• Nie Znaleziono Wyników

Działania Unii Europejskiej wobec osób niepełnosprawnych prowadzone

Rozdział 2. Polityka Unii Europejskiej wobec osób niepełnosprawnych

2.2. Działania Unii Europejskiej wobec osób niepełnosprawnych prowadzone

Perspektywa rychłego zakończenia procesu wschodniego rozszerzenia Unii Europejskiej a tym samym powiększenia składu członkowskiego ugrupowania do 27 krajów, skłoniła unijne instytucje oraz kraje członkowskie do modyfikacji oraz intensyfikacji działań prowadzonych wobec osób niepełnosprawnych.

2.2.1. Promowanie zatrudnienia i zwiększanie dostępności rynków pracy (2004-2005)

Dokumentem o kluczowym znaczeniu dla kwestii modyfikacji i intensyfikacji działań Unii Europejskiej wobec osób niepełnosprawnych był Komunikat Komisji Europejskiej COM 650 z 30 października 2003: Równe szanse dla osób z niepełnosprawnością - Europejski Plan Działania242. Komisja zaprezentowała w tymże dokumencie Europejski

241

J. Gałęziak: Sprawni w pracy..., op. cit., s. 86.

242

Communication of the Commission: Equal opportunities for people with disabilities: A European Action Plan, COM (2003) 650.

Plan Działania wobec niepełnosprawności (EU’s Disability Action Plan - DAP), przewidziany na lata 2004-2009, który miał tworzyć ramy trwałego i zintegrowanego podejścia do problemu niepełnosprawności w poszerzonej o 12 nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej243. Europejski Plan Działania miał być realizowany w dwuletnich etapach, których priorytety miały być ustalane w przyjmowanych co dwa lata planach krótkookresowych244.

Funkcjonowanie Europejskiego Planu Działania wobec niepełnosprawności oparte zostało na wprowadzonej w 2000 r. w ramach Strategii Lizbońskiej tzw. otwartej metodzie koordynacji (Open Method od Coordination - OMC). Metoda ta jest stosowana w obszarach, w których Unia Europejska nie ma bezpośrednich kompetencji decyzyjnych, ale gdzie znaczenie koordynacji działań krajów członkowskich w realizacji wspólnych celów / standardów jest duże245. Otwarta Metoda Koordynacji była początkowo wykorzystywana w obszarach polityki gospodarczej i polityki zatrudnienia, natomiast w późniejszym okresie zaczęto ją również stosować w obszarze polityki społecznej246. Instrument ten przewiduje pięć podstawowych etapów działania247:

• wspólne definiowanie celów działań prowadzonych w obszarze objętym OMK oraz harmonogramu ich osiągania,

• ustalenie wspólnych instrumentów i wskaźników mających służyć porównywaniu sytuacji w krajach członkowskich oraz ocenie stopnia realizacji celów,

• przełożenie celów ustalonych na poziomie unijnym na polityki krajowe (poprzez krajowe Raporty i Plany działań),

• publikowanie przez Komisję Europejską raportów analizujących i oceniających sytuację występującą w UE w danym obszarze, przygotowanych w oparciu o dokumenty przedstawione przez kraje członkowskie,

• wspólne formułowanie nowych celów i zadań w danym obszarze.

Za podstawową słabość Otwartej Metody Koordynacji uznawany jest obecnie fakt, iż nie przewiduje ona sankcji wobec krajów nie osiągających wyznaczonych celów248.

243

COM (2003) 650

244

J. Gałęziak: Sprawni w pracy..., op. cit., s. 54.

245

Europejski model społeczny..., op. cit., s. 82.

246

A. Kwiatkiewicz: Ustawiczne kształcenie zawodowe..., op. cit., s. 26.

247

http://europa.eu/scadplus/glossary/open_method_coordination_en.htm (dostęp 01.11.2010); Europejski model społeczny..., op. cit., s. 83.

Głównym celem Planu miało być zapewnienie osobom niepełnosprawnym równych szans w społeczeństwie. Cel ten powinien być zdaniem Komisji zrealizowany poprzez:

pełne wdrożenie Dyrektywy 2000/78/EC z 27 listopada 2000 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla równego traktowania w zatrudnieniu i wykonywaniu zawodu,

• maksymalne włączenie problematyki niepełnosprawności do wspólnotowych działań i polityk (disability mainstreaming),

zwiększenie dostępności środowiska (accessibility).

