^ M inisterst Finansó\
4. Możliwości wdrożeniowe - przebieg i wnioski z projektu pilotowego
Projekt pilotowy e-Podatki odbył się na przełomie 2002 i 2003 roku.
W jego wyniku przetestowane zostały możliwości techniczne oraz zweryfikowane kwestie organizacyjne i prawne wpływające na możliwość rozpoczęcia wdrożenia projektu e-Podatki. Szczególnie analizowane były bezpieczeństwo oraz funkcjonalność rozwiązania.
116
Projekt pilotowy e-Podatki zrealizowany został na obszarze działania Pierwszego Urzędu Skarbowego w Krakowie. Udział w projekcie wzięło kilkadziesiąt podmiotów, które zobowiązały się przekazywać deklaracje YAT-7 i PIT-5, równolegle w formie papierowej dla celów podatkowych oraz w wersji elektronicznej, za pośrednictwem aplikacji e-Podatki. Dla celów projektu w’ I US w Krakowie została wdrożona część aplikacji zabezpieczająca przyjmowanie i rejestrację deklaracji w wersji elektronicznej oraz przetwarzanie ich w systemie e-Podatki.
Przed przystąpieniem do projektu określone zostały cele operacyjne, które powinny zostać zweryfikowane przed produkcyjnym wdrożeniem koncepcji.
Należały do nich:
• Zidentyfikowanie potrzeb Urzędów, Izb Skarbowych i Ministerstwa Finansów w zakresie funkcjonowania nowego systemu pracy, którego składnikiem jest zaprojektowany system informatyczny
• Opracowanie zakresu i zasad współpracy z istniejącymi systemami informatycznymi funkcjonującymi w jednostkach resortu finansów, uwzględniając system POLTAX.
• Przetestowanie możliwości wyeliminowania ręcznego wprowadzania danych z formularzy podatkowych na poziomie US
• Określenie wymagań organizacyjno-prawnych koniecznych do pełnego wdrożenia systemu w przyszłości.
• Przetestowanie możliwości technologicznych w zakresie zabezpieczeń przy składaniu dokumentów podatkowych w formie elektronicznej.
• Opracowanie standardu zapisu dokumentu elektronicznego reprezentującego zeznanie podatkowe, przesyłanego przez kanały elektroniczne.
W trakcie całego projektu, na który składały się: faza wstępna -przygotowania systemu i otoczenia prawno-organizacyjnego oraz faza właściwa - przeprowadzenia pilota oraz zebrania wniosków udało się zrealizować wszystkie cele operacyjne, choć niektóre z nich wymagają dokładniejszych studiów.
W rezultacie prowadzonych analiz określone zostały procesy występujące w US a na schematach przebiegi procesów decyzyjnych związanych z obsługą dokumentu podatkowego. Określone zostały ponadto kwestie: identyfikacji podatnika, formy dokumentu, obsługi dokumentu, zasad komunikacji urząd - podatnik.
Projekt pilotowy pozwolił na sformułowanie podstawowych wniosków w zakresie wdrożenia systemu e-Podatki w polskim aparacie skarbowym.
Określone zostały główne wytyczne do wdrożenia systemu w całym kraju.
a. Podatnicy powinni mieć możliwość składania wszystkich dostępnych formularzy podatkowych.
b. Elektroniczna droga składania dokumentów do urzędu skarbowego przez Internet powinna być uruchomiona w stosunkowo bliskim horyzoncie czasowym, aby od dnia 01.01.2004 r. (zapis w Ordynacji podatkowej) urzędy były przygotowane do obsługi elektronicznych dokumentów.
c. Należy zebrać informacje dotyczące organizacji pracy urzędów, tak aby powstająca aplikacja uwzględniała różne rozwiązania organizacyjne urzędów.
d. Aplikacja do obsługi elektronicznych dokumentów obsługiwanych w urzędzie powinna być pierwszym etapem do stworzenia nowego systemu e-Podatki.
