Rok XII Czerwiec 1937 r. Nr. 6
M I E S I Ę C Z N I K
D i e c e z j a l n y Łucki
T R E Ś Ć Z E S Z Y T U J* 5 >
D Z I A Ł G R Z Ę D O W Y Rozporządzenia Stolicy A postolskiej.
D e k re t stw ie rd z a ją c y c u d a błog. A n d rz e ja B o b o li—s tr . 151.
Rozporządzenia Władz Duchownych M iejscowych.
W sp ra w ie re k o le k c y j k a p ła ń sk ic h — s tr. 156.
Z m ia n y w śró d d u ch o w ie ń stw a — s tr. 156.
Rozporządzenia Prawno-Państwowe.
K o m isja M in iste ria ln a d la o ceny k sią że k i pom o cy sz k o l
n y c h z z a k re s u re lig ii rzy m sk o -k a to lic k iej d la szkół p o w sze ch n y c h , g im n a zju m i liceu m — s tr . 157
D Z I A Ł N I E U R Z Ę D O W Y
P a n P re m ie r o tw ie ra w y staw ę w L isk o w ie — s tr . 161.
J a k o rg an iz o w ać w y cieczki n a W y staw ę „ P ra c a i K u ltu ra W si” w L isk o w ie — s tr. 164.
A lfa b e ty c z n y sp is firm — s tr . 166.
O g ó ln o p o lsk i Z jazd K sięży P re fe k tó w — s tr . 168.
K o n g re s M a ry a ń sk i w W iln ie — str. 169.
Rok XII Czerwiec 1937 r. Nr. 6
M I E S I Ę C Z N I K
D i e c e z j a l n y Łucki
DZIRŁ URZĘDOWY
RozporządzeniaStolicy Apostolskiej
D E K R E T
stwierdzający cuda błog. Andrzeja Boboli W niedzielę 25 kwietnia r. b. w sali Konsystorza watykańskiego pałacu apostolskiego odbyło się w obe
cności Ojca św. Piusa XI uroczyste posiedzenie, p o d czas którego sekretarz św. Kongregacji Obrzędów od
czytał dekret tej Kongregacji w sprawie uznania i stwier
dzenia cudów przedstawionych w procesie kanoniza
cyjnym błogosławionego Andrzeja Boboli.
Tekst dekretu w tłumaczeniu polskim brzmi:
„Polska, ziemia szlachetna, szaniec wysunięty przeciw barbarzyńcom i nieprzyjaciołom Wiary katolickiej, szczyci się z posiadania niezliczonych synów, którzy krew swoją przelewali dla Chrystu
sa aż do dni naszych. W śród nich słusznie jedno z pierwszych miejsc zajmuje Błogosławiony An
drzej Bobola. Z rodziny senatorskiej, sławnej przez swe szlachetne pochodzenie i wielce zasłużonej ojczyźnie i wierze św. wybitnymi czynami—urodził się Andrzej Bobola w r. 1592; w roku zaś 1657 przez męczeńską śmierć swoją do większej jeszcze chwały podniósł sławny swój naród i Towarzystwo Jezusowe.
W ybitny ten bojownik, sławny także cuda
mi, wpisany został uroczyście przez Piusa IX, Papieża błogosławionej pamięci, w dniu 30 paź-
dziernika ro k u Pańskiego 1853 w poczet Błogo
sławionych. Ponieważ później okazało się, że no we cuda zdarzyły się za jego przyczyną, podjętą została w dniu 29 lipca 1924 r. sprawa k an o n i
zacji. Św. Kongregacja Obrzędów przesłała za
równo do arcybiskupa krakowskiego, jak i k a r
dynała wikariusza Rzymu, listy zalecające prze
prowadzenie na mocy swego apostolskiego auto
rytetu dochodzenia w sprawie podwójnego cu
downego uzdrowienia.
W dniu 22 stycznia 1936 r. ogłoszono dekret uznający ważność tych apostolskich dochodzeń i w ten sposób otwartą została droga do zbadania tych uzdrowień.
Pierwsze cudowne uzdrowienie zdarzyło się w Krynicy w archidiecezji krakowskiej w dniu 3 września 1922 r. Wdowa Id a H enryka Kopec- ka, z domu Turnau, licząca 46 lat, będąc dotkniętą chorobą kości, poddała się kuracji promieniami Roentgena. Wskutek tego podległa ciężkim o p a rzeniom brzucha. Jed n a z tych sparzelin miała roz
miary 15 i 12 cm., druga była mniejsza. Z oparze- lin tych utworzyły się wrzody cuchnące i ropie
jące, które lekarze uznali za nieuleczalne, chociaż nieśmiertelne. Po przyłożeniu do ciała chorej cząstki relikwii Błogosławionego Andrzeja Boboli i wezwaniu Jego imienia, Id a Kopecka n a ty ch miast wyzdrowiała tak, że poczuła się zdolną bez trudności udzielać pomocy chorej siostrze i udać się do kościoła. Badanie brzucha przy pomocy lu p y nie wykazało wrzodu, a pod dotykiem dłoni odczuwało się, że ikra na tym miejscu zamknęła się. Stwierdził to leczący ją lekarz przy zewnętrz
nym badaniu. Ten sam lekarz i doświadczeni wy
słannicy Sw. Kongregacji osądzili, że p rz e k ra cza to siły natury.
Drugie uzdrowienie zdarzyło się w tutejszym mieście 30 grudnia 1933 roku. Siostra Alojza Do
Nr. 6 M iesięcznik Diecezjalny Łucki 153
brzyńska ze Zgromadzenia Służebniczek Niepo
kalanej Maryi Pan n y zachorowała przy objawach
„pancreatitis acu ta” (owrzodzenie trzustki) i in
n ych chorób. Lekarze opiekujący się chorą, ek
sperci wybrani przez Św. Kongregację, zbiera
jąc się także razem, na podstawie wielu badań radiograficznych, stwierdzili, że nie mogłaby ina
czej być uzdrowioną, jak przy pomocy operacji chirurgicznej. Siostry zakonne i inne osoby po d jęły gorące modły o uproszenie opieki Błogosła
wionego Andrzeja. W dniu 22 grudnia choroba dosięgła kulminacyjnego punktu, lecz już dnia n a stępnego ta k się w ostrożności nasilenia uspo
koiła, że wszyscy eksperci zgadzają się w opnii, że wówczas nastąpiło uzdrowienie.
