Acta Eruditorum […] Calendis Septembris, Anno M DC LXXXVII, N.IX

ΚΙΧ.

A C T A

ERUDITORUM

publicata Lipfi&

Calendis Septembris Anni M D C LXXXVlt.

V ANTIjQJlITE' DES T E M S RE'TA~

blie & defendite contre les Juifs & les nou-

v e a u x Ckronologiftes. i. e,

ANTIQUITAS T E M P O R U M R E S T I T U T A

& defenia contra Judaeos ac recentioies Chronoiogos. ■

Paridis, apud Viduam Edmundi Martin/, Joanncm

Boudotiutn, & Stepnanum M artinum , 168/, m 4 .

D

nem habent Ebraei codicis, quam verfion isSeptuagin tavin dis, quos in t e r , fi quis alius, Wasmuthus certe, fam iliam noftra aetate duce­

re videtur. Cum q; Pezronius modeftam ονζήτηπν a fecus ientientib^

exp ed iet, non dubitamus, quse in hoc opere G allico tradita funt,& a W nsm utho, & a b aliis,diligentiftudio exam inatu iri, N osp rom o- re n oftro inftitutum Au&oris^ ac fententiam,omiifa omni ccnfura, tecenfebinausj & paulo quidem prolixius, tum quod liber adhuc in

paucorum manibus verfetu r, tum in eorum grat'!areii qtlj Gallicx.

linguae periti non funt_,.

O bfervarat Pezroniuf, conftantiifimam veteris Cbr\ftYina; gc_

cleiise traditionem effe, annos minimum quinquies mille cjuyngCn.

tos ab orbe condito ad Chriftum natum effluxifle. ^Egte ^ tur (c . I .) fert,'q uod Jofephus Scaliger, cum fequacibus,Biblioru^

Ebraeorum calculum quindecim feculis breviorem , calculo ilii * feptungintavirali verfione deprompto praeferre aufus fuerit. Huic igitur poft C i/Γ Baronium, Joh. Morintim &' lfaacum Vosfium patro­

cinaturus, in antece/Tum ( c .I I ) m onet, ex controverfia illa ma­

ximum momentum veritati religionis Chriftianae accedere.· Sane Juftinum M. Tatianum, Tertullianum a legis Mbiaicae antiquitate, novitateque religionis Graicse ac Romanae, palm arium fere argu­

mentum in difputationibus,quas cum Gentilibus habuere, petiiife.

Sed & Judaeos verioris chronologiae beneficio erroris ac fraudum convinci poiTe f quapropter diriffim a imprecentur temporum-pe- riedos com putantibus, ipfisque Biblicis codicibus manus inferre jumdudumaufifmtj ne teaipusadventui M effix deftinanim jam jam elap-fum effe', fateri illos oporteret-,.»

H oc ut probet, tritiflimis Hieronymi alioramque veftigiis infi- i£ens,(c.III.)bbjicit Judaeis,quod^0/«rfXF>0:undecim urbium &prae- primis Bethlehem· Epkratm nom ina laterculo urbium tribus Judae e ra fe rin t, neconftaret, Bethlehemo natum Jefum Nazarenum ex tribu Judae fuifle 5 quod P f . X X I I ,17- Caru in Caari m utarint, ne propheta de tr.ansfoifis manibus pedibusque Jefu locutus videre­

tur , quo di Deut. X X F I I iZ ^ · τα omnis homoSi in omnibus, deleve­

rin t, ne viderentur efle iub m aledicto, fi non poflent omnia com­

plere, quai feripta funt. N ova eft, quam 1 ad dit, fufpicio de loco Gen. X V 1 1 , 1 4 . ubi in Sam aritano Pentateucho itemque verfione L X X v ira li legitur : Mafculus, cujusprxputiicaro circumcifa nonfu­

erit odTavo d ie, exterminabitur, &c. Putat ig itu r, Judaeos o ftavi diei mentionem e" facro fuo codice fuftulifle, ne extermi­

n ii're i videantur liberi ferius circumcifi. Quod fi enim o flavus dies nubilofus fit eurove perfletur, nulli vererftur circumcifionem in /ereniorem diem differre. Suian n s hiftorkm ex Hebrxis bibli- is expunftam fuifle; O rigeni a flenti tur,eoquod' Theodotion verfio- ni fuae ad Hebraea fane bibiia adornatae illam inferuerit.ProvoEat ad totiu s

766 A C T A ERUDI TORUM

MENSIS SEPTEMB. A. M DC LXXXVlI. ,467

totius A ntiqu itatis Chriftianx .conienfum , quae com m uniter Ju ­ daeos B ib lio ru m fraudulenter corruptorum p oftu lavit; nec non ad illud Talmudicum.: Bonum efl, ut evellatur Utera de lege, & ut fanUificetur nomen Domini.

'H is fuppofitis, ( c. I V ) fufpicatur, Judaeos, T ito Vefpafiano Im p e ra to re , urbe ac templo exciiis, aerae duarum priorum aetatum

mundi, quae a mundo condito ad vocationem Abraham i e patria pertingunt, quindecim fuffuratos efie fecula., eo .fin e, ut negare li­

ceret, fextummillennium jamjam venilTe, quo venturum M e illam,., vetuftiffim a inter eos traditio fuerit. Sane Hiipanienies Judaei A . C . ό8ό magna cum animi confidentia fextum millennium non­

dum adventaile, Chriftianis objecerunt,.quapropter F.rvigus Rex Julianum foletanum Archiepifcopum confcrlberejuiftt libros tres co n tra Judaeos, hoc titulo infignes: Demonflratio fext.e itatis con­

tra Jud^os. Akulpharajtim etiam in hiftoria P yn aftiarum con- je ciite , Judaeos,& .quidem ob hanc ipfam de adventu M eilix con- tro v erfiam , tantam injuriam facratiffimis Bibliis intuliife. A li­

am rsidonem Georgm Syncellus, Chronogr. p. #4 fubodoratus eft.

Solum, (inquit,)fpatium filiorumprocreatiom->npr<eccdens apud Ju - daorum codices contrattius ac brevius multo detegam. Moveor au­

tem, ut judicem, ne forfan hoc fu erit facinus Jud<eorum, qui ut pr<£- cociumnuptiarum licentiam nonnulla auteritate mumrent, aufi funt annos contrahere & 'ante fufceptam prolem pauciores facere.

A c hiec quidem Judaeorum fidemfubleftam;rcddunt Pezroniio.

