Hip-hopowcy

Pierwsze symptomy świadczące o  pojawianiu się hip hopu w Polsce datują się od początku lat 90. ubiegłego wieku. Dzię-ki mediom, płytom muzycznym amerykańscy i polscy „blokersi”

nego, red. T. Rostowska, A. Jarmołowska, Warszawa 2010, s. 269.

529 Zob. K.  Drążek, Pokolenie dzieci emo, http://polskalokalna.pl/news/

pokolenie-dzieci-emo,1123372 (06.04.2013 r.).

530 Moda na Emo stała się prawdziwą żyłą złota dla producentów i han-dlowców zajmujących się przede wszystkim odzieżą. Zob. J.  Demiańczuk, Emo, czyli depresja nastolatków, http://kobieta.dziennik.pl/twoje-emocje/

artykuly/74066,emo-czyli-depresja-nastolatkow.html (06.04.2013 r.).

531 Zob. Subkultura Emo, http://pl.cybergoth.wikia.com/wiki/Subkultu-ra_Emo (06.04.2013 r.).

532 Zob. B.  Skarżyńska, Emo  – nowa fascynacja młodzieży gimnazjalnej modą kulturową, „Katecheta” 2010, nr 10, s. 51-57.

stają się swoistą subkulturą młodzieży, która została dotknięta skutkami bezrobocia, przemian społeczno-ekonomicznych⁵³³. Sfrustrowana młodzież zaczęła tworzyć monologii utrzymane w  jednostajnym rytmie. W  ten sposób powstaje rap, ekspre-syjna muzyka stworzona przez mniejszość afroamerykańską w USA. Odmiana piosenek o charakterze protestacyjnym, bę-dących wyrazem sprzeciwu osób zaniedbanych mieszkających w  zdegradowanych dzielnicach. Słownik W.  Kopalińskiego zawiera definicję, która głosi, że hip hop jest subkulturą czarnej młodzieży nowojorskiej, powstałą u schyłku 70. lat XX w., a na-stępnie wyszedł poza granice gett murzyńskich⁵³⁴. Hip hop stał się sposobem życia dużej części młodzieży w  Polsce. Teksty wy-konywanych przez nich utworów łączą ich osobiste doświad-czenia z  pragnieniem odmiany życia. Społeczny i  kulturowy wymiar funkcjonowania hip hopu nie jest łatwy do określenia.

Hip hop to nie tylko muzyka. To także teatr, graffiti, pokazy deskorolkarzy, slam poetry (poezja uliczna)⁵³⁵. Badacze zgodnie przyjmują, że hip hop jest ważnym zjawiskiem kulturowym i ję-zykowym w Polsce⁵³⁶. To właśnie w biednych rodzinach, dziel-nicach – blokowiskach hip hop zadomowił się, stając się głosem wszystkich opuszczonych, niechcianych przez społeczeństwo przedstawicieli młodego pokolenia⁵³⁷. Kultura hiphopowa trafia

533 Blokers to termin, który stosunkowo niedawno pojawił się w języku polskim. Oznacza mieszkańca osiedla, blokowiska, który swój czas spędza na ławce, na klatce schodowe. Kultura blokersów najczęściej oparta jest na muzyce Hip-Hop, tańcu breakdance oraz graffiti.

534 W.  Kopaliński, Słownik wydarzeń, pojęć i  legend XX w., Warszawa 1999, s. 15-16.

535 Zob. K.  Moritz, M.  Baran, Hip hop na legalu, „Gazeta Wyborcza”

z 24.06.2005.

536 Zob. analizę kulturowo-językową około 500 utworów rapowych z lat 1996-2005, napisanych i deklamowanych przez czołowych polskich raperów, w: W. Moch, Hip hop – kultura miasta. Leksyka subkultury hiphopowej w Polsce, Bydgoszcz 2008. Notabene: piosenki hiphopowe doczekały się nawet analiz przy okazji opracowywania tematów do egzaminu maturalnego.

