polskich przedsiębiorstw branży maszyn i urządzeń górniczych66
9.5. Bariery i szanse wejścia na rynek dla polskich producentów
Pierwszą grupę barier stanow ią bariery taryfowe. W 2010 roku weszła w życie wspólna im portow a taryfa celna Unii Celnej Rosji, Białorusi i K azachstanu (UC), zm ieniająca w arunki dostępu tow arów do tych rynków, w tym do rynku kazachskie
go. W ram ach wprowadzonej taryfy:
• na dotychczasowym poziomie pozostało ok. 45% pozycji taryfowych Kazachstanu,
• podwyższono stawki na ok. 45% linii taryfowych,
• obniżono stawki celne na ok. 10% pozycji taryfowych.
K azachstan wynegocjował okresy przejściowe w dochodzeniu do staw ek wspól
nej taryfy celnej UC na 409 pozycji taryfowych (z których aktualnie 321 zostało już podwyższonych do poziomu wspólnej taryfy UC, a w odniesieniu do pozostałych 88 pozycji taryfowych jest w drażany m echanizm certyfikacji i rejestracji, aby przeciw
działać ich reeksportowi). Okresy przejściowe objęły w ażne dla gospodarki Kazach
stanu obszary, zabezpieczane w znacznej m ierze przez im port - m.in. jabłka, farm a
ceutyki, niektóre wyroby z grupy tworzyw sztucznych i wyrobów z nich (w tym po
liuretany), ścier drzewny, celulozę, papier i lekturę, wyroby alum iniowe (w tym folię alum iniową i rury aluminiowe), narzędzia ręczne z napędem silnikowym, maszyny i aparaty do produkcji układów elektronicznych, a p aratu rę do zabezpieczania ob
wodów elektrycznych, wagony osobowe, tow arow e i transportow e, artykuły optycz
ne, aparaty fotograficzne, przyrządy i urządzenia pom iarowe, przyrządy i urządze
nia medyczne, budynki prefabrykowane.
Analiza największych pozycji polskiego eksportu do K azachstanu wskazuje, żc zmiany kazachskiej taryfy celnej wpłyną negatywnie na w arunki dla polskiego
eks-R o z d z ia ł 9. K a za c h s ta n jako rynek o m a ły m d y sta n sie p s y c h o lo g ic zn y m w p ro cesie...
portu do tego kraju. Dotyczy to m.in. takich pozycji polskiego eksportu na rynek kazachstański, jak: jednostki pływające, farmaceutyki (od 2015 roku, gdyż do tego czasu będą obowiązywać stawki przejściowe), pieluszki, kosmetyki i mydło, sam o
chody (szczególnie używane), poliuretany (od 2014 r.), jabłka, kable elektryczne, meble drew niane i szereg innych.
Z kolei, w rezultacie w prow adzenia wspólnej taryfy celnej UC, nastąpi popraw a w dostępie do rynku kazachskiego dla maszyn górniczych (m.in. dla obudów górni
czych staw ka od 2010 roku uległa obniżeniu z 5% do 0%).
W K azachstanie obowiązują kontyngenty taryfowe (z niższą stawką) na im port mięsa, które na 2012 rok wynoszą: 0,02 tys. ton mięsa wołowego świeżego lub schłodzonego, 13,9 tys. ton m ięsa wołowego mrożonego, 9,4 tys. ton mięsa w ieprzo
wego oraz 110 tys. ton mięsa drobiowego.
K azachstan stosuje cła eksportowe, m.in. na niektóre metale, stal i złom metali, ropę naftową i oleje ropy naftowej, skóry, a także praktykuje okresowe w prow adza
nie zakazów eksportu (oleje roślinne, gryka, niektóre produkty naftowe).
