Z RÓŻNYCH SZUFLAD
NIEZWYKŁA PRZYGODA Z KSIĄŻKĄ - CZYLI
I MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL CZYTANIA NAD OLZĄ
Rozwój transgranicznego ruchu czytelniczego to jedno z ważniej
szych zadań, które od wielu lat z powodzeniem realizują współpra
cujące ze sobą Biblioteki Miejskie z Cieszyna i Czeskiego Cieszyna.
Dzięki otwarciu granic nowy w y
miar zyska ł a wzajemna wymiana kulturalna i łatw iejsze stało się korzystanie przez czytelników ze
zbiorów bibliotecznych po obu stro
nach Olzy. Biblioteki stanęły przed możliwością realizowania wielu in
teresujących projektów.
Zarów no B iblioteka M iejska w Cieszynie jak i Mestska kniho- vna w Czeskim Cieszynie szcze
gólną opieką otaczają najm łod
szych czytelników. Tak też jednym z w ielu przykładów doskonałej współpracy obu książnic był orga
nizowany przez dziesięć lat Mię
dzynarodowy Konkurs Literacko- Plastyczny „Moje Miasto - Moje mesto", którego uczestnikami były dzieci i młodzież ze szkół polskich i czeskich. Konkurs cieszył się ogromną popularnością i uznaniem, poziom kolejnych edycji był coraz wyższy, zaś uczestnikami konkur
su na ogół były dzieci związane z biblioteką, aktywne kulturalnie i rozczytane. Sytuacja taka skło
niła zaprzyjaźnione biblioteki do postawienia sobie kolejnego celu, podjęcia wyzwania wymagającego nowych, ciekawych rozwiązań.
W roku 2008 biblioteki po obu stronach Olzy postanowiły zwrócić szczególną uwagę na nieco szerszą grupę młodych odbiorców słowa pi
sanego. Postanowiły trafić do dzie
ci, które rzadziej odwiedzają biblio
teki, często niezbyt chętnie sięgają po książkę, co jednak nie znaczy, iż w przyszłości nie zostaną ak
tywnymi czytelnikami.
Uznano, iż nawyki czytelnicze kształować można w różny spo
sób, czasami sięgając do form lu- dycznych, wspólnej zabawy czy festynu. Analizując potrzeby
mło-Fot. Agata Dąbek
dych czytelników , bibliotekarze zgodnie przyznali, iż warto ekspe
rymentować, stworzyć imprezę na miarę oczekiwań dzisiejszej mło
dzieży! Za taką przyjęto formułę festiwalu, który połączy w sobie różne, zawsze jednak atrakcyjne dla młodego odbiorcy formy, takie jak festyn na rynku, spotkanie z pisa
rzem czy ilustratorem, koncert, spek
takl teatralny, konkurs i warsztaty literacko-plastyczn e. Takim też miał być I Międzynarodowy Festi
wal Czytania nad Olzą, w tym roku przebiegający pod hasłem „Czyta
my z wyobraźnią".
Podkreślić trzeba, iż olbrzymia rozpiętość czasow a Festiw alu, trwającego od 12 do 25 czerwca br., pozwoliła zaproponować wiele rożnorodnych działań, wśród któ
rych każdy młody czytelnik mógł wybrać propozycję dla siebie naj
ciekawszą.
Niewątpliwie jednym z wyjątko
wych punktów festiwalowego pro
gramu, swoistym mocnym akcen
tem Festiwalu był jego pierwszy dzień. Inauguracyjna impreza ple
nerowa zorganizowana 12 czerw
ca na cieszyńskim rynku z całą
pewnością zostanie na długo w pa
mięci cieszyniaków.