C o n tra vero, uti (cap.praeced. I I I ) V erfioni feptuagin tavirali fi­

dem ac autoritatemfummam conciliare d ix e ra t, quod Chriftus &

A p o fto li ea fola ufv, quod univerfi fex priorum feculorum Patres eam iuccefloribus ut authenticam, imo &εόπαυς·ον .regulam fi­

dei ac m orum commendarint, quod denique non alia apud Judaeos in u fu fu erit, antequam novam Aquila Ponticus A. X . /EI. H adria­

ni con cin n aifet, idque pelTima, (i noftro fides, fide : Ira ( cap. V ) n o tat, om nes omnino fcriptores, qui quicquam rerum Judaicarum an te urbis ianftae excidium literis confignarint, proxim e a feptua­

g in ta v ir a li, longius abefte a modernorum Judaeorum calculo. Per­

tinet huc e Gentilibus Demetrius ille ]nniot Phalereus quem necPro- lom xo PhiladcJpHo,necjPtolom *o IV Philopatori, fed Ptolom£o F I

N n n 1 Philo-

4 < 5 8 A C T A ERUDITORUM

Philometori ανγχζβνοι eiTe fupponit A u to r , & a\fcl probaturam fer pollicetur. Is igitur a CJemente Alexandrino L . 1. Stromatum allegatus, ab orbe condito ad annum quartum Philometoris,quo·

opus fuum de Regibus Jud&& confcripfit, annos numeravit <,49^.

H ifce addantur anni. 177, qui ab A. IV Philom etoris ad jEr* Chri- ftia n x initium effluxerunt. Summa erit: 5071..Dem etrio ςοηΓςρ,.

fiile n otar Philonem feniorem , Clem enti A lex. & Jofepho lauda­

tum. Utrique tertium jungit Eupolemam ■ quem Judas Maccabse- us Rom am ab leg av it, quique a. circiter V D em etrii Soteris & a, X II P tolom xi Phyfconis de Regibus jud££ fcripfit. Is ab O. C., eompuravir annos 5145?, Adde a. 158, qui ab eo tempore ad Chrifti nativitatem elapfi funt. Habebis annos 5307. V idetur enim pau­

ciores jufto ab Exodo ad templi fundationem annos computafte r ( quod &: poftea Eufebius fe c it,) de annis autem Patriarcharum ami­

ce cum L X X Interpretibus eonipirafte. Ultimus gentilium eft·

AlexanderPolyhiftor, cujus fragm enta ab interitu vindicavit Eufe- feius 1. IX . Praep. Evang. c .4 . Num eravit is ab Adam o usque adi Ja c o b i m igrationem in JEgyptum a. 5^24, ^λ diluvio autem annos- 3]6 o . InterJudxos όμοψιίφχς eminet F/. Jofephus.. H ic l.I.A n t.

Ju d . c. 4. diluvium juxta Moien- ccep.iife ait A . M . 225(3. N ec quo­

ad annosdiluvio & Abrahami nativitati, inter jeftos a L X X fenibus diffentit. Quam vis enim CVizB^n Arphaxadifilius, qui & apud L X X

& Luc. IIJ,2j.·, zi.&c in fragm entis Alex. Polyhifioris m em oratur, apud Jofephum non c.ompareat, fraude tamen librariorum inde era- fum fuifte Autor opinatur, eo quod in codicibus correftioribus a dduvio ad Abraham i nativitatem fum m a colligatur annorum 1191, quemadmodii Demetrius quoqya diluvio usq; ad Abraham i vocatio­

nem, num eravit a. 1250 , qui calculi fallent, nifi Cainanis annifuc- centurientur. Pentateuchm He b r re o - S a m a r it a nu s, a cl exemplum Ju ­ daici Pentateuchi,Patribus antediluvianis annos 949 fubtraxit;;, quoad poftdiluvianos exaite ei cum τοίς i convenit. Sufpicatur igitur Pezronius, & quoad antediluvianos iilum iisdem ccnienfuTer antequam forfan manum criticam paflus fuerit. Quin & pofte- riores Judaeos fui oblitos tradidifie anim advertit in TargumHier&f.

Brefchith Rabba, quod Adam in deab Abelis morte, totis annis ijo,, ab opere conjugali vacarit, Atqui fuppofu-

MENSIS SEPTEMB. A. M DC LXXXVII 469

ifle eos,A belem centefimo fere astatis anno occifum efle. Seque­

retur e r g o , Sethum non ante annum Adamr 230 narum efle. Te- jiimonivs Veterum adjiciuntur rationes. Prima eft hsec: Diiperfio gen tiu m contigitilib nativitatem Phalegi ,u tp ote cui inde nomen.·

A t P h aleg justa Judaica Biblia natus eft a. circiter 100 poft dilu­

vium ? & 2145 ante initium x r x Chriftianac. Jam fupponit Chro- n ologu s nofter, ( quod inferius c. X II. X III. X IV . probare fataget,) Im p eria Chaldaeorum, /Egyptiorum , Chirieniium annis circiter ter m ille ante Chriftum natum eexpifle. Sequeretur ergo, imperia illa·

fex feptemve feculis diluvio antiquiora efle, quod abiurdtim.. Ju x ta L X X autem,fex feptenive feculis diluvio, & fecula uno γλωτίοσυγ-1 recentiora erunt. 2.) Τλούτ]οονγγνιης juxta Genefin Ju ­ daicam incideret m annum a diluv io centeiimum. A t quis crede­

r e t , ( inquit N ofter,) tres Nose filios tantillo temporis fpatio tara copioiam pTocreaffe fobolem, unde tot regnis incolarum fat fuppe- fe r e t ; cum viri L X X II ( Jacob u s, cum filiis & nepotibus) fpatio 215 an n orum , quibus Mgyptum incoluere, non ultra fexcentavi- rorum-millici genuerint, quamvis fingulari Num inis benedidione gauderent? j.·) Ex calculo Judxorum confequitur, Noachv.m vi-·

difle generationes decem , Semum generationes duodecim. Id vi·*

detur Pizronio abfurdum, eum nec ex antediluvianis quisquam ul­

tra quatuor aut quinque generationes viderit.

4.)

ad Abraham i, Semus ad Jacobi tempora vitam produxiflent,non p aififuiiient, ut Babylonica turris extrueretur, ut A ffurSem igena a:

N im rod o Chamigena ferra iua expelleretur, u f denique p ater, avus ac proavus Abrahami idola colerent. H is om nino teftinioniis ac ration ibu s novus hic temporum R eftitufor probaffe fe putat', G rx-·

eorum interpretum, non Ebraeorum, ( ut hodie quidem ie'lab en t,), B ib lio ru m calculum fundamentum efle debere C h ron olo gix f u » veteris facrae ac profana;.

Tem po ra ab O. C. usque ad excidium Urbis S. elapfa in fex iEta-·

r e s mundi diftin guif, explicatq; duas priores c .V l

,

quartam c. V III & IX , quintam c. X , Jextam denique c. X I. Pri­

ma iE ta s a condito orbe ad cataciyfmum annos compleciitur u<j6.

