Do analizy sytuacji finansowej banków spółdzielczych z grupy BPS posłużono się kwar-talną oceną punktową Zrzeszonych Banków Spółdzielczych, opracowywaną przez Bank Polskiej Spółdzielczości [Kwartalna ocena punktowa…]. Banki podzielono na cztery gru-py, biorąc za kryterium wielkość sumy bilansowej. Do grupy pierwszej zaliczono banki, których suma bilansowa przekraczała 500 tys. zł, grupa druga zawierała banki o sumie bi-lansowej znajdującej się między 200 a 500 tys. zł, grupa trzecia gromadziła banki o sumie bilansowej wynoszącej między 100 a 200 tys. zł, a ostatnia, czwarta grupa skupiała banki o sumie bilansowej nieprzekraczającej 100 tys. zł. Analizowane dane to średnia z czte-rech kwartałów każdego badanego roku – zaczynając od roku 2011, a kończąc na 2016. Jak już zostało wspomniane, jednym z głównych celów wprowadzenia pakietu CRR/CRD IV, było zapewnienie płynności finansowej banków. Komisja Nadzoru Fi-nansowego, uwzględniając dyrektywy unijne w zakresie kontroli nad kondycją płyn-nościową banków, do określenia tej kondycji zaimplementowała wskaźnik nazwa-ny łącznazwa-nym współczynnikiem kapitałowym (TCR), który zastąpił funkcjonujący do tej pory współczynnik wypłacalności. Konstrukcja powstałego wskaźnika pokazuje relację funduszy własnych do aktywów ważonych ryzykiem. Wskazuje, że wraz ze wzrostem wartości tego wskaźnika wzrasta bezpieczeństwo klientów banku. Należy podkreślić, że pakiet CRR/CRD IV określa minimalną wysokość tego wskaźnika na po-ziomie 8%, lecz Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) wymaga 12%.
Tabela 1. Łączny współczynnik kapitałowy
Grupa banków\Lata 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Grupa I 11,88% 12,08% 12,17% 13,01% 13,04% 13,22% Grupa II 12,50% 13,17% 13,65% 15,58% 16,06% 17,32% Grupa III 13,80% 14,07% 14,65% 17,00% 17,76% 18,97% Grupa IV 23,46% 23,41% 24,03% 22,68% 23,38% 25,04% Średnia 15,41% 15,68% 16,13% 17,07% 17,56% 18,64% Odchylenie standardowe 5,42% 5,21% 5,37% 4,09% 4,34% 4,91%
Źródło: opracowanie własne na podstawie [Kwartalna ocena punktowa…].
W oparciu o tabelę 1 należy stwierdzić, iż średnio dla całej grupy banków łączny współczynnik kapitałowy konsekwentnie wzrastał z poziomu 15,41% w 2011 roku do 18,64% w roku 2016. Poziom wahań w tym okresie był stabilny i oscylował wokół 5%. Wartość badanego wskaźnika waha się między 11,88% w roku 2011 dla grupy I, a 25,04% w 2016 roku dla grupy IV. Przygotowane w tabeli dane dowodzą, że grupa IV, a więc ta
173 Sytuacja finansowa polskich banków spółdzielczych w kontekście wprowadzenia pakietu CRR/CRD IV
o najmniejszej sumie bilansowej, może pochwalić się najwyższymi wartościami analizo-wanego współczynnika, które oscylują wokół 24%. Wskazuje to na przykładanie uwa-gi do bezpieczeństwa depozytariuszy i dużą selektywność dla ryzykownej aktywności banku. Pozostałe trzy grupy mają zbliżone do siebie wartości, które są znacznie mniejsze od wartości grupy IV. Najmniejsze wartości łącznego współczynnika wypłacalności ma grupa o największej sumie bilansowej. Największa różnica pomiędzy grupą I a IV miała miejsce w 2011 roku i wyniosła 49% oraz pozostawała na podobnym poziomie (najmniej-sza różnica wynosiła 43% w 2014 r.). Można zatem wysnuć wniosek o agresywnej działal-ności grupy I i skłondziałal-ności do podejmowania ryzyka. Należy podkreślić, że po 2014 r., we wszystkich grupach banków zauważono wzrost tego wskaźnika, co doskonale obrazuje wykres 1, a w obrębie poszczególnych grup nie zauważono dużych wahań w trakcie ba-danego okresu. W tym miejscu trzeba zwrócić uwagę na fakt, że im większa wartość tego współczynnika, tym klienci banków są bezpieczniejsi. Co najistotniejsze wszystkie gru-py przekroczyły minimalny poziom wymagany przez KNF. Wykres 1 przedstawia łączny współczynnik kapitałowy dla badanej grupy banków spółdzielczych, a jego wartość pro-centową można zaobserwować na osi rzędnych. Na osi odciętych zaznaczono kolejne lata, w których porównywany był łączny współczynnik kapitałowy.