537 Próby sportretowania polskiego hiphopu dokonał reżyser Sylwester Latkowski w filmie „Blokersi” z 2001 roku. Film ten zadaje kłam jakoby hip hop było subkulturą patologiczną. Autor zaprzecza stereotypom, pokazując

w tych miejscach na podatny grunt. Daje możliwości kreatyw-nego spędzenia czasu, rozwoju osobowego. Zdaniem R.  Ma-ciejewskiego, hip hop stał się w  naturalny sposób alternatywą dla blokowiskowej nudy i obojętności⁵³⁸. To, co charakteryzuje twórczość „kultury podwórek”, to często podkreślana informa-cja o  przynależności do miejsca zamieszkania. Młodzi ludzie utożsamiają się z kulturą i artystami rapowymi. Są pierwszym pokoleniem, które nie pamięta czasów kryzysu i stanu wojenne-go, ale powoli świadomi są problemów ustroju, w którym przy-szło im żyć. Jako pierwsi doświadczyli skutków rozwarstwienia majątkowego, lepszych szkół dla bogatych kolegów, bezrobocia rodziców. Obserwując raperów, analizując ich teksty i obecność w mediach, można stwierdzić, że zaadaptowali się do nowej rze-czywistości, ale nie w pełni akceptują panujące zasady i normy społeczne. Kluczowym terminem dla zrozumienia środowiska hiphopowców jest tzw. „szacunek”, rozumiany poniekąd na za-sadzie więziennej grypserki, gdzie system wartości odbiega od powszechnie przyjętego w społeczeństwie. Tylko artyści orygi-nalni, zdolni, nieugięci i mocni charakterem mogą liczyć na sza-cunek ze strony całego środowiska subkultury⁵³⁹. Zastanawiając się nad hiphopowym systemem wartości, trzeba zauważyć pew-ną niejednorodność tegoż systemu. W  hierarchii zasad i  war-tości wysoko stawiają pride, czyli dumę, dobre imię. Wykazują się także wieloma innymi pozytywnymi postawami (lansowa-nie przyjaźni, szczerości, lojalności), wiara w Boga, ale z dru-giej strony odrzucanie instytucji Kościoła i chęć wprowadzania w życie własnej moralności, praw, zachowań⁵⁴⁰. R. Maciejewski uważa, że „zewsząd otaczająca żądza pieniądza wygenerowała

jednocześnie otoczenie jako nacechowane patologią i  korupcją. Zob. http://

pl.wikipedia.org/wiki/Blokersi_(film) (10.04.2013 r.).

538 Zob. R. Maciejewski, Hip hop, czyli czy rewolucja jest blisko?, „Kultura Współczesna”, 2004, nr 3, s. 176-189.

539 Śpiew blokowisk, http://kultura.newsweek.pl/spiew-blokowisk,29617,1,1.

html (10.04.2013 r.).

540 Zob. R. Maciejewski, Hip hop, czyli czy rewolucja jest blisko?, „Kultura Współczesna” 2004, nr 3, s. 176-189.

w  tym pokoleniu instynktowną ocenę najważniejszych warto-ści w życiu i w sposobie dotarcia do nich”. Zdaniem socjologa, hiphopowcy są przekonani, że „dobre wykształcenie i  pienią-dze (…) nie gwarantują wysokiego poziomu życia. Osiągnięcie tego celu zależy od nich samych i wyników ich działalności”⁵⁴¹. Hiphopowscy akceptują większość wartości, które funkcjonują w polskim społeczeństwie, w przeciwieństwie do przedstawicie-li innych subkultur typu hipisi, skinheadzi. Podważają jednak-że ustawy narzucone przez polityków, którym nie ufają⁵⁴². Za antywartość uważają funkcjonujący system władzy państwowej, który – ich zdaniem – utrwala nierówności społeczne, utrudnia życiowy start młodym⁵⁴³. Utożsamiają się natomiast z marzenia-mi dorosłej części społeczeństwa dotyczącyz marzenia-mi lepszego życia, wartości materialnych itp.⁵⁴⁴