Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich zorganizował w Krakowie Zarząd Oddziału Krakowskiego Związku Kompozytorów Polskich w roku 1989. Do roku 1993 prezesem był Maciej Negrey (muzykolog, kompozytor, pedagog). Od 1994 roku dyrektorem artystycznym i programowym Dni Muzyki Kompozytorów Kra
kowskich, które stały się festiwalem międzynarodowym poświęconym muzyce współczesnej jest Jerzy Stankiewicz (prezes Oddziału Krakowskiego ZKP).
XII Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich „Confiteor” odbyły się w dniach 11— 18 czerwca 2000 roku pod patronatem Metropolity Krakowskiego Księdza Kardynała Franciszka Macharskiego. Festiwal ten był szczególnie po
święcony muzyce kościelnej. Już sama nazwa festiwalu wyznacza czy też uściś
la tematykę. Papież Poncjan (lata pontyfikatu: 21 lipca 230 roku — 28 września 235 roku, rzymianin) wprowadził do liturgii Confiteor — spowiadam się1. Jak stwierdza we wstępie do programu festiwalu Jerzy Stankiewicz, „to także wiara w Sztukę. Tak u progu XX wieku zatytułował swój słynny manifest moderni
zmu krakowski literat Stanisław Przybyszewski, wyznając wiarę i głosząc po
trzebę nowej prawdziwej sztuki, dążącej do poznania tajemnic duszy”2.
Podczas festiwalu została zaprezentowana twórczość religijna i kościelna współczesnych kompozytorów. Omówię przede wszystkim twórczość religijną krakowskich kompozytorów, zgodnie z główną ideą festiwalu oraz jego naczelną
1 http://www.orzel.gniezno.opoko.org.pl/118.htm 3.10.2003
2 Program XII Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich „Confiteor". Red. J. S t a n k i e w i c z . Kraków 2000, s. 8.
nazwą. Festiwal rozpoczął się, jak w latach poprzednich, w święto Zesłania Du
cha Świętego (tzw. Zielone Świątki), w niedzielę 11 czerwca 2000 roku, mszą świętą inauguracyjną w intencji krakowskiego środowiska muzycznego, w cza
sie której oprawę muzyczną stanowiły utwory współczesnych kompozytorów.
W ramach ośmiodniowego festiwalu odbyło się 19 koncertów, w tym dwa kompozytorskie (Juliusza Łuciuka, z okazji jubileuszu 45-lecia pracy kompozy
torskiej, i Bogusława Schaeffera) z dziewięciu, na których zaprezentowano mu
zykę religijną krakowskich kompozytorów. Wykonano utwory następujących twórców starszego pokolenia: Zbigniewa Bujarskiego, Jerzego Gablenza, Jerze
go Kaszyckiego, Tadeusza Machla, Krystyny Moszumańskiej-Nazar, Krzyszto
fa Pendereckiego, Marka Stachowskiego, i kompozytorów młodszego pokole
nia: Jacka Sajki, Marka Stefańskiego. Zanim przejdę do omówienia kompozycji religijnych, przedstawię wpierw noty biograficzne wymienionych już krakow
skich kompozytorów3. Juliusz Łuciuk urodził się w 1927 roku w Brzeźnicy.
W Krakowie studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej teorię (1947— 1955) i kompozycję (1947— 1956) w klasie Stanisława Wiechowicza.
Studiował także, pod kierunkiem Zdzisława Jachimeckiego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, muzykologię, którą ukończył w 1952 roku. Studia kompozytorskie kontynuował w Paryżu u Nadii Boulanger i Маха Deutscha w latach 1958— 1959. Otrzymał wiele prestiżowych nagród, między innymi trzecią nagrodę w Konkursie Episkopatu Polski (1984), Nagrodę Brata Alberta za twórczość sakralną (1983), medal przyznany przez Ojca Świętego Jana Pawła II „Pro Ecclesia et Pontifice” (2001).
