7.1. Wspólnotowy Mechanizm Ochrony Ludności narzędziem
7.1.1. Ochrona ludności narzędziem zwiększania spójności
J
ednym z ważnych zadań Unii Europejskiej jest wspieranie i uzupełnianie działań na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym w zakresie za-pobiegania i reagowania na klęski żywiołowe lub katastrofy spowodowa-ne przez człowieka. Działania UE przede wszystkim zmierzają do wspierania współpracy operacyjnej krajowych służb ochrony ludności na terytorium Unii oraz zwiększania spójności działań międzynarodowych. Podstawowym instru-mentem ochrony ludności na poziomie UE jest, powołany Decyzją Rady UE z października 2001 r., Wspólnotowy Mechanizm Ochrony Ludności (UCPM), który może być aktywowany w sytuacjach zagrożeń (powodzie, trzęsienia ziemi, awarie techniczne itp.), zapewniając ochronę ludziom, mieniu (także dobrom kultury) i środowisku naturalnemu przed wszelkiego rodzaju zagrożeniami. Aktywacja Mechanizmu następuje na apel o pomoc państwa poszkodowanego. Jeżeli zagrożenie dotyczy któregoś z 31 państw uczestniczących w Mechanizmie (28 państw członkowskich UE oraz Islandia, Lichtenstein, Norwegia), państwo poszkodowane może poprosić o pomoc za pośrednictwem całodobowego sy-stemu komunikacji (CECIS). Pomoc udzielana jest przez państwa członkowskie lub Komisję Europejską, wyłącznie na wniosek zagrożonego państwa. Może po-legać ona na zmobilizowaniu i wysłaniu na miejsce zagrożenia grup ratowni-czych lub grup składających się z ekspertów zajmujących się oceną sytuacji orazkoordynacją działań ratowniczych. Zadaniem tych ostatnich jest ułatwienie współpracy pomiędzy grupami ratowniczymi oraz odpowiednimi podmiota-mi w państwie zwracającym się o pomoc. Aby zapewnić Mechanizmowi odpo-wiednią elastyczność działania, pomoc może być udzielona również w innych niż wskazane powyżej formach, jeśli poszkodowane państwo wystąpi z prośbą o udzielenie mu takiego „niestandardowego” wsparcia. Głównym celem utwo-rzenia Mechanizmu była potrzeba zacieśnienia współpracy między Wspólnotą a krajami członkowskimi w czasie operacji niesienia pomocy, głównie poprzez lepszą koordynację działań, polepszenie łączności oraz nowoczesny i skuteczny program szkoleń. Program może być wykorzystywany nie tylko na terytorium UE, ale również poza jej granicami.
Przeglądu oraz oceny Mechanizmu dokonano po kilku latach jego funk-cjonowania. Wypracowane na tej podstawie wnioski stanowiły podstawę do-konania odpowiednich przekształceń Mechanizmu w 2007 r. Przekształcenia tego dokonano w formie decyzji Rady UE z dnia 8 listopada 2007 r., usta-nawiającej Wspólnotowy Mechanizm Ochrony Ludności (przekształcenie) (2007/779/WE, Euratom). Podjęta decyzja potwierdzała cele Mechanizmu, jakimi były wzmocnienie współpracy między Wspólnotą i państwami człon-kowskimi w zakresie interwencji wspierających ochronę ludności w przypad-ku wystąpienia poważnej sytuacji nadzwyczajnej lub jej bezpośredniej groźby, jak również przyjęty wcześniej zakres jego funkcjonowania, w którym znala-zły się ochrona ludzi, środowiska, mienia i dziedzictwa kulturowego. Nowym elementem dokonanych przekształceń było oparcie działania Mechanizmu na tzw. modułach ochrony ludności, do których budowy i funkcjonowania będą stworzone podstawy prawne.