Wykres 1. Przebieg łączonego współczynnika kapitałowego
Źródło: opracowanie własne na podstawie [Kwartalna ocena punktowa…].
Kolejnym wskaźnikiem poddanym ocenie jest udział kredytów w sumie bilanso-wej, Współczynnik ten wykazuje, jaki jest udział działalności kredytowej w stosunku do całej działalności finansowej banku.
174
Przemysław Regnowski
Tabela 2. Udział kredytów w sumie bilansowej
Grupa banków\Lata 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Grupa I 64,34 66,09 63,06 64,23 64,13 59,77 Grupa II 60,26 60,74 59,45 59,60 59,60 56,55 Grupa III 57,79 59,56 56,12 54,77 54,18 51,67 Grupa IV 53,96 56,59 51,05 53,31 53,26 50,97 Średnia 59,09 60,74 57,42 57,98 57,79 54,74 Odchylenie standardowe 4,36 3,96 5,10 4,96 5,07 4,17
Źródło: opracowanie własne na podstawie [Kwartalna ocena punktowa…].
Jak wynika z tabeli 2, fluktuacje analizowanego współczynnika dla wszystkich badanych grup banków spółdzielczych nie są znaczące i wahają się w granicach od 51,05% dla grupy IV w 2013 roku do 66,09% dla grupy I w 2012 roku. Widocz-ny jest niewielki spadek od 2013 roku, co wskazuje na coraz większą dywersyfikacje portfela banków i ostrożność w dawaniu kredytów wynikającą z nowych regulacji. Wskazuje na to średnia dla całej grupy zrzeszonej z BPS, gdzie w 2012 roku wynosiła ona 60,74%, a w 2013 roku – 57,42%, by przez kolejne lata oscylować wokół tego poziomu. Zmienność dla wszystkich banków nie była znacząca. Wraz ze wzrostem wartości sumy bilansowej poszczególnych grup banków, wzrastał udział kredytów w sumie bilansowej. Średnia za 2016 r. dla banków spółdzielczych zrzeszonych z BPS wynosi 55%, podczas gdy dla banków komercyjnych w Polsce – ok. 70%, a dla całego sektora bankowości Unii Europejskiej – ok. 50%. Oznacza to, że działalność kredyto-wa jest nadal głównym źródłem dochodów banków spółdzielczych, choć odsetek ten stale się zmniejsza. Dywersyfikacja dochodów wpływa korzystnie na stabilność działalności banków, a sektor spółdzielczy może pochwalić się niższym współczyn-nikiem w porównaniu do banków komercyjnych w Polsce. Na osi rzędnych wykresu 2 zaznaczono wartości procentowe badanego współczynnika, natomiast na osi od-ciętych, podobnie jak na poprzednim wykresie, zaznaczono kolejne lata, dla których porównywano wspomniany wskaźnik.
Następnym elementem, który został poddany badaniu, był udział kredytów za-grożonych w sumie kredytów brutto dla banków spółdzielczych zrzeszonych z Ban-kiem Polskiej Spółdzielczości. Wskaźnik ten jest bardzo ważny. Wykazuje jaka część portfela kredytowego brutto jest zagrożona w spłacie, a więc pokazuje czy finanse banku są zdrowe, w jakiej kondycji jest bank oraz czy może mieć ewentualne kło-poty z przyszłą spłatą zobowiązań. Jest to sposób na określenie ryzyka dla dużego obszaru działalności banku. Istotne jest to, że im niższa wartość tego wskaźnika, tym klienci banku są bezpieczniejsi.
