(ASYSTENTA PIELĘGNIARSKIEGO)
(wg załącznika nr 1 do instrukcji nr 4/70)
A. I Pielęgnowanie chorych dorosłych i dzieci (w tym noworod- ków i niemowląt z wyłączeniem wcześniaków):
1. Stanie łóżek, układanie w nich chorych.
2, Zmiana bielizny i pościeli,
3. Mycie chorych (toaleta, mycie rąk, pielęgnowanie włosów, ką- piele higieniczne).
4, Toaleta jamy ustnej.
5. Mycie włosów.
6. Zmywanie krocza, zakładanie wkładek u położnie.
7. Pielęgnowanie sutków u położnie.
8, Toaleta noworodka i kąpiel niemowlęcia,
9. Udzielanie pomocy chorym przy zaspokajaniu potrzeb fizjolo- gicznych.
10. Przygotowywanie i opieka nad chorymi w czasie werandowa-
nia i leżakowania. |
11. Stosowanie gimnastyki oddechowej u chorych stale leżących.
12. Zapobieganie odparzeniom i odleżynom.
13. Stosowanie udogodnień dla chorych leżących. í 14, Transport chorych.
15, Karmienie chorych.
II. Postępowanie bezbakteryjne i przeciwbakteryjne:
1. Przygotowanie do wyjaławiania i wyjaławianie narzędzi, bie-
lizny, materiałów opatrunkowych.
2. Chirurgiczne mycie rąk, ubieranie do operacji.
3. Odkażanie bielizny i narzędzi.
4. Zabezpieczanie prawidłowego obiegu bielizny czystej i brud- nej,
III, Obserwacja i zabiegi diagnostyczne u chorych dorosłych i dzie- cl (w tym noworodków i niemowląt z wyłączeniem wcześniaków):
1. Mierzenie temperatury, tętna i oddechu.
2, Mierzenie wagi, wzrostu oraz obwodu głowy, klatki piersiowej, szyi, kończyn i brzucha.
3. Zbieranie i przesłanie do badania próbek wydalin i wydzielin.
IV, Podawanie leków i zabiegi lecznicze:
1. Podawanie leków drogą doustną,
2. Podawanie leków drogą doodbytniczą (wlewy kroplowe, wlew- ki, czopki),
3, Podawanie leków drogą wstrzyknięć podskórnych i domięśnio-
wych.
4, Stosowanie zabiegów przeciwzapalnych (kompresy, okłady, 5, Podawanie antybiotyków.
6, Stosowanie worków z lodem i termoforów,
7. Przepłukiwanie pochwy.
8. Stosowanie lewatywy przeczyszczającej.
9, Stosowanie kroplówki doodbytniczej szybkobieżnej,
10. Zakładanie rurki doodbytniczej.
11. Podawanie tlenu.
12, Pomoc przy zakładaniu opatrunków unieruchamiających pro- wizorycznych,
13, Przygotowywanie opasek gipsowych.
14. Wykonywanie małych opatrunków, zaopatrywanie ran;
15. Przygotowywanie zestawów do narkozy i wlewów dożylnych.
16, Przygotowywanie zestawów narzędzi do zabiegów leczni- ch i diagnostycznych,
B. Ponadto asystentka pielęgniarska (asystent pielęgniarski) o kwalifikacjach z zakresu pielęgniarstwa psychiatrycznego może wykonywać następujące czynności:
1. Mierzenie ciśnienia.
2. Krępowanie chorego oraz zakładanie kaftana bezpieczeństwa.
3. Karmienie zwykłe i przez sondę,
C. Asystentka pielęgniarska (asystent pielęgniarski) zatrudniona w gabinecie dentystycznym może wykonywać następujące czyn- ności pomocnicze;
1. Przygotowywanie gabinetu dentystycznego do przyjęć pacjen-
tów.