7.1.2. Rola modułów ochrony ludności we Wspólnotowym Mechanizmie Ochrony Ludności
Pomysł stworzenia modułów ochrony ludności pojawił się na forum unijnym już w grudniu 2004 r., w następstwie tsunami, które wystąpiło w Azji Połu-dniowej. Celem stworzenia wymienionych modułów było wzmocnienie euro-pejskiej zdolności szybkiego reagowania na katastrofy naturalne lub powodo-wane działalnością człowieka. Koncepcja modułów ochrony ludności została zatwierdzona przez Radę Unii Europejskiej w czerwcu 2005 r. (Decyzja Rady UE 2007/779/WE ustanawiająca Wspólnotowy Mechanizm Ochrony Ludności [przekształcenie]). W decyzji zdefiniowano pojęcie modułu ochrony ludności
Polska w europejskim wymiarze ochrony ludności 185 jako samodzielną i samowystarczalną procedurę wykorzystania zasobów państw członkowskich, dostosowaną do wykonania wcześniej określonych zadań lub służącą zaspokojeniu wcześniej określonych potrzeb lub jako mobilny zespół re-agowania operacyjnego państw członkowskich, który obejmuje zarówno zasoby ludzkie, jak i materialne i można go określić w kategoriach zdolności do działa-nia lub wykonywadziała-nia zadadziała-nia/zadań, którego/których jest w stanie się podjąć. Moduły takie wykorzystywane są w działaniach ratowniczych prowadzonych na terytorium Unii Europejskiej i poza jej granicami. Wypracowane przez Komisję Europejską oraz państwa członkowskie zasady implementujące moduły definiują zadania, możliwości, główne komponenty oraz okresy rozmieszczenia modułów. Opisano w nich również kwestie samowystarczalności oraz interoperacyjności110. Od 1 stycznia 2014 r. obowiązuje nowa Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności. Nowe zapisy nadają działaniom państw członkowskich i instytucji unijnych nowy kierunek w zakresie tworzenia silniejszej, spójniejszej i lepiej zintegrowanej europejskiej zdolności reagowania w przypadku klęsk i katastrof na terytorium UE i w pań-stwach trzecich. Decyzja służyć ma przede wszystkim poprawie efektywności i skuteczności podejmowanych działań oraz ich spójności (koordynacji opera-cyjnej i politycznej). Mechanizm korzysta z unijnej struktury złożonej z: – Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego (ERCC), powołanego
w oparciu o zdolne do niezwłocznego reagowania 24 godziny na dobę, Centrum Monitoringu i Informacji (MIC) 111, działające w ramach Komisji Europejskiej,
– Europejskiej Zdolności Reagowania Kryzysowego (EERC), dysponującej w formie dobrowolnej puli wcześniej zgłoszonymi zdolnościami państw członkowskich, wyszkolonych ekspertów,
110 Ramy techniczne dla modułów określone zostały w załączniku do Decyzji Komisji Europejskiej z dnia 29 lipca 2010 r. 2010/481/UE, zmieniającej decyzję Komisji Europejskiej 2004/277/WE, Euratom w odniesieniu do zasad wykonania decyzji Rady UE 2007/779/WE, Euratom ustanawiają-cej Wspólnotowy Mechanizm Ochrony Ludności.
111 MIC – ang. Monitoring and Information Centre – Centrum Informacji i Monitoringu jest swoistym
sercem Mechanizmu Ochrony Ludności. Monitoruje sytuacje kryzysowe 24 godziny na dobę. Jej
obo-wiązkiem jest także pozostawanie w stałym kontakcie z punktami kontaktowymi z państw, które uczestniczą w Mechanizmie. Dzięki MIC, biurokracja została ograniczona do koniecznego minimum, a wymiana pomocy odbywa się bezpośrednio między krajem ją oferującym a przyjmującym. Rozpo-wszechnia on informacje o gotowości do ochrony ludności i działa na dwóch poziomach: centralnym – gdzie dopasowuje oferty pomocy do zapytań o pomoc z krajów poszkodowanych, identyfikuje braki w pomocy oraz szuka dostępnych rozwiązań oraz na miejscu sytuacji zagrożenia – gdzie powołuje ekspertów, którzy pracują na miejscu, gdy jest to konieczne oraz koordynuje operacje ratownicze.
