Acta Eruditorum […] Calendis Julii, Anno M DC LXXXII, N.VII

E R U D I T O R U M

publicata

LipJL·

Calendis Ju lii, Anno M DC L X X X II·

Ν. VII. ιοί

A C T A

id eft,

L1B ER

L A B I A DO R M I E N T I UM ? Antore R.Scbabtai ben Jofiph.

Amftelodami in 4 . AnnoN&n4 4 i > ^ P utat:ion*s Judaicas, id eitChnfti i6$i.

Q

tis itineribus per omnes Judaeorum Synagogas vagatus, celeberrimo­

rum ubivis Rabbinorum Bibliothecas^xcuilit, Exciufit tandem hunc foetum iuutn, a plerisque Archi-Synagogis in Polonia & Germania cumappJaufuexceptum, quorum cenfurx & approbationes magno num ero operi praemittuntur. Ad cujus quidem le&ionem ipfenon vult quem quam admitti,niii prtfationem fatis operoiam antea inte­

gram perlegerit. In ea autem ufum libri, quem facit decuplum, pro- W commendat, eaqueoccafione de diiciplinis atque fcientiis diile- rititum&methodum docendi in Synagoga Judxomm Hifpanorum Amftelodamtnii obiervariiolitamdeicribit,ac rationem reddit tituli 'ftstu Labia dormienti um t* Cant.VII, 9. mutuo accepti.

Ipfelibet Bibliothecam Rabbinicam multo nobis ampliorem exh ibet,

C c · <luam

quam Buxtorfiii, Hottingeri, Plantavitii, Bartoloccii, cditz de hoc ar­

gumento lucubrationes, non ignoratae Autori, quippe parte operis ul­

tima laudatae. Dividitur in quatuor partes.

Prima pars duabus fedionibus abfolvitur, quarum prior circa ΰίΓΟΪΝ* H - n n legem fcriptnm ■, pofterior circa L—)V3^I T T V in Ϊ 12 legem owlem occupatur.

Sc&io prior dtza. legem [criptam occupata, poft librorum Bibli- eorum, eorumque diverfi apud Jud$03 & Chriilianos ordinis defigna- rionem, ftriilirnomneperfequitur, quicquid ad illorum tum ledlio- nena, tum interpretationem quoquo modofacit. Atque acfco Capite f, fingulorumlibrorumBiblicorumtituli, parafehae, capita Ciiumeran- tur. Cap J i .recellentur {i)libri, qui voram difficiliorum per univet- fum Codicem Hebraeum occurrentium interpretationes continent,

(z) libri, in quibus voces in verfionibus Chaldaicis occurreuces exponuntur. (j) Commentarii literales in univerfum Codicem.

(4) Commentariiliteralesin folum PentateucRum. (5) Varia: Ri_

bliorum ver/iones. (6) Commentarii Cabbaliftici ir,Legcm,l\uth &

Threnos. (zjDilucidationes praecipuorum Commentariorum Cab- balifticorum, t 5 Sohar nempe, RaJtanati, &Bechai. (o) Com ­ mentarii PhilolbphiciinLegem, quinque Megilloth in genere, & in fpecie in Threnos ; item in Pfalmos & Jobum. (9) Commen­

tarii Grammatici in Legem. (10) Commentarii in AbenEiram, dif­

ficiliorem legis interpretem. (11) Commentarii in Mifrachium, alium legis interpretem. (izj Commentarii in Rabbos. (13) Com ­ mentarii in Rafchi. (14) Commentarii literales fimul & Homiieri- ck in Legem. (15) Commentarii in quinque Megilloth, qui tura in omnes univerfim, tum in fingulos libellos feorfim feripri Cant.

(16 ) Commentarii in Haphtaros. (17) Commentarii literales &

Homiletici tum in Prophetas priores & pofteriores, atque in Hagio­

grapha fimul,tum fpeciatim in Prophetas tantum, & quidem tam in o - mnesquam in fingulos, fimiliterque in omnia Hagiographa,& iterum fpeciatim faltem vel in Pfalmos,vel Proverbia,vel/obum,velDanielerrj, velEfram &Nehemiam. (18) Homiliarii ad certos libros Biblicos non adftri<Si,fed pro ratione materiaeliberius diflributi. Cap. I I I - exhi­

bentur (1) Libri precationum & cantionum, quibus uti confue- verunt. (1) Libri Carminum &pocmatum. (3) Comtn?ntarii

£6i A C Τ Α

ίή precationes, (4) Commentarii in leftionem paichalem. (5) L i­

b r i fcriptionctn legis & Mciuiae exponentes, (6 )' Libri de tonfcii-

betidis epiftolss. Cap. IV . commemorantur libri ( r .) Genealo- p ici& H sfto rk ii (2.) Geographici. (3 ) ^Enigmatici & Paraboli- ci. Cap. V . Libri (i)A ice tici, ( 2 ) CabbaJiftiei crdine Bibli- c o non dilpofiti. Cap.VI. Libri ( 1 ) Grammatici ofdinem Bibli- cum non tenfntfj. (2 ) Maforethicij (3 ) Logici. Cap. V II, Libri DiddicaJici&Confolatorii ( 1 ) de redemptione & reiurreilio*

ne mortuorum, ( ϊ ) de faturo fseulo, & anima» Cap.I.Xi Libri Critici & variarum Le&ionum inquoscunque libros legis tam feri- ptas, ciuam oralis. Cap. IX. Libri Ethici de pietate, beneficcntia, poe­

nitentia^ fimiles. Capi X. Indices Biblici, & quidem (i)diftofum t (2) allegoricarum interpretationum.·

Scftio pofieriorcirca legem Omlem fic occupatur, ut Cap. I. rc«

cenGo operis TaSmudici habeatur cum indice omnium capitum .hkhabetico. Cap. II. recenfeantur (1) Commentarii in MiicVinarr ( l) Commentarii Sc Difiertatiories in Gemaram, in Commentarium Tal- mudicumRafchii, &inToiephos. (5) Commentarii ih libtum Hen Jacob, & caeteras Aggadas, uti & in Talmud Jerofolymitanum. (4 ) Commentariiin Pirke Abhoth. Cap.UL Libri (1) Arithmetici. (2) A - ftrologici de embolifmis,iisqueomnibus,qua: ad dierumjmenfium, an­

norum, noviluniorum rationem fpedantj(3) Sphterici & Aftronomici»’

( 4 ' Plulofoj hici non juxta legis ordinem,fed l.bereper capita, & p fo ratione materiarum difpofiti. (5) Cheifomantici. (d) Magici. (7/N e- cromantici. (8) Onirocriiici. (9) Mufici. (jo)Paniophici. Cap. IV. L i­

bri (i)Dogmatici de fundamentis fidei&tredecim articulis, (2) Pole- ftiici pro Judaica fide vindicanda» Qap s y Libri (1) rituales, { i) Indices confuetudinum, legum, ftatutorum, aliarumque rerum in Gemara contentarum. Cap.VI. Libri (i)Quaeftionum & Refponfionum de re­

bus Juridicis. (i) <3i^ ft i° nuni&refponfionum de rebus Fhilolbphicis

&cxnigmaticis, Cap. VII. Libri (i) Medici & Fhyfici, circa naturam dominis, brutorum & volatilium. (a) de gemmis, Cap. I I X . Libri CaWUiftici d e Rafche tefos, Gemetria, & Notarjkon, Cap. IX. Libri 0) lutidici fecundum ordinem Gcmarac, velAlphefiumdifpcfiti. (?) Alii fecundum ordinem Arba turim* velSchukhan aruch, vel Lcbu- fthjn.(3j Alii&cundum ordinem MifchneTorahMajmonidisf4 -A ''*