Q uam vis enim apud L X X Lamechus annos 188 natus fuifle dicatur;

N-nrt· j cara

470 A C T A E R U D I T O R U M

cum Noara gigneret, re& ius tamen in JofephoEbt*Q ^ tcxtu annes 182 haberi, poft Ifaacum Voifium contendi t Autor. Ad** erg0 genu­

it Sethum a. /Et. 230, Sejtbut genuit a. 205, Enos a. 190, camm a< \ ' Mabdleel a ..165, Ja re d a. 162, Enoch a. 165, Mjthufale a. 187, gen uit a. 182, Afoe.ingruente diluvio natus erat annos 600. N u a ­ ris hisinfum m am colle&is habes annos 2156.

iEtasfecunda a,diluvio usq; ad ingreflum Abraham i in terraln Canaan pertingit. Praenotat heic Pczronius, Tbaram natum effe non a. 79 aut' 179 N achoris,( uti hodie apud L X X le g itu r,) fed anno 129,prout in Jofepho & Ebraro textu habetur. M onet porro, Abra- ham um fm fle natu minimum Thara: filium , natum a.Tharac 130, id- que conflare ex Gen.XI,32.collato cum G en .X II,^ ..& A di.V II,^.h. m.

Thara m oritur Carrhis a. 205. Eodem ftatim anno Abrahamus fil.

Carrhis egredi jubetur, cum a. 75 natus effet. Subtractis y^aba.

205, remanent 130. E n ergo i t a t i s II. -calculum : Sem genuit a. 2.

poft diluvium, Arphaxad genuit a. aet. 135, Cainan genuit a· 13 0 , Sala a. uOjHeber a. i^ P h a le g a. i$o,Rebua. \y.,Sarug a. 130, Notho* a.129, Thare genuit Abramum a. t^ A b ra m 111 Canaan wgreifus annorum 75 erat. Numerorum horum iumma,; a. 1257. Adde annos Ait.

primae 2256. Habebis annos M . 3513 usque ad ingreflum A bram iin Canaan, cum Ebrseabiblianon ultra 2083 habeant-,.

^E tasIII, ab ingreffu Abrahae in Canaan .ad egreffum Ifraelis ex iEgypto,conftat a. 430, juxta Gat. I I I, /7 & Exod. X I I, ^0, fecun­

dum L X X & pentateuchum Ebrao-Sam aritanum . N am fecun­

dum Pentateuchum Judaicum tot anni folum tempus habitationis Ifraelitarum in iE gypto exhaurirent; cum tamen Jolephus A. J. 1. II.

c. V . ab ingreflu Abrahae in Canaan annos 430, » transmigratione Jacob i in ifigyptum annos 215 dicat effluxiiTe. Idem patet ex hoc calculo, qui fragm ento Alexandri Polyhiftoris potiiflmum nititur, cujus copiam Eufeb. 1. IX Praepar. Evang. ,c, IV fe c it : Abraham gign it Ifaacum, annopoft ingreflum in Canaan 25, lfaac gignit ge­

mellos a. aetatis 60. Jacob gign it L ev i a. 87. ie w g ig n it Caath a. 60, Caathgign it Am ram a. 40., Amramgig n itM ofen a .78.Mofes erat, exeunte Ifraele ex iE g y p to , annorum 80. Summa numerorim*

h o ru m eft4 30 . Addatur ea fummaepraecedaneae 3513. Sicque «etatis III finis erit A. M . 3943.

zEtas

MENSIS SEPTEMB; A. m DC

47Ϊ

JEtas IV ab exodo ad fundationem templi Salomonaei, ad- eoque ab A . M . 3943, ad A. M . 4816-progreditu r, conilatque a.· 8 7 3^ qui numerus· ex regimine Judicum , fervitutibus· & anarchiis erui­

tur. Jofuam a.· regiminis X X V II fato efle funftum credit A u tor p o ft C lem . Alexandrinum, Jul;. A fricanum , Eufeb. L a& . Auguft.

Syn cellum ,C h ron . Alexandrinum ,&c, Illum;enim,dum Canaanem exp lo raret, 43, annorum circiter fuifle, probabilcvidetur, eo quod focius ejus Caleb eodem tempore quadragenarius fuerit, Deut. X I V 29,31. Addantur anni 40^ quibus poft explorationem in deferto usque ad Molis mortem haerendum fuit. Habebis a. 83. Hos detrahe ab a. no, quot Jofue vixit, Jof.. X X IV , 29. Remanebunt anni regi­

m inis 27. Mortem Jofuae non ftatim excepit prim a fervitu s, led an n i 30 juxta'Africanum, aut potius 50' juxta S. Maximum in C om ­ puto ,elapfi funt inde ab obitu J.ofux, antequam Caleb omnesque leniores diem fuum obiiflent.. Surrexit dehinc alia gen eratio, qux 'penitus oblita operum Dom ini, non brevi temporis intervallo pec­

cavit, ( J u d .I I ,p . 10.) donec iram Num inis provocaret,· & poenas·

daret fub tyrannide Chufan Rifathaim. Excitavit vertente tem­

pore Deus unum alterumque ju d ic e m fe d ' plerumque intercedit anarchia aliqua,-& iubfequens iervitu s, cumque anni ariarchiarum

Cfi ultimam excipias,) nufpiam annotentur, conje&uris-utendum fu it , u t hic emergeret calculus:' Mofes moritur anno poft egreffum ex ./Egypto 4 -, Jofuamoritur a. regiminis zy, Caleb & Seniores poft Jc~

fiia fa ta fuperftiter fu n f annis circiter fo . A n arch ia I poft fenio- rum obitum , a. cire. 35. Servitus I fub rege Mefopofamia, ann. g.

Othomel judex l.ann. 40. Anarchia II a. forte 33. Servitus I I fub flloa bitis a. ig.Ahod judex II. a. go. Anarchia III a. 37;· Servitus I I I fu b Jabin , a. 20.Debora & Barac,judicesIII a. 40. A narchia IV a. ig.