– Wspólnego Systemu Łączności i Informowania w Sytuacjach Kryzysowych (CECIS) zarządzanego przez Komisję
– programu szkoleniowego obejmującego interwencje wspierające ochronę ludności.
Począwszy od uruchomienia tej inicjatywy w październiku 2014 r. zaso-by (bądź „zdolności”) zgłosiło do puli 10 krajów. Zarejestrowano 35 jedno-stek reagowania (tj. modułów), m.in. miejskie zespoły poszukiwawczo-ra-townicze, specjalistyczne zasoby medycznej ewakuacji powietrznej, sprzęt do oczyszczania wody, wysokowydajne pompy oraz zespoły do gaszenia poża-rów lasów. Kolejne zasoby państw członkowskich są mogą być zarejestrowa-ne w każdej chwili. Państwa uczestniczące w tej inicjatywie mogą także sko-rzystać ze wsparcia finansowego UE w celu modernizacji zadeklarowanych zasobów krajowych, opłacenia kosztów certyfikacji i szkoleń oraz pokrycia maksymalnie 85% kosztów transportu zespołów i sprzętu na obszary dotknię-te klęskami żywiołowymi. Rozpatrując udział Polski w sysdotknię-temie modułów ochrony ludności UE, należy zauważyć, że obecnie nasz kraj dysponuje nastę-pującymi modułami:
– jeden moduł średniej grupy poszukiwawczo-ratowniczej przeznaczonej do działań na terenach miejskich (MUSAR),
– jeden moduł ciężkiej grupy poszukiwawczo-ratowniczej przeznaczonej do działań na terenach miejskich (HUSAR),
– cztery moduły pomp wysokiej wydajności (HCP),
– jeden moduł służący wykrywaniu skażeń chemicznych, biologicznych, ra-diologicznych i jądrowych oraz zbieraniu próbek (CBRN),
– sześć modułów przeznaczonych do gaszenia pożarów lasów z ziemi, z uży-ciem pojazdów.
Obecnie Polska ma zarejestrowanych w systemie osiem modułów ochrony ludności. Do MIC zgłoszone są m.in. dwie grupy poszukiwaw-czo-ratownicze z Nowego Sącza i Gdańska: średnia (MUSAR) i ciężka (HUSAR). Ciężka grupa poszukiwawczo-ratownicza (GPR) Państwowej Straży Pożarnej otrzymała w 2009 r. certyfikat ONZ. Obecnie na świe-cie 22 grupy mają taki certyfikat, w momenświe-cie uzyskania go przez polski zespół było ich tylko 11. Polscy ratownicy działający w ramach unijnych modułów cieszą się doskonałą opinią na świecie i niejednokrotnie udo-wodnili swój profesjonalizm w działaniach międzynarodowych (m.in. w Indonezji i na Haiti). Polska zgłosiła również moduły pomp wysokiej wy-dajności, które przeznaczone są m.in. do działań na terenach dotkniętych
Polska w europejskim wymiarze ochrony ludności 187 powodzią112. Wszystko wskazuje na to, że podejście modułowe w UE bę-dzie dalej rozwijanie, ze szczególnym uwzględnieniem interoperacyjności modułów. Dlatego też ważne jest, aby zaangażowanie Polski w ten sposób organizowania pomocy było kontynuowane. Dyskusje o formach współ-pracy na gruncie Unii Europejskiej w obszarze ochrony ludności Europy oraz nad kształtem ochrony ludności w UE są ciągle utrzymywane i toczą się w różnych gremiach. Dzięki licznym kontaktom roboczym eksperci poznają różnorodne rozwiązania instytucjonalne stosowane w poszcze-gólnych państwach UE. Na przykład:
– Grupa robocza Rady Unii Europejskiej ds. Ochrony Ludności (the Wor-king Party on Civil Protection – E.21 PROCIV), w skład której wchodzą eksperci z zakresu ochrony ludności ze wszystkich państw członkowskich UE, których współpraca polega na wymianie doświadczeń zdobytych w sytuacjach nadzwyczajnych oraz wniosków z prowadzonych ćwiczeń. Grupa wypracowuje propozycje konkretnych rozwiązań w postaci aktów prawnych, konkluzji czy też wytycznych zmierzających do usprawnienia współpracy w obszarze ochrony ludności. Priorytety prac grupy roboczej PROCIV są określane przez państwo sprawujące aktualnie przewodnictwo w Radzie UE. W spotkaniach grupy udział biorą przedstawiciele KG PSP. – Komitet Ochrony Ludności (the Civil Protection Committe – CPC), który
funkcjonuje od 2007 r. Do jego zadań należy analiza i opiniowanie dla Ko-misji Europejskiej dokumentów programowych i finansowych związanych z ochroną ludności w UE. Na początku każdego roku CPC rekomenduje Komisji plan działań na dany rok.
– Grupa ekspercka ds. modułów ochrony ludności w ramach Komitetu ds. Mechanizmu Wspólnotowego, która funkcjonuje od września 2005 r., po-wołana w ramach Komitetu ds. Mechanizmu Wspólnotowego. Do jej za-dań należy wypracowanie procedur w zakresie modułów ochrony ludności możliwych do wykorzystania podczas międzynarodowych akcji ratowni-czych113 oraz wymiana doświadczeń dotyczących funkcjonowania dotych-czasowych instrumentów i przygotowanie rozwiązań na przyszłość. W celu wymiany doświadczeń, opinii oraz konsultacji proponowa-nych przez Komisję Europejską rozwiązań dotyczących ochrony ludności
112 Źródło: Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej.
113 Poprzez grupę ekspercką ds. modułów Komisja zainicjowała tworzenie wytycznych opisujących za-dania państwa przyjmującego pomoc (tzw. wsparcie kraju gospodarza).
organizowane są spotkania wszystkich zainteresowanych (tzw. stakeholders
meeting). Uczestniczą w nich przedstawiciele państw członkowskich,
organi-zacji pozarządowych oraz instytucji naukowych.
W podsumowaniu można zauważyć, że ochrona ludności jest obszarem łączącym wysiłki różnorodnych podmiotów i instytucji w celu uzyskania efektu synergii i integracji zasobów, tak aby w jak najefektywniejszy sposób reagować na zagrożenia i minimalizować skutki ich wystąpienia. Po ponad dziesięciu latach funkcjonowania Wspólnotowego Mechanizmu Ochrony Ludności zbliża się czas jego dopasowania do nowych wymogów formal-nych stworzoformal-nych przez traktat z Lizbony, powołujący do życia nowe insty-tucje (np. Europejską Służbę Działań Zewnętrznych – ESDZ), których zada-nia powinny być skorelowane z funkcjonującym obecnie systemem ochrony ludności. Celem takiego dopasowania powinno być precyzyjne określenie roli wszystkich aktorów europejskiego systemu bezpieczeństwa wewnętrz-nego oraz określenie zasad ich współdziałania. Należy również określić miejsce i rolę europejskiej ochrony ludności w praktycznej realizacji klau-zuli solidarności.