Wśród pozostałych barier wejścia na rynek kazachski są wym ieniane procedury wydawania zezwoleń na pracę polskich specjalistów w Kazachstanie, preferencje dla firm kazachstańskich w ram ach zamówień publicznych, problem y z ochroną znaków towarow ych, dokonywanie przez kazachstańskie urzędy celne zmian ko
dów celnych im portow anych towarów, zwiększające wym iaru opłat celnych, zna
czące różnice kazachstańskich i europejskich przepisów w odniesieniu do doku
mentacji przetargow ej. Jednym z ważniejszych utrudnień dla polskich przedsię
biorców jest rów nież obowiązujący w Kazachstanie system wizowy, przewidujący długotrwałe i skom plikow ane procedury uzyskiwania wiz wjazdowych oraz powo
dujący trudności w otrzym ywaniu i w prow adzaniu zmian w wizach.
Bariery zw iązane z zatrudnianiem polskich specjalistów wynikają z wymogu zapewnienia 95% udziału obywateli Kazachstanu w ogólnej liczbie zatrudnionych przez zakład pracy, będący własnością rezydenta Kazachstanu, o ile ubiega się on o status kazachskiego podm iotu gospodarczego. Ponadto, występują trudności w otrzymywaniu pozwoleń na pracę, w tym dla polskich specjalistów w postaci rozciągnięcia w czasie tej procedury. Okres oczekiwania na pozwolenie na pracę trwa bardzo długo (naw et 2-3 miesiące). Wydawanie pozwoleń na pracę regulują
„limity na pozyskiwanie obcej siły roboczej”, różne dla różnych regionów kraju.
Często pow odują one sytuacje korupcjogenne.
Kolejną barierę stanow i organizacja przetargów. Niejednoznaczne zasady orga
nizacji i rozstrzygania przetargów , a szczególnie krótkie term iny na złożenie ofert przetargowych są dużym utrudnieniem w wejściu na rynek kazachski. Ponadto istotne bariery zw iązane z organizacją przetargów publicznych wynikają z ustawy o zamówieniach publicznych w raz ze zmianam i wprowadzonymi ustaw ą N r 233-IV w sprawie w prow adzenia zm ian i uzupełnień do niektórych aktów prawnych Repu
bliki K azachstanu z grudnia 2009 roku. Przepisy te dotyczą preferencji cenowych dla kazachstańskich podm iotów gospodarczych w zamówieniach publicznych:
Izabela Jonek-Kowalska, Aneta M ichalak - Prognozowanie kierunków internacjonalizacji na przykładzie...
• 20% w przypadku zakupu towarów,
• 15% w przypadku zakupu usług i zleceń budowlanych.
Ponadto, przedsiębiorstw a, których udziałowcami jest w ponad 50% kapitał za
graniczny są wykluczone z udziału w przetargach o zam ów ienia publiczne, chyba że spełniają one następujące warunki:
• są rezydentam i Kazachstanu,
• wytwarzają w Kazachstanie wyroby gotowe,
• zatrudniają nie mniej niż 85% miejscowej siły roboczej w stosunku do ogółu za
trudnionych.
Oddziały zagranicznych spółek praw a handlow ego wykluczone są z udziału w przetargach o zam ów ienia publiczne.
Kolejnym utrudnieniem jest m ożliwość w prow adzenia tymczasowych ograni
czeń dewizowych, jak np. konieczność odsprzedaży dewiz przez osoby fizyczne i praw ne na rzecz państw a, dostęp do środków dewizowych tylko za zgodą banku centralnego itp. Reguluje to ustaw a o dewizowym regulow aniu i kontroli dew izo
wej z 4 lipca 2009 roku.