Wnioski i wytyczne z projektu nie zostały w pełni wykorzystane. Efektem tego jest brak gotowości aparatu skarbowego do wypełnienia zapisów ustawy Ordynacja Podatkowa, obligującej do przyjmowania dokumentów podatkowych w formie elektronicznej od 1 stycznia 2004 r. Ministerstwo Finansów podjęło natomiast prace nad stworzeniem całościowej koncepcji systemu podatkowego, co umożliwi jakościową zmianę w funkcjonowaniu aparatu skarbowego.
Obecnie w Polsce trwają debaty nad kształtem reformy podatkowej, zgłaszane są postulaty o wprowadzenie podatku liniowego. Koncepcja e-Podatki, jako platformy wymiany dokumentów elektronicznych wykorzystującego PKI, jest transparentna wobec systemu podatkowego, więc jego zmiany nie wpłyną na możliwości stosowania platformy e-Podatki.
5. Podsumowanie
System e-Podatki jak pokazuje doświadczenie uczestników, stanowi bardzo ciekawą koncepcję stworzenia nowego modelu wymiany informacji podatkowych, zgodny z obecnym kierunkiem rozwoju informatyki.
Równocześnie, wyraźnie widać, że próba szybkiego wdrożenia nowego systemu jest w polskiej administracji niemożliwa. Niewątpliwie duży wpływ ma na to sytuacja ekonomiczna kraju oraz polityczna niestabilność.
Projekt e-Podatki pokazał, że możliwy jest przełom w pracy Urzędów Skarbowych w Polsce i dzięki temu:
• praca z dokumentami stanie się szybsza i łatwiejsza;
• ograniczone zostaną czynności czysto mechaniczne;
• urzędnik będzie w stanie więcej czasu przeznaczyć na procesy wyjaśniania i kontroli
• monitorowanie przebiegu oraz sprawozdawczość nabiorą nowego wymiaru.
Z punktu widzenia podatnika wymiana informacji z aparatem skarbowym ma szansę przestać być koszmarem, gdyż:
• dokument można będzie złożyć w sposób łatwy i szybki;
• poprawność deklaracji podatkowych sprawdzić będzie można już na etapie ich składania;
• dostępna będzie informacja o stanie przetwarzania dokumentu;
• pojawią się nowe kanały wymiany informacji.
Jednocześnie bardzo ważnym elementem wprowadzania zmian jest element finansowy, którego nie można przesłonić nowoczesnością i pragnieniem stworzenia nowego systemu bagatelizując znaczenie kosztów jego wdrożenia i eksploatacji.
118
Opracowanie koncepcji systemu e-Podatki obejmowało również ten aspekt i choć nie jest on przedmiotem tego rozdziału, to należy podkreślić, że efektywność ekonomiczna proponowanego rozwiązania uzasadnia jego wdrożenie.
Pozostaje mieć nadzieję, że w niedługim czasie elektroniczna wymiana dokumentów podatkowych w administracji publicznej, podobnie zresztą jak i w innych sferach, stanie się rzeczywistością, co pozwoli nam cieszyć się nową jakością w społeczeństwie informacyjnym.
Literatura
1. Andrzej Kapałczyński, „Jak działa podpis elektroniczny”, artykuł w http://administracja.info.pl
2. Dokumenty projektowe e-Podatki, PWPW S.A., 2002 - 2003
3. Guidelines on best practices for using electronic information. How to deal with machine-readable data and electronic documents, Bruksela 1997, s. 12
4. Informacja o wynikach kontroli wprowadzania i funkcjonowania systemów informatycznych w jednostkach resortu finansów, NIK, 2003
5. Radosław Petermann, „Dokument elektroniczny”, referat, 2001 6. Rozporządzenia do Ustawy o podpisie elektronicznym
7. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 lipca 2001 roku w sprawie warunków, jakie muszą spełnić płatnicy składek przekazujący dokumenty ubezpieczeniowe w formie dokumentu elektronicznego poprzez teletransmisję danych (Dz. U. Nr 73 poz. 774)
8. Strategia Informatyzacji Rzeczpospolitej Polskiej - ePolska, Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, maj 2003 r.
