i urządzeń górniczych57
6.2. Diagnoza perspektyw rozwojowych gospodarki
W rankingach i raportach m iędzyna
rodowych instytucji, takich jak OECD i Bank Światowy, Chile uznaje się za naj
bardziej bezpieczne i stabilne państwo Ameryki Południowej. Solidne podstawy m akroekonom iczne, gw arancje praw ne dla zagranicznych firm, wysoki wskaź
nik wolności gospodarczej, stabilność polityczna, niewielka korupcja oraz bez
pieczeństwo wyróżniają ten kraj na tle innych państw kontynentu.
Dzięki dobrem u zarządzaniu finansa
mi publicznymi, gospodarka chilijska odnotowuje znaczące sukcesy od ponad 20 lat. Rozsądna polityka m akroekono
m iczna i stabilizacja fiskalna stanowiły kluczowe czynniki wzrostu Chile w w a
runkach realizacji strategii otwartego rozwoju gospodarki surowcowej. Prze
prow adzenie udanych reform w obsza
rze handlu i sprzyjające uw arunkow ania
¡ses^EearaEffiBsaMSsaiasBsaE
9 8 CeDeWu.p l
R o z d z ia ł 6. C h ile ja k o p rz y c zó łe k d la p o łu d n io w o a m er yk a ń sk iej in ter n a c jo n a liz a cji p o lsk ich ..,
międzynarodowe (wysokie ceny miedzi, głównego tow aru eksportowego) umożliwi
ły Chile w latach 1988-1997 realizację wysokiego tem pa wzrostu gospodarczego (ok. 7-8%). W następnych latach, m.in. wskutek kryzysu azjatyckiego, nastąpił spa
dek wzrostu PKB. W latach 2004-2008 kraj ten ponownie zaczął osiągać wysokie tempo wzrostu PKB (ok. 6%). Wobec światowego kryzysu ekonomicznego 2007- 2009, wskaźniki gospodarcze Chile - od ostatniego kw artału 2008 roku - pogorszy
ły się - popyt w ew nętrzny odnotował znaczący spadek. Na początku 2010 roku Chi
le, tuż przed oficjalną zm ianą rządu, stanęło w obliczu tragicznego w skutkach trzę
sienia ziemi (27.02.2010 r.). Z tego powodu pierwszym najważniejszym zadaniem dla nowego rządu było przygotowanie planu odbudowy kraju. Szacunkowe straty spowodowane trzęsieniem ziemi oceniono na około 30 mld USD. Rząd ogłosił Pro
gram odbudowy kraju w latach 2010-2013. Program zakłada realizację inwestycji w wysokości 8,4 mld USD w sektorach takich jak: mieszkalnictwo, urbanizacja, architektura, edukacja, infrastruktura drogowa, wodociągowa ilp., roboty publicz
ne, ochrona zdrowia, zapobieganie kataklizm om. Do końca 2 0 1 1 roku odbudow ano 78% zniszczonej infrastruktury publicznej.
Obok odbudowy rząd realizuje także Plan m odernizacji Chile pod nazwą „Chile Nuevo" na lata 2010-2014, którego kluczowe punkty zakładają: osiągnięcie 6%
wzrostu gospodarczego, stw orzenie m iliona nowych miejsc pracy, popraw ę jakości edukacji, walkę z przestępczością, popraw ę funkcjonowania służby zdrowia, walkę z biedą oraz popraw ę jakości działania instytucji publicznych. Celem obecnego rzą
du jest osiągnięcie przez Chile do 2020 roku statusu kraju rozwiniętego. Z uwagi na głębokie strukturalne zróżnicow anie społeczno-gospodarcze kraju (regionalne, spo
łeczne, kulturowe), wizja szybkiego rozwoju gospodarczego jest bardzo optymi
styczna. W rzeczywistości społeczno-politycznej Chile, które należy do krajów o naj
wyższej rozpiętości dochodów na świecie, realizacja priorytetów program u rządo
wego będzie wymagać dłuższego okresu, naw et przy bardzo aktywnej roli państw a wspierającego wolny rynek. Prognozy dla Chile na rok 2012 są optymistyczne. We
dług szacunków Banku Centralnego, Chile osiągnie w 2012 roku w zrost gospodar
czy rzędu 4,5-5,5%. Przewidywany jest w zrost inwestycji o ok. 10% w skali roku oraz płac nom inalnych o ok. 4,5%. Konsumpcja w ew nętrzna wzrośnie o ok. 4,6%.
Podstawowe wskaźniki charakteryzujące chilijską gospodarkę ujęto w tabeli 6.1.
W 2011 roku udział poszczególnych sektorów gospodarki w tworzeniu PKB p re
zentował się następująco:
* górnictwo - 20%,
* przemysł p r z e tw ó r c z y - 13,9%,
* usługi finansowe (obejmują usługi finansowe, ubezpieczenia, wynajem nieru
chomości, usługi dla biznesu) - 13,9%,
* edukacja i służba zdrow ia (pryw atna i publiczna) - 9,6%,
* transport i telekom unikacja - 7,9%,
* handel, gastronom ia, hotelarstw o - 8%,
* budownictwo - 6,8%,
* rolnictwo i rybołówstwo - 5%.