C e 2

E R U D I T O R U M . ioj

fecundum ordinem fexcentorum & rredecim praeceptorum. e y Aia pro ratione materiarum libere difpofiti. (<S) Alii ipeciates fecundum iingulasparteslibriTurimdifpofiti, vel juxta Orach chajim , veJ /o- rehdeah, vel Eben haaefer, vel Chofchen hammifchpat. Cap. χ , Libri (i) Iiagogiciin Gemaram. (2) ArchitecSonici de tabernaculo, tem­

plo, & vafisfacris. (?) Germanici, vel alterius idiomatis, fed literis Rabbinicis excufi. (4) Methodici de ftu dio tamBjblico, quamTal- m udico feliciter tra&ando„

Secundapars ordine alphabeticolibrosRabbinicosfuis titulis defi- gnatos, eosque circiter bis mille ac duceotos recenfet, annotatis ubi­

que cujusvis libri argumento, Autore, editionibus*

Tertia pars Ο Ό Ί ΓΟ lilU) inferipta tribus Rdionibui condat Trim a Autorum nomina indice alphabetico exhibet, & ad fecundae partii paginas, in quibus eorum opera hinc inde titulorum du&u di- fperfa funt, remittit, fimulque annotat, quo quisque fecuJo floruerit.

Altera (e libro Juchafin excerpta) nomina Doftorum omnium, quotquot in Mifchna& Gemarafentendas dixerunt, & initio quidem Mifchnicorum feparatim, deinde & Gemaricorum, ordine alphabeti­

co commemorat. llltimainde a primo Synagoga» Magn?* tempore per fecula Redores Synagogae,poftea Do&ores Mifchnicos, qui an te &

poft Urbis ac templi defolationem fuere, hinc Gemaricos, porro Sebu- raeos five Scholafticos, ac tandem Geonaeos^ ad dudhim libri Zemach David recefifet. .

Q uarm Pars inferibiturp ΐρ π ρ Porta extranea, Si compre­

hendit libros a Chriftianis in literatura Hebraica vel Rabbinica editos, eorumque tituloss autores, argumenta, editiones indicat.

Caeterum laudandus Autor eft non modo a diligentia, quam jn coj.

ligendis configriandisquelibrisprorlusftupendamadhibuit,fed & ob elegantiam ftyli Hebraici in praefationeinfigniter comprobaram. Id- que fertur nunc dare operam^ ut in eorum gratiam, qui Rabbimftni ad­

eo gnari non funt, hic ejus liber Amftelodami in Linguam Latinam transferatur. Edidit&opufculaalia: inprimis vero Pentateuchum Hebraicum cum Targitm,& commentario Rafchi, co lied isq u e in R a- fchium notis e variis biurim, atque ad marginem notaus locisTalm u-

dicis ς T oledos Aharon, &c.

2 0 4 A C T A

THE-

T H E R I A C A J U D A I C A A D E X A M E N

R E V O C A T A .

Scripta Amoib&d Samuelis Friderici Brenzii, Con

verfione Latina animad'ber(ionibus edita a Jo . Wulfero.

Norimbergse in 4. A f M D C LXXXf*

C

manni Nizzachon Altdorfi primum ederet, examen virulentisfi- mi libri pollicitus , adjecit editioni illi tractatum de ufu librorum Rabbinicorum, veluti futurae refutationis prodromum, in quo ali­

quoties ad Theriacam Judaicam Salman Zebi provocans, talia inde lo­

ca, cumprimispag. 26$· 27S· jjg . producit, quas falivam fa­

cile movebant rerum Judaicarum Studiofis. ~Sednullibi proflabat ifteliberHanoviae excufus,quod a Judaeis ipfis, invidia & odio erga Autorem accenfis, lupprimeretur. Continet Apologiam pro Ju­

daeis , in qua enormia a Samuele Friderico Brenzio iis intentata crimi­

na depelluntur. Abierat enim Brenzius a Judaeis ad Chriftianos, atque ut poft fufceptum baptifmum fux fidei, quam jam profi­

tebatur, documentum daret novus inter Chriftianos profelytus, ca­

lamum in populares, quos deferuerat, ftrinxit, feriptoque libro Ger­

manico, fubtitulo abgefivdfftet: 0$icin gen *- Judaeorum malitiam, fraudes, fcelera, impietatem, atque in Chrifium ejusque lan&am matrem blafphemias detexit, omnesque fibiab iis cavere monuit, tanquam a juratisChriftianinominishofli- b u s, quorum omnis cura & cogitatio in Chriftianorum odium, contumelias, St perniciem fixa fit. Ut primum ergo hoc Brenzii feriptum Norirr.bergae Aflnofeculi currentis XiV. prodierat,ad ejus

c o n fu ta tio n e m ie maicule accinxit Judaeus in Talmude & aliis Rab-

^inorum monumentis non usque adeo hofpes, S&lmati Zebi, Offenhti- fevfis, ita quidem, ut adverfarii fui Objedliones, ordine, quem te­

nuerat, fervato, diluat, & gentem fuam contra tot ac tantas, quas putabat, calumnias defendat, Atquehinclibro titulum fecit The­

riacam J u d a i c a m Γ quia,quam ipfe in praefatio-

C c 3 nC

E R U D I T O R U M . 205

rationnm reddit» forte fit antidotum ad venentmex AdveriariiLe*

beride hauftum extrahendum; fcripfnqueidiomate,quoiiie,germa- nico, fed quali communiter uti Judaei folent, & Rabbinicis expreflo li­

teris. Caetehim ut Judaeis multa folacriminandi libidine fallo objicit Brenzius; ita viciihm nutlta negat, vel certe emollit, aut aliter inter­

pretatur Zebi, quorum tamen Judari jure optimo poilulantur: uter- queinterdumcommode locutus, aliquando & mentitus eft, quod in animadverfionibus iliis diligenter excufiit Jo.W itlferus, qui non utri,- usejuemodo feriptum nativo fentione&chara(ilerejun<3 im,ied & in exterorum gratiam cum verfione latina, yuftis animadver/iombus' aa- tfom edidit,alterumpoft Talmudici traftatusdeSiclis verfionem per­

petuo C om m en tario e RabWmorum feriptis illuftratam , iiudiorum Philologiiorum fpecimcn; cui ad calcem oh argamsnti cognationem Jfaaci V ivx libellum adjecit, pridem Amftelodami im pretium, quem VindicemfarigviKisinfcnyk:, h. e Vittdiciatifecundum veritatem] qvi*

tus Judaei ab infanticidii* & viftima humana contra JACOB ii M GELU SIUM vindicantur.

E X C E R P T A V. E T N. T E S T A M E N T I ST- riaci

cum Latina interpretatione nova & Annota*·

tionibii! Chriflophori Cellarii, C iz £ ,fu m tu Jo . Bielckif Bibhop ole. Je n en f, M D C L X X X II. in 4.