9. Ustawa z dnia 18 grudnia 2002 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 8 poz. 64)
10. Ustawa z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz.U. z 2001 r.
Nr 130, poz. 1450)
11. Wrota - wstępna koncepcja projektu, KBN, 2002
y ; : : : . 7V7 y ^ ^ i ï y
_
- l a f f c < sV k S f ' • ‘ i n ë ' é h f t U i h
t r y ' .« -t w«i* yf ^ V/y «£~ A i^gsî í ßi f J , ; * : f e - :, _ ( ;.- ■'
’. íd u v ’^ í ^ - o r ; ^ î ù î î Î î k « ¿tCi'Àv m1^ ’-;v xiyîy';/’:':;:;:
.1-IH •'■'■■.. : :•
« « fÄ s * -Aî^ ^ f ^ ' 4 *1 *■ 1 - *f ~ tt ** '
V< ’* ^ \> \\ „ W ‘ 7 *>í&£ s l f r S r r~;
y.; 7',;,''7 7;.'.î;,>>:-7y 7 ç : 7;,:.; ^ y y ^ A y A A y y y r A y u s y ' A a - a A ' Ą
 ' À k * - y , . ; î « A î s £ a 4 ô l S p T ^ í É í r ^ g M m | h i f i .
flfA A A '? rM A AC A .y77 77 ily A A A Ą ł
s i f e f * í f - I É | - • ‘ • ' - . « W ? \ - - s $ g > ) ‘f î
Ç fe:': . - ' 8 > i si/-'.; • » 3 0 V /; - î 1
.7; . :7 .,V:7 ,.;S .'■■> ■■." ■ 7 7 ; - .„7 7' ‘ 7; - . . . ! > ■
R O Z D Z IA Ł V III.
K IE R U N K I R O Z W O JU E L E K T R O N IC Z N Y C H ZA M Ó W IEŃ PU BL IC Z N Y C H W PO LSC E Z PU N K TU W ID Z E N IA PR O G R A M U eEU R O PE 2005
Oskar SZUMSKI
Cel, zakres, metoda
Celem niniejszej pracy jest wskazanie kierunków rozwoju polskich elektronicznych zamówień publicznych. Istotny wpływ na ten proces ma program Unii Europejskiej „eEurope 2005 - Społeczeństwo Informacyjne dla Wszystkich”
oraz powstała na jego podstawie „Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej - ePolska na lata 2004-2006”.
W pracy tej podjęto próbę analizy takich zagadnień jak:
1. Kryteria programu eEurope 2005 w kwestii zamówień publicznych.
2. Założenia strategii ePolska w dziedzinie elektronicznych zamówień publicznych oraz opis programu Wrota Polski.
3. Wskazanie alternatyw rozwoju polskich elektronicznych zamówień publicznych - przedstawienie dwóch modeli działań.
Przedmiotem analizy są dokumenty źródłowe dotyczące zamówień publicznych, w szczególności program eEurope 2005 i strategia ePolska oraz publikacje prasowe poświęcone temu zagadnieniu. Publikacje te dotyczą zarówno wyżej wymienionych dokumentów, jak i analizy sytuacji polskiej administracji publicznej. Jako metodę badawczą zastosowano analizę tekstu.
Zagadnienie elektronicznych zamówień publicznych jest istotnym elementem informatyzacji usług publicznych. Niniejsza praca porządkuje ramy prawne dotyczące elektronicznych zamówień publicznych oraz przedstawia możliwą ich realizację oraz kierunki rozwoju.
Zamówienia sektora publicznego są istotnym elementem gospodarki danego państwa. Ich informatyzacja ma znaczący wpływ dla rozwoju przedsiębiorstw i konkurencyjności gospodarki. Dzięki niej Skarb Państwa może osiągnąć spore oszczędności. Istniejące inicjatywy europejskie, takie jak eEurope, stawiają kwestię elektronicznych zamówień publicznych wśród priorytetów tworzenia społeczeństwa informatycznego. Aktualnie realizowany program
„eEurope 2005” zakłada wprowadzenie dostępu do większości usług administracji publicznej poprzez Internet.
W ramach e-goverment projekt e-Europe 2005 wyróżnia następujące zadania: informatyzację urzędów, dostęp internautów do administracji publicznej za pomocą Internetu, możliwość przeprowadzania zamówień publicznych w formie elektronicznej, a także dostępność innych usług np. rejestrowanie firmy, złożenie zeznania podatkowego, etc.
