W RAMACH REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO
3. Analiza i ocena wykorzystania Ğrodków z Regionalnego Programu Ope- Ope-racyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007–2013
w ramach dziaáaĔ 5.1 i 6.1.
Jak zaznaczono w poprzedniej czĊĞci artykuáu, w obszarze Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007 –2013 inwestycje w infrastrukturĊ turystyczną obejmowaáy dwa Dziaáania: 5.1.
Infrastruktura turystyczna oraz 6.1. Infrastruktura turystyczna na obszarze me-tropolitalnym. Na projekty w zakresie tych dwóch obszarów przeznaczono
8 Skrót od angielskiej nazwy: Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas.
9 http://www.rpo.wzp.pl/rpo/regionalny_program_operacyjny/os_6_rozwoj_funkcji_me-tropolitalnych.htm (6.02.2013).
10 http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/RPO/Aktualnosci/Strony/Jessica_240310.aspx (11.02.2013).
kwotĊ 49 491 672 euro. W tej kwocie 47 500 000 euro pochodzi z dofinanso-wania w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), natomiast 1 991 672 euro z krajowego wkáadu publicznego, wspóáfinansowane-go z budĪetu paĔstwa. WartoĞci te stanowią 24,39% Ğrodków zagwarantowa-nych w projektach z Osi priorytetowej 5 i 6. W porównaniu do caáego RPO WZ wydatki w ramach infrastruktury turystycznej stanowią zaledwie 5,34%. Aloka-cjĊ Ğrodków na infrastrukturĊ turystyczną w podziale na poddziaáania przedsta-wia tabela 1.
Tabela 1
AlokacjaĞrodków na infrastrukturĊ turystyczną w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007–2013
Alokacja w euro Alokacja w záotych11
Pod-dziaáanie Nazwa dziaáania
EFRR BP EFRR BP
5.1.1. Infrastruktura turystyki 25 000 000 1 000 000 104 970 000 4 198 800
5.1.2.
Regionalny system informacji turystycznej oraz rozwój pro-duktów turystycznych
2 000 000 – 8 397 600 –
6.1.1. Infrastruktura turystyki na
obszarze metropolitalnym 18 000 000 991 672 75 578 400 4 163 832
6.1.2.
Regionalny system informacji turystycznej oraz rozwój pro-duktów turystycznych na obszarze metropolitalnym
2 500 000 – 10 497 000 –
Suma 47 500 000 1 991 672 199 443 000 8 362 632
ħródáo: opracowanie wáasne na podstawie Uszczegóáowienia RPO WZ, wersja 6.6.
W obszarze infrastruktury turystycznej zostaáy podpisane 54 umowy o do-finansowanie projektów. Dwie z nich zostaáy rozwiązane na proĞbĊ beneficjen-tów. NaleĪaáy do nich: projekt gminy Goleniów nr RPZP.06.01.01-32-001/10 pt. „Odbudowa i modernizacja przystani Īeglarskiej w miejscowoĞci Lubczyna, gmina Goleniów, w oparciu o plany projektu Zachodniopomorski Szlak
11 Obliczono wedáug miesiĊcznego kursu obrachunkowego ustalonego przez KomisjĊ Europejską – luty 2013: 1 EUR = 4,1988 PLN.
ski”, który nie mógá byü zrealizowany z powodu záej sytuacji finansowej gmi-ny12, oraz projekt Uzdrowiska KamieĔ Pomorski Spóáka z ograniczoną odpo-wiedzialnoĞcią nr RPZP.05.01.01-32-008/09 pt. „Renowacja parku uzdrowi-skowego w Kamieniu Pomorskim”. W przypadku Kamienia Pomorskiego ko-niecznoĞü rozwiązania umowy wynikáa z braku moĪliwoĞci rozpoczĊcia realiza-cji projektu w terminie wskazanym w Wytycznych dla Wnioskodawców13.
Caákowita wartoĞü obecnie realizowanych w ramach programu 52 projek-tów wynosi 473 366 345,63 záotych. Dofinansowanie z RPO WZ opiewa na kwotĊ 178 627 061,93 záotych, w tym Ğrodki z EFRR ksztaátują siĊ na poziomie 170 521 703,80 záotych. Stanowi to 85,96% dostĊpnych Ğrodków. Do dyspozy-cji pozostaje jeszcze okoáo 29 milionów záotych, z czego 8 milionów záotych zostaáo przeznaczone na ogáoszone 15 paĨdziernika 2012 roku przez IZ RPO WZ konkursy: nr RPOWZ/5.1.1/2012/1 oraz nr RPOWZ/6.1.1/2012/1. RóĪnica ta w duĪej mierze wynika z wahaĔ w kursach walut. Komisja Europejska prze-kazuje bowiem Ğrodki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w eu-ro, natomiast umowy z realizatorami projektów podpisywane są w záotówkach.