2, Przygotowywanie, konserwacja i wyjaławianie aparatu i na- rządzi dentystycznych,
3. Instrumentowanie lekarzowi dentyście w gabinecie przy zabie- gach.
4. Przygotowywanie podkładów i mas do wypełniania ubytków dla lekarza dentysty,
5, Przygotowywanie mas plastycznych do pobierania wycisków 6. Prowadzenie dokumentacji gabinetu dentystycznego.
WYKAZ.
CZYNNOŚCI WYKONYWANYCH PRZEZ PREPARATORA (wg załącznika nr 2 do instrukcji nr 4/70)
1) Prace związane z hodowlą zwierząt laboratoryjnych, jak odpo- wiednie karmienie, pielęgnowanie, segregowanie, przygotowywanie pokarmu, pomieszczeń, oznaczenie czasu rui, kontrola rozmnażania, 2) prace pomocnicze przy sekcji zwłok, jak przygotowywanie zwłok do sekcji, pomoc w czasie sekcji, mycie i zszywanie zwłok, utrzymywanie sali sekcyjnej w należytym porządku, konserwowa- nie narzędzi służących do przeprowadzania sekcji,
3) pomoc przy wykonywaniu preparatów histopatologicznych i hi- stologicznych,
4) wykonywanie eksponatów muzealnych anatomicznych i em- briologicznych, jak natryskiwanie naczyń, wypreparowanie narzą- dów i nerwów, zestawienie szkieletu, wykonywanie odlewów,
5) pomoc przy wykonywaniu zabiegów i doświadczeń na zwie- Fzętach laboratoryjnych,
6) wykonywanie prostych preparatów bakteriologicznych, jak przygotowywanie pożywek, szczepionek i hodowla tkanek,
7) wykonywanie pomocniczych prac laboratoryjnych, jak mycie zwykłe naczyń laboratoryjnych, przygotowywanie chromianki do mycia chemicznego i mycie chemiczne naczyń laboratoryjnych, przygotowywanie zestawu naczyń potrzebnych do wykonywania ćwiczeń lub doświadczeń, ampułkowanie, sączenie, destylowanie, ważenie, wykonywanie roztworów malarnych, normalnych, procen- towych, oczyszczanie substancji chemicznych,
8) przygotowywanie i pomoc w czasie wykonywania eksperymen- tów i likwidacja eksperymentów,
9) wykonywanie prostych prac związanych z konserwacją apa- ratury i sprzętu laboratoryjnego, ostrzenie noży mikrotomowych, igieł do strzykawek, skalpeli, czyszczenie i smarowanie aparatury, 10) wykonywanie innych prostych pomocniczych czynności tech- nicznych i laboratoryjnych, zleconych przez bezpośredniego prze- łożonego.
DEKRET z dnia 5 lipca 1046 r.
o wykonywaniu czynności techniczno-dentystycznych
Art, 1. Wykonywanie czynności techniczno-dentystycznych przez osoby nie uprawnione do wykonywania praktyki lekarsko-denty- stycznej dozwolone jest w zakresie określonym w art. 2 wyłącznie:
1) technikom dentystycznym,
2) uprawnionym technikom dentystycznym.
Art, 2. 1. Technicy dentystyczni mogą wykonywać roboty tech- niczno-dentystyczne w pracowniach techniczno-dentystycznych le- karzy dentystów lub utrzymywać własne pracownie dla wykony- wania w nich tych robót na zamówienie lekarzy-dentystów. Styka- nie się z pacjentami w związku z wykonywaniem tych robót jest technikom dentystycznym wzbronione.
2. Uprawnieni technicy dentystyczni, oprócz wykonywania robót techniczno-dentystycznych, mogą wykonywać zabiegi na poszcze- gólnych zębach i uzębieniu, wchodzące w zakres czynności, jakich potrzeba do sporządzenia zębów sztucznych i uzębienia, koron, mostków i plomb, z wyjątkiem leczenia chorób jamy ustnej.