U Tftudioiae Juventuti faerss Philologia:, ac imprimis linguarum Orientalium iiudium magis redderet commendatum Cbrifopho- rus CellariusiVir humaniorum & orientalium literarum egregie do- ilus, non tantum Horas S.itvaritanas) feu loca S. codicis felediora ex­

cerpta cum verfione & annotationibus edidit: verum nuperri/ne eti­

am laudabili induftria Excerpta V. & N. Teftamenti Syriaci cum nova interpretatione ty^is exferibi curavit publici s. Utriqueparti Excerpto­

rum ex BibliisPolyglottis Anglieanis defututae,noram eamque Syria­

cae ad verbum refpondentem adjecit verfionem. Cujusreicaufa alle­

gatur in praefatione, qua de veriionis Syriarieautontate,antiqmtate&:

fmceritateexBriani W altoni ProlegomenijBibL nec non de ejusdem

*t\litate in S.Theologiae ftudio,addudis variis exemplis differit. An­

notationes adjedse ad diiSciliorumlocorum mtelledum faciunt. Quae

«X

2^o6 A C T A

J >

e r u d i t o r u m ; 207

t iN . Tefi7ntentO excerpta publicavit, continent potiota ejusdem loca, quic vel ad fidei Cbriftianae fummam pertinent, vel lingua hujus ufurn cu ltoribu s commendant. Annotationes iis fubjicere om ifit, quod plera.que vo cab u la in V. 'Γ. excerptis jam eifent expolita, & reliqua fa­

tis e x b o n a veriionepoffentintelligi, Ubi variantes occurrunt le g io ­ nes, Aator cUriflimu non Troftianam, necGutbirianam , fed Anglo- ru m fcripturain fecurus eft,

^ ‘s r im T im t s ^ m m jr o G iM e l e n c t i c m P a r s P r i m a & S e c u n d a ?

A u t o r e F R A N G I S C O T U R R E T I N O in E cclefia

& Academia Genevenfi Paftore, & SS. Theologia:

Profeilbre, G en eva:, 1.6 8 2 ^ 114 .

I

ret, cujus cpe ex earum labyrintho fe facilius extricare p.pfient. Ideo * easfeligerevoluit,qux majoris momenti, vel magis neccffariae hoc J tempore vifaefunt, exteris milfis, quae vel arduae funt nimis 5ccuriofe> f j velinanes& jejunayquae nec ignoranti nocent nec fcientem juvant» |j Quia vero confiat ,pte exteris periculofe errari fepiflime circa con- ' j troverfise ftatum, id fibi ante omnia negotiidedit Autor, ut remotis illis, qVccfunt εναγώνια,pracipuum qtt£ftionum Cardinem diligenter exfententia partium, quantum fieri potuit, erueret, ut eo femel rite pofito& expiomto, vi?focilis ad reliqua complanaretur, five χ α τα -

<rv.evctliWi veriras efiei adftruenda,five per μνασ-κευήν error deftruen-^.

Aus veniret.Quae duo fibiinfuperfiecxequenda propofuit, non ut Ra- iioweiomnesoperofecongereret,qua:mmedium afFerriiblentconfir- 5

mand* veritati, quia hic non tam numero quam pondere certandum; » fed vtpotiores ac fohdiorcsc\u\bus fulciri poteft, cum judicio fublege- ^ m , robore etiam, ubi opusfuit,iisaddito, & Exceptionibus palmarii* . to)v t'c εναντίας dilutis Quibus tandemfontes/ojutiattim fubjeciti ut : p a u c is /

r

paucis & uno veluti obtutu, miila prolixa argumentorum Ce/fb, diftin- d;iones occurrerent & obfervationes utiles, quibus τρωτόν

Adverfantium retegi, & neryi prscipuarum obje&ionutn fine magno labore incidi pollent. Qoae omnia ea brevitate ac perfpicuitate exe- qui conatus eft, ut nec nimia brevitas obicuritatem, nec nimia prolixi­

tas taedium pareret. Unde nuda & fimplici rerum expofitione conten­

tus omiiTaoperofateftimoniorum, q u a ; coacervari poterant,.xitatio- ne, brevibus punftis fignare fatis|i^nt^c[u^a/iasiryufta^rgum enj^

traftatione deducere potuiffet. " lnfecHr>ilahu]\is Operis parte opero- f fiorem& prolixiorem quamin/Twwfecutuseft viam, urira exmulto-

\ rum voto priorem ejus laborem utroque pollice approbantium', paulo I diutius in difficiliorum quaeftionum examine immorari portet, & ali- 1 quanto fufius in praecipuorum & fundamentalium, qux fubinde oc-

• currebant, Scripturae Locorum explanatione vetfamur. Hinc fa-

£tam,ut?b[ohna tra&atione locorum de Lege & Foedere Gratt<c, de Chrifli Perfona & Satu, ejus Officiis & Beneficiis variis, manum de ta­

bula roJiere coa&us fuerit, & in Τ’ertiam partem rejicere rdiquas con- troverfias de Ecclefia, de Sacramentis Hi deNoviffimis, quaspropedum.

: difeutere inftituet.ut y\sn\.\m Inllitutioms hujus Elentluz Svftema ha- I beatur. P e caetero nullum eri>a dlverig in ReligioneTentientes, nili ( ”^cbaritatisa§c6lum Autorfpirarevidetur, procul ab omni perfonarum-

| odio&!ivpre, nec temere alienam mentem affingere iis, quibuscutn 1 agendum f u i t n e c illa ftudio disfimulare voluit,quse pro illorum I caufa facere videbantur. Id certe fedulo c a v it, ne quid novum hic Liber haberet, & a formulis publicis in Ecclefia Reformatorum receptis alienum, & ut nihil ibi adftrueretur, quod probatis/imo*

i rum huic Religioni addi&orum calculo non confirmaretur. At­

que ita folicite fugiendam judicavit profanam illam ingeniorum libidinem ad nova & curiofa prurientium , q u i , ut ipfe quosdam .fuarum partium Theologos modernos deferibil,fubfyecivfo majoris lucii & penitioris indaginis veritatis antea ignorat£ pr<etextu, ante fit ] tradita convellere, bene conftituudeftruere, c f ιΜας (Μιλυσ^ς, & κυ- / &ας Ιόζας inftar oraculorum obtrudere pr&fiumunt, & a f i dijfen- ticntes, tanquam bona mentis vacuos, imperitos, & veteribu^ fo r­

mulis fervi Uter addt clos traducere non ertibefiunt. Et quanquam ipfe adfpernari nolit Recentiorum ioduftriam, qui luculentiora dona a

\ L D 'o

208 A C T A

Deo confecuti, & peculiari ingenii acumine pollentes, cum laude o c “

cupanturinScripturis icrutandis Severitate illuftranda; ut tamen fub hoc p ra e te x tu vetera fuperciliofe rejiciantur, & nova dogmata in Eccle-

f i a m inducantur, quafi illi qui nobis prxiverunt^, in caligine ac tene­

bris adhuc verlati fmtjnec re/igionemaberroribus fuis iatis repurga-

r i n t ,h o c f a n e { f fama tantorum Virorum injurium Religioni probro*

futn, & pii* auribus intolerandum ejfe pronunciat.

S E L E C T A H I S T O R 1 M ECCLESIASTICAE capita & in loca ejusdem ιηβ^ηια Ό ΐβ

fertationesy

Autore R »P .F , Natali Alexandro, Ord* FF. Praed in Sacra Facult. Parificnfi Doftore Theologo, & in Majori Conventu

& Collegio Parifienfi ejusdem ordinis S. Theologis;

Profeflore, & Audii Regente.

SECULUM IX. & X .