Efektem tego jest zmieniająca siĊ co miesiąc wartoĞü dostĊpnych Ğrodków, któ-ra jest uzaleĪniona od kursu obktó-rachunkowego14.
NajwiĊksze projekty, które jeszcze nie zostaáy zakoĔczone oraz których caákowita wartoĞü przekracza 6 milionów záotych, przedstawia tabela 2. Projek-ty te stanowią ponad 70% wszystkich realizowanych (podpisane umowy o dofi-nansowanie) projektów w infrastrukturĊ turystyczną w ramach RPO WZ oraz wykorzystują w ponad 60% dostĊpne Ğrodki w ramach DziaáaĔ 5.1 oraz 6.1.
12 Uchwaáa nr 657/11 Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 5 maja 2011 roku. NaleĪy zaznaczyü, Īe po odzyskaniu dobrej kondycji finansowej gmina Goleniów ponow-nie podjĊáa starania o Ğrodki z Unii Europejskiej na inwestycjĊ w odbudowĊ i modernizacjĊ przy-stani Īeglarskiej w Lubczynie i 14 stycznia 2013 roku podpisaáa umowĊ o dofinansowanie pla-nowanych inwestycji z Instytucją Zarządzającą Regionalnym Programem Operacyjnym Woje-wództwa Zachodniopomorskiego (IZ RPO WZ).
13 Uchwaáa nr 1150/10 Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 29 czerwca 2010 roku.
14 Kurs obrachunkowy to kurs Europejskiego Banku Centralnego z przedostatniego dnia roboczego poprzedzającego dany miesiąc.
Tabela 2
NajwiĊksze inwestycje w infrastrukturĊ turystyczną w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007–2013
Nazwa projektu Nazwa
„Rewitalizacja zabytkowej linii Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej w Gminie Rewal – remont budynków i budowli wraz z
zagospo-darowaniem terenu”
gmina Rewal 12 949 561,50 50 946 102,76 25,42
„Budowa hali widowiskowo-sportowej w Koszalinie”
Politechnika
KoszaliĔska 15 825 242,81 41 956 400,53 37,72
„Promenada z widokiem na OdrĊ – przebu-dowa szczeciĔskich bulwarów (Modernizacja
Bulwaru GdyĔskiego, Piastowskiego, Elbląskiego)”
gmina miasto
Szczecin 20 017 530,81 40 035 061,62 50,00
„Budowa MiĊdzyszkolnego OĞrodka Spor-towego Euroregionalne Centrum Edukacji
Wodnej i ĩeglarskiej”
gmina miasto
Szczecin 14 154 355,04 36 200 000,00 39,10
„Przebudowa kąpieliska Arkonka w Szczeci-nie dla potrzeb sportu i rekreacji”
gmina miasto
Szczecin 11 773 648,00 30 000 000,00 39,25
„Rewitalizacja Koáobrzeskiej Strefy Uzdrowiskowej”
gmina miasto
Koáobrzeg 12 973 025,00 25 946 050,00 50,00
„Budowa nabrzeĪa obsáugi jednostek pasa-Īerskich oraz turystyki Īeglarskiej na
pra-wym brzegu rzeki Odry Wschodniej km 717,5 – 718,6.
NabrzeĪe pasaĪerskie – póánocne”
gmina Gryfino 7 659 819,74 18 296 863,88 41,86
„Zagospodarowanie Basenu Póánocnego wĝwinoujĞciu na port jachtowy”
gmina miasto
ĝwinoujĞcie 4 760 739,52 12 563 094,83 37,89
„Odbudowa i modernizacja przystani
Īeglar-skiej w Lubczynie – Gmina Goleniów” gmina Goleniów 4 000 000,00 8 004 760,10 49,97
„Kajakiem do morza – stworzenie sieci przystani kajakowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą na rzece Redze, w 4 miejsco-woĞciach powiatu gryfickiego: Páotach,
Gryficach, Trzebiatowie i MrzeĪynie”
powiat gryficki 3 973 957,00 7 969 874,00 49,86
„Budowa infrastruktury rekreacyjnej
iĪeglarskiej w Stepnicy” gmina Stepnica 3 981 881,00 7 963 763,00 50,00
„Rewaloryzacja zabytkowego Parku
ħródáo: opracowanie wáasne na podstawie listy podpisanych umów o dofinansowanie / wydanych decyzji o dofinansowaniu, http://rpo.wzp.pl/ (8.04.2013).
