G azeta sponsorow ana przez: Pow szechnq Spółdzielnię Spożyw ców „Społem", Zakłady W ykonaw stw a Sieci Elektrycznych, Spółdzielnię Inwalidów „Pokój", Kombinat Państwo
w ych G ospodarstw Rolnych w Białej Nyskiej, Nyskie Przedsiębiorstwo Budowlane, Rolni
cz ą Spółdzielnię Produkcyjną w W yszkow ie Slgskim, Przedsiębiorstwo Hurtu S p ożyw cze
g o w N ysie, Przedsiębiorstwo Produkcyjno-U sługow o-H andlow e sp. z o.o. „Tarol".
Nr 17 (667) 24 sierpnia 1990 r. 400 zł
B Ę D Z IE C H L E B
Ż n iw a to d la m ieszczu ch a czę s to p u s te słow o. L w ią część la t a sp ęd za w dom u, a je ś li ju ż z niego się ru szy , n ie z w ra c a u - w a g i n a to, co d z ie je się n a p o7 la c h po o bu s tro n a c h szosy. Z a -
le d w ie n ie k tó rz y w id ząc ś c ie r- O pom oc i p rz e w o d n ik a p o p ro - riisko czy z a o ra n ą ziem ię k o n s ta siła m z a stę p c ę d y re k to ra ds. p ro tu ją : ju ż po żn iw ach . d u k c ji ro ś lin n e j P G R B iała N ys-
J a k o ra s o w y m ieszczuch p o sta k a, R y sz a rd a K ika.
n o w iła m ra z zobaczyć z b lisk a ,
j a k w y g lą d a ją p ra w d z iw e żn iw a. (D o ko ń czen ie na str. 41
Aż p rz y je m n ie p o p a trz e ć ! S uche, d o ro d n e z ia rn o zsy p u je się sz e ro k im s tru m ie n ie m
pę. W g łęb i K o p a B isk u p ia . 1 i n a p rzy czc-
Z nieludzkiej ziemi wspomnienia-ostatni etap
„N ad szed ł ro k 1042. R ok, ja k się p ó źn iej okazało, b ard zo z n a m ie n n y w w y d a rz e n ia i b o g a ty w w y p a d k i. T y m czasem sty czeń n ie z a p o w ia d a ł n ic dobrego. A zaczęło się od b ó lu głow y i s ta n u p o d g o rączk o w eg o , ta k ic h n o r m a ln y c h w p e w n y m sen sie o b ja w ów g ry p y , p rz e z ię b ie n ia czy ty m p o d o b n y ch chorób. P o k ilk u je d n a k d n ia c h (p a m ię ta m d o sk o n ale) g o rą c z k a p o d sk o czy ła i trz y m a ła się w g ra n ic a c h 40.5—41.0 sto p n i p rz e z cały ty d zień . M am a p ła k a ła , b e z ra d n ie z a ła m y w a ła ręce, a le n ie tr a c iła w ia ry . Po
ch o w a ła ju ż n a S y b e rii n a j s t a r szą z tr o jg a dzieci có rk ę, nie ch c ia ła te r a z w K irg iz sta n ie s tra cić je d y n e g o syna, w k tó ry m — p o d o b n ie ja k k a ż d a m a tk a — po
k ła d a ła w ie lk ie n a d z ie je . O jciec, n ie d a w n o w y p u szczo n y z ła g ró w (k tó ry c u d e m i n a d lu d z k im w p ro s t w y siłk ie m p rz y w ę d ro w a ł znad B iałego M orza w g łą b S y b erii, d a le k o za K ra s n o ja rs k , ab y n as s ta m tą d w yw ieźć), zab ie g ał te r a z 0 m o je z d ro w ie ja k m ógł. Był n a w e t w n ie d a le k im m ie js k im
„ s z p ita lu ”, a ra c z e j w p o m iesz
czeniu, k tó r e sta n o w iło n a m ia s t
k ę sz p ita la , a le d oszedł do w n io s ku, że ta m s y n a n ie um ieści.
T a m b o w iem w szy stk o w sk a z y w ało n a p e w n ą śm ierć. K irg isk a le p ia n k a , w k tó r e j m ie sz k a liśm y (a ra c z e j w eg eto w aliśm y ) n ie s tw a r z a ła m o ż e lep szy ch w a r u n ków , a le d a w a ła rzecz n ie z m ie r n ie w a ż n ą , rzecz, k tó r e j n ie m o g ły d ać n a jle p s z e n a w e t s z p ita le n a te j „ n ie lu d z k ie j zie m i”, d a w a ła tr o s k ę i m iłość. D aw ała, to ro d z in n e ciepło, k tó r e — ja k ż e często — s ta w a ło się n a jle p sz y m 1 n a js k u te c z n ie js z y m le k a rs tw e m . P a m ię ta m , ja k po około d z ie sięciu d n ia c h n ie u s ta ją c e j g o rą c z ki, m a ja c z e ń , p ra g n ie n ia , k tó re o g n ie m p aliło w a rg i, p o p ro siłe m
N ie p a m ię ta m , gdzie p rz e c z y ta łe m te n o p ty m is ty c z n y slo g an re k la m o w y :
U b ezp iecz się na ż y c ie — I sp o k o jn a głow a!
A gd y z a m k n ie s z o częta, U cieszy się w d o w a !
D z isia j slo g a n te n je s t ja k n a jb a r d z ie j n a czasie. P o ch ó w ek w ie le k o sz tu je . N ie k ażd eg o n a to stać. By n ie u tr u d n ia ć i ta k ju ż n ie ła tw e g o życia ty m , k tó rz y p o z o sta ją — w a rto się u b e z pieczyć.
U b ezp ieczen ia, k tó r e p ro p o n u je n a m „W esta” —* to g w a r a n to w a n e i sz y b k ie p o k ry c ie w sz e lk ic h sitrat p o w sta ły c h w w y n ik u n ie s z c z ę śliw y c h z d a rz e ń i lclęsk żyw iołow ych.
W śród is tn ie ją c y c h i p o w s ta ją c y c h n o w y c h firm u b ezp ie cze
n io w y ch — g o d n ą n a jw ię k s z e g o z a u fa n ia i p o le c e n ia je s t
„W E S T A ” !
Westa” wesprze cię w potrzebie
„N ow iny N y sk ie ” ro z m a w ia ją z d y re k to re m p rz e d s ta w ic ie lstw a Z a k ła d u U bezpieczeń „ W esta”, Jó z e fe m S k rz y n e c k im :
— O d k ie d y d a tu je się d z ia ła l
n o ść firm y i ja k i te r e n ona o b e j
m u je ?
— F ir m a ro z p o c z ę ła d ziałaln o ść w k w ie tn iu 1988 r o k u . W N ysie
„ W e sta ” f u n k c jo n u je od 1 w rz e ś n ia 1988 ro k u . J a k o p r z e d s ta w i
c ie lstw o o b e jm u je m y te r e n w o je w ó d z tw a o p o lsk ieg o z d e le g a t u r a m i w O p o lu d K lu c z b o rk u . D ą ż y m y do tego, b y w k a ż d y m w ię k s z y m m ie śc ie w o je w ó d z tw a , a ta k ż e w w ię k sz y c h g m in a c h
d z ia ła li r e - r e z e n tu j ą c y n a s d ele
gaci. U ła tw iło b y to firm ie k o n t a k t z ¡klientam i. N a sz ą d e w iz ą je s t b o w ie m b ły s k a w ic z n a lik w i
d a c ja szkód, cz y li ja k n a jk r ó ts z y o k res o c z e k iw a n ia n a w y p ła ty o d szkodow ań.
D zięki w y e lim in o w a n iu w ie lu z b ę d n y c h d o k u m e n tó w , k tó r e w p ra k ty c e je d y n ie u tr u d n ia ły p r a c ę m o żem y dziś soraiw nie i sz y b ko o b słu g iw a ć k lie n tó w . O b słu g ę u ła tw ia n a m ta k ż e k o m o u te r.
C z e k a m y ró w n ie ż n a te le fa x i
m e c h a n ic z n ą s e k r e ta rk ę , k tó r a b ęd zie in fo rm o w a ć k lie n tó w m. in.
o g o d zin ac h u rz ę d o w a n ia i fo r- macih u b ezp ie czeń .
— J a k w y g lą d a ta s p ra w n a d zia ła ln o ść w p ra k ty c e ? Czy k lie n t m u s i d łu g o czekać n a n a leżność?
— P ra k ty k u je m y w y p ła ty od
sz k o d o w a ń n a m ie js c u , n a ty c h m ia s t po o sz a c o w a n iu d a n e j s t r a ty. J e s t to k o rz y s tn e zw łaszcza d la ro ln ik ó w , k tó rz y n ie m u szą o d ry w a ć się od p ra c y , n ie tr a c ą czasu n a d o ja z d y i n ie pon o szą z tego ty tu łu d o d a tk o w y c h k osz
tów .