175 Sytuacja finansowa polskich banków spółdzielczych w kontekście wprowadzenia pakietu CRR/CRD IV
Wykres 2. Przebieg udziału kredytów w sumie bilansowej
Źródło: opracowanie własne na podstawie [Kwartalna ocena punktowa…].
Tabela 3. Udział kredytów zagrożonych w sumie kredytów brutto
Grupa banków\Lata 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Grupa I 8,05 7,14 7,50 8,30 9,52 10,96 Grupa II 6,46 6,54 5,83 5,07 4,76 4,73 Grupa III 3,09 3,34 3,83 3,76 3,57 3,59 Grupa IV 2,51 2,87 3,13 2,97 2,55 2,59 Średnia 5,03 4,97 5,07 5,03 5,10 5,47 Odchylenie standardowe 2,66 2,18 1,98 2,35 3,08 3,77
Źródło: opracowanie własne na podstawie [Kwartalna ocena punktowa…].
Badane zjawisko przedstawia zamieszczona powyżej tabela 3. W grupie BPS nale-ży wyróżnić banki o najwyższej sumie bilansowej (grupa I) ze względu na rosnący od 2012 roku z poziomu 7,14% do 10,96% w 2016 roku odsetek kredytów zagrożonych, a więc aż o 54%. Wskazuje to na agresywną politykę kredytową tych banków. Obecny poziom zagrożonych kredytów powinien skłonić ww. banki do zrewidowania warun-ków, jakie muszą spełnić podmioty starające się o kredyt i do przykładania większej staranności do jakości portfela kredytowego. Obecny w tej grupie poziom kredytów zagrożonych może się przełożyć na wzrost marży odsetkowej, aby zrekompensować zwiększone ryzyko kredytowe. Jeśli sytuacja będzie nadal postępowała w takim tempie, to w niedługim czasie banki będą mogły mieć problemy z rentownością ze względu na mniejsze przychody z działalności kredytowej i konieczność tworzenia
176
Przemysław Regnowski
rezerw. Pozostałe grupy banków zachowują stabilną, lekko poprawiającą się w tym względzie sytuację. Średnia dla wszystkich banków oscyluje wokół 5%. Wskazuje to na solidną i zachowawczą działalność kredytową, co przekłada się na wzrost wiary-godności w stosunku do klientów. Grupą o najmniejszym odsetku kredytów zagro-żonych (tylko 2,8% dla badanego okresu) jest grupa IV, a więc ta z najmniejszą sumą bilansową. Małe banki przykładają szczególną uwagę do analizy potencjalnych kredytobiorców, co przekłada się później na wzrost zaufania i bezpieczeństwa de-pozytariuszy. Należy także wskazać większą zmienność w 2016 roku, jednak wynika ona z portfela banków o największej sumie bilansowej. Na osi rzędnych wykresu 3 umieszczono odsetek kredytów zagrożonych w stosunku do wszystkich kredytów. Natomiast na osi odciętych zaznaczono lata, w których dokonano porównywania analizowanego współczynnika.
Wykres 3. Przebieg udziału kredytów zagrożonych w sumie kredytów brutto
Źródło: opracowanie własne na podstawie [Kwartalna ocena punktowa…].
ROA (return on assets) jest wskaźnikiem mierzącym rentowność aktywów po-przez porównanie zysku netto (wyniku finansowego netto) do przeciętnego stanu aktywów [Porębski 2014]. Wykazuje on jak dobrze potrafi zarobić każda zainwesto-wana w przedsiębiorstwo kwota, obojętnie od tego czy pochodzi z pożyczki, czy też jest niezadłużona.