Analiza danych liczbowych ujĊtych w tabeli 2 wskazuje, Īe wydatki w ra-mach Osi priorytetowej 5 RPO WZ koncentrują siĊ na terenach pojeziernych i nadmorskich. WartoĞci te dotyczą jednak w wiĊkszym stopniu kultury niĪ turystyki. W zakresie Osi priorytetowej 6 są to gáównie inwestycje mieszczące siĊ w obszarze SzczeciĔskiego Obszaru Metropolitalnego. Podpisane umowy dotyczą zatem przede wszystkim jednego beneficjenta i podnoszą walory turys-tyczno-kulturowe gminy miasta Szczecina.
Tymczasem w ramach DziaáaĔ 5.1 i 6.1 Regionalnego Programu Opera-cyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007–2013 do koĔca stycznia 2013 roku rozliczono i zakoĔczono 21 projektów. WiĊkszoĞü z tych inwestycji byáa niewielka – dofinansowanie nie przekraczaáo 1 milion záotych.
Caákowita wartoĞü wszystkich zakoĔczonych projektów wyniosáa 67 954 086,95 záotych, z czego dofinansowanie ksztaátowaáo siĊ na poziomie 27 607 564,78 záotych (w tym 27 576 424,78 záotych z EFRR). Tym samym kwota dofinansowania stanowiáa jedynie 13,29% kwoty dostĊpnej alokacji oraz 15,46% kwoty podpisanych umów w ramach tych dziaáaĔ. Dane dotyczące za-koĔczonych projektów zaprezentowano w tabeli 3.
Tabela 3
Rozliczone i zakoĔczone projekty infrastruktury turystycznej w ramach Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007–2013
Nazwa projektu Nazwa terenów wokóá jeziora Klukom oraz na Miejskiej Górze w miejscowoĞci Choszczno”
gmina Choszczno 2 602 733,17 5 418 229,37 48,04
„Wprowadzenie nowej formy turystycznego zagospodarowania Promenady Gwiazd
w MiĊdzyzdrojach”
gmina
MiĊdzyzdroje 7 198 120,01 19 516 251,42 36,88
„Podniesienie atrakcyjnoĞci turystycznej – przebudowa centralnego Placu ZwyciĊstwa
w Gryficach”
gmina Gryfice 1 357 869,50 2 720 000,00 49,92
„Wzrost atrakcyjnoĞci turystycznej Dziwno-wa poprzez budowĊ I i II Etapu promenady
widokowej wraz z wejĞciami na plaĪĊ oraz maáą architekturą”
gmina Dziwnów 1 231 914,72 2 624 647,09 46,94
„Renowacja i modernizacja Zabytkowego Parku Miejskiego jako istotnego elementu szczecineckiej infrastruktury turystycznej.
Etap od ul. Mickiewicza do ul. Lelewela”
miasto
Szczecinek 1 255 382,52 2 846 879,50 44,10
1 2 3 4 5
„Budowa infrastruktury turystycznej parku na Wyspie àososiowej w Daráowie”
gmina miasto
Daráowo 441 845,99 1 394 783,52 31,68
„Budowa deptaku w Daráówku Zachodnim – ul. Wáadysáawa IV”
gmina miasto
Daráowo 691 957,16 2 033 683,90 34,02
„Przebudowa staromiejskiego rynku w Królewskim MieĞcie Daráowo”
gmina miasto
Daráowo 1 543 066,13 3 282 892,00 47,00
„Budowa promenady przy latarni morskiej w Daráówku Wschodnim”
gmina miasto
Daráowo 1 249 414,92 5 289 579,25 23,62
„Rozbudowa bazy noclegowej w kompleksie sportowo-rekreacyjnym przy ulicy Moniuszki
w Biaáogardzie”
miasto Biaáogard 207 599,99 585 390,40 35,46
„Przebudowa publicznej infrastruktury turystycznej – káadki dla pieszych w
Uzdro-wisku Koáobrzeg”
gmina miasto
Koáobrzeg 681 294,06 1 375 517,74 49,53
„Budowa placu rekreacyjnego pomiĊdzy ulicą ĩeromskiego a ul. Kochanowskiego
w Mielnie”
gmina Mielno 593 248,39 1 309 490,92 45,30
„Budowa hali widowiskowo-sportowej w Poáczynie-Zdroju w celu rozwoju nowych form turystyki aktywnej w mieĞcie
uzdrowi-skowym”
gmina
Poáczyn-Zdrój 4 611 040,25 9 398 937,99 49,06
„Przebudowa páyty Rynku Staromiejskiego w Stargardzie SzczeciĔskim w celu
podnie-sienia atrakcyjnoĞci turystycznej szlaku Klejnot Pomorza” NabrzeĪa PasaĪerskiego przy ul. Jana z Kolna
w Szczecinie”
ĩegluga SzczeciĔska
Sp. z o.o.
