e d r ü c k t :

23 0 00 0

• G

=

32 0 0 0 ,0 0

1 0 0

G = =

32 000

100

=

13,9

% v o m U m s a t z

B a u b e trie b s lö h n e

S t o f f e ...

8 2 0 0 0 ,0 0

R M .

9 7 6 0 0 ,0 0

179 6 0 0 ,0 0

R M .

W e r d e n a u f S t o f f e

1 0

% d e r G e s a m t z u s c h l a g s k o s t e n v e r ­ t e i l t , so v e r b l e i b e n a u f L o h n k o s t e n u m z u l e g e n .

50 4 0 0 .0 0

- 9 7 ^ d o ' 1 0 - =

4 0 6 4 0 .0 0

R M .

D e r

L o h n k o s te n z u s c h la g

L

e r r e c h n e t sic h n u n m e h r bei 8 2 0 0 0 ,0 0

• L

82 0 0 0 ,0 0

R M .

B a u b e trie b s lö h n e n

a u f : --- =

4 0 6 4 0 ,0 0

R M . o d e r L =

4 9

,

5

% , r d .

5 0

% , a l s Z u s c h l a g s ­ p r o z e n t s a t z ; a u f d ie p r o d u k t i v e n L ö h n e z u r A b g e l t u n g a lle r U n k o s t e n d e s B e t r i e b e s , w ie G e m e i n k o s t e n d e r B a u s t e l l e , a ll g e m e in e G e s c h ä f t s u n k o s t e n . G e w i n n , W a g n i s u n d U m ­ s a t z s t e u e r .

I c h k o m m e n u n m e h r z u r ü c k a u f d a s S c h e m a M u s t e r I u n d l a s s e e in Z a h l e n b e i s p i e l z u r E r l ä u t e r u n g d e s B e r e c h ­ n u n g s g a n g e s f o l g e n :

A l s Z u s c h l ä g e s o lle n e i n m a l d ie v o r e r r e c h n e t e n P r o z e n t ­ s ä t z e g e r e c h n e t w e r d e n :

1 0

% a u f B a u s t o f f e

5 0

% a u f L ö h n e .

2 3 0 0 0 0

N e h m e n w i r a n f ü r :

G e w in n u n d W a g n i s = 6 % ,, f ü r U m s a t z s t e u e r = 2 %

so e r g e b e n s ic h S =

21,9

%

a ls G e s a m t u n k o s t e n z u s c h l a g S a u f d e n G e s a m t u m s a t z v o n

2 3 0 0 0 0 ,0 0

R M . e r r e c h n e t , a ls o S = 2 1 ’ 'j ' 2 3 0 0 0 0 _

r d .

5 0 4 0 0 ,0 0

R M . 1 0 0

D ie s e r G e s a m t z u s c h l a g v o n

50 4 0 0 ,0 0

R M ., v o m G e s a m t ­ u m s a t z in H ö h e v o n

230 0 0 0 ,0 0

R M . a b a e z o s e n e r n ih r f 5 “ “ Ü A 0 4 0 0 = 4 7 9 « W O R M . a ls u n m it t e lb a r e K o s t e n

d e n ü n t e r l a s e n d e r

N a c h d e m A n g e b o t :

Z . B . P o s .

3

,

30

c b m E r d g e s c h o ß m a u e r ­ w e r k in Z e m e n t m ö r t e l

1

:

3

h e r z u s t e lle n . F ü r

1

e b m w e r d e n g e r e c h n e t :

8 G e s e lle n s tu n d e n ä

0,92

R M ...

400

S t e in e ,

1000

S t ü c k

41 ,7 0

R M ...

280 1

Z e m e n t m ö r t e l

1 : 3

ä

1,9

R p f . . . .

M it Z u s c h l ä g e n :

10

°/0 a u f

2 2

,

0 0

, S t o f f e ;

1 1 0

-

2 2 ,00

=

2 4 ,2 0

R M .

50

°/0 a u f

7

,

3 6

, L o h n ;

150

7,36

=

11,40

E i n h e i t s p r e i s . . . .

3 5

,

6 0

R M . P o s .

1 2

,

10

q m E is e n b e t o n d e c k e ü b e r d e m

K e lle r g e s c h o ß h e r z u s t e lle n ,

40

c m s t a r k , B e t o n

1

:

5

,

20

k g E i s e n q m .

0,40

c b m B e t o n

1

:

5

ä

18,60

R M ...

20

k g E i s e n ,

1000

k g

160,00

R M ...

1

q m S c h a l u n g , b e i d r e im a l ig e r B e ­ n u tz u n g V s q m ä

1,80

R M ...

1,5

lfd m K a n t h o l z , b e i f ü n f m a l i g e r B e n u t z u n g ~ =

0 ,3 0

m ä

0 ,6 0

R M .

5

m B e t o n s t e if e n , b e i f ü n f m a l i g e r B e -

5,00

n u tz u n g - g - = i , o o m ä

0 ,3 0

R M . . .

20

N ä g e l ...

A u s s c h a le n , 1 q m U / 2 S t u n d e n a

0,93

R M ...

B e to n ie r e n , 1 q m 2 S t u n d e n ä

0,84

R M . E is e n b ie g e n u n d v e r le g e n , 2 0 k g p ro T onne

58,00

R M ... . M it Z u s c h lä g e n :

1 0

% a u f

1 1

,

7 4

, S t o f f e -

1 1 0

-

1 1

,

7 4

=

12,91

R M .

5 0

% a u f

4

,

2 3

, L o h n ;

1 5 0

-

4,23

= 6 , 3 5

E inheitspreis 19

,

2 6

R M . u s w ...

A n g e h o ts s u n n n e ...

N a c h u n t e r n e h m e r le is t u n g e n ...