W dniu 17 marca ro k u ubiegłego odbyło się u J. Em. Kardynała Piotra Segura y Sayenz, po- stulatora sprawy, przedwstępne (antipraeparatoria) posiedzenie Św. Kongregacji dla omówienia tych dwóch cudownych uzdrowień, a za nim, w dniu 15-go lipca tego samego roku, posiedzenie wstęp
ne (praeparatoria) w pałacu Watykańskim, w dniu zaś 16-go marca r. b. posiedzenie generalne w obecności Jeg o świątobliwości Papieża Piusa XI.
Na tym ostatnim posiedzeniu wyżej wymieniony J. Em. Ks. K ardynał Postulator i relator sprawy przedłożył do dyskusji następujące pytanie:
Czy po zezwoleniu przez Stolicę Apostolską na cześć do Andrzeja Boboli jako Błogosławio
nego, autentyczność tych cudów nadaje się do celu, który jest przedmiotem dyskusji ?
Każdy z Ic h Em. Kardynałów, członków Św.
Kongregacji, prałatów i konsultorów wyrażał wła
sne swe zdanie. Jego Świątobliwość natomiast wstrzymał wygłoszenie Swego zdania do dnia dzi
siejszego, uroczystości św. Marka Ewangelisty, czwartej niedzieli po radościach wielkanocnych.
Jego Świątobliwość zarządził tymczasem, by zawezwać do Niego Ich Eminencje Kardynałów Kamila Laurentiego, prefekta Św. Kongregacji Obrzędów, i Piotra Segura y Sayenz, postulatora i relatora sprawy, a nadto p rałata Salyatore Na- tucci, generalnego prom otora W iary i mnie p od
pisanego niżej sekretarza, i po odprawieniu z naj
wyższą pobożnością świętej Ofiary Eucharystycz
nej, wygłosił tę opinię:
„Istnieje fakt dwóch cudów sprawionych przez Boga za przyczyną Błogosławionego Andrzeja Boboli, a mianowicie natychmiastowego i całko
witego uzdrowienia zarówno I d y Kopeckiej z cięż
kich oparzelin promieniami X, jak i siostry Aloj
zy Dobrzyńskiej z ostrej „pancreatitis” i polecił d ekret ten ogłosić i opublikować w Aktach Św.
Kongregacji Obrzędów.
Dano w Rzymie 25 kwietnia 1937 r.
Alfonso Carincl, sekretarz.
Camillo K ardynał Laurenti, prefekt.
Po odczytaniu powyższego dekretu zabrał głos generał Towarzystwa Jezusowego, O. Włodzimierz Le- dóchowski.
Ogłoszenie dekretu—mówił—wskazuje na wyraźne oddziaływanie Boga i zawsze miłości pełną Opatrzność.
Andrzeja Bobolę po jego strasznym męczeństwie w r. 1657, nie od razu, jak tylu innych męczenników, otoczono czcią powszechną. Po pierwszych objawach czci przez pierwsze czterdzieści lat prawie zapomniano o śmiertelnych szczątkach tego Męczennika aż do chwili, gdy cudowne zjawiska w r. 1702 okazały wy
raźną wolę Najwyższego gloryfikacji Jego bohaterskie
go sługi. Od owego czasu pamięć Andrzeja Boboli sta
wała się coraz bardziej przedmiotem miłości z jednej strony a nienawiści z drugiej. Miłością obdarzali p a mięć Andrzeja Boboli przede wszystkim nieugięci w wie
rze i przywiązaniu do Kościoła Chrystusowego syno
Nr. 6 M iesięcznik Diecezjalny Łucki 155
wie ziemi polskiej, nienawiścią — wrogowie Kościoła i Ojca św. w Rzymie. Ta miłość i ta nienawiść wzra
stały, im bardziej Andrzej Bobola zbliżał się do chwały Ołtarza. Nienawiść nieprzyjaciół Rzymu szła tak dale
ko, że kiedy nastąpiła beatyfikacja Andrzeja Boboli, władze rosyjskie poleciły na granicy wyrywać z b re wiarzy stronice z oficjum do Błogosławionego, aby przeszkodzić szerzeniu się czci do niego na ziemiach zagarniętych przez Rosję. Miłość z jednej a nienawiść z drugiej wzrosły jeszcze po słynnych objawieniach Męczennika dominikaninowi w r. 1819 w Wilnie, w któ
rych zapowiadał zmartwychwstanie Polski i fa k t, że w nie
podległej Polsce zostanie patronem. Zaiste wzruszającym jest w tym zrządzeniu Opatrzności, że fakt ten jest dziełem tego, który zjawił się w Polsce Zmartwych
wstałej, jako pierwszy w niej Nuncjusz a teraz zasia- dajęcy na Stolicy Piotrowej zawsze zachowuje dla n a szego kraju najczulszą miłość.
Kończąc dostojny mówca, prosił Ojca św. o p rz y jęcie pokornych, lecz najwyższych podziękowań nie tylko w imieniu Towarzystwa Jezusowego, ale i całej Polski, która w oczekiwanym wywyższeniu jednego ze swych synów widzi nowy prom ień chwały po d kreślający rolę Polski w rodzinie chrześcijańskiej.
Po przemówieniu O. Gen. Ledóchowskiego Ojciec św. polecił odczytanie d ekretu w języku włoskim i za
kończył uroczystość udzieleniem błogosławieństwa apo
stolskiego.
Rozporządzenia Władz Duchownych Miejscowych
W sprawie rekolekcyj kapłańskich
KURIA BISKUPIA Dnia 15 czerwca 1937 r.
ŁUCKA
S ekcja: W ia ry i M oraln.
gggg Czcigodnego Duchowieństwa Diecezji Łuckiej W związku przeprowadzanym remontem gmachu seminarialnego Kuria Biskupia odwołuje w bieżącym ro k u rekolekcje kapłańskie.