Pari/Iis A. C. 1 6 g i. in g„

A

tiones,continuata Tomorum ferie,ante annos haud ita multos in publicam lucem emittere aggreffo, ea placet methodus, ut fuccindtam ieculicujusqueSynopfin,in certa capita divifam,Hiftoricis,Chronolo- gicis,Criticis & Theologicis diflertationibus illuftret,<5c panopliam,ut vocat, adverfus veterum&rcccntiorum, quosexiilimat, haereticorum errores e Scriptura,! raditione, & Patrum doftrina fubminiftret.Quod opus Theologis ftudiofis eo gratius & ad ufum accommodatius futu­

rum cxiftimavitj/i icholsfticum & difputantibus familiarem feriben- di modum in diflertationibus iftis adhiberer, in quibus haud raro ma­

gni nominis viros etiam fuxreligionis atquegentis impugnat,extera- ium gentium 1 hcologos tanto sequius laturos ratus,quod in fidei ar­

culis aliis principiis innutritus,Ecdefia:fu* Pontificis placita defen- 'kKiniefufceperit. Hancigiturinftitutirationemfecutus,odo prio- Aculis, qus anno 16 /6 Sc deincep* prodierunt, anno fuperio-

j c1. onuingc Decimum ieculum duobus comprehenfa voluminibus

adjecit. *

E^PBJUSquidemVOLUMEN, quod Hiftorjcam feciali 9 & 10 Dd - ' " s y*

E R U D I T O R U M ,

Synopfin conjundim exhibet, a Romanis hujus periodi Pontifkibui aufpicatur. Agmen ducit Leo III, e cujus vita S.Suitberti Canonizatio- nemcontra Baronium expungendameiTe notat,cum indulgentis, ut extera argumenta praetereamus, fidelibus certas Sandorum Ecclefias

& Altaria vifitantibus erogata:, quarum in adis iftius Canonizationi*

mentio fit,ante duodecimum leculum Ecclefix ignotae fuerint. Leo­

nem III Stephanus V ,& reliqui fequuntur,quorum iieriem & res geftas 0 > ta refert, ut errores etiam & turpiffima quorundam flagitia fubinde 1 memorer,quamvi$peream labemRoman£eSedisautontati,cui ubique confulere nititur,quicquam praejudicari nolit, & nonnullis dodrina:

naevos & crimina per calumniam objici, perfuaium fibi habear. Eu- genio enim II, qui e pervetuftw &nono feculo cosevis tabulis Remi- gianis, a Mabillonio T.u Analeclor.e.ditis, ritum probationis per aquam inftituiflearguitur,fuperftitiofumillud&cum Deitentationcconjun- dum inventum adicribere religioni habet; &cJoh,Launojum Parifien- fem Theologu m,q minlibro de Regia in Matrimonium pote fiat e Johan- ni VIII hanc fententiam tribuerat,quod corijux ob fornicationem aV- terius conjugis poft legitimum divortium aliarum nuptiarum potcfla- tem habeat, quafi magnum illi errorem per hanc fententiam attribuif- fet,in fig n i& ‘omnibus bonis exeeranda fraude Johannis VIII verba adulteraffe,non (ine verborum amarulentiaqueritur;& Sylveiirtim IIf qui inter Romanos hujus aetatis Pontifices extremum locum occupat, de necromantia&aliis magicis artibus nonaliam obeaufam fufpedu fuifle exiftimatj quam quod fumma eius in Mathematicis difciplinis peritia,& ingeniola in novis horologiis & aliis machinis elaborandis

dexteritas,rudi feculo Daemonis familiaris opem requirere videretur.

Romanorum Pontificum hiftoriam cum haeretici, quifeai//s IX &

X Ecclefiam infeftarunt, tum feriptores Ecclefiaftici, numero pene L X X excipiunt, quorum opera lic enumerat,ut ea,ficubi opus,ad cri­

ticum examen revocet,& ex plerisque flofculosai/quos excerpat. D e ­ hinc Synodoium Nationalium k Provinciai/um, quibus difciplina 1X & X feculi fancita & inftaurata fuit, decreta fubjicit, & poftquam Canonumin fingulis conditorummeddlam perfpicue e x p o f u i t , P o l i -

tixEcclefiafticae faciem ipedandamexliibet,anovisPnmatuumfedibus nono & decimo ieculo eredis & CCiifHtutis telam hanc exorfus, a qui­

bus adMetropolitanos eorumq;jura,& infigne eorundemPallium ac­

2io A C T A

cedit,Petride Marea judicium tanquam veritati & Romanae Sediinju * r io fu m c a ip e n s ,qui pallii ufum,antiquamMetropolitanorum liberta- tem per cumcujos infregifle, & Synodorum Provincialium autorita- tem peffumdediflefcripferat. Ttim ad reliquos Epifcopos devolvitur, eorumque eledioneni,confirmationem, juramentum Regibus prafti- tu m ,relidendi in propriis Eccleiiis neceffitatemjper Canones Ecclefia*

fticos & Regum capitularia his temporibus impofitam, & alia his af­

finia pertradat,iride ad Clericos & Canonicos traniltiim faciens. Nec omittenda monaiHcaerei,qualishis feculis fuit, prolixa iatis enarratio, quainteralia Cluniacenfis Abbatia: originesdeicnbit, ejusque Abba­

tes ufque ad Odilonem anno 1048 defundum ordine recenfet, & pe­

culiares quasdam Abbatia: iftius confuetudines a Bernhardo Clunia- cenfi&Udalricodefcriptas fubnedit, qualis fuit fingularis reverentia in conficiendis hoftiis Eucharifticis,quae non ejus, cujus hodie funt»

fig u ra :,nec denarialis tantum magnitudinis, fed longe majores extite- ru n t,& pro communicantium numero in piures particulas dividi po­

tuerunt. Reliquas Abbatia: hujus confuetudines & alia,qua: de Mona­

chis & Sandimonialibus horum temporum, nec non de bonorum Ec- cleilafticorum adminiftratione,& Clericorum privilegiis atque oneri­

bus Autor congeifit ,inftitutijratio, qux brevitatem imperat, referre non permittit. Ultimus denique hujus voluminis labor in Imperato­

rum Orientalium & Occidentalium, Regum item Francorum, Hifpa- norum ,& Anglorum, a quibus per hunc noni & decimi feculi decur- fumRefpublica adminiftrata eft,pra:cipuisgeiiis breviter enumeran­

dis occupatur.

P O S T E R I U S VOLUMEN 18 diliertationescompleditur. In prima, quie de translatione Imperii a Gra:cis ad Francos agit, Csro- lum M .a LeonpIII Roma; Imperatorem coronatum,& Ecclefiae maxi- meRomanie cuftodem conftitutum, nec tamen, quod Bellarmintu &

alii putaverant, hoc fa d o Imperium a Gra:cis ad Francos translatum sfferit.

Secunda circa Ludovici Pii exaudorationem & reftitutionem oc- cupatur,quem ab Agobardi,Pafcbafiifit Synodi Compendienfis calu­

mniis acriter vindicat,

Tucrtia vulgatam de Johanna Papiila hiftoriam pofi: florimonclmn

E R U D I T O R U M . zn

RemunduMiLcontiM AlLitiumtPhilippumLibbeum, Ttdvidem Bion dei- lum & alios confutare conatur.

Quarta Photiijgnatium fede Conilantinopolitana detufbantis, ab Ignatio iterum detruii, fed poft Ignatii moitem reflrituti, & denuo exaudorati, cum Romanis Pontificibus certamina, nec non legatio­

num & aliarum rerum in ichiimate ifto utrinque adarum hiftoriam exponit. Iripritnis vero Synodi odavaeC)eciimenica:,ab Hadriano II congregatae, cui aliam Oecumenicam IiX Photius poftea oppofuit, adiones ordine recenfet, & occafione canonis i/, pro Petro de Alarca.

