internacjonalizacji przedsiębiorstw branży maszyn i urządzeń górniczych w Polsce
KRYTERIA GOSPODARCZE
4.2. Kryteria wyboru i wyniki selekcji
Zgodnie z przedstaw ioną m etodyką wyboru krajów o wysokim potencjalne eks
portowym dla producentów maszyn i urządzeń górniczych podstaw ow ą przesłanką selekcji było liczące się wydobycie węgla. W tabelach 4.1-4.3 przedstaw iono czoło
wych producentów węgla kam iennego energetycznego, koksującego oraz b ru n atn e
go wraz z w artościam i wydobycia w Mt. Następnie, w tabeli 4.4 ujęto zbiorczy ra n king z uwzględnieniem wydobycia wszystkich podanych rodzajów węgla.
Grenada,
Izabela Jonek-Kowalska, Aneta M ichalak - Prognozowanie kierunków internacjonalizacji na przykładzie...
Tabela 4.1. Czołowi producenci węgla kamiennego energetycznego na świecie
Lp. Nazwa kraju Wielkość wydobycia [Mt]
1. Chiny 2831
2. USA 849
3. Indie 509
4. Indonezja 373
5. Republika Południowej Afryki 250
6. Australia 199
7. Rosja 178
8. Kazachstan 98
9. Kolumbia 80
10. Polska 65
11. Wietnam 45
12. Ukraina 42
Źródło: O pracow anie w łasne na podstaw ie World Coal Association, Coal Statistics 2011.
Tabela 4.2. Czołowi producenci węgla kamiennego koksującego na świecie
Lp. Nazwa kraju Wielkość wydobycia [Mt]
1. Chiny 504
2. Australia 146
3. USA 82
4. Rosja 78
5. Indie 35
6. Kanada 29
7. Mongolia 20
8. Ukraina 20
9. Kazachstan 13
10. Polska 11
Źródło: O pracow anie własne na podstaw ie World Coal Association, Coal Statistics 2011.
Tabela 4.3. Czołowi producenci węgla brunatnego na świecie
Lp. Nazwa kraju Wielkość wydobycia [Mt]
1. Niemcy 176
2. Chiny 136
3. Rosja 78
4. Turcja 74
5. USA 74
6. Australia 69
7. Polska 63
8. Grecja 59
9. Czechy 43
10. Indie 41
Źródło: O pracow anie w łasne n a podstaw ie World Coal Association, Coal Statistics 2011.
6 4 CeDeWu.p l
R o z d z ia ł 4. Id en tyfik a cja k ieru n k ó w in te r n a c jo n a liz a c ji p r z e d s ię b io r s tw b ra n ży m a szy n i u rzą d zeń ...
Uwzględnienie wszystkich rodzajów wydobywanego na świecie węgla pozwoliło stworzyć ranking 10. największych producentów tego surow ca (tabela 4.4).
Tabela 4.4. Dziesięciu największych producentów węgla ogółem na świecie
Lp. Nazwa kraju Wielkość wydobycia [w Mt]
1. Chiny 3471
2. USA 1004
3. Indie 585
4. Australia 414
5. Indonezja 376
6. Rosja 334
7. Republika Południowej Afryki 253
8. Niemcy 189
9. Polska 139
10. Kazachstan 117
Źródło: O pracow anie w tasnc na podstaw ie World Coal Association, Coal S tatistics 2011.
W pierwszej dziesiątce znalazła się także Polska, która ze względu na cel prow a
dzonych badań została wykluczona z dalszych rozw ażań. M ając na uwadze priory
tetowe znaczenie węgla kam iennego opuszczoną lokatę uzupełni następny w kolej
ności W ietnam ( 11 miejsce wśród producentów węgla kam iennego energetycznego, tabela 4.1).
Dodatkowo, w ram ach podstaw owego kryterium , którym było prow adzenie wy
dobycia surow ców m ineralnych, przeanalizow ano także rynek wydobycia miedzi.
Wykaz dziesięciu krajów wydobywających najwięcej tego surow ca na świecie przed
stawiono w tabeli 4.5.