Centralny punkt miasta w itał przechodniów feerią barw, śpiewem i śmiechem. Zdawało się, iż mia
sto roziskrzone d zie cię cą bez
troską rozkwitło i wiekowy gród był radosny jak nigdy dotąd. Na sce
nie prezentowały swe wokalne, ta
neczne i aktorskie umiejętności przedszkolaki i uczniowie szkół podstawowych. Nie zabrakło tak
że zaolziańskich gości. Grupa fle
c istó w „S k o w ro n k i” u ś w ie tn iła swym występem pierwszy festiwa
lowy dzień.
Mali goście Festiwalu mogli uczestniczyć w warsztatach pla
stycznych, w czasie których, pod okiem zawodowego grafika, po
wstawała Wielka Księga Festiwa
lu. Dzieci z chęcią brały też udział w zabawach z klaunami, oglądały pokazy średniowiecznego rynsz
tunku oraz podziw iały bańkowe show.
Nie lada atrakcją dla najmłod
szych była „Bajkowa C iuchcia” , która kursowała w okół cieszyń
skiego rynku. Co istotne, dzieci
Fot. Agata Dąbek
mogły nie tylko cieszyć się wyjąt
kową przejażdżką, ale też miały okazję posłuchać podczas podró
ży czytanych w „C iuchci” bajek, wierszy i opowiadań.
W ażnym i bardzo oczekiw a
nym przez dzieci punktem progra
mu pierwszego dnia Fesiwalu było wręczenie nagród laureatom Mię
dzynarodow ego Konkursu P la
stycznego „Czytamy z wyobraźnią”.
Trzydzieścioro dzieci, w tym wycho
wankowie Ośrodka Rehabilitacyjno- E d u k a c y jn o -W y c h o w a w c z e g o w Cieszynie, uczniowie klas inte
gracyjnych, a także goście z Zaol
zia, odebrało nagrody w samo po
łudnie, uroczyście, bo przy dźwię
kach cieszyńskiego hejnału.
Podkreślić trzeba, iż wszystkie nadesłane na konkurs prace (a było ich ponad 300) zostały wyekspo
nowane w witrynach i pomieszcze
niach Oddziału dla dzieci cieszyń
skiej biblioteki.
W y ją tk o w ą zabaw ę na c ie szyńskim rynku zakończył barw
ny korowód, w którym dumnie kro
czyły dzieci niosąc strony Wielkiej Księgi Festiwalu. W barwnym po
chodzie szli też dyrektorzy i pra
cownicy bibliotek z obu krajów oraz wszyscy, którym spodobało się to wyjątkowe święto książki i czyta
nia. Co ważne, Księga została uro
czyście przekazana grupie dzieci czeskich i powędrowała do przy
jaciół po drugiej stronie Olzy.
Ten, kto nie lubi ruchu, gwaru i głośnej muzyki, woli natomiast im prezy kameralne w węższym gronie, mógł odwiedzić Bibliotekę
Miejską w Cieszynie, która w pierw
szym dniu Festiwalu gościła dwóch popularnych i lubianych pisarzy.
Gimnazjaliści spotkali się z pisa
rzem szczególnie cenionym wśród wielbicieli powieści fantasy - An
drzejem Żakiem. Młodsi czytelni
cy mieli okazję poznać Wiesława Drabika, autora pełnych humoru opowieści i wierszy dla dzieci. Oba spotkania połączone były z prowa
dzonymi przez pisarzy konkursa
mi pn. „Wierszyki łamiące języki", podczas których młodzież miała okazję zmierzyć się z zawiłościa
mi polskiej mowy i wymowy.
Pierwszy dzień festiwalu, przy
gotowany z olbrzymim rozmachem, zapełniony ciekawymi propozycja
mi i obfitujący w ważne wydarze
nia, był momentem szczególnym.
Jednak program pozostałych festi
walowych dni nie odbiegał pod względem atrakcyjności od impre
zy inauguracyjnej.
Z całą pewnością wśród róż
nych podejmowanych działań naj
w iększą popularnością cieszyły się spektakle teatralne. Przedszko
laki i uczniowie szkół podstawo
wych obejrzeli, wystawione w go
ścinnych progach BM w Cieszynie, cztery niezwykłe przedstawienia - trzy bajeczki terapeutyczne w wy
konaniu Sceny Abecadło Teatru Laj
konik z Krakowa oraz inscenizację baśni H. Ch. Andersena Krzesiwo przedstawioną przez Teatr Bajka z Czeskiego Cieszyna.