177 Sytuacja finansowa polskich banków spółdzielczych w kontekście wprowadzenia pakietu CRR/CRD IV
Tabela 4. Wskaźnik ROA (return on assets)
Grupa banków\Lata 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Grupa I 1,07% 1,16% 0,87% 0,80% 0,68% 0,67% Grupa II 1,39% 1,28% 0,90% 0,88% 0,73% 0,72% Grupa III 1,32% 1,39% 0,98% 0,93% 0,75% 0,74% Grupa IV 1,56% 1,62% 1,12% 1,02% 0,78% 0,77% Średnia 1,34% 1,36% 0,97% 0,91% 0,74% 0,72% Odchylenie standardowe 0,20% 0,20% 0,11% 0,10% 0,04% 0,04%
Źródło: opracowanie własne na podstawie [Kwartalna ocena punktowa…].
Po przeanalizowaniu danych z tabeli 4, należy stwierdzić, iż konsekwentnie z roku na rok, we wszystkich grupach, wskaźnik ten spadał. Średnia dla wszyst-kich Banków Zrzeszonych w 2011 roku wyniosła 1,34%, a w 2016 roku – 0,72%. Spadek wyniósł aż 46%, jednak należy zauważyć, że najsilniejszy był on w roku 2013 – o 29% w stosunku do roku poprzedniego. Pomiędzy rokiem 2015 a 2016 spadek był znikomy i wyniósł 0,01% dla każdej z grup banków. Dużą zmienność w stosunku do innych okresów odnotowano w 2011 i 2012, ponieważ wyniosła ona 0,2%. W kolejnych dwóch latach wahała się między 0,11% a 0,10%. Najmniej-sze odchylenia zanotowano w 2015 i 2016 na poziomie 0,04%. Można zatem stwierdzić, że wraz z upływem lat poziom ROA stabilizował się i cechował coraz mniejszą zmiennością, choć zauważalny jest istotny spadek rentowności akty-wów na przestrzeni badanych lat. Konieczność ustabilizowania regulacji poprzez wprowadzenie pakietu CRR/CRD IV mogła wpłynąć zarówno na spadek poziomu ROA jak i jego stabilizację. Banki musiały wprowadzić zmiany już na rok przed obowiązkowym terminem.
Badany problem obrazuje wykres 4, gdzie na osi rzędnych umieszczono po-ziom wskaźnika ROA, a na odciętych kolejne lata, w których porównywano wspo-mniany wskaźnik.
178
Przemysław Regnowski
Wykres 4. Przebieg wskaźnika ROA
Źródło: opracowanie własne na podstawie [Kwartalna ocena punktowa…].
Wskaźnikiem rentowność kapitałów własnych jest ROE (return on equity), a więc poziomu zwrotu zainwestowanego kapitału. Jest to relacja zysku po opodatkowaniu do przeciętnego stanu kapitału własnego ulokowanego w dane przedsiębiorstwo gospodarcze [Porębski 2014]. Wskaźnik ten pokazuje, jak dobrze potrafi zarobić każ-da zainwestowana w firmę kwota, która do niej należy, czyli nie jest długiem. Spraw-dza się więc, w jaki sposób przedsiębiorstwo wykorzystuje swój kapitał, aby osiągnąć korzyść finansową.
Tabela 5. Wskaźnik ROE (return on equity)
Grupa banków\Lata 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Grupa I 13,76% 15,18% 11,32% 10,66% 9,08% 8,79% Grupa II 15,77% 14,80% 9,85% 9,61% 7,96% 7,74% Grupa III 14,72% 14,34% 9,80% 8,94% 7,31% 7,21% Grupa IV 11,72% 11,95% 7,98% 7,43% 5,82% 5,64% Średnia 13,99% 14,07% 9,74% 9,16% 7,54% 7,34% Odchylenie standardowe 1,72% 1,45% 1,37% 1,35% 1,36% 1,31%
Źródło: opracowanie własne na podstawie [Kwartalna ocena punktowa…].