1 0 % A u f s c h la g f ü r U n k o s t e n u n d G e w i n n

. . a u f N a c h u n t e r . Löhne

RM.

Stoffe RM .

Gesamt­

summe RM.

~ 7

36 16

68

5 32 7 36

2 2 00

1

068

00

7 44 3

20

60

18

__

30

— 02

1

39

1 68

1

16 4 23

1 1

74

192 60

3 930 60 680

00 68 00

4 678 60

(5)

W i r e r s e h e n a u s d i e s e m B e i s p i e l , d a ß b e i V o r l i e g e n e in ­ w a n d f r e i e r Z a h l e n f ü r d ie U n k o s t e n d e s B e t r i e b e s d e r B e ­ r e c h n u n g s g a n g s i c h w e s e n t l i c h v e r e i n f a c h t . A n g e s t r e b t w e r d e n m u ß in j e d e m B e t r i e b s c h o n d e r e i g e n e n U e b e r s i c h t w e g e n , d e n e r r e c h n e t e n G e s a m t z u s c h l a g ( h i e r m i t

5 0

% a n g e n o m m e n ) so w e i t z u z e r g l i e d e r n , d a ß i n s b e s o n d e r e d e r P r o z e n t s a t z d e r G e m e i n k o s t e n d e r B a u s t e l l e u n d d e r d e r a l l g e m e i n e n G e ­ s c h ä f t s u n k o s t e n k l a r e r k e n n b a r w i r d . B e i m e i s t g l e i c h g e ­ w e r t e t e r B a u a u s f ü h r u n g , g l e i c h e m G e r ä t e e i n s a t z u s w . d e r ü b li c h e n B a u a u f g a b e n , z . B . b e i m n o r m a l e n W o h n u n g s b a u , ist d a m i t z u r e c h n e n , d a ß d ie G e m e i n k o s t e n d e r B a u s t e l l e z ie m l ic h k o n s t a n t b l e i b e n , a u c h d ie a l l g e m e i n e n G e s c h ä f t s ­ u n k o s t e n d e r e i n z e l n e n J a h r e w e r d e n u n t e r n o r m a l e n V e r ­ h ä l t n is s e n n i c h t s t a r k s c h w a n k e n , so d a ß s i c h i m L a u f e d e r Z e it b e i g l e i c h e m Z u s c h l a g f ü r G e w i n n u n d W a g n i s s o w i e U m s a t z s t e u e r f ü r e in j e d e s G e s c h ä f t d e r P r o z e n t s a t z e r ­ g e b e n w i r d , d e r , a u f d ie p r o d u k t i v e n L ö h n e u m g e l e g t , a ll e U n k o s t e n d e c k t u n d e i n e n a u s r e i c h e n d e n G e w i n n e in ­ s c h lie ß t , m i t d e m f ü r d ie Z u k u n f t b e i n o r m a l e n , k l e in e r e n B a u o b j e k t e n g e r e c h n e t w e r d e n k a n n .

D ie B e i s p i e l e h a b e n u n s a b e r i n d i r e k t a u c h w e i t e r g e z e i g t , v o n w e l c h b e s o n d e r e r B e d e u t u n g d ie M i t a r b e i t d e r B a u h e r r e n is t. K l a r e u n d u n z w e i d e u t i g e A u s s c h r e i b u n g s u n t e r l a g e n s in d G r u n d b e d i n g u n g f ü r d e n A u f b a u r i c h t i g e r P r e i s e . K e i n e n ic h t z u b e r e c h n e n d e n S a m m e l p o s i t i o n e n d ü r f e n in Z u k u n f t m e h r V o r k o m m e n , R i s i k e n j e d e r A r t m ü s s e n n a c h M ö g l i c h ­ k e it a u s g e s c h a l t e t w e r d e n , a ll e V e r h ä l t n i s s e s i n d k l a r z u ­ le g en , ü b e r B o d e n a r t e n , G r u n d w a s s e r s t a n d , A n f u h r w e g e z u r B a u s t e lle , S t r o m - u n d W a s s e r v e r s o r g u n g , L a g e r p l ä t z e u s w . sin d k la r e A n g a b e n z u m a c h e n , k u r z , d ie g e f o r d e r t e L e i s t u n g is t so e i n d e u t i g z u b e s c h r e i b e n , d a ß s ie b e r e c h n e t w e r d e n k a n n ; je d e A u f b ü r d u n g e in e s u n b e g r e n z t e n W a g n i s s e s is t zu v e r m e id e n . D e r A u s s c h r e i b e n d e s o l l t e d e n P r e i s a u f b a u g e n a u so b e h e r r s c h e n w i e d e r , w e l c h e r d ie P r e i s e e r r e c h n e t , u n d ich g l a u b e d e s h a l b i m I n t e r e s s e b e i d e r z u h a n d e l n , w en n ich m i t d i e s e n A ü s f ü h r u n g e n e i n e n E i n b l i c k in d e n A u fb a u d e r P r e i s k a l k u l a t i o n g e g e b e n h a b e .

D ie B a u p r e i s v e r o r d n u n g v o m

1 6

. J u n i

1 9 3 9

s t e l l t a b e r b e so n d e rs a n d e n U n t e r n e h m e r h i n s i c h t l i c h d e r P r e i s b i l d u n g , also d es A u f b a u e s d e r P r e i s e , F o r d e r u n g e n , d ie f ü r d ie m eisten d e r K a l k u l a t o r e n , z u m i n d e s t i m B a u h a n d w e r k , v ö llig e s N e u l a n d b e d e u t e n u n d e in e r e s t l o s e U m s t e l l u n g ih rer a lt e n P r a k t i k e n d e r P r e i s b e r e c h n u n g v e r l a n g e n . E s b e d a rf s c h o n e i n e r e i n g e h e n d e n S c h u l u n g u n d l ä n g e r e r , in t e n s iv e r , e i g e n e r A r b e i t , u m a u f d ie s e n n e u e n W e g e n d e r v o r g e s c h r ie b e n e n P r e i s b e r e c h n u n g s e l b s t ä n d i g g e h e n z u le rn e n , u n d V e r s t ö ß e g e g e n d i e P r e i s v o r s c h r i f t e n s in d im d ic h te n G e s t r ü p p d e r V e r o r d n u n g e n a u c h b e i b e s t e m W i l l e n n ic h t im m e r z u v e r m e i d e n .