Ochrona znaków towarowych i własności intelektualnych to kolejna kwestia związana z wejściem na rynek kazachstański, którą zajmuje się Komitet ds. Praw Własności Intelektualnej M inisterstwa Sprawiedliwości RK. W ram ach komitetu działa także powołany w 2003 roku Narodowy Instytut W łasności Intelektualnej Komitetu ds. Praw W łasności Intelektualnej. 2 m arca 2007 roku Prezydent K azach
stanu podpisał ustaw ę „O popraw kach do ustaw odaw stw a kazachstańskiego w kwe
stiach własności intelektualnej”, m ającą na celu rozwój procesów innowacyjnych w kraju. Instytucją w spierającą przedsięw zięcia innowacyjne jest Centrum Inżynie
rii i Transferu Technologii SA. Według jego specjalistów, w Kazachstanie jest nie
zbędny dziesięciokrotny w zrost finansow ania badań i rozwoju - jedynie około 0,25% PKB przeznacza się na badania naukowe, podczas gdy w krajach najbardziej rozwiniętych wskaźnik ten wynosi 3%. Centrum zajm uje się również zakupem tech
nologii i w prow adzaniem ich do przem ysłu zgodnie z priorytetowym i kierunkami rozwoju gospodarki kazachstańskiej. Inwestorzy zagraniczni mają zapew nioną ochronę własności przemysłowej i intelektualnej zgodnie z ustaw odaw stw em ka
zachstańskim, na równi z obywatelami K azachstanu. Dużym problem em związa
nym z ochroną znaków towarowych jest jednak w Kazachstanie napływ towarów niewiadomego pochodzenia, a sprzedaw anych na rynku K azachstanu jako polskie, co zmniejsza możliwości zbytu tow arów polskich producentów (artykuły spożyw
cze, tekstylia, lekarstw a itd.).
Kolejną barierą są utrudnienia w otrzym ywaniu licencji na wykonywanie różne
go rodzaju licencjonowanej działalności. Sytuacja pow inna ulec zm ianie po akcesji K azachstanu do WTO i zmianie zasad dostępu do miejscowego rynku usług.
Kwestie wizowe to kolejna w ażna b ariera w rozwoju w spółpracy polsko-kazach- stańskiej. Procedura w ydaw ania wiz przez am basadę Republiki Kazachstanu
1 8 2
whwBmnrnrr i Maa— w
CeDeWu.pl
R o z d z ia ł 9. K a za c h s ta n jako ryn ek o m a ły m d y sta n sie p sy c h o lo g ic z n y m w p ro cesie...
w Warszawie jest zbiurokratyzow ana i czasochłonna. Problem em jest także uzyski
wanie wiz wielokrotnych przez obywateli polskich, rozpoczynających pracę w Ka
zachstanie lub przedłużających wizę w celu kontynuacji pracy. W sytuacji, gdy oby
watele polscy mogą obecnie podróżować do kilkudziesięciu krajów bez wiz, samo istnienie wymogu wizowego skutecznie zraża część przedsiębiorców do w spółpracy z atrakcyjnym rynkiem kazachskim.
Szereg u tru dn ień zw iązanych z wejściem na rynek kazachski wiąże się z dzia
łalnością Urzędów Celnych Republiki Kazachstanu. Zdarzają się przypadki zm ia
ny dotychczasow ych kodów tow arów w deklaracjach celnych, co w konsekwencji powoduje zwiększanie opłat taryfowych (np. z 5% do 10% ad valorem). Ponadto zdarzają się zm iany staw ek celnych - akceptow ane przez cclne organy kontrolne - sięgające kilku lat wstecz. Nic bez znaczenia dla klim atu współpracy, pozostają sporadyczne, ale zdarzające się, szczegółowe kontrole cclne na przejściach g ra nicznych.
Bardzo w ażną grupę b a rie r stanow ią te wynikające z pow ołania Unii Celnej Republiki Białorusi, Federacji Rosyjskiej i Republiki K azachstanu. W związku z po wołaniem unii, od 1 stycznia 2010 roku weszła w życie Jednolita Taryfa Celna Unii Celnej. Spow odow ało to, że cło na szereg wyrobów im portow anych z Polski uległo podwyższeniu. Należy odnotować, iż w przypadku wielu pozostałych tow arów podwyżki cła zostały zawieszone na czas obowiązywania tzw. okresów przejścio
wych. Podwyższenie ceł przez Kazachstan, w związku z w prow adzeniem jednoli
tej taryfy celnej unii celnej, jest uznaw ane za naruszenie zasad wolnego handlu, przyjętych przez społeczność m iędzynarodową, początkowo w ram ach GATT, a od 1995 roku głoszonych przez Św iatow ą Organizację H andlu (WTO), o członkostwo której ubiega się R epublika K azachstanu. Ponadto, eksporterzy wym ieniają częste przypadki korupcji urzędów celnych dokonujących odpraw y wwożonych tow a
rów (w tym z Polski).
