Kreatywne przemysły w powiązaniach z KTN – źródła korzyści

Zdaniem P. Halla, kreatywność miasta determinuje obecność przemysłów (przedsiębiorstw) kreatywnych, gdyż one kreują twórcze efekty. Do kreatyw-nych przemysłów zalicza: reklamę, architekturę, sztukę, rękodzieło artystyczne, projektowanie, oprogramowanie aktywności i czasu wolnego, muzykę, występy estradowe, wydawnictwa, programowanie artystyczne, radio i telewizję¹³. Do ich rozwoju potrzebne jest odpowiednie środowisko, tj. baza finansowa, oryginalna wiedza i kompetencje, nierównowaga potrzeb i możliwości ich zaspokajania, różnorodność, dobre powiązania i komunikacja, jak też strukturalna niestabil-ność¹⁴. Kreatywność środowiska postrzega się zarazem przez pryzmat miasta stanowiącego swoiste centrum przepływów, migracji i wymiany w połączeniu z innowacyjną ofertą firm zdolnych do tworzenia nowej wartości. Istotną rolę w tym zakresie mogą odegrać prężne, innowacyjne KTN, które wykorzystując swe kluczowe kompetencje będą dążyły do tworzenia przewag, nabierających w przypadku kreatywnych rodzajów działalności strategicznego charakteru.

W rozwoju powiązań kluczowe znaczenie w generowaniu przemysłów kreatyw-nych przypisuje się środowisku innowacyjnemu (innovative milieu). M. Castells utożsamia je ze szczególnym zbiorem relacji produkcji i zarządzania opartym na organizacji społecznej nakierowanej na wytwarzanie nowych procesów i pro-duktów oraz wiedzy¹⁵. Ma ono „[…] zdolność do wytwarzania synergii, tj. war-tości dodanej wynikającej...z interakcji”¹⁶ zachodzących pomiędzy nauką, tech-nologią, gospodarką, które można postrzegać także jako następstwo wzajemnych interakcji KTN i miejskiego otoczenia.

Silnie oparta na powiązaniach z innowacyjnym otoczeniem branża nowych mediów wpisała się w rozwój Nowego Jorku (Silicon Alley), podobnie Paryża czy Londynu, a rozwinięty w tym ostatnim klaster medialny pozostaje od dawna przedmiotem penetracji wielu KTN bezpośrednio i pośrednio związanych z tą działalnością, głównie z produkcją, dystrybucją i finansowaniem filmów (np.

Buena Vista, Fox). Takim przykładem w zakresie powiązań z rodzimym bizne-sem jest m.in. wydawniczo-projektowe przedsiębiorstwo Kircher-Burkhardt, które ulokowało swą działalność w 2000 roku w Berlinie, a czynnikiem, który wpłynął na taką decyzję była, zdaniem właściciela masa krytyczna twórczego talentu w postaci ulokowanego tam kapitału intelektualnego.

Podjęcie współpracy z innymi przedsiębiorstwami poprzez działanie w sieci i struktury klastrowe dostarcza przedsiębiorstwu nowych możliwości tworzenia wartości, w tym poprzez korzystanie ze zdolności produkcyjnych będących w dyspozycji kooperujących przedsiębiorstw, wzrost różnorodności form ko-operacji, wzbogacanie oferty produktów, oddziaływanie poprzez ceny, poprawę

13 F. Kuźnik: Modele kreatywnej aglomeracji miejskiej. W: Kreatywna aglomeracja − potencjały, mechanizmy, aktywności. Red. A. Klasik. Katowice 2008, s. 16.

14 Ibid., s. 17-18.

15 M. Castells: Społeczeństwo sieci. PWN, Warszawa 2007, s. 392-393.

16 Ibid.

Teresa Pakulska 60

sprawności komunikacji, stanowiących tym samym źródła przewagi konkuren-cyjnej, zarówno cenowej, jakościowej, jak i informacyjnej. Daje to asumpt dal-szego rozwoju kreatywnych przemysłów (kultury i nauki), które odpowiadają za coraz większą część wytwarzanego produktu krajowego, eksportu, zatrudnienia, inwestycji i dochodów ludności, stając się dźwignią zmian podstaw rozwojo-wych miast. Osiągane w wyniku takiej współpracy efekty przyczyniają się zatem do poprawy poziomu i jakości życia, czyli stanowią źródła korzyści istotnych dla miejsc lokalizacji takich przedsięwzięć i wzajemnych interakcji zachodzą-cych w innowacyjnych środowiskach, których uczestnikiem zwłaszcza w pro-dukcji, ale także w dystrybucji wytworów przemysłów kreatywnych i prac ba-dawczo-rozwojowych w ramach usług coraz częściej są inwestycje KTN.