P o d o b n ą p r a k t y k ę p rz y ję liśm y w szk o łach , gdzie już n a d ru g ie j k o m isji le k a r s k ie j (tj. p o zak o ń czen iu lecz en ia i o k re ś le n iu sto p n ia in w a lid z tw a ) w y p ła c a "się od
szk o d o w an ie u b ezp ie czo n em u .
— J a k i je s t z a k re s d z ia ła n ia
„ W e sty ”?
— P ro w a d z im y u b ezp ie czen ia u m o w n e , czyli ta k ie , k tó r e lu dzie m o g ą z a w ie ra ć d o b ro w o ln ie.
M ożna p o w ied zieć, że n a ra z ie u b ezp ie c z a m y ty lk o fr a g m e n ta ry c z n ie . S y tu a c ja zm ien i się w sty c z n iu 1991 ro k u . S e jm i S e
n a t z a tw ie rd z iły ju ż u s ta w ę u - b ezp ie czen io w ą, z m ie n ia ją c ą cały d o ty ch cz aso w y sy s te m u b e z p ie czeń. U b ezp ieczen ia podzielone zo sta n ą n a życiow e i taw . pozo
sta łe . P o n a d to d o ty c h c z a so w a g a m a u b ez p ie c z e ń o b o w iązk o w y ch z o stan ie o g ra n ic z o n a do u b e z p ie czen ia b u d y n k ó w i sam ochodów od o d p o w ied zia ln o ści c y w iln e j.
C ałość u b e z p ie c z e ń b ę d ą m o gły p ro w a d z ić w y łą c z n ie sipółki i to w a rz y s tw a u b ezp ie czeń w z a je m n y c h po u z y s k a n iu zgody m i
n is tr a fin a n só w , a w ięc niie ty lk o PZ U , a le ró w n ie ż szereg in n y ch firm .
(D o ko ń czen ie na str. 2)
m a m ę sła b y m głosem , a b y n a ta r ła m i sto p y i p o rp aso w ała no
gi; p o czu łe m b o w ie m p rz e n ik a ją c e zim no. W p ó łśw iad o m o ści z a re je s tro w a łe m lę k w oczach m a tk i. Z a c z ę ła szybko d rż ą c y m i rę k a m i ro z c ie ra ć m o je nogi, ko
m e n tu ją c jed n o cz eśn ie, że w cale n ie są zim ne, a ra c z e j b ard zo n a w e t g o rące. W łożyła m i do u st te r m o m e tr. O d d y c h a łe m ciężko, ra z po ra z z a p a d a ją c w s ta n j a kiegoś p ó łistn ie n ia . W n im od
chodziłem , n ie ja k o , w czas m i
n io n y ch , b e z tro sk ic h , chłopięcych d n i — to zn ó w p o w ra c a łe m w k o sz m a r o ta c z a ją c e j n a s rzeczy w isto ści. O k ru tn e j i b e z n a d z ie j
n ej.
In a c z e j m ów iąc, z a p a d a łe m m a ja c z ą c w ja k iś n ie o k re ślo n y s ta n u to ż s a m ia ją c y p rzeszłość z rzeczy w isto ścią:
— M am o — z a p y ta łe m — czy m ogę zjeść p o m a ra ń c z e ?
•— W iesz p rzecież, że tu n ie m a p o m a ra ń c z — o d p o w ied zia ła ze łz a m i w oczach.
— A czy m ogę d o stać lem o
niady... t a k m i się chce pić.
— L em o n iad y ?... N ie możesz.
Z ro zu m , p roszę. C h y b a w iesz, że tu n ie m a ty c h rzeczy... O czym ty m ów isz?
— M am o — p o w ie d z ia łe m z ża le m w głosie — są. C h y b a Z ocha (m łodsza sio stra) m oże pod skoczyć do sk le p u i p rzy n ieść.
— Do ja k ie g o sk lep u ?... T u n ie m a sk le p u . T u nic n ie m a!...
— J a k to n ie m a — o d rz e k łe m sła b n ą c y m ju ż g ło sem — tam ...
n a rogu...
Z ro zp aczo n a m a tk a , n a su g estię m łodego w sp ó łm ieszk ań c a, o b ra ła z łu p in su ro w eg o z ie m n ia k a (k tó reg o n a szczęście m iała) i p o d a ła m i go do rę k i. J a d łe m p o w oli, k o m e n tu ją c led w o ju ż s ł y sz a ln y m i z ro z u m ia ły m głosem :
„n o w id zi m am a., a n ie m ów iłem , że są... p o m a ra ń c z e ”. P o p ro s iłe m jeszcze (nie w iad o m o dlaczego) o p o sta w ie n ie b a n ie k . T ę p ro ś b ę m a m a sp e łn iła bez w ięk szy ch przeszk ó d ; W p ra w d z ie , ja k m i p o te m o p o w ia d a ła , n ie by ły to b ań k i, lecz ja k ie ś k u b e c z k i i sz k la n k i. O s p iry tu s n a to m ia s ^ w ty m k r a ju w ieczn ej n ęd zy i b ra k ó w , n ie było n a szczęście tru d n o , w ięc „ b a ń k i” p o sta w io no. P a m ię ta m jeszcze ja k przez m głę, że k ie d y m ierzo n o m i zno w u go rączk ę, w y ją łe m z u s t t e r m o m e tr i p o d a ją c go m am ie, doj rż a łe m w ja k im ś c h w ilo w y m p rz e b ły sk u p rz y to m n o śc i rtę ć na k o ń c u p o d ziałk i, a w ięc p rz y c y frz e 42. U św ia d o m iłe m sobie w ty m m om encie, i e zbliża się ko
niec. S p o jrz a łe m jeszcze n a m a m ę i... z a p a d łe m w g łęb o k i sen.
N a z a ju tr z o b u d z iłe m się b ard zo słaby, a le ju ż bez g o rączk i. O - k a z a ło się, że p rz e ż y łe m kryzy-, sow ą noc w życiu. N a z a p y ta nie, ja k w y so k ą m ia łe m go rącz kę, m a m a o d p o w ied zia ła, że 41,9 sto p n i. P rz e ż y łe m ty fu s p lam isty . M iałem la t p ię tn a śc ie .
T y d zień p ó źn iej k o p a le m ro w y i tłu k łe m k a m ie n ie na d ro gę. k tó r ą n a p ra w ia liś m y . N ie o d zy sk a łe m w p ra w d z ie jeszcze peł n i sił, by ło ic h je d n a k w y s ta r czająco dużo n a • p o w ró t do p r a cy, a g łó w n ie po to, a b y odzys- (D o k o ń c ze n ie n a s tr . 3)
Kiedy rozporządzenia, zarządzenia i nakazy będą respektowane?
O d p o n a d m ie sią c a o b o w iązu je ro z p o rz ą d z e n ie m in is tra ry n k u w e w n ę trz n e g o , o k re ś la ją c e w y m ogi s a n ita r n e vr h a n d lu o k rę ż - n y m -u lic z n y m ś ro d k a m i spożyw czy m i i u ż y w k a m i (D ziennik U - sta w n r 39 z d n ia 21 c zerw ca 1990 ro k u ).
R o zp o rząd zen ie d o p u szcza do h a n d lu okrężn eg o , a w ięc i ulicz nego m ięso, a le je g o sp rzed aż m oże być p ro w a d z o n a w y łą c z n ie w m ie js c a c h w y zn aczo n y ch p rz e z m iasto czy gm inę.
W w y m ie n io n y m ro z p o rz ą d z e n iu c zy ta m y m ięd zy in n y m i:
— M iejsca w y zn aczo n e do sp rze dąży m ięsa p o w in n y m ieć t w a r dą n a w ie rz c h n ię o raz być z a o p a trz o n e w b ieżą cą w odę.
— L a d y i sto ły sp rzed ażo w e p o w in n y być p o k ry te b la c h ą alu m in io w ą, p ły tą la m in a to w ą lu b in n y m m a te ria łe m d o p uszczonym p rz e z P a ń s tw o w y Z a k ła d H igie
n y do k o n ta k tu z żyw nością.
—■ H a n d e l o k rę ż n y w y ro b a m i k u lin a rn y m i m oże być p ro w ad zo ny w w a ru n k a c h w y k lu c z a ją c y c h m ożliw ość b ezp o śred n ieg o k o n ta k tu ty c h w y ro b ó w z m ięsem oraz u n ie m o ż liw ia ją c y c h ich zepsucie lu b w tó rn e zanieczyszczenie.
