Gatunki umieszczone na czer- czer-wonej liście

Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy, na obs-zarze niemieckiej WSE można spodziewać się możliwego występowania co najmniej 30 gatunków z Czerwonej Listy według R^ACHOR et al. (2013) oraz HELCOM (2013b) (Tabela 8).

Głównymi przyczynami zagrożenia są niszcze-nie siedlisk poprzez bezpośredniszcze-nie oddziaływa-nie antropogeniczne oraz skutki eutrofizacji, ta-kie jak niedobór tlenu i postępujące zamulanie

piaszczystych gleb. Dla najzimniejszych gatunków ciepłolubnych, ocieplenie klimatu Morza Bałtyckiego będzie istotną przyczyną zagrożenia w przyszłości (S^ORDYL et al. 2010).

Podczas badań makrozoobentosu na ośmiu stacjach w zachodniej części Morza Bałtyckiego, prowadzonych w ramach monitoringu HELCOM (WASMUND et al. 2017), w listopadzie 2016 r.

wykryto łącznie 23 gatunki z Czerwonej Listy dla Morza Północnego i Bałtyckiego (R^ACHOR et al.

2013). Dwa z tych gatunków są wymienione jako zagrożone wyginięciem (kategoria 1), w tym omułek płaski wapienny (Macoma calcarea), który, podobnie jak w poprzednich latach, został wykryty w niskiej liczebności w obszarze Zatoki Kilońskiej. Antozoan Halcampa duodecimcirrata, również sklasyfikowany jako krytycznie zagrożony, został znaleziony w niewielkiej liczbie w południowej części Zatoki Meklembur-skiej, ale poza niemiecką WSE. Spośród gatunków sklasyfikowanych jako krytycznie zagrożone (kategoria 2) wg R^ACHOR et al.

(2013), w rejonie Zatoki Kilońskiej występował trąbik (Buccinum undatum). W Zatoce Meklem-burskiej znaleziono wieloszczeta Euchone papil-losa, również sklasyfikowanego jako krytycznie zagrożony. Spośród gatunków zakwalifiko-wanych jako zagrożone (kategoria 3), astrzyk żółtopłetwy (Astarte montagui) występował wyłącznie w rejonie Zatoki Kilońskiej, a omułek islandzki (Arctica islandica) na kilku stanowis-kach w zachodniej części Bałtyku oraz w Base-nie Arkońskim.

W Czerwonej liście HELCOM całego Morza Bałtyckiego (HELCOM 2013b), która została opracowana zgodnie z globalnymi kryteriami Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN), mniej gatunków jest wymienionych jako zagrożone w porównaniu z krajową Czerwoną listą wg R^ACHOR et al. (2013) ze względu na od-mienne kryteria oceny (Tabela 8). Ze względu na różne skale oceny w obu czerwonych listach, różne są również klasyfikacje zagrożenia.

Większość gatunków wymienionych na liście HELCOM jako krytycznie zagrożone (kategoria EN) lub zagrożone (kategoria VU) występuje poza niemiecką WSE na obszarze Kattegat lub ogranicza się do płytkich wód przybrzeżnych lub plaż. Spośród gatunków potencjalnie występujących również w obszarze niemieckiej WSE, HELCOM(2013b) wymienia trzy gatunki omułków Macoma calcarea, Modiolus modiolus i Nucula nucleus jako narażone (kategoria VU).

Trzy gatunki występujące w WSE znajdują się na liście ostrzegawczej (kategoria NT), w tym małż (Mya truncata), a także ślimak islandzki (Amau-ropsis islandica) i ślimak purpurowy (Boreotro-phon truncatus).

W wyniku badań projektów farm wiatrowych "Wi-kinger", "Wikinger Süd", "Wikinger Nord", "Ar-konabecken Südost", "Baltic Eagle" i "EnBW Baltic 2", jak również przyłącza sieciowego "Ka-bel 1 do 6 / Querverbindung" wykryto kolejnych 6 gatunków z Czerwonej Listy. Należą do nich zagrożony mszywioła Alcyonidium gelatinosum i płaz Monoporeia affinis. Kolejne cztery gatunki są zagrożone w nieznanym stopniu. Dotychczas w badaniach na stanowisku EO1 zidentyfiko-wano 10 gatunków zagrożonych (Tabela 8).

Omułek islandzki Arctica islandica występuje w Morzu Bałtyckim od Zatoki Kilońskiej przez Zatokę Meklemburską do północnego Basenu Arkońskiego. Zasiedla muł i mulisty piasek i wymaga wysokiego zasolenia, co najmniej 14 PSU, jak również niskich temperatur. Od 1960 roku opisywany jest spadek liczebności popu-lacji bałtyckiej, spowodowany długotrwałym bra-kiem tlenu w głębokich wodach (S^CHULZ 1968).

W strefach głębokości od 20 do 15 m, w których rzadko występuje niedobór tlenu, omułek island-zki nadal występuje w Zatoce Meklemburskiej, lub jest ponownie znajdowany w dużych zagęszczeniach (Z^ETTLER et al. 2001). Ma wysoki potencjał rekolonizacyjny i prawie zawsze jest jednym z pierwszych kolonizatorów opuszczonych gleb w głębokich strefach Zatoki Lubeckiej i Meklemburskiej po wystąpieniu nie-doboru tlenu (GOSSELCK et al. 1987). Osoby starsze są tolerancyjne na przejściowe niedo-bory tlenu. Wystąpienia w Morzu Bałtyckim są jedynymi znanymi obecnie rozmnażającymi się populacjami tego gatunku, który jest zasadniczo szeroko rozpowszechniony w całym niemieckim obszarze morskim.

