3. Zmiany cen detalicznych podstawowych grup żywności w Polsce w latach 2001-2015
3.1. Dynamika zmian cen poszczególnych grup żywności
3. Zmiany cen detalicznych podstawowych grup żywności w Polsce w latach 2001-2015
1LQLHMV]\ UR]G]LDá VWDQRZL NRQW\QXDFMĊ UR]ZDĪDĔ ]DSRF]ąWNRZDQ\FK
ZUR]G]LDOH-HJRFHOHPMHVWSU]HGVWDZLHQLH]PLDQFHQSRV]F]HJyOQ\FKJUXS
DUW\NXáyZ Ī\ZQRĞFLRZ\FK RUD] ]GLDJQR]RZDQLH SU]\F]\Q ]UyĪQLFRZDQLD VNDOL
W\FK SU]HPLDQ 6]F]HJyáRZ\ REUD] ]PLDQ FHQ X]\VNDQR SU]H] SRUyZQDQLH LQ
GHNVyZF]ąVWNRZ\FKWMZ]JOĊGQ\FK]PLDQFHQPQLHMV]\FKJUXSSURGXNWyZ
3.1. Dynamika zmian cen poszczególnych grup żywności
1LHVWDELOQRĞüFHQĪ\ZQRĞFLZVNDOLPDNURHNRQRPLF]QHMMHVWUH]XOWDWHPRG
G]LDá\ZDQLDVSORWXF]\QQLNyZRNUHĞODQ\FKPLDQHPSU]\F]\QJáyZQ\FKNV]WDáWX
MąF\FK UHODFMH PLĊG]\ ]DJUHJRZDQ\P SRS\WHP D ZROXPHQHP GyEU Ī\ZQRĞFLR
Z\FKRIHURZDQ\FKQDU\QNXZZ\QLNXSURGXNFMLLLPSRUWX:VNDOLPLNURHNR
QRPLF]QHM QDWRPLDVW SR]LRP\ FHQ SRV]F]HJyOQ\FK JUXS DUW\NXáyZ Ī\ZQRĞFLR
Z\FKRUD]LQG\ZLGXDOQ\FKSURGXNWyZNLHUXQNLLVWRSLHĔLFK]PLHQQRĞFL]DOHĪą
RGXZDUXQNRZDĔSRGDĪRZRSRS\WRZ\FKFKDUDNWHU\VW\F]Q\FKGODGDQHJRU\QNX
3U]HGPLRWHPWHMF]ĊĞFLSUDF\MHVWDQDOL]DSU]HELHJX]PLHQQRĞFLFHQSRG
VWDZRZ\FKJUXSDUW\NXáyZĪ\ZQRĞFLRZ\FKZODWDFK]REUD]RZDQLH
WHQGHQFMLRUD]ZVND]DQLHLRPyZLHQLHJáyZQ\FKSU]\F]\Q]UyĪQLFRZDQLDWHPSD
W\FKSU]HPLDQZSRV]F]HJyOQ\FKODWDFK=HZ]JOĊGXQDFLDVQHUDP\SUDF\SR
JáĊELRQD DQDOL]D GRW\F]\ü EĊG]LH Z\EUDQ\FK SURGXNWyZ RUD] RNUHVyZ Z NWy
U\FKIOXNWXDFMH FHQPLDá\ VSHNWDNXODUQ\ FKDUDNWHU:FHOXGRNRQDQLDSRPLDUX
]PLHQQRĞFL FHQ SRVáXĪRQR VLĊ V]DFRZDQ\PL SU]H] *86 ]DJUHJRZDQ\PL ĞUHG
QLRURF]Q\PL ZVNDĨQLNDPL FHQ GHWDOLF]Q\FK 6ą WR DJUHJDW\ W]Z HOHPHQWDUQH
SU]HGVWDZLDMąFH Z VSRVyE V\QWHW\F]Q\ NV]WDáWRZDQLH VLĊ FHQ GHWDOLF]Q\FK
ZV]\VWNLFKUHSUH]HQWDQWyZRNUHĞORQHMJUXS\WRZDUyZZXMĊFLXURNGRURNXRUD]
Z SRVWDFL LQGHNVyZ MHGQRSRGVWDZRZ\FK REOLF]DQ\FK GOD Z\RGUĊEQLRQ\FK
SRGRNUHVyZ =JRGQLH ] NODV\ILNDFMą VWRVRZDQą SU]H] *86 Z VNáDG DJUHJDWX
ÄĪ\ZQRĞü L QDSRMH EH]DONRKRORZH´ ZFKRG]ą QDVWĊSXMąFH JUXS\ SURGXNWyZ
SLHF]\ZRLSURGXNW\]ERĪRZH PLĊVR U\E\LRZRFHPRU]D POHNR
VHU\LMDMD ROHMHLWáXV]F]H RZRFH ZDU]\ZDRUD] FXNLHUGĪHPPLyG