N a ta rg o w is k a c h i w h a la c h ta rg o w y c h dop u szcza się sp rz e daż:
— g rzy b ó w (p rzez zbieraczy),
— śro d k ó w sp ożyw czych w y p ro d u k o w a n y c h przez p ro d u c e n - (D o ko ń czen ie na str. 2) O Z I S W N U M E R Z E *
• . O celach i zadaniach w ła d z rejonu mówi W iesław M ich o ń '—» kierownik rejonu •
¡Konui sklepy, komu.» — czyli ciqg dalszy sprawy prywatyzacji nyskiego handlu • Z prac stałych komisji Rady Miejskiej • Reforma w policji • Z historii m iasta: N ysa w latach przełom u 1945— 47 • Felietony • C oś z ryb • Krzyżówka panoramiczna.
Str. i
— rinw
NOW INY NYSKIE Nr 17 (H7)
C e l e m i z a d a n ie m w ła d z rejonu b ę d zie :
Aktywizacja zawodowa
# Maslzór budowlany O Ochrona środow iska
Z K IE R O W N IK IE M R E JO N! 1 W IE SŁ A W E M M IC H O N IE M R O Z M AW IA B EA TA C IC H B C K A .
— R ejo n o w a ł d m i n h t r a r j a t i ą- d o w a p rz y g o to w u je s i t » b tr a ie do r i M p M if r u s w o je j ł / ia l a ln o - 6ci. J a k p r/,e b ie * a ja p ra re ?
— J e s te ś m y w tr a k c ie o rg a n i
zacji b iu ra . Z a k ła d a m y , że tycz
n ie z b iu re m p ra c y w rejom ie z a tr u d n ia n y c h b ęd zie 57 o*ób. z czego 36 w sa m y m uTzędzie. Na p o c z ą te k p rz y jm ie m y zastę p c ę o- ra.z k ie ro w n ik ó w p oszczególnych driaió w . N a stę p n ie p rz e p o n » ,id z ;- m y ro zm o w y z b u rm is trz a m i i
■wójtami w sp ra w ie p rz e k a z a n ia n ie k tó ry c h p ra c o w n ik ó w , a tak że k o m p e te n c ji do re jo n u .
Na«;i.e b iu ro b ęd zie się m ieściło p rz y u l. K o le jo w e j w N ysie.
— O d czego rozp o ezn ie p a n sw o je u rz ę d o w a n ie ? J a k ie sta w ia p a n sobie cele i k tó re sp ra w y u w a ż a za n a jp iln ie js z e ?
— N a jw ażn ie jeze s;s eb ecn le kiw estie w y n ik a ją c e z p rz e p isó w o o ch ro n ie śro d o w isk a , n a d z o ru b u d o w la n e g o ł b iu r a p ła c y .
Ohoe n a ty c h m ia s to w a p o p ra w a sta n u o c h ro n y środw w i«ka n ie
je s t w te j ch w ili m ożliw a, n ie m n ie j b ę d ę dążyć do tego, b y ja k n a js z y b c ie j p o w s tr z y m a ć . jego d e g ra d a c ję i p rz y w ró c ić s ta n n a tu ra ln y .
K o le jn ą is to tn ą s p ra w ą je st tw o rz e n ie ła d u p rz e s trz e n i n a te re n ie m ia s t i w si. B ędę p iln o w ać, by ro z w ią z a n ia o p ra c o w y w a n e w p ra c o w n ia c h u rb a n is ty c z n y ch b y ły ściśle p rz e s trz e g a n e . N asze o sied la m u sz ą by ć ła d n e i fu n k c jo n a ln e . B ezp o śred n i n a d zór n ad p rz e s trz e g a n ie m re a liz a cji b u d o w n ic tw a zgodnie z p r a w em z a g o sp o d a ro w a n ia p rz e s trz e ń
nego i o b o w ią z u ją c y m i p rz e p is a m i b ęd zie sp ra w o w a ł a rc h ite k t, b ęd ą c y k ie ro w n ik ie m o d d ziału bod-ow nictw a w re jo n ie .
P o w a ż n y m p ro b le m e m je st ró w nież bezrobocie. W re jo n ie N ysy a k tu a ln ie (rozm ow a 8.08.90 r. — B.C.) bez p ra c y p o zo staje około 3.5 ty sią c a osób. B ędę za te m za
p o b ieg ać b ez ro b o c iu m . ki. p o prz e z p o ra d n ic tw o zaw odow e, a ta k ż e p o p rzez pom oc w zm ian ie k w a lif ik a c ji zaw o d o w y ch i o rg a n iz a c ję ro b ó t p u b liczn y ch . P o d e j
m ę w s p ó łp ra c ę z b u rm is trz a m i,
w ó jta m i i s a m o rz ą d a m i w z a k re sie a k ty w iz a c ji g o sp o d arczej zm ie rz a ją c e j do s tw o rz e n ia n o w y ch m ie js c p ra c y .
— W ja k ic h s p ra w a c h p o n a d to re jo « będzie o b słu g iw ał o b y w a te li?
— N a p y ta n ie to b ęd ę m ó g ł u - dzielić szczegółow ej odpow iedzi po d o k o n a n iu u z g o d n ień z p o szczególnym i g m in am i.
— J e d n y m z eełów , d la k tó r y c h p o w sta ły re jo n y , je s t n a d zór n ad d z ia ła ln o ś c ią sa m o rz ą dów te ry to ria ln y c h . J a k p an w i
dzi to w c o d z ie n n e j p ra k ty c e ?
— S ta w ia m y p rz e d e w szy stk im n a w s p ó łp ra c ę z sa m o rz ą d a m i m ia s t i gm in w ch o d zący ch w sk ła d re jo n u . A p łaszczy zn a do w sp ó łd z ia ła n ia je st b a rd z o sz e ro ka. P ie rw s z y d e m o k ra ty c z n y o r g a n w P olsce, ja k im je s t sam o rz ą d t e r3'to cialn y . n ie w ą tp liw ie z n a jd z ie w re jo n ie p o d p o rę w re a liz a c ji sw o ich zad ań . I ta k ie j pom ocy m oże i p o w in ie n od nas oczekiw ać. N a jw a ż n ie jsz a bow iem je s t w z a je m n a życzliw ość i zro zum ienie.
— A ja k ie sa p a n a życzenia na dziś?
— P ie rw s z a rzecz to szy b k ie i szczegółow e p rzeszk o len ie p rz y ję ty c h do r e jo n u p ra c o w n ik ó w , a ta k ż e sk o m p le to w a n ie n ie z b ę d n e j b ib lio te k i p rzep isó w p ra w n y c h o- ra z , ja k już p o w ied zia łem , stw o rz e n ie ży czliw ej a tm o sfe ry , k tó r a je s t p o d sta w o w y m w a ru n k ie m d o b re j w sp ó łp racy .
— D zięk u ję za rozm ow ę.
Kiedy rozporządzenia...
(D o ko ń czen ie ze s tr. S)
tó w w e w ła sn y c h g o s p o d a r
stw a c h ro ln y c h , o g ro d n iczy ch i h a n d lo w y c h , z w y ją tk ie m w ę d lin i w y ro b ó w w ę d lin ia r
skich.
Z godnie z ro zp o rz ą d z e n ie m tyi lu s tr a nie w olno w p ro w a d z a ć do o b ro tu w h a n d lu o k rę ż n y m :
— dziczyzny, p rz e tw o ró w m ię s nych, z w y łą c z e n ie m k o n se rw w p u szk ach , d ro b iu , tłu szczó w iw ie rz ę c y c h i ro ślin n y c h , grzy bów św ieży ch i p rz e tw o ró w g rzy b o w y ch , d ie te ty c z n y c h śro d k ó w spożyw czych o raz na p o jo w a lk o h o lo w y ch .
R o zp o rząd zen ie ja s n o i -je d n o znaczn ie o k re ś la w a ru n k i sp rz e daży m ięsa n a ta rg o w is k a c h o raz w y m ie n ia g ru p ę a rty k u łó w , k tó ry c h n ie w o ln o sp rz e d a w a ć na u licy lu b ta rg o w isk u .
Czy to ro z p o rz ą d z e n ie m in is tra je s t re s p e k to w a n e p rz e z h a n d ló w ców , w ła d z e p o rz ą d k o w e i s a n i
ta r n e m ia sta ?
W m o im p rz e k o n a n iu n a d z ó r n a d w y k o n a n ie m ro z p o rz ą d z e n ia m in is tra ze stro n y w sp o m n ia n y c h in s ty tu c ji je s t n ie d o sta te c z n y . W u p a ln e s ie rp n io w e d n i często m oż n a było sp o tk a ć osoby h a n d lu ją ce d ro b iem , w ę d lin a m i i w y ro b a m i w ę d lin ia rsk im i. N ag m in n ie sp rz e d a je się tłu szcze ro ś lin n e i zw ierzęce, n a b ia ł o raz ry b y .