82 244,80 254 194,26 32,36
„Zintegrowany Szlak Turystyczny Powiatu
Polickiego – etap I” powiat policki 239 837,94 599 998,88 39,97
„Oznakowanie i zagospodarowanie ĞcieĪek zdrowia w Puszczy WkrzaĔskiej i Bukowej”
gmina miasto
Szczecin 246 744,98 532 381,75 46,35
„Pieszo-rowerowy szlak turystyczny GáĊbokie–Osów”
gmina miasto
Szczecin 115 084,66 278 495,02 41,32
„Szczecin miastem zieleni – zagospodarowa-nie terenu zieleĔca im. Janiny Szczerskiej”
gmina miasto
Szczecin 1 713 152,19 4 500 000,00 38,07
„Rekreacja, sport i wypoczynek w Puszczy WkrzaĔskiej i Goleniowskiej”
gmina miasto
Szczecin 302 932,43 610 224,94 49,64
„Wytyczenie i oznakowanie dwóch szlaków turystycznych: traktu historycznego oraz ĞcieĪki dendrologicznej na terenie Cmentarza
Centralnego w Szczecinie”
gmina miasto
Szczecin 38 825,20 84 783,00 45,79
Suma 27 607 564,78 67 954 086,95
ħródáo: opracowanie wáasne na podstawie listy podpisanych umów o dofinansowanie / wydanych decyzji o dofinansowaniu, http://rpo.wzp.pl/ (8.04.2013).
Analizując informacje zawarte na liĞcie podpisanych umów o dofinanso-wanie, moĪna zauwaĪyü, iĪ wĞród projektów wspartych Poddziaáaniami 5.1.2 oraz 6.1.2 dominują przedsiĊwziĊcia związane z budową, rozwojem lub zwiĊk-szeniem dostĊpu do informacji turystycznej w czterech miastach województwa
zachodniopomorskiego – ze wsparcia na rozwój systemów informacji turys-tycznej skorzystaáy Szczecin, ĝwinoujĞcie oraz Nowe Warpno, a takĪe Stowa-rzyszenie Gmin i Powiatów Pomorza ĝrodkowego na modernizacjĊ i uspraw-nienie funkcjonowania Regionalnego Centrum Informacji Turystycznej w Ko-szalinie. TakĪe pozostaáe podpisane umowy w ramach omawianych poddziaáaĔ dotyczą projektów systemowych województwa zachodniopomorskiego. Przed-miotem wsparcia jest promocja turystyczna województwa zachodniopomor-skiego i SzczeciĔzachodniopomor-skiego Obszaru Metropolitalnego. W granicach Poddziaáania 5.1.1 dominują projekty związane z rozwojem produktów turystyki rekreacyjnej oraz miejskiej i kulturowej, zaĞ umiarkowaną co do liczebnoĞci grupĊ stanowią projekty dotyczące rozwoju produktów turystyki uzdrowiskowej, wodnej i spe-cjalistycznej. NaleĪy zwróciü uwagĊ na caákowity brak projektów wspierają-cych rozwój szlaków turystycznych do uprawiania turystyki pieszej, rowerowej czy konnej. W kontekĞcie poáoĪenia geograficznego województwa zachodnio-pomorskiego, które stwarza warunki do tego, aby staü siĊ znaczącym oĞrodkiem turystyki pieszej, rowerowej i konnej, zbyt maáy odsetek dotyczy inwestycji związanych z rozwojem produktów turystyki wodnej. Z analizy wynika teĪ, Īe najwiĊcej wspartych projektów realizowanych jest w pasie nadmorskim, braku-je natomiast inwestycji wpáywających na rozwój turystyki wodnej na pojezie-rzach w centrum województwa oraz w rejonie jezior znajdujących siĊ na tere-nach przybrzeĪnych.