O statnią z w ym ienianych przez polskich eksporterów b arier jest brak bezpo
średniego połączenia lotniczego między obu krajam i. Mimo podejm owanych roz
mów pom iędzy przedstaw icielam i Urzędu Lotnictwa Cywilnego z Warszawy oraz Komitetu Lotnictw a Cywilnego z Astany, problem ciągle jest na etapie roz
mów w stępnych.
Występujące ograniczenia w dostępie do tynku kazachskiego były analizowane na kolejnych posiedzeniach Polsko-Kazachstańskiej Komisji Mieszanej ds. Współ
pracy Gospodarczej i H andlu oraz w bieżącej działalności Ambasady RP. Dostęp do rynku kazachstańskiego w arunkują także kwestie związane z akcesją RK do WTO i funkcjonowanie RK w ram ach Unii Celnej.
Pomimo licznych b a rie r związanych z rynkiem kazachskim , pod względem atrakcyjności inwestycyjnej K azachstan zajm ował w 2011 roku 59. miejsce, a w 2012 roku 47. m iejsce (na 183 kraje) na liście opublikowanej przez Bank Światowy i jest w ym ieniany w śród państw o wysokiej atrakcyjności inwestycyjnej.
Według Banku Światowego, K azachstan dobrze wypada we wszystkich analizo
Izabela Jonek-Kowalska, Aneta M ichalak - Prognozowanie kierunków internacjonalizacji na przykładzie...
wanych w skaźnikach: łatw ość zakładania firm (47. m iejsce w światowym ran k in gu opublikow anym przez Bank Św iatowy - Doing Business 2011), ochro n a praw inw estorów (44. miejsce), opodatkow anie przedsiębiorców (39. miejsce), rejestro
wanie własności (28. miejsce) czy bezpieczeństwo zawieranych kontraktów (36. miej
sce). Ponadto, w edług rap o rtu EBOR z 2010 roku, średn ia z ocen K azachstanu w czterech kategoriach reform (przedsiębiorstw a, rynki i handel, instytucje finan sowe, infrastruktura) w yniosła 3 (w skali od 1 do 4).
Prawo Republiki Kazachstanu dopuszcza prow adzenie działalności przez pod
mioty zagraniczne na terenie K azachstanu w następujących formach: przedstaw i
cielstwo, filia przedsiębiorstw a, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spół
ka akcyjna. Przedstaw icielstw a i filie zagranicznej firmy nie m ają w Republice Ka
zachstanu osobowości praw nej. Przedstawicielstwo jest oddziałem zagranicznej osoby prawnej, nie mającym praw a do prow adzenia na terytorium K azachstanu działalności gospodarczej przynoszącej dochody. Filia jest oddziałem zagranicznej osoby praw nej i może prow adzić działalność gospodarczą w takim samym zakresie, jak firm a m acierzysta, w tym także działalność przynoszącą dochód.
Ukierunkow ana surowcowo gospodarka K azachstanu jest szansą dla producen
tów maszyn i urządzeń górniczych. Ma to szczególne znaczenie w związku z p rze
widywaniem zwiększenia rocznej produkcji węgla w Kazachstanie do poziomu oko
ło 145,6 m in ton w okresie do roku 2020. Osiągnięcie docelowego poziomu wydoby
cia będzie wymagać inwestycji rzędu 3,9 m ld USD, w tym inwestycji zakupowych na rynku maszyn i urządzeń górniczych. Rząd K azachstanu duży nacisk staw ia na wprow adzanie nowoczesnych technologii i koncentruje się na aktywnym w spiera
niu długoterm inowego i stabilnego rozwoju gospodarczego dzięki dywersyfikacji gospodarki i przestaw ieniu ukierunkow ania surow cowego gospodarki na produkcję towarów z wysoką w artością dodaną, na zwiększeniu konkurencyjności przemysłu kazachstańskiego, przygotowaniu w arunków do przejścia w perspektywie do go
spodarki usługowo-technologicznej. Za kluczowe dla rozw oju gospodarki uznano następujące dziedziny: produkcja m ateriałów budowlanych, przemysł tekstylny, metalurgia, przemysł spożywczy, budow a m aszyn i urządzeń dla kompleksu nafto- wo-gazowego oraz biotechnologie, technologie jądrow e i kosmiczne. Są to jed n o
cześnie perspektywiczne kierunki aktywności gospodarczej polskich przedsiębior
ców na rynku kazachskim. Polscy producenci maszyn górniczych powinni szukać dalszych szans rozwoju na tym rynku nie tylko w sektorze maszyn górniczych, ale również w sferze energetycznej, sektorze maszyn budowlano-drogowych i rolni
czych, a także w budownictwie. Znaczący potencjał w spółpracy otw iera także sek
tor ochrony środowiska.