Zgodnie z art. 222 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) czynnikami warunkującymi solidarne działania Wspólnoty jest wystąpienie zdarzenia terrorystycznego lub zagrożeń naturalnych bądź wywołanych przez człowieka. W każdym przypadku reakcja musi być błyskawiczna. Właściwe za-rządzanie w sytuacji klęski żywiołowej pozwala ratować życie, a skuteczność re-akcji zależy przede wszystkim od sprawnej koordynacji działań poszczególnych służb. Wcześniej zwrócono uwagę, że Wspólnotowy Mechanizm Ochrony Lud-ności został ustanowiony, by wspierać szybką i skuteczną współpracę operacyj-ną krajowych służb ochrony ludności. Istotoperacyj-ną rolę w poprawie koordynacji ich działań odgrywa Komisja Europejska, która znacznie usprawniła koordynację działań podjętych w przypadku trzech niedawnych katastrof o zasięgu między-narodowym, jakimi były: powódź w Bośni i Hercegowinie (2014), wybuch epi-demii gorączki krwotocznej Ebola w Afryce Zachodniej (lata 2014–2016) oraz trzęsienie ziemi w Nepalu (2015). Ogólne informacje na temat tych trzech kata-strof, które zostały poddane analizie, przedstawiono w tabeli na kolejnych stro-nach. W sprawozdaniu przedstawiającym powyższe dane sformułowano licz-ne zalecenia mające przyczynić się do lepszego funkcjonowania Mechanizmu ochrony ludności w trakcie reagowania na katastrofy. Podkreślono jednocześ-nie, że od początku 2014 r. Komisja zasadniczo w skuteczny sposób wywiązy-wała się ze swej roli koordynatora.
Polska w europejskim wymiarze ochrony ludności 189
Tab. Ogólne dane dotyczące analizowanych katastrof
Epidemia eboli
w Afryce Zachodniej Trzęsienie ziemi w Nepalu Powodzie w Bośnii Hercegowinie Początek katastrofy marzec 2014 r. 25 kwietnia 2015 r. 13–15 maja 2014 r.
Czas trwania
wspar-cia w terenie 22 miesiące ok. 3 tygodni ok. 2,5 tygodnia Populacja dotknięta
katastrofą
• ponad 28 tys. przypad-ków zachorowań • ponad 11 200 ofiar śmiertelnych • 800 tys. osób • 8 700 ofiar śmiertelnych • 2 200 rannych • 3 mln osób • 76 ofiar śmiertelnych Skutki kryzysu Katastrofalne skutki z punktu widzenia bezpie-czeństwa, zdrowia i gospo-darki całego regionu
• zniszczonych kilka wsi • zniszczonych 510 tys. domów • uszkodzonych ponad 286 767 domów
Setki tysięcy osób straciły cały dobytek, ucierpiała kluczowa infrastruktura
Podmiot, który wy-stąpił o uruchomie-nie UCPM
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) za po-średnictwem Biura ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej
władze nepalskie Ministerstwo Bez-pieczeństwa Bośni i Hercegowiny
Data uruchomienia
mechanizmu UCPM 14 sierpnia 2014 r. 26 kwietnia 2015 r. 17 maja 2014 r. Liczba państw uczestniczących w UCPM zaangażo-wanych w działania 14 17 19 Rola ONZ Struktury Działaniami pomocowymi kierowała WHO, wspiera-na przez UNMEER, UE, USA, Wielką Brytanię i Francję. Obecny był ze-spół UNDAC
Obecny był zespół UNDAC, aktywowano system klastrów ONZ
Brak zespołu UNDAC. System klastrów nie został oficjalnie aktywowany, lecz funkcjonowały podobne struktury
Główne podmioty międzynarodowe
WHO, UNMEER, unijna grupa zadaniowa ds. eboli (z udziałem DG ECHO, DG DEVCO, DG SAN-CO, DG MOVE, ECDC, ESDZ), USA, Wielka Bry-tania, Francja, Lekarze bez Granic, inne organizacje pozarządowe i darczyńcy dwustronni
ONZ (OCHA, UN-DAC, UNICEF, WFP), Relief International, darczyńcy dwu-stronni, organizacje pozarządowe
ONZ, Bank Światowy, darczyńcy dwustron-ni, Międzynarodowy Czerwony Krzyż, EUFOR, organizacje pozarządowe
Epidemia eboli
w Afryce Zachodniej Trzęsienie ziemi w Nepalu Powodzie w Bośnii Hercegowinie
Oddelegowany zespół EUCP