Izabela Jonek-Kowalska, Aneta M ichalak - Prognozowanie kierunków internacjonalizacji na przykładzie...
Tabela 6.1. Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne Chile w latach 2007-2011
Wyszczególnienie Rok
2007 2008 2009 2010 2011
Stopa wzrostu PKB [%] 5,3 3,7 -1,5 5,1 6,5
PKB [mld USD] 165,2 170,6 243,2 257 281
PKB per capita [USD] 13.336 14.599 14.700 15.222 16.100
Inflacja CPI - ceny tow arów konsum pcyjnych [%] 7,8 8,7 1,5 1,4 3,3
Obroty handlowe [m ld USD] 100 127,3 93,49 124,1 150,6
Stopa wzrostu obrotów handlu zagranicznego [%] - 27,3 -26,6 32,7 21,3
Eksport [mld USD] 61 69,1 53,74 69,6 80,6
Stopa wzrostu eksportu [%] - 13,3 -66,2 29,5 15,8
Im port [mld USD] 39 58,2 39,75 54,5 70,0 z rokiem 2010 nastąpił zatem w zrost obrotów handlowych, a nadwyżka w bilansie handlowym uzyskała poziom równy 10,6 mld USD. Bilans handlowy Chile zanoto
wał nadwyżkę głównie dzięki utrzym ującem u się wzrostow i cen miedzi na rynku światowym. W roku 2009 kryzys międzynarodowy wyraźnie zaznaczył się w w arto
ści obrotów handlowych Chile. Zarówno eksport, jak i im port odnotowały spadek wartości (eksport o ponad 60%, a im port o ponad 30%). Taka tendencja nie utrzy
m ała się w kolejnym roku - w 2010 roku zarów no eksport, jak i im port osiągnęły wartości zbliżone do okresu przed kryzysem (wykres 6.1).
Wykres 6.1. Wartość eksportu i importu w Chile w iatach 2007-2011
90
R o z d z ia ł 6. C h ile ja k o p rz y c z ó łe k d la p o łu d n io w o a m e r y k a ń sk ie j in te r n a c jo n a liz a c ji p o lsk ich ...
W ujęciu geograficznym chilijski eksport trafia głównie do krajów azjatyckich (ok.
50%), wśród których główni odbiorcy to Chiny, Japonia i Korea Południowa. Około 20% eksportu jest skierowane do Europy, głównie do Włoch, Holandii i Belgii. Do Amciyki Północnej trafia około 15% eksportu - głównie do USA, natom iast do Ame
ryki Południowej ok. 14%, głównie do Brazylii i Peru. Wśród dóbr eksportowych, oprócz miedzi (42% całego eksportu Chile), znajdują się również: celuloza i papier (10%), produkty chemiczne (8%), ryby (3%), wino (2,5%), molibden (2,5%) i inne.
Im port do Chile płynie głównie z USA (21% całego im portu), Chin (16,1%) i B ra
Tabela 6.2. Wartość wymiany handlowej Polski z Chile w latach 2007-2011 [min USD]
Wyszczególnienie Rok
Wykres 6.2. Wartość wymiany handlowej Polski z Chile w latach 2007-2011
350
Izabela Jonek-Kowalska, Aneta M ichalak - Prognozowanie kierunków internacjonalizacji na przykładzie...
Największą w artość w polskim eksporcie do Chile w 2011 roku, wg struktury towarowej, miały:
• urządzenia m echaniczne i elektryczne, w tym do rejestracji i odbioru dźwięku (17 min USD),
• pojazdy, statki powietrzne, jednostki pływające i w spółdziałające urządzenia (6 min USD),
• produkty przemysłu chemicznego i przemysłów pokrew nych (5 min USD)
• wyroby z kamieni, gipsu, cem entu, azbestu, miki itp., wyroby ceram iczne, szkło (4,6 m in USD).
W im porcie z Chile największą w artość miały:
• wyroby nieszlachetne i wyroby z m etali nieszlachetnych (54,5 m in USD),
• produkty pochodzenia roślinnego (53 min USD),
• produkty m ineralne (48 min USD),
• zwierzęta żywe, produkty pochodzenia zwierzęcego (25 m in USD),
• gotowe artykuły spożywcze, napoje bezalkoholowe, alkoholowe i ocet, tytoń (21 min USD).
G eneralnie Polska kupuje z Chile: wino, owoce suszone, owoce świeże (winogro
na, truskawki, jagody, jabłka, gruszki), filety rybne, orzechy oraz miedź w postaci rudy, koncentratu oraz miedź nierafinowaną. Z kolei Chile kupuje z Polski: kable i drut izolowany, rusztow ania, samochody turystyczne typu Melex, spycharki czoło
we, kotły w ytwarzające parę, urządzenia spawalnicze, sondy głębokościowe, torby papierow e typu kraft, opony autobusowe i ciężarowe, kam ienie młyńskie i szlifier
skie, kosmetyki oraz wódkę.
6.3. Rynek górnictwa węgla i innych surowców w kontekście zastosowania