Jednocześnie Kuria zaleca Wielebnemu Ducho
wieństwu, aby w miarę możności odprawiło rekolekcje w jednym z domów rekolekcyjnych — w terminie dla siebie najdogodniejszym.
(— ) Ks. Prał. Sł. Żukowski
S zef S ekcji
(— ) Ks. T. Szuszkiewicz
W ioe-K anclerz
Zmiany w śród duchow ieństw a
Ks. prałat Piotr Milanowski przeznaczony na sta
nowisko dziekana i proboszcza w Ostrogu. Ks. kanonik K onrad Moszkowski — na stanowisko dziekana i p r o boszcza w Kołkach. Ks. Ja n Markul — na stanowisko dziekana i proboszcza w Kamieniu Koszyrskim. Ks.
Antoni Skrzypkowski na stanowisko proboszcza w Siel- cu. Ks. Leonard Samosenko — na stanowisko p r o boszcza w Dedei-kałach. Ks. Bolesław Żyliński — na stanowisko proboszcza w Ludwipolu. Ks. H en ry k Gra
bowski — na stanowisko proboszcza w Pow urku. Ks.
Nikodem Domański na stanowisko proboszcza w Wojt
kiewiczach. Ks. Wacław Domański mianowany wika
rym w Równem. Ks. J a n Szarek — wikarym w Oły- ce. Ks. Piotr A ndryka — na stanowisko proboszcza
Nr. 6 M iesięcznik D iecezjalny Łucki 157
do H u ty Stepańskiej. Ks. Rajmund Kozicz — na ta kież stanowisko do Myszakówki. Ks. Piotr Łowejko — do Mielnicy. Ks. Józef Śliwa — do Boremla. Ks. Sta
nisław Janaszek — do Kalinówki. Ks. Władysław Czy
żewski — do Pulemca, Ks. Józef Szczastny — do Ja- łowicz. Ks. Wacław Majewski — do Żytynia. Ks. Mar
celi Giżyński mianowany administratorem parafii w Kupiczowie Ks. Bonaw entura Burzmifiski — w ikariu
szem w Bereznem. Ks. Ja n Chojnacki — adm inistrato
rem parafii w Długoszyjach.
Rozporządzenia Prawno-Państwowe
KOMISJA MINISTERIALNA
dla oceny książek i pom ocy szkolnych z zakresu religii rzym sko-katolickiej dla szk ół pow szechnych,
gimnazjum i liceum.
Pan Minister Oświaty i Wyznań Religijnych W.
Świętosławski w porozumieniu z Komisją Szkolną E p i
skopatu Polski mianował przwodniczącego i członków rzeczonej komisji w składzie następującym:
Przewodniczący z nominacji ks. Władysław Kor- niłowicz (Warszawa). Członkowie: ks. dr. Adam Gert- sman z arch. lwowskiej, ks. Czesław Małysiak z arch.
krakowskiej, ks. dr. Jan Mauersberger, ks. Józef Olek
sy Salez., ks. Koronat Piotrowski z diec. siedleckiej, ks. dr. Aleksy Siara z diec. śląskiej, ks. J a n Szukal- ski z arch. poznańskiej, ks. dr. Mieczysław Węglewicz z arch. warszawskiej. Delegat Min. W. R. i O. P. ks.
Leśniewski.
Pierwsze posiedzenie organizacyjne odbyło się dnia 15 stycznia b. r. Drugą sesję wyznaczono na dzień 4 lutego b. r.
Instrukcja dla autorów składających swe podręczniki do oceny w K om isji ministerialnej.
Część I-a składanie do oceny
Podręczniki i książki pomocnicze dla uczniów mogą być przedstawione do oceny w czasie od 1 wrze
śnia do 1 października, inne książki i pomoce szkol
ne w czasie dowolnym. Czasopisma powinno się za
sadniczo składać po raz pierwszy do oceny z począt
kiem roku kalendarzowego (wyjątki są przewidziane w związku z ustępem drugim § 42 rozporządzenia o ocenie i używaniu książek, czasopism i pomocy szkolnych); następnie należy je stale nadsyłać, przy tym w razie wprowadzenia rozstrzygnięcia o dozwo
leniu każdego num eru z osobna, zgodnie z ustępami drugim i trzecim § 45 rozporządzenia o ocenie i uży
waniu książek, czasopism i pomocy szkolnych, każdy num er czasopisma dla młodzieży winien być p rzed
stawiony Ministerstwu w postaci gotowej przed jego rozesłaniem.
Liczba egzemplarzy maszynopisu lub dawnego druku z poprawkami i uzupełnieniami winna wynosić co najmiej 8, książki drukowanej w postaci wykończo
nej — 12. Przepis ten obowiązuje bezwzględnie w sto
sunku do podręczników i książek pomocniczych dla uczniów. Dla rękopisów lub maszynopisów książek dla bibliotek uczniowskich, a także dla książek do biblio
tek nauczycielskich mogą być czynione wyjątki, z za
strzeżeniem, że zmniejszenie liczby egzemplarzy (któ
ry ch jednak winno być co najmniej 2) przedłuża bieg oceny. Czasopisma dla młodzieży należy składać po raz pierwszy oraz nadsyłać stale w 6 egzemplarzach, czasopisma do bibliotek nauczycielskich—w 3 egzem
plarzach.
Postanowienie § 42 rozporządzenia o ocenie i uży
waniu książek, czasopism i pomocy szkolnych, doty- ozących przedstawiania do pierwszej oceny numerów, wydanych w ro k u poprzednim i bieżącym, należy w
Nr. 6 M iesięcznik D iecezjalny Łucki 159
zastosowaniu do nowych czasopism rozumieć w ten sposób, że wystarczą numery, wydane od chwili u k a zania się czasopisma w poprzednim ro k u k alendarzo
wym, nie ma zaś bynajmniej wymagania, by do oce
n y przychodziły tylko czasopisma, które już istniały przez cały ten rok.
Pomoce szkolne w postaci modelu lub w w yko
naniu próbnym mogą być składane w jednym egzem
plarzu; jeżeli są już sporządzone w postaci wykończo
nej — co najmniej w dwóch egzemplarzach.
Autor lub wydawca przesyła książkę lub pomoc szkolną do Wydziału Programowego D epartam entu I I Ministerstwa W yznań Religijnych i Oświecenia Publicz nego łącznie z podaniem do Ministerstwa, zawierają
cym prośbę o ocenę. W podaniu należy wymienić, zależnie od rodzaju książki lub pomocy szkolnej: imię i nazwisko autora(rki) wzgl. autorów(ek) dokładny ty tuł książki lub nazwę pomocy szkolnej, przedmiot, klasę typ szkolny, cenę (bez szczególnej kalkulacji), imię i nazwisko wydawcy względnie nazwę firm y wy
dawniczej wraz z dokładnym adresem autora czy wy
dawcy.
Gdy się przedstawia do oceny książkę w maszy
nopisie, tekst winien zawierać tytuły wszystkich ilu- stracyj, oraz — chociażby w postaci szkicowej — te wszystkie rysunki, które są niezbędne do zrozumie
nia treści (np. w książce matematycznej) ponadto n a leży załączyć pewną liczbę ilustracyj próbnych w wy
konanych już odbitkach, próbę okładki, oraz próbę p ap ieru i dru k u (2 strony druku, pokazując krój czcionek, szerokość i wysokość kolumny, szerokość wewnętrznego i zewnętrznego marginesu).
P rzy przedstawianiu do oceny nowego wydania książki lub zmienionej pomocy szkolnej należy także w podaniu lub załączniku do podania wskazać doko
nane zmiany.
Jeżeli ma być zachowana tajność, przesyłka jest adresowana w sposób następujący: Ministerstwo Wy
znań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Aleja Szucha 25. Do rąk własnych P a n a D yrektora D ep ar
tamentu II. W podaniu wymienia się wówczas, oprócz wskazanych powyżej danych, wybrane godło; podanie umieszcza się w zapieczętowanej kopercie, oznaczo
nej tym samym godłem. Godło musi być powtórzone na każdym egzemplarzu, nadsyłanym dla oceny; nie powinno byó natomiast na tych egzemplarzach, ani też na próbce okładki i druku, żadnysh napisów ani wskazówek, sprzecznych z założeniem tajności.
Decyzję o przystąpieniu do przeglądu i ponownej oceny określonej gru p y lub pomocy szkolnych, w myśl
§§ 21, 31, 39, 41, 52 i 64 rozporządzenia o ocenie i uży
waniu książek, czasopism i pomocy szkolnych Mini
ster Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego ogłasza w czerwcu przed rozpoczęciem tego roku szkolnego, w którym ma się odbywać ocena. Każda książka winna być dostarczona w ciągu września i października w 8 egzemplarzach, pomoc szkolna co najmniej w 2-ch.
Jeżeli na podstawie oceny, odbywającej się w myśl jednego z §§ 21, 31, 39, 41 i 52 rozpoprządzenia o oce
nie i używaniu książek, czasopism i pomocy szkol
nych, Minister W yznań Religijnych i Oświecenia P u blicznego uznał książkę szkolną za nienadającą się do użytku w obecnej postaci, ale jednocześnie wskazał warunki, których spełnienie umożliwi dozwolenie na czas dłuższy, autor lub wydawca, który dozwolenie to p rag n ie uzyskać, przedstawia książkę lub pomoc no wą albo nowe wydanie, projektowane samorzutnie. W celu uniknięcia przerwy w użyciu przez szkołę w sku
tek wygaśnięcia pozwolenia w myśl jednego z przyto
czonych paragrafów, winien to uczynić w ciągu naj
bliższego okresu jesiennego po otrzym aniu decyzji Mi
nistra W yznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
Jakkolwiek niezmienione wydania książek, według
§§ 22, 32, 40 i 65 rozporządzenia o ocenie i używaniu książek, czasopism i pomocy szkolnych, w ciągu ok re
Nr. 6 M iesięcznik Diecezjalny Łucki 1 6 1
su dozwolenia nie są poddawane ponownej ocenie, zmienione zaś choćby nieznacznie winny być pz-zed- stawione do oceny, nie należy tego uważać za upo
ważnienie do nieuwzględniania potrzebnych u d o sk o naleń. Autorzy i wydawcy są obowiązani do czuwania nad tym, aby zmiany, konieczne ze względu na bieg wydarzeń i postępy wiedzy, były wprowadzone w n o wych wydaniach. Z drugiej strony jednak przy nie
wielkich zmianach treści należy unikać takich zmian w paginacji, w liczbowaniu rozdziałów, ćwiczeń, zadań i t. p., któreby utrudniały korzystanie w dalszym ciągu z wydania poprzedniego.
Doraźne unieważnienie dozwolenia książki szkol
nej lub pomocy szkolnej łącznie z bezwzględnym za
kazem używania będzie stosowane tylko w przy
p adkach istotnie wyjątkowych, kiedy do tego zmuszą ważne okoliczności o znaczeniu państwowym i kiedy pozostawienie w użyciu powodowałoby niewątpliwie i wielkie szkody. Motywy takiego orzeczenia będą zawsze podaw ane wraz z nim do wiadomości wydaw
cy i autora.
Opłata admistracyjna, obowiązująca przy p rzed stawianiu do oceny podręczników szkolnych z własnej inicjatywy wydawców, wynosi po 1 zł. od każdej stro
ny i winna być uiczczona na Nr. 30400 konta Pocz
towej Kasy Oszczędności. Dowód wpłacenia taksy wi
nien być wówczas także dołączony do podania.
DZIAŁ NIEURZĘDOWY
Pan Premier otw iera w ystaw ę w Liskowie W dniu 8 b. m. nastąpi w Liskowie, zwanym „pol
ską wsią wzorową”, otwarcie przez P an a Prem iera gen. dr. F. Sławoj Składkowskiego Wystawy „Praca i K ultura W si”.
W ystawa powyższa nie ma dotychczas innej doń podobnej w Polsce, gdyż nawet dotychczas urządzane
wystawy rolnicze miały jednak, poza eksponatami rol
niczymi przewagę wystawców przemysłowych, związa
nych z rolnictwem, a poza tym obrazowały w pierw
szym rzędzie zagadnienia naturalne, zaś Wystawa Li- skowa przedstawia nade wszystko momenty moralne, kulturę i pracę wsi polskiej. Dlatego też i sam c h a
ra k te r zewnętrzny jej będzie zupełnie odm ienny—za
miast mnóstwa pojedynczych wystawców, zespoły ide
owe. W dziale rolniczym na plan pierwszy wybijają się instytucje naukowe i społeczne, przy czym nie
zmiernie ciekawymi będą stoiska Izb Rolniczych: Łódz
kiej i Wielkopolskiej, każda z nich bowiem p rzedsta
wi rozmaite metody p racy rolniczo-oświatowej, wyni
kłe z różnicy podstawowej stru k tu ry obu tych orga- nizacyj.
Współdzielczość, która niepodzielnie panuje w Li- skowie wystąpi tu imponująco. Wszystkie jej działy i zagadnienia przez nią poruszane znajdą na W ysta
wie swe odzwierciadlenia. Obok wykresów i ekspona
tów „robionych” zobaczymy spółdzielczość przy pracy i w r u c h u —czy to w postaci Spółdzielni Mleczarskiej, czy Stowarzyszenia Rolniczo - Handlowego lub Kasy im. Stefczyka.
Zagadnienie oświaty będzie przedstawione niezmier
nie ciekawie, począwszy od szkolnictwa powszechnego zaskończywszy na zawodowo-rzemieślniczo-rolniczym.
Dział ten będzie ściśle połączony istniejącymi w Lisko- wie rozmaitego typu szkołach.
J a k budować ogniotrwałe, dobrze i tanio — na to odpowiada zagroda wzniesiona przez Zakład Ubezpie
czeń Wzajemnych, który zaś w licznych swych ekspo
natach rozwija P.Z.U.W. dalej to zagadnienie. Obok niego stanął Związek F a b ry k Cementu, który pokazał praktycznie, jakie zastosowanie w życiu codziennym wsi ma c e m e n t: jezdnia, chodniki, zbiorniki wodne i t.d.
aż kończąc na trybunie na boisku sportowym. Te same zagadnienia obronności i walki z ogniem, tylko już z innego p u n k tu widzenia, przedstawiają Związek S tra
Nr. 6 M iesięcznik Diecezjalny l.ucki 163
ży Pożarnych Rz. P. „Wieś polska musi mieć dobre drogi”—z takim hasłem wystąpiła Liga Drogowa, zaś Samorząd Powiatowy kaliski w szeregu ciekawie p rz e d stawionych pokazów, pokazał plastycznie rozmaite ty
py dróg i sposób ich najtańszy i najbardziej celowy budowy.
W specjalnym pawilonie samorządów Wojewódz
twa Łódzkiego zostanie zobrazowany całokształt za
gadnień, jakie samorząd wziął na siebie w związku ze swej działalności na terenie wsi.
Obok tego poruszono też i zagadnienia tak zwią
zane z dzisiejszym życiem wsi polskiej: przemysł wiej
ski, chałupnictwo i rzemiosło. Dziś wieś coraz bardziej obchodzą te gospodarcze dziedziny, bo znajduje tam u pust dla swej energii i przeludnienia na bezpośre
dnim terenie.
Wystawa pokaże też wsi polskiej prace szeregu instytucji, pracujących dla zwiększenia obronności p a ń stwa, jak to L.O.P.P., P.O.K., L. M. i K. i wiele innych.
Wystawa Liskowa będzie również niezmiernie cie
kawa dla miast, którym unaoczni, jak żyje i pracuje obecnie wieś polska, frontem do której staje obecnie społeczeństwo, aby w ten sposób jak najbardziej wcią
gnąć do p racy państwowo-społecznej ten olbrzymi r e zerwuar potencjału polskiego.
Wystawa przedstawia się okazale i niezmiernie ciekawie bo około 40 pawilonów — cała wieś liskow
ska stanowi też eksponat, mało bowiem mamy tak pięknie urządzonych wsi z takim mnóstwem orga- nizacyj oświatowo - społecznych, gospodarczych, jak w Liskowie.
Codziennie 4 tysiące ludzi będzie z całej Polski ciągnąć do Liskowa, k tó ry przyjmie ich gościnnie w myśl staropolskiej zasady „Gość w dom—Bóg w dom*.
We wszystkich powiatach całej Polski potworzyły się Komitety Propagandow e i ze wszystkich krańców Rzeczypospolitej 67 pociągów ściągnie tysiące p rze
jezdnych.
Organizacją wycieczek zajęły się samorządy p o wiatowe, wespół z czynnikami rolniczymi, spółdziel
czymi i społecznymi.
W każdym Wydziale Powiatowym można o trz y mać informacje kiedy z danego powiatu udaje się wy
cieczka na Wystawę, zaś zgłoszenia wycieczek przyj
muje Spółdzielnia Turystyczno-W ypoczynkow a „Gro
m ada” — W arecka l l a .
Obecnie winno rozejść się po kraju hasło: „Cała P olska do Liskow a”.
Jak organizow ać w ycieczki na W ystaw ę „Praca I Kultura Wsi” w Liskowie
Wystawa Liskowska, mając zupełnie inny wygląd od wszystkich wystaw, ma też całkowicie inną organi
zację wycieczkową.
Ministerstwo Komunikacji przyznało b. znaczne ulgi, bo 75%vf obie strony, ale jako warunek postawi
ło, że wycieczki nie będą mogły przybywać kiedy ze
chcą, lecz ściśle według ułożonego planu. Dla każdych 2 — 3 powiatów zostanie zorganizowany specjalny pociąg i poza nim nikt nie otrzym a już ulg przeja
zdowych. Będzie to wielkim ułatwieniem dla org an i
zatorów wycieczki, gdyż frekwencja znacznie wzrośnie, a przez to wszelkie koszty się obniżą.
Niezmiernie ważną rzeczą jest, że uczestnicy wy
cieczki mają praw o do bezpłatnego przejazdu od swe
go miejsca zamieszkania do stacji, skąd wyrusza pociąg.
Wszyscy, którzy chcą jechać na wystawę Lisko
wską, winni zgłosić się do najbliższej stacji kolejowej lub do Delegatury Ligi Popierania Turystyki przy odno
śnej Dyrekcji P.K.P., ew. do właściwego Wydziału Po
wiatowego, gdzie otrzym ają szczegółowe informacje o terminie wyjazdu pociągu popularnego, koszcie prze
jazdu i t. d. Zgłoszenia najlepiej robić przez organi
zację, do której się należy, lub bezpośrednio do W y
działu Powiatowego. Komitet Wystawy ze swej strony
Nr. 6 M iesięcznik D iecezjalny Łucki 165
poczynił wszelkie ułatwienia organizacyjne, jak prze
jazdy autobusami od stacji Opatówka do Liskowa, ta nie popularne wyżywienie i noclegi. Lisków może codziennie przyjąć kilka tysięcy gości bez obawy o braki w wyżywieniu, noclegu lub lokomocji.
Zgłoszenia wycieczek przyjmuje Spółdzielnia T u ry sty czno-W ypoczynkow a „Gromada” — Warszawa, W arecka l l a , któ ra przyjęła na siebie całą stronę orga
nizacyjną.
Aby wycieczki dały jak największe rezultaty, każ
dej z nich na cały czas pobytu w Liskowie będą przy
dzieleni przewodnicy dla udzielania objaśnień i opro
wadzania, zaś wszyscy uczestnicy wraz z biletem otrzy
mają bezpłatnie Przewodnik po Liskowie i Wystawie.
Otwarcie Wystawy, której dokona w dn. 8 b. m.
Pan Prem ier Składkowski, będzie wielkim świętem wsi polskiej, która gremialnie weźmie udział w wycieczkach pod hasłem „Polska cała do Liskowa”.
C E C H i KOŁO JU B IL E R Ó W W a rsza w a d a ta ste m p la poczt.
Z Ł O T N IK Ó W i G R A W ER Ó W
w W A R S Z A W IE P l T -
Cech Jubilerów, Złotników i Grawerów w W ar
szawie oraz Koło Jubilerów, Złotników i Grawerów przy Związku Rzemieślników Chrześcijan w W arsza
wie w dążeniu do uzdrowienia stosunków panujących w dziedzinie handlu wyrobami, będącymi przedmiotem zarówno kultu religijnego, artykułów artystycznych, jak i codziennego użytku, a zmierzając do zrealizo
wania zasady unikania zbędnego, bardzo kosztowne
go i szkodliwego pośrednictwa, podjęły akcję zjedno
czenia odpowiedzialnych mistrzów wytwórców wyżej wymienionych branż, celem bezpośredniego dotarcia do nabywcy.
Mając powyższe na uwadze, mamy zaszczyt zwró
cić się z apelem zarówno do instytucyj jak i osób
pryw atnych o łaskawe poparcie naszych zamierzeń i obdarzanie swoim zaufaniem firm wymienionych w załączniku w/g alfabetycznego spisu.
Z p o w a ż a n i e m CECH i KOŁO JUBILERÓW ZŁOTNIKÓW i GRAWERÓW Alfabetyczny spis firm
Według branż, które poleca Związek Rzemieślni
ków Chrześcijan, Cech Jubilerów, Złotników i GrS- werów i Koło Jubilerów i Grawerów przy Zw. Rzem.
Chrz. w Warszawie.
J u b i l e r z y
W yroby z platyny, złota i srebra: sygnety, pier
ścionki, obrączki, pierścienie kanoniczne, łańcuchy, diademy, kolie, wisiorki, bransolety, broszki, kolczy
ki, spinki, szpilki, łańcuszki, dewizki, breloki, dewo
cjonalia, oprawy do szkieł oraz szliwowanie i oprawa kamieni szlachetnych.
Bączkowski T. ul. W arecka 5, tel. 512-99.
B retsznajder K. „ Marszałkowska 92.
Kosłaniak A. „ Króla Alberta 8.
Kowalski S. » Marszałkowska 9.
Księżopolski H. „ Krakowskie-Przedmieście 19.
Kulesza S. „ Krucza 19.
Minkiewicz D. „ Bracka 11, tel. 970 82.
Oraczewski A. „ Nowy Świat 29, tel. 586 11.
Posiota M. „ Bracka 27 róg Chmielnej.
Spaliński M. „ Śniadeckich 1, tel. 7.11-73.
W ardzyński L. „ B racka 12, tel. 936 27.
Wolski J. „ Nowy-Świat 61, tel. 595-41.
Z ł o t n i c y
Puhary, przybory kościelne, zastawy stołowe, pa
pierośnice złote i srebrne, puderniczki, grzebyki, ołów
ki, oprawki do pomadki, pudełka do papierosów, k o szyczki, kryształy okute, lusterka toaletowe, tace, ta lerze, półmiski, cukiernice, kubki, spodki, upominki okolicznościowe, nagrody sportowe, dewocjonalia etc.
lir. 6 M iesięcznik D iecezjalny Łucki 167
B ugajew ski A. ul. Wolska 16.
Cmoch F. ,, Długa 30.
B-cia Hempel , Sklep Krakowsk.-Przedm. 7, t. 634 43.
Krupski Wł. i J. Matulewicz ul. Leszczyńska 12, t. 208-77.
Łąłkowski P. „ Nowy-Świat 41, tel. 588-54.
N agalski A. „ Bielańska 16, tel. 11.24 21.
O wczarski S. , Dobra 12, tel. 683-76.
G r a w e r z y
Ordery, odznaki pułkowe, związkowe, zjazdowe, szkolne, nagrody, żetony i medale sportowe, znaczki masowe, gwoździe sztandarowe, herby w złocie i ryte w stali i kamieniach, oraz sztance stalowe, stemple stalowe w metalu do laku i do tuszu, klisze matalowe, cechowniki, szyldy metalowe, bronzy artystyczne, p la
kiety, dewocje i t. p.
Bendkowski W. ul. Leszno 112, tel. 316-26.
Chyliński J. „ Kaleńska 5, tel. 10.21 48.
Drewnicki R. „ Chmielna 1, tel. 523 00.
G ajewski K. „ Nowy-Świat 49, tel. 638 07.