3. Minister Zdrowia w drodze rozporządzenia może określić szcze- gółowo zakres uprawnień techników dentystycznych i uprawnio- nych techników dentystycznych,
Art. 3. Prawo wykonywania czynności, określonych w art, 2 ust, 1, i używania tytułu technika dentystycznego służy osobom, które:
1) ukończyły 3-letnie liceum techniki dentystycznej lub
2) w dniu 1 września 1939 r, na mocy obowiązujących w tym cza- sie przepisów o wykonywaniu praktyki dentystycznej były upraw- nione do samodzielnego wykonywania czynności techniczno-den- tystycznych i używania tytułu technika dentystycznego,
8) w dniu 1 września 1939 r, trudniły się zawodowo na obszarze Państwa Polskiego wykonywaniem robót techniczno-dentystycznych na zamówienie lekarzy dentystów i do dnia 30 czerwca 1949 r. zł egzamin, przewidziany w art. 6,
Art. 8, 1, Przy wykonywaniu robót techniczno-dentysty w pracowniach techniczno-dentystycznych lekarzy dentystów, ników dentystycznych oraz uprawnionych techników dentystycz- nych mogą być zatrudnione — poza osobami uprawnionymi do sa- modzielnego wykonywania czynności techniczno-dentystycznych — Jako laboranci tylko osoby;
1) które ukończyły dwa lata nauki w państwowym liceum tech- niki dentystycznej albo
2) które w dniu 1 września 1939 r. trudniły się zawodowo wyko- nywaniem prac techniczno-dentystycznych lub pozostawały na nauce w tym zawodzie i do końca 1947 r. zarejestrują się u władzy admi- nistracji ogólnej II instancji,
3) które w dniu 8 maja 1945 r. trudniły się zawodowo wykony- waniem prac techniczno-dentystycznych lub pozostawały na nauce w tym zawodzie, złożą do dnia 31 sierpnia 1948 r. do Ministerstwa Zdrowia podanie o dopuszczenie do egzaminu i do dnia 30 czerwca 1949 r. złożą egzamin w zakresie przewidzianym instrukcją Mini- sterstwa Zdrowia przed komisją wymienioną w art. 6 ust. 1
2, Laboranci, wymienieni w ustępie poprzednim, mogą pracować tylko pod kierunkiem lekarza dentysty, technika dentystycznego lub uprawnionego technika dentystycznego i nie mogą stykać się z pa- cjentami.
Art. 9. 4, O miejscu zamieszkania i wykonywania czynności za- wodowych oraz ich zmianie uprawnieni technicy dentystyczni, tech- nicy dentystyczni oraz laboranci techniczno-dentystyczni zawiada- miają władze administracji ogólnej I instancji.
Art, 10. Uprawnieni technicy dentystyczni oraz technicy denty- styczni, jeśli posiadają własne pracownie, powinni je prowadzić pod własnym I faktycznym kierownictwem. Pracownie te podlegają kon- troli władz nadzorczych (art. 19).
Art, 11, Uprawnieni technicy dentystyczni i technicy dentystycze ni nie mogą posiadać w swych pracowniach bądź pomieszczeniach, mających bezpośrednie połączenie z pracownią narzędzi i przyrzą dów oraz jakichkolwiek środków, które służą do wykonywania czynności i zabiegów im niedozwolonych.
Art, 12. Uprawnieni technicy dentystyczni i technicy dentystycz- ni mogą ogłaszać się tylko w sposób przepisany pod względem for- my i treści rozporządzeniem Ministra Zdrowia.