W wielu sektorach następuje już wym iana doświadczeń i najlepszych praktyk pomiędzy K azachstanem a Polską. Dobre perspektywy rodzą ustalenia II posiedze
nia Międzyrządowej Komisji, w wyniku którego zostało podpisane w lipcu 2010 roku M em orandum o wzajem nym zrozum ieniu i współpracy między polskim i ka
zachstańskim i centram i partn erstw a publiczno-prywatnego, co stw arza bazę dla
1 8 4 C E DeWu.PL
R o z d z ia ł 9. K a za c h s ta n ja k o ryn ek o m a ły m d y s ta n s ie p s y c h o lo g ic z n y m w pro cesie...
wymiany doświadczeń i dobrych praktyk dotyczących w spółdziałania sektora p a ń stwowego i prywatnego w realizacji znaczących projektów w obu krajach. Polska Agencja Inform acji i Inwestycji Zagranicznych podpisała w ram ach III posiedzenia Komisji M em orandum o wzajem nym zrozum ieniu z kazachstańską Krajow ą Agen
cją ds. Eksportu i Inwestycji „KAZNEX INVEST”. Przedm iotem w spółpracy będzie wym iana doświadczeń w zakresie w drażania rozw iązań sprzyjających przyciąganiu inwestycji. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości prow adzi w spółpracę z Ka
zachstańskim Funduszem Rozwoju Przedsiębiorczości „DAMU" (podpisane M emo
randum ), która koncentruje się aktualnie w obszarze w sparcia działań na rzecz utw orzenia w Kazachstanie funduszu poręczeniow ego oraz centrum rozwoju przed
siębiorczości, co sprzyjać będzie aktywizacji biznesu, szczególnie w spółpracy m a
łych i średnich przedsiębiorstw
9.6. Umowy bilateralne i inne uwarunkowania instytucjonalne internacjonalizacji
Administracja gospodarcza K azachstanu jest skupiona w ram ach odpowiednich departam entów M inisterstwa Przem ysłu i Nowych Technologii, M inisterstw a Roz
woju Gospodarczego i H andlu oraz M inisterstw a Finansów (kwestie podatkowe, celne). Do zadań M inisterstwa Przemysłu i Nowych Technologii należą m .in. zagad
nienia elektroenergetyki, przem ysłu wydobywczego oraz przem ysłu nuklearnego.
W kom petencji M inisterstw a Rozwoju Gospodarczego i H andlu znajdują się m.in.
zagadnienia dotyczące planow ania strategicznego oraz regionalnego rozwoju oraz kwestie Unii Celnej, a także spraw y w stąpienia Kazachstanu do WTO. Po ostatniej reform ie instytucji rządowych w latach 2010 i 2011, w ażną rolę wyznaczono wyspe
cjalizowanym agencjom i komitetom. Kwestie w spółpracy międzynarodowej koor
dynuje D epartam ent Ekonom iczny M inisterstw a Spraw Zagranicznych. D eparta
menty ekonom iczne działają rów nież we wszystkich miejskich i obwodowych „aki- m atach” (akimaty rejonowe to starostw a). Na sam orząd gospodarczy składa się ,Atam eken" Izba Handlowo-Przem ysłowa, której filie są we wszystkich m iastach obwodowych oraz w Astanie i Armatach, a także zrzeszenia i związki branżowe.