Servitus I V fub MadianitU, a. y.Gedeon judex I V a. 4 0 .Abimelech ju d ex V a .jV Thola judex V i a. 23.· Ja ir ju d e x V I l a. 22. A narchia

V a. 30. Servitus V fub Phikft&is & Ammonitis a. ig.-Jephta judex I I X a. 6. Abefan judex I X 4. 7. Ahialon ju d ex X a.. 10, Abdon ju-·

d ex X I a' <?·' Anarchia V I a. forte 50, Servitus V I fub Philift&is a. jf.0.· Samfon ju d ex X I I a.-io.<Heli judex X I I I a. 40, Anarchia aut' Servitus V I I fu b Philtftms a. 20. Samuel judex X I V judicat Antequam Sau l Rex crearetur, annis 20. Saul regnat a. fo ,D a v id

mortuo/

mortuo SomIo regnat a. 40. Salomon incipit <edifica.re templum anno regni 4. N um eri hinniverfi aflurguntin fummam annorum quos JEtati iu x quarta Pczronius vindicat. N e veto Authori con troverfia moveatur de ducentis annis, quos ex liberrittxacou je d u ra inter Anarchias fex priores difpertitur, fundamentum ton„

jecfturx fuae petit ex pervetufta Judaeorum traditione : Duo annorum millia Lex·, ab ipfo Philone Alexandrino ( apud Euiebium 1. VIII

Pr. E v .c . I I ) & Jofepho (praef. in Libb. Antiqu. item L X X Ant.

•c. ulr. 5c 1 .1 contra A p io n em ,) confirmata. Ille enim legem ultra duo millia annorum circiter intemeratam fervatam ejfe; hicMofen an­

te bis nulle annos natum, Pmtificumque fuccesfioncsper duo annorum

■ millia continuatas fu ijfe, tradit. Confentiunt Manetho, Ptolo- mxus Mendefitu, Apion Alexandrinus, Hellanicus, Philochorus, Ca- ftor, Thallus, Alexander Polyhijlor, quique horum veftigia prem un t, Clemens, J . Africanus·, Tatianus, fufiintts M. Theopb. Antiochenus, Tertullianus, alii. H i enim univerfi M ofen coaetaneum tradunt fuifle Inachi & Amofis, quorum ilJe Argivum,hic ALgyptiacum regnum annis circiter 1940 ante McCiix adventum tenebat. Inachum enim (Tatiano tclle,) exceperunt decem generationes, quarum ultimam conftituit Danaus,qui a fratre Sethofi vel Sefoftri profu­

g u s , A rg o s ven erat, & a b A rgivis in Stheneli decimi R egis defun- fti locum furrogatu r, a. 7 1, poftquam Cecrops Athenis imperare

corpiffet, uti ex M arm oribus Arundellianis liquet. Hunc Danaum n ovem alit fecuti fu n t, usque ad expugnationem Troja:. Numerat autem N o fte L ,

Ab Inacho ad Danaum iEgyptium annos 4 17 , A Danao ad Troja excidium a. 301.

A Troji excidio ad Olympiadem primam vulga­

rem , qua Choroebus vicit, ( accurate diftin- guendam ab Olympiade i lia prim a, quam Iphtri vo can t,) numerat annos n on C C C C IIX , cum Eufebio & Eratofihene,

fed juxta marmora Arundelhana a. 4^,

A b Olymp.I. vulgari ad Airam Chrifti a.

A b /Er,i Ghrifii ad excultum Hiero/, a. 70, S. a, 2007.

47^ A C T A ER UDI T ORu^jr

Tolle hi ncannos feptem , quos abamfpiciis regni Inachi usque ad egreiTum Ifraelitarum elapfos effe, poft exaftiifim um examen reperiffe fe opinatur Pezronius. Rem anebant fane anni bis nulle, quibus lex fubflitit. Idem liquere videtur ex Dynafliis ALgyptwrum, de quibus cap. XIII ex profeifo agitur. H oc loco autem fupponi- tu r, Themofinvd AmofinMoks cocetaneum, cujus pater vel an tecef fo r Alifpbragmutkofismaris Erythraei aquis fubmerfus fuerat, ince»

piffe fub ipfumlfraelitarum ex -Egypto cgreffumDynaftiamXV III, qua; fubftitit a. 393. Secutam effe Dynafiiam XIX·, quam Sethofis velSefoftris Danai Argivi regis frater aufpicatus eft, quaeque fubfti­

tit a. 234. Vigefimam Dynafiiam com ple&i annos 178. Vigefimam primam a. 130; Vigefimam fecundam a. 12 0; Vigefimam tertiam a. 89.

Vigefimam quartam unum habuiffe regem Bocchorim , qui regna­

v it a. 4^.,& a Sabbacone R ege iEthiopiae viftus vivusque exuftusefh Effluxere inde ad aram Chrifti anni 742, ab aera Chrifti autemad , excidium Hierofolymae a. 70. N um eri hi infum m am collefti con­

ficiunt a. 2000, quibus fubfiitijfe legem, probandum erat. Cum igi- tur fundatio Salomonxi templi abxra Chn ili annis diftet 1057, ab excidio ultimi templi annis m7, fequitur, quod inter fundationem tem pli& exodum interceilerint anni 873. N am fubtradis u z j a.

2.000, remanent 873. Item fub trad is 1057 a 1930) (q u o t fcilicet anni remanent, fi annos 70 aerse Chriftianae a duplici illo millennio detrahas,) remanent a. 873. Atqui anni illi .Eratis IV mundi 873 non transacti funt omnes fub Judicibus, aut fub TyrmnU. E r ­ g o durantibus Anarchiis corruptiifimis, quas ut totidem fervitutes im m itteret, Deum adegerunt. Equidem I I I Regum V I, 1. ab egreffu Ifraelitarum ad xdificationem tem pli num erantur non niil 4 § o an n i. Sed illius rationem hanc reddit Pezronius, quod autor {acer ftudio in hoc computo neglexerit anar chias & fervitutes, ut &

ppofleriores Saulis annos, inter injurias erga Deum &c quosvis b o ­ nos commiffas transa&os. M oris enim fuiife O rientalibus, an ­ nos infelices cenfucaeterorum annorum exturbare,nc con tagio qua- fi fu o ciEteros inficerent; quemadmodum Salom on a. 4 0 regnaffe d icatu r 3. Reg. X I, 4-2, cum revera a. 80 im perarit, quorum dimi­

dia m partem bene, alteram peffime collocaverit. A nni ergo illi 4^0 c p m p le fty n fu ra a n o s 4 0 in deferto fub M o fe, 27 fub Jofue, 359 fub

Ο ο o quatu-

MENSIS SEPTEMB. A. M DC LXXXVII 473

4 7 4 A C T A ERU D ITO RU M

quatuordecim judicibus, ii fub Saule, 4 0 fub Davide, 3 fub S a lo ­ mone exados', qui conficiunt a. 480. Sic A d . X III,10, quaf i 4jo judices usque ad Sam uelem Ifraeli datos, Paulus autot eft in telligitque omne illud tempus, quod inde a morte· Jofuse a(j Samuelem [e x d u fiv e ] fub judicibus partim , partim fub tyrannis sra n sa d u m fu it, annosnempefudicuw tredecim 33-9·, & annos fim . tutum fex priorum n r , negledis anatchiis. Quo p a d o haec loco­

rum biga non obftat, quo minus setati mundi IV" annos 873 vindi­

care poffimus.