Podsumowanie
W województwie zachodniopomorskim w inwestycjach na infrastrukturĊ turystyczną dominują projekty związane z rozwojem produktów turystyki re-kreacyjnej oraz miejskiej i kulturowej. Mimo znacznych Ğrodków w wysokoĞci 202 878 788 euro przeznaczonych na inwestycje w turystykĊ, kulturĊ i rewitali-zacjĊ (OĞ 5) oraz rozwój funkcji metropolitalnych (OĞ 6), na rozwój infrastruk-tury infrastruk-turystycznej przeznaczono jedynie 49 491 672 euro. Stanowi to 24,39%
alokacji w ramach Osi 5 i 6 oraz 5,34% alokacji caáego Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007–2013.
Przeprowadzona w artykule analiza wykazaáa, Īe ma miejsce Ğredni sto-pieĔ zaawansowania wdraĪania RPO WZ w infrastrukturĊ turystyczną. Podpi-sane umowy na kwotĊ 178 627 061,93 záotych stanowią bowiem okoáo 85,96%
wartoĞci dostĊpnych Ğrodków. Z tego wyáącznie 15,46% podpisanych umów zostaáo zakoĔczonych i rozliczonych. Natomiast caákowita wartoĞü zakoĔczo-nych inwestycji przeznaczozakoĔczo-nych na infrastrukturĊ turystyczną wynosi 67 954 086,95 záotych. Do dyspozycji pozostaje jeszcze okoáo 29 milionów záotych. Wydaje siĊ, Īe do najwaĪniejszych przyczyn zbyt skromnego wykorzy-stania Ğrodków finansowych na rozwój infrastruktury turystycznej z Regional-nego Programu OperacyjRegional-nego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007–2013 naleĪą przede wszystkim:
1. Po stronie UrzĊdu Marszaákowskiego:
a) sáabe dziaáania informacyjno-promocyjne;
b) niewystarczająca przejrzystoĞü ustalonych procedur;
c) zbyt krótkie terminy przeznaczone na skáadanie przez beneficjentów wniosków;
d) zawiáe procedury odwoáawcze;
e) dáugie procedury wyboru projektów.
2. Po stronie beneficjentów:
a) niewystarczające przygotowanie merytoryczne przedsiĊbiorców, ko-nieczne do stworzenia poprawnych wniosków o dofinansowanie;
b) nieznajomoĞü najnowszych narzĊdzi informatycznych, pozwalających na szybkie i bezpoĞrednie uzyskanie informacji i záoĪenie wniosku o dofinansowanie;
c) awersja do korzystania z páatnego, fachowego doradztwa;
d) niedostateczny potencjaá kadrowy i finansowy.
Literatura
Fundusze strukturalne i Fundusz SpójnoĞci w Polsce na lata 2007–2013, red. Z. Bajko, B. JóĨwik, Wydawnictwo KUL, Lublin 2008.
http://www.dotacjusz.pl/katalog-funduszy/rpo-wz/poddzialanie-5-1-2-regionalny-sys-tem-informacji-turystycznej-oraz-rozwoj-produktow-turystycznych (9.02.2013).
http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/RPO/Aktualnosci/Strony/Jessica_240310.aspx (11.02.2013).
http://www.rpo.wzp.pl/rpo/regionalny_program_operacyjny/os_6_rozwoj_funkcji_metro- politalnych.htm (6.02.2013).
http://www.rpo.wzp.pl/rpo/regionalny_program_operacyjny/struktura_rpo.htm (5.02.2013).
Kompendium wiedzy o turystyce, red. G. Goáembski, PWN, Warszawa–PoznaĔ 2002.
Panasiuk A., Ekonomika turystyki, PWN, Warszawa 2006.
Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007 –2013, z dnia 7 wrzeĞnia 2012 roku.
Uchwaáa nr 1150/10 Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 29 czerwca 2010 roku.
Uchwaáa nr 657/11 Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 5 maja 2011 roku.
Uszczegóáowienie Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodnio-pomorskiego na lata 2007–2013, wersja 6.6, Szczecin 2013.