N ie tru d n o w y o b razić sobie, w
ja k im s ta n ie z n a jd u ją się tłu s z cze ro ś lin n e i z w ierzęce o ra z k u r cz a k i n a ra ż o n e p rz e z k ilk a go
d z in n a siln e d z ia ła n ie p ro m ie n i słonecznych. W szystko się topi, ro z p ły w a , sta n o w i d o sk o n a łą p o ży w k ę d la m u ch i b a k te rii.
Czy ta k ą ży w n o ść m u sim y spo żyw ać?
N ie je s te m p rz e c iw n ik ie m h a n d lu ulicznego, n a to m ia s t je s te m z d e c y d o w a n y m w ro g ie m p ro w a d z e n ia go w w a ru n k a c h u r ą g a ją c y c h z a sa d o m s a n ita rn y m . Nie ro zu m iem , dlaczego t a k długo b e z k a rn ie h a n d lu je się tym . co je s t p ra w n ie zak a z a n e . G dzie są p rz e d s ta w ic ie le słu ż b p o rz ą d k o w y ch o ra z słu żb y s k a rb o w e j, a p rz e d e w sz y stk im s a n ita rn e j?
D laczego osoby p o sia d a ją c e licen c ję n a p ro w a d z e n ie d z ia ła ln o śc i h a n d lo w e j p o z w a la ją , by ich d o b re im ię by ło n a ra ż o n e na szw an k ? P y ta ń m o żn a b y ło b y po sta w ić zn aczn ie w ięcej. L ecz nie 0 lita n ię życzeń tu chodzi, a o p o d ję c ie d z ia ła n ia , k tó r e d o p ro w a d z i do u p o rz ą d k o w a n ia te j d ziałk i.
L iczę n a to. że o jco w ie m ia sta 1 ra jc o w ie szybko u p o ra ją się z is tn ie ją c y m b a ła g a n e m i b e z p ra w iem . T a rg o w isk a m ie js k ie b ędą m ie jsc e m k u p n a i sp rz e d a ż y ty ch to w aró w ' i p ro d u k tó w , k tó r e m o
gą być p rz e d m io te m h a n d lu u -
lifcznego. M. 2 E L W E T R O
Reforma w policji
1 s ie rp n ia b r. je d n o s tk a R U SW w N ysie z o sta ła p rz e m ia n o w a n a m ocą u s ta w y n a R e jo n o w ą K o
m en d ę P o licji, o b e jm u ją c ą sw o
im z asięg iem m iasto i g m in ę N y
sa - o raz 8 je d n o ste k te ren o w y c h (tj. in n y c h m ia s t i gm in).
J e d n o s tk i p o lic y jn e o b e jm u ją o b ecn ie k o m e n d ę i 4 k o m is a ria
ty w te r e n ie : G ro d k ó w , P aczków , K o rfa n tó w i O tm uchóW o ra z spe cja lis ty c z n y k o m is a ria t k o lejo w y n a s ta c ji P K P w N ysie.
Z m ia n ie u le g ły s ta n o w is k a służ bow e. N a szczeblu re jo n o w y m zlik w id o w a n o e ta t in s p e k to ra - re - fe r e n ta . N ow e s ta n o w isk a o b e j
m u ją : k o m e n d a n ta , n a c z e ln ik ó w w y d ziałó w , k ie ro w n ik ó w , d z ie ln i
cow ych, m ło d szy ch sp e c ja listó w , sp e c ja listó w i a sy s te n tó w .
Z m ien io n o ta k ż e sto p n ie. W k o rp u s ie szereg o w có w m a m y o- b e c n ie p o ste ru n k o w e g o i sta rsz e
(D o ko ń czen ie ■ na str. 5)
Z w ie lk im sm u tk ie m i żalem p rz y ję liśm y w iad o m o ść
o śm ie rc i *
ZON Y
n araeg o k o leg i i w sp ó łp ra c o w n ik a Z B IG N IE W A K I L IG A
W y razy głębokiego w sp ó łc z u c ia s k ła d a zespół r e d a k c y jn y
„N o w in N y sk ic h ”.
P r z e d s z k o l a k i d z ię k u ją
M ało je s t dziś z a k ła d ó w , k tó r e u d z ie la ją b e z in te re s o w n e j p o m o cy w o d n a w ia n iu lu b w y re m o n to w a n iu o b iek tó w o św iato w y ch . Do w y ją tk ó w należy K o m b in a t P G R B ia ła N y sk a. ,
P ra c o w n ic y z a k ła d u re m o n to w o -b u d o w la n e g o w y k o n a li s ta r a ń n ie i w te r m in ie p ra c e rem o n to w e w m iejsco w y m p rzed szk o lu .
W im ien iu p rz ed szk o lak ó w • - ra z w ła sn y m G R A Ż Y N A C IE - P Ł O W S K A — d y r e k to r p rz e d szk o la — za n a sz y m p o śre d n ic tw e m s k ła d a g o rą c e p odziękow a n ia d y re k to ro w i K P G R B ia ła Ny sk a A N D R Z E JO W I W Ó JC IK O W I o raz w sz y stk im p ra c o w n ik o m bio rą c y m u d z ia ł w re m o n c ie p rz e d szkola.
( Z )
Westa wesprze cię w potrzebie
(D o ko ń czen ie ze str. 1)
N a jp ro ś c ie j m ó w iąc — p o sia dacze b u d y n k ó w i sa m o ch o d ó w b ę d ą m ie li m o żliw o ść w y b o ru u - b eep ie czy ciela.
— W ja k ie g o ty p u u b ezp ie cze
n ia c h p rz e d s ta w ic ie lstw o się s p e c ja liz u je ?
— P ro w a d z im y u b e z p ie c z e n ia m a ją tk o w e i osobow e. W „W e- śc ie ” m o żn a u b ezp ie czy ć r u c h o m ości, m ie sz k a n ia , b u d y n k i, s k le py n a w y p a d e k k ra d z ie ż y z w ła m a n ie m , r a b u n k u , p o żaru , i in n y ch w y d a rz e ń losow ych. P o n a d to u b e z p ie c z e n ia życiow e in d y w id u a ln e 3 g ru p o w e , p o lisy p o sa gow e i Tentow e.
P o za ty m p rz y g o to w u je m y się do p ro w a d z e n ia in n y c h u b e z p ie czeń, n p . sa m o ch o d o w y ch , gdzie o w y so k o ści s k ła d k i n ie b ęd zie d ecy d o w ała p o je m n o ść sam ocho
du a n i jego m a r k a , a le w a rto ś ć . P o n a d to k a ż d y ® lie n t b ed zie m ógł
d o p aso w ać fo rm ę ubezpieczenia do zasobnoscś s w o je j kieszeni, m ie js c a g a ra ż o w a n ia czy umie
ję tn o śc i jeźd z ieck ich . S taw k i bę
d ą tu b a rd z o zró żn ico w an e.
— ' Czy w „W eście” m ożna u- bezp ieczy ć n p . glos, nogi, ręee...?
— Nde m a p ro b le m u z utx>z»
p ie c z e n ie m u n a s czegokolwiek.
W szystko je s t s o r a w ą dogadania : się obu stro n , u s ta le n ia w arun
k ó w i w y n e g o c jo w a n ia stawku W sp o m n ia n e ro d z a je ubezpie
czeń — c ie k a w e , a le i b ard zo ry»
zy k o w n e z a ra z e m — in teresu ją je d y n ie p ro fe sjo n a listó w . Ńasze śro d o w isk o je d n a k n ie m a takich w y m a g a ń a n i tr a d y c ji.
— Czy w sz y stk ie fo rm y ubez
p iecz eń p rz y n o sz ą firm ie zyski?
— N ie. w ia d o m o , że nie rn w sz y stk im m o ż n a zaro b ić, takie m y ś le n ie je s t n o n sen so w n e. Nie
o p ła c a ln e je s t n a p rz y k ła d ubez
p ie c z e n ie m ło d zieży szkolnej*
gdzie sk ła d k i n ig d y n ie p o k ry w a ją ko sztó w . In s ty tu c ja m usi mieć je d n a k cele społeczne, a w o*ol- n y m r o z r a c h u n k u i ta k zawsze w y jd z ie n a plus.
— D zięk u ję za rozm ow ę.
B EA T A CICHEOKA M A R IA N ŻELW ETRO
Komu sklepy, komu...
P ro b le m e m , k tó r y m ży je m ias to i z k tó r y m b o ry k a się k o m is ja r o ln ic tw a i z a o p a trz e n ia , je s t s p r a w a p ry w a ty z a c ji h a n d lu . N a te n w ła śn ie te m a t c z ło n k o w ie k o m is ji d y sk u to w a li. 1 ’ sierp n ia br.