Po analizie danych zawartych w tabeli 5, należy stwierdzić, iż zmienność wartości kształtuje się na poziomie podobnym do danych zawartych w tabeli 4. Współczynnik
179 Sytuacja finansowa polskich banków spółdzielczych w kontekście wprowadzenia pakietu CRR/CRD IV
ROE zachowuję się w podobny sposób do współczynnika ROA. W 2011 i 2012 roku średnia wartość wskaźnika dla Banków Zrzeszonych z BPS była na podobnym pozio-mie. Należy zauważyć, że ponownie największy spadek zanotowany został w roku 2013 z 14,07% do 9,74%, a więc aż o 31% w stosunku do roku 2012. W roku 2013 i 2014 wysokość wskaźnika ROE sięga w zasadzie tego samego poziomu, po czym w 2015 roku nastąpił jego spadek o 1,62 p.p. Jeżeli zaś chodzi o 2016 rok to trzeba podkreślić, że wartości wskaźnika ponownie były zbliżone. Największą zmienność zauważono w latach 2011 i 2012, w latach kolejnych poziom ROE się ustabilizował. Można zatem ponownie stwierdzić, że przygotowanie banków do implementacji pakietów CRR i CRD IV nastąpiło już w 2013 roku, co potwierdza kolejny badany wskaźnik. Należy nadmienić, że poziom tego współczynnika jest o wiele wyższy dla banków o dużej sumie bilansowej, zaczynając od roku 2012. Różnica przez ten okres pomiędzy grupą 1 a grupą 4 wahała się w okolicach 3,2 p.p.
Wspomniane zależności można zobaczyć na wykresie 5. Na osi rzędnych umieszczono poziom wskaźnika ROE, a na odciętych kolejne lata, w których doko-nano porównywania.
Ostatni badany wskaźnik to stosunek kosztów działania banku do wyniku działal-ności bankowej. Wskazuje on w jakim stopniu koszty działania banku oddziałują na wynik finansowy banku.
Wykres 5. Przebieg wskaźnika ROE
180
Przemysław Regnowski
Tabela 6. Stosunek kosztów działania banku do wyniku działalności bankowej
Grupa banków\Lata 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Grupa I 58,41% 57,83% 64,65% 59,05% 65,12% 63,05% Grupa II 61,41% 60,31% 64,62% 63,33% 67,19% 64,60% Grupa III 64,30% 61,23% 65,92% 66,47% 70,33% 68,68% Grupa IV 64,06% 62,48% 68,37% 68,84% 73,24% 70,91% Średnia 62,04% 60,46% 65,89% 64,42% 68,97% 66,81% Odchylenie standardowe 2,75% 1,96% 1,76% 4,23% 3,56% 3,62%
Źródło: opracowanie własne na podstawie [Kwartalna ocena punktowa…].
Tabela 6 doskonale obrazuje zwiększenie się kosztów działania banków w roku 2013. Jest to rok poprzedzający wprowadzenie regulacji CRR/CRD IV, przez co banki musiały ponieść dodatkowe koszty przygotowawcze. Koszty średnio dla wszystkich Zrzeszonych Banków zwiększyły się w 2012 roku z 60,46% do 65,89% w 2013 roku, a więc o 5,43 p.p., a w 2015 roku o kolejne 3,08 p.p. Zauważyć można większe odchy-lenie standardowe w okresie po wejściu ww. pakietu, gdzie średnio wyniosło ono 3,8% po wejściu, a przed jego wprowadzeniem – 2,16%. Wrosło więc aż o 76%. Naj-większe koszty w stosunku do wyniku finansowego ponosi grupa IV, natomiast naj-mniejsze – grupa I. Obrazuje to wykres 6, gdzie na osi rzędnych umieszczono poziom stosunku kosztów działania banku do wyniku działalności bankowej, a na odciętych kolejne lata, w których dokonano porównywania analizowanego współczynnika. Wykres 6. Przebieg stosunku kosztów działania banku do wyniku działalności bankowej
181 Sytuacja finansowa polskich banków spółdzielczych w kontekście wprowadzenia pakietu CRR/CRD IV
Zakończenie
W badanym okresie od 2011 do 2016 roku sytuacja banków spółdzielczych w grupie BPS była stabilna. Fluktuacje były niewielkie i poza udziałem kredytów zagrożonych w sumie kredytów brutto dla grupy banków o najwyższej sumie bilansowej, zmiany nastąpiły w dobrym kierunku. Łączny współczynnik kapitałowy konsekwentnie wzra-stał, co przekłada się na większą wypłacalność, zaś udział kredytów w sumie bilanso-wej malał, co wskazuje na dywersyfikacje działalności banków i zarazem bezpieczeń-stwo klientów. Należy też zauważyć, że udział kredytów zagrożonych maleje poza wspomnianą wyżej grupą banków, jednak ich obecny poziom nie daje powodów do niepokoju. Poprawa wskaźników nastąpiła w 2013, a więc ewidentnie tuż przed wej-ściem w życie pakietu CRR/CRD IV, co wskazuje na jego skuteczność i słuszność. Banki musiał się przygotować do wdrożenia nowych regulacji, jednak wyraźnie widać, że w kolejnych latach krok ten zaprocentował w stronę bezpieczeństwa klientów.