Tabela 4.5. Najwięksi producenci miedzi na świecie
Lp. Nazwa kraju Wielkość wydobycia [Mt]
1. Chile 5,52
2. Peru 1,29
3. Chiny 1,15
4. USA 1,12
5. Australia 0,90
6. Indonezja 0,84
7. Rosja 0,75
8. Zambia 0,77
9. Kanada 0,48
10. Polska 0,43
11. Kazachstan 0,40
12. Meksyk 0,23
Źródło: O pracow anie w łasne na podstaw ie U.S. Geological Survey, M ineral Comm odity Sum m aries 2011.
c e d e w u.p l 6 5
Izabela Jonek-Kowalska, Aneta M ichalak - Prognozowanie kierunków internacjonalizacji na przykładzie...
Biorąc pod uwagę to, że wśród 12 największych producentów miedzi na świecie 7 znajduje się także w grupie największych producentów węgla do wyjściowej grupy potencjalnych rynków zbytu włączono jedynie Chile, jako kraj wydobywający naj
więcej miedzi na świecie. Ostatecznie grupa państw wyodrębniona po podstawowej selekcji obejmuje: Chiny - 1 , USA - 2, Indie - 3, Australia - 4, Indonezja - 5, Rosja - 6, RPA - 7, Niemcy - 8, K azachstan - 9, W ietnam - 10 i Chile - 1 1 . Ich rozm iesz
czenie geograficzne zaprezentow ano na rysunku 4.1.
Rysunek 4.1. Położenie geograficzne państw wybranych po wstępnej selekcji jako potencjalne rynki zbytu dla polskich maszyn i urządzeń górniczych
Zgodnie z rysunkiem 4.1, najwięcej potencjalnych tynków zbytu jest usytuow a
nych w Azji. W Afryce, obu Amerykach, Australii i Europie zlokalizowane jest jedy
nie jedno z wybranych na wstępie państw. M iędzynarodowa ekspansja może być zatem z całą pewnością skoncentrow ana na krajach azjatyckich. By jednak um ożli
wić jej dywersyfikację w arto oprzeć ją na dodatkowym, drugim filarze kontynental
nym51. Aby drugi filar kontynentalny był skutecznie i efektywnie wykorzystany m u
szą na nim istnieć dodatkowe rynki zbytu nieujęte we wstępnym rankingu najatrak cyjniejszych eksportowo państw. Kontynentem o takim potencjale jest niewątpliwie Ameryka Południowa, w której poza wyselekcjonowanym Chile znajduje się także Kolumbia - jeden z czołowych producentów węgla energetycznego na świecie (9 miejsce) oraz Peru - największy po Chile producent miedzi. Jednak te dwa p a ń stwa są geograficznie odległe od wyselekcjonowanego Chile, dlatego dodatkowo
51 Szerzej: P. H errm ann, D.K. Datta, CEO Successor Characteristics and the Choice o f Foreign Market E ntry Mode: An Em pirical Study, J o u r n a l of International Business S tudies’ 2002, Vol. 33.
R o z d z ia ł 4. Id en tyfik a cja k ieru n k ó w in te r n a c jo n a liz a c ji p r z e d s ię b io r s tw b ra n ży m a szy n i u rządzeń ...
przeprow adzono analizę bogactw naturalnych i wydobywczych przedsięwzięć in
westycyjnych w sąsiadującej z Chile Argentynie.
Argentyna dysponuje złożami węgla kamiennego, rudy żelaza, rudy cynku i oło
wiu, cyny, srebra, złota, miedzi oraz u ranu i w najbliższych latach zam ierza urucho
mić szereg inwestycyjnych projektów wydobywczych, co czyni ją nie największym, ale atrakcyjnym rynkiem zbytu, możliwym do penetracji przy okazji ekspansji chi
lijskiej. Stąd też drugim filarem kontynentalnym międzynarodowej ekspansji pol
skiej branży maszyn i urządzeń górniczych uczyniono Amerykę Południową, a do listy wstępnej wyselekcjonowanych państw dodano Argentynę.