W e r d e n V o r s c h r i f t e n u n d A n o r d n u n g e n d e s R e i c h s ­ k o m m is s a r s f ü r d i e P r e i s b i l d u n g v o r s ä t z l i c h o d e r f a h r l ä s s i g z u w i d e r h a n d e i t , w i r d m i t G e f ä n g n i s o d e r G e l d s t r a f e b e s t r a f t , w o bei d a s H ö c h s t m a ß d e r G e l d s t r a f e u n b e s c h r ä n k t i s t , u n d in b e s o n d e r s s c h w e r e n F ä l l e n k a n n s o g a r a u c h Z u c h t h a u s ­ s t r a fe b is z u

10

J a h r e n a u f e r l e g t w e r d e n . M a n k a n n a ls o an d e n n e u e n V e r o r d n u n g e n , d ie v o n s o e i n s c h n e i d e n d e r B e d e u t u n g s i n d , n i c h t e i n f a c h g r o ß z ü g i g V o r b e i g e h e n , o h n e sic h d e r G e f a h r s t r e n g s t e r B e s t r a f u n g a u s z u s e t z e n .

D a d ie P r e i s b i l d u n g s - u n d P r e i s ü b e r w a c h u n g s s t e l l e n je d e r z e i t d ie V o r l a g e d e r G e s c h ä f t s b ü c h e r , d e r L o h n l i s t e n , a lle r E i n k a u f s b e l e g e u s w . v e r l a n g e n k ö n n e n , u m s i c h d e n A u f b a u d e r P r e i s e r m i t t l u n g n a c h w e i s e n z u l a s s e n , i s t es m it d e r Z e i t d e r G e h e i m n i s k r ä m e r e i i m K a l k u l a t i o n s w e s e n , m it d e r Z e i t u n ü b e r s i c h t l i c h e r B u c h f ü h r u n g u n d j e d e r E i g e n b r ö t e l e i i m B a u g e w e r b e h e u t e v o r b e i . D i e e r z i e h e r i s c h e A r b e i t d e r G e s e t z g e b u n g m u ß d u r c h d e n g u t e n W i l l e n a lle r B e t e i l i g t e n u n t e r s t ü t z t w e r d e n . I n n e r e W i d e r s t ä n d e ,

d ie h e u t e n o c h v o r h a n d e n s i n d , w e r d e n in Z u k u n f t d u r c h d ie b e s s e r e E i n s i c h t a l l e r f o r t s c h r i t t l i c h e n L e u t e v o m B a u b a l d ü b e r w u n d e n w e r d e n , u n d d ie n e u e B a u p r e i s b e r e c h n u n g w i r d d a n n k e in P r o b l e m m e h r s e in u n d k e i n e r l e i S c h w i e r i g ­ k e i t e n m e h r b i e t e n .

D i e A u f g l i e d e r u n g d e r A n g e b o t e a b e r w i r d in Z u k u n f t m i t h e l f e n , b e i a ll e n g r ö ß e r e n A u s s c h r e i b u n g e n d e n a n ­ g e m e s s e n e n u n d r i c h t i g e n P r e i s h e r a u s z u f i n d e n , u m d e n r i c h t i g e n U n t e r n e h m e r m i t d e m A u f t r a g b e t r e u e n z u k ö n n e n .

I n d u s t r i e W o h n u n g e n n a c h d e m K r i e g e .

U A i e R e i c h s g r u p p e I n d u s t r i e h a t , u m e i n e n U e b e r b l i c k ü b e r d e n U m f a n g d e r v o r a u s s i c h t l i c h e n B e t e i l i g u n g d e r i n d u ­ s t r i e l l e n B e t r i e b e a m s o z i a l e n W o h n u n g s b a u n a c h d e m K r i e g e z u b e k o m m e n , ih r e g r ö ß e r e n M i t g l i e d s f i r m e n a u f g e r u f e n , i h r e E i n s a t z m ö g l i c h k e i t z u p r ü f e n u n d s i e ü b e r d i e I n d u s t r i e ­ a b t e i l u n g e n d e r W i r t s c h a f t s k a m m e r n ü b e r d a s A u s m a ß d e r v o r g e s e h e n e n B e t e i l i g u n g a m W o h n u n g s b a u f ü r d ie G e f o l g ­ s c h a f t s m i t g l i e d e r im e r s t e n , z w e i t e n u n d d r i t t e n F r i e d e n s j a h r z u u n t e r r i c h t e n .