Art. 18. Nadzór i kontrola nad wykonywaniem czynności upraw=
nionych techników dentystycznych i techników dentystycznych na- leży, jeśli dekret niniejszy inaczej nie stanowi, do władz admini- stracji ogólnej I instancji.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 16 maja 1951 r.
w sprawie szczegółowego zakresu uprawnień uprawnionych techników dentystycznych
Na podstawie art. 2 ust. 3 i art, 14 dekretu z dnia 5 lipca 1946 r, o wykonywaniu czynności techniczno-dentystycznych (DzU. R.P, 2 1947 r. Nr 27, poz. 104 i z 1948 r. Nr 24, poz. 162) zarządza się co następuje:
$ 1. 1. Uprawniony technik dentystyczny może — oprócz wyko- nywania robót techniczno-dentystycznych — wykonywać zabiegi na poszczególnych zębach, wchodzące w zakres czynności, jakich
potrzeba do sporządzenia zębów sztucznych, koron, mostków i plomb, z wyjątkiem leczenia chorób jamy ustnej.
2. W szczególności uprawniony technik dentystyczny może wy- konywać następujące zabiegi:
1) w zakresie dentystyki zachowawczej:
a) leczenie próchnicy zębów, tzn. oczyszczanie próchnicznych ubytków i ich wypełnianie,
b) leczenie zapaleń miazgi metodą amputacyjną lub ekstirpa- cyjną oraz wypełnienie komory bądź przewodów,
©) leczenie zgorzeli miazgi w zębach jednokorzeniowych, 2) w zakresie małej chirurgii stomatologicznej — ekstrakcję zę- bów w znieczuleniu miejscowym lub w zamrożeniu chlorkiem ety- lu, 8) w zakresie protetyki dentystycznej — zabiegi w jamie ustnej potrzebne do sporządzania ruchomych bądź stałych protez,
4) usuwanie mechaniczne kamienia i osadu nazębnego,
$ 2. 1. Uprawnionemu technikowi dentystycznemu nie wolno:
1) wykonywać zabiegów chirurgicznych przewidzianych w $ 1 ust. 2 pkt, 2 w przypadku podwyższonej temperatury ciała pacjenta,
2) wykonywać zabiegów chirurgicznych w jamie ustnej, jak cię- cie ropnia, dłutowanie itp. oraz
3) wykonywać zabiegów w przypadku krwotoku poekstral go z wyjątkiem nałożenia opatrunku uciskowego (tamponady).
2. Uprawniony technik dentystyczny jest obowiązany niezwłocz- nie skierować pacjenta na leczenie do lekarza w przypadkach:
1) podwyższonej temperatury spowodowanej chorobą zębów lub jamy ustnej,
2) zwichnięcia lub złamania szczęki, 3) niewykonania ekstrakcji do końca, 4) krwotoku lub długotrwałego krwawienia.
$ 3. Wyłącznie pod kierunkiem lekarza dentysty dozwolone jest uprawnionemu technikowi dentystycznemu wykonywanie następu- jących czynności.
1) założenie aparatów stosowanych w chirurgii urazowej, 2) wykonanie aparatów ortodontycznych i obturatorów,
$ 4 L. Uprawniony technik dentystyczny przy wykonywaniu swych czynności może używać leków stosowanych w leczeniu za-
yjne-
chowawczym oraz w protetyce, ze środków zaś znieczulających — wyłącznie preparatów ampułkowanych oraz chlorku etylu,
2. Przy wykonywaniu protez metalowych bądź części metalowych w protezach z mas plastycznych lub kauczuku uprawnionemu tech- nikowi dentystycznemu wolno stosować jedynie metale szlachetne bądź stal nierdzewną.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA.
z dnia 18 kwietnia 1056 r.