P o s p o tk a n iu z p e rs o n e le m sk le p ó w m a ją c y c h p rz e jś ć w p ry w a tn e rę c e (p a trz : p o p rz e d n i n u m e r „N N ”) k ie ro w n ik W’y d z ia łu H a n d lu i U słu g K azim iera T r y t- ke z ap o zn ał ra d n y c h z o ś w ia d czeniam i, ja k ie złożyły załogi sk lep ó w . W szy stk ie (z w y ją t
k ie m je d n e j) z a d e k la ro w a ły chęć p rz e ję c ia i p ro w a d z e n ia w n ich d z ia ła ln o ś c i p r y w a tn e j n a w ła s n e k o n to . P ro b le m p o d sta w o w y je d n a k sta n o w iło u s ta le n ie ń o - w y c h s ta w e k czynszow ych, k tó r e — a b y u re a ln ić h a n d e l w b ra n y c h pod u w a g ę p la c ó w k a c h
— w ż a d e n sp o só b n ie m ogą ko re s p o n d o w a ć z u z y s k a n y m i n a sp ó łd zielczy ch p rz e ta rg a c h .
Co do sp osobu u s ta la n ia ty c h że s ta w e k — z d a n ia w śró d ra d n y th by ły p o d zielo n e. P o s tu lo w ano, by n ie r o z p a try w a ć k a ż d e go p o d a n ia in d y w id u a ln ie , n a to m ia st u s ta lić s ta w k ę w z a le ż n o ści od b ra n ż y i lo k a liz a c ji sk le p u (czynsz w s k le p a c h o b r a n ży spożyw czej m ia łb y być nieco
ta ń sz y , je ś li zaś ch o d zi o poło
żenie — d ro ż e j b y ło b y w skle
p a c h w c e n tr u m m ia sta , ta n ie j
■— n a je g o p e ry fe ria c h ). In n i czło n k o w ie k o m is ji b y li zdania, iż n a le ż y ro z p a trz y ć k a ż d e po
d a n ie z o so b n a, u s ta la ją c czyn
szow e „ w id e łk i”, w g ra n ic a c h k tó ry c h m u s ia łb y się zm ieścić p rz e d s ta w ic ie l P rz e d s ię b io rs tw a G o sp o d a rk i K o m u n a ln e j p ro w a d zący n e g o c ja c je z z a in te re s o w a n y m i. W re z u lta c ie to w ła śn ie ro z w ią z a n ie p rz y ję to . U stalo n o w stę p n ie , że czy n sz w sk le p a c h b ra n ż y sp o ży w czej w I s tre fie m ie js k ie j b ęd zie się w a h a ł w g ra n ic a c h 40—60 ty s. zł za 1 m e tr k w , w s tre fie U — 30—45 ty s. zł za 1 m kw ., n a to m ia s t sk le p y b ra n ż y p rz e m y sło w e j (sze ro k o p o ję te j, in a c z e j: n ie-sp o ży w czej) czynsz b ęd zie się w a h a ł od 50 do 80 ty s. zł za 1 m kw . J e śli ch o d zi e p la c ó w k i h a n d lo w e i u słu g o w e b ę d ą c e ju ż w d y sp o z y c ji u ż y tk o w n ik ó w p r y w a t
n y ch : p o sta n o w io n o w y n e g o c jo w ać z n im i now e. p ro p o r c jo n a l
n e do p o n ie sio n y c h p rzez n ich ’ n a k ła d ó w in w e sty c y jn y c h , s ta w k i czynszow e. S k le p y , z k tó ry c h z ało g i zre z y g n o w a ły (a je s t ich za le d w ie k ilk a ) p ó jd ą pod m ło - te k .
B. Ł A B U T IN
Z p r a c s ta ły c h kom isji R a d y M ie js k ie j
Sprawy ZUP II ciąg dalszy
K o n tro w e rs y jn a s p r a w a Z U P II n a d a l a b s o r b u je b u rm is trz a i ra d n y c h . Z u w a g i n a d w a spo
rz ą d z o n e z d w ie m a ró ż n y m i f i r m am i z a g ra n ic z n y m i k o n tr a k ty o tw a rta p o z o sta w a ła k w e s tia p ra w n e j w ażności obu u m ó w o- ra z ic h re a liz a c ji.
, 30 lip c a b r. o d b y ło się w sp ó l
n e pos.iedze.nie z a rz ą d u g m in n e go i k o m isji g o sp o d a rc z o -fin a n sow ej, p o św ięco n e m .in. te m u p ro b le m o w i
B u rm istrz J a c e k S u sk i p o in fo r m o w a l z e b ra n y c h o ro z m o w ach z p rz e d s ta w ic ie le m f ir m y a m e ry k a ń s k ie j p a n e m D o liń sk im , jed n a k z p o w o d u m a ło k o n k re tn y c h p ro p o z y c ji ze stro n y D o liń sk ieg o p o stan o w io n o re a liz a c ję p o ro zu m ie n ia z n im i z a w a rte g o o d ło żyć, n a to m ia s t re a liz o w a ć u - mo/wę ż f iim ą zach o d n io n ie m ie c k ą, k tó r a to u m o w a o p iew a n a sp rz e d a ż 5 ty s. to n złom u i m a by ć s fin a liz o w a n a do k o ń c a sie rp n ia b r . D o z a g o sp o d a ro w a n ia czy też sp rz e d a ż y p o z o sta je w ięc jesz cze k ilk a ty s ię c y to n rd z e w ie ją
a e j w z a s tra s z a ją c y m te m p ie k on s tr u k c ji Z U P II.
W zw iązk u z lic z n y m i in te r w e n c ja m i m ie sz k a ń c ó w m ia s ta d o ty c z ą c y m i d zik ieg o — ja k go n a z w a n o — p rz e ta rg u zorganfzo w a n e g o p rz e z S p ó łd zieln ię M iesz k a n io w ą w N y sie n a lo k ale skle p ow e b ę d ą c e w je j gestii, n a po sied zen ie zap ro szo n a z o s ta ła p re zes z a rz ą d u SM T e re s a / m u d a w ra e z w ic e p rz e w o d n ic z ą c y m R a dy N a d z o rc z e j te jż e spółdzielni R y sz a rd e m T u szy ń sk im . R a d n i p o in fo rm o w a li p rz y b y ły c h o in te r w e n c ja c h ze stro n y p e rs o n e lu sp rz e d a n y c h sk lep ó w , a ta k ż e sp o łeczeń stw a, k tó r e sizukało p o m ocy u b u rm is trz a , R a d y M ie j
sk ie j, a ta k ż e M K Z N S Z Z „S oli
d a rn o ś ć ”. Z w ró co n o ta k ż e u w a gę n a fa k t, iż ta k w y so k ie sta w ki czynszu, ja k ie u z y s k a n o w d ro dze p rz e ta rg u godzą w d o b ro społeczne, gdyż • h o r r e n d a ln y czy n sz n a ty c h m ia s t odboje się n a c e n a c h o fe ro w a n y c h to w a ró w . Za rz u c o n o sp ó łd zieln i d z ia ła n ie z po zy cji m o n o p o listy , s z u k a n ie p ie
n ię d z y k o sz te m in te re s u sp o leea- nego; p o p rz e z p o ś re d n ie o b ciąż a
n ie m ieszk ań có w , a w ięc człon
k ó w sp ó łd zieln i. W o d p o w ie d z i p a d ło sfo rm u ło w a n ie . iż p o p n e * w y so k ie czynsze zm usi się h a n d lu ją c y c h do w ię k sz e j oiperat.w r ności, do zw ię k sz e n ia o b ro tó w , co p rz e c ie ż dia m ia s ta b ęd zie k o rzy stn e.
P o w y m ia n ie zdań. podczas kłA r e j p rz e d s ta w ic ie le sp ó łd zieln i za rz u c ili zarząd o w i giminy w k r a c z a n ie w k o m p e te n c je z a r z ą d u sp ó ł d zielni i R ad y N ad-zor^zej, n ie u - s ta lo n o n icze g o k o n k re tn e g o , u - sly szan o n a to m ia s t o m a ją c y m się odbyć k o le jn y m p rz e ta rg u n a n a s tę p n e 14 lo k a li. Co u z y sk a n o od sp ó łd z ie ln i? J e d y n ie zobow ią zande o z a c h o w a n iu b ra n ż y w lo k a la c h p o ło żo n y ch w o d d a lo n y c h od c e n tru m p u n k ta c h (z n - s ta tn ie j ch w ili — s ta w k i u z y s k i n e pode za j d ru g ie g o p rz e ta rg u okazały* się jeszcze w yższe, za je d e n z lo k a li u z y s k a n o 312 ty s . zł za 1 m e tr kw .). T a k w ię c s ta n ę ło n a ty m , że m a m y w Ny’
sie lo k a le ocz,ynszoiwane w y ż e j n iż n a M a r s z a łk o w s k ie j w W a r szaw ie. P y ta n ie ty lk o , gdzie w ty m w s z y stk im m ie js c e n a in te r e s spo łeczn y ?