D ie I n d u s t r i e d e s G r o ß d e u t s c h e n R e i c h e s w i r d s i c h a n d e r F ö r d e r u n g d e s s o z i a l e n W o h n u n g s b a u e s n a c h d e m K r i e g e m it w e i t ü b e r

100 000

W o h n u n g e n j ä h r l i c h b e t e i l i g e n . A n d e r S p i t z e a l l e r W i r t s c h a f t s k a m m e r b e z i r k e m a r s c h i e r t W e s t ­ f a l e n - L i p p e m it

17 800

im e r s t e n u n d

51 000

W o h n u n g s e i n ­ h e it e n in d e n e r s t e n d r e i F r i e d e n s j a h r e n , w i e d e r r h e i n i s c h - w e s t f ä l i s c h e I n d u s t r i e b e z i r k m it ü b e r

35 000

W o h n u n g e n in e i n e m J a h r e , a l s o r u n d e in e m D r i t t e l d e s g e s a m t e n E r g e b ­ n is s e s , ü b e r h a u p t d e n v e r h ä l t n i s m ä ß i g g r ö ß t e n A n t e i l a u f ­ z u w e i s e n h a t . N i c h t e n t h a l t e n s in d in d i e s e n Z a h l e n d ie B a u v o r h a b e n a u s d e r W i r t s c h a f t s g r u p p e B a u i n d u s t r i e . D ie v o r s t e h e n d e n Z i f f e r n s in d a l s d a s M i n d e s t m a ß d e s s e n a n z u ­ s e h e n , w a s a n F ö r d e r u n g s b e r e i t s c h a f t d e r I n d u s t r i e v o r l i e g t . E in e g r o ß e R e s e r v e s t e c k t n o c h d a r in , d a ß z a h l r e i c h e F i r m e n im A u g e n b l i c k a u s i r g e n d w e l c h e n G r ü n d e n k e i n e A n g a b e n ü b e r d a s A u s m a ß e i n e r k ü n f t i g e n B e t e i l i g u n g g e m a c h t , a b e r d o c h ih r e B e r e i t w i l l i g k e i t z u r M i t a r b e i t z u m A u s d r u c k g e ­ b r a c h t h a b e n .

D a s G e s a m t p r o g r a m m f ü r d a s e r s t e F r i e d e n s j a h r i s t v o m F ü h r e r b e k a n n t l i c h a u f

300 000

W o h n u n g e n f e s t g e l e g t w o r ­ d e n . D i e d e u t s c h e I n d u s t r i e is t a ls o b e r e i t , v o n d i e s e m V o r ­ h a b e n m e h r a ls d e n d r it t e n T e i l , u n t e r B e r ü c k s i c h t i g u n g d e r b e z e i c h n e t e n R e s e r v e n v i e l l e i c h t s o g a r d ie H ä l f t e , z u f ö r d e r n . F ü r d a s G e b i e t d e s v o n d e n I n d u s t r i e a b t e i l u n g e n d e r W i r t ­ s c h a f t s k a m m e r n D o r t m u n d , D ü s s e l d o r f u n d K ö l n g e b i l d e t e n r h e i n i s c h - w e s t f ä l i s c h e n S i e d l u n g s a u s s c h u s s e s e n t f ä l l t e in b e ­ t r ä c h t l i c h e r T e i l d e r M e l d u n g e n a u f d e n S t e i n k o h l e n b e r g b a u u n d d ie E is e n s c h a f f e n d e I n d u s t r i e . I n W e s t f a l e n w e r d e n d i e s e n a c h d e n v o r l i e g e n d e n A n g a b e n in d e n e r s t e n d r e i F r i e d e n s j a h r e n a l l e i n z w i s c h e n

75

u n d

85

P r o z . d e s i n s g e s a m t v o r g e s e h e n e n u n d z a h l e n m ä ß i g f e s t g e s t e l l t e n A u f w a n d e s b e ­ s t r e i t e n . B e i d e r U m f r a g e is t a u c h d a s I n t e r e s s e d e r m i t t l e r e n u n d k l e i n e r e n F i r m e n g a n z b e s o n d e r s g r o ß g e w e s e n .

A u s A n l a ß d e r D e u t s c h e n O s t m e s s e f a n d e i n e A r b e i t s ­ t a g u n g d e r F a c h g r u p p e B a u w e s e n im N S . - B u n d D e u t s c h e r T e c h n i k , G a u O s t p r e u ß e n , in V e r b i n d u n g m it d e r W i r t ­ s c h a f t s g r u p p e B a u i n d u s t r i e b e z i r k s g r u p p e O s t p r e u ß e n s t a t t , d i e ü b e r a u s s t a r k b e s u c h t w a r . D i e T a g u n g w u r d e d u r c h O b e r b a u r a t R a e t h e r e r ö ffn e t , d e r in s e i n e n B e g r ü ß u n g s w o r t e n a u f d ie g r o ß e n A r b e i t e n h i n w i e s , d ie d e m B a u w e s e n in d e r Z u k u n f t g e s t e l l t w e r d e n . S e i t e n s d e r W i r t s c h a f t s g r u p p e B a u ­ in d u s t r i e b e g r ü ß t e R e g i e r u n g s b a u m e i s t e r a . D . W e l k e r d ie T e i l n e h m e r u n d d ie R e d n e r , u . a. M i n i s t e r i a l r a t S t e f f e n s , B e r l i n U n t e r d e m u m f a n g r e i c h e n B a u p r o g r a m m n im m t d e r s o z i a l e W o h n u n g s b a u d ie e r s t e S t e l l e e in . D e r d e u t s c h e O s t e n w i r d in d e r B a u a u s f ü h r u n g a n d e r S p i t z e m a r s c h i e r e n .

(F o r ts e tz u n g fo lg t.)

(6)

F a l s c h e R e c h n u n g e n , S c h m i e r g e l d e r u n d B e s t e c h u n g e n .

V on S ta a tsa n w a lt

D r. ju r .

S t e i n b e i ß e r .

240

F in g ie r te R e c h n u n g e n — s c h w a r z e F o n d s .