iEtas V a fundatione tem pli Salomonaei, fa d a A . M . 4816, usque ad templi conflagrationem , quae A . M . 5287 con tigit , por­

rig itu r, annos complexa 4 70, menfes <5> dies 10. V u lgo annos 430 templum ftetifie perhibetur, eo quod Salom onem 4 0 tantum’

annis imperaiTe, ex 3.R eg.X l,^ z.& cz Par. I X , 30. hadenus credi­

tum fuerit. A t Pezronius Jofepho aflentitur f qui 1. V III A . J.c ^ Salomon, in q u it, jam admodum fenex moritur, cum regnajjet a. gOy.vixtjfetque a* 94, Et l.X . A, J, c. iiy a c L V II B .J. c. 10. confla- grajfe ait templum·,· annisr ex ejuo fundatum e ra t, 470. ηι, ά. d. 10,·

Inter Jofepbi όμο·φηφ'χς e veteribus Demetrium Phalereum, Tbeo- doretum, Procopium Gazaum, & Petrum Comefiorem , ex recentio- ribus neminem novit. U rget, quae III K e g .ll,i2 . a p u d L X X legiffe fe refert: Σαλωνών εκάθ ισιν c&i τδ Δαβ'ίδ 7Τατ^ς a/yr^ifag ίτων δώδεκα. Ita fane legitur in editione Aldina, quae Venetiis a1. 1518 p ro d iit; cum contra ifta [ ΰος ir m ScJdexaj in Bibliis Antver- pienftbus Chriftophori P lantin i opera a. rjd y excufis·, itemque m editione , inque Polyglottorum Londincnf.um textu pla- nc fublata deprehendantur, Sc in editione Roberti Stephani, ad quam eiramlFecheliani haeredes A . 1579 Francofurtenfem adorna­

runt, parenthefibus includantur, adjed o hoc fcholio : Al. abeH hoc, ut ab Hebrao r& e fl a traditione Ju d a o n m„ Studio omittimus edi­

tiones m inoris autoritatis, itemque Biblia Hebr<sa, Chatdaa, Syria- ΐα , Arabica, Vulgata Latina, quae numerum annorum Salomonis univerfa reticent. Quod ea fini n otam us, ne le d o r hunc locum m editionibus fruftra quaerat, & ut eo melius judicare pofif, u- trum nobis fatis conflet ,· Salom onem fub auipicia imperii duodc- cennemfiiiiTe.. Pezronm id tam enfupponit.. AtquiRoboum m o-

rien tc

MENSIS SEPTEMB. A. M DC L X X X V I I . 475

ricnte Salom one exceflerat annos quadraginta, 3. R eg. 'X I V , iu llnde,(fi plures quadraginta annis Salom onem regnaiTe n eges,) fe- q u etu r, Salom onem puerum ac tenellum 1. Par. X X IX ( a l.X X X .) y. 1. an n o jam decimo aut undecim o, & quidem , quod notandum , ex alienigena Naama Ammonitide (3.R e g .X IV , 31.) genuifiefilium ; cu m ante fe neci ut em, aut ialtem ante m atrim onium cum Pharao-

nis f ilia , ab alienigenarum amore fibi temperafle (ob 3. Reg. XI, vid eatu r. Dicendum ergo, Salom oni duodecenni regnum a patre .deitinatum , biennio poft per patris obitum traditum efle; fequen-

^tes annos 40 pie transactos, dignosuue adeo habitos, q u i3 .Reg.

X I, 42, & a . Par, IX, 30. memorarentur. Reliquos 4 0 annes in­

ter idolorum cultus auenigenarumque amplexus periifle, dignos- que adeo ab Autore facro habitos, quos Kterna oblivione fepeliret.

Sabiudican tamen^. Reg X/, 25. per dies- illos, quibus Salom on Ada-

■ dum ScR&zonem inim icos naftus eit^nfidiasq; ftruxit vitae Jtroboami, fed fuga elapfi Se fac aut Sefonchim, qui caefis principibus TanitA- rum Salom oni affinitate junctis, regnum in vaferat, a cDynaftuim X X IIaufpicatu s fuerat, adeoque facile fe adducipaflus eft, ut Jero- I/6JMO Salomonis hoiii faverer, Sc poitea contra Salomonis filium arm a m overet, 3. Reg. X I F , zj. Regnum igitur Judaicum a tem- pli.fundatione fubftitit annis 4 70. Regnum vero Ifraeliticum a»

i6 c . Dig^iifimusvidetur effe Regum Judae ac Ifrael iynchroni- imus, quem eruditi ledtoris judicio exponamus. Innum era Scri­

pturae £ναντιβφαν>5 tollet, fi verus fit, d e'q uo noftrum non licet judi­

cium interponere. (Quae Reges Judae attinent, currente, q u s Ifrae- lis reges fpe& ant, rotundo chara&ere exferibi e n a v im u s , ne for- fan invicem confundantur.) A. M. 4S16 ..$<t&tyo templi fu n- damenta jacit. A. Salomo m oritur, cujus imperium fa r t im Roboamo, partim Joroboam o cedit. Regnat ille annos /7,

hic annos 24. A . qpio Abia fuccedit Roboamo, regnat que a. 6. A . A fa Abii, fuccedit moritur que anno regni 41 ineunt e. A . 4917 N ad ab Jeroboam o fuccedit, obitque anno regni 2 ineunte. A. 4018 B aafa N adabuin regno exuit, eoque potitur a. fere 24 . A. 45740 E la B a a fie fil. regnat a. 1. cum patre, & a. 1. poft patris obitum, quj in A . ?4 9 4i incidit. A . 4942 Zam brlElarn trucidat, trucidatur- que poft regim en feptem dierum abAm ri,cui cumThebm belia inte- ftina intercedunt an n is4 · A. ^.pqdobit Thebni, totoque adeo regno

O 0 0 2 potitor

47

* ACTA ERUDITORUM

potitur A rtiri, qui A . 4954 m oritur a. r. iz. A. 4933 Achab^A P a - tre in regni confortium adficifcitur, annofequentifolu} regnare incipit; regnavit autem annos zz. A. 49j j Jofaphat A jft p.ttru fHCCe^ or regnum obtinet usque a d annum 2j ineuntem. A . 4975 OcVio7l?tn filium Achab collegam im perii conftituit , 3 . 1 7 . Jo pph ati. iaein axiom a confert in alterum filium Joram A .M . 4 974· a’ I^·

pbati. Ochozias poft patris fata cum fratre Joram o a. z. imperat, A . 4977 Joram folus im p erat, annis 12. A. 49$ 1 Joram Rex Juda Jofaphat ipatris fuccejfor regnat a. g. incompletos. Uujits filius Ocho­

zias a. 4pS8 regnum adeptus, uno foIum anno imperat. A. 4i>g?