Komisja podkreśliła w Komunikacie, że kwestią kluczową dla skutecznego włączenia osób niepełnosprawnych w życie społeczne jest kwestia zatrudnienia. Na tej podstawie Komisja stwierdzała, że pierwszy etap Planu Działania, przewidziany na lata 2004-2005, powinien obejmować przede wszystkim inicjatywy dotyczące promowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz zwiększania dostępności rynków pracy dla osób niepełnosprawnych. Komisja wyznaczyła w tym zakresie cztery priorytetowe obszary działań:

• możliwość podjęcia i utrzymania zatrudnienia oraz walka z dyskryminacją,

• kształcenie ustawiczne i szkolenie zawodowe, wspierające zatrudnienie, rozwój osobisty oraz aktywny udział osób niepełnosprawnych w życiu społecznym,

• wykorzystanie potencjału nowych technologii do zapewnienia osobom niepełnosprawnym równych szans oraz większej mobilności,

• zapewnienie pełnej dostępności infrastruktury publicznej (transportowej, architektonicznej, itp.).

Komunikat przewidywał także utworzenie narzędzia oceny stopnia realizacji Europejskiego Planu Działania, w postaci Raportu na temat ogólnej sytuacji osób z niepełnosprawnościami w poszerzonej Europie. Raport ten miał być przygotowywany przez Komisję co dwa lata i służyć m.in. bieżącej aktualizacji Planu. Pierwsza edycja Raportu miała się pojawić 3 grudnia 2005 roku.

J. Gałęziak zwraca uwagę na fakt, że przyjęcie Europejskiego Planu Działania wobec niepełnosprawności oznaczało zmianę charakteru polityki Unii Europejskiej wobec tego problemu. Unia odeszła mianowicie od dotychczas stosowanego podejścia deklaratywnego na

rzecz podejścia skonkretyzowanego, opartego na tworzeniu konkretnych strategii, których nieodłącznym elementem jest ocena osiąganych rezultatów249.

2.2.2. Aktywne włączanie osób niepełnosprawnych w społeczeństwo (2006-2007)

Komunikat COM (2003) 650 zakładał, iż Europejski Plan Działania będzie realizowany w dwuletnich etapach. Zbliżający się termin zakończenia pierwszego etapu realizacji Planu skłonił Komisję do przygotowania kolejnego dokumentu, zawierającego wstępną ocenę pierwszego etapu DAP oraz proponowane kluczowe obszary działań dla etapu drugiego (2006-2007). Dokumentem tym był Komunikat Komisji Europejskiej do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów COM (2005) 604 z dnia 28 listopada 2005 r.: Sytuacja osób niepełnosprawnych w rozszerzonej Unii Europejskiej - Europejski Plan Działania na lata 2006-2007250.

Za podstawowy długoterminowy cel polityki UE wobec zjawiska niepełnosprawności dokument ten uznawał zapewnienie osobom niepełnosprawnym równych szans, co umożliwiałoby tymże osobom korzystanie z prawa do godności, równego traktowania, niezależnego życia i uczestnictwa w społeczeństwie251.

Jeśli chodzi o analizę sytuacji osób niepełnosprawnych zamieszkujących UE, dokument zwracał uwagę na problemy z tą kwestią związane, wynikające z różnic w definicjach niepełnosprawności i kryteriach kwalifikowania do grupy osób niepełnosprawnych, występujących między krajami członkowskimi.

Zdaniem Komisji, wysuwanie wiarygodnych wniosków na temat sytuacji osób niepełnosprawnych zamieszkujących kraje UE jest możliwe jedynie w oparciu o instrumenty wykorzystujące system zharmonizowanej metodologii gromadzenia danych UE, takie jak:

Europejskie badanie dochodów i warunków życia ludności (European Statistics on Income and Living Conditions - SILC),

249

J. Gałęziak: Osoby niepełnosprawne..., op. cit., s. 20.

250

Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and The Committee of the Regions - Situation of disabled people in the enlarged European Union: the European Action Plan 2006-2007, COM (2005) 604.

• Europejskie badanie siły roboczej - moduł ad hoc dotyczący niepełnosprawności (European Labour Force Survey - ad hoc module on disability).