Wśród znaczących należy podać przykłady inwestycji korporacji charakte-rystycznych dla przemysłu kreatywnego, w tym Apple (mającej siedzibę w Do-linie Krzemowej, która w ramach podjętych inwestycji na rynku chińskim, dru-gim po Stanach Zjednoczonych prowadzi działalność w Pekinie, Szanghaju w Hongkongu), Google (z siedzibą Googlepleks w Dolinie Krzemowej, która posiada ok. 70 biur w ponad 40 krajach, np. w Europie: Wiedniu, Pradze, Hel-sinkach, Berlinie, Dublinie, Mediolanie, Rzymie, Krakowie, Warszawie, Lon-dynie, w Azji, Pekinie, Szanghaju, Dżakarcie), News Corporations, jeden z naj-większych na świecie konglomeratów medialnych (z siedzibą w Nowym Jorku, który poczynił inwestycje m.in. w Sydney Londynie, Delhi). Preferowanym kie-runkiem lokalizacji inwestycji wskazanych KTN, reprezentujących kreatywny przemysł, stały się w znacznej mierze duże, innowacyjne, o kreatywnym środo-wisku miasta. Również w Polsce KTN reprezentujące przemysł kreatywny (np.

Bertelsmann AG, Mediafin, Ringier Axel Springer Polska, ITI Media Group NV, Wolters Kluwer Int. Holding B.V., R.R. Donnelley International Inc. i Cox Enterprises, Inc) związały swą działalność z dużymi miastami, m.in. Warszawa, Kraków.

Zakończenie

W warunkach rosnącej ograniczoności rynków i zasobów, wraz z po-jawianiem się nowych uczestników gry rynkowej, KTN, zwłaszcza te wywodzą-ce się z krajów wysoko rozwiniętych, poszukują źródeł przewag konkurencyj-nych w unikalkonkurencyj-nych lokalizacjach. Coraz częściej uwagę ich w tym zakresie skupiają te spośród miast XXI wieku, które zasługują na miano kreatywnych.

Kreatywne miasta poprzez swą „różnorodność”, której źródła utożsamiane są w szczególności z oryginalną wiedzą i zdolnościami twórczymi, trudnymi do na-śladowania w innych miejscach, stają się dla KTN poszukujących aktywów stra-tegicznych, ale także wzrostu efektywności rozwiązaniem indukującym procesy

Miasta XXI wieku… 61

innowacyjne i zmiany jakościowe. Szczególne miejsce w tym zakresie należy przypisać kreatywnym przemysłom, w których, za sprawą będącej ich generato-rem własności intelektualnej i związanego z nią środowiska innowacyjnego, po-dejmowane inwestycje przynoszą korzyści istotne dla KTN, ale także dalszego rozwoju miasta.

Literatura

Barnay J.: Firm Resources and Sustained Competitive Advantage. „Journal of Manage-ment” 1991.

Bartlett C.A., Ghoshal S.: Managing Across Borders: The transnational Solution. Har-vard Business School Press, Boston 1989.

Castells M.: Społeczeństwo sieci. PWN, Warszawa 2008.

Florida R.: The Rise of the Creative Class. Basic Books, New York 2004.

Frenken K., Boschma R.A.: A Theoretical Framework for Evolutionary Economic Geo-graphy: Industrial Dynamics and Urban Growth as a Branching Process. Utrecht University, Utrecht, The Netherlands 2001.

Galvin J., Hexter J., Hirt M.: Building a Second Home in China. „McKinsey Quarterly”

2010, June.

Hamel G., Prahalad C.K.: The Core Competence of the Corporation. „Harvard Business Review” 1990.

Johnson G., Scholes, K. Whittington R.: Podstawy strategii. PWE, Warszawa 2010.

Kim W.Ch., Mauborgne R.: Strategia błękitnego oceanu. MT Biznes Ltd, Warszawa 2005.

Kuźnik F.: Modele kreatywnej aglomeracji miejskiej. W: Kreatywna aglomeracja − po-tencjały, mechanizmy, aktywności. Red. A. Klasik. AE, Katowice 2008.

Lewandowski P., Mućk J., Skrok Ł.: Znaczenie gospodarcze sektora kultury. Wstęp do analizy problemu. Raport końcowy. Instytut Badań Strukturalnych Warszawa 2010.

McKiernan P.: Strategy Past, Strategy Futures. „Long Range Planning” 1997, Vol. 30, No. 5.

Pławski W.: Netokracja i konsumtariat, czyli nowy podział społeczny w epoce Internetu.

http://www.teberia.pl/news.php?id=5250

Stonehouse G., Hamill J., Campbell D., Purdie T.: Globalizacja. Strategia i zarządzanie.

Felberg SJA, Warszawa 2001.

Turok I.: The Distinctive City:‘Quality’ as Source of a Competitive Advantage. Univer-sity of Glasgow, Glasgow 2004.

Wyzwania urbanizacji i rola ONZ-HABITAT. Wykład A. Kajumulo Tibaijuki, zastępcy Sekretarza Generalnego NZ. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 18.04.2008.

Teresa Pakulska 62

CITIES OF NEW CENTURY – THE PURSUIT