W dokumencie założono, że „Do końca 2005 r. państwa członkowskie powinny realizować znaczną część zamówień publicznych drogą elektroniczną”
(eEurope 2005 Społeczeństwo informacyjne dla wszystkich, 2002, s. 10). Autorzy dokumentu wskazują na doświadczenia sektora prywatnego, świadczące o opłacalności takiego przedsięwzięcia. Internet wskazywany jest jako najskuteczniejszy środek redukowania kosztów „w zarządzaniu łańcuchem dostaw, łącznie z ogłaszaniem przetargów drogą elektroniczną” (eEurope 2005 Społeczeństwo informacyjne dla wszystkich, 2002, s. 10).
Komplementarnym dla eEurope 2005 programem w Polsce jest dokument
„Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej - ePolska na lata 2004-2006”.
Zakłada on realizację trzech celów:
• zapewnienie szybkiego i bezpiecznego Internetu,
• dostęp w sieci do usług o odpowiedniej jakości,
• upowszechnienie „umiejętności posługiwania się teleinformatyką” (Salik, 2004a, GW).
Kwestia zamówień publicznych włączona jest do projektu Wrota Polski, czyli „zintegrowanej platformy usług administracji publicznej dla społeczeństwa informacyjnego” („Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej - ePolska na lata 2004-2006, 2003, s. 4”). Projekt ten zakłada udostępnienie podstawowych usług publicznych w Internecie. Podzielone one zostały ze względu na podmioty korzystające z tych usług na przeznaczone dla obywateli i skierowane do przedsiębiorstw. Proces uruchamiania usług dla obywateli rozpocznie się od wdrożenia:
• Rozliczeń podatkowych,
• Pośrednictwa pracy,
• Obsługi uzyskiwania zasiłków z ZUS-u,
• Wyrabiania dokumentów tożsamości,
• Dostępu do bibliotek publicznych i ich przeszukiwania,
• Możliwości zapisu na wizytę u lekarza poprzez Internet.
Natomiast w pierwszej kolejności dla przedsiębiorstw zostaną wdrożone następujące usługi:
• Rejestracja i obowiązkowe ubezpieczenia społeczne,
• Zgłoszenia celne,
• Rozliczenia podatkowe od osób prawnych,
• Przekazywanie danych statystycznych,
• Udział w zamówieniach publicznych.
Założeniem programu Wrota Polski jest „zwiększenie efektywności pracy o 40%” w urzędach administracji publicznej („Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej - ePolska na lata 2004-2006, 2003, s. 35”). Wrota Polski wskazują na konieczność wdrożenia standardów „w zakresie formatów plików stosowanych do komunikacji, słowników, metadanych i protokołów” („Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej - ePolska na lata 2004-2006, 2003, s. 35).
Podobnie jak eEurope 2005, strategia informatyzacji RP zawiera daty wdrożeń poszczególnych priorytetów. W ramach programu Wrota Polski założono, że
zamówienia urzędów będą „składane elektroniczne do II połowy 2004 roku”
(„Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej - ePolska na lata 2004-2006, 2003, s. 20). Pozostałe oczekiwane efekty projektu Wrota Polski w ramach administracji publicznej są przedstawione w tabeli 1:
Tablica. 1 Oczekiwane efekty wprowadzenia programu Wrota Polski wraz z terminem realizacji
D ziałanie O cze kiw a n y efe k t końcow y Term in
H1
Wrota Polski
Stopień elektronicznego świadczenia podstawowych usług publicznych na średnim poziomie europejskim
li połowa 2005
Potencjalna efektywność administracji publicznej zwiększona o 4 0 %
II połowa 2005
Zakupy urzędów centralnych poddane sa_ konsolidacji popytu, a zamówienia składane s ą elektronicznie (katalogi elektroniczne i aukcje elektroniczne)?
II połowa 2004
Źródło: „Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej - ePolska na lata 2004-2006”, 2003, str. 20
W celu uruchomienia elektronicznych zamówień publicznych MGPiPS stworzy do II połowy 2004 roku „elektroniczny rejestr wiarygodności przedsiębiorstw do celów postępowań administracyjnych” („Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej - ePolska na lata 2004 - 2006”, 2003, str.