Najważniejsze wnioski, nasuwające się Komisji na podstawie analizy wyników wyżej wymienionych badań były następujące252:

• 44,6 mln obywateli krajów UE-15 w wieku produkcyjnym (16-64 lata) uznawało się w 2002 r. za osoby niepełnosprawne (liczba ta odpowiadała około 16% populacji tychże krajów w wieku produkcyjnym),

• występuje wyraźna dodatnia korelacja między niepełnosprawnością a zaawansowanym wiekiem - w 2002 r. prawie 30% osób w wieku 55-64 lat skarżyło się na przewlekłą chorobę lub niepełnosprawność (Long Standing Health Problem or Disability - LSHPD),

• istnieje widoczna różnica w wysokości stopy zatrudnienia w populacji osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych - w 2003 r. stopa ta wynosiła przeciętnie 40% dla pierwszej grupy i 64,2% dla drugiej,

• istnieje wyraźny związek między niepełnosprawnością a niskim poziomem wykształcenia, jednak dokument zwraca uwagę na problem z ustaleniem charakteru tegoż związku, podkreślając, iż:

o niepełnosprawność od urodzenia lub nabyta w dzieciństwie może ograniczać możliwość uczenia się, co prowadzi do niskiego poziomu wykształcenia, o osoby z niskim poziomem wykształcenia bardzo często podejmują prace nisko

kwalifikowane, w których istnieje wysokie ryzyko wypadku, mogącego prowadzić do niepełnosprawności.

W Komunikacie zawarta została wstępna ocena pierwszej fazy Europejskiego Planu Działania wobec niepełnosprawności. Komisja przyznała, że włączenie problematyki niepełnosprawności do różnych obszarów funkcjonowania UE powiodło się w pierwszej fazie Planu jedynie częściowo. Jako obszary gdzie mainstreaming miał największy zasięg, Komisja wymieniła przepisy dotyczące zatrudnienia, sektora informacyjnego i telekomunikacyjnego oraz edukacji (e-learning).

Jako priorytet drugiej fazy realizacji DAP (2006-2007) Komisja Europejska wskazała aktywne włączenie osób niepełnosprawnych w społeczeństwo, w oparciu o obywatelską koncepcję niepełnosprawności, zarysowaną m. in. w Europejskiej Karcie Praw Podstawowych oraz przygotowywanej przez ONZ Konwencji dotyczącej praw osób niepełnosprawnych253.

Jedną z kluczowych koncepcji, zawartych w obu wyżej wymienionych aktach prawnych, jest zapewnienie osobom niepełnosprawnym możliwości samodzielnego życia (independent living). Komisja sformułowała w Komunikacie cztery priorytety, które powinny być jej zdaniem brane pod uwagę w trakcie planowania inicjatyw wspólnotowych, mających służyć promowaniu samodzielnego życia osób niepełnosprawnych254:

1) zachęcanie do aktywności: KE powołała się tutaj na zapisy znowelizowanej Strategii Lizbońskiej, przewidujące „przyciąganie i utrzymanie większej ilości osób w zatrudnieniu, zwiększanie podaży siły roboczej oraz modernizowanie systemów opieki społecznej”,

2) ułatwianie dostępu do wysokiej jakości usług opieki i wsparcia: zdaniem KE usługi te powinny się charakteryzować wysoką jakością, dostępnością cenową (affordability) oraz dostępnością fizyczną (accessibility),

3) ułatwianie dostępu do towarów i usług: KE podkreśliła, że do zapewnienia osobom niepełnosprawnym możliwości samodzielnego życia nie wystarczą działania na rzecz zwiększania fizycznej dostępności infrastruktury (np. likwidacja barier architektonicznych), konieczne jest również zwiększanie dostępności sektora usługowego, komunikacyjnego oraz informacyjno-telekomunikacyjnego,

4) zwiększanie potencjału analitycznego UE: za najważniejsze narzędzia mające służyć zgromadzeniu danych dotyczących stopnia włączenia osób niepełnosprawnych w społeczeństwa krajów członkowskich UE, Komisja uznała instrumenty przygotowywane w ramach Europejskiego Systemu Statystycznego (European Statistical System) oraz Wspólnotowego Programu Statystycznego 2002-2007 (Community Statistical Prrogramme 2002-2007).

253

Konwencja ta została ostatecznie podpisana w 2006 r. - patrz dalsza część rozdziału

2.2.3. Zwiększanie dostępności środowiska (2008-2009)

W 2007 r. pojawił się kolejny dokument przygotowany przez Komisję Europejską, tym razem dotyczący trzeciej fazy realizacji Europejskiego Planu Działania. Był to Komunikat Komisji Europejskiej do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów COM (2007) 738 z dnia 26 listopada 2007 r.: Sytuacja osób niepełnosprawnych w rozszerzonej Unii Europejskiej - Europejski Plan Działania na lata 2008-2009255.