F]HNRODGDLZ\URE\FXNLHUQLF]H SR]RVWDáHDUW\NXá\Ī\ZQRĞFLRZHL QDSRMH
EH]DONRKRORZH3U]HGPLRWHPSRJáĊELRQ\FKDQDOL]ZQLQLHMV]HMSUDF\EĊGąFHQ\
DUW\NXáyZPLĊVQ\FK]ERĪRZ\FKLPOHF]DUVNLFKWMJUXSSURGXNWyZRGRPLQX
MąF\PXG]LDOHZĪ\ZQRĞFLRZ\PNRV]\NX ZU± :XMĊFLXV\QWH
:EDGDQLDFK*86VWRVRZDQDMHVWPLĊG]\QDURGRZD.ODV\ILNDFMD6SRĪ\FLD,QG\ZLGXDOQHJR
ZHGáXJ&HOX &2,&23 >Ceny w gospodarce… @
W\F]Q\PSU]HGVWDZLRQ\EĊG]LHQDWRPLDVWUR]ZyM FHQSR]RVWDá\FKJUXSĪ\ZQR
ĞFL]H]ZUyFHQLHPV]F]HJyOQHMXZDJLQDRNUHV\LGHWHUPLQDQW\]QDF]ąF\FKLFK
]PLDQ : DQDOL]LH SRPLQLĊWR FHQ\ ÄSR]RVWDá\FK DUW\NXáyZ Ī\ZQRĞFLRZ\FK´
LQDSRMyZEH]DONRKRORZ\FK:NDĪGHM]HZVND]DQ\FKJUXSĪ\ZQRĞFL*86Z\
UyĪQLDRGNLONXGRNLONXQDVWX]HVWDZyZSURGXNWyZRZ\UDĨQLHRGPLHQQ\FKWHQ
GHQFMDFK]PLDQFHQ$JUHJDW\HOHPHQWDUQHVąQDMPQLHMV]\PLJUXSDPLZV\VWH
PLHZDJ:NDĪG\PWDNLPPLNURDJUHJDFLHZ\VWĊSXMHRNUHĞORQDOLF]EDWRZDUyZ
W]ZUHSUH]HQWDQWyZNWyU\FKFHQ\SRGOHJDMąV\VWHPDW\F]QHMREVHUZDFMLZUyĪ
Q\FK RNUHVDFK 3UH]HQWDFMĊ LQGHNVyZ FHQ GHWDOLF]Q\FK Ī\ZQRĞFL ]DJUHJRZD
Q\FK Z XMĊFLX F]DVRZ\P L SURGXNWRZ\P QD WOH ZVNDĨQLNyZ LQIODFML ]DZLHUD
WDEHOD3UH]HQWDFMĊURF]Q\FKLQGHNVyZFHQĪ\ZQRĞFL]DPLHV]F]RQRZWDEHOL
$ DQHNVWDEHODU\F]Q\ RUD]QDU\VXQNDFK
= ]HVWDZLHQLD VNXPXORZDQ\FK LQGHNVyZ FHQ Z\QLND ĪH Z ODWDFK
ZVWRVXQNXGRUVSRĞUyGZV]\VWNLFKJUXSĪ\ZQRĞFLQDMEDUG]LHMER
R SRGURĪDá\ RZRFH L SU]HWZRU\ RZRFRZH D QDMPQLHM DUW\NXá\ PLĊVQH
LPOHF]QH±RGSRZLHGQLRR L &HQ\SLHF]\ZDLSURGXNWyZ]ERĪRZ\FK
]ZLĊNV]\á\ VLĊ SU]HFLĊWQLH R U\E L SU]HWZRUyZ U\EQ\FK R
DMDMR &HQ\WáXV]F]yZMDGDOQ\FKSRGQLRVá\VLĊR]LHPQLDNyZZD
U]\ZLLFKSU]HWZRUyZRDJUXS\REHMPXMąFHMFXNLHUGĪHPPLyGF]HNR
ODGĊ L Z\URE\ FXNLHUQLF]H ± R :]URVW FHQ F]WHUHFK VSRĞUyG G]LHZLĊFLX
EDGDQ\FK JUXS SURGXNWyZ VSRĪ\ZF]\FK E\á Z\ĪV]\ D SR]RVWDá\FK SLĊFLX ±
QLĪV]\QLĪĪ\ZQRĞFLRJyáHP WDEHOD
:]URVWFHQZLHOXSRGVWDZRZ\FKJUXSSURGXNWyZVSRĪ\ZF]\FKE\áZ\ĪV]\
RGĞUHGQLHJRZVNDĨQLNDZ]URVWXFHQĪ\ZQRĞFLZW\PPLQSLHF]\ZDLSURGXN
WyZ ]ERĪRZ\FK RZRFyZ MDM ]LHPQLDNyZ L WáXV]F]yZ MDGDOQ\FK =EOLĪRQ\ GR
Z]URVWXFHQFDáHMĪ\ZQRĞFLE\áZ]URVWFHQDUW\NXáyZPLĊVQ\FKRUD]U\ELSU]H
WZRUyZU\EQ\FK5HDOQLHSRGURĪDá\ZV]\VWNLHJUXS\DUW\NXáyZĪ\ZQRĞFLRZ\FK
