1
Scenariusz zajęć
III etap edukacyjny, informatyka
Temat: Zarządzanie danymi w komputerze
Treści kształcenia:
Informatyka:
1. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, korzystanie z sieci komputerowej. Uczeń:
4) wyszukuje i uruchamia programy, porządkuje i archiwizuje dane oraz programy; stosuje profilaktykę antywirusową;
3) stosuje podstawowe usługi systemu operacyjnego i programów narzędziowych do zarządzania zasobami (plikami) oraz instalowania oprogramowania.
Cele zoperacjonalizowane:
Uczeń:
● Potrafi korzystać z interfejsu wyszukiwania w systemie operacyjnym Windows
● Potrafi archiwizować dane i programy
● Potrafi zarządzać przestrzenią dyskową oraz usuwać zbędne dane i programy
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
● Zna programy służące do archiwizacji danych oraz związane z nimi formaty plików.
● Zna podstawowy interfejs systemu operacyjnego Windows do operowania na plikach i folderach
● Zna interfejs i usługi systemu operacyjnego Windows do wyszukiwania plików i folderów oraz usuwania programów
Kompetencje kluczowe:
● Kompetencje informatyczne
● Porozumiewanie się w języku ojczystym
● Kompetencje społeczne i obywatelskie
Środki dydaktyczne:
● Komputery podłączone do Internetu i sieci szkolnej z zainstalowanym programem Alt Commander
● Film (samouczek): „Poruszanie się po folderach”
● Film (samouczek): „Korzystamy z Eksploratora Windows”
Metody nauczania:
● Podające: opis
● Problemowe: dyskusja
● Praktyczne: ćwiczenie
2
Formy pracy:
● Jednolita
● Indywidualna lub grupowa (w parach)
Przebieg zajęć:
Etap przygotowawczy
Nauczyciel prosi uczniów, aby przygotowali informacje związane z rejestrem systemowym, dotyczące jego funkcji, edytowania zawartości oraz wpływu na poprawne działanie systemu.
Ponadto uczniowie mogą wyszukać informacje o programach archiwizujących pliki (np.:
Winrar, 7Zip).
Etap wstępny
Nauczyciel rozpoczyna zajęcia od krótkiego wstępu teoretycznego, dotyczącego potrzeby utrzymania porządku w danych na dysku komputera oraz metod zarządzania danymi w komputerze i narzędzi, które do tego służą.
Wymienia narzędzia i aplikacje ułatwiające tworzenie folderów, podfolderów, kopiowanie i usuwanie plików oraz umożliwiające archiwizowanie danych, np. Eksplorator Windows, Alt Commander, Winrar, 7Zip.
Etap realizacji
Nauczyciel prezentuje uczniom film (samouczek) pt. „Poruszanie się po folderach”, aby zademonstrować sposób poruszania się w przestrzeni dyskowej komputera oraz operowania na plikach i folderach za pomocą programu Alt Commander.
Po zapoznaniu się z filmem uczniowie uruchamiają program i wykonują w nim następujące polecenia:
● Utwórz dwa katalogi „Commander” i „Alt”,
● W katalogu „Alt” załóż plik „commander.txt”,
● Skopiuj plik „commander.txt” do katalogu „Commander”,
● Usuń utworzone katalogi.
Następnie oglądają film (samouczek) pt. „Korzystamy z Eksploratora Windows” i po jego obejrzeniu wykonują za pomocą Eksploratora Windows te same polecenia, które wykonywali wcześniej w programie Alt Commander.
Uczniowie porównują sposób obsługi obu tych narzędzi.
Druga część zajęć dotyczy zagadnienia archiwizowania plików oraz służących do tego programów. Nauczyciel pokazuje uczniom, korzystając z rzutnika, w jaki sposób korzystać z jednego z programów, np. Winrar lub 7Zip. Przedstawia, jak można utworzyć archiwum plików (przynajmniej w dwóch formatach), zabezpieczyć je hasłem oraz rozpakować.
Inicjuje dyskusję na temat samej idei archiwizowania. Ważne jest, aby uczniowie zwrócili uwagę na zmniejszenie rozmiaru plików po tej operacji.
Uczniowie, z pomocą nauczyciela, wymieniają sytuacje, w których warto użyć programów do archiwizacji/pakowania plików, np.:
● dodawanie dużego załącznika do wiadomości e-mail, gdy jest on większy niż ograniczenie wielkości załączników (np. dla usługi Gmail jest to 25 MB),
3
● wysyłanie wiadomości e-mail z załącznikiem przy łączu internetowym o małej przepustowości (im mniejszy załącznik, tym szybciej zostanie wysłany),
● zmniejszenie zajętości dysku lub zmieszczenie pliku na nośniku o niewystarczającej pojemności,
● archiwizowanie danych, których w danym momencie nie wykorzystujemy, ale mogą się przydać w przyszłości,.
● zabezpieczanie danych w plikach archiwalnych za pomocą hasła chroniącego przed nieupoważnionym dostępem).
Podczas porządkowania zawartości dysku komputera użytkownicy często usuwają foldery, pliki i programy. Nauczyciel inicjuje dyskusję na temat sposobów usuwania danych i programów. Ważne jest, aby uczniowie wymienili trzy sposoby usuwania oprogramowania:
● za pomocą programu deinstalacyjnego,
● za pomocą narzędzia systemowego „dodaj lub usuń programy”,
● mechaniczny – ręczne skasowanie.
Nauczyciel wykorzystując rzutnik, pokazuje uczniom krok po kroku, jak należy korzystać z wymienionych wyżej metod. W przypadku poszczególnych metod podaje przykłady oraz sytuacje, w których można z nich skorzystać. Przypomina, że metodę mechaniczną stosuje się tylko w ostateczności, gdy nie da się skorzystać z pozostałych metod. Po ręcznym usunięciu programu trzeba zazwyczaj dokonać modyfikacji danych w rejestrze systemowym, czyli miejscu w systemie operacyjnym, w którym przechowywane są informacje dotyczące konfiguracji komputera. Warto więc w takim przypadku zapoznać się z budową i obsługą rejestru systemowego bądź poprosić o pomoc osobę, która potrafi zmodyfikować rejestr.
Etap końcowy
W celu sprawdzenia umiejętności zdobytych przez uczniów na tych zajęciach nauczyciel poleca wykonanie zadania według poniższych instrukcji:
1. Pobierz z Internetu i zapisz we wskazanym folderze program Notepad++.
2. Przenieś folder programu w inne miejsce na dysku, korzystając z narzędzia Alt Commander.
3. Zainstaluj program Notepad++.
4. Zarchiwizuj za pomocą programu Winrar lub 7Zip zawartość folderu instalacyjnego programu Notepad++.
5. Odinstaluj program Notepad++ za pomocą specjalnego programu deinstalacyjnego lub korzystając z przeznaczonej do tego usługi systemowej.
Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania poleceń oraz, jeśli wystarczy na to czasu, udziela pomocnych wskazówek i omawia na forum wskazane przez uczniów problemy.
Dodatkowo:
Uczeń zdolny może odszukać w Internecie informacje na temat metod archiwizowania plików (oraz związanych z nimi usług) w systemach operacyjnych Mac OS oraz Linux.
Słowa kluczowe:
system operacyjny, Windows, Winrar, 7zip, Alt Commander, Eksplorator Windows, archiwizacja, deinstalator