Jako główne cele Komunikatu Komisja wskazała:

1) analizę sytuacji w jakiej znajdują się osoby niepełnosprawne zamieszkujące kraje członkowskie UE,

2) prezentację i ocenę osiągnięć drugiej fazy Europejskiego Planu Działania w sprawie niepełnosprawności (DAP), realizowanej w latach 2006-2007,

3) sformułowanie priorytetów trzeciej fazy DAP (lata 2008-2009), mających służyć realizacji strategicznych celów DAP.

Jeśli chodzi o pierwszy z wymienionych celów, Komisja na podstawie wyników nowych badań wysunęła pewne wnioski odnośnie sytuacji osób niepełnosprawnych zamieszkujących obszar UE, które nie pojawiły się w Komunikacie z 2005 r. Komisja stwierdziła mianowicie, iż256:

• sytuacja niepełnosprawnych kobiet jest gorsza niż niepełnosprawnych mężczyzn, • osoby z niepełnosprawnością intelektualną lub problemami z nauką (learning

or intelectual disabilities) mają mniejsze szanse znalezienia zatrudnienia niż osoby z niepełnosprawnością fizyczną (narządu ruchu, zmysłów).

Komisja zwróciła również uwagę na fakt, że potencjał ekonomiczny osób niepełnosprawnych nie ogranicza się tylko do strony podażowej, gdzie traktuje się te osoby jako potencjalnych pracowników, których należy zaktywizować zawodowo (z uwagi na niedobory siły roboczej oraz starzenie się społeczeństw). Osoby niepełnosprawne mają bowiem również duży potencjał jeśli chodzi o popytową stronę gospodarki. Przykładowo

255

Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and The Committee of the Regions - Situation of disabled people in the enlarged European Union: the European Action Plan 2008-2009, COM (2007) 738.

sektor usług społecznych (social services) notował od połowy lat 90-tych XX w. dynamiczny wzrost i tworzył liczne nowe miejsca pracy, co wynikało z rosnących potrzeb starzejącej się populacji krajów członkowskich UE w tej dziedzinie. Komisja szacowała, że w 2004 r. w sektorze usług przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych pracowało w UE-27 ponad 8 mln osób257.

W części dotyczącej osiągnięć drugiej fazy DAP (2006-2007) Komisja podkreśliła, że wypracowane w ramach UE podejście do problemu niepełnosprawności miało bardzo poważny wpływ na zawartość wspomnianej wcześniej Konwencji ONZ dotyczącej praw osób z niepełnosprawnościami (UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities)258. Do głównych elementów specyficznego podejścia UE do niepełnosprawności KE zaliczyła:

• stosowanie zakazu wszelkiej dyskryminacji osób niepełnosprawnych i aktywne zwalczanie jej przejawów,

• prowadzenie działań na rzecz wyrównywania szans osób niepełnosprawnych, • dążenie do aktywnego włączenia osób niepełnosprawnych w życie społeczne.

Komunikat stwierdzał, iż transpozycja do prawodawstwa krajowego zapisów Dyrektywy Rady UE 2000/78/EC z 27 listopada 2000 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla równego traktowania w zatrudnieniu i wykonywaniu zawodu zakończyła się sukcesem, a pełny raport na temat tejże transpozycji zostanie przez KE przygotowany w pierwszej połowie 2008 r.

Prezentując postępy w dziedzinie promowania samodzielnego życia osób niepełnosprawnych, Komisja wymieniała kilka aktów prawnych, które udało się wprowadzić w ramach Priorytetu trzeciego: „ułatwianie dostępu do towarów i usług”259.

We wrześniu 2005 r. Komisja wydała Komunikat w sprawie dostępności elektronicznej (e-Accessibility)260, przewidujący m. in. ujednolicenie standardów odnośnie zamówień publicznych na towary i usługi w dziedzinie technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Oprócz działań dotyczących stricte obszaru UE, przedstawiciele KE

257

COM (2007) 738

258

UN Convention 61/06 on the Rights of Persons with Disabilities. UN Secretary, December 2006.