Miłą niespodzianką był też wy
stęp grupy teatralnej „Nasz Te
atrzyk" działającej przy Oddziale dla dzieci BM w Cieszynie. Mali
m ezinarodni festival m ię d zyn a ro d o w y festiwal
c z y ta n ia n a d O lz a ćtenT n a d O l^ o u
aktorzy zaprezentowali się w in
scenizacji Kuba i Buba, którą na podstawie książki Grzegorza Kas- depke przygotowała jedna z czy
telniczek.
Niezwykle gorąco przyjęto tak
że niebanalne, łączące w sobie elementy dyskusji, konkursu i te
atru, spotkania autorskie pisarek tworzących wiersze, opowiadania i baśnie dla najmłodszych. Przed
szkolaki i uczniowie młodszych klas szkół podstawowych oczaro
wani byli magicznymi opowieścia
mi Wioletty Piaseckiej, rozbawieni dramową zabawą z Ewą Stadtmuller i zachwyceni rysunkami, które wy
konał podczas spotkań ilustrator Łukasz Zabdyr.
W śród innych przedsięwzięć festiwalowych, cieszących się ogrom
nym zainteresowaniem, wymienić trzeba spotkanie z Januszem Wi- dzikiem, znakomitym pływakiem, wielokrotnym medalistą Mistrzostw Polski w Pływaniu i trenerem za
wodników Młodzieżowego Towa
rzystwa Pływackiego „Delfin”, któ
ry zechciał przeczytać dzieciom książkę i opowiedzieć o swej spor
towej pasji.
W bogatym programie Festiwa
lu nie zabrakło propozycji przygo
tow anych sp e cja ln ie i z m yślą o naszym festiwalowym partnerze zza Olzy.
Grupa dzieci z Czech zwiedzi
ła Oddział dla dzieci cieszyńskiej biblioteki, a także uczestniczyła w lekcji bibliotecznej przygotowa
nej w ramach akcji „Cała Polska czyta dzieciom”. Co ciekawe i cha
rakterystyczne dla mieszkańcow z obu stron Olzy, chociaż zaproszo
ne dzieci posługiwały się tylko języ
kiem czeskim, zrozum iały treść polskiej lekcji, a wzajemne tłuma
czenie trudniejszych zwrotów było dla wszystkich uczestników spo
tkania doskonałą i twórczą zabawą!
Wyjątkowym wydarzeniem było także spotkanie integracyjne pol
skich przedszkolaków z uczniami Szkoły Podstawowej z Polskim Językiem Nauczania z Czeskiego Cieszyna podczas warsztatów li- te racko-plastyczn ych. W spólne czytanie baśni, wykonanie kukie
łek oraz samodzielne reżyserowa
nie spektaklu było dla dzieci nie lada przeżyciem. Okazało się, że dziecięca fantazja i kreatywność nie znają granic wiekowych, zwy
czajowych czy językowych.
Mimo, iż Festiwal stworzony był z myślą o dzieciach i młodzie
ży, organizatorzy nie zapomnieli jednak o dorosłych czytelnikach oraz o bibliotekarzach.
Fot. Agata Dąbek
Młodzież szkół średnich zapro
szona została na wyjątkową lek
cję języka polskiego, za jaką uznać trzeba wykład dr Joanny Jurgały- Jureczki pt. „Historie zwyczajne i nadzwyczajne, czyli znani litera
ci na Śląsku Cieszyńskim”.
Dużym zainteresowaniem cie
szyła się także międzynarodowa konferencja szkoleniowa zorgani
zowana dla bibliotekarzy powiatu cieszyńskiego oraz koleżanek bi
bliotekarek zza Olzy.