Bogusław Schaeffer, kompozytor i dramatopisarz, urodził się w 1929 roku we Lwowie. Początkowo uczył się gry na skrzypcach w Opolu. Następnie stu
diował w Krakowie u Artura Malawskiego i muzykologię pod kierunkiem Zdzisława Jachimeckiego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W la
tach 1952— 1957 pracował w dziale muzycznym w Polskim Radiu w Krakowie.
Był wykładowcą w katedrze muzykologii na Uniwersytecie Jagiellońskim w la
tach 1956— 1957 i w 1957 roku pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego
„Ruchu Muzycznego”. W 1963 roku rozpoczął wykłady w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Od 1957 roku datuje się jego wzmożona działalność kompozytorska. W latach 1954— 1961 zajmował się krytyką mu
zyczną, między innymi w „Ruchu Muzycznym”, „Tygodniku Powszechnym”, we „Współczesności”. Pracował na stanowisku profesora w Wyższej Szkole Muzycznej w Salzburgu. Jest autorem wielu prac poświęconych teorii muzyki
3 Biogramy sporządziłam na podstawie: B. S c h a f f e r : Almanach polskich kompozytorów współczesnych. Kraków 1956; M. H a n u s z e w s k a , B. S c h a f f e r : Almanach kom pozyto
rów współczesnych. Kraków 1966, nowe wydanie; B. S c h a e f f e r : Kom pozytorzy XX wieku.
Т. 1— 2. Kraków 1990; Encyklopedia muzyczna. [Część biograficzna do litery Р]. Kraków 1987— 2002; Słownik muzyków polskich. Т. 1. Warszawa 1964. Podaję w biogramie przede wszystkim nagrody uzyskane za dokonania na polu muzyki religijnej.
i historii muzyki. Pisze sztuki teatralne. Jest laureatem wielu nagród kompozy
torskich.
Zbigniew Bujarski urodził się w 1933 roku w Muszynie. W latach 1954— 1960 studiował kompozycję u Stanisława Wiechowicza i dyrygenturę u Bohdana Wodiczki i Jerzego Katlewicza w Państwowej Wyższej Szkole Mu
zycznej w Krakowie. Obecnie wykłada w Akademii Muzycznej w Krakowie.
Uzyskał wiele nagród na konkursach kompozytorskich.
Jerzy Gablenz żył w łatach 1888— 1937. Zginął w wypadku w pełni sił twórczych koło Piaseczna pod Warszawą, jak pisze Józef Chomiński w Słowni
ku muzyków polskich. Studiował u znakomitych kompozytorów, muzyków i pe
dagogów: Władysława Żeleńskiego (teorię), Feliksa Nowowiejskiego (kompozy
cję) i u organisty wawelskiego Walentego Deca (organy). W 1925 roku odbył się jego koncert kompozytorski w Krakowie.
Jerzy Kaszycki, kompozytor muzyki teatralnej, estradowej, kameralnej i symfonicznej, urodził się w 1926 roku w Krakowie. W latach 1945— 1955 stu
diował w klasie fortepianu u Jana Hoffmana, kompozycję u Stanisława Wiecho
wicza. Pracował jako redaktor muzyczny w Polskim Radiu w Krakowie (1952— 1961), a w latach 1961— 1982 był redaktorem programów muzycznych w telewizji w Krakowie. Był także kierownikiem muzycznym Teatru Groteska (1959— 1960). W latach 1976— 1984 wykładał instrumentację w Państwowej dorobek kompozytorski twórcy, głównie w dziedzinie muzyki instrumentalnej koncertów solowych i muzyki organowej. symfoniczne, kameralne i solowe. Otrzymała wiele prestiżowych nagród, mię
dzy innymi w 1974 roku drugą nagrodę na Konkursie im. K. Szymanowskiego w Warszawie za Madonny polskie na chór mieszany i orkiestrę do wybranych tekstów Jerzego Harysymowicza, ze zbioru wierszy o tym samym tytule.