Athalia tyrannidem S annorum aufpicatur; Jch u item , Joram o R . Ifrael trucidato,regno potitus,imperat a. 28. A. 49p j Joas, Athalia occifa, rex eligitur, r. 4.0 incompletos. A . 5015 Joachaz re­

gn at a, 2. cum patre Je h u , & a . 15. poft illius obitum . M oritur a»

5032. Succedit ei filius Jo a s , regnatque fuper Ifrael a. 16. A . 5034 Joas R. Jit da moritur, fuccejfor em habens Amaziam filium, qui a. 29, imperat. A . 5048 Jerobeam II R. Ifr. Jo x F . aufpicatur regimen annorum A. 5063 Atndzlos occiditur. Sequitur interregnum a. 1. A. 5064 Amazi£fiuccedit Ozias fieu Azarias filius, regnatque a .52. A . 5089 A narchia 12. annorum poft obitum Jeroboam i R . Ifrael. Hujus filius Z ach arias a. demum 5101 patrifuccedi.t,4.

Ozi&, fed poft re g im e n femeftre A. 5102 a Sellum occiditur, cujus tam en regnum non nifi. menftruum eft. Occiditur enim A . 5103 a M anahem, qui 10. annis dominatur. Succedit ei filius Phaceias A .M . 51x3, OzU/<?, regnatque a . 2 .Trucidatur A . 5x15. a Phacee, qui a^ED regnum obtinet. A. 5116 Joatham, mortuo Ozia.

p a tre , foluspe^Uri6 imperare incipit, anno vero j i j z regni collegam facit filium Achazum, qm moritur anno regimink fu i 16. ineunt e.

A . 5135 Phacee ab Olea occid itur, amo zo. Joathami, Sequitur Anarchia 9. annorum. H acelap ia, A . nempe 5144, O feasregici- da thronum occupat, a.iz. Achazi,'regnatq; a. 9. A . 5147 Achaz»

p a tr i fiuccedit Ezechias, regnaturus annos 29. A. 5153 Regnum Ifrae- Jis a Salmanaftare deletur, cum fubftitiifet annos 260, m . 7, d. 10, A. 51 /6 Manaffes Ezechia fiuccedit, regnatque a . j j . Hinc A.. 5231 Amonfiiicceditfied biennio pofl trucidatus,regnum transmittit infilium Jofiam, qui ab A . orditur imperium amorum. A. 5264 Jo - Acha&

MENSIS SEPTEMB. A. M DC LXXXVII. 477

achaz feu Scllum, fil. Jofia fccundogcniths a populo profertur primo­

genito Eljachimo. Sed poft regnum trimeflre a Pharaone Nechao re­

gno & libertate exuitur, [arrogato in ejus locum fratre primogenita Joachim aut Eljachim·, quiab A. 5265 regnum ti annis obtinet,- Suc­

cedit ei A. 5276 Jechcmas feu joacbin filiu s, fed poft regnum tri- rncftre Babelem captivus abducitur a Nabucho dono fo re, qui in illius locum fufficit Sedeciam aut Mattaniarn, tertium Joj?<e filium. Hic a. 11· imperat, hnno enim f 287 Regnum Juda a Nabticbodonofora defruitur·, templumque conflagrat, ex quo a. 470. m. 6, d. 10. fu b ' ftitijfet.

iEtas denique fexta ab excidio templi prim i usque ad xr&

Chriftiana: initium, five ab A. M . 52871 usque ad A . 5873, dedu&a r c o n fta t jg(5 annis,quibus Monarchae Babyloniorum , M edorum ,

■ Feriarum ,Syro -Macedorrum atque Rom anorum usque adOdtav.

Auguftum imperarunt. In tabula vEtati hiifc adjefta, ( quales <3e retacibus c ite ris autor ad jecerat,) fynchronifmus Monarcharmn horum cum JudxoTum Pontificibus} ducibus Afimoneis·, & Regibus dilucide monitratur. Quem apponere negleximus, cum dato termino d quo xtatishujus, Sc perlpedis annis cujusvis M onarchx, Pontificis, Ducis, ac Regis ex Jofepho gentilibusque h iftorkis, cui­

lib e t, etia ir'! hunc traftatum non v id e rit, cuivis Monarcha & c . annum mundi ex hypothefi autoris noftri aiiig n are, non adeo diffi­

cile futurum

Reftant capita libri hujus quinque, quibus antiquitatibus Chal­

daicis ,JEgyptiacis, ac CbfnenfibusVfacem accendere A u to r nititur.

Sed de iis in Aciis Oclobm latius agetur. N unc ad alius argumenti lib ro s pergendum nobis eft,

l e t t r e s d u p e r e m a l e b r a n c h b

touchant celles de Mr,Arnauldy

id eft:

E p i i t o l a s P » M a l e b r a r i c h i i a d v e r f u s e a s , q u a s D , A r ­

naldus edidit.

R o c e r o d a m i , a p u d R e g n e r u m L e e r s ; 16 8 7 , j n n .

O 0 0 3 Refpon^

478

ACTA ERUDITORUM

R

pta p ro vo care, ex quibus manifefte conftare exiftim at, ertatcSi qui nunquam fibi in mentem, ven erin t, per calumniam fibi im-puta.

ri; unde latius putarit fua; fidere confcientiae, quam cum adverfavia ulterius digladiari, qui verborum fttepitu & aliena a fcopo conge­

rens, non nifi nebulas veritati offundere nitatur, & effugia quaerere, cum •conltridum le argumentis eile deprehendat. E x reliquis ta n ­ tum refutanda nunc lum it, quae ad vexatam .quxftionem de grati λ efficaci, qua: Molinae & Janfenii difcipulos per tot annos inter le com m ifit, p ertin e n t, eaque quinque capitibus five epiftolis com- p led itu r. In prim a de gratia & libero arbicrio ea d iflerit, quae concilii T rid ip tin i canoni IV felT. V I congruere arbitre­

tur cui contradicere tradit Arnaldum·, pertinaci Janfenia- ni dogm atis de gratia invincibili propugnatione. In t :rim tam im ­ portunum eum efie a it , ut concilio aflentientes fu bM oliniibim m nomine pro Pelaginnis traducat, nullum gratiae auxilium admit­

tens·, quam quod a voluntate humana five libero arbitrio nullo prorfus modo dependeat. C ontra M alebranchius poftquam voca-