In e in e m F a ll d e s B a u a m t s in J . w a r e n A r b e i t e n a u s g e fü h r t und M a t e r ia lie n g e lie fe r t w o r d e n , d ie n ic h t g e n e h m ig t w a r e n . A n s t a t t n u n d e n r ic h t ig e n W e g zu b e s c h r e it e n u n d b e i d e r V o rg e s e tz te n D ie n s t s t e lle d ie n a c h t r ä g l ic h e G e n e h m ig u n g e in z u h o le n , v e r a n la ß t e d e r L e it e r d e s A m t e s e in e n U n t e r ­ n e h m e r z u r V o r l a g e ü b e r h ö h t e r R e c h n u n g e n . M i t d e n so g e ­ m a c h te n E in s p a r u n g e n — d ie M e h r b e t r ä g e w u r d e n n a t ü r lic h an d e n U n te r n e h m e r n ic h t a u s g e z a h lt — w u r d e n d a n n d ie n ic h t g e n e h m ig t e n A r b e i t e n b e z a h lt .

S c h lie ß lic h w ir d n o c h a n z w e i w e i t e r e F ä l l e , in d e n e n d ie B e a m te n u n d A n g e s t e l lt e n d ie V e r f ü h r e r w a r e n , e r in n e r t : In A . w a r e n e in e m U n t e r n e h m e r d u r c h U n a c h t s a m k e i t b e i d e r P r ü fu n g d e r K o s t e n a n s c h l ä g e zu h o h e P r e is e b e w i l l i g t und b e z a h lt w o r d e n . A n s t a t t d ie s e m U n t e r n e h m e r w e it e r e A u f t r ä g e n ic h t zu g e b e n , g e s c h a h d a s G e g e n t e i l : E r b e k a m n e u e A u f t r ä g e , s o g a r zu U e b e r p r e is e n , d ie a ll e r d in g s n ic h t a u s g e z a h lt, s o n d e r n e in e m s c h w a r z e n F o n d s z u g e fü h r t w u rd e n . A u s d ie s e m F o n d s w u r d e n d a n n s c h l ie ß l ic h d ie M a n k o b e t r ä g e b e z a h lt. D a n n is t in S . im L a u f e e in e s S t r a f ­ v e r fa h r e n s , d a s im e in z e ln e n n o c h b e s p r o c h e n w e r d e n w ir d , fo lg e n d e P r a x is e in e s B a u a m t e s a u f g e d e c k t u n d g e b r a n d ­ m a r k t w o r d e n : E in e m U n t e r n e h m e r w a r e n im V e r l a u f e e in e s B a u v o r h a b e n s N a c h a u f t r ä g e e r t e ilt w o r d e n . E s h a n d e lt e s ic h d a b e i um n o t w e n d ig e A r b e it e n , d ie z u d u r c h a u s a n ­ g e m e s s e n e n P r e is e n a u s g e fü h r t w u r d e n . B e i d e r A b r e c h n u n g s te llte s ic h a b e r h e ra u s , d aß d ie A u f t r ä g e n u r m ü n d lic h u n d v o n A n g e s t e l lt e n e r t e ilt w a r e n , d ie d a z u n ic h t b e r e c h t ig t w a r e n . U m n u n B e a n s t a n d u n g e n s e it e n s d e r V o r g e s e t z t e n D ie n s t s t e lle o d e r d e s R e c h n u n g s h o f e s zu v e r m e id e n , w u r d e d e r U n te r n e h m e r v e r a n la ß t , fü r d ie N a c h a u f t r ä g e k e in e S o n d e r a b r e c h n u n g e n e in z u r e ic h e n , s o n d e r n b e i a n d e r e n P o s itio n e n d ie M a ß e zu e r h ö h e n , m it a n d e r e n W o r t e n , d o rt d ie N a c h a u f t r ä g e „ u n t e r z u b r in g e n ''. D ie s e s „ U n t e r b r i n g e n "

v o n n a c h t r ä g lic h a u s g e fü h r t e n A r b e i t e n is t e in w e i t v e r ­ b r e ite t e r B r a u c h , d e r n u r a ls ü b le r M iß b r a u c h b e z e ic h n e t w e r d e n k a n n . D e r r e d lic h e U n te r n e h m e r w i r d n ä m lic h v e r ­ fü h rt, o b j e k t i v f a ls c h e R e c h n u n g e n e in z u r e ic h e n . E r w ir d v o n a m t lic h e r S e i t e v e r a n la ß t , B e z a h lu n g fü r L e is t u n g e n und L ie fe r u n g e n zu fo rd e rn , d ie e r ü b e r h a u p t n ic h t e r b r a c h t h a t. U n t e r d ie s e n U m s tä n d e n b r a u c h t m a n s ic h d a n n n ic h t zu w u n d e r n , w e n n e in U n te r n e h m e r o h n e E i n w i l l i g u n g d e s B a u a m t s d a s s e lb e tut u n d d ie M e h r b e t r ä g e n ic h t in d ie s c h w a r z e n F o n d s d e s B a u a m t s o d e r in d ie T a s c h e n d e r A n ­ g e s t e llt e n u n d B e a m te n , s o n d e r n in s e in e e ig e n e n w i r t ­ s c h a fte t . W i e u n g e h e u e r d a n n d ie B e w e i s s c h w i e r i g k e i t e n sin d , w e n n d e r U n te r n e h m e r s ic h d a m it v e r t e i d i g t , ih m se i d ie s e A r t d e r A b r e c h n u n g v o m B a u a m t g e n e h m ig t w o r d e n k a n n n u r d e r e r m e s s e n , d e r e in s o l c h e s V e r f a h r e n m it e r le b t h at.