29).
W „Strategii Informatyzacji...” nie zostały podane rozwiązania służące realizacji celów. Mimo to zdaniem ekspertów dokument „wskazuje dobre kierunki i strategie działania” (Kulisiewicz T. cytowany w: Salik H., 16.01.2004.a, „Rząd zaakceptował strategię informatyzacji kraju”).
„Strategia Informatyzacji...” powstała na podstawie programu eEurope 2005, ale dopiero w połowie jego realizacji. Do czasu stworzenia ePolski można było zaobserwować już pewne rezultaty działania projektu eEurope 2005. Jego osiągnięcia badane są corocznie przez analityków Cap Gemini Ernst&Young na zlecenie Komisji Europejskiej. Najnowsza wersja raportu powstała w styczniu 2004 roku. W celu wykonania badań pracownicy CGEY stworzyli katalog usług podstawowych, które powinny być dostępne on-line. Listę tę zatwierdziła Komisja Europejska. W tabeli 2 przedstawiam klasyfikację tych usług.
Tablica 2: Dwadzieścia podstawowych usług publicznych, które powinny być dostępne przez Internet____________________________ _________________________________________
Usługi dla osób fizycznych Usługi dla podmiotów gospodarczych podatek od osób fizycznych obowiązkowe ubezpieczenia społeczne obsługa ubezpieczeń społecznych podatek od osób prawnych
pośrednictwo pracy, usługi urzędów pracy
VAT dokumenty tożsamości (dowody osobiste, paszporty, prawa jazdy)
rejestracja przedsiębiorstw
rejestracja pojazdów prezentacja danych statystycznych pozwolenia na budowę deklaracje celne
obsługa zgłoszeń przestępstw przez policję
zezwolenia i certyfikaty biblioteki publiczne zamówienia publiczne akty urodzeń lub małżeństwa
rejestracja kandydatów na wyższe uczelnie
zameldowanie i zmiana miejsca zamieszkania
służba zdrowia
Źródło: Cap Gemini Ernst&Young za: Salik H., 19.01.2004, Elektroniczny urząd to w Polsce nadal bajka o żelaznym wilku, GW
W poprzednich wersjach raportu CGEY stworzył podział usług publicznych dostępnych przez Internet na cztery klasy (wraz ze wzrostem poziomu zaawansowania): Informacja, Interakcja, Wzajemna Interakcja, Transakcja. Klasa Informacja oznacza ogólnodostępny serwis obejmujący sklasyfikowane informacje i udostępniane na żądanie internauty. Interakcja natomiast określa serwisy, z których możliwe jest pobranie określonych formularzy dokumentów oraz aplikacji. Klasa Wzajemna Interakcja dodaje do Interakcji możliwość komunikowania się, czyli przetwarzanie formularzy i ich autoryzację. Klasa Transakcja umożliwia podejmowanie decyzji on-line, dostarcza usługi, a także obsługuje płatności. Klasyfikacja jest przedstawiona na rysunku 1.
COCZ
05£ Oco
CZ03 03£
03 N I
Eo
N IO
CL
T r a n s a k c j a
W z a j e m n a i n t e r a k c j a I n t e r a k c j a
I n f o r m a c j a
Rys. 1 Podział usług publicznych dostępnych on-line na klasy ze względu na stopień zaawansowania (Źródło: opracowanie własne, na podstawie: Kaczurba K., 2003, „Rozwój
e-usług publicznych w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej”)
Przy tworzeniu najnowszego sprawozdania CGEY zastosował tylko dwa stopnie zaawansowania usług świadczonych przez Internet. Z racji tego, że w większości krajów UE wprowadzono już elektroniczne usługi administracji publicznej, nie było już zasadne przeprowadzanie badań według
124
czterostopniowego modelu. Aktualnie elektroniczne usługi administracji badane są pod kątem interaktywności. Stwierdza się czy są w pełni interaktywne, czy jeszcze nie osiągnęły tego poziomu.