\m\a.grati£ efficacia, ex luis expofuiftet hypotheftbus, ita ftatu it, 'Gratiam , de qua quaeritur, & de qua in Concil. T rid . d. 1. deciditur, effe gratiam Chrifti Salvatoris actualem,qua eatenus efficax fit , ut men·

tem qti£ m genere ad bonum, five verum five apparens, neceffano pro­

pendet, moveat & impellat adverumtffingula.re bonum, dum ejus co­

gnitionem dat,infufo intelleBui lumine, & dum boni fenfum feu per­

emptionem amnutfive voluntati impertitur, ita tamen ut voluntas ho­

minis tam confentiendi quam diffentiendi facultatem habeat, & fic non folum acoailione,fed(5‘ anecesfitate ajfentiendi, liber a exemta fit. Cenfet enim deftrui liberam arbitrium omnemque merendi aut demerendi facultatem , & fic in C oncilii Tridentini canonem im p in gi, fi ex Arnaldi lententia in vin cib iliu s gratiae admittatur, nec voluntati humanaelibertasaflenfus & dillenfus afferatur. In- terim etii, libertatem illam fufpendendi, dandi denegand/que af- fenTum, h o m in i vindicet, multis tamen & magnificis verbis falutem Sc om ne

MENSIS S E F I EM& Λ. M DC L X X X Y II. 479

& omne hom inum meritum acceptum fert Servatoris n oilri Jefu Chrifti gratiae, & Pelagianismum omnibus modis deteftatur. M o ­ net autem §·■ 30, Pelagium ejusquefeftatores lion difputafle de ino- d 'o & op eration e gratiae', de qua hodie in partes itu r, fed negaffe, epiod C h rifti gratia neccfiaiia & gratuita fit|ideoque Auguftinum e £ illo controvetffi*ftatu, in qu o cum Pelagio v erfab atu r, non Vero

e x fchoiarum pofteriorum hypothefibus interpretandum e ile :

q u o d cum neglexerint & Calvinus & Janfenius, fu is que praejudiciis re p le ti, Patris illius fcripta legerin t, in effotfeam eos praefumtio- nem incidiffe, fefallo ja fta re , ac fi cumfuis dogmatibus Auguftinus confentiat. Hoe pluribus exequitur, & flatum controverfice p e in­

verti,atqueAuguftinoodiofiffim am opinionem affingi conqueritur, qui tamen centies dixerit, confentire vel dijftntire propfi& voluntatis effe·, & cum aliter loqui videatu r, id folum contra Pelagium affe­

ra t , quodfneChriftonihilbene velimus aut agamus, de modo autem, quo in' voluntatem rioftraoa agit, gratia,nihil·definiverit nec invinci- B iiitate illam affirmaverit, quam ejus autoritate adverfarii defendi p o ifeputent.Gratiam Creatoris,quamPelagius folam recipiebat,au- xili:m eSeait,fm e quo non, fedgratiam Salvatoris, quas animam con­

tra concupifcentiam m ovet, effe auxilium quo, ab Auguftm o contra Pelagium vindicatum , fed absque invincibilitate Janfeniarla aut Caivm iana.. Im oipfum illud donum p erfeveran tix, quod invin- e itile v o c a t Auguftinus,ita ab eo d efcribi,u t non im p ed iat,q u o m inus etiam multa auxilia gratiae vincibilia & fruftranea fin t, quia ju fti quoque & eleili lkpe in crimen in cidan t, ex quo aliquando tard e Scpaulo^ante mortem refurgant,- Itaque nec perfcverantiam p er fe invincibilem effe, feddici potius p oife, fideles in poteflate ha- bereperfeverantiam.. Citat Auguftini diftuffi ·: deferunt & de furun­

tu r.item : non diferirrf non deferatur, utpie femper jufieque vivatur..

Id Profperumegregie ait interpretatum effe, dum fe rib it: illi nonex eo necesftat emp er eundi habuermt,quiaprdidejlinati non funt,· fe d ideo prm deftinati non fu n t, quia tales fu tu ri ex voluntaria pravaricatione prw fcitifunt. Denique magnam illam difficultatem , cur Deus non' om nes peccatores eo-modo iisquecircum ftantiis ad poenitentiam vo cet, u t co n vertan tu r, Auguftinum non efte perferutatum, fed e^ taile, ut id ab aliis fieret, eo tamen modo, ut caveaturprmpitmm,

Pelagii

48ο A C T A E R U D IT O R U M

Pelagii n e m p e , qui eleftionem ex meritis fieri docebat; interim a- gnoviffe, quod ele&ionem ' fecerit D eu s, ftcundum Ucrciisfmamy eandem^ potentipmam, beneficentisfimam& fapieninfmRni x,0lunta„

tem, & h o c ipfum fe in T ra d a tu de Natur a & Gratiapro fCop0 ha­

bere reftatur M alebranchius, eoque le&oremablegat_>.

E p ifto iaII im putationi A d ve rfa riirefp o n d et,a cfiex Lut\V4.

r i, quam vocat, & Pelagii hxrefi, in articulo de gratia & libero ar­

bitrio, tertiam aliquam conflaffet. Proponit & diffolvit plurima ab Arnaldo fibi ob jefta, qua: fingulatim perfequi & recenfere non poflumus. Multum tamen dolet de aequi voca & parum fida fu * fen~

tentiae relatione aut interpretation e, & in e o p e rfiftit, a noflro conienfudependerc,anbono motui a gratia in fpirato aiientiri ve­

limus ·, & ab hoc affenfu Ubero meritum hom inis seftimari debere, Luthero vero contrariam affignat fententiam , quafi d ocu erit, m o­

tum illum invincibilem effe, nec ab homine ftare, num confenti- re a n diifentire ab eo velit. M irum ergo efle a it , quod A rn ald u s, cum idem ftatuat,ab hxrefi tamen (quae Luthero im putata fuerit) immunis effe velit,evailonem in eo quxrens,quod dicat, invincibili- tgeem gratix ncc libertati nec merito hominis advcrfari r Se vero ita docere, efficacem quidem & invincibilem effe gratiam , dum non ftat a nobis, ut fenfum & delectationem ejus percipiam us, aut quo minus per eam m oveam ur, fed non effe invincibilem rcfpe&u noftriconfenfus,fed quod hic a nobis dependeat; eoque applicat de­

cretum Tridentinum d. 1. adverius eos,qui liberum arbitrium aD eo m otum & excitatum negant poffe dixTentire fi v e l i t , fed velut ina­

nime quoddam & mere paffive fe habere. Diftingui enim ftatuit canone illo effectum immediatum & neceffarium gratiae, quo volun­

tas m ovetur & im pellitur; & effeftum voluntatis, motui confenfum libere praeftantis, quem recuiare poffic. Primus effe&us, ait,Deo a patribus Tridentinis tribuitur,excitanti aut vocanti: fecundus ho­

mini cooperanti; idque n o n in vin cib iliter& n e ceffa rio ad affenfiim compulfo,quod Lutheru haeretice ftatuiffe contendit.Eo igiturre dit tota difputatio & pugna , five in rebus five vocabulis,ut Malebran- cliius motu gra tis,q u o anima urgetur,invincibile effe fateatur,qiia- tsa u s ille motus non pendet ab hom ine; neget autem invincibilem, quoad acceptationem feu confenfum hom inis: N ihil meremur (a it)