w sprawie wykonywania czynności fachowych w aptekach oraz specjalnych kwalifikacji wymaganych od pracowników aptek
(DU, Nr 13 poz, 66; zmiana Dz.U. z 1962 r, Nr 25 poz, 116)
$ 2. 1. Przy wyrobie i wydawaniu leków w aptekach społecz- nych, szpitalnych (sanatoryjnych) i kolejowych oraz w punktach aptecznych III typu wolno zatrudniać techników farmaceutycznych, tj. osoby, które:
1) ukończyły liceum farmaceutyczne lub technikum farmaceu- tyczne albo
2) nabyły uprawnienia technika aptecznego ($ 3 ust, 1) i wykształ- cenie na poziomie 11 klas szkoły ogólnokształcącej oraz złożyły z wynikiem dodatnim egzamin na technika farmaceutycznego we dług programu i na zasadach określonych przez Ministra Zdrowia,
3) odbyły przed dniem 1 I 1959 r. studia na IV roku wydziału farmaceutycznego akademii medycznej, lecz nie złożyły egzaminów przewidzianych dla otrzymania dyplomu oraz są zatrudnione w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia w aptekach przy wyko- nywaniu czynności fachowych; nabycie uprawnień technika farma- ceutycznego stwierdza organ do spraw zdrowia i opieki społecznej
„„ właściwy ze względu na miejsce zatrudnienia.
2. Technika farmaceutycznego wolno zatrudniać przy samodziel- nym wykonywaniu czynności określonych w ust. 1, jeżeli po uko!
czeniu liceum (technikum) bądź złożeniu egzaminu pracował w apte- ce społecznej, szpitalnej (sanatoryjnej) lub kolejowej przez 2 lata w wymiarze 42 godzin tygodniowo pod nadzorem osoby posiadają- cej prawo samodzielnego wykonywania w aptece czynności facho- wych w pełnym zakresie.
$ 3. 1. Przy wykonywaniu w aptece społecznej, szpitalnej (sana- toryjnej) lub kolejowej czynności fachowych w zakresie określo- nym w ust, 2 wolno zatrudniać techników aptecznych, tj. osoby, które złożyły egzamin na technika aptecznego w trybie rozporzą- dzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 VI 1952 r. w sprawie wykony- wania czynności fachowych w aptekach otwartych oraz specjalnych kwalifikacji fachowych wymaganych od pracowników tych aptek.
(Dz.U, Nr 30, poz. 205),
2. Do zakresu czynności fachowych, które może wykonywać tech- nik apteczny, należy
1) sporządzanie i wydawanie leków nie zawierających w swym składzie trucizn i środków odurzających — pod nadzorem osoby po- sladającej prawo samodzielnego wykonywania czynności fachowych w pełnym zakresie,
2) wykonywanie czynności pomocniczych z zakresu sporządzania leków nie zawierających w swym składzie trucizn i środków odu- rzających,
$ 4. 1. W punktach aptecznych I i II typu oraz w zakładowych punktach aptecznych przy wydawaniu artykułów sanitarnych 1 le- ków gotowych dozwolonych do obiotu w tych punktach wolno za- trudniać techników farmaceutycznych posiadających prawo samo- dzielnego wykonywania czynności fachowych oraz techników ap- tecznych,
2. W punktach aptecznych II typu czynności określone w ust. 1 mogą wykonywać także felczerzy, pielęgniarki, położne,
PYTANIA KONTROLNE
„ Przedstaw, w jaki sposób postęp naukowy, techniczny i społecz- ny wpływa na zakres działania ochrony zdrowia,
, Wyjaśnij, na czym polegają różnice pomiędzy profilaktyką pierwszej, drugiej i trzeciej fazy,
Co to są główne i pomocnicze funkcje ochrony zdrowia? Podaj przykłady,
Co rozumiesz pod pojęciem opieki kompleksowej?
Omów i uzasadnij podstawowe tendencje do zmian ekonomicz- nych podstaw działania ochrony zdrowia.
Scharakteryzuj współcześnie występujące systemy ochrony zdrowia w krajach socjalistycznych, krajach kapitalistycznych i krajach rozwijających się,
Co to jest zdrowie? Jakie są mierniki stanu zdrowia?
Przedstaw metody badawcze stosowane w demografii,
Omów zalety i wady znanych ci źródeł danych statystyki lud- nościowej.
Wskaż zasadnicze tendencje zmian stanu i struktury ludności Polski po Il wojnie światowej (wykorzystaj dane z Rocznika Statystycznego GUS).