& Bosqueto, contra Chrijlianum Lupum,an Epifcopi Gaiiicani ab Epi- fcopo Romano vocati,citra licentiam a Regibus permillam? abire po­

tuerint, difquirit.

In Godefchalchi cauia,quam quinta differtatio aggreditur referen­

da ita verfaturAutor, utdiilenfionesin Gallia ex his certaminibus ex­

ortas, utcunqueconci!iet>&Mi//^«/»«waiiquoties refellat.

In icxtaRothadi Sueifionenfis ad Sedem Apoftolicam a^ellantis refritutio, quamvis Annalium Bertinianorum Autor eam non regulari­

ter, fed potentialiter a Nicolao I faciam efle feribat, eontra Iiimma·

rum Rbemenfem defenditur^

Septima controverliam, quam Hincmarus Rhemenfis Wulfado ’&

aliis Clericis abEbbone anteceffore fuo ordinatis movit, ventilat, eo·

rumque caufam contra Hincmarum cum Romana Ecclefia tuetur.

Hincmari iftius Rhemenfis ex foroie nepos fiiit Hincmarus Junior Laudunenfis Antiftes, qui cum ob turbulentas actiones malefibi con- fcius_, interjeda ad fedem Apoftoiicam appellatione,Nationalis Syno­

di judicium dcclinaifet,ab Adriano II, ut profui defenfionegraves &

acerbas ad Carolum Galvum ,& Hincmarum avunculum fuum Jitc- ras feriberet, impetravit. SedHincmarusRhemenfis Regis Chriftia- niifimi nomine Pontificem'illum Romanum pro merito haud mitiori­

bus literis excepit,quarum fummam cum reliquas hujus controver&e adis odava diflertatio enarrat.

N o n a Lotharii Regis & Telitberga: divortuim.&novum ejusdem Regis cum Waldrada matrimonium abEpi/copisRegniLothariani,in Aqmsgtanenfibus Conciliis &Metenfi Synodo approbatum, fcd a N i- colaoI,quem Teutberga appellaverat,refeiflum memorat} & quid de co negotio fcriptum a4iun<]uc fuerit, exponit.

α π A C TA '

ίη decima difleirtatione Autor PafchafiiRadberti, qui fein fubfcri- ptionibus monachorum omnium peripfema appellare confuevit, vi»

tam & opera receniet,eumque ab Hcnrico Boxhornio Sc Hofpiniano te«

mere ad Calviniftarum partes trahi afferit, cum e contrario Claudiuite

L a r r o g u i m Pafchafium arguant, quod primus realem Chrifti in Eu- cbariftiaeSacramentoprxfentiam tradiderit: quorum fententiam con- geftis rationibus & multorum Autorum teftimoniis refellit. Et cum reali corporis & /anguinis Dominici praefentia: tranifubftantiationem fubinde admifceat, haud mirum,etiamLutheranosintadosnon relin­

qui,quoSper <?<«)?»»} Hagenoienfem Miniftrum anno fuperioris /ccu- ii 3>8,Paicliafii opera adulterafte audacter infimulat.

In undecima ad RabaniMauri opera 8c na:vos progreditur,cui foe­

dum Stercorariorum errorem falfo tribui txMabillomiSecui. IV. Bene=

dtclino afferit. Inprimis vero negat,Rabanum realem corporis & fan*

guinis prxfentiam in Euchariftia negaffc, quamvis corpus illud Ghri- fti,quod, txMaria natum eft,cum eo, quod de altari fumitur,idem cfle negaverit,& cum Patribus quibusdam triplex Chrifti corpus, Eccle-

fiam,Eucharifticum,& quod e Maria natum eft,diftinxerit.

Idem feniit Amalarius,cujus errorem de Chrifti corpore triformi in Carifiaca Synodo damnatum refert Floru* in MSC. contra Amala- rium a Blondelloin elucidationibu-s controvcrfiadeEuchariflia\m&ax.vis.

Num veto Amalarius Stercoraniftarum errorem foverit,ut a Wilhelmo Malmesburienfi, Mauguino, & Antonio Amaldo arguitur, an realem Chrifti proeientiam inEuchariftia plane negaverit, quod Claudius Si Larroguius allerunt,duodecima differtatio inquirit,in qua etiam erro»

resAmalarii ab Agobardo impugnati recenfentur.

Decima tertia Ratramni feu Bertrami feripta recenfet, & Inprimis librum de cOfpc ~e Sc fanguine Domini,quem Vctrut de Marea ScAnto- hius Arnaldm Johanni Scoto,fed Mabillmio judice falfo afferunt, nec nonlibrum dc Nativitate Chrifti, aPafchafioRadberto impugnatum?

& librum de anima MS.Monacbo CorbeienfijCjui unam omnium ho­

minum animam efle contenderat, oppofitum ad examen revocat.

Decima quarta johannis Scoti Erigen^qucm Autor aJohanne^E- tbelingienfun Anglia Abbate diftinguendum, & nec Bedae difeipu- lum, nec martyrem fuiffe probat, opera & erroneas de Euchariftia*

Fredeftmauor.e,& aiiisfidei articulis fententias, earundem^ue con-

p d 3 demna-

E R U D I T O R U M 1 9

damnationem in Parifienfi, Valentina & aliis Synodis facftatn exhibet, Decima quinta contra Calyinianos,&infpecie Albertinum, Cldti- diumt & L arroguium militat; qui feculo X fidem Euchariftix in tan­

tum mutatam efie affirmant, ut, cum nono adhuc feculo Chriftiani corpus &fanguinem Chrifti ab Euchariftia abefieeredidiiTent, decimo demum feculo fubftantialis Chrifti in Coena pradfentia credita fuerit.

Decimafexta contra Johanncm Ldunojumdirigi tur, qui in Epiftola.

quadam adLudovicum Marefium contraBaronium, Binium, & alia CurisRomana: mancipia(fic enimLaunojusin d id a Epiftofa appel­

lat) Romanum Concilium, quod Johannem XII depofiuit & in ejus locum Leonem IIX fubftituit, legitimum, & illud, quo Johannem re- ftitutum volunt,fuppoiitum fuiffe probaverat, cujus argumenta A u ­ tor refutare conatur.

In decima feptimadi/Tertatione Au tor de feptem Eleitoribus agit, eosque a Gregorio V. in ConciJio Romanoinftitutos contra Bellarmi- fjim,Baronium & alios negat: quamvis Ac extero haud negandum efie leAoribus fuis perfuadere velit, quod jus eligendi Imperatores a fede Apoftolica quodammodo emanaverit.

Ultima denique differtatio,cui Panopliae adverfus ΐ χ & X feculi haereies titulus praefigitur, contra Photium & reliquos Graecos procef- fionemSpiritus S. a Filio,a Latinis fymbolo adje&am, tuetur, ubi obi­

ter animadvertitur,ex Autoribus a P. Ludotico Maimburgio allegatis lion conflare, quod Hernicus Imperator Benedido O davo,ut verba illa FILIOque Symbolo adderet, Autor fuerit, aut quod Benedictus VIII in Synodo Romana additionem illam approbaverit.