Tematem konferencji była „Ani
macja czytelnictw a dziecięcego w bibliotekach publicznych” , zaś wykłady znakomitych prelegentów - dr Łucji Dawid oraz mgr Evy Ka- trusakovej korespondowały z wszyst
kimi podejmowanymi w trakcie Fe
stiwalu działaniami.
Nie sposób także pominąć jesz
cze jednej festiwalowej atrakcji, która starszym cieszyniakom szczegól
nie przypadła do gustu. Po raz drugi w historii BM w Cieszynie, przed szacownym gmachem biblioteki zorganizowano „Kiermasz Książki
Używanej”. Wydobyte z bibliotecz
nych magazynów woluminy cieszy
ły się ogromnym zainteresow a
niem, tak też większość z nich zna
lazła nowych właścicieli.
Przedstawiając wszystkie pro
pozycje bogatego programu I Mię
dzynarodowego Festiwalu Czytania nad Olzą nie można zapomnieć 0 czeskich współorganizatorach tego niezwykłego wydarzenia, któ
rych oferta festiwalowa przedstawia
ła się równie imponująco.
Wśród najciekawszych przed
sięwzięć przygotowanych przez Bi
bliotekę Miejską w Czeskim Cie
szynie wymienić trzeba: wystawy, spotkania autorskie, kierm asze książek, warsztaty plastyczne po
łączone z konkursem oraz uroczy
ste pasowanie na czytelnika.
Bibliotekarze z Czech zajęli się także organizacją happeningu koń
czącego dwutygodniowy Festiwal.
Wspólna zabawa na rynku Cze
skiego Cieszyna połączona z wy
stępami tanecznymi, teatralnymi 1 muzycznymi, a także konkursa
mi i kiermaszami oraz oczywiście głośnym czytaniem książek, za
mknęła tegoroczną edycję dziecię
cego święta książki i kultury czy
telniczej.
I Międzynarodowy Festiwal Czy
tania nad Olzą już za nami. Mamy nadzieję, iż dwutygodniowa zaba
wa inspirowana książką była dla dzieci niezwykłą przygodą, pozo
stawiła po sobie uśmiech i miłe wspomnienia.
Jesteśmy przekonani, że Festi
wal stał się niepowtarzalną okazją do kontaktu młodych czytelników z pisarzami, ilustratorami, wydaw
cami i księgarzami. Wierzymy, iż Festiwal zbliżył dzieci i młodzież do książki, być może zachęcił do częstszego sięgania po lekturę i do regularnego odwiedzania biblio
tek ... oczywiście po obu stronach Olzy!
Patronat honorowy nad Festi
walem objęli: Bogdan Zdrojewski - Minister Kultury i Dziedzictwa Na
rodowego, dr Bogdan Ficek - Bur
mistrz Miasta Cieszyna, Vft Slovacek - starosta Mesta Cesky Teśfn, prof.
zw. dr hab.Jan Malicki - Dyrektor Biblioteki Śląskiej w Katowicach, phdr. Halina Molinova - reditelka Regionalni knihovny Karvina, Fun
dacja ABCXXI - Cała Polska czy
ta d zie cio m , S p o le c n o s t Cele Ceske cte de tem oraz Zarząd Okręgu Stowarzyszenia Bibliote
karzy P o lskich w K atow icach.
W spółorganiza toram i p rze d się wzięcia byli: Miasto Cieszyn, Mesto Cesky Teśfn, Cieszyński Ośrodek Kultury Dom Narodowy, Kulturnf a spolecenske stredisko Strelnice, Wydawnictwo VIDEOGRAF II.
Patronat medialny sprawowały:
Poradnik Bibliotekarza, Guliwer, Ctenar - czasopismo dla bibliote
karzy czeskich oraz polskie i cze
skie media lokalne.
Projekt zrealizowano ze środ
ków Ministra Kultury i Dziedzic
twa Narodowego oraz dzię ki wsparciu lokalnych sponsorów.