Analiza zmian cen skupu pszenżyta

1LH EH] ]QDF]HQLD MHVW UyZQLHĪ FKDUDNWHU L VNDOD ]PLDQ SU]\SDGNRZ\FK

Z\NUHV % , : SU]\SDGNX FHQ VNXSX SV]HQLF\ ZDKDQLD SU]\SDGNRZH

VWDQRZLąSU]HFLĊWQLHRJyáX]PLHQQRĞFLWHJRV]HUHJXF]DVRZHJRFRVWD

QRZLUHODW\ZQLHQLHZLHONąF]ĊĞüFDáRĞFLZDKDĔ

=SXQNWXZLG]HQLDRFHQ\]PLHQQRĞFLMDNRMHGQHJR]HOHPHQWyZVáXĪąF\FK

RFHQLHU\]\NDPRĪQDDQDOL]RZDüUyZQLHĪFKDUDNWHU]PLDQZXMĊFLXSURFHQWR

Z\P=WDEHOL%,Z\QLNDĪHSU]HFLĊWQD]PLDQDFHQMDNDGRNRQXMHVLĊ

ZFLąJXMHGQHJRURNXZ\QRVLEOLVNRL]DVDGQLF]RMHVWRQDHIHNWHP]PLDQ

GáXJRRNUHVRZ\FK F]\QQLNyZ NV]WDáWXMąF\FK WUHQG RUD] F\NO = NROHL ZFLąJX 

PLHVLĊF\FHQ\]PLHQLDMąVLĊSU]HFLĊWQLHR:W\PVDP\PRNUHVLHVNáDGQLN

GáXJRRNUHVRZHJR WUHQGXF\NOX 7& ]PLHQLD VLĊ R  DZDKDQLD VH]RQRZH

R :\QLNL ]DZDUWH Z WDEHOL % , SRND]XMą ĪH LP GáXĪV]\ KRU\]RQW

SURJQR]\W\P]QDF]HQLH]PLDQZSRVWDFLWUHQGXF\NOXURĞQLH

3.2. Analiza zmian cen skupu pszenżyta

3U]HELHJ V]HUHJX F]DVRZHJR FHQ VNXSX SV]HQĪ\WD Z VHQVLH NLHUXQNyZ

L VHNZHQFML ]PLDQ Z F]DVLH MHVW EDUG]R ]EOLĪRQ\ Z VWRVXQNX GR PRUIRORJLL

]PLDQFHQVNXSXSV]HQLF\=DVDGQLF]DUyĪQLFDGRW\F]\SR]LRPXZRNyáNWyUHJR

RVF\OXMąZDKDQLD3RGREQLHMDNZSU]\SDGNXFHQVNXSXSV]HQLF\REVHUZXMHP\

Z\VWĊSRZDQLH WHQGHQFML UR]ZRMRZHM ZDKDĔ F\NOLF]Q\FK ZDKDĔ VH]RQRZ\FK

RUD]ZDKDĔSU]\SDGNRZ\FKZ\NUHV%,

Wykres (B) I.3.2.1. Kształtowanie się cen skupu pszenżyta w zł/100 kg wraz z długookresowym trendem (trend-cykl) oraz tendencją rozwojową

 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

ĝUHGQLRRNUHVRZD]PLHQQRĞüV]HUHJXF]DVRZHJRFHQVNXSXSV]HQĪ\WDGHWHU

PLQRZDQDMHVWZ\VWĊSRZDQLHPZDKDĔSHULRG\F]Q\FK.OXF]RZH]QDF]HQLHPDMą

ZDKDQLDF\NOLF]QHNWyUHFRGRZáDVQRĞFLPRUIRORJLF]Q\FKVąEDUG]R]EOLĪRQHGR

ZDKDĔREVHUZRZDQ\FKZSU]\SDGNX]PLDQFHQSV]HQLF\5yZQLHĪZW\PSU]\



SDGNXDPSOLWXGD]PLDQF\NOLF]Q\FKMHVWQLHPDOSLĊFLRNURWQLHZLĊNV]DZVWRVXQNX

GRDPSOLWXG\ZDKDĔVH]RQRZ\FKFHQSV]HQĪ\WDZ\NUHV%,L%,

Wykres (B) I.3.2.2. Kształtowanie się cyklicznych wahań cen skupu pszenżyta jako % odchyleń długookresowego trendu

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS. 