Tabela 8: Zagrożone gatunki bezkręgowców bentosowych w WSE niemieckiej części Morza Bałtyckiego i wykrywalność (X) w obszarach EO1 do EO3. (R^ACHOR et al. 2013: 1=zagrożone wyginięciem, 2=silnie zagrożone, 3=zagrożone, G=zagrożenie o nieznanym zasięgu HELCOM,2013b: VU=wulnerable, NT=near threat).

Sztuka Status wg Rachor i

in., 2013 r.

Stan wg HEL-COM, 2013 r.

Obszar EO1

Obszar EO2

Obszar EO3 Anthozoa (zwierzęta

kwiatowe)

Halcampa duodecimcirrata 1 -

Bivalvia (małże)

Arctica islandica 3 - X X X

Astarte borealis G - X X

Astarte elliptica G - X X

Astarte montagui 3 - X

Macoma calcarea 1 VU

Modiolus modiolus 2 VU

Sztuka Status wg Rachor i in., 2013 r.

Stan wg HEL-COM, 2013 r.

Obszar EO1

Obszar EO2

Obszar EO3

Musculus discors G -

musculus niger G -

subpictus G -

Mya truncata 2 NT X

Gastropoda (ślimaki)

Amauropsis islandica 2 NT

Aporrhais pespelicani G -

Boreotrophon truncatus 2 NT

Buccinum undatum 2 -

Nassarius reticulatus G -

neptun antiqua G -

Crustacea (skorupiaki)

Monoporeia affinis 3 - X X

Saduria entomon G - X X

Oligochaeta (Muchołówki)

Clitellio arenarius G - X

Tubificoides pseudogaster G - X

Polychaeta (Vielborster)

Euchone papillosa 2 -

Fabriciola baltica G - X X

Nereimyra punctata G -

Scalibregma inflatum G -

Travisia forbesii G - X X

Echinodermata (szkarłupnie)

Echinocyamus pusillus G -

Hydrozoa (Hydrozoans)

Sertularia cupressina G -

Halitholus yoldiaearcticae 3 - X

Bryozoa (mszywioły)

Alcyonidium gelatinosum 3 - X

Gatunki rozgałęzione są reprezentowane przez trzy gatunki w WSE. Astarte borealis i Astarte el-liptica zostały udokumentowane w obszarze EO1. Jako gatunki morskie, zamieszkują strefę

sublitoralną, piaszczysto-silną do mułowo-pias-zczystej, pomiędzy około 12 m a 20 m głębo-kości wody. Astarte montagui nigdy nie był często notowany. Jest to jeden z gatunków

morskich, które tymczasowo kolonizują obszar Morza Bełtów po intruzji wód słonych.

Przypuszczalnie zawsze mała populacja Mya truncata została jeszcze bardziej zdziesiątko-wana przez niedobór tlenu. Eutrofizacja i połowy w pobliżu dna mają dodatkowy wpływ na występowanie M. truncata, ponieważ gatunek ten nie zagrzebuje się szczególnie głęboko w osadach (HELCOM 2013b). Od 1994 r., a częściej od 1997 r., M. truncata jest ponownie wykrywana w stacjach głębokich (15 do 20 m) w ramach programu monitorowania wybrzeża M-V.

Gatunek ten był dotychczas notowany w niewie-lkiej liczbie na obszarze Zatoki Kilońskiej oraz w badaniach obszaru EO1.

Macoma calcarea, duży krewny bałtyckiego omułka płaskiego, występował do lat 70. w stre-fie słonowodnej między 15 a 20 m głębokości wody w Morzu Bełtów, północnym Basenie Ar-końskim i Basenie Bornholmskim. Brak tlenu doprowadził do spadku liczebności populacji w Morzu Bałtyckim i Zatoce Meklemburskiej.

Obecnie występowanie tego gatunku jest ogra-niczone do zachodniej części niemieckiej WSE (HELCOM2013b).

Ślimaki morskie Amauropsis islandica i Bore-otrophon truncatus są gatunkami morskimi, które wymagają zimnej wody i wysokiego zaso-lenia. Ich występowanie jest obecnie ogra-niczone do zachodniej części niemieckiej WSE, a ich populacje są zagrożone głównie przez połowy denne i eutrofizację (HELCOM 2013b).

Płaz Monoporea affinis żyje w zimnowodnej stre-fie właściwego Morza Bałtyckiego. W sprzy-jających warunkach hydrograficznych jest jed-nym z gatunków dominujących (A^NDERSIN et al.

1978). Gatunek ten zasiedla piaszczyste i mu-liste dno i jest przywiązany do niskich temperatur wody. Przebywa w górnych 5 cm osadu i jest ak-tywnym biotrybutorem, wpływającym na strukturę osadu, strumienie składników odżywczych i dostępność tlenu w osadzie. Za

główne źródło pokarmu uważa się osiadły fito-plankton i materię organiczną detrytusu. Na szarze niemieckiej WSE wykryto M. affinis w ob-szarze EO3.