259

patrz COM (2005) 604

260

Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and The Committee of the Regions - eAccessibility, COM (2005) 425.

wzięli również udział w obradach Rady ds. Dostępności USA (jest to kraj mający decydujący wpływ na wprowadzanie zasad organizujących działanie internetu).

W lipcu 2006 r. Parlament Europejski oraz Rada przyjęły Rozporządzenie 1107/2006 dotyczące praw osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej podróżujących drogą lotniczą261. Dokument ten nakłada na władze lotnisk obowiązek zapewnienia tym osobom nieodpłatnej pomocy, ułatwienia im pobytu oraz zapewnienia pełnej dostępności. Komisja podjęła również działania na rzecz wprowadzenia podobnych wymagań wobec przewoźników w odniesieniu do międzynarodowych przewozów kolejowych262.

Komisja Europejska wspierała również projekty dotyczące zwiększenia dostępności środowiska architektonicznego. Działania KE dotyczyły m. in. uwzględniania kwestii dostępności w przetargach publicznych na wykonanie budynków a także stworzenia europejskiej sieci przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych obiektów turystycznych263.

Jeśli chodzi o priorytety trzeciej fazy DAP (lata 2008-2009), Komisja Europejska opierając się na wynikach analizy dotychczasowych postępów Planu stwierdziła, iż kluczowe znaczenie dla pełnego włączenia osób niepełnosprawnych w społeczeństwo oraz zapewnienia tym osobom pełni ich praw ma kwestia dostępności (accessibility). Zdaniem Komisji, dostęp do towarów, usług, środków transportu oraz infrastruktury jest niezbędny dla zapewnienia osobom niepełnosprawnym pełni ich praw jako członków społeczeństwa, na równi z wyeliminowaniem przeszkód w dostępie tychże osób do wykształcenia oraz pracy zawodowej264. Następstwem powyższego stwierdzenia było uznanie, iż utrudnienia na jakie napotykają osoby niepełnosprawne w dostępie do infrastruktury architektonicznej, transportowej a także w dostępie do towarów i usług czy też edukacji można i należy uznać za formę dyskryminacji. Bazując na powyższej konkluzji, Komisja podjęła działania na rzecz rozszerzenia zakazu dyskryminacji na kwestie nie związane z zatrudnieniem.

Przewidziane na lata 2008-2009 działania na rzecz większej dostępności winny się zdaniem Komisji koncentrować w pięciu obszarach265:

1) zwiększanie dostępności rynku pracy,

261

Regulation (EC) 1107/2006 of the Parliament and of the Council of 5 July 2006 concerning the rights of disabled persons and persons with reduced mobility when traveling by air.

262 COM (2007) 738 263 tamże 264 tamże 265 tamże

2) zwiększanie dostępności towarów, usług i infrastruktury,

3) zwiększenie zdolności analitycznych KE w obszarze dostępności środowiska (m. in. nowy moduł badawczy dotyczący niepełnosprawności i integracji społecznej, budowa europejskiej akademickiej sieci ekspertów z dziedziny niepełnosprawności), 4) działania na rzecz pełnej implementacji przez UE Konwencji ONZ dotyczącej praw

osób z niepełnosprawnościami z 2006 r.,

5) dokończenie tworzonych na szczeblu unijnym ram prawnych, mających służyć ochronie osób niepełnosprawnych przed dyskryminacją.

Zwiększenie dostępności rynku pracy (punkt 1) miało się odbywać przede wszystkim poprzez stosowanie zasady tzw. flexicurity, tj. elastycznego łączenia rozwiązań z obszaru rynku pracy oraz ochrony socjalnej (m. in. umowy na czas nieokreślony i określony, szkolenia podnoszące kwalifikacje zawodowe, systemy wsparcia dochodów w okresie pozostawania bez pracy, itp.). Komisja zalecała również stosowanie zatrudnienia wspomaganego oraz (w uzasadnionych przypadkach) zatrudnienia chronionego a także dalsze prace nad implementacją zasady rozsądnego dostosowania miejsca pracy, wprowadzoną w Dyrektywie 2000/78/EC.

