Przesłuchania na SB - Tomasz Patyra - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

TOMASZ PATYRA

ur. 1952; Lublin

Miejsce i czas wydarzeń Lublin, PRL

Słowa kluczowe Lublin, PRL, żeglarstwo, wyjazdy na Zachód, Norwegia, NATO, obóz dla uchodźców w Austrii, przesłuchania na SB

Przesłuchania na SB

Panowie, którzy robili wywiad na mój temat, zaczęli kręcić się w kamienicy, w której mieszkałem [przy ulicy Buczka 37]. Najpierw wypytali dozorczynię., która powiedziała, że jako młody człowiek wybiłem jej szybę piłką. To było moje dość duże przewinienie. Najśmieszniej było, jak robili wywiad z moją mamą. Pytali, co ja robię, jaki jestem, co myślę. Mama mi opowiadała, że na koniec ten oficer, który z nią rozmawiał, powiedział: „Pani w zasadzie na każde pytanie mi odpowiedziała, ale nic mi pani nie powiedziała. Niech mi pani powie, tak w ogóle to synowi się podoba w naszym kraju?”. A mama na to: „Pewnie tak jak panu” . Na tym to się skończyło.

Natomiast po powrocie z rejsu na Wyspy Owcze i do Norwegii, gdzie była baza NATO, byłem przesłuchiwany. Pytali, co widziałem, chodząc po tamtym porcie, czy coś niespodziewanego zobaczyłem w tej bazie. Ja mówię: „Najbardziej niespodziewaną dla mnie rzeczą to było to, że ja tam swobodnie po tej bazie chodziłem, a w Polsce to na nabrzeże handlowe wejść nie mogę. To mnie najbardziej zaskoczyło”.

Po zaledwie kilkugodzinnym pobycie w wiedeńskim obozie dla uchodźców, byłem dość intensywnie przesłuchiwany. Musiałem nawet rysować, jak budynki są rozmieszczone, jak tam ludzie mieszkają i tak dalej. Notabene, oni fatalnie tam mieszkali – na takiej sali gimnastycznej poprzedzielanej meblami. Każdy miał jakiś kącik. A ja mówię: „Myślicie, że ja zamienię to? Jestem lekarzem weterynarii we Włodawie, ode mnie tylko ksiądz jest ważniejszy. To mnie w ogóle nie nęci. Jak widzicie, i tak przyjechałem. Jakoś daję sobie z tym radę, żeby świat zobaczyć”.

(2)

Data i miejsce nagrania 2019-07-17, Lublin

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski