Środki produkcji – zużycie i tendencja zmian cen w latach, zagadnienia wybrane

IV. Środki produkcji – zużycie i tendencja zmian cen w latach, zagadnienia wybrane

'UXJD SRáRZD GZXG]LHVWHJR ZLHNX WR RNUHV LQWHQV\ILNDFML UROQLFWZD PLH

U]RQ\GXĪ\PLSU]\URVWDPLSORQyZSURGXNF\MQRĞFL]ZLHU]ąWLZ\GDMQRĞFLSUDF\

: RVWDWQLFK ODWDFK Vą MHGQDN FRUD] Z\UDĨQLHM GRVWU]HJDQH QHJDW\ZQH VNXWNL

WDNLHJRUR]ZRMX]DUyZQRZ3ROVFHMDNLZLQQ\FKNUDMDFK&RUD]SRZV]HFKQLHM

V]DMHVWWHĪĞZLDGRPRĞüXMHPQ\FKQDVWĊSVWZQDGPLHUQHJRQDZRĪHQLDPLQHUDOQH

JRF]\VWRVRZDQLDGXĪ\FKLORĞFLFKHPLF]Q\FKĞURGNyZRFKURQ\URĞOLQ^2LORĞFL

]XĪ\FLDZJRVSRGDUVWZDFKUROQ\FKQDZR]yZPLQHUDOQ\FKMDNLĞURGNyZRFKURQ\

URĞOLQJáyZQLHGHF\GXMHUROQLN:XMĊFLXZDUWRĞFLRZ\PVąWRVNáDGQLNLNRV]WyZ

EH]SRĞUHGQLFKNWyU\FKSR]LRPF]ĊVWRSU]\MPRZDQ\MHVW]DPLDUĊLQWHQV\ZQRĞFL

SURGXNFML 1DOHĪ\ GRGDü ĪH ZHGáXJ OLWHUDWXU\ R LQWHQV\ZQRĞFL Z UROQLFWZLH

ĞZLDGF]\ZLHONRĞüQDNáDGyZQDMHGQRVWNĊSRZLHU]FKQL-HGQDNQDSU]HVWU]HQLODW

SRGHMĞFLHGRWHJRSUREOHPX]PLHQLDáRVLĊJáyZQLHZNRQWHNĞFLHZ\ERUXQDMZáD

ĞFLZV]\FKSDUDPHWUyZGRRFHQ\LQWHQV\ZQRĞFL^

:\QLNLEDGDĔSRND]XMąĪHG]LDáDOQRĞüUROQLF]D]QDF]ąFRLQJHUXMHZQDWX

UDOQ\ RELHJ VNáDGQLNyZ PLQHUDOQ\FK JáyZQLH SRSU]H] LQWHQV\ILNDFMĊ SURGXN

FML^&HOHSURGXNF\MQHDZLĊFX]\VNLZDQLHRGSRZLHGQLRZ\VRNLFKLGREUHMMD

NRĞFL SORQyZ UHDOL]RZDQH Vą REHFQLH JáyZQLH G]LĊNL Z\NRU]\VW\ZDQLX FKH

PLF]Q\FKĞURGNyZSURGXNFMLLSRVWĊSRZLZWHFKQLFHXSUDZ\UROL-HGQDNRSUyF]

SR]\W\ZQ\FK SURGXNF\MQRHNRQRPLF]Q\FK HIHNWyZ LQWHQV\ILNDFML SURGXNFML

Z\VWĊSXMąWDNĪHMHMQHJDW\ZQHVNXWNLZSRVWDFL]PLDQ\Ī\]QRĞFLJOHE\RUD]VNáD

GX ZyG JUXQWRZ\FK -HGQDN ]D QDMSRZDĪQLHMV]H ]DJURĪHQLD JHQHURZDQH SU]H]

UROQLFWZRX]QDMHVLĊQLHZ\NRU]\VWDQHZSURGXNFMLUROQLF]HM]ZLą]NLD]RWXLIRVIR

UXNWyUHPRJąSU]HPLHV]F]DüVLĊGRZyGJUXQWRZ\FKLRWZDUW\FKD]RWDQ\IRVIR

UDQ\ RUD] Z SU]\SDGNX D]RWX XODWQLDü GR DWPRVIHU\ DPRQLDN WOHQNL D]RWX

: NRQVHNZHQFML LFK GHILF\W PRĪH SURZDG]Lü GR ]PQLHMV]HQLD SURGXNF\MQRĞFL

JOHE^1DOHĪ\GRGDüĪHUR]SUDV]DQLHZĞURGRZLVNX]ZLą]NyZD]RWXLIRVIRUX

MHVWSURSRUFMRQDOQHGR]XĪ\FLDQDZR]yZPLQHUDOQ\FKRUD]SRJáRZLD]ZLHU]ąW



,'LQFHURenewable energy and sustainable development: a crucial review,5HQHZDEOHDQG

6XVWDLQDEOH(QHUJ\5HYLHZVQU +5XQRZVNLRozwój zrównoważony rolnictwa i gospo-darstw rolniczych, >Z@ Wieś i rolnictwo – perspektywy rozwoju,(5L*ĩ:DUV]DZD

50DQWHXIIHOEkonomika i organizacja gospodarstwa rolniczego,3:5L/:DUV]DZD

-+HUQiQGH]5LYHUD60DQQClassification of agricultural systems based on pesticide use intensity and safety3DSHUSUHVHQWHGDWWKHWK&RQJUHVVRIWKH(XURSHDQ$VVRFLDWLRQRI$J

ULFXOWXUDO(FRQRPLVWV$XJXVW*HQW%HOJLXP

.*yUND%3RGVNURENR:5DGHFNLOchrona środowiska – problemy społeczne, ekono-miczne i prawne3:(:DUV]DZD

Environmental indicators for agriculture9RO&KDSW2(&'3XEO6HUY3DULV



5ROQLFWZR SROVNLH XĪ\WNXMąF  RJyOQHM SRZLHU]FKQL NUDMX SU]\MPXMH

V]F]HJyOQą RGSRZLHG]LDOQRĞü ]D RFKURQĊ ĞURGRZLVND FR ]QDMGXMH VZyM Z\UD]

ZRGSRZLHGQLFKSU]HSLVDFKSUDZQ\FKQSZ.RQVW\WXFML53]GQLD

3R]LRP QDZRĪHQLD VW\PXOXMH Z\QLNL SURGXNF\MQH G]LDáDOQRĞFL SURGXNFML

URĞOLQQHMQDOHĪ\MHGQDNPLHüQDXZDG]HĪH]DOHĪQRĞüPLĊG]\ZLHONRĞFLąSORQX

URĞOLQ\DGDZNąVNáDGQLNDQDZR]RZHJRZU]HF]\ZLVWRĞFLMHVWEDUG]RVNRPSOL

NRZDQDLX]DOHĪQLRQDRGZLHOXF]\QQLNyZQSSU]HGSORQRGF]\QJOHE\LORĞü

LUR]NáDGRSDGyZOLF]EDLZLHONRĞüGDZHNQDZR]yZRUD]WHUPLQLFKVWRVRZDQLD

VWRVXQHN VNáDGQLNyZ QDZR]RZ\FK 13. 3HZLHQ SR]LRP SORQX PRĪQD X]\

VNDüUyZQLHĪEH]QDZRĪHQLDMHVWWRHIHNWQDWXUDOQHMĪ\]QRĞFL]LHPL3RQDGWRWHQ

GDZNLD]RWXLRNRáR]GDZNLIRVIRUXMHVWSRELHUDQDSU]H]URĞOLQ\^

3U]\QLĪV]\P]XĪ\FLXFKHPLF]Q\FKĞURGNyZSORQRWZyUF]\FKF]ĊVWRPD

P\GRF]\QLHQLD]HVSDGNLHPSORQyZ6SDGHNWHQPRĪHMHGQDNZ\VWąSLüWDNĪH

L SR SU]HNURF]HQLX RSW\PDOQHJR SURJX QDZRĪHQLD 3RMDZLDMą VLĊ QDWRPLDVW

GZRMDNLHJR URG]DMX VNXWNL ]ZLĊNV]HQLH ZROXPHQX QDNáDGyZ MHVW FRUD] EDU

G]LHMV]NRGOLZHGODĞURGRZLVNDQDWXUDOQHJRDPDOHMąF\SU]\FKyGQDMHGQRVWNĊ

QDNáDGXSRJDUV]DUHODFMHHNRQRPLF]QH]ZáDV]F]DJG\FHQ\MHGQRVWNLQDNáDGX

±Z]ZLą]NX]LFKRJUDQLF]RQąSRGDĪą±]DF]\QDMąURVQąü^1LHNLHG\ZLĊNV]H

]XĪ\FLH ĞURGNyZ FKHPLF]Q\FK MHVW HNRQRPLF]QLH QLHX]DVDGQLRQH SRQLHZDĪ

Z\VWĊSXMą LQQH F]\QQLNL ĞURGRZLVNRZH NWyUH RJUDQLF]DMą SORQRZDQLH URĞOLQ

QSQLHGREyUZRG\^



'7LOPDQ.*&DVVPDQ3$0DWVRQ51D\ORU63RODVN\Agricultural sustainability and intensive production practices1DWXUH9RO

 -6W =HJDU Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, 5DSRUW 3: QU 

,(5L*ĩ3,%:DUV]DZD

 - 3RSS . +DQWRV The impact of crop protection on agricultural production 6WXGLHV

LQ$JULFXOWXUDO(FRQRPLFVQU



5R]ZDĪDMąF ]DJDGQLHQLD LQWHQV\ZQRĞFL L RSáDFDOQRĞFL SURGXNFML UROQLF]HM

SU]\ZRáDüQDOHĪ\UyZQLHĪNZHVWLĊHIHNWXKRUPHW\F]QHJRKRUPHVLVSKHQRPHQ

SU]H]NWyU\QDOHĪ\UR]XPLHüVW\PXOXMąFHG]LDáDQLHQDRUJDQL]P\Ī\ZHQLVNLFK

GDZHNVXEVWDQFMLQSPLNURVNáDGQLNyZNWyUHZZ\ĪV]\FKGDZNDFKVąGODW\FK

RUJDQL]PyZ LQKLELWRUDPL Z]URVWX L UR]ZRMX^ .RPSOHPHQWDUQRĞü OXE NRQNX

UHQF\MQRĞü]DFKRG]ąFDSRPLĊG]\ĞURGNDPLSORQRWZyUF]\PLSURZDG]LZSUDNW\

FHGRRJURPQHJR]UyĪQLFRZDQLDSORQyZ(IHNWKRUPHW\F]Q\]DNáDGDERZLHP

ĪH VXEVWDQFMH ] QDWXU\ V]NRGOLZH Z GXĪ\FK GDZNDFK Z RGSRZLHGQLR QLVNLHM

GDZFH PDMą GREURF]\QQ\ ZSá\Z QD RUJDQL]P SREXG]DMą URĞOLQ\ GR Z]URVWX

LUR]ZRMXFRSU]HNáDGDVLĊQDZ]URVWSORQyZ:LHOROHWQLHEDGDQLDSURZDG]RQH

QDGQDZRĪHQLHPPLQHUDOQ\PURĞOLQXSUDZQ\FKZ\ND]Dá\ĪHZ]UDVWDMąFHGDZNL

QDZR]yZ PLQHUDOQ\FK Z\ZRáXMą HIHNW NWyU\ MHVW ]JRGQ\ FR GR SU]HELHJX

]HIHNWHPKRUPHW\F]Q\P^

Czynniki warunkujące wzrost cen nawozów mineralnych i środków ochrony roślin.:]URVWFHQQDZR]yZPLQHUDOQ\FKZ3ROVFHMHVWSRFKRGQąLFK

V\WXDFMLFHQRZHMQDĞZLHFLH:RVWDWQLFKODWDFKGODNUDMRZHJRU\QNXQDZR]yZ

PLQHUDOQ\FKGXĪH]QDF]HQLHPLDá Z]URVWVWDZHNSRGDWNX9$7)DNWWHQVSR

ZRGRZDáSRGZ\ĪV]HQLHNRV]WyZZ\WZRU]HQLDQSSRSU]H]Z]URVWFHQVXURZ

FyZGRLFKSURGXNFMLFRSU]HáRĪ\áRVLĊQDZ]URVWFHQ3R]LRPFHQQDZR]yZ

PLQHUDOQ\FK Z 3ROVFH X]DOHĪQLRQ\ MHVW UyZQLHĪ RG NRV]WyZ LFK WUDQVSRUWX

IUDFKWX PRUVNLHJR RUD] ĞZLDWRZ\FK FHQ SDOLZ 1LH EH] ]QDF]HQLD Vą WDNĪH

ZDKDQLDNXUVXZDOXW

:]URVWFHQQDZR]yZPLQHUDOQ\FKMHVWWDNĪHZ\QLNLHPZLĊNV]HJRLFK]X

Ī\FLDQDĞZLHFLHZUD]]URVQąFąSURGXNFMąUROQąZ,QGLDFK&KLQDFKL%UD]\OLL

FRMHGQRF]HĞQLHZLąĪHVLĊ]ZLĊNV]ąHNVSORDWDFMą]áyĪ:SU]\SDGNXQDZR]yZ

IRVIRURZ\FKGRW\F]\WRFRUD]ZLĊNV]HJR]XĪ\FLD]áyĪIRVIRU\WRZ\FKVáXĪąF\FK

GR LFK SURGXNFML :\QLNLHP ]ZLĊNV]RQHM HNVSORDWDFML E\á UR]SRF]ĊW\ Z 

URNXQDĞZLDWRZ\FKU\QNDFKZ]URVWRZ\WUHQGFHQIRVIRU\WyZNWyUHZNROHM

Q\FKGZyFKODWDFKZ]URVá\NURWQLH

&HQ\IRVIRU\WyZ]DOHĪąRGGRVWDZFyZWHJRVXURZFDħUyGáDLFKSR]\VND

QLD Vą RJUDQLF]RQH D ZLĊNV]RĞü ]áyĪ  ]QDMGXMH VLĊ QD WHUHQLH 0DURND

L 6DKDU\ =DFKRGQLHM RUD] QD WHUHQLH $OJLHULL -HGQDN Z SURGXNFML IRVIRU\WyZ

SU]RGXMą &KLQ\ NWyUH UHDOL]XMą SUDZLH  ĞZLDWRZHJR Z\GRE\FLD 3RGDĪ



(-&DODEUHVH/$%DOGZLQThe Dose determines the Stimulation (and Poison): Development of a Chemical Hormesis Database,QW-RI7R[LFQU66]DUHNDeficiencies in the law of diminishing returns3DUW,(-3$86HULHV(FRQRPLFV9ROLVV

 6 6]DUHN Efekt hormetyczny a efektywność produkcji roślinnej, -RXUQDO RI $JULEXVLQHVV

DQG5XUDO'HYHORSPHQW



IRVIRU\WyZMHVWNV]WDáWRZDQDSU]H]]DFKRZDQLHÄJáyZQ\FKJUDF]\´QDJOREDO

Q\P U\QNX WHJR VXURZFD FR ZSá\ZD QD ĞZLDWRZH FHQ\ IRVIRU\WyZ 6ą RQH

G\NWRZDQHJáyZQLHSU]H]0DURNRRUD]&KLQ\NWyUHZFHOX]DSHZQLHQLDVDPR

]DRSDWU]HQLDVZRMHJRNUDMXZIRVIRU\W\ZSURZDG]Lá\Z\VRNLHFáDHNVSRUWRZH

QDZ\Zy]VXURZFD^1DOHĪ\GRGDüĪHZSá\ZQDURVQąFHFHQ\QDZR]yZIRV

IRURZ\FKPDWDNĪHURVQąFDFHQDNZDVXVLDUNRZHJRVáXĪąFHJRGRUR]NáDGXVX

URZFyZIRVIRURQRĞQ\FK

1DFHQ\QDZR]yZD]RWRZ\FKQDMZLĊNV]\ZSá\ZPDFHQDJD]X]LHPQHJR

NWyU\ MHVWSRGVWDZRZ\P VXURZFHP GRLFKSURGXNFML^ =QDF]HQLH PD UyZQLHĪ

IDNWĪHQDU\QHNNUDMRZ\WUDILDMąQDZR]\D]RWRZH]5RVMLL.D]DFKVWDQX

6\WXDFMD FHQRZD QDZR]yZ SRWDVRZ\FK SRGOHJD EDUG]LHM VNRNRZ\P

]PLDQRPMHVWWR]ZLą]DQH]VLOQąNRQFHQWUDFMąSRGDĪ\V]F]HJyOQLHVROLSRWD

VRZHM=DGRVWDZ\WHJRVXURZFDQDU\QHNRGSRZLDGDRNRáRSRGPLRWyZQD

ĞZLHFLH3RGZ\ĪNDZURNXRFHáHNVSRUWRZ\FKQDWHQDZR]\SU]H]

U]ąG%LDáRUXVLVSyáNDURV\MVNRELDáRUXVND%3&RGSRZLDGD]DJOREDOQHM

SRGDĪ\ QDZR]yZ SRWDVRZ\FK PLDáD EH]SRĞUHGQL ZSá\Z QD FHQ\ QDZR]yZ

SRWDVRZ\FKZ3ROVFH^:\ĪV]HFáDZSá\QĊá\QDZ]URVWFHQQDZR]yZSRWDVR

Z\FKXĞZLDWRZ\FKG\VWU\EXWRUyZG]LDáDMąF\FKWDNĪHQDSROVNLPU\QNX

: 3ROVFH Z  URNX WHQGHQFMH ]PLDQ FHQ QDZR]yZ PLQHUDOQ\FK E\á\

RGZURWQH QLĪ QD U\QNDFK ĞZLDWRZ\FK : NUDMX QDZR]\ PLQHUDOQH ]GURĪDá\

RDQDĞZLHFLHĞUHGQLHLFKFHQ\VSDGá\R^:SLHUZV]\FKGZyFKPLH

VLąFDFKURNXSRS\WQDQDZR]\E\áQLHZLHONLFRSU]HáRĪ\áRVLĊQDVWDELOL]D

FMĊLFKFHQ'RSLHURZLĊNV]\SRS\WZPDUFXURNXVSRZRGRZDáZ]URVWFHQ

QDZR]yZPLQHUDOQ\FKĞUHGQLRRZVWRVXQNXGROXWHJR1DWRPLDVWZUHOD

FMLGRPDUFDURNXSRSU]HGQLHJRFHQ\Z]URVá\R^



 - .RU]HQLRZVND = 5REDF]\N Czy światu grozi brak fosforu do produkcji nawozów"

1DV]D5RODKWWSUROQLFWZRUHSOYDULILOHVGRFXPHQWBHIIFIGH

HEFGGSGI>GRVWĊSF]HUZLHF@

Wiceprezes ZA Tarnów: Ceny nawozów zależą od cen gazuKWWSZZZSRUWDOVSR]\ZF]\

SO]ER]DZLDGRPRVFLZLFHSUH]HV]DWDUQRZFHQ\QDZR]RZ]DOH]DRGFHQJD]XKWPO

>GRVWĊSVW\F]HĔ@

Białoruś podwyższa cła eksportowe na potasKWWSZZZSRUWDOVSR]\ZF]\SOWHFKQRORJLH

ZLDGRPRVFLELDORUXVSRGZ\]V]DFODHNVSRUWRZHQDSRWDVKWPO[dostęp: styczeń 2012].

 Rynek środków produkcji dla rolnictwa. Stan i perspektywy QU  ,(5L*ĩ3,% $55

05L5::DUV]DZD

Rynek rolny. Analizy, tendencje, oceny,QU,(5L*ĩ3,%:DUV]DZD



6\WXDFMDFHQRZDQDU\QNXĞURGNyZRFKURQ\URĞOLQMHVWEDUG]LHMVWDELOQD

:RSLQLLG\VWU\EXWRUyZĞURGNyZRFKURQ\URĞOLQZLHONRĞüVSU]HGDĪ\Z\ND]XMH

WHQGHQFMĊ URVQąFą-HVWRQD ZSHZQ\P VWRSQLX]ZLą]DQD ] F]ĊVWV]\P Z\VWĊ

SRZDQLHPFKRUyELV]NRGQLNyZ=DSRWU]HERZDQLHQDWHĞURGNLFKDUDNWHU\]XMH

VLĊWDNĪHGXĪą]PLHQQRĞFLąZWUDNFLHVH]RQXZ]DOHĪQRĞFLRGSU]HELHJXSRJRG\

:URNXZSRUyZQDQLXGRURNXFHQ\ĞURGNyZRFKURQ\URĞOLQZ]UR

Vá\RQDWRPLDVWZSLHUZV]\FKWU]HFKPLHVLąFDFKURNXSRGOHJDá\EDU

G]RQLHZLHONLPZDKDQLRP^

Zużycie nawozów mineralnych w Polsce i w wybranych krajach UE.=GD

Q\FK,QWHUQDWLRQDO)HUWLOL]HU,QGXVWU\$VVRFLDWLRQZ\QLNDĪHZ(XURSLH]PQLHM

V]D VLĊ ]XĪ\FLH QDZR]yZ PLQHUDOQ\FK $QDOL]XMąF SR]LRP ]XĪ\FLD Z ODWDFK

ZNUDMDFK8QLL(XURSHMVNLHMZSU]\SDGNXQDZR]yZD]RWRZ\FK

VSDGHN RGQRWRZDQR Z  NUDMDFK QDWRPLDVW QDZR]yZ SRWDVRZ\FK L IRVIRUR

Z\FKZZLĊNV]RĞFL]SUyE\EDGDZF]HM

2]QDF]D WR ĪH Z]URVW ]XĪ\FLD QDZR]yZ D]RWRZ\FK Z ODWDFK 

Z\VWąSLá Z  NUDMDFK WM Z )LQODQGLL NURWQ\ QD /LWZLH NURWQ\

Z 5XPXQLL R  Z (VWRQLL R  Z 3ROVFH R  Z 6áRZDFML

R  QD àRWZLH R  :ĊJU]HFK R  Z &]HFKDFK R 

%HOJLLR+LV]SDQLLRRUD]ZH)UDQFMLR±Z\NUHV%,9

1DZR]yZ IRVIRURZ\FK ZLĊFHM ]XĪ\WR Z  NUDMDFK WM QD àRWZLH

NURWQLH /LWZLH NURWQLH Z %XáJDULL NURWQLH QD :ĊJU]HFK

RZ3ROVFHRRUD]Z(VWRQLLR±Z\NUHV%,9

1DWRPLDVWQDZR]yZSRWDVRZ\FKZLĊFHM]XĪ\WRW\ONRZNUDMDFKWMZ%XáJD

ULLNURWQHQD/LWZLHRRUD]Z3ROVFHR±Z\NUHV%,9

.RQVHNZHQFMą]PLDQZ]XĪ\FLX13L.E\áSR]LRP]XĪ\FLD13.RJyáHP

= GDQ\FK SUH]HQWRZDQ\FK SU]H] ,QWHUQDWLRQDO )HUWLOL]HU ,QGXVWU\ $VVRFLDWLRQ

Z\QLNDĪH±ZURNXZSRUyZQDQLXGRURNX±VSRĞUyGNUDMyZRE

MĊW\FKEDGDQLHPZ]XĪ\FLH13.Z]URVáR:JUXSLHNUDMyZZNWyU\FKRGQR

WRZDQRZ]URVW]XĪ\FLDQDZR]yZ13.]QDOD]áDVLĊ/LWZDZ]URVWR

3ROVNDR5XPXQLDR(VWRQLD)LQODQGLDR

6áRZDFMDR%XáJDULDR:ĊJU\RRUD]&]HFK\R

1DWRPLDVW PQLHMV]H ]XĪ\FLH 13. RGQRWRZDQR PLĊG]\ LQQ\PL Z 3RUWXJDOLL

R  +RODQGLLR  'DQLL R ,UODQGLL R  :LHONLHM

%U\WDQLLR)UDQFMLRRUD]Z1LHPF]HFKL%HOJLLR±

Z\NUHV%,9



Rynek rolny. Analizy, tendencje, ocenyQU,(5L*ĩ3,%:DUV]DZD



Wykres (B) IV.1. Zużycie nawozów azotowych w wybranych krajach UE w 1994 i 2010 roku (w tys. ton)

0 500 1000 1500 2000 2500

Finlandia Estonia Słowenia Łotwa Litwa Słowacja Austria Portugalia Belgia Bułgaria Szwecja Rumunia Czechy Węgry Dania Grecja Holandia Irlandia Polska Włochy Hiszpania Wielka Brytania Niemcy Francja

2010 1994

 Źródło: opracowanie własne na podstawie International Fertilizer Industry Association.



Wykres (B) IV.2. Zużycie nawozów fosforowych w wybranych krajach UE w 1994 i 2010 roku (w tys. ton)

0 200 400 600 800 1000 1200

Austria Łotwa Estonia Litwa Bułgaria Słowacja Słowenia Węgry Czechy Belgia Dania Szwecja Holandia Portugalia Finlandia Rumunia Grecja Irlandia Polska Wielka Brytania Niemcy Hiszpania Włochy Francja

2010 1994

Źródło: opracowanie własne na podstawie International Fertilizer Industry Association.



Wykres (B) IV.3. Zużycie nawozów potasowych w wybranych krajach UE w 1994 i 2010 roku (w tys. ton)

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600

Bułgaria Estonia Słowacja Litwa Słowenia Rumunia Węgry Portugalia Szwecja Łotwa Grecja Czechy Austria Holandia Finlandia Dania Belgia Irlandia Polska Hiszpania Włochy Wielka Brytania Niemcy Francja

2010 1994

 Źródło: opracowanie własne na podstawie International Fertilizer Industry Association.



Wykres (B) IV.4. Zużycie nawozów mineralnych NPK w wybranych krajach UE w 1994 i 2010 roku (w tys. ton)

0 1000 2000 3000 4000 5000

Estonia Słowenia Litwa Łotwa Słowacja Finlandia Bułgaria Portugalia Austria Węgry Belgia Szwecja Czechy Rumunia Dania Grecja Holandia Irlandia Polska Hiszpania Włochy Wielka Brytania Niemcy Francja

2010 1994

 Źródło: opracowanie własne na podstawie International Fertilizer Industry Association.



Tabela (B) IV.1. Zużycie NPK w wybranych krajach UE (w kg na 1 ha UR) oraz zmiana zużycia w latach (w %)

:VNDĨQLN]PLDQ\

 

+RODQGLD   

%HOJLDL/XNVHPEXUJ   

,UODQGLD   

Polska 84,5 119,0 140,8

&]HFK\   

UE-27 101,5 86,0 84,7

UE-15 122,1 92,0 75,3

UE-12 52,0 73,0 140,4





/DWDJRVSRGDUF]H .UDM

 Źródło: =DOHZVNL$Rynek nawozów mineralnych>Z@Rynek środków produkcji dla rol-nictwa. Stan i perspektywy, QU,(5L*ĩ3,%$5505L5::DUV]DZD

=DOHZVNL $ Światowy rynek nawozów mineralnych >Z@ Rynek środków produkcji dla rolnictwaQU,(5L*ĩ3,%$5505L5::DUV]DZD

'R LQWHUHVXMąF\FK VSRVWU]HĪHĔ SURZDG]L DQDOL]D SRUyZQDZF]D ]XĪ\FLD

13.ZVNDOLNUDMXRUD]ZSU]HOLF]HQLXQDKDXĪ\WNyZUROQ\FK=GDQ\FKSUH

]HQWRZDQ\FKZWDEHOL%,9Z\QLNDĪHZWDNLFKNUDMDFKMDN+RODQGLD%HO

JLDL/XNVHPEXUJRUD]1LHPF\]XĪ\FLHQDZR]yZ13.ZSU]HOLF]HQLXQDKD

XĪ\WNyZ UROQ\FK ± Z URNX JRVSRGDUF]\P  Z SRUyZQDQLX GR URNX

±REQLĪ\áRVLĊRGSRZLHGQLRRLV\WXDFMDWDE\áD

JáyZQLHQDVWĊSVWZHPVSDGNX]XĪ\FLDW\FKQDZR]yZZVNDOLNUDMX-HGQDNPL

PR WR ]DVWRVRZDQ\ SR]LRP QDZRĪHQLD QDGDO SR]RVWDá Z\ĪV]\ QLĪ Z 3ROVFH

NJ13.KD85Z+RODQGLLR%HOJLLL/XNVHPEXUJXR



D Z 1LHPF]HFK R  3U]\MPXMąF JR MDNR PLDUĊ LQWHQV\ZQRĞFL SURGXNFML

SUH]HQWRZDQHREOLF]HQLDSRND]XMąVNDOĊ]UyĪQLFRZDQLDPLĊG]\NUDMDPL1DOHĪ\

GRGDüĪHZURNXJRVSRGDUF]\PUyĪQLFDZSR]LRPLHQDZRĪHQLDE\áD

MHV]F]HZLĊNV]D

ĝZLDGRPRĞüXMHPQ\FKQDVWĊSVWZZ\VRNLHJRQDZRĪHQLDURĞOLQMHVWMHGQDN

FRUD] ZLĊNV]D -HVW WR SUREOHP GRVWU]HJDQ\ SU]H] ZLHOX EDGDF]\ ]ZUDFD VLĊ

XZDJĊQD]DSHZQLHQLHRNUHĞORQHJRSR]LRPXSORQXDOHSU]\MHGQRF]HVQ\PPL

QLPDOL]RZDQLXQHJDW\ZQHJRZSá\ZXQDĞURGRZLVNRQDWXUDOQH]DFKRZXMąFMHJR

ELRUyĪQRURGQRĞü^'XĪDURODZW\P]DNUHVLHSU]\SLV\ZDQDMHVWUyZQLHĪSROLW\

FHSDĔVWZD^

%DGDQLD GRZRG]ą ĪH ]ZLĊNV]HQLH VWRVRZDQLD ĞURGNyZ FKHPLL UROQHM QLH

MHVW RERMĊWQH GOD ĞURGRZLVND UR]XPLDQHJR QLH W\ONR Z NDWHJRULDFK ORNDOQHJR

DJURHNRV\VWHPX DOH FDáHM KLHUDUFKLL V\VWHPyZ HNRORJLF]Q\FK QD SR]LRPLH UH

JLRQXNUDMXDQDZHWSODQHW\&KRG]LWXQLHW\ONRRGHJUDGDFMĊĞURGRZLVNDOHF]

WDNĪHRVSDGHNZDUWRĞFLXĪ\WNRZHMSURGXNWXGODQDE\ZF\^

Tendencja zmian w latach zużycia nawozów mineralnych NPK i nawo-zów wapniowych. %DGDQLD ZVND]XMą ĪH ZUD] ]H Z]URVWHP FHQ QDZR]yZ

QDVWĊSRZDáRQLHNRU]\VWQH]MDZLVNR]ZLą]DQH]HVWUXNWXUąLFK]XĪ\FLDZJRVSR

GDUVWZDFK6WRSQLRZRURVáR]XĪ\FLHQDZR]yZ13.SU]\MHGQRF]HVQ\PVSDGNX

]XĪ\FLDQDZR]yZZDSQLRZ\FK:ODWDFKQDKDXĪ\WNyZUROQ\FK

]XĪ\ZDQRSRQDGNJQDZR]yZZDSQLRZ\FKLRNRáRNJ13.:ODWDFK

QDVWąSLáR]UyZQDQLHLORĞFLLFK]XĪ\FLD1DWRPLDVWRGURNX

]XĪ\FLH QDZR]yZ ZDSQLRZ\FK JZDáWRZQLH REQLĪ\áR VLĊ SU]\ MHGQRF]HVQ\P

Z]URĞFLH 13. 2G  URNX UROQLF\ ]XĪ\ZDMą QLHFDáH  NJ QDZR]yZ

ZDSQLRZ\FKQDKDLSRQDGWU]\NURWQLHZLĊFHM13.±Z\NUHV%,9

=XĪ\FLH QDZR]yZ 13. MHVW Z\VRNLH 3ROVND QDOHĪ\ GR NUDMyZ Z NWyU\FK

SU]HZ\ĪV]DNJQDKDXĪ\WNyZUROQ\FKWDEHOD%,9ĝUHGQLRZ8(

]XĪ\FLH 13. Z URNX  Z\QRVLáR  NJ QD  KD XĪ\WNyZ UROQ\FK



 &7 :LW + +XLVPDQ 5 5DEELQJH Agriculture and its environment: Are there other ways?, $JULFXOWXUDO6\VWHPV'=LOEHUPDQ657HPSOHWRQ0.KDQQDAgricul-ture and the environment: an economic perspective with implications for nutrition)RRG3ROL

F\$-$07HPPH3+9HUEXUJMapping and modeling of changes in agricul-tural intensity in Europe,$JULFXOWXUH(FRV\VWHPVDQG(QYLURQPHQW

+/HKWRQHQ-/DQNRVNL..RLNNDODLQHQEconomic and environmental performance of alternative policy measures to reduce nutrient surpluses in Finnish agriculture$JULFXOWXUDO

DQG)RRG6FLHQFH

 -6W =HJDU Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym 5DSRUW 3: QU 

,(5L*ĩ3,%:DUV]DZD



D Z 8( ±  NJ Z RGQLHVLHQLX GR URNX  ]PQLHMV]\áR VLĊ RGSR

ZLHGQLRRL1DWRPLDVWZ8(Z]URVáRRRGSRZLHGQLR

ZODWDFKZ\QRVLáRLNJQDKDXĪ\WNyZUROQ\FK^

: 3ROVFH QD SU]HVWU]HQL RVWDWQLFK ODW XZLGRF]QLá\ VLĊ GZLH WHQGHQFMH

Z]URVW]XĪ\FLDQDZR]yZ 13.LVSDGHN]XĪ\FLDQDZR]yZZDSQLRZ\FK±Z\

NUHV%,9

Wykres (B) IV.5. Zużycie nawozów mineralnych NPK i nawozów wapniowych na 1 ha użytków rolnych w Polsce w latach 1994-2011 (w kg)

20

1994/1995 1996/1997 1998/1999 2000/2001 2002/2003 2004/2005 2006/2007 2008/2009 2010/2011

NPK Nawozy wapniowe

139,0

36,8 79,7

132,6 126,6

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

:RNUHVLHODW]XĪ\FLHQDZR]yZZDSQLRZ\FKQDKD85VSDGáRSUDZLH

$=DOHZVNL$UN=DOHZVNLRynek nawozów mineralnych>Z@ Rynek środków produkcji dla rolnictwaQU,(5L*ĩ3,%$5505L5::DUV]DZD$=DOHZVNLŚwiatowy ry-nek nawozów mineralnych, >Z@ Rynek środków produkcji dla rolnictwa QU  ,(5L*ĩ3,%

$5505L5::DUV]DZDRocznik Statystyczny RP 2011 r.*86:DUV]DZD



3R]LRP QDZRĪHQLD ZDSQHP Z\ND]XMH MHGQDN GXĪH ]UyĪQLFRZDQLH UHJLR

QDOQHĝUHGQLRZODWDFKUR]SLĊWRĞüZ\QRVLáDRGNJQDKDXĪ\W

NyZUROQ\FKZZRMHZyG]WZLHPDáRSROVNLPGRNJZZRMHZyG]WZLHRSRO

VNLP 1DWRPLDVW ĞUHGQLR Z NUDMX ]XĪ\FLH QDZR]yZ ZDSQLRZ\FK NV]WDáWRZDáR

VLĊQDSR]LRPLHNJKD±Z\NUHV%,9

Wykres (B) IV.6. Średnie zużycie nawozów wapniowych w przeliczeniu na czysty składnik w województwach Polski, w latach 2007-2009 (kg/ha)

 Źródło: -.XĞ00DW\ND Zróżnicowanie warunków przyrodniczych i organizacyjnych produkcji rolniczej w Polsce. 5HIHUDWZ\JáRV]RQ\QDNRQIHUHQFMLQWÄ5ROQLFWZR]UyZQRZDĪRQHKDUPRQLD

F]\NRQNXUHQFMDFHOyZ´NWyUDRGE\áDVLĊZGQUZ,81L*3,%Z3XáDZDFK

:ZRMHZyG]WZDFK3ROVNLZ\VWĊSXMąWDNĪHGXĪHUyĪQLFHZSR]LRPLHQDZR

ĪHQLD13.ĞUHGQLRZODWDFKQDMQLĪV]HZ\QRVLáRRNRáRNJQDKD

XĪ\WNyZUROQ\FKDQDMZ\ĪV]HSUDZLHNJ±Z\NUHV%,9





zachodniopomorskie

pomorskie

warmińsko-mazurskie

lubuskie wielkopolskie

kujawsko-pomorskie

mazowieckie

podlaskie

dolnośląskie

łódzkie

lubelskie

świętokrzyskie

podkarpackie

małopolskie

śląskie

opolskie 162,6

Wykres (B) IV.7. Średnie zużycie nawozów mineralnych NPK w województwach Polski w latach 2009-2011, w kg na 1 ha użytków rolnych

Źródło: -.XĞ00DW\ND, Zróżnicowanie warunków przyrodniczych i organizacyjnych produkcji rolniczej w Polsce. 5HIHUDWZ\JáRV]RQ\QDNRQIHUHQFMLQWÄ5ROQLFWZR]UyZQRZDĪRQHKDUPRQLD

F]\NRQNXUHQFMDFHOyZ´NWyUDRGE\áDVLĊZGQUZ,81L*3,%Z3XáDZDFK

:LHONRĞü ]XĪ\FLD QDZR]yZ PLQHUDOQ\FK 13. MHVW Z GXĪHM PLHU]H XZD

UXQNRZDQD]UyĪQLFRZDQLHPVWUXNWXU\REV]DURZHMJRVSRGDUVWZUROQ\FK:ZR

MHZyG]WZDFK NXMDZVNRSRPRUVNLP RSROVNLP ZLHONRSROVNLP L GROQRĞOąVNLP

]XĪ\FLH QDZR]yZ RVLąJQĊáR Z\VRNL SR]LRP SRUyZQ\ZDOQ\ GR QRWRZDQHJR

ZSDĔVWZDFK8QLL(XURSHMVNLHM3RGF]DVJG\Z3ROVFHZVFKRGQLHMLFHQWUDOQHM

]XĪ\FLHQDZR]yZPLQHUDOQ\FKE\áRRZLHOHQLĪV]HLPLHĞFLáRVLĊZJUDQLFDFKRG

GRNJ13.QDKDXĪ\WNyZUROQ\FK:ZRMHZyG]WZLHSRGNDUSDFNLP

LPDáRSROVNLPRUR]GUREQLRQHMVWUXNWXU]HDJUDUQHM]GRPLQXMąF\PW\SHPURO

QLFWZDHNVWHQV\ZQHJR]XĪ\FLHQDZR]yZPLQHUDOQ\FKMHVWQDMPQLHMV]H1LVNR

< 100,0 100,0 – 125,0 125,1 – 150,0 150,1 – 175,0

> 175,0



QDNáDGRZą SURGXNFMą URĞOLQQą FKDUDNWHU\]XMą VLĊ WDNĪH ZRMHZyG]WZD ĞZLĊWR

NU]\VNLHĞOąVNLHLOXEXVNLH3R]LRP]XĪ\FLDQDZR]yZPLQHUDOQ\FKE\áZW\FK

ZRMHZyG]WZDFKZRVWDWQLFKODWDFKRNRáRNURWQLHQLĪV]\QLĪZJUXSLHZRMH

ZyG]WZFKDUDNWHU\]XMąF\FKVLĊQDMZ\ĪV]ąLQWHQV\ZQRĞFLąSURGXNFML^

Tendencja zmian w latach cen środków produkcji.:\VRNDLQWHQV\ZQRĞü

SURGXNFMLQLHLG]LHZSDU]H]RSáDFDOQRĞFLą-HVWWRZDĪQH]DJDGQLHQLHV]F]H

JyOQLHZNRQWHNĞFLHREVHUZRZDQHJRZRVWDWQLFKODWDFK]GHF\GRZDQLHZ\ĪV]HJR

WHPSDZ]URVWXFHQĞURGNyZSURGXNFMLRGFHQVSU]HGDĪ\SURGXNWyZUROQLF]\FK^

&HQ\ WRZDUyZ L XVáXJ ]DNXS\ZDQ\FK SU]H] JRVSRGDUVWZD LQG\ZLGXDOQH

GODUROQLFWZDLFHQ\SURGXNWyZUROQLF]\FKVSU]HGDZDQ\FKSU]H]UROQLNyZZ\

ND]\ZDá\UyĪQHWHPSR]PLDQZODWDFK±Z\NUHV%,9

Wykres (B) IV.8. Zmiany cen towarów i usług zakupywanych dla rolnictwa oraz cen produktów rolnych sprzedawanych w Polsce w latach 1994-2012URN 

100

1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012

%

Ceny produktów rolnych sprzedawanych Ceny towarów i usług zakupywanych

 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

-HGQDN]JUDILF]QHMSUH]HQWDFMLZ\QLNDĪH]GHF\GRZDQLHVLOQLHMV]ąG\QD

PLNąZ]URVWXFKDUDNWHU\]RZDá\VLĊFHQ\WRZDUyZLXVáXJ]DNXS\ZDQ\FK:OD

WDFK  ZVNDĨQLN ]PLDQ\ LFK FHQ Z\QLyVá  SRGF]DV JG\ FHQ

SURGXNWyZVSU]HGDZDQ\FK

3U]HGVWDZLRQHWHQGHQFMH]PLDQFHQZODWDFKZVND]XMąQDVSDGHNMHGQRVW

3U]HGVWDZLRQHWHQGHQFMH]PLDQFHQZODWDFKZVND]XMąQDVSDGHNMHGQRVW

W dokumencie nr nr 88 88 (Stron 155-172)