Elektroniczna Weryfikacja Uprawnień Świadczeniobiorców

Na podstronie „Moje konto”, w której można zmienić swoje dane kontaktowe (np.

numer telefonu, aby otrzymywać e-receptę SMS-em), może także zobaczyć swoje ubezpieczenie zdrowotne czy sprawdzić wybraną Podstawową Opiekę Zdrowotną.

Zakładka „Składki”, to na niej można sprawdzić własne składki na ubezpieczenie zdrowotne. eWUŚ ten różni się od tego dostępnego dla świadczeniodawców, ponieważ sprawdza w sposób automatyczny prawo do świadczeń użytkownika. Użytkownik nie może sprawdzić z tego powodu ubezpieczenia zdrowotnego innej osoby. Podstrona

„składki” składa się z danych na temat podmiotu płacącego składkę ubezpieczenia użytkownika. Informacja ta pochodzi z instytucji odpowiedzialnej za ubezpieczenie zdrowotne (ZUS, KRUS, MSW). Informacje znajdujące się tam to data zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego, NIP/REGON podmiotu zgłaszającego lub odprowadza-jącego składkę oraz datę ostatniej składki, która została zarejestrowana w systemie.

System IKP animizuje dane podmiotu płacącego składkę (w systemie ZIP był widoczny cały numer). Dzięki temu świadczeniobiorca może zobaczyć, czy składki są za niego odprowadzane regularnie.

Od 1 stycznia 2013 roku świadczeniodawca musi zweryfikować uprawnienia pacjenta do skorzystania z publicznej opieki zdrowotnej; weryfikacja następuje w systemie eWUŚ. System eWUŚ jest dzienną repliką wybranych informacji z Centralnego Wykazu Ubezpieczonych, które przekazywane są do niego m.in. z ZUS, KRUS oraz MSWiA. Dane te są codziennie aktualizowane i przedstawiają stan uprawnień na dzień ich weryfikacji. Pacjent w systemie może posiadać dwa statusy,

„zielony” czyli osoba ma prawo do świadczenia medycznego lub „czerwony” czyli system nie potwierdza tego prawa. Usługodawca ma obowiązek gromadzić zweryfiko-wane dane o pacjentach i dołączyć je do miesięcznego raportu z realizacji świadczeń.

Plik ten wskazuje datę weryfikacji danych, która musi pokrywać się z datą realizacji świadczenia medycznego zawartego w raporcie miesięcznym. Taka procedura ma

E-government w systemie ochrony zdrowia – Internetowe Konto Pacjenta

służyć kontroli i zmniejszaniu nadużyć ze strony usługodawców. Według danych NFZ w roku 2017 średnia miesięczna liczba zapytań o uprawnienia pacjenta w systemie eWUŚ wykonanych przez lekarzy wynosiła 75,6 mln.

4.4. E-recepta

Przełomem dal rozwoju e-Government w polskiej ochronie zdrowia było rozpoczęcie wraz z dniem 16 lutego 2018 roku programu pilotażowego e-Recepty w Siedlcach oraz Skierniewicach, który zakończył się sukcesem 31 sierpnia 2018 roku [28]. Doprowa-dziło to do możliwości wdrażania e-Recept w całym kraju, początkowo dla chętnych podmiotów medycznych, aptek czy lekarzy. W nowej perspektywie ogłoszonej w roku 2019 Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa, w którym znajduje się kwestia rozbudowy portalu IKP, budowę ogólnopolskiej e-rejestracji, oraz dokumentacji medycznej i zakończenie realizacji projektu e-zdrowia. Do systemu e-Recepta na dzień 7 stycznia 2019 roku podłączonych było 81 tysięcy podmiotów medycznych (wystawiło jedną e-Receptę) oraz wystawiono 1,6 mln takich e-Recept. Najlepiej przygotowane były apteki, 99% było gotowych do realizacji e-Recepty. [29]