G e g e n d ie s e s U n w e s e n k a n n w e n i g e r m it h a r t e n S t r a fe n a ls m it s t ä n d ig e r B e le h r u n g d e r A n g e s t e l l t e n u n d B e a m t e n v o r g e g a n g e n w e r d e n . E s d ü r fe n k e in e U n k l a r h e it e n d a r ü b e r e s te h e n , w i e N a c h - u n d M e h r a r b e it e n z u v e r g e b e n u n d a b ­ z u re c h n e n sin d . D ie D ie n s t s t e lle n s in d w i e d e r h o l t z u b e ­ le h re n , d aß n a c h t r ä g lic h e A u f t r ä g e b e s o n d e r s u n d o ffe n a b ­ z u r e c h n e n sin d u n d d aß e s v e r b o t e n ist, s o l c h e A r b e i t e n b e i a n d e re n P o s itio n e n „ u n t e r z u b r in g e n " . D e r U n t e r n e h m e r h a t w

A brechnun9

™ v e r s ic h e r n , d aß n u r d ie t a t s ä c h - c h e n M a ß e e in g e s e t z t u n d a b g e r e c h n e t s in d , u n d d ie B e -

! a m T n U n 9l n Übu r d ie A u fm a ß e m ü s s e n v o m B a u a m t g e - C J r p 1 W e r d e n ' N u r a u f d ie s e W e i s e k a n n in d ie s e r R ic h tu n g e in e B e s s e r u n g e r r e ic h t w e r d e n .

V e r b o t e n e N e b e n b e s c h ä ftig u n g .

B e s t e c h u n g s h a n d lu n g e n , d e r e n U r s p r u n g b e i e in e r v e r b o te n e n N e b e n b e s c h ä f t ig u n g z u s u c h e n ist, s in d g l e ic h f a l l s

v o m A n g e s t e l l t e n o d e r B e a m t e n , d e r d ie N e b e n b e s c h ä f t i g u n g ü b e r n o m m e n h a t, v e r s c h u l d e t . A b s o l u t z u v e r l ä s s i g e U n t e r ­ n e h m e r , d ie e s g a r n ic h t n ö t i g h a b e n , d u r c h U n r e d l i c h k e i t e n , i n s b e s o n d e r e d u r c h B e s t e c h u n g s h a n d l u n g e n A u f t r ä g e z u b e ­ k o m m e n , h a b e n s c h o n w i e d e r h o l t v e r s i c h e r t , d a ß s i e s ic h b e i d e r B e s c h ä f t i g u n g d e s A n g e s t e l l t e n b z w . B e a m t e n n ic h t s g e d a c h t h ä t t e n . D i e s e V e r t e i d i g u n g d a r f k e i n e s w e g s so o h n e w e i t e r e s a b g e t a n w e r d e n ; d e n n o ft i s t e s so , d a ß d e r A n g e s t e l l t e o d e r B e a m t e d e n U n t e r n e h m e r u m e i n e N e b e n ­ b e s c h ä f t i g u n g b it t e t , e i n e B e s c h ä f t i g u n g , d i e m it d e n d i e n s t ­ l ic h e n A u f g a b e n d e s B e a m t e n ü b e r h a u p t n i c h t k o l l id ie r t . Z u d e m v e r s i c h e r t d a n n n a t ü r l i c h d e r B e a m t e h o c h u n d h e ilig , d aß e r d ie A r b e i t ü b e r n e h m e n d ü r f e u n d d a ß in k e i n e r R i c h t u n g d a g e g e n e t w a s e i n z u w e n d e n s e i. B e i d e r K n a p p h e i t g u t e r B a u l e u t e , d ie i n s b e s o n d e r e K o s t e n a n s c h l ä g e s e l b s t ä n d ig a u f s t e l l e n u n d A r b e i t e n a b r e c h n e n k ö n n e n , ist e s d a n n v e r s t ä n d l i c h , w e n n d e r U n t e r n e h m e r g e w i s s e B e ­ d e n k e n z u r ü c k s t e l l t u n d d e n B e a m t e n b e a u f t r a g t . D i e M e h r ­ z a h l d e r F ä l l e h a t f e r n e r g e z e i g t , d a ß s i c h e r s t a u s d ie s e r a n s ic h e r l a u b t e n N e b e n b e s c h ä f t i g u n g e i n e s t r a f b a r e e n t ­ w i c k e l t h a t, u n d z w a r w i e d e r u m d u r c h d ie I n i t i a t i v e d e s B e a m t e n . D e r B e a m t e b z w . A n g e s t e l l t e , d u r c h d ie e r s te n A r b e i t e n a u f d e n G e s c h m a c k d e s G e l d v e r d i e n e n s g e k o m m e n , b ie t e t g e l e g e n t l i c h d e m U n t e r n e h m e r s e i n e H i l f e b e i A b ­ r e c h n u n g e n u . d g l. an , d ie e r a u c h a l s B e a m t e r b z w . A n ­ g e s t e l l t e r z u b e a r b e i t e n h a t . D e r t r e i b e n d e K e i l is t k e i n e s ­ w e g s im m e r d e r U n t e r n e h m e r — w a s o f t z u U n r e c h t a n ­ g e n o m m e n w i r d — , s o n d e r n d e r a n d e r e . E r k a n n n ä m lic h d ie o b e n e r w ä h n t e , e r l a u b t e N e b e n b e s c h ä f t i g u n g in fo lg e d ie n s t l ic h e r B e a n s p r u c h u n g n ic h t m e h r a u s f ü h r e n o d e r z u ­ m in d e s t n ic h t m e h r s t e ig e r n . S e i n e V e r d i e n s t c h a n c e is t a lso d a d u r c h b e s c h n it t e n . D e s h a l b g e h t e r d a z u ü b e r , A r b e it e n z u ü b e r n e h m e n , d ie e r z u g l e i c h a u c h a l s B e a m t e r b z w . A n ­ g e s t e ll t e r a u s z u f ü h r e n h a t . E r s p a r t d a d u r c h A r b e i t u n d v e r ­ d ie n t t r o t z d e m m e h r . A u s s o l c h e n E r w ä g u n g e n h e r a u s w ir d d a n n e in u n b e s c h o l t e n e r U n t e r n e h m e r v e r a n l a ß t , v e r b o t e n e N e b e n b e s c h ä f t i g u n g z u v e r g e b e n u n d s i c h d e m V e r d a c h t d e r B e s t e c h u n g a u s z u s e t z e n . B e r ü c k s i c h t i g t m a n d ie s e M o m e n t e , so k a n n m a n w i e d e r n u r d ie F o r d e r u n g e r h e b e n , d aß B e a m t e u n d A n g e s t e l l t e in r e g e l m ä ß i g e n A b s t ä n d e n ü b e r d ie F r a g e d e r N e b e n b e s c h ä f t i g u n g b e l e h r t u n d d aß ih n e n U r t e il e ü b e r e i n s c h l ä g i g e B e s t e c h u n g s f ä l l e z u r K e n n t ­ n is g e b r a c h t w e r d e n . E r s t in z w e i t e r L i n i e k a n n d e r R ic h t e r m it s c h w e r e n F r e i h e i t s s t r a f e n e i n g r e i f e n .