O I S C O U R S S U R V H I S T O I R E U N IVER..

f e ll e a M o n f e i g n e u r le O a u p h i n : p o u r e x p liq u e r l a fu it e de la Rehgion·, ξ ? les cbm gem ens des Emptres. Prem iere pArtie->depuis lecom m encem entdu Mondejusc/u’ a Γ E m p ir e d e

C barlem agne. P a r M effire Jacques Benigne BoJJuet>

El> es q u e de Condom (fc . ideft,

Differtationum luper* Hiftoria Llniveriali ad

ftiifimura Delphinum,quibus

Religionis,&

riorum

214 A C T A

norum mutationes enarrantur, Pars prima,ab exordio mun­

di ufque ad Imperium CaroliMagni d edud a.A u& orc Jac.Benigno Bollueto Condomenfi (nunc

MeldenilJ Epiicopo,

Pariftn 4, Lugduni &Amftelod.in 1 2 ,168U

T

Nequede bono publico male merebitur, qui, ut noviffimus Franco- furteniis.librorum catalogus innuit, in latinumfermonem transfer­

re J/brum, ut legi a pluribus pollit,inftituit. Quid enim vile,aut in- ' elaboratumexpeitari abeo poterat, quem ex tanto do&orum viro­

rum, quibus Gallia hoc tempore abundat, numero Rex ChriftianiiTi- mus feiegit, qui Delphini ftudiis uha cum jdo&iffimo Hueto modera­

retur, ac qui hoc ipfo opere fpecimen edere prudentiae Dida&icas volu it,ac viam velut aliis in erudienda probe & ad pietatem fleden- da illuftri Juventute terendam praeire. Tametii enim fcopus Auctoris fuit,Hiftoriamtum Ecclefiafticam, tum Civilem Screniffimo Difcipu- lo tradere,id inprimis tamen peruniverfum opus egit, ut demonftra- to ab una parte Religionis Chriftianae, fuismet viribus nixae,& ab exor­

dio mundi ad noitra ufque tempora fubliftentis, imo «ternum perfti-

t u r a e ,contextu perpetuo;ab altera parte ampiiifimorum Imperiorum

viciffitudinibus, variis cafibus, ac ruinis ob oculos pofitis; ammum Principis a mundanarum rerum nimio itudio abdudtum, pietate ac {olidioris felicitatis glori3eque,adquam iola nos Religio Chriftiana ducit, d c fid erio imbuere^

Prior operis pars, qua: jam publici juris faflaeit, & a 'condito mundo ad CaroJiM . porrigitur tempora, tribus fe&ionibus abfolvi- tur. Quarum prima Hiftoriae Univerfalis} Ecclefiaitica: pariter ac Civilis,fumma capita promifcue,juxtatemporum tamen feriera, per certas Epochas,velut Adam i, Noae, Abrahami, M o fis , captae Trojae, Salomonis,Romuli,Cyri, Carthaginis excifae, Chrifti Servatoris nati>

Conftantini,& Caroli M. audorexhibet,totque ieculorumres geftas notatu digniores brevi ac concinna oratione enarrat. In q u o tra­

ctatu ut paffim fidem dictis profanorum aeque ac facrorum teftim°*

E R U D I T O R U M , ^15

η jis adftrait; ita ubi inter fe illi diffident, nec conciliati potiunt, exploj ia profanorum auctoritate, Sacras literas, velut cynofuram fallere ne- fciam, ftridlim iecpitur.

Altera fedione Religionis Chriftianje veritatem, fucceffionemque nunquam interruptam uberiori lermone demonftrat,evincitque,etii alius populi Dei ftatus fub lege natura:, alius fu b lege Mofis, alius fub Evangdio fuerit, eundem tamen Deum auctorem, eundem Chriflutn Servatorem generis humani eultum femperabEcciefia fuifle,eandern- tjue religionem eidem fundamento fuperftrudtam,ac abhoitibus, ido­

lolatria,impietate,h$refi,perfecutiombus,ipfaque vi immen/ΐ tempo­

ris invidam hujusque perftitiffe. Itaque abHiftoriacreationis lapfusq;

Protoplaftorum,ac primiinparadifodeMeflia Evangelii orfu*, ad A - brahami ac Patriarcharum tempora,quibus (parili jam pei· univerfum orbem idololatria, fiium fibi populum peculiari foedereDeus adftrin- xit,ad Davidem inde & Prophetas ac clariora de Media oracula fenfim afeendit,cumque de Hierofolymitani templi exftru&i, deftru&i, m , ftaurati fatis, populique Judaici &Rcligionis ipfius per haec temporum intervalla ftatudoite differuiflet, ad Novi Foederis-Hiitoriam progre­

ditur, ac Deum in carne manifcftat um,Spiritum S. in. fideles effufum, gentiles inEcclefiaefinum receptos, Rempublicam Judaicam deitru- 0lam ,ReligionemChriftianam inter fseviffimas perfecutiones crelcen- tem,graviifiniis difcurfibusprofequitur. Afl: praecipuam laudemfub- junftae' Digre/Iiones profundaefapientise ac doftrinx merentur,quibus adverfus Judaeos pariter ac Atheos,veritatem ReligionisGhriftiana: in­

vidis argumentis dernonftrat,ac in ea propaganda admirandam DiviT ni Numinis providentia m depraedicat. Ubi non diifimulamus, favere AuftoreminprimisRomana: Religioni,ac ejus antiquitatem, quippe quam ipfefe&atur,pafilm extollere.

Sedtione denique tertia Imperia majora, Scytharum^thiopum,^- gyptiorum, Aflyriorum, Medorum & Perlarura, Graxorum, R om ar norum, Audior recenier, memorque inilituti, quo coniultum inpri*·

misSerenilfimoDelphiuo voluit,eorum originem, inftituta praeclara, incrementa, vitia,occafus fic deferibir, ut quibus artibus fteterint cre- verintque, per qua: vitia collapfafuerint,nullo inde negotio intelligi, fxfoUda adeo civilis prudentia hauriri poifit*

ϊ ΐ 6 A C T A

t h e o

:

T H E O P H I L I B O N E T I D. M.

Mercurius Compitalitius, feu Index Medico

PraBicus

Genev. 168zjn ioI*

C

dus medendiconfuetomodo tradit, quin circumftantiarum circa x - gros varietas, intricatas morborum complicationes, & idiofyncrafiae cu/usvis individui, determinatas magis Jeges poftulent. Pro praxi itaque ipeciali dirigenda melius, tot Cautiones, Animadverfiones &

Ca/ligationes,a famofioribus Practicis pailim notatis proflant, non iecusacplures iftaeObfervationes,Hiil:ori2equeMedica:, & Confulra- tiones,ut harum omnium ope perficiatur habitus Medici Pradlicus, &

ita per exempla breve & efficax ad artem fiat iter, longius quod foret perpraxepta.Utrasque amico foedere jungere placet Autori, prasfenti infcnpto,dumlaboriofaexprobatiilimis, priicis pariter ac neotericis ScriptoriousPra<iiicis colledione,eorundem cautiones & obfervatio- nes in fingulos morbos diligenter congerere,&concinno ordine difpo- nere,& ita nucleum Prafticum ex tot Scriptoribus diligenter excerpru, uno in Volumine exhibere fatagit, ut hoc ipfum in controverfiis Pra<-\i- cis, cafibusque dubiis,Mercurialisquafi (itftatua , quae dum in bivio anceps ftat Medicus, cui viae infiftendum fit, oftendat, Opus ipfum A utorin 20. diftribuit libros, quorum i8.priores morbos particulares quosvis,fecundum Alphabeti feriem difpoiitos,compleduntur, ut ita citius Leciori in confpedtum veniant, quaediiquirit, Qvibus in Lib.

XlX.pnrfidia Mcdicaliniver&lia, fecundum tres auxiliorum Medi­

corum fontes Abjungit. Appendicis denique loco liber XX< anne-

£titur,jcircaMedici munus occupatus. Praemittitur his omnibus In- dexTitulorum & A/ieciuum, prout juxta iiterarum feriem fe mutuo excipiunt. In calce vero Operis index rerum, extra modo di&utn ordinem alphabeticum collocatarum adjicitur.