• 4 unijnych ekspertów ds. ochrony ludności (odde-legowani jako członkowie zespołu UNDAC) • 1 regionalny koordynator ds. logistyki z DG ECHO • 3 urzędników łączni-kowych ERCC • 10 unijnych eks-pertów ds. ochrony ludności • 2 urzędników łącz-nikowych ERCC • 10 unijnych eks-pertów ds. ochrony ludności • asystent techniczny z DG ECHO Pomoc udzielona za pośrednictwem UCPM • pomoc żywnościowa, zestawy medyczne itp. • koce i chlor
• mobilne laboratoria, ośrodki leczenia • karetki i szpitale polowe • wsparcie logistyczne, transport powietrzny, okręty marynarki • ewakuacja medyczna • zespoły poszukiwaw-czo-ratownicze, bazy dla pracowników • moduły uzdatniania wody • zespoły medyczne • namioty, koce,
śpiwo-ry, schronienia • pompy jednostki uzdatniania wody • worki z piaskiem • pomoc żywnościowa • helikoptery, łodzie ratunkowe
• namioty, koce, urzą-dzenia grzewcze, ręczniki
Źródło: https://www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/SR16_33/SR_DISASTER_RESPON SE_PL.pdf (dostęp: 7.01.2018).
Biorąc pod uwagę pozytywną ocenę dziesięcioletniego funkcjonowania Mechanizmu wyrażaną zarówno przez instytucje unijne, jak i przede wszyst-kim przez państwa w nim uczestniczące, zasadne jest, aby w pracach doty-czących nowych rozwiązań z zakresu ochrony ludności kierować się zasadą pierwszeństwa odpowiedzialności państw za ochronę swoich obywateli.
Polska w europejskim wymiarze ochrony ludności 191
7.2. NATO-wskie zasady współpracy w ochronie
ludności cywilnej (OLC)
1147.2.1. Wprowadzenie
Sojusz NATO już od swojego powstania przykładał dużą wagę do problematy-ki ochrony ludności cywilnej. Świadczą o tym chociażby idee kolejnych kon-cepcji jego działania, jak również podejmowane przez Sojusz przedsięwzięcia. Należy zauważyć, że to właśnie NATO i jego kraje partnerskie w ostatnich la-tach podejmowały zobowiązania do ochrony ludności cywilnej przy planowa-niu oraz prowadzeplanowa-niu działań operacyjnych i podejmowaplanowa-niu misji zbrojnych. Znalazło to odbicie w opracowaniu różnych przepisów natury politycznej i przewodników, takich jak Dzieci a konflikt zbrojny, Pokój i bezpieczeństwo
kobiet, Konflikty jako źródło przemocy seksualnej i przemocy wynikającej z róż-nic płci. Co więcej, NATO i jego operacyjni partnerzy zdobyli bardzo duże
doświadczenie w tym względzie dzięki staraniom mającym na celu łagodze-nie szkód wśród ludności cywilnej podczas operacji Międzynarodowych Sił Wsparcia Bezpieczeństwa (ISAF – od ang. International Security Assistance Force). Dotychczasowe doświadczenia ujęto w ramy nadrzędnej politycznej całości, która w bardziej koherentny sposób ujmuje kwestię ochrony ludności cywilnej w omawianych operacjach, misjach i działaniach NATO. Na szczycie w Warszawie przyjęło to formę dokumentu dotyczącego NATO-wskiej poli-tyki ochrony ludności cywilnej (OLC – odpowiednik ang. PoC – od Protec-tion of Civilians). W takim ujęciu OLC w sposób istotny wiąże się ze wszyst-kimi głównymi zadaniami NATO określonymi w koncepcji strategicznej, a tym samym staje się przekrojową ideą w sytuacjach, gdy Sojusz broni swych granic, gdy wzmacnia bezpieczeństwo, rozbudowując potencjał i stosunki partnerskie czy też angażuje się w rozwiązanie kryzysu przez operacje, mi-sje bądź inny rodzaj działalności podjętej z upoważnienia Rady Północno-atlantyckiej. Zauważalne zatem rosnące znaczenie strategiczne i operacyjne skutecznego wdrażania środków OLC podczas operacji i misji pokazuje, że rozsądne podejście NATO do OLC jest istotne dla utrzymania wiarygodności
114 Opracowane na podstawie polityki NATO ochrony ludności cywilnej, przyjętej przez NATO na spotkaniu 8–9 lipca 2016 r. w Warszawie, https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_133945. htm?selectedlocale=en (dostęp: 8.08. 2018).