Konsekwencją wprowadzenia nowych praw są dodatkowe koszty dla sektora spółdzielczego, co w obecnej sytuacji niskich stóp procentowych i niewielkiego wzrostu gospodarczego może mieć negatywne skutki finansowe dla części banków. Widoczne jest to podczas analizy ostatniego wskaźnika, tj. stosunku kosztów dzia-łania banku do wyniku działalności bankowej. Należy jednak zauważyć, że zmiany organizacyjne sektora spółdzielczego będące konsekwencją nowych przepisów ostrożnościowych i zmierzające do powiększenia integracji, bezpieczeństwa, a także kontroli wewnętrznej w obrębie sektora spółdzielczego powinny pozytywnie wpły-nąć na jego funkcjonowanie.
W zakończeniu należy stwierdzić, że gwarancja wypłacalności i płynności ban-ków, która wynika z wdrożenia IPS powoduje, że potencjalna upadłość banku spół-dzielczego jest praktycznie niemożliwa. Ponadto banki spółdzielcze zyskują również na konkurencyjności wobec innych banków komercyjnych. W konsekwencji klienci banków mają dostęp do nowocześniejszych i bezpieczniejszych usług.
Bibliografia
Balina R., Kowalski O., Różyński J. (2014), Effective Management of Own Funds on Polish Co-operative Banks, „Chinese Business Review”, vol. 13, nr 3, ss. 154–161.
Dobosiewicz Z. (2007), Wprowadzenie do finansów i bankowości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
182
Przemysław Regnowski
Domańska-Szaruga B. (2014), Konkurencyjność banków spółdzielczych jako partnerów lokalnych społeczności, „Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 330, ss. 63–71.
Garbowski M. (2015), Przyszłość banków spółdzielczych w kontekście implementacji regulacji Basel III w polskim systemie bankowym, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 390, ss. 104–113.
Gostomski E. (2009), Spółdzielcze wartości, „Gazeta Bankowa”, nr 16(1068), ss. 51–54. Juszczyk S., Balina R., Stola E., Różyński J. (2014), Fundusze udziałowe kluczowym narzędziem rozwoju bankowości spółdzielczej w Polsce, „Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego: Finanse. Rynki Finansowe. Ubezpieczenia”, nr 802(65), ss. 485–497.
Koleśnik J. (2014), Regulacyjne miary płynności w bankach jako dopełnienie miar adekwatności ka-pitałowej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 10(934), ss. 81–91. Machała R. (2011), Zarządzanie finansami i wycena firmy, Unimex, Wrocław.
Majer Ł. (2016), Pokryzysowe regulacje płynności a zmiany organizacyjne w bankowości spół-dzielczej, „Gospodarka Narodowa”, nr 1(281), ss. 131–145.
Ostaszewski J. (2013), Finanse wydanie 6 zmienione i rozszerzone, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Stefański M. (2008), Polskie banki spółdzielcze na tle bankowości spółdzielczej państw Unii Eu-ropejskiej [w:] M. Stefański (red.), Perspektywy rozwoju bankowości spółdzielczej w Polsce, Wyż-sza Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku, Włocławek.