Krzysztof Penderecki urodził się w 1933 roku w Dębicy. Początkowo studio
wał prywatnie u Franciszka Skołyszewskiego, a następnie, w latach 1955— 1958, u Artura Malawskiego i Stanisława Wiechowicza w PWSM w Krakowie. Od 1955 roku wykłada kompozycję w PWSM, od 1958 jest profe
sorem tejże uczelni. W 1963 roku utworzył tam klasę kompozycji. W latach 1972— 1987 piastował godność rektora. Był dyrektorem artystycznym w Filhar
monii Krakowskiej (1987— 1990). W 1988 roku objął stanowisko pierwszego dyrygenta orkiestry Norddeutscher Rundfunk w Hamburgu. Jest doktorem ho
noris causa uniwersytetów, między innymi Bordeaux, Madrycie, Uniwersytetu Jagiellońskiego i innych. Uzyskał wiele prestiżowych nagród, wyróżnień mię
dzy innymi w 1959 roku na Konkursie Młodych ZKP otrzymał trzy pierwsze nagrody za Strofy, Psalmy Dawida i Emanacje, w roku 1961 za Polymorphie, Fonogramy, Psalmy na Donaueschinger Musiktage.
Marek Stachowski urodził się w 1936 roku w Piekarach Śląskich. W 1968 roku ukończył kompozycję pod kierunkiem Krzysztofa Pendereckiego w PWSM w Krakowie. Od 1967 roku jest wykładowcą w tejże uczelni, a od 1981 profeso
rem. Wykłada również na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie od roku 1979. W latach 1993— 1998 przez dwie kadencje był jej rektorem i od 2002 roku ponownie pełnił tę funkcję do śmierci w roku 2004.
Młodsze pokolenie krakowskich kompozytorów, których twórczość religijną wykonywano podczas festiwalu, reprezentowali:
Jacek Sajka urodził się w 1961 roku w Krakowie. Studiował kompozycję u Bogusława Schaeffera, teorię muzyki oraz muzykę elektroniczną i kompute
rową u Marka Chołoniewskiego w Akademii Muzycznej w Krakowie. Obecnie jest nauczycielem teorii muzyki w Archidiecezjalnej Szkole Organistowskiej
w Krakowie.
Marek Stefański, urodzony w 1969 roku w Rzeszowie, organista i kompozy
tor, w 1994 roku ukończył organy w klasie Joachima Grubicha w Akademii Muzycznej w Krakowie. Obecnie jest asystentem w katedrze organów w Akade
mii Muzycznej w Krakowie oraz organistą w bazylice Mariackiej.
W twórczości współczesnych krakowskich kompozytorów muzyka religijna zajmuje rozmaite miejsce. Czołowym twórcą, poza Mikołajem Góreckim, Woj
ciechem Kilarem i Krzysztofem Pendereckim, który komponuje muzykę reli
gijną, jest Juliusz Łuciuk. Kompozycje religijne a cappella dominują w jego dziełach, np. Msza dziękczynna na chór mieszany (1974), Suita Maryjna na chór mieszany do słów ks. Jana Twardowskiego — wersja kompozycji wokalno-in- strumentalnej Litania polska do tekstu ks. Jana Twardowskiego (1983), Magnifi
cat na chór mieszany (1990) i wiele innych kompozycji religijnych (antyfon, pieśni, hymnów).
W ramach festiwalu zaprezentowano koncerty, na których wykonywano mu
zykę religijną. Program koncertów przedstawiał się następująco4:
4 Program festiwalu zilustruję w formie zestawienia w następującej kolejności: kompozytor (nazwiska kompozytorów ujęłam alfabetycznie), tytuł utworu. Następnie w tych ramach chronolo
gicznie, według kolejności wykonań ich utworów na festiwalu, rok powstania, wykonawcy, data koncertu i miejsce.