i prawomocności działań organizacji. Wypracowane zatem poglądy NATO w kwestii ochrony ludności cywilnej opierają się na nakazach natury prawnej, moralnej i politycznej:
– Stosunek NATO do OLC jest zgodny z mającym zastosowanie systemem prawnym. Wszystkie NATO-wskie i dowodzone przez NATO operacje, misje i inne działania podejmowane z upoważnienia Rady Północnoatlan-tyckiej prowadzone są w zgodzie ze stosowanym prawem międzynarodo-wym, w czym zawierają się prawa człowieka i obowiązujące międzynaro-dowe prawo humanitarne.
– Wywiązywanie się z obowiązków wynikających z tej polityki uzależnio-ne jest od podstaw prawnych umożliwiających konkretuzależnio-ne operacje, misje bądź też działania NATO i od konkretnych uprawnień zatwierdzonych przez Radę Północnoatlantycką.
– Dla uniknięcia, pomniejszenia i złagodzenia szkód wśród ludności cywil-nej winny być użyte wszystkie dostępne środki, a planując i wdrażając takie zasady, należy zwrócić uwagę na lokalne grupy ludności najbardziej nara-żone na przemoc – dzieci i kobiety.
Celem nadrzędnym polityki ochrony ludności cywilnej jest wdrożenie wewnętrznie spójnych, konsekwentnych i dobrze scalonych rozwiązań od-noszących się do OLC w NATO-wskich i dowodzonych przez NATO ope-racjach, misjach i innych działaniach podejmowanych z upoważnienia Rady Północnoatlantyckiej. Obejmuje to planowanie i prowadzenie operacji, misji, ćwiczeń, edukacji i zajęć szkoleniowych, wyciągania wniosków oraz działań podejmowanych na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i związanych z rozbu-dową potencjału obronnego. NATO-wska polityka ochrony ludności cywilnej w czasie operacji, misji i innych działań podejmowanych z upoważnienia Rady Północnoatlantyckiej (dalej: polityka OLC) łączy w sobie kilka zakresów pra-cy. Ochrona ludności cywilnej (osób, obiektów i instytucji) obejmuje wszel-kie starania podjęte w celu uniknięcia, pomniejszenia i złagodzenia skutków NATO-wskich i dowodzonych przez NATO operacji, które mogą negatywnie oddziaływać na ludność cywilną i – kiedy zachodzi potrzeba – zapewnienie ludności cywilnej ochrony przed związaną z konfliktem przemocą fizyczną. Doświadczenie wskazuje, że wspieranie pokoju, bezpieczeństwa i stabilności przynosi najlepsze wyniki we współpracy z lokalnymi władzami, miejscową ludnością i społeczeństwem obywatelskim, a unikanie, pomniejszenie i łago-dzenie szkód wyrządzanych ludności cywilnej jest nieodłącznym elementem tego podejścia.
Polska w europejskim wymiarze ochrony ludności 193 Zatem ochrona ludności cywilnej obejmuje liczne działania, włącznie