Wymień najważniejsze współczynniki ruchu naturalnego lud- ności. Podaj przykłady w odniesieniu do Polski.
, Scharakteryzuj czynniki określające proces reprodukcji lud- ności,
Wyjaśnij pojęcia: zachorowalność (ogólna, szczegółowa), oraz chorobowość (ogólna, szczegółowa).
Jaki jest cel badań epidemiologicznych?
W jaki sposób należy walczyć z zanieczyszczeniami powietrza atmosferycznego i wody?
Rozważ wpływ warunków społeczno-bytowych na zdrowie lud- ności.
32.
39.
. Jakie są podstawowe wady żywienia w naszym kraju?
|. Dlaczego mówimy, że struktura spożycia produktów żywnościo- . wych jest w naszym społeczeństwie wadliwa?
|. Uzasadnij istnienie Światowej Organizacji Zdrowia, . Przedstaw formy pomocy realizowanej przez UNICEF,
Na czym polega współpraca krajów socjalistycznych w dziedzi- nie ochrony zdrowia ludności?
Uzasadnij zasadę, że zdrowie jest nie tylko prywatną sprawą obywatela, lecz również sprawą ogólnopaństwową, a ochrona zdrowia ma służyć całemu społeczeństwu.
|. Jakie zadania realizuje Minister Zdrowia i Opieki Społecznej?
Przedstaw zadania Zespołu Opieki Zdrowotnej.
Co składa się na opiekę zdrowotną i społeczną w wojewódz-
twie?
Omów cele i zadania nadzoru specjalistycznego.
Przedstaw podstawowe tendencje rozwoju kadr społecznej słu:
by zdrowia w Polsce w okresie po II wojnie światowej w po- równaniu z innymi krajami (wykorzystaj dane z Rocznika Sta- tystycznego Ochrony Zdrowia GUS).
Kto i w jaki sposób sprawuje opiekę sanitarno-epidemiologicz-
|, Przedstaw zadania podstawowej opieki zdrowotnej w miejscu ną?
zamieszkania,
Przedstaw strukturę organizacyjną zespołów opieki zdrowotnej.
|. Podaj zasadnicze wskaźniki charakteryzujące działalność stacjo-
narnej opieki zdrowotnej.
Omów organizację pomocy doraźnej w Polsce,
Przedstaw formy organizacyjne opieki stomatologicznej, L. Przedstaw problem ochrony macierzyństwa i zdrowia dziecka, . Omów zadania i zasady organizacji przemysłowej służby zdro-
wia,
. Uzasadnij konieczność szczególnej opieki nad ludnością wiejską
na tle sytuacji zdrowotnej tej grupy ludności,
Jakie znasz podstawowe formy rehabilitacji inwalidów?
Co to są „choroby społeczne"?
W jaki sposób zapobiegamy chorobom zakaźnym, gruźlicy i cho- robom wenerycznym?
40.
41, 42, 43, 44.
45, 46, AT.
48, 49.
50.
Omów sposoby zwalczania chorób układu krążenia i chorób no- wotworowych.
Jakie są ujemne skutki alkoholizmu dla społeczeństwa?
Omów podstawowe grupy przyczyn urazowości wypadkowej, Jaki jest zakres obowiązków opiekunów społecznych?
W jaki sposób działa Polski Komitet Pomocy Społecznej?
Kiedy możemy mówić o wykroczeniu zawodowym pracownika służby zdrowia i jakie są konsekwencje takiego wykroczenia?
Kogo obowiązuje zachowanie tajemnicy lekarskiej?
Czym różni się „oświata zdrowotna” od „wychowania zdrowot nego"?
Omów zadania Polskiego Czerwonego Krzyża.
Wymień podstawowe obowiązki pielęgniarki i położnej,
Przedstaw, w jaki sposób zorganizowana jest opieka zdrowotna nad ludnością wiejską.