MENSIS SEPTEMB. A. M DC, LXXXVII. 4S1

nifi per gratiam impulfineque tamen meremur, nift quatenus obviam quafiimus ajfentimur motui illi invincibili: item p. 117 & p . 123. me­

rita noftra funt dona Dei, quia p er gratiam nobis vires dat·, ut merea­

mur f e r confenfum nofirum ad bonum, at confnfus hic ambis depen­

det , alias merita non ejfent noftra merita. A llegat Can. 32. Seff. V I C o n e , T rid . & inter alia ex Auguftino deSpir. & lit.c. 33. ha:c verba.·

his ergo modis quando Deus agit cum anima rationali, ut ei credat (ne­

que enim crederepoteft, quod libet libero arbitrio, f i nulla fit fuafio vel vocatio cui credat )profelio & ipfum velle credere Deus operatur in ho­

mine, fif’ in omnibus mifericordia ejus provenit nos: confentire autem vocationi D ei, vel ab ea diffentire, propru 'voluntatis eft. res non folum non tnfirmat ,quod dictum efl, quid enim habes quod non.

a.cceinfti? verum etiam confirmat. Accipere quippe & habere anima non poteft dona de quibus audit, nifi confentiendo, ac per hoc quid ha- be.it & quid accipiat, Hei eft : accipere autem & habere utique acci­

pientis & habentis eft. H oc uno teftimonio novitatem opinionis

& m ixturam Lutheranifm i & Pelagianifm i ab Arnaldo fibi expro- brataiv$fimolin fe pofle arbitratur; fe enim ait cum Auguftino af- ier e r e, Deum effe·, qui fa cia t nos velle credere, licet a rtoftra voluntate pencleat, motui iUi fieu vocationi Dei affentiri. Deum autorem efle

om n is b o n i motus feu deleftationis per gratiam ; per hunc fieri, ut confentiamus & eooperem ur, & fic m eream ur, quia nos non in ­ vincibiliter impellat ad confenfum & co o p era tio n e m , fed indiffe­

rentiam & fufpenfionem confenfus non au ferat; fore enim alias, u t libertatemdeftrueret, quae neceffitatem excludit. Pontifices &

co n cilia decrevifiedicit,quod Deus perbonos m otus in nobis effi­

ciat velle & perficere; fcilic-et contra P elagian o s, qui necclfitatem gratiae J. C. negabant,nonverodecidiffe, quod agat in nobis gra­

tia in v in c ib ili, refpedu voluntatis noftrae c o n ie n tie n tis: c o n tra ­ riu m definiri Scii. Trid. V I. c. 13, dum velle & perficere D eum ftatu- it o p e r a r i, nifiipfi ( in quibus operatur Deus ) illi defuerint. Tho- m am denique in teftimonium vo cat, qui haereticos pronuntiat fta- tu en tes, qttodvoluntas hominis exnecesfitate moveatφ adeligendum, licet non dicant, quod cogatur.

E p iiio la III ulteriusperfequitur momentum controverfiai, an quodlibet auxilium afluatis gratia J . C. tale fit, ut non dependeat a vo-

P p p luntate

4S&

ACTA ERUDITORUM

luntate heminis, neque huic liceat fufpendere confc»fum fiium , f u d i i lu>n invincibiliter prxflet: de hoc folo dilputandumtif» notat, non Vero de gratia aut de praedeftinatione n eceflam & gratujta ? qua tot verba fruftra faciat Arnaldus. Ιη π -epide autem affentMa- lebranchius, p er’ Concilium d. 1. damnatam efle Arnaldi femren- tia m ; dam narienim , qui dicunt, dijfentire non pojfi heminem, fi

& alio loeo p ronuntiare, homines abjicere poffe gratiam, fi velint.

De [cientia media, cujus Arnaldus m em in erat, ita mentem explicat A utor, ut eam ex lenfu Sem ipelagianorum rejiciat, qui eam ( ut a it) invenerunt,ut merita pure humana defenderent, & in homine po­

nerent cauiam cjecfiioms, fed ( fcribit p. 14 6 ) f i Molina, quemnon legi, ita fenttt, quod Deus cognitione illa, quam habet·, de liberis vo-·

luntatvs humana invariis circumftantius determinationibus·, utatur ad decretorum fuorum fiabiRmentum & exeeutionem, nonputo hac fen- tentia omnipotentia ejus derogari,.fed ejus operationem ita deferibi, Mt cum infinita ejus fapientia conveniat, & fic applaudo Molina & 0- mnibus qui i dem flatuunt. Cum vero Arnaldus m ag ra cum vehe­

m entia imputatam fibi iententiam rejiciat,, quafi irrefifiiiqfitatem- gratia ttatuat, Sc decreto concilii contm eas, qui dicunt hominem

n on p oile diflentire,contradicat, provocetquead libros fuos adver­

fus Malletum, M alebranchius p. 14 7 & ieqq. cenfuram fuam defen­

d it , quia non fufficiat aliquando cum concilio lo q u i, fed requira­

tur , ut id femper fia t, & u t a propofitionibus contradicentibus con­

cilio abftineatur: talem autem efle contendit, cum Arnaldus feri- bat, gratiam ita dari, ut nobis non fit liberum,ea bene vel male pro arbi·' trio uti ·, hoc enim in efFedlu idem efle, ac fi dicaturr effe invincibi­

le m , five diflentire illi hominem non p ofle, etfi velit. N otat ta­

m en , efle Theologos in R om an a Ecclefia (n om in at Baronium Gallum , Sc Alvarum Jefuitas ) qui tolerentur, nec concilii decre­

to contravenire putentur , cum inter gratiam efficacem <3c fujficien­

tem diftinguunt, illamque ftatuunt efle i nvincibilem , eo nempe a&u

& mom ento, quo voluntas mota confenfum praebet;, improbat au­

tem aflertum ilh id ,& per concilium damnatum efle judicat, fiicu in telligatu r, ut confenfus neceflario Tequatur g ratiam , nec corrigi pu ta t errorem, etfi liber dicatur a coa&ionc, & fic voluntarius. Tho- miflarttrn etiam placita in medio relinqu it, ncc cum Arnaldi do­

g m a ta