B. Ł a b u tin
N r 17(667) NOW INY NYSKIE Sfr. 3
Z nieludzkiej ziemi wspomnienia - ostatni etap
Ratujmy się
O sto p n iu z a g ro ż e n ia z d ro w o t n e g o w y n ik a ją c e g o z n a r a s ta j ą cego h a ła s u o ra z z a g ę sz A e n ia s p a lin sa m o c h o d o w y c h w c e n t r u m N ysy n ie w szyscy ch y b a z d a je m y sobie s p ra w ę . W ielu lu d z i n ie p o d e jrz e w a n a w e t, że u czu cie zm ęczen ia, s ło d k i sm a k w u sta c h , prieczenie • sp o jó w e k
•c z u , n a p a d y k a sz lu , ro z d r a ż n ie n ie, o s ła b ie n ie p a m ię c i — to w y n ik d z ia ła n ia s u b s ta n c ji ch em icz n y c h p o ch o d zący ch ze s p a lin s a m o c h o d o w y c h .' D o d a tk o w y m czyn n ik ie m w p ły w a ją c y m n ie k o rz y s tn ie n a z d ro w ie je s t h a ła s , p o -
Kiedy nad
Je z io ro N y sk ie od p ew n eg o cz a su p rz e s ta ło być m ie jsc e m bez p ie c z n y m i p rz y je m n y m . Z a ró w n o n a p o lu n a m io to w y m , ja k i po p la ż y z a c z y n a ' po zachodzie sło ń c a k rą ż y ć m n ie j lu b b a rd z ie j a g re s y w n y p ija n y ć le i» e n t k r a j o b ra z u . Je g o „ d z ia ła ln o ś ć ” je s t n a jb a r d z ie j w id o czn a tu ż po zam k n ię c iu d y sk o te k i.
S y g n a ły d o c ie ra ją c e od tu r y s tó w i w czaso w iczó w n ie n a p a w a ją o p ty m iz m e m . W ielu lu d zi boi się p ó jś ć n » ro m a n ty c z n y s p a c e r n a d w o d a m i je z io ra , by n ie n a ra z ić się n a c h u lig a ń s k ie za c z e p k i czy, ćo g o rsz a , n a po
bicie.
K ie d y w re sz c ie n a d Je z io re m N y sk im z a p a n u je sp o k ó j?
Z ty m p y ta n ie m z w ró c iła m się d o szefa P o s te r u n k u W odnego Po lic ji. k o m is a rz a S ta n is ła w a K uź
■ ntńskitgo, k tó r y p o w ie d z ia ł:1
— K lie n te la O śro d k a W y p o czy n k o w e g o O SiR w b ie ż ą c y m ro k u a a sa d n ic z o się z m ie n iła . D o tąd n a p o lu n a m io to w y m g o ścili s ta li b y w a ic y i n a jb ie d n ie js i t u r y -
w o d u ją c y s ta n y z n e rw ic o w a n ia i o sła b ie n ia s łu c h u .
P o z a z d ro w o tn e szk o d y to p ę k a n ie m u ró w w p iw n ic a c h , czę
sto z a b y tk o w y c h k a m ie n ic w c e n t r u m m ia s ta , sp o w o d o w a n e w s tr z ą s a m i ru s z a ją c y c h z p rz y s ta n k ó w a u to b u s ó w . L u d z ie w o b a w ie p rz e d ty m i z ja w is k a m i b o ją się o tw ie ra ć o k n a. O d k il
k u la t p o ru s z a się s p ra w ę z a m k n ię c ia c e n tr u m m ia s ta d ta r u ch u k o łow ego. W iąże się to z o - p ra c o w a n ie m p la n ó w i w y k o n a n ie m p ra c być m oże k o sz to w n y c h i n ie n a jp iln ie js z y c h .
S ą je d n a k p ro s te sp osoby po
p ra w ia ją c e is tn ie ją c y s ta n zag ro że n ią : m o ż n a by n p . p rz e s u n ą ć p rz y s ta n k i a u to b u s o w e p oza bło
jeziorem będzie
ści. W ty r a sezo n ie n a to m ia s t w ięk szo ść z n ic h p rz e n io sła się d a le j, n a te r e n zato czek , w p o b liże ż w ira k ó w , gdzie k o c z u ją n a dziko. Ci, k tó rz y p o zostali, n ie m o g ą się z a a d o p to w a ć z p o w o d u h a ła ś liw e j m łodzieży, k tó r a n ie w y je c h a w sz y n a w a k a cje, o d p o czy w a i b a w i się n ad je z io re m . S tą d te ż w ie le sk arg .
B ra k o g ro d z e n ia w o k ó ł p o la n a m io to w e g o p o w o d u je , że n ie je s te ś m y w s ta n ie n a le ż y c ie za
bezpieczyć o śro d k a.
Z jeżd ża się tu ró ż n y p o d e jrz ą n y e le m e n t, k tó r y m oże z ła tw o ścią d o trz e ć 1 do n a m io tó w p r a k ty c z n ie z k a ż d e j « tro n y . I w łaś n ie w te d y , k ie d y w czaso w icze c h c ą spać, ro zp o czy n a się n ocne p ija ń s tw o i h u la n k i.
W ed łu g p ie rw o tn y c h p la n ó w n a sz p o s te ru n e k m ia ł z a ją ć do
g o d n e m ie jsc e w n o w y m b u d y ń k u O SiR , u m o ż liw ia ją c e o b s e r
w a c ję całeg o rozległego te r e n u . D ziś n ie s te ty z n ą jd u je się ta m k a w ia rn ia .
N aszy m p ro b le m e m są n ie ty l
k i m ie sz k a ln e , ro z s u n ą ć „b liźn ia czo” u s ta w io n e p rz y s ta n k i, zm u sić w sz y stk ic h k ie ro w o ó w do o- g ra n ic z e n ia p ra c y s iln ik ó w n a ja ło w y m b ie g u (m a n d a ty k a rn e ), w sz e lk im i d o s tę p n y m i m e to d a m i w łączy ć c a łą społeczność m ia sta do p rz e c iw s ta w ia n ia się is tn ie ją c e m u zag ro żen iu .
M ożna te ż w y k o rz y sta ć in n e p ro s te sp osoby z a p ro p o n o w a n e p rz e z fach o w có w , le p ie j z n a ją cych t e p ro b le m y .
W p rzy szło ści n a le ż a ło b y w y p ro w a d z ić ru c h k o ło w y p oza cen t r u m m ia sta , z a m ie n ia ją c je w te r e n sp a c e ro w o -h a n d lo w y .
Z b ig n iew M azu rk iew icz le k a rz
bezpiecznie?.
ko n o cn e h a ła sy , a le ta k ż e p o ż a ry i u to n ię c ia , k tó r y m to w y p ad k o m w ty c h w a ru n k a c h n ie moż n a zapobiec w sposób zd ecy d o w a n y . N isk i p o zio m w o d y po
n a d to u n ie m o ż liw ia n a m p ły w a n ie ło d zią w okolicy d z ik ie j p la ży.
Z a is tn ia ły p ro b le m m o żn a by ro z w ią z a ć np. p rz e n o sz ą c m ło dzież n a tzw . d zik ie p o le n a m io to w e, z n a jd u ją c e Się n a górce, oczyw iście po u p rz e d n im w y k o n a n iu p rz e z O S iR u ję c ia w ody.
S ta li b y w a lc y n ie m u sie lib y w ów czas u c ie k a ć w d z ik ie i n ie b e z p iecz n e re jo n y je z io ra , a m ło dzież m o g łab y się sw o b o d n ie baw ić.
P o n a d to n a le ż a ło b y w reszcie o d p o w ied n io ogro d zić te re n , ta k by n a p o lu n a m io to w y m p rzeb y w a ły ty lk o osoby z a m e ld o w a n e w o śro d k u , a po w a ła c h i p la ży p rz e s ta ły jeźd z ić sam ochody.
O tw a rte g o o b ie k tu , n ie ste ty , n ie sposób d o b rze u p iln o w ać.
B E A T A C IC H E C K A
(D o ko ń czen ie ze str. I)
k ać u tr a c o n ą przez c h o ro b ę „ n o r m ę ” ch leb a , k tó r a d la p r a c u ją cych w y n o siła 800 g ra m ó w , d la nie p ra c u ją c y c h n a to m ia s t ty lk o 400. O jciec, k tó r y b y ł „ b ry g a d ie re m ” p rz y te j n a p ra w ie , ro b ił w szy stk o , co m ógł, ab y m n ie oszczędzać, s a m je d n a k był n a d zo ro w an y , w ięc p ra c o w a ć m im o w szy stk o tr z e b a było, a n ie b y ła to p ra c a le k k a . S iły je d n a k c u d e m w ra c a ły . R a to w a ła m n ie w d u żej m ierze b ia ła c e b u la , k tó r-ą n a szczęście m o ż n a b y ło od czasu do c zasu k u p ić . Z a ro b k i by ły m a r n e (80 r u b li n a m iesiąc), a cen y (poza C hlebem i so lą o- ra z rzep ą) ra c z e j w y so k ie. K i
lo g ra m np. su szo n y ch m o reli, k tó r e czasem m o żn a było k u p ić n a k ir g is k im bazarze, k o sz to w a ł 30 ru b li. N a jła tw ie js z y do zdo
b y c ia w ty m k r a j u w ieczn y ch b ra k ó w a b so lu tn ie w szystkiego, co je s t n ie z b ę d n e do e g z y ste n cji, b y ł alk o h o l. I pod ty m w zglę d e m n ic się w ty m sy ste m ie do dziś n ie zm ieniło.