W strukturze Izby Handlowo-Przemysłowej działa Sąd Arbitrażowy. Spraw am i go
spodarczymi zajm ują się również specjalne sądy ekonomiczne.
Certyfikaty i inne wymogi w dostępie do rynku są regulow ane przez Państwowy System Regulacji Technicznej Republiki K azachstanu, M inisterstwo Przemysłu i Handlu, Komitet Regulacji Technicznej i Metrologii „GOSTANDART".
Od chwili uzyskania niepodległości w 1991 roku, K azachstan naw iązał stosunki dyplomatyczne ze 120 krajam i. Od 8 grudnia 1991 roku jest członkiem Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP). W październiku 2000 roku prezydenci pięciu państw WNP powołali Euroazjatycką Wspólnotę Gospodarczą, której głównym celem jest stworzenie wspólnego rynku przez państw a stowarzyszone, utworzenie jednolitej
CeDeWu.p l 1 8 5
Izabela Jonek-Kowalska, Aneta M ichalak - Prognozowanie kierunków internacjonalizacji na przykładzie...
przestrzeni gospodarczej, stosowanie wspólnych zasad handlu, unifikacja syste
mów podatkowych i zapew nienie bezwizowego ruchu ludności.
K azachstan jest członkiem najważniejszych organizacji m iędzynarodowych, w tym ONZ, OBWE, MFW, Banku Światowego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, Organizacji Państw Islamskich, Azjatyckiego Banku Rozwoju, Islam skiego Banku Rozwoju, M iędzynarodowej Korporacji Finansowej oraz kilku innych organizacji międzynarodowych, a także od czerwca 2001 roku należy do Szanghaj- skiej Organizacji Współpracy. Kraj ten aktywnie w spółpracuje z NATO w ram ach program u Partnerstw o dla Pokoju.
Republika Kazachstanu nie będąc członkiem Organizacji W spółpracy Gospodar
czej i Rozwoju, bierze udział w jej pracach. Odbywają się spotkania przedstawicieli rządu RK z przedstaw icielam i sekretarza generalnego OECD i dyrektora Centrum ds. w spółpracy z krajam i nicbędącymi członkami OECD. Rozwijająca się w spółpra
ca dotyczy głównie energetyki, ekologii, transportu i walki z korupcją. OECD do
brze ocenia procesy gospodarcze i polityczne zachodzące w Kazachstanie oraz funkcjonujące program y i strategie gospodarcze.
Ważną kwestią dla Republiki K azachstanu jest akcesja do WTO. Do om ówienia z przedstaw icielam i UE pozostał jeszcze problem wjazdu i czasowego pobytu w ce
lach zawodowych na terytorium K azachstanu osób fizycznych - obywateli Unii Eu
ropejskiej. Rząd uważa, żc w ym agana przez UE zm iana praw a zatrudniania obco
krajowców niekorzystnie wpłynie na sytuację pracow ników krajowych. Problem stanow ią także zagadnienia związane z kom unikacją i sferą energetyczną. K azach
stan obaw ia się również udostępnienia rynku w ew nętrznego zagranicznym opera
torom telekomunikacyjnym i bezpośredniego dostępu do kazachstańskich kanałów telewizyjnych dla zagranicznej łączności satelitarnej bez konieczności uzyskania odpowiednich pozwoleń.
Ważniejsze porozum ienia integracyjne i preferencyjne zaw arte przez Kazach
stan to:
• WNP - Wspólnota Niepodległych Państw,
• Unia Celna (Białoruś, Kazachstan, Rosja) - od 1 stycznia 2010 r.,
• Euroazjatycka Wspólnota Gospodarcza (Białoruś, Kazachstan, Kirgizja, Rosja, Tadżykistan),
• Środkowoazjatycka Wspólnota Gospodarcza (Kirgizja, Kazachstan, Tadżykistan, Uzbekistan),
• Szanghajska Organizacja W spółpracy (Chiny, K azachstan, Kirgizja, Rosja, Ta
dżykistan, Uzbekistan),
• Wspólna Przestrzeń Gospodarcza (Białoruś, K azachstan, Rosja) - od 1 stycznia 2012 r.,
• Strefa Wolnego H andlu WNP (Rosja, Ukraina, Białoruś, Kazachstan, Armenia, Kirgizja, Mołdawia, Tadżykistan).
