1
Scenariusz zajęć
III etap edukacyjny, informatyka
Temat: Kolaż
Treści kształcenia:
Infomatyka:
2. Wyszukiwanie i wykorzystywanie (gromadzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie) informacji z różnych źródeł; współtworzenie zasobów w sieci, w szczególności uczeń:
3) pobiera informacje i dokumenty z różnych źródeł, w tym internetowych, ocenia pod względem treści i formy ich przydatność do wykorzystania w realizowanych zadaniach i projektach.
4. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych, w szczególności:
1) przy użyciu edytora grafiki tworzenie kompozycji z figur, fragmentów rysunków i zdjęć, umieszczanie napisów na rysunkach, tworzenie animacji, przekształcanie formatów plików graficznych.
Plastyka:
1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji – percepcja sztuki. Uczeń:
2) korzysta z przekazów medialnych oraz stosuje ich wytwory w swojej działalności (przestrzegając podstawowych zasad prawa autorskiego, dotyczących ochrony własności intelektualnej).
2. Tworzenie wypowiedzi – ekspresja przez sztukę. Uczeń:
1) podejmuje działalność twórczą, posługując się środkami wyrazu sztuk plastycznych i z innych dziedzin sztuki (fotografika, film) i elementami formy przekazów medialnych w kompozycji na płaszczyźnie oraz w przestrzeni rzeczywistej i wirtualnej (stosując określone materiały, narzędzia i techniki właściwe dla tych dziedzin sztuki i przekazów medialnych);
2) realizuje projekty w zakresie sztuk wizualnych, w tym służące przekazywaniu informacji dostosowanej do sytuacji komunikacyjnej oraz uczestnictwu w kulturze społeczności szkolnej i lokalnej (stosując także narzędzia i wytwory mediów środowiska cyfrowego).
Cele zoperacjonalizowane:
Uczeń:
● Potrafi wykorzystać narzędzia programu graficznego do osiągnięcia zaplanowanego celu
● Potrafi zaprojektować i realizować własne pomysły, twórczo przekształcać i komponować elementy grafiki, wykorzystując nietypowe i kreatywne powiązania
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
● Potrafi posługiwać się interfejsem programu GIMP (opcjonalnie Paint)
● Potrafi wycinać, przesuwać, kopiować potrzebne fragmenty obrazu
2
● Potrafi komponować wybrane elementy obrazu w nowy układ graficzny (z wykorzystaniem warstw)
● Potrafi zastosować wewnętrzny edytor tekstowy do wstawiania napisów
● Potrafi zastosować efekty specjalne do obróbki obrazu
● Potrafi zaprojektować i wykonać grafikę komputerową techniką kolażu, wykorzystując różne elementy graficzne, tekstowe oraz efekty specjalne
Kompetencje kluczowe:
● Kompetencje informatyczne
● Świadomość i ekspresja kulturalna
● Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne
● Umiejętność uczenia się
Środki dydaktyczne:
● Komputery podłączone do Internetu i sieci szkolnej, z zainstalowanym programem GIMP wraz z narzędziem Script-Fu
● Rzutnik multimedialny do prezentacji instrukcji wykonywania pracy
● Film (samouczek): „Poznajemy program GIMP i tworzymy prosty kolaż”
● Zestaw zdjęć pobranych z portalu Wikimedia
● Ćwiczenie interaktywne: „Tworzenie kolażu w programie GIMP”
● Zasoby sieciowe (zestaw odnośników do galerii prac wykonanych techniką kolażu)
Metody nauczania:
● Podające: pogadanka z elementami pokazu
● Problemowa: dyskusja
● Programowanie: z użyciem komputera
● Praktyczne: ćwiczenia
Formy pracy:
● Jednolita
● Zróżnicowana
● Indywidualna
Przebieg zajęć:
Założenie:
Uczniowie znają interfejs programu GIMP, potrafią uruchomić program, korzystać z okien edycji obrazu, przybornika oraz warstw, kanałów, ścieżek. Potrafią przekształcać obraz (tryb czarno-biały, filtry), korzystają z narzędzia Script-Fu do wykonywania efektownych napisów.
Etap przygotowawczy
Nauczyciel pobiera kilkanaście zdjęć z portalu Wikimedia (np.:
● http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Ilustracja_na_medal,
● http://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Kandydatury_do_grafik_na_medal#Kan dydatury_do_przyznania_medalu).
3
Umieszcza je w folderze sieciowym (dostępnym dla uczniów do odczytu). Będą one służyć jako źródło materiałów do kolażu.