Bibliografia elektroniczna
IPS – nowy system ochrony płynności finansowej i wypłacalności Banków Spółdzielczych, [on-line], http://w ww.bankrumia.pl/download/gfx/bankrumia/pl/defaultopisy/172/217/1/ sso_sgb-ips.pdf dostęp: styczeń 2017.
Kwartalna ocena punktowa Zrzeszonych Banków Spółdzielczych (I kwartał 2011 – III kwartał 2016), Bank Polskiej Spółdzielczości.
183 Sytuacja finansowa polskich banków spółdzielczych w kontekście wprowadzenia pakietu CRR/CRD IV
Kwaśniak W. (2012), Ryzyko regulacyjne banków spółdzielczych wynikające z Dyrektywy CRD, [online], https://www.knf.gov.pl/Images/Ryzyko_regulacyjne_bankow_spoldziel-czych_wynikajace_z_Dyrektywy_CRD_IV_tcm75-29896.pdf, dostęp: styczeń 2017. Lista banków, które przystąpiły do Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS, [online], http://www. bankbps.pl/__dat a/assets/pdf_file/0019/262063/170203-Lista-bankow,-ktore-przystapily-do-Systemu-Ochrony-Zrzes zenia-BPS.pdf, dostęp: luty 2017.
Maciążka-Łabaz G.B., Fortuna M. (2015), Bankowość Spółdzielcza w Polsce i w wybranych kra-jach europejskich, [online], http://www.ksb.biz.pl/Content/uploaded/files/stud%20podypl/ mechanizmy%20euro%20-%20prace/GRAŻYNA%20BARBARA%20MACIĄŻKA%20i%20 MARTA%20FO RTUNA.pdf, dostęp: styczeń 2017.
Raport roczny Banku Polskiej Spółdzielczości S.A. (2015), [online], http://www.bankbps.pl/__ data/assets/pd f_file/0005/263561/Raport-Roczny-2015.pdf, dostęp: styczeń 2017. Raport o sytuacji banków spółdzielczych i zrzeszających w 2016 r. (2017), Urząd Komisji Nad-zoru Finansowego, Warszawa, [online], https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/ banki_spoldziel c ze_raport_2016_54441.pdf, dostęp: styczeń 2018.
Raport o sytuacji banków w 2015 r. (2016), Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Warsza-wa, [online], https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/RAPORT_O_SYTUACJI_BAN-KOW_2015_ 47215.pdf, dostęp: styczeń 2018r.
Syntetyczny opis mechanizmów i zasad obowiązujących w Systemie Ochrony Zrzeszenia BPS, [online], http://www.bsjozefow.pl/data/imagesfile/_%20Synt%20Uzasadnienie%20rozwią-zań%20Systemu% 20Ochrony%20%20BPS.pdf, dostęp: styczeń 2017.
Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o bankach spółdzielczych (2015), [online], https://legisla cja.rcl.gov.pl/docs//2/204924/204975/dokument149083.pdf, dostęp: sty-czeń 2017.
Wpływ regulacji sektora bankowego na wzrost gospodarczy – wnioski dla Polski, [online], htt-ps://www.nb p.pl/publikacje/materialy_i_studia/ms305.pdf, dostęp: styczeń 2017.
184
Przemysław Regnowski
Akty prawne
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w spra-wie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostroż-nościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi zmieniająca dyrek-tywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz. U. UE L 176 z 27.06.2013 r.).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr: 648/2012 (Dz. U. UE L 176 z 27.06.2013 r.).
Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1982 r. Nr 30, poz. 210). Ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (Dz. U. z 2014 r., poz. 1866 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 1997 r. Nr 140, poz. 939).
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037).
Ustawa z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz. U. z 2000 r. Nr 119, poz. 1252 z późn. zm.).
Jarosław Krajewski |
jaroslaw.krajewski@wsb.torun.plWyższa Szkoła Bankowa w Toruniu, Katedra Zarządzania
Andrzej Tokarski |
andrzej.tokarski@wsb.torun.plWyższa Szkoła Bankowa w Toruniu, Katedra Finansów i Rachunkowości
Marek Matuszak |
marek.matuszak@wsb.torun.plWyższa Szkoła Bankowa w Toruniu, Katedra Zarządzania