:EDGDQ\PRNUHVLH]PLDQRPXOHJDZ]RU]HF]PLDQF\NOLF]Q\FKPRUIRORJLD

SRV]F]HJyOQ\FK F\NOL UyĪQL VLĊ LQWHQV\ZQRĞFLą SRV]F]HJyOQ\FK ID] UR]NáDGHP

SXQNWyZ]ZURWQ\FKF]\WHĪFKDUDNWHU\VW\NąW]ZGHQRUD]V]F]\WyZSRV]F]HJyO

Q\FKF\NOLZ\NUHV%,ĝUHGQLDGáXJRĞFL]PLDQF\NOLF]Q\FKMHVWWDNDVD

PDMDNZSU]\SDGNXFHQSV]HQLF\Z\QRVLRNRáRURNX5R]NáDGGROQ\FKSXQN

WyZ]ZURWQ\FKFHQVNXSXSV]HQĪ\WDWRVW\F]HĔJUXG]LHĔPDM

JUXG]LHĔ=NROHLUR]NáDGJyUQ\FKSXQNWyZ]ZURWQ\FKFHQVNXSXSV]HQLF\

WROXW\SDĨG]LHUQLNNZLHFLHĔSDĨG]LHUQLN

Wykres (B) I.3.2.3. Kształtowanie się sezonowych i przypadkowych wahań cen skupu pszenżyta jako % odchyleń długookresowego trendu

 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

6NDODZDKDĔF\NOLF]Q\FKMHVW]UyĪQLFRZDQDDPDNV\PDOQDDPSOLWXGDLFKZD

KDĔ QD SU]HVWU]HQL FDáHJR EDGDQHJR RNUHVX Z\QRVLáD  SNW SURF WR ZLĊFHM

RSNWSURFQLĪZSU]\SDGNXFHQSV]HQLF\:SU]\SDGNXVNáDGQLNDF\NOLF]QHJR



PDNV\PDOQDDPSOLWXGD]PLDQZ\QLRVáDRGGRZDUWRĞFLGáXJRRNUH

VRZHJRWUHQGX:RVWDWQLPF\NOXDPSOLWXGDZDKDĔZ\QLRVáDMXĪSNWSURF

:SU]\SDGNXZDKDĔVH]RQRZ\FKREVHUZXMHVLĊRGPLHQQLHQLĪZSU]\SDGNX

FHQVNXSXSV]HQLF\Z]URVWDPSOLWXG\]PLDQVH]RQRZ\FKREVHUZRZDQ\RGSRF]ąWNX

URNXZ\NUHV%,'ODSU]\NáDGXZURNXZDUWRĞüPXOWLSOLNDW\Z

Q\FK ZVNDĨQLNyZ VH]RQRZRĞFL Z\QRVLáD Z OXW\P  Z F]HUZFX 

RUD]ZVLHUSQLXZ]JOĊGHPZDUWRĞFLWUHQGXF\NOX:URNXRGSRZLHGQLR

ZOXW\PRGFK\OHQLHZ\QRVLáRZPDMXRUD]ZVLHUSQLX

:  URNX DPSOLWXGD ZDKDĔ VH]RQRZ\FK Z\QRVLáD  SNW SURF QDWRPLDVW

ZURNXMXĪSNWSURF0RG\ILNDFMLXOHJDUyZQLHĪVDPZ]RU]HFVH]RQR

ZRĞFLRGURNXXMDZQLáVLĊVH]RQRZ\Z]URVWFHQZF]HUZFXJG\ZSRSU]HG

QLFKODWDFKQDMZ\ĪV]DZDUWRĞüRGFK\OHQLDVH]RQRZHJRSU]\SDGDáDQDOXW\

Tabela (B) I.3.2.1. Względny udział wybranych składowych szeregu czasowego cen pszenżyta w ich całkowitych zmianach w zależności od ich czasu trwania 8G]LDáSRV]F]HJyOQ\FKVNáDGRZ\FKFHQSV]HQĪ\WDZMHMFDáNRZLWHMZDULDQFML