Według raportu „Online public services: how is Europe progressing? Web- based Survey on Electronic Public Services, overall results Oct. 2001 - Oct. 2003”
ogólne postępy w realizacji eEurope 2005 można ocenić pozytywnie. Raport wskazuje, że „rozwój przebiega wyjątkowo sprawnie w obszarze usług e- administracji” (Augustyniak S., 25.02.2004, „e-Europe 2005 na półmetku:
najciekawsze dopiero przed nami”). Niestety tempo wprowadzania elektronicznej administracji „w ostatnim roku spadło” (Gontarz A., 2004, „W imię państwa”, s.33). Stopień dostępności usług elektronicznych w tym obszarze wyniósł 67% w 2003 roku we wszystkich krajach UE. Praktycznie każdy kraj w Unii Europejskiej oferuje oprogramowanie do rozliczania poprzez Internet podatku dochodowego, podatku VAT i wnoszenia innych opłat na rzecz Skarbu Państwa. Najbardziej zaawansowane kraje, takie jak Dania, Austria czy Szwecja mają już rozwinięte usługi składania rozliczeń podatkowych, zamówień publicznych etc. Znaczna część usług publicznych jest na etapie pełnej interaktywności. Według Włodzimierza Marcińskiego, I radcy w Przedstawicielstwie RP przy UE w Brukseli w krajach Unii Europejskiej widoczne jest już „duże nasycenie zarówno usługami e- government, jak i infrastrukturą teleinformatyczną” (Gontarz A., 2004b, s 34).
Można też zauważyć inną tendencję. Usługi służące ściąganiu należności podatkowych, zarówno od obywateli, jak i przedsiębiorstw, są bardziej zaawansowane niż usługi, „które polegają na świadczeniu odbiorcom usług przez państwo (np. rejestracje, pozwolenia itp.)” (Gontarz A., 2004, „W imię państwa”, s.33). Jeżeli patrzeć na elektroniczne usługi administracji publicznej w UE przez pryzmat interesu państwa, to można stwierdzić, że najistotniejsze cele eEurope 2005 zostały już osiągnięte.
Opisana powyżej tendencja o zaawansowaniu tych usług elektronicznych, która gwarantują państwu większe wpływy, jest widoczna w krajach Unii Europejskiej praktycznie od momentu stworzenia programu eEurope. Poniżej na rysunku 2 przedstawiona jest analiza Cap Gemini Ernst&Young z 2002 roku obrazująca to zjawisko.
Rozwój e-usług publicznych w Polsce nie osiągnął jeszcze w pełni poziomu „Informacji”
Średni poziom rozwoju e-usług publicznych
o * . io *K . w*. 3 0 * . a n « * s n v . f t c * a o v .
Rys. 2 Analiza CGEY obrazująca zaawansowanie e-usług publicznych dla biznesu i obywateli w Polsce i UE (Źródło: Kaczurba K., 2003, „Rozwój e-usług publicznych
w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej”)
Tymczasem w Polsce poziom usług elektronicznych można uznać za znikomy w porównaniu z krajami UE. Jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że Unia Europejska nie będzie wymuszała budowy elektronicznej komunikacji i interakcji, można spodziewać się „dalszej opieszałości w budowie polskiego e-goverment”
(Gontarz A., 2004, „W imię państwa”, s.l).
Zdaniem ekspertów Cap Gemini Ernst&Young poziom elektronicznych usług publicznych w Polsce „nie osiągnął jeszcze szczebla informacyjnego” (Salik H., 2003, Jak w Polsce wdrażana jest elektroniczna administracja). Jeśli nie nastąpi szybki postęp w tej dziedzinie to nasz kraj może czekać „marginalizacja na europejskiej arenie politycznej i gospodarczej” (Gontarz A., 2004, „W imię państwa”, s.37). Obywatele i przedsiębiorcy oczekują jednak, że elektroniczne usługi publiczne ułatwią im wywiązywanie się z obowiązków wobec organów państwowych. Ta kwestia nie jest obojętna także dla inwestorów zagranicznych.
Przy wyborze docelowego kraju inwestycji oprócz innych przesłanek mogą się oni kierować elektronicznym załatwianiem spraw urzędowych.
