1
Scenariusz zajęć
III etap edukacyjny, informatyka
Temat: Netykieta – mówić, co się myśli, myśleć, co się mówi
Treści kształcenia:
Informatyka:
3. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Uczeń:
4) stosuje zasady netykiety w komunikacji w Sieci.
Język polski:
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.
1. Czytanie i słuchanie. Uczeń:
6) rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym;
7) rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację);
8) dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji;
4. Wartości i wartościowanie. Uczeń:
1) ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. patriotyzm-nacjonalizm, tolerancja- nietolerancja, piękno-brzydota, a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych sztukach;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Mówienie i pisanie. Uczeń:
6) przestrzega zasad etyki mowy w różnych sytuacjach komunikacyjnych, m.in. zna konsekwencje stosowania form charakterystycznych dla elektronicznych środków przekazywania informacji, takich jak: SMS, e-mail, czat, blog (ma świadomość niebezpieczeństwa oszustwa i manipulacji powodowanych anonimowością uczestników komunikacji w Sieci, łatwego obrażania obcych, ośmieszania i zawstydzania innych wskutek rozpowszechniania obrazów przedstawiających ich w sytuacjach kłopotliwych, zna skutki kłamstwa, manipulacji, ironii);
7) stosuje zasady etykiety językowej – wie, w jaki sposób zwracać się do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi (dorosły, rówieśnik, obcy, bliski), zna formuły grzecznościowe, zna konwencje językowe zależne od środowiska (np. sposób zwracania się do nauczyciela, lekarza, profesora wyższej uczelni), ma świadomość konsekwencji używania formuł niestosownych i obraźliwych;
8) świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z Internetu.
Wiedza o społeczeństwie:
2. Życie społeczne. Uczeń:
2) wyjaśnia na przykładach znaczenie podstawowych norm współżycia między ludźmi, w tym wzajemności, odpowiedzialności i zaufania;
2
5) wyjaśnia, jak tworzą się podziały w grupie i w społeczeństwie (np. na „swoich” i „obcych”) oraz podaje możliwe sposoby przeciwstawiania się przejawom nietolerancji.
5. Udział obywateli w życiu publicznym. Uczeń:
2) uzasadnia potrzebę przestrzegania zasad etycznych w życiu publicznym i podaje przykłady skutków ich łamania.
Cele zoperacjonalizowane:
Uczeń:
● Zna pojęcie etykiety i netykiety
● Stosuje zasady etykiety językowej
● Zna zasady dyskusji
● Nawiązuje kontakty towarzyskie na właściwym poziomie
● Analizuje i łączy informacje z różnych przedmiotów (język polski)
● Ze zrozumieniem korzysta z informacji zawartych w samouczkach
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
● Wartościuje zjawiska otaczającego go świata
● Świadomie korzysta ze środków przekazu informacji
● Korzysta z różnych źródeł informacji – samokształcenie
● Stosuje zasady netykiety w komunikacji interaktywnej
● Wypowiada się na określony temat zgodnie z zasadami dyskusji
● Zna i stosuje zasady kultury osobistej
● Wykorzystuje wiedzę w praktyce
● Sprawnie posługuje się zasobami internetowymi
Kompetencje kluczowe:
● Kompetencje informatyczne
● Porozumiewanie się w języku ojczystym
● Umiejętność uczenia się
● Inicjatywność i przedsiębiorczość
Środki dydaktyczne:
● Komputer z dostępem do Internetu
● Rzutnik
● Tablica
● Prezentacja multimedialna: „Netykieta na forum internetowym”
● Ćwiczenie interaktywne: „Zasady netykiety na forum internetowym”
Metody nauczania:
● Podające: dyskusja
● Eksponujące: film
● Programowane: z użyciem komputera
● Praktyczne: pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia
3
Formy pracy:
● Zbiorowa jednolita
● Indywidualna jednolita
● Grupowa zróżnicowana
Przebieg zajęć:
Etap wstępny
Nauczyciel wita się z uczniami. Wyświetla lub zapisuje na tablicy zdanie: „Mówić, co się myśli, myśleć, co się mówi” i prosi uczniów o refleksję nad nim. Uczniowie w luźnej dyskusji wypowiadają się, co dla nich oznacza to stwierdzenie. Nauczyciel uogólnia wypowiedzi uczniów i mówi, że wolność wypowiedzi jest fundamentalnym dobrem człowieka, ale nie może być podstawą do używania formuł niestosownych i obraźliwych sytuacji oraz relacji, łączącej go z osobą, do której mówi. Więc druga część zdania: „myśleć, co się mówi”, determinuje nasze kontakty z drugim człowiekiem.
Etap realizacji
Nauczyciel prosi o otworzenie przeglądarki internetowej i wpisanie adresu forum polskieradio.pl, znalezienie na tej witrynie regulaminu korzystania z forum Polskiego Radia, a następnie zapoznanie się z zasadami obowiązującymi na tym forum.
Podkreśla, że wolność i anonimowość w wyrażaniu opinii na forach nie powinny wpływać na poziom dyskusji. Tymczasem zdarza się, że przywileje te prowadzą do wyzwolenia w dyskutantach mniej szlachetnych cech.
Nauczyciel zaprasza do obejrzenia prezentacji pt. „Netykieta na forum internetowym”, dotyczącej zasad obowiązujących na forum.
Następnie w dyskusji z uczniami stara się określić typy niepożądanych zachowań na forach.
Dzieli uczniów na grupy. Każda z grup, korzystając z programu graficznego (np. Paint), projektuje znak obrazujący dany typ zachowań na forach internetowych (np. troll, cynik, korektor językowy, dyskutant nie na temat, ignorant). Po zakończeniu pracy grupy pokazują swoje znaki graficzne.
Etap końcowy
W ramach podsumowania wiadomości uczniowie wykonują ćwiczenie interaktywne „Zasady netykiety na forum internetowym”.
Dodatkowo:
Uczeń zdolny może przygotować krótką prelekcję na temat: Jak brzmi prawo Godwina? Jak należy je interpretować?
Słowa kluczowe:
etykieta, netykieta, forum, dyskusja