V e r l e t z u n g v o n K r i e g s l i e f e r u n g s v e r t r ä g e n .

A u f d ie g e s e t z l i c h e S t r a f b e s t i m m u n g d e s §

92

a R S t G B , n a c h d e r V e r l e t z u n g e n v o n K r i e g s l i e f e r u n g s v e r t r ä g e n b e - s r a t w e r d e n , is t b e r e it s h i n g e w i e s e n w o r d e n . Z u b e s p r e c h e n eibt. n u r n o c h §

141

a R S t G B in d e r F a s s u n g d e s § 1 d e r V O z u r E r g ä n z u n g d e r S t r a f v o r s c h r i f t e n z u m S c h u t z e d e r W e h r - r a .t d e s d e u t s c h e n V o l k e s v o m

2 5

. 1 1 .

1939

( R G B l I S .

2319

).

n i r h ^ T w e

9

e n W e h r m i t t e l b e s c h ä d i g u n g m it G e f ä n g n i s m itte l a * . M o n a t e n b e s t r a f t , w e r v o r s ä t z l i c h e in W e h r - d im m n °7 e \ e +n e

Ebl!dcbtun9

d e r d e u t s c h e n L a n d e s v e r t e i - o d e r h o is e t 0 1 i r a u c b b a r m a c h t , b e s c h ä d i g t , p r e i s g i b t l ie h e i n W h t f ' U nd e b 6 n S 0 W ir d b e s t r a f t ' w e r v o r s ä t z - h e r s t e it o d e r e in e s o l c h e E i n r i c h t u n g f e h l e r h a f t K r i e g e s e r h ö h t ^ R

®stim m u n 9

k o m m t n a t ü r l i c h w ä h r e n d d e s n e h m e ? d f n n e J3 e d e u t u n 9 E * " r u ß d e s h a l b j e d e m U n t e r - s c h ö n e i i T M a n ? ' * * * W 6 r d e n ' W e n n ih m b e i W e h r b a u t e n

J « v o r s ä t z l i c h e V e m S « , T c t r mM ^ ' b " r ' W ° h '

(7)

D e r s o z i a l e W o h n u n g s b a u f ü r d e n n e u e n O s t e n .

241

I

n v i e l e n K r e i s e n w i r d h e u t e d i e F r a g e a u f g e w o r f e n , i n w i e ­ w e i t d a s E i g e n h e i m im g e w a l t i g e n A u f b a u p r o g r a m m d e s a l l g e m e i n e n W o h n u n g s b a u e s n a c h d e m K r i e g e b e r ü c k s i c h t i g t w e r d e n k a n n . D i e A n t w o r t l i e g t h e u t e f e s t . S i e is t e i n d e u t i g im F ü h r e r e r l a ß v o m

15

.

11

.

1940

m i t g e t e i l t w o r d e n . D a ß n a t ü r l ic h d e r W o h n u n g s b a u f ü r d ie m i n d e r b e m i t t e l t e k i n d e r ­ r e ic h e B e v ö l k e r u n g in e r s t e r L i n i e A n s p r u c h a u f V e r w i r k ­ l ic h u n g u n d f i n a n z i e l l e F ö r d e r u n g h a t , is t s e l b s t v e r s t ä n d l i c h . D u r c h k l a r e N o r m u n g v i e l e r i m m e r w i e d e r k e h r e n d e r B a u ­ t e ile , w i e F e n s t e r , T ü r e n , T r e p p e n , I n s t a l l a t i o n s z e l l e n u s w ., s o w i e F e s t l e g u n g d e r B a u s t o f f e u n d d e r e n w i r t s c h a f t l i c h s t e r E in s a t z s o l l e i n e w e s e n t l i c h e H e r a b s e t z u n g d e r E r s t e l l u n g s ­ k o s t e n h e r b e i g e f ü h r t w e r d e n u n d h i e r m i t v e r b u n d e n d ie A u s w e i s u n g e i n e s t r a g b a r e n M i e t s a t z e s . D a s E n d z i e l s o ll se in , d a ß n u r

15

P r o z . d e s E i n k o m m e n s f ü r d ie W o h n u n g s ­ f r a g e a u f g e w e n d e t w e r d e n s o l l . W i e l i e g e n d ie D i n g e b e im E i g e n h e i m b a u ? V i e l f a c h i s t d i e B e z e i c h n u n g E i g e n h e i m i r r e ­ fü h r e n d , d e n n d i e m e i s t e n B e w o h n e r s in d g a r n i c h t in ih r e m e ig e n e n H e i m . V i e l m e h r s i n d s i e n u r Z i n s z a h l e r v o n a u f ­ g e n o m m e n e m B a u k a p i t a l u n d z a h l e n g e n a u i h r e m o n a t l i c h e M ie te , n u r in m e i s t h ö h e r e r F o r m a l s ih r E i n k o m m e n z u lä ß t . D ie F o l g e e r s c h e i n u n g is t d a h e r n i c h t F r e u d e , s o n d e r n S o r g e im H e im . D i e s e E n t w i c k l u n g s f o r m is t u n e r w ü n s c h t u n d m u ß d a h e r b e r e i n i g t w e r d e n .