Na przestrzeni ostatnich lat w spółpraca między Polską a K azachstanem rozwija się aktywnie w wielu dziedzinach gospodarki. Podstawowe kierunki jej rozwoju są
R o z d z ia ł 9. K a z a c h s ta n ja k o ryn ek o m a ły m d y s ta n s ie p s y c h o lo g ic z n y m w p ro cesie..
wyznaczane podczas posiedzeń Polsko-Kazachstańskiej Komisji M iędzyrządowej ds. Współpracy Gospodarczej.
Stosunki dyplomatyczne pomiędzy Unią Europejską i Republiką K azachstan zo
stały ustanow ione 2 lutego 1993 roku. W grudniu 1993 roku zostało otw arte przed
stawicielstwo K azachstanu przy UE w Brukseli, a w listopadzie 1994 roku w Ałma- ty rozpoczęło działalność przedstaw icielstw o Komisji Europejskiej. W styczniu 1995 roku K azachstan podpisał porozum ienie o współpracy i partnerstw ie z Unią Europejską. Kwestie współpracy UE - Kazachstan reguluje „Umowa o partnerstw ie i współpracy", do której przyłączyła się również Polska. W jej ram ach działają od
powiednie komitety dw ustronne. Jednym z nich jest Komitet ds. handlu, inwestycji, energetyki i transportu. Jednocześnie kraje członkowskie UE podpisują z RK um o
wy dotyczące w spółpracy gospodarczej.
Unia Europejska zainicjowała program y TRACECA i INOGATE, w których uczestniczy również Kazachstan. Z powodzeniem jest realizowany projekt w spiera
nia współpracy „UE-Kazachslan", jednym z jego głównych kierunków jest kształce
nie pracow ników adm inistracji państwowej, związanych z procesam i ustaw odaw czymi. RK dąży do zbliżenia bazy praw nej do standardów unijnych. W spółpraca dotyczy przede wszystkim sfery bankowej i celnej, ochrony praw konsum entów oraz ochrony środowiska. W spółpraca Unia Europejska - Kazachstan rozwijała się również w ram ach program ów europejskich, takich jak TACIS, Ford Securite Pro- gram m c, EIDHR, ECHO. W przygotowaniu jest nowa strategia współpracy: EU Strategy for Central Asia: Prioritics for Kazachstan.
W relacjach gospodarczych Polski i K azachstanu duże znaczenie m a Polsko-Ka- zachstańska Izba Handlowo Przemysłowa, pow ołana do istnienia 17 stycznia 2008 roku na potrzeby polskich i kazachstańskich przedsiębiorców. Głównymi celami Izby jest pom oc firm om członkowskim, zainteresowanym w spółpracą polsko-ka- zachstańską, pom oc w nawiązyw aniu wzajem nych kontaktów pom iędzy nowymi strukturam i i instytucjami, p artn eram i gospodarczymi, przedsiębiorstw am i i przed
siębiorcami w Polsce i Kazachstanie, reprezentow anie interesów gospodarczych członków PKIHP wobec władz Republiki K azachstanu, a także udzielanie inform a
cji, usługi, doradztwo, organizow anie w spółpracy między członkami Izby.
Do najważniejszych um ów regulujących polsko-kazachstańską w spółpracę zali
czyć należy:
• Porozum ienie o p artnerstw ie i w spółpracy ustanaw iające partnerstw o pom ię
dzy W spólnotami Europejskim i i ich państw am i członkowskim i, z jednej stro
dzy W spólnotami Europejskim i i ich państw am i członkowskim i, z jednej stro