Eksperci z organizacji Internet Obywatelski wskazują, że większość polskich stron internetowych urzędów administracji publicznej zawiera głównie informacje na temat samych instytucji. Tylko nieliczne strony zawierają informacje, z których mogą skorzystać obywatele. Pilotażowy program Wrota Polski czy strony urzędów miasta Poznania czy Opola to tylko kropla w morzu potrzeb. Analitycy twierdzą, że „polskie witryny publiczne nie spełniają nawet wymogów pełnej informacji o urzędowych procedurach, opłatach czy formularzach” (Salik H., 2004, „Elektroniczny urząd to w Polsce nadal bajka o żelaznym wilku”).
Eksperci firmy doradczej McKinsey oprócz analizy obecnej sytuacji, przedstawili szacunkowe oszczędności urzędów po wprowadzeniu e-usług.
Rozliczenie się przez Internet z podatku dochodowego „pozwali zaoszczędzić polskim urzędom 68 tys. roboczogodzin” (Salik H., 2003, Jak w Polsce wdrażana jest elektroniczna administracja). Stworzenie narzędzi związanych z wydawaniem przez państwo dokumentów i pozwoleń dla obywateli i przedsiębiorców, to według McKinsey oszczędność rzędu 382 tys. godzin pracy urzędnika rocznie. Ze względu na to, że Internet ma być alternatywnym sposobem na wizytę w urzędzie, McKinsey widzi też oszczędności związane ze zwolnieniem urzędników.
Usługa elektronicznych zamówień publicznych w metodologii CGEY należy do najbardziej zaawansowanej klasy usług publicznych, czyli do Transakcji.
Implementacja elektronicznych zamówień publicznych daje wielomilionowe oszczędności krajom, które je wprowadziły. System zamówień publicznych staje się bardziej transparentny, dzięki czemu jest mniej podatny na manipulacje.
Narzędzia elektroniczne korzystnie wpływają na prawidłowość przeprowadzenia zamówień publicznych i na jakość ofert.
Ustawa „Prawo zamówień publicznych” z dnia 29 stycznia b.r.
wprowadziła nowy tryb przeprowadzenia zamówienia publicznego - aukcję elektroniczną. Istota tego rozwiązania jest bardzo prosta. Zamawiający umieszcza informację o aukcji na własnej stronie internetowej oraz na tej, na której aukcja będzie prowadzona. Występują pewne ograniczenia tego trybu: przedmiotem zamówienia mogą być „dostawy powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych, a wartość zamówienia nie przekracza ... kwoty 60 000 Euro” (art. 74 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku „Prawo zamówień publicznych”).
Aukcję wygrywa ten wykonawca, który zaproponuje najniższą cenę.
Według analityków z Instytutu Łączności zamówienia publiczne w Polsce w zeszłym roku wskaźnik rozwoju wyniósł 22%. Natomiast ogólnie elektroniczne usługi publiczne w Polsce osiągnęły poziom 25%, odpowiadający w zaawansowaniu klasie Informacja. W Unii Europejskiej wskaźnik rozwoju elektronicznych zamówień publicznych w zeszłym roku wyniósł 57% (Florek J., 2003, „Elektroniczny kontakt środowisk lokalnych z urzędem administracji państwowej i samorządowej”, s. 22). Pozostałe wskaźniki zaawansowania elektronicznych usług publicznych skierowanych do przedsiębiorstw są przedstawione na rysunku 3.
Rys. 3 Polska na tle dążeń unijnych do rozwoju administracji elektronicznej w usługach dla przedsiębiorstw (Źródło: Florek J., 2003, „Elektroniczny kontakt środowisk lokalnych z
urzędem administracji państwowej i samorządowej, s.22)
Priorytetem programu eEurope 2005 jest rozwój elektronicznych usług administracji publicznej do końca 2005 roku. W tej grupie celów znalazła miejsce implementacja elektronicznych zamówień publicznych. Program eEurope 2005 nie przewiduje jednak żadnych sankcji dla krajów, które nie zrealizują tych
wytycznych. Nie wdrożenie założeń tego projektu spowoduje, że na tle sąsiednich
wytycznych. Nie wdrożenie założeń tego projektu spowoduje, że na tle sąsiednich