L u ty p rz e sz e d ł b e z b a rw n ie . W m a rc u n a to m ia s t w y p a d k i po to czyły się ta k n a g le i w ta k o s z a ła m ia ją ę y m w p ro s t tem p ie, że dziś ju ż p o z o sta ły w p a m ię c i p o je d y n c z e ty lk o ob razy .
O d ja z d o jc a do fo rm u ją c e j się w p o b lisk im G o rczak o w ie je d n o stk i W ojska P olskiego.
W y jaz d m a tk i, k ilk a d n i póź
n iej, do G o rc z a k o w a w ce lu za
ła tw ie n ia sobie p rz y ję c ia do P o m ocniczej S łu ż b y K o b iet, m n ie do ju n a k ó w , a sio strz e do sie
ro ciń ca.
W y rz u c e n ie m n ie i je d e n a s to le tn ie j sio stry (w czasie nieobec no ści ro d zicó w ) z le p ia n k i. P rz y ję li n a s z n a jo m i P o lacy m iesz
k a ją c y w p o bliżu. P o w ró t m a tk i z w iad o m o ścią, że w sz y stk ie
p rz y ję c ia zo stały p o m y śln ie z a ła tw io n e i n a ty c h m ia s to w y w y ja z d w y n a ję tą a r b ą (k irg isk i wóz n a d w ó ch ko łach ) do G o rczak o wa. B ył p ią te k po p o łu d n iu .
W iększość n o cy sp ęd zo n a przy d ro d z e w p o b liżu F e rg a n y , gdzie n a s w y sad ził w y n a ję ty K irgiz n ie dow iózłszy do o d d alo n eg o o k ilk a n a śc ie k ilo m e tró w G o rcza
ko w a. za co w z ią ł za p ła tę . G łodni, zm a rz n ię c i i n ie w y s p a ni, a le u ra d o w a n i d o ta rliśm y w re sz c ie do W o jsk a P o lsk ieg o w G o rczak o w ie w so b o tę tu ż p rzed w ieczorem .
N ied zie la ra n o . M sza św ięta, spow iedź, k o m u n ia . P o lscy żoł
n ie rz e z p o lsk im i o rz e łk a m i na czap k ach . W szystko to w y d a w ało stę jeszcze w ie lk im sn em Ł a z iłe m p ra w ie c a ły d zień po obozie n ie m o g ąc d o czek ać sit;
p o n ie d z ia łk u , k ie d y to m iałem w łożyć n a sieb ie ju n a c k i m u n d u r.
N ie d o c z e k a łe m się je d n a k Jeszcze b o w iem teg o d n ia w ie czo rem ojciec o z n a jm ił, że jego je d n o s tk a o trz y m a ła ro z k a z p rz y g o to w a n ia się do n a ty c h m ia s to w ego w y ja z d u do P e r s ji i za
b ra n ia z* sobą ro d z in m ie sz k a ją c y c h w p o b liżu G o rczak o w a.
W p o n ie d z ia łe k ra n o o d je c h a liśm y do K ra sn o w o d z k a n a d Mo rz e m K a sp ijsk im . P a m ię ta m r a dość, k ie d y d o sło w n ie n a m o
m e n t p rzed w y ru sz e n ie m p o c ią gu z n a jo m i P o lacy , k tó r z y m nie i sio strz e u d zielili sc h ro n ie n ia d o ta r li do s ta c ji k o le jo w e j i wy je c h a li z n am i.
P o tem , po k ilk u d n ia c h p o dróży. b y ł p rz e ła d u n e k z p o c ią gu n a s ta te k i o d p ły n ię c ie do P e rs ji. P o k ilk u g o d zin ac h K ra - sn o w o d zk i t a „ n ie lu d z k a zie
m ia” z n ik n ę ły z h o ry zo n tu ...” . K A Z IM IE R Z C Y B U L S K I
sied lo n o z N y sy ogółem 6764 o- soby, w ty m 1526 m ężczyzn, 3304 k o b ie ty i 1939 dzieci i m ło dzieży. 30 c zerw ca 1946 ro k u w N y sie m ie sz k a ło 7331 P o la k ó w , a sześć m ie się c y p ó ź n ie j — 9877.
N a k o n ie c g ru d n ia 1947 ro k u N y sa Uczyła ju ż 12 579 m ieszk a ń ców. N a p ły w a ją p rz e s ie d le ń c y p rz e d e w sz y stk im ze w sch o d n ich te re n ó w w o je w ó d z tw a k a to w i
ckiego, z w o je w ó d z tw k ra k o w skiego i rzeszo w sk ieg o , p rz y b y w a ją ró w n ie ż r e p a tr ia n c i z M a
ło p o lsk i W sch o d n iej i W ołynia o raz re e m ig ra n c i z F ra n c ji. D a
n e z p a ź d z ie rn ik a 1947 ro k u w y k a z u ją , że w N ysie zam iesz
k u je 761 a u to c h to n ó w po w e ry fik a c ji n a ro d o w o śc io w e j, 2365 r e p a tr ia n tó w i 8556 p rz e s ie d le ń c ó w z c e n tr a ln e j P o lsk i. N iem có w w ty m czasie b y ło ty lk o 129 i 16 osób in n e j n aro d o w o śc i, p rz e w a ż n ie ży d o w sk iej.
P rz e k r ó j so cjo io g ican y sp o łe
cz e ń stw a n y sk ieg o ta m te g o o k re su w y k a z u je p rz e w a ż a ją c ą licz
b ę lu d n o śc i ro b o tn ic z e j. J e s t je j b o w ie m a ż 4200 osób. N a d r u gim m ie js c u z n a jd u ją się u rz ę d n ic y w liczbie 770 osób. W d a l
szej k o le jn o śc i m a m y k u p có w , rz e m ie ś ln ik ó w i w o ln e zaw ody.
T en d y n a m ic z n y i żyw iołow y w z ro st liczby lu d n o ści sp ow odo
w a ł konieczność' ja k n a jsz y b sz e go u ru c h o m ie n ia z a k ła d ó w p r a cy. W 1947 r o k u d z ia ła ły ju ż w
N ysie 32 z a k ła d y przem y sło w e, z a tr u d n ia ją c e łącz n ie 1954 osoby.
B ard zo szy b k o ro a w in ę la się sieć h a n d lo w a . N y sa p o sia d a ła w tym czasie 136 sk le p ó w . R ó w n ież r z e m iosło z a jm o w a ło w a ż n ą pozy
cję w w y tw a rz a n iu p o trz e b n y c h a rty k u łó w i u słu g , k tó r e szcze
g ó ln ie w ta m ty c h czasach były b a rd z o p o trz e b n e . C hodziło tu m ięd zy in n y m i o re m o n ty zd e w a s to w a n y c h k a m ie n ic i b u d y n k ó w in s ty tu c ji p a ń stw o w y c h , w ty m też i k o ścieln y ch .
W c ią g u p ie rw s z y c h d w ó ch lat p o w o je n n y c h ro zp o częły sw o ją d ziałaln o ść w N ysie p ra w ie w sz y s tk ie is tn ie ją c e do 'd z iś u rzęd y i in s ty tu c je .
T ru d n e p ro b le m y życiow e, z ja k im i sp o ty k a ła się lu d n o ść już z a m ie sz k a ła i p rz y b y w a ją c a dc m ia s ta , in te g ro w a ły ta k ró ż n o ro d n e po d w zg lęd em obyczajów i p rz y z w y c z a je ń g ru p y etn ic z n e O czyw iście z a g a d n ie n ia in te g r a c y jn e n ie ro z w ią z a ły się w te n sposób ca łk o w ic ie . jed n ak ż e w sp ó ln y ceł, ja k im s ta ła się od
b u d o w a m ia sta , s ta n o w ił b ard zo w a ż n y e le m e n t in te g ra c y jn y . O- ą ro tn n ą ro lę w tv m z a k re s ie o- d e g ra ł ta k ż e , a m oże praed e w sz y stk im , K ościół k a to lic k i, k tó r y od sam eg o p o c z ą tk u n ow ych d ziejó w m ia s ta sn e tn ia l funkcj«
je d n o cz ącą m ieszk ań có w .