P A E O N I S e t P T T H A G O K J E E X E R C L · tat io nes Anatomica & Me dic λ bis yo.

Bafiles 16

$z

E e Exer*

E R U D I T O R U M , n j

E

rtm ,& Job,Ccmudum lJcyerum,o\\mum Ille per Predromttm Phy- fiologicum, explicantem naturam humorum,Nutri tioni & Generatio­

ni dicatorum, ac Examen Anatomicunl Cocleleλ terreftrii domiport<£j Hic per Exercitationem cie Glandulis tntefiinorum atque Anatowen Ventriculi Gallinacei,,sb aliquot annisOrbi erudito,SchoIisque potis- fimum Anatomicis innotuerunt. Epiftolas non minore jure eas voca­

re potuiiTentjCumfub earum forma cOnfcripts ac editx fuerint a bi­

nis hisamiciifimis: quia tamen bis seque fe reciproce in rebus Anato­

micis & Medicis exercere, ac mutuam operam, in Studiis bis prom o­

nendis, prseftare voluerunt,Exercitationes easdem vocarunt.' C om - pleduntur fiquidem pmerObfervatioriesferum,qua: maxime nunC inter diffe&orcs ventilantur, varii generis pathologica, per cadave­

rum pracprimis, his vel illis morbis defunilorum , evifceratior.es dc- clarata, Scholiisque ac theoriispropriisilluftrata,adeoque tmo verbo Mifcellanea Angularis dexteritatis atque eruditionis metito dicenda erunt.

J O H

C 0 N R A D 1 V E T E R I P A R E R G A Anatomica & Medica feptem,

A m ftelodam i 1682. in 8 ·

E

dularum diverla,hincq; corpori animali obvenientia fyroptomata,fub- neftit. Illam E.diflertationem ut primiw2 parergon nunc fupponit,/?- cnndum conftituens Exercitationem alteram de iisdem glandulis inte-

flina-

2)8 A C T A

finalibus,in qua,quaeia priore illa de conformatione atqueufu harum diflerucrat,ukerius explicat,Sc.diftinguit primo Glandulas inteftinorix in externas,nempe epar,pancreas, glandulas mcfenterii, inteftinorum - fuperficiei exteriori adhaerefcentes, & fub marfupiorum exiguorum fpecie utrinquefub ani iphinderc latitantes :& internas, quarum cii- verfas pariter numerat fpecies, ic. univeriam inteftinorum interna tu­

nicam glanduioiam, aiiasquc glandulas majores & confpe&.iores, vel fparftm in eundis, velareolatim in tenuibus inteftinis, diffeminatas 5 pofteriorisgeneris utramque fpeciem tam perautopfiam CajJi.Bartho- lini,iire/>feri,Scrtt<e&:Hdr d erisu am per rei tera tas in variis animali b u s, quadrupedibus, avibus,pifeibus ac tandem in homine, fediones pro­

prias confirmans. Imo tandem eo adducitur, ut ventriculum ipfurn cum Inteftinis glandulas prontmciet,ideo quod fecretionibus, quarum nullam extra glanduias fieri fuppofuerat,vacent,inteftinorum ftrudu- ca, potiflamum in embryone tenello, teftibus atque epididymidibus perquam-funiUs exiftat,glandula: nihil aliud,quammeaius varie con­

torti & configurati videantur,ac pori inteftinorum,per quos chylus iti vafala6teatrajicitur,a ciiverljs Scriptoribus pro glandulis reputentur.

Et quoniam ratione ufus glandularum inteftinalium in prima differ- tatione docuej:at,has chylum minime abforbere, contradicentem au­

tem poftmodu m obieryarat Jobmncm de Muralto in Vade mecum A - natomico feu clave Medicinae,affertum fuum contra hunc prolixe vin­

dicat,ac tandem ccrtamen epiftolare ,fubjeftum hoc concernens,quod fibi cum Muralto intercefierat,fubdit.

Parergon / M /;/« M e t h o d u rnh i ft o r i a r u m Medico-Anatomicarum 0exhibet, quam feparatim fuperioribus jamdum annis ediderat, cujus ope in defundis morbi fedes & caufae indagari & exponi debeant, huj-usque praecepta Afcitis, vitio cordis geniti, hiftoria anatomico- mcdica,fcholiis illuftrata, comprobat.

Quartum epiftola conftituit,confcripta ad Cl.Sponium,cumhujus reiponfione, de amitina Peyeri,ab infantia prima oculis capta, qua:

quamvis idep literas nunquam confpicere potuerit, tantam tamen mentis perfpicaciam fufceperat, ut pietatis praecepta & cum Germana l 'nguamGalli'cam,Latinam a tq; Italicam addidicerit,imo praeter M u ll­

eam vocalem &inftrumentalc, Philoibphicas difciplinasfub manuclu- itione partim parentum, partim aliorum Magiftrorum, his addiderit,

E R U D I T O R U M , ii9

u tip fa poihnodum eas fratresfuos doceret, tandemquc anim um ad fcribendum appulerit, quo cum abfentibus quoque per ineras confa­

bularetur.

J^«W »«7Parergon Hiftoriam anatomicam ab H. Glafero confcri- ptam fiftit,mulieris Aicite defunftae* cui lien extiterat minimus, du-

«Sus autem pancreaticus maximus. Sc. Lien fabam majufculam haud excedebat,foramen vero in inteftini jejuni principio>quod dudhii bili- ario & yiancreatico commune, tantie reperiebatur amplitudinis,ut di­

giti auricularis apicem admitteret.

In Sexto Hiftoriam Anatomico-Medicam refert Mu lieris hydropi- cx, cujus abdomen plenumtumotibus, Sc metus tuberoiiis repertus fuerit,cum iconibus uterunvhunc ejusque tubera expUcantibus.

j Quibus tandem,Septimi\oc%,Miraculum anatomicum in cordibus refufeitatis addit,quatenus fibris cordis,tam humani, quam aliorum brutorum,egelidismotusaliquis denuo infpirari poffit,aev«;m ipet du- ftum thoracicum inflando,corque manu aut fpongia calida fovendo, qui etiam fotus in corde falmonis foemellae, e corpore evulfo,pro pul- fuhuic reftituendo aliquando fufFecerit.

Z O D I A C U S M E D I C O - G A L L I C U S , f.Mifcellaneorum Me dtco-Phjfi eorum Gallicorum

Annus //. Cf 1 1 h

Authore N I C O L A O D E B L E G N Y . R. G. C. O.

Geneva: 1682,1114.

T

tura,ut tantum non quotidie nova Phaenomena curiofis fui feru- tatoribus reprd~entet,idque tam apto artificio, ut cuilibet nec omnia, nec eadem exhibeat, fed Angulis peculiaria quaedam, definitum cmaft cuivis penium diftribuendo,fubminiilret. Horum circu m ff e«5ta ob- fervatici,col!eclioquc exa&a, ut fummam rei tam Naturali quam M e­

dicas affert utilitatem,fiquidem tot qua/jliccrx illa aeftimandafunt, ex quibus tandem Alphabetum pro naturx interpretatione componen­

dum eft, ita ne oblivioni tradantur,tot S o c ie t a t e s ,Academice,Collegia

&c. confpirarunt haiflenus, Sc publicae perluftrationi expeluefunt omni-

n o AC Τ Α

amnibus,Angulis quod experientia, rerum M agiftra, & hujus pedif- fequaRatio fuppeditavit. Atque huc referenda quoque veniuntMi- fcellaneaiUaMedieG-PhyfJeajquorumiingulisMenfibuspars quaedam Parifiis Gallice,fub titulo, Nouvetlcsdecouvcrtes,fur toutes k s parties de la Medicine, Recensin Re Medica explorata, eduntur a Nicolao de Blegvy, Chirurgo celebrit quarpoftmodum a Theopbilo Eoncto Latini­

tate donata>Gepeya? nomine "Lodiaci Gallici divulgantur. Prodiit jam anno id8o primus liujus Zodiaci annus, refpondens anno 16791 cujus obfervationibus variis in fine accefferunt tradatus bini, de herniis prior, pofterior de Lue Venerea, ab ilJarur» Editore Gallo conicripti.