Równocześnie zrezygnowano z pojedynczych państw położonych w Europie, Ameryce Północnej oraz Australii i Afryce. Państw a te to USA, Niemcy, Australia oraz Republika Południowej Afryki. Uznano, że nawet jeśli na rynki te udałoby się wejść, to niemożliwy były dalszy rozwój m iędzynarodowej ekspansji w krajach są
siadujących lub zlokalizowanych na tym samym kontynencie. Za odrzuceniem tych państw przem aw iają także inne okoliczności. Są to w dużej m ierze państw a wyso
korozwinięte wyposażone w wieloletnie doświadczenie z zakresu zasad gospodarki wolnorynkowej oraz posiadające dostęp do najnowocześniejszych technologii, co utrudniłoby, a naw et uniem ożliwiło prow adzenie polskim producentom walki kon
kurencyjnej na tych tynkach. Żadne z nich nie jest także um ieszczone na liście Mię
dzynarodowego Funduszu Walutowego krajów rozwijających się, co oznacza, że są to rynki nasycone konkurencyjnie i nie będące najatrakcyjniejszymi miejscami zby
tu dla polskich producentów maszyn i urządzeń górniczych52.
W końcowej selekcji poza wymienionymi powyżej państw am i odrzucono także Indonezję, z uwagi na odległość geograficzną oraz wyspiarski charakter kraju skut
kujący jego bardzo silnym zróżnicow aniem demograficznym i kulturowym.
Ostateczne lista państw rekom endow anych do dalszej analizy przedstaw ia się następująco: Chiny, Indie, Rosja, Kazachstan, Wietnam, Chile, Argentyna. Prawie wszystkie wymienione państw a znajdują się zarów no na liścic krajów rozwijających się, jak i na liście rynków w schodzących53, co zapew nia ich korzystne perspektywy rozwojowe. Przebieg wszystkich etapów oceny w raz z poszczególnymi kryteriam i przedstawiono w tabeli 4.6.
52 Szerzej: J. Rymarczyk, Internacjonalizacja i globalizacja przedsiębiorstwa,PWE, W arszaw a 2004. Zob. też:
T. Rynarzewski, A. Zielińska-Głębocka, Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Teoria wymiany i polityki handlu międzynarodowego,W ydawnictwo Naukow e PWN, W arszawa 2006.
53 Wyjątek stanow i Argentyna i K azachstan, które nie są określane jako rynki wschodzące.
CeDeWu.p l 6 7
CeDeWu.pl
g ; Tabela 4.6. Kryteria i wyniki selekcji krajów o wysokim potencjale eksportowym dla branży maszyn i urządzeń górniczych
Lp. Kraj
Kryteria podstawowe - warunki konieczne Kryteria geograficzne Kryteria gospodarcze
Ilość
R o z d z ia ł 4. Id en tyfik a cja k ieru n k ó w in ter n a c jo n a liz a cji p r z e d s ię b io r s tw b ra n ży m a s z y n i u rzą d zeń ...
Reasum ując przeprow adzoną selekcję, należy stwierdzić, że w ybrane kraje ch a
rakteryzują się następującym i wyróżnikami pozwalającymi określić je jako kraje o wysokim potencjalne w zakresie eksportu maszyn i urządzeń górniczych:
1) wysokie istniejące i planow ane wydobycie surowców m ineralnych (węgiel ka
mienny, brunatny, miedź),
2) liczne inwestycje rozwojowe w branży wydobywczej,
3) koncentracja kontynentalna w ram ach Azji i Ameryki Południowej, um ożliw iają
ca zdywersyfikowaną ekspansję terytorialną, 4) zaliczenie do gospodarek wschodzących, 5) zakwalifikowanie do rynków rozwijających się.
Szerzej powyższe wyróżniki zostaną przedstaw ione w dalszej części niniejszego opracow ania, w ram ach szczegółowych charakterystyk ostatecznie w ybranych państw.
R ozdział 5