Gontarczyk W. „ Miodowa 19, tel. 521 84.
Kłossowicz Cz. „ dawniej Zjednoczeni Grawerzy Mar
szałkowska 145, tal. 645 33.
Knedler /. „ Nowy-Świat 45, tel. 222-81.
Kosmolski K. „ Żelazna 95 a.
Kowalski R. „ Orla 2, tel. 692-81, dawn. F. Kowalski.
Lipczyński St. „ Marszałkowska 149, tel. 204-84.
M ickrowski J. „ Nowy Świat 15, tel. 599-99.
Reidt K. „ Długa 26, tel. 11.20 74.
Reising Sł. „ Kr. Alberta 1, tel. 598-39.
Szurmak K. „ Krak.-Przedmiaście 57, tel. 649 17.
Wiśniewski W. „ Trębacka 7.
Walczakiewicz F. „ Miodowa 5. tel. 262 38.
Mamy nadzieję, że każda z wymienionych firm potrafi zadowolić wymagania Szanownych Klientów.
Łączymy wyrazy poważania
Z W IĄ Z E K R Z E M IE Ś L N IK Ó W C H R Z E Ś C IJA N C E C H I K O ŁO JU B IL E R Ó W w W a r s z a w i e
Z Ł O T N IK Ó W I G R A W E R Ó W w W a r s z a w i e
Ogólnopolski Zjazd Księży Prefektów
Ogólnopolski Zjazd Księży Prefektów odbędzie się w tym ro k u w dniach 26 i 27 sierpnia w Warszawie, pod protektoratem J. Em. Ks. K ardynała Rakowskie
go. Przedmiotem obrad zjazdu będą zagadnienia dy daktyczne. Zjazd zastanowi się nad tym, jak należy osiągnąć najlepsze wyniki nauczania poszczególnych przedmiotów wykładu religii. Zgłoszenia uczestników Zjazdu przyjmuje Zarząd Związku Diecezjalnych Kół Księży Prefektów w Warszawie, ul. Senatorska 31.
Porządanym jest liczny udział w Zjeździe Przewie
lebnych Księży Prefektów naszej diecezji.
Poniżej podajem y program Zjazdu
P R O G R A M
Z J A Z D U D Y D A K T Y C Z N E G O XX . P R E F E K T Ó W W W A R S Z A W I E
P O D P R O T E K T O R A T E M
J . Em . Ks. HLEKSHNDRH KHRDYNRŁH RAKOW SKIEGO w d n ia c h 26 i 27 s ie r p n i a 1937 r.
Początek Zjazdu 26 sierpnia 1937 r.
Dzień pierw szy
Godz. 9.00 rano — Msza św. w kościele św. Krzyża.
» 9.30 , — Otwarcie Zjazdu w sali Theolo- gicum — ul. T raugutta 1.
R e f e r a t y — r a n o :
1) Filozoficzne założenia w dydaktyce katolickiej—
Ks. prof. Kowalski.
2) Wartości wychowawcze w nauce religii — O. J. Woroniecki.
3) Nowe teorie dydaktyczne wobec zadań nauki religii — Ks. R ektor Roskwitalski.
P o p o ł u d n i u :
Godz. 15.30. 1) Wielcy dydaktycy w nauczaniu religii — Ks. Dr. A. Siara.
Nr. 6 M iesięcznik Diecezjalny Luckl 169
2) Teologia wychowawcza wobec nauczania reli- gii Ks. Dr. M. Węgle wicz.
3) Co sądzić o t. zw. stopniach formalnych w n a uczaniu religii — Ks. Dr. J. Rychlicki.
Dzień drugi
Godz. 9.30. 1) O stopniach dydaktycznych w na
uce dogmatyki i etyki w szkołach średnich — Ks. Dr.
W. Jasiński.
2) Metodyka dogmatyki — Ks. Prof. Konieczny.
3) K orreferat metodyki dogmatyki — Ks. Dr. H.
Gierycz.
4) Nauczanie historii Kościoła według nowego p rogram u — Ks. Dr. J. Rychlicki.
P o p o ł u d n i u :
Godz. 15.80. 1) Co mamy osiągnąć przez naucza
nie etyki — Ks. Koronat Piotrowski.
2) Co mamy osiągnąć przez nauczanie Biblii — Ks. Br. Kulesza M. Ś. T.
3) Co mamy osiągnąć przez nauczanie Katechi
zmu — Ks. Dr. H. Zarembowicz.
4) Co mamy osiągnąć przez nauczanie liturgii — K. T. Sitkowski M. Ś. T.
Kongres Maryański w Wilnie
P o d sz ta n d a re m M aryi, za przew o d em N am ie stn ik a C h ry stu so w e g o , do w alk i z b e z b o żn y m kom u n izm em .
H a sło K o n g re su .
U tro n u Maryi, Matki Miłosierdzia, na Ostrej B ra
mie w Wilnie, w dniach 1-ym, 2-im i 3-im lipca b. r.
zgromadzi się cała północno-wschodnia Polska... Sta
nie u stóp Jej lud wierny, staną zakony, staną k apła
ni i Arcypasterze — u stóp swej Królowej i Matki — Bogarodzicy.
Dziesięć lat upływa, gd y na królewskie Jej s k ro nie włożyliśmy koronę, ślubując ufność niezłomną i miłość gorącą, a Synowi Jej wiarę najgłębszą i p o słuszeństwo.
Najwyższe Władze Ojczyzny naszej, sławetni R aj
cowie grodu, dzielni Żołnierze i ich Wodzowie, oraz nieprzeliczone rzesze w k arnych szeregach stanęli w on czas przed majestatem Najjaśniejszej Królowej Polski i Niebios Monarchini.
Nie od dziesięciu jednak lat Niepokalana jest Władczynią ziem naszych. 550 lat w tym ro k u upływa od czasu, gdy świątobliwa Królowa na polskim tro nie, Jadwiga, oddała swą rękę księciu tej ziemi, a ser
ce razem ze swą wiarą gorącą tej krainie i jej ludowi.