Secutse jam funt binae alis ZodiacihujusrevolutioneS,fecunda pro an­

no ΐ6$ο,& tertia pro anno 1681, quae Mifcellanea rem vel Naturalem vel Medicam coneernentia, partim obiervationes multiplices, partim interfperfas varii argumenti DiiTertationes compleduntur.

Quod itaque anni fecundi attinet ObferVationes, p. 44. habetur re­

medium probatum contra hydropem uterinum p. 56. Monflrum Cervi-Taurus p.74 Spermain feneneogamo petrefadum, p. 75. na­

i u s omnino pracifus,perfefte denuoloco rcfcdionis unitus, ne cica­

trice quidem manifefta reiida.p.89.oleum Talci fingulare, & omnes proprietates defiderati adeo oleiTalci obtinens,elegans Coimeticum, poft if.annorum laborem, a nonnemine concinna tum,quod reperitur apud .DtfW.I-fWiTjPharmacop.Reg.editoCurfuChymicoiatis notum, p .n j. Inteftinum tenue ex vulnere acinacis in hypogaftrio dextro, transverfim, haud procul !a loco,ubi definit Ileon, diifedum,citra ta­

men mortis periculum,quia mira Naturae induftria inteftinum vulne­

ris externi drcumferentiaeapplutinatum fuit,ita ut optime caetercquin valens JaiiuSj tantum per inteftinum mloco kfionis apertum , excre­

menta egerere necefie habeat. Cafus hic fingularis paria in canibus tentandi occafionem fuggeJfit,pro vulnerum ralium,alioquin pericu- ldorum,in homine curatione feliciori, &fimiliter cani p. 143. poft apertum abdomen,inteiiinumileum eodem in loco diftedum,circum­

ferenti* vulneris ope futuras connexum fuit,&itra citra alium appara­

tum fanatum,cane per inteftinum itaapertumexcrementa itidem ex- cludente. p,u2. Lapides in i pia cordis fubftantia reperti, ρ. I27 cceci- tas fugaxinpueris,ei: cJculorum iu urethra genitorum extradione.

p.ij2.paiva\acevtaper venafeda egrefla. p.^.graviilim us & pericu-

E e 3 lolus

E R U D I T O R U M 211

iofas affe&US cum creberrimis.fanguinis vomitibus,ab hirudine in po­

tu deg-lutita,per cheriacam mediante animalis cum vomitu rejectione curatus, p.i88.putrefaftio artificialis corporum ficcorum & porofo- rum, intra 4 ,1.6. dies, m e d ia n te certa pafta.paio. pueri» mcnfium in- figniter barbatus,$c toto corpore, exceptis artubus, habitus virilis, ad inftar viri 30 annorum.

Inferti his.abferyationibus difcurfus funt vari i,quos ioter p.<5. de fe - bribus&febrifugisagitur.p.57 &158, ventilaturgeneratio animalium cx ovo, ita tamen,ut affirmativa videatur potior, p.itfr. inferitur inte­

ger tractatus D.Monginot Med.Pavif.dcfcbriumcura per ufum Qgin- quina:, anno,1680, ceu fcriptum anonymum ptimum Gallicc editus, cujus fijmma ,capita Calendis Martii pag. Adorum y6. exhibuimus.

p.i5>i.de ufu& noxafre^uentiorisfanguinismiffionis,cujus occafione iimul&in,refpirationis ufum,& fanguinis fulphurei ab aere nitroie quainticenfiancm fit i nquifitio.p. 217·. prolixe de alvi fluxibus inCpede tvatt atur: ficuti p.2<ic>.potus glacie refrigera tus,a nocumentis ipfi alias imputatis .vindicatur.

In anno tertie obfervand,! veniu£)t p.4. Cutis anatome /tam quoad papillas protuberantes,quam quoad glandulas poft cutis cribrum fi- ,tas.p,x<i.novaaneurirmatis curandiratio proponitur, qua occafione P.43.& 6;i. plura obfervatu digna circa varios aneurifmata curandi xnodos afferuntur, p.39. exhibetur ovum, Cometae figuram repraefen- tans.p.54. puella fine cerebro nata, loco cujus aqua liquida membra­

nas implevit, ubi fimul.deufibus cerebri&fpinalis medullas difquifi- tio inftituitur.p.jo. & 79. confirmatur modus mollificancii & in a- ptum edulium convertendi oifa, /nethodo ab Anglis nuperrime in­

venta, .& a nobis.Calendis Aprilis pag.A&.iod. Ceqq.defcripta. p.95. re­

fertur planta, famem &fitim fedans,in Scotia noviter reperta, p. 107·.

fig u ra humana in ovo exa&e repra;fentata,&-c.

Diflertationes inter, quas modo didis interjecitefunt, em-inent ift«e D». Comem, Ebrodun. Mathef. Prof. Pariide,colorum natura p. 85, 113,127,135. vanis,experimentis demon/irata, & ex p rin cipiis Optices, Bioptricesque dedqda,in quibus praster hoc,quod colorem modifica­

tum eile lumen oitendar,debilitatis in vifu fenum , confpicillorumque iisdemufitatorum varietatis rationem, non fecus ac Myopum, & his .oppoikorum Prcsbytum in vifu diverfitatis fundamenta^, cuj;iofe ex

u t A C T A

ftiajori minorive O yftallini convexitate explicat, & per camerae ob- fcurx phaenom ena eleganter declarat. Idem Autor pariter p. 39. foli- citus eft, ue Cometarum influxu, (de quorum Natura jam anno 1665,,

f c r i p t u m ediderat, ipfosque corpora de natura Planetarum, orbi ter­

rarum coxva demonftraverat) quomodo ex propria natura novo­

rum morborum aiitoreseflc queant: quo etiam pertinet difcuiftis ano- nymi in calce Volum. hujus p, 149. additus, de praefagiis cometarum, ftatuentisjilfes fauila potius quam finiftra praedicere; imo futuri iilos nequaquam effe indicia, cum illorum exortum faufti non fecusacin- faufli eventus aliquando confequantur.

m e t i A E l i s A N T O N I I BA U D R A N D

Ραηβηΐ Geographia ordine liter arum dtJpofitAi

Tomi duo.

Parifiis apud Stephanum Michalctji 6gz, in foL

D

Quantam fa n epotuit maxinsam adhibuit diligentiam, tum ut Geo­

graphiam veterem & nevam perpetuo parallelifmo inter fe conferret;

tum ut pleraque ex media aetate defumpta, &fcitu digna, quorum nullahactenusjmcntio fad a fuerat,adjiceretjtum etiam ut fingularum regionumaccuratas&commocJas di vifiones afferret, & quibus urbes

& provinciae a vicinis populis fignentur vocibus; quae denique recens dete(ft8eiintregiones;quidde his memoria dignum nirpera ea que ab

• u n o

E R U D I T O R U M azj