D ie Z u k u n f t s a u f g a b e im E i g e n h e i m b a u w i r d d a h e r s e in , m ehr a ls b i s h e r d i e W ü n s c h e d e s B a u h e r r n u n d s e i n e n G e l d ­ b e u te l in U e b e r e i n k l a n g z u b r i n g e n . H i e r z u m u ß d e r A r c h i ­ tekt a ls B e r a t e r m e h r a l s z u v o r in E r s c h e i n u n g t r e t e n u n d dem B a u h e r r n v o r B a u b e g i n n d a s g e n a u e B i l d d e r f i n a n ­ zie lle n I n a n s p r u c h n a h m e e n t w i c k e l n , d a m i t d i e s e r s e in G e w is s e n p r ü f e n k a n n , o b e r z u m H a u s b a u in d e r L a g e is t . : und a u ch d ie A u f w e n d u n g e n f ü r d ie f o l g e n d e Z e i t t r a g e n G ' k ann. V i e l e B a u h e r r e n d a c h t e n , w e n n d a s H a u s e r s t m a l : \ \

steht, k o m m t d a s a n d e r e v o n s e l b e r , m it d e m E r f o l g , d a ß U , "

A e r g e r und V e r d r u ß ih r t ä g l i c h e r B e g l e i t e r w u r d e .

E n t s p r e c h e n d d e r L a g e im W a r t h e g a u m u ß t e d ie " f f H a u p t w in d r ic h t u n g a u s N O b e r ü c k s i c h t i g t w e r d e n . D u r c h V e r la g e r u n g d e r W a g e n h a l l e i s t d i e s e r F o r d e r u n g R e c h ­ nu ng g e t r a g e n . A u c h d e r s e h r f r ü h z e i t i g e i n s e t z e n d e W in te r v e r l a n g t d i e E i n s c h a l t u n g v o n W i n d f ä n g e n o d e r V o rflu re n . N i r g e n d s s o l l t e e in R a u m d i r e k t in s F r e i e führen. W e r t a u f e i n e w i r k l i c h b r a u c h b a r e K l e i d e r ­ a b la g e ist g e l e g t w o r d e n . D i e E n t l ü f t u n g d e s H a l s e s d e r K e lle r te p p e e r f o l g t d u r c h d i e A n r i c h t e in s F r e i e . K e l l e r ­ dünste im H a u s w e r d e n h i e r d u r c h f e r n g e h a l t e n .

R a u m a b m e s s u n g e n :

'S n & tS S j& jA .v S /iy S r

.

■ 0

□ □ □

: C1.... - J e

. ¿ a D O a n a p n ä 4 -

q

<0 0

j-ä-SU

Erdgeschoß

Windiang...

1

,

50

x

2,20

Kleiderablage...

1

,

60

x

2,20

Abort...

1

,

00

x

2,20

Anrichte...

1

,

50

x

2,70

Küche...

3

,

20

x

3,60

Eßraum...

3

,

80

x

3,95

Wohnraum...

4

,

00

x

7,10

Wintergarten...

2

,

50

x

3,40

Diele...

3

,

00

x

2,20

Obergeschoß

Halle ...

3

,

20

x

5,80

A bort ...

1

,

00

x

1,60

B a d ...

1

,

60

x

3,00

G a stzim m e r...

2

,

85

x

3,60

M ädchenzim m er...

2

,

30

x

3,95

Elternschlafzim m er

3

,

70

x

4,00

Söhnezim m er...

3,30

x

4,00

Ü □ □

¿XU

E n t w u r f : D ip l.- I n g . Mör schel.

Q UEÖ.5CA/A// TT

Cytaty

Powiązane dokumenty

nommen werden; Man kann diese A rbeiten nicht einfach mit im glatten M auerwerk verrechnen, denn es ergebend sich, wie schon gesagt, beträchtliche M ehrarbeiten

den die Formlinge herausgenom m en, um in Trockenräum en oder Schuppen abzubinden und zu erhärten. Die Anwendung von M itteln zur Beschleunigung des Abbindens ist

raum soll reichlich Fenster haben und recht hell gestaltet sein. Eine breite Türanlage öffnet den Raum nach dem G artenspielplatz hin. W ichtig ist jedenfalls, daß

verband angewendet, der zwar bei der Schornsteinwanddicke von 12 cm nicht auf die Verwendung von Quartieren verzichten kann, der diese aber so im Verband

geschnitten sind und so eine W assernase bilden. Muß doch eine w aagrechte Leiste angeordnet werden, die den Schalungsabschluß am Sockel bilden soll, dann bringt

Dies ist aber immer nur dann möglich, wenn der ausführende Fachmann schon bei der Planung den Bauleiter auf derartige Notwendigkeiten einer werkgerechten

Abb. Man führt diese Dämmung nach Abb. Man führt diese mit Schalldäm m ung nach Abb. 11 aus, indem man über die H olzbalken eine D rahtziegelgew ebem atte hängt,

lichst ohne V orlegestufen auszuführen, auch b ei neueren Bauten große N achteile, die v o n sehr v ie le n Baufachleuten nicht richtig erkannt w erden, die d