Scenariusz lekcji: „Chwila w Troi” - jakie refleksje wywołuje wiersz Wisławy Szymborskiej?
Cele lekcji
a. Wiadomości:
* Uczeń wie, kim była Helena Trojańska oraz jak ona wyglądała; uczeń zna treść mitu trojańskiego;
uczeń wie, w jaki sposób Helena Trojańska została ukazana w utworze Wisławy Szymborskiej.
b. Umiejętności
* Uczeń umie zanalizować i zinterpretować utwór; umie znaleźć w nim odwołania do antyku; umie omówić ilustrację.
2. Metoda i forma pracy
Bezpośrednie - zapisanie numeru i tematu lekcji na tablicy; powitanie uczniów.
Pogadanka – za pomocą pytań uczniowie sami poznają niektóre zagadnienia.
Metoda oglądowa - praca z ilustracją, na podstawie obrazu uczniowie opisują wygląd Heleny Trojańskiej.
Zabawa dydaktyczna - kartka z pamiętnika.
3. Środki dydaktyczne
Grafika:
http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Helen_of_Troy.jpg Szymborska W., Wiersze wybrane, wyd. a5, Kraków 2000
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
1) Czynności wstępne - Witam uczniów; zapisuję numer, temat lekcji na tablicy, sprawdzam listę obecności.
Mówię uczniom, iż dzisiaj będziemy omawiać mit trojański.
Proszę jednego z uczniów, aby przypomniał treść mitu. Następnie wręczam uczniom tekst utworu Wisławy Szymborskiej.
„Chwila w Troi”
„Małe dziewczynki chude i bez wiary,
że piegi znikną z policzków,
nie zwracające niczyjej uwagi, chodzące po powiekach świata,
podobne do tatusia albo do mamusi szczerze tym przerażone,
znad talerza, znad książki, sprzed lustra
porywane bywają do Troi.
W wielkich szatniach okamngnienia przeobrażają się w piękne Heleny.
Wstępują po królewskich schodach w szumie podziwu i długiego trenu.
Czują się lekkie. Wiedzą, że piękność to wypoczynek, że mowa sensu ust nabiera, a gesty rzeźbią się same w odniechceniu natchnionym.
Twarzyczki ich,
warte odprawy posłów, dumnie sterczą na szyjach godnych oblężenia.
Bruneci z filmów, bracia koleżanek, nauczyciel rysunków, ach, polegną wszyscy.
Małe dziewczynki
z wieży uśmiechu patrzą na katastrofę.
Małe dziewczynki ręce załamują
w upajającym obrzędzie obłudy.
Małe dziewczynki na tle spustoszenia
w diademie płonącego miasta
z kolczykami lamentu powszechnego w uszach.
Blade i bez jednej łzy.
Syte widoku. Tryumfalne.
Zasmucone tym tylko, że trzeba powrócić.
Małe dziewczynki powracające”.
Przechodzimy do analizy i interpretacji utworu.
Pytam uczniów, o czym mówi utwór? Do jakiego mitu nawiązuje ten wiersz? Jak wyglądała Helena?
Pokazuję fotografię:
http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Helen_of_Troy.jpg
Proszę o omówienie ilustracji. Jak została ukazana Helena, jakie elementy scenografii znajdują się na fotografii? (Róże, gołąb, lusterko - zwracam uwagę na lustro, na które spoglądają dziewczynki w wierszu Wisławy Szymborskiej).
Następnie pytam uczniów, jak wyglądają dziewczynki? (Małe, chude, z piegami itd.).
Co robią? (Siedzą nad książkami, jedzą obiad, przeglądają się w lustrze).
Czy według poetki każda z dziewcząt może być piękną Heleną Trojańską, a co się z tym wiążę, stać się również przyczyną wojny, czyjegoś nieszczęścia? (Występować w pięknych szatach, chodzić po królewskich komnatach).
Pytam uczniów, jak należy rozumieć tytuł utworu „Chwila w Troi”?
Następnie proszę uczniów, aby napisali kartkę z pamiętnika pod wpływem inspiracji wierszem.
Dziewczęta niech wyobrażą sobie, że są pięknymi Helenami, chłopcy natomiast - tymi, którzy do nich wzdychają.
Np. pamiętnik Heleny:
Za dziesięć dwunasta, a tu włos jeszcze w nieładzie, sukienka gdzieś na dnie szafy leży.... Ach, jak zwykle, spóźnię się na tę imprezę... Co robić, co robić? A gdzie moja suszarka? Miałam dzisiaj nadzwyczajnie wyglądać, w końcu Piotrek tam będzie....
Np. pamiętnik zakochanego młodzieńca:
Kocha... nie kocha... nie wiem już sam, co mam robić? Dzień i noc wzdycham, patrzę, a Ona tylko się uśmiecha, tak jak do wszystkich. Zresztą, nie wysyła do mnie żadnego znaku, że mnie kocha,
żadnego...
b. Faza realizacyjna c. Faza podsumowująca
1) Utrwalenie wiadomości - Pytam uczniów, czy wszystko zrozumieli.
2) Zadanie pracy domowej - Jako pracę domową zadaję uczniom przyswoić sobie informacje podane podczas lekcji.
5. Bibliografia
Szymborska W., Wiersze wybrane, wyd. a5, Kraków 2000