]Z\MąWNLHPFXNUXLZDU]\Z
:NDĪGHMJUXSLHPRĪQDZ\UyĪQLüWRZDU\NWyUHSRGURĪDá\ZVWRSQLXZ\Ī
V]\P RG ĞUHGQLHJR ZVNDĨQLND 3U]\NáDGRZR Z JUXSLH SURGXNWyZ ]ERĪRZ\FK
QDMZLĊNV]ą G\QDPLNą FHQ FKDUDNWHU\]RZDáR VLĊ SLHF]\ZR Z]URVW R
DZJUXSLHSURGXNWyZPLĊVQ\FK±PLĊVRZRáRZH R 6SRĞUyGWáXV]F]yZ
QDMEDUG]LHM SRGURĪDá\ WáXV]F]H ZLHSU]RZH VXURZH L WRSLRQH R VSRĞUyG
DUW\NXáyZPOHF]DUVNLFK±ĞPLHWDQD R DSURGXNWyZFXNLHUQLF]\FK±F]H
NRODGD R 8SRGVWDZWHJR]UyĪQLFRZDQLDOHĪąUyĪQRURGQHF]\QQLNL]NWy
U\FKQDMZDĪQLHMV]HWR UyĪQ\FKDUDNWHULWHPSRSRVWĊSXWHFKQLF]QHJRZSU]HNURMX
PHWRGZ\WZDU]DQLDLJUXSSURGXNWyZRGPLHQQHSUHIHUHQFMHQDE\ZFyZRGPLHQ
QHVWUXNWXU\U\QNRZHLUR]ZLą]DQLDLQVW\WXFMRQDOQHQLHMHGQDNRZ\VWRSLHĔRFKUR
Q\LUHJXODFMLU\QNXDSU]HGHZV]\VWNLPUyĪQLFHZG\QDPLFHFHQVXURZFyZ
Tabela 3.1. Wskaźniki cen wybranych grup towarów i usług konsumpcyjnych
:\V]F]HJyOQLHQLH
7RZDU\LXVáXJLNRQVXPSF\MQH
ĩ\ZQRĞüLQDSRMHEH]DONRKRORZH
ĩ\ZQRĞü
3LHF]\ZRLSURGXNW\]ERĪRZH
U\Ī
SLHF]\ZR
PąND
PDNDURQ\
=LHPQLDNLZDU]\ZDLSU]HWZRU\
]LHPQLDNL
0LĊVRSRGURE\LSU]HWZRU\
PLĊVRZLHSU]RZH
SR]RVWDáHWáXV]F]H]ZLHU]ĊFH
WáXV]F]HURĞOLQQH
Źródło: Roczniki Statystyczne GUS z lat 2004-2015, niepublikowane dane GUS i obliczenia własne.
1DOHĪ\ ]DXZDĪ\ü ĪH Z VNáDG NRV]\ND &3, ZFKRG]ą ]DUyZQR WRZDU\
Ī\ZQRĞFLRZHRQLVNLPVWRSQLXSU]HWZRU]HQLDW]ZSURGXNW\SLHUZRWQHJRSU]H
WZyUVWZDNWyU\FKFHQ\ZNUyWNLPRNUHVLHNV]WDáWRZDQHVąZ]QDF]Q\PVWRSQLX
SU]H]F]\QQLNLSRGDĪRZH JáyZQLHZDUXQNLDJURPHWHRURORJLF]QH MDNLWRZDU\
RZ\ĪV]\PVWRSQLXSU]HWZRU]HQLDLMHGQRF]HĞQLHPQLHMV]\PXG]LDOHVXURZFyZ
UROQ\FK3RGDĪWRZDUyZWHMGUXJLHMJUXS\ZPQLHMV]\PVWRSQLX]DOHĪ\RGF]\Q
QLNyZDJURPHWHRURORJLF]Q\FKDZSá\ZSRS\WXQDFHQĊMHVWUHODW\ZQLHVLOQLHM
V]\QLĪZSU]\SDGNXSLHUZV]HMJUXS\'RJUXS\SURGXNWyZNWyU\FKSRGDĪDFR
]D W\P LG]LH ± FHQD MHVW VLOQLH X]DOHĪQLRQD RG ZDUXQNyZ DJURPHWHRURORJLF]
Q\FKPRĪQD]DOLF]\üSLHF]\ZRLSURGXNW\]ERĪRZHRZRFHLZDU]\ZD6WDQRZLą
RQH RNRáR NRV]\ND Ī\ZQRĞFL XZ]JOĊGQLDQHJR SU]\ REOLF]DQLX ZVNDĨQLND
&3,&HQ\SR]RVWDá\FKJUXSDUW\NXáyZĪ\ZQRĞFLRZ\FKZ]QDF]QLHPQLHMV]\P
VWRSQLX]DOHĪąRGF]\QQLNyZSRGDĪRZ\FKZUROQLFWZLHDZSá\ZW\FKF]\QQL
NyZMHVWUR]áRĪRQ\ZF]DVLH