W dziedzinie zwiększania dostępności towarów, usług oraz infrastruktury (punkt 2), Komisja Europejska zalecała koncentrowanie działań na kwestiach dostępności transportu oraz telekomunikacji. W oparciu o już istniejące przepisy dotyczące praw osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej w międzynarodowym transporcie lotniczym266 oraz kolejowym267, KE planowała przedstawić propozycje legislacyjne obejmujące transport morski, autobusowy oraz autokarowy268. Natomiast w obszarze telekomunikacji Komisja działać miała w oparciu o przygotowywane regularnie komunikaty o e-integracji269. Priorytetem w tym obszarze winno być zdaniem Komisji zagwarantowanie osobom niepełnosprawnym rzeczywistego dostępu do społeczeństwa informacyjnego (nacisk na działania kontrolne). Komisja podkreślała, iż pobudzenie konkurencyjności w obu wymienionych wyżej dziedzinach ma służyć zarówno poprawie sytuacji osób niepełnosprawnych zamieszkujących kraje członkowskie UE, jak również

266

wspomniana wcześniej Regulacja 1107/2006/EC.

267

Regulation (EC) 1371/2007 of the European Parliament and of the Council of 23 October 2007 on rail passengers’ rights and obligations.

268

rozwijając zasady zawarte w: Directive of the European Parliament and of the Council of 20 November 2001 relating to special provisions for vehicles used for the carriage of passengers comprising more than eight seats in addition to the driver’s seat, 2001/85/EC.

poprawie konkurencyjności produktów unijnych na rynkach światowych. W dziedzinie budownictwa i norm architektonicznych, Komisja zalecała koncentrację na upowszechnieniu zasady dostępności otoczenia architektonicznego (m. in. likwidacja barier architektonicznych, ujednolicenie norm, wprowadzanie problematyki dostępności do programów nauczania studiów architektonicznych, itp.). Komisja planowała również podjęcie działań na rzecz znormalizowania na szczeblu unijnym procedur wystawiania tzw. ocen zgodności architektonicznej, szczególnie w odniesieniu do procedur zamówień publicznych.

Zwiększenie zdolności analitycznych KE w obszarze dostępności środowiska (punkt 3) miało się odbywać m. in. poprzez wykorzystanie uruchomionego w 2006 roku przez Eurostat specjalnego modułu badawczego pt. „Niepełnosprawność a integracja społeczna” a także stworzenie europejskiej sieci uniwersyteckiej specjalistów w dziedzinie niepełnosprawności, mającej stanowić zaplecze badawcze dla dalszych działań Komisji w tym obszarze270.

Popisana w 2006 r. Konwencja ONZ dotycząca praw osób z niepełnosprawnościami (której dotyczy punkt 4) ma służyć „promowaniu, ochronie oraz ułatwianiu wszystkim osobom niepełnosprawnym nieograniczonego korzystania ze wszystkich fundamentalnych swobód i praw człowieka a także promowaniu poszanowania ich godności osobistej”271. Z początkiem 2008 r. KE zgłosiła do Rady UE wniosek upoważniający Wspólnotę Europejską do przystąpienia do Konwencji.

Ostatnim wskazanym przez Komisję obszarem działań DAP na lata 2008-2009 było dokończenie tworzonych na szczeblu unijnym ram prawnych służących ochronie osób niepełnosprawnych przed dyskryminacją (punkt 5). Kluczowe znaczenie dla tego obszaru miało mieć wprowadzenie Dyrektywy w sprawie ochrony przed dyskryminacją w kwestiach nie związanych z zatrudnieniem.

Komisja Europejska przedstawiła projekt takiej dyrektywy 2 lipca 2008 r., publikując Komunikat pt. Propozycja Dyrektywy Rady dotycząca wprowadzenia zasady równego traktowania osób bez względu na ich religię lub przekonania, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną - COM (2008) 426272.

270

Akademicka sieć europejskich specjalistów z dziedziny niepełnosprawności (The Academic Network of European Disability experts - ANED) została ostatecznie utworzona w grudniu 2007 r.

271

UN Convention 61/06

272

Proposal for a Council Directive on implementing the principle of equal treatment between persons irrespective of religion or belief, disability, age or sexual orientation, COM/2008/426.

Wprowadzenie tej Dyrektywy miało zakończyć tworzenie wspólnotowych ram prawnych dotyczących kwestii walki z dyskryminacją, składających się z następujących aktów prawnych:

• Dyrektywa 2000/43/EC wprowadzająca zasadę równego traktowania osób niezależnie od ich pochodzenia rasowego lub etnicznego,

• Dyrektywa 2000/78/EC wprowadzająca ogólne ramy dla równego traktowania w zatrudnieniu i wykonywaniu zawodu,

• Dyrektywa 2004/113/EC wprowadzająca zasadę równego traktowania kobiet