Etap wstępny
Nauczyciel prosi uczniów o wyszukanie informacji na temat techniki kolażu, wykorzystywanej w kompozycjach plastycznych. Jako źródło wskazuje zasoby sieciowe (np.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Kola%C5%BC) oraz książkowe, np. ze szkolnej biblioteki.
Prezentuje kilka przykładów obrazów wykonanych za pomocą tej techniki (może skorzystać z zasobów internetowych: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:OttokarBild.JPG,
http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Nostalgia_110X70CM.jpg lub ze zbiorów zgromadzonych w Międzynarodowym Muzeum Kolażu).
Przykładowe łącze do strony z pracami wykonanymi techniką kolażu:
http://www.collagemuseum.com/index.html, http://www.pasteandpixels.com/artists.htm.
Zadanie można skonsultować z nauczycielem plastyki, aby zapewnić korelację międzyprzedmiotową (kolaż wykonany tradycyjnie oraz kolaż jako grafika komputerowa).
Następnie nauczyciel omawia cechy charakteryzujące kolaż (wykorzystanie różnych elementów graficznych, fakturowych, nietypowe połączenia, fantastyczna kompozycja).
Nauczyciel zwraca uwagę na możliwości wykorzystania narzędzi komputerowych do uzyskania nietypowych efektów wizualnych, na możliwości kreatywnego przetwarzania rzeczywistości, realizowania kompozycji fantasy itp.
Etap realizacji
Nauczyciel prezentuje film (samouczek) dotyczący wykorzystania narzędzi programu GIMP, pt. „Poznajemy program GIMP i tworzymy prosty kolaż”.
Następnie udostępnia uczniom pliki graficzne. Uczniowie przeglądają te zasoby i dyskutują nad możliwościami wykorzystania ich do wykonania własnego kolażu.
Nauczyciel w razie konieczności sugeruje uczniom tematy, skłaniając ich do kreatywności, twórczych i niestandardowych rozwiązań (osiedle przyszłości, mieszkanie na Marsie, kosmita mieszkańcem Ziemi, szkoła XXII wieku, autoportret – ja w nietypowej sytuacji itp.), ale nie ogranicza pomysłowości uczniów, dając im pełną swobodę projektowania i wykonywania własnej pracy. Jeżeli zajdzie taka potrzeba, uczniowie mogą samodzielnie wyszukać dodatkowe elementy graficzne w zasobach sieciowych.
Uczniowie, wykorzystując zgromadzone materiały, wykonują samodzielnie pracę techniką kolażu. Nauczyciel w razie potrzeby udziela pomocy uczniom, którzy napotykają trudności techniczne, daje wskazówki i rady, dyskretnie koryguje poczynania uczniów.
Przypomina o możliwości skorzystania z narzędzia do uzyskania efektów specjalnych (np.
filtrów) oraz z narzędzia Script-Fu. Uczniowie wprowadzają do obrazu napisy oraz efekty specjalne. Zapisują pracę. Mogą zapisać kilka plików z różnymi wersjami wprowadzonych efektów.
Etap końcowy
Jako podsumowanie umiejętności obsługi programu GIMP uczniowie wykonują ćwiczenie (zasób multimedialny) pt. „Tworzenie kolażu w programie GIMP”.
Na zakończenie prezentują efekty swoich prac. Mówią o trudnościach, z jakimi spotkali się podczas realizacji zadania, wspólnie z nauczycielem wskazują możliwości ich pokonywania.
4
Zwracają uwagę na oryginalność i kreatywność autorów prac (można wybrać najciekawszą i najoryginalniejszą grafikę). Należy zwrócić uwagę, że wszyscy dysponowali jednakowym materiałem wyjściowym, a dzięki pomysłowości i różnym zestawieniom tych samych elementów uzyskano zupełnie odmienne efekty.
Dodatkowo:
Uczniowie zdolni mogą wykonać kolaż z przygotowanych samodzielnie grafik, zdjęć, skanów swoich prac plastycznych. Rozszerzają umiejętności posługiwania się takim urządzeniami jak: aparat cyfrowy, skaner, aparat w telefonie komórkowym, różne nośniki danych.
Dodatkowe informacje o technice kolażu i o programie GIMP można znaleźć, korzystając
z następujących łączy:
http://pl.wikibooks.org/wiki/Informatyka_dla_gimnazjum/Grafika_rastrowa,
http://grafikakomputerowadlakazdego.blogspot.com/2012/09/co-to-jest-grafika-rastrowa.html.
Słowa kluczowe:
GIMP, kolaż, collage, obróbka zdjęć