Lat 550 upływa od chwili wejścia Litwy przez łaskę Chrztu świętego w rodzinę narodów chrześcijań
skich. Tedy to na dolinie księcia Swintoroga, na g r u zach upadłego bałwochwalstwa, stanąła pierwsza świą
tynia katolicka, obecna bazylika wileńska, a obok ty tułu Trójcy Przenajświętszej, nadano jej tytuł Maryi, przebłogosławionej Matki Zbawiciela, i świętego Stani
sława, Biskupa-Męczennika, Polaka.
Moment zrękowin królewskich i dwóch wolnych narodów uświęcony został objęciem w wieczyste wła
danie krainy naszej przez Królowę Niebios. W pół
tora wieku później na murach biskupa Tabora nad Ostrą Bramą zajaśnieje wdzięczne oblicze Matki Zba
wiciela, a ta przemożna niebios Pani swym płaszczem macierzyńskim okryje Wilno i całą krainę.
Przejdą wieki, a Maryja będzie strażniczką grodu i kraju naszego. Od Moskali i Szwedów zasłoni je swą potężną prawicą, ściągać będzie lud wierny do stóp swoich. Lilia domu Jagiellonów, anielski królewicz Kazimierz, na Jej cześć śpiewać będzie „Dnia każde
go...” tęsknotą serca czystego za niebieską Ojczyzną.
Popłyną do Niej tłumy po błogosławieństwo, otuchę, po łez otarcie — popłyną z chwalbą, błaganiem, po dzięką...
W m rokach niewoli stuletniej błagać J ą będą po
kolenia całe o światło i wytrwanie. A gdy Ojczyzna z martwych powstanie, dziękować Jej będą „za P olskę”
wolną.
Nr. 6 M iesięcznik D iecezjalny Luckl 171
Nie ustają i teraz wrogie knowania. Odwieczny wróg zbawienia rodu ludzkiego występuje przeciw Królestwu Chrystusowemu w sercach i Ojczyźnie na
szej. Bezbożny komunizm zagraża podwalinom cy
wilizacji zachodniej i chrześcijańskiej. Niebieskie i pie
kielne potęgi zmagają się o panowanie nad światem.
Śpieszmy więc do tronu Ostrobramskiej Pani jak ojcowie i praojcowie nasi. W blaskach Jej majestatu zaczerpniemy światła, siły i prężności do stawiania m ę
żnego oporu wrogom Wiary i Ojczyzny.
Wileński Kongres i nabożeństwa na cześć Maryi ukażą nam Najświętszą Panienkę jako Królowę wsze
chświata i serc. Nasze szczęście doczesne i wieczne, jak i dobrobyt nasz polityczny i społeczny—związany jest jak najściślej z Jej Imieniem, które jest wielką tajemnicą zwycięstwa.
Idźm y więc do Maryi błagać o pomoc. Uciekajmy się pod obronę tej Świętej Bogarodzicielki. Naszymi prośbami Ona nie wzgardzi. Od wszystkich złych przygód zawsze nas wybawi — ta Pani, Orędowniczka i Pośredniczka nasza. Ona z Synem Swoim nas po jedna, Synowi Swojemu nas zaleci, Swojemu najmil
szemu Synowi nas odda w tych dniach uroczystych modłów, obrad i n a zawsze.
Głos Namiestnika Chrystusowego w liście okól
nym o komunizmie będzie nam hasłem do walki o do
b ra najwyższe—o W iarę i Ojczyznę miłą — będzie dro
gowskazem do pomyślności doczesnej i rzetelnego po stępu współbraci przy każdym warsztacie pracy.
Wilno, w uroczystość N. M. P. Wspomożenia W ier
nych 1937 r.
KOMITET HONOROWY
K O N G R E S U M A R Y A Ń S K I E G O f Romuald Jałbrzykowski, Arcybiskup Metropoli
ta Wileński, Gen. Dąb-Biernacki Stefan, In sp ek to r Armii, Ludwik Bociański, Wojewoda Wileński, Gen.
Kloeberg Franciszek, D-ca O. K. II I, Gen. Skwarczyń-
ski Stanisław, Dr. Wiktor Maleszewski, Prezydent Mia
sta Wilna, Prof. Dr. Witold Staniewicz, R ektor Uni
wersytetu Stefana Batorego.
K O M I T E T W Y K O N A W C Z Y :
f Kazimierz Michalkiewicz, Biskup Sufragan Wileń
ski, Przewodniczący Dr. Feliks Świeżyński, Prezes Arch. In sty tu tu Akcji Katolickiej — ks. kan. Antoni Cichoński, Wiceprzewodniczący ks. Romuald Świr- kowski, dyr. Arch. Instytutu Akcji Katolickiej — Se
kretarz.
CZŁONKOWIE K O M ISY J:
Prof. Ja n Borowski, inż. - arch. Tadeusz Birecki, dyr. arch. In sty tu tu Caritas, nadkom. Ja n Frankowski, Komendant P.P. Wilna, prof. Jerzy Hoppen, ks. red.
Józef Grasewicz, ks, kan. Ja n Kretowicz, O. B. Kozłow
ski, przeor oo. Karmelitów, ks. dr. Kazimierz Kucharski T. J., dyr. Józef Lewon, prof. dr. Mieczysław Lima
nowski, inż. W. Narębski, Juliusz Petri, dyr. Polskiego Radia, major St. Pilczewski, ks. kanclerz Adam Sa
wicki, prof. Ludom ir Śledziński, dziekan U. S. B., Maria Sokołowska, P rezydentka Sodalicji Pań, ks. prof. dr.
Ig n a c y Świrski, dziekan U. S. B., Mieczysław Szpa- kiewicz, dy rek to r Teatrów Miejskich, Tadeusz Wielo
wieyski, starosta grodzki, prof. dr. Marian Zdziechowski, re k to r U. S. B., ks. prałat Leon Żebrowski, Bolesław Żynda, dyr. księgarni św. Wojciecha.
R e d a k to r Ks. T y m o te u s z S z y sz k ie w ic z
WYDAWNICTWO KURII BISKUPIEJ ŁUCKIEJ
D r u k a r n i a K u rii B i s k u p i e j Ł u c k ie j.
R o c z n a p r e n u m e r a t a 24 zł. P o j e d y ń c z y z e s z y t 2 zł.