(ciąg d alszy n a s tą p i' K A Z IM IE R Z Z A L E W S K I
Nysa w latach przełomu 1945-47
N
y sa p rz e d ro k ie m 1945 z a liczała się d o w a ż n ie jsz y c h m ia s t Ś lą s k a O p o lsk ieg o i o d g ry w a ła w w ie lu d z ie d z in a c h n ie p o ś le d n ią ro lę. D ane z 31 g ru d n ia 1943 ro k u p o d a ją , że zam iesz
k iw a ło ją 38 559 osób. W sty c z n iu 1945 r o k u licab a m ie s z k a ń - pó w w z ro sła d o o k o ło 45 000. B ył to czas w o jn y i w z ro st te n doko
n a ł się w n ie n o r m a ln y c h w a r u n k a c h . S p o ro lu d n o śc i p r z y b iło tu z te re n ó w za g ro ż o n y c h d z ia ła n ia m i w o je n n y m i, d u żo b y ło u c ie k i
n ie r ó w z z a jm o w a n y c h p rz e z w o js k a ra d z ie c k ie o b sz a ró w . N a te r e n ie N y sy z n a jd o w a ło się w ó w czas w iele o só b n a ro d o w o śc i n ie n ie m ie c k ie j, m ię d z y in n y m i P o la k ó w , k tó r z y p rz e b y w a li tu n a p rz y m u s o w y c h ro b o ta c h . Z n a c z n ą g ru p ę s ta n o w ili je ń c y w o je n n i. z a tr u d n ie n i w p rz e m y śle , p rz y b u d o w ie sc h ro n ó w i u r z ą - dizeń stra te g ic z n y c h , szczególnie R o s ja n z obozu w Ł a m b in o w i
cach . S ik iy b y ł tu ta k ż e n ie m ie c k i g a rn iz o n w o jsk o w y .
Z a b u d o w a m ia s ta w ty m cza
sie łącz y ła ze s o b ą e łe m e n ty ^ z a - b y tikowe (z a b y tk o w y c h b u d o w li b y ło około 350) z b u d o w n ic tw e m w sp ó łc z e sn y m , m n ie j w a rto ś c io w y m . o c h a r a k te r z e czy n szo w y m . D om ów m ie s z k a ln y c h N ysa p o s ia d a ła w ów czas 2430 i d y s p o n o w a ła p o n a d d ziesięcio m a ty s ią c a m i m ieszk ań .
M iasto m ia ło c h a r a k te r c e n tr u m roltn ic z o -h a ndl o wo - p r z e ra y - słow ego i s tą d te ż z ro d z ił się p o d z ia ł lu d n o śc i n a te tr z y z a s a d n icze p ro fe s je . P e ry f e rie z a m ie sz k iw a ła p rz e w a ż n ie h id n o ść ro l
nicza i ro b o tn ic z a , c e n tr u m zaś k u p ie c k a , rz e m ie ś ln ic z a i u rz ę d n icza.
N a k s z ta łto w a n ie s ię p rz e m y słu w N y sie w p ie rw s z y m rz ę dzie siln y w p ły w w y w ie ra ło za
p lecze ro ln icze. D lateg o te ż ro z w in ą ł sie tu p rz e w a ż n ie p r z e m y s ł śre d n i, szczególnie p rz e m y s ł p rz e tw ó rc z y , ro ln ic z y . Ł ą c z n ie czy»ijnycn tu b y ło p o n a d 20 z a k ła d ó w . k tó r y c h p ro d u k c ja z w ią z a n a b y ła z ro ln ic tw e m .
O p rz e m y s ło w y m c h a r a k te r z e
N y sy d e c y d o w a ły p rz e d e w s z y s t
k im z a k ła d y m e ta lu rg ic z n e W eig
la , fa b r y k a S tr a u c h a i S m id ta o ra z z a k ła d y N em a. Z ty c h trz e c h z a k ła d ó w u tw o rz o n o p o w o jn ie obecne Z a k ła d y U rz ą d z e ń P r z e m y sło w y ch . W czasie w o jn y p r o d u k c ja n y s k ic h f a b r y k — p o d o b n ie ja k w c a ły c h N iem czech — u k ie r u n k o w a n a b y ła n a p o tr z e b y w o jsk a .
N y sa p o s ia d a ła ta k ż e s to s u n k o w o d u żo z a k ła d ó w .rz e m ie ś ln i
czych, sk le p ó w i p rz e d s ię b io rs tw h a n d lo w y c h . N y sk ie f a b r y k i o ra z c a ły n ie m a l h a n d e l i rzem io sło z n a jd o w a ły się w rę k a c h p r y w a t
n y ch .
Is tn ie ją c e w N y sie p la c ó w k i k u ltu r a ln e , ta k ie ja k : te a t r , trz y k in a . m u z e u m , do m m u z y k i i tr z y d u ż e b ib lio te k i (d w ie p rz y k la s z to rn e i je d n a szk o ln a), k il
k a n a ś c ie szk ó ł p o d sta w o w y c h i śre d n ic h , to w a rz y s tw o n a u k o w e i w re sz c ie m ie jsc o w a p ra s a s t a n o w iły , że m ia sto o d g ry w a ło anaczm ą ro lę w śró d m ia s t 'ś l ą skich.
R o k HM6 d la tego p ięk n eg o i ro z w in ię te g o g o sp o d arczo m ia sta s ta ł się ro k ie m k a ta k liz m u , a le z a ra z e m n o w e j p e rs p e k ty w y . W y lu d n io n a , o k alec zo n a, s p a lo n a N y sa z o sta ła z a ję ta p rz e z w o jsk a ra d z ie c k ie 24 m aTca 1945 ro k u . Z n iszcz en ia w o je n n e się g a ły 80 p ro c. s u b s ta n c ji m ie js k ie j.
• m a ja tego r o k u n a s tą p iło o - ficjalm e o b jęcie m ia s ta p rzez a d m in is tra c y jn e w ła d z e p o lsk ie. W p o ło w ie m a ja N y sa liczy ła już 170 m ie sz k a ń c ó w n a ro d o w o śc i p o ls k ie j i k ilk u d z ie s ię c iu N iem ców . M ia sto p o w ra c a ło do ży cia m im o sw ałiisk g ru z ó w z a le g a ją cych u lic e , w y p a lo n y c h k ik u tó w jeszcze t a k n ie d a w n o św ie tn y c h b u d y n k ó w i r e lik tó w p rzeszło ści, m im o zn iszczo n y ch f a b r y k i u - rz ą d z e ń k o m u n a ln y c h , a ta k ż e m im o z d e w a s to w a n y c h i zniszczo
n y ch kościołów , w śró d k tó ry c h n a czoło w y s u w a saę pod ty m w zg lęd em kościół Sw . J a k u b a . S p u śc iz n a k u lt u r a l
n a w zo k re sie z a b y tk ó w a r c h i - fakUMuconycłt p o tu o sia n ie p o w e
to w a n e s tr a ty . Z p o n ad 350 w sp o m n ia n y c h ju ż z a b y tk ó w o - eala ło za le d w ie 53, a łe ja k ju ż w z m ia n k o w a n o , m ia sto - r m im o p o n iesio n y ch o lb rz y m ic h s t r a t m a te ria ln y c h — w ra c a ło do ży
cia w in n e j p o sta c i i w in n y ch b a rw a c h n a ro d o w y c h .
W k o ń c u g ru d n ia 1945 ro k u m ia sto liczyło 13 699 m ie sz k a ń ców , w ty m 5001 P o la k ó w . L icz
ba lu d n o ś c i p o ls k ie j w z r a s ta ć .ju ż te r a z b ęd zie z m ie sią c a n a m ie siąc, z ro k u n a ro k . L iczb a N iem ców m a le je w z w ią z k u z trw a-i ją c ą w la ta c h 1945— 1946 a k c ją w y sied leń czą. W ty c h ż e la ta c h duże z a g ro ż e n ie d la lu d n o śc i p o w o d u je e p id e m ia ty fu su . N iem cy, k tó r z y w ró c ili z p rz y m u so w ej e w a k u a c ji, p rz e p ro w a d z o n e j p rz e z c y w iln e i w o jsk o w e w ła dze n ie m ie c k ie p rz e d z b liż a ją c y m się fr o n te m — to p rz e w a ż n ie s ta rc y , k o b ie ty i dzieci, w y c ie ń czeni k ilk u m ie się c z n ą tu ła c z k ą , ty ra b a rd z ie j p o d a tn i n a d z ia ła n ie te j ch o ro b y . N a s k u te k sz a lejąceg o ty f u s u z m a rło w N y sie w la ta c h 1945—1946 P o la k ó w i N iem có w aż 1361 osób. A k cja w y sie d le ń c z a lu d n o śc i n ie m ie c k ie j zak o ń czy ła się w czerw cu 1946 ro k u . W m ie sią c u ty m w y