IKP w zakładce „recepty” można wyszukać receptę po nazwie leku, nazwisku lekarza albo nazwie placówki oraz ustawić przedział czasowy. Możemy także ustawić status wyświetlonych recept: wszystkie, wystawione, w przygotowaniu, częściowo zrealizowane i zrealizowane. Każdy wynik zawiera datę, kod recepty, nazwę leku, imię i nazwisko lekarza oraz status. Możemy także wybrać opcję „zobacz receptę”, która wyświetla na stronie gotowy wydruku recepty pacjenta. Pacjent ma również opcję pobrania recepty w formie PDF. Później może ją wydrukować lub wyświetlić w swoim telefonie lub wysłać komuś. Możliwe jest także wybranie odnośników w pdf dotyczące szczegółów recepty, a także można pobrać ulotkę przyjmowanego leku. Pacjent może zrealizować e-Receptę w kilku formach, przepływ danych w systemie e-Recepta przedstawiono na rysunku 6. Pacjent musi podać swoje dane (numer telefonu adres skrzynki pocztowej) w IKP aby móc otrzymywać receptę SMS-em lub na pocztę email.

Jedną z możliwości zobaczenia swoich recept na smartphonie jest aplikacja mObywatel, która można ściągnąć z Play Store oraz Apple Store. Działa ona kolejno na systemach operacyjnych Android oraz iOS. Aplikacja została uruchomiona 29 października 2017 roku [30] i od tego momentu miała wiele aktualizacji usprawnia-jących jej działanie i wprowadzausprawnia-jących nowe e-dokumenty. Według badań GUS w roku 2019 86,5% osób w wieku 16-24 lat łączy się z Internetem za pomocą smartfonu, w kategorii wiekowej 55-64 taki telefon ma 20,2%, a w wieku 65-17 tylko 8,9%.

Problemem jest jednak to że do działania wymaga ona Internetu – w celu logowania się do PZ. Do końca roku 2019 aplikacja miała ponad milion użytkowników, jednak była to liczba pobrań, ponieważ liczba zalogowanych użytkowników wynosiła 500 tysięcy [31]. Zalogowania można dokonać przez ePUAP. W czasie pandemii wiosną 2020 roku użytkownik miał do wyboru dwie opcje związane z ochroną zdrowia:

e-Recepta oraz Koronawirus: informacje i zalecenia. Po kliknięciu w e-Receptę wyświetla się lista recept, dzień ich wystawienia oraz podmiot wystawiający. Brak jest informacji o nazwie leku, który wyświetla się po kliknięciu w daną zakładkę, dodatkowo pojawia kod recepty, który należy wraz z numerem pesel w aptece oraz kod QR który można pokazać w aptece. W aplikacji pojawiła się także zakładka dotycząca koronawirusa.

Marcin Flis

Rysunek 6. Przepływ danych w procesie otrzymania e-Recepty przez pacjenta [opracowanie własne]

Korzyści, jakimi zachwala Ministerstwo Zdrowia elektroniczną receptę, to czytelność e-Recepty (w przeciwieństwie do niestarannego pismo lekarza), wygodniejszy sposób odpisu recepty, możliwość zakupu każdego leku w dowolnej aptece (wcześniej wykup leków z odpisu recepty w formie papierowej należało dokonać w aptece, która dokonała odpisu). Takiej e-Recepty nie można też zgubić, ponieważ jest elektroniczna (wszystkie zapisują się także w IKP), receptę w formie elektronicznej można zrealizować w każdej aptece w Polsce (wszystkie wdrożyły system w swoich placówkach).

Proces uzyskania możliwości realizacji e-Recepty przez podmioty medyczne jest bardzo skomplikowany. NFZ przeprowadził wiele szkoleń przed oficjalnym startem systemu, w trakcie których tłumaczył działanie e-Recepty. Dużym problemem po stronie podmiotów działających w ramach NFZ jest słaba infrastruktura komputerowa.

Częstym przypadkiem jest wykorzystywanie do tego celu prywatnego sprzętu lekarza, problemem jest nieposiadanie drukarki w placówce medycznej, bez której nie można wydrukować recepty. W takich przypadkach pacjenci otrzymują kod, który jest zapisy-wany na małej kartce. W pierwszym okresie działania e-Recepty pacjenci, zwłaszcza starsi, nie mieli dowodu w czasie wykupowania leków, co uniemożliwiło realizację zakupów w aptece.

E-government w systemie ochrony zdrowia – Internetowe Konto Pacjenta