Z]DOHĪQRĞFLRGF]DVX]PLDQ

0LHVLąFH , 7& 6

   

   

   

   

   

   

ĝUHGQLR   

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

:]JOĊGQ\XG]LDáWHQGHQFMLLF\NOX7&FHQSV]HQĪ\WDZMHMFDáNRZLWHMZD

ULDQFMLSU]HFLĊWQLHZURNXZ\QRVL]DĞVH]RQRZRĞüSU]HFLĊWQLHZ\MDĞQLD

]PLHQQRĞFLV]HUHJXF]DVRZHJRWRRSNWSURFZLĊFHMQLĪZSU]\

SDGNXFHQVNXSXSV]HQLF\=NROHLXG]LDáVNáDGQLNDSU]\SDGNRZHJRZZDULDQFML

V]HUHJXF]DVRZHJRFHQVNXSXSV]HQĪ\WDZ\QRVLWDEHOD%,3UR

JQR]XMąFV]HUHJF]DVRZ\FHQVNXSXSV]HQĪ\WD]KRU\]RQWHPURF]Q\PPXVLP\

PLHü QD XZDG]H ĪH ]PLDQ\ GáXJRRNUHVRZH 7& Z SRQDG  GHF\GXMą

RSUDZLGáRZRĞFLWDNLHMSURJQR]\]DĞZDKDQLDVH]RQRZHW\ONRZ

:DUWRĞü0&'GODFHQVNXSXSV]HQĪ\WDZ\QRVLFRR]QDF]DĪHSRSR

QDG  PLHVLąFDFK MHGQRNLHUXQNRZ\FK ]PLDQ VNáDGQLN GáXJRRNUHVRZ\ 7& ]UyZQDáVLĊ]H]PLDQDPLZ\QLNDMąF\PL]G]LDáDQLDVNáDGQLNDSU]\SDGNRZHJR



Tabela (B) I.3.2.2. Średnie procentowe zmiany szeregu czasowego cen pszenżyta i ich wybranych składowych w zależności od czasu trwania zmiany

=PLDQDSRV]F]HJyOQ\FKVNáDGRZ\FKV]HUHJXF]DVRZHJRFHQSV]HQĪ\WD

Z]DOHĪQRĞFLRGF]DVXWUZDQLD]PLDQ\ 0LHVLąFH &HQ\QRPL

QDOQH 7&, , 7& 6

     

     

     

     

     

     

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

:RJyOQHM]PLHQQRĞFLFHQVNXSXSV]HQĪ\WDPQLHMV]H]QDF]HQLHZSRUyZQD

QLXGRFHQVNXSXSV]HQLF\PDMąZDKDQLDSU]\SDGNRZHURĞQLHQDWRPLDVWURODZD

KDĔVH]RQRZ\FK0LPRWHJR]PLDQ\GáXJRRNUHVRZHSU]HZ\ĪV]DMą]PLDQ\VH]R

QRZHMXĪSRGZyFKPLHVLąFDFKREVHUZDFMLWDEHOD%,:WDNLPKRU\]RQFLH

GáXJRRNUHVRZH]PLDQ\FHQ7&Z\QRV]ąSU]HFLĊWQLH]DĞVH]RQRZH

ĝUHGQLH]PLDQ\FHQZRNUHVLHMHGQHJRURNXZ\QRV]ąLZ\QLNDMąZJáyZ

Q\PVWRSQLX]F]\QQLNyZNV]WDáWXMąF\FKWHQGHQFMĊRUD]ZDKDQLDF\NOLF]QH