Odrębności postępowania wyjaśniającego

Prowadzone na podstawie art. 48 ust. 1 uokik postępowanie wyjaśniające cechuje się wieloma odrębnościami, które odróżniają ten tryb procedowania przed Prezesem UOKiK

503 A. Jurkowska-Gomułka [w:] T. Skoczny (red.), Ustawa…, s. 909.

504 M. Sieradzka, Charakter prawny…, s. 12.

505 R. Janusz, M. Sachajko, T. Skoczny, Nowa ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów, Kw. Pr. Publ. 2001, Nr 3, s. 269.

506 Tak: A. Jurkowska-Gomułka [w:] T. Skoczny (red.), Ustawa…, s.1198.

507 Takie podejście prezentowane jest m.in. przez M. Modzelewską-Wąchal (por. M. Modzelewska-Wąchal, Ustawa…, s. 217.

od postępowania właściwego oraz ogólnego postępowania administracyjnego uregulowanego w kpa. Różnice, jakie występują w odniesieniu do postępowania wyjaśniającego są tak daleko idące, że być może uzasadnione będzie stwierdzenie, że postępowanie to nie jest postępowaniem administracyjnym, lecz stanowi specyficzną, quasi-administracyjną formę podejmowania działań przez organ ochrony konkurencji i konsumentów.

W pierwszej kolejności należy wskazać na istotną różnicę w znaczeniu postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez Prezesa UOKiK a postępowania wyjaśniającego funkcjonującego w ramach ogólnej procedury administracyjnej. Postępowanie wyjaśniające, o którym mowa w art. 48 ust. 1 uokik definiowane jest w doktrynie jako postępowanie zmierzające do potwierdzenia posiadanych lub uzyskanych przez Prezesa UOKiK informacji o naruszeniach przepisów ustawy⁵⁰⁸. Dodatkowo charakter tego postępowania potwierdza, że jest ono odrębnym od postępowania właściwego instrumentem posiadanym przez Prezesa UOKiK służącym do sprawowania publicznoprawnej ochrony konkurencji i konsumentów, niejako niezależnym od innych działań tego organu⁵⁰⁹.

Tymczasem, funkcjonujące w ramach ogólnego postępowania administracyjnego postępowanie wyjaśniające, rozumiane jest w literaturze jako postępowanie obejmujące przede wszystkim ustalenie stanu faktycznego sprawy⁵¹⁰, którego głównym celem jest stwierdzenie przez organ prawdy materialnej⁵¹¹. Ustawodawca posługuje się tym sformułowaniem m.in. w przepisie regulującym termin załatwienia sprawy, który zróżnicowany został w zależności od tego, czy w danej sprawie konieczne jest przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego.

W piśmiennictwie wskazuje się, że termin „postępowanie wyjaśniające” może być traktowany zamiennie ze sformułowaniem „postępowanie dowodowe”⁵¹². W ramach takiego postępowania organ zobowiązany jest podjąć wszelkie niezbędne kroki dążące do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego⁵¹³, a działania te powinny być prowadzone w sposób budzący zaufanie obywateli do władz publicznych⁵¹⁴.

508 M. Sieradzka, Postępowanie przed Prezesem UOKiK według regulacji nowej ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, MoP 2007, Nr 24, s. 1352.

509 W doktrynie wskazuje się co prawda, że postępowanie wyjaśniające pełni subsydiarną rolę wobec innych postępowania przewidzianych w ustawie antymonopolowej (tak A. Jurkowska-Gomułka [w:] T. Skoczny (red.), Ustawa…, s. 476), to jednak dobrowolność, jaką dysponuje Prezes UOKiK w zakresie wszczęcia bądź nie postępowania wyjaśniającego, przesądza o jego niezależności od innych działań (np. wystosowania wystąpienia w trybie art. 49a uokik, wszczęcia postępowania właściwego) podejmowanych przez ten organ.

510 W. Chróścielewski, J. P. Tarno, Postępowanie…, s. 125.

511 E. Iserzon, Komentarz…, Warszawa 1970, s. 163.

512 K. Chorąży, W. Taras, A. Wróbel, Postępowanie administracyjne, egzekucyjne i sądowoadministracyjne, Zakamycze 2005, s. 86.

513 P. Przybysz, Kodeks…, s. 306.

514 Wyrok NSA z dnia 7 października 1983 r., SA/Lu 240/83, CBOSA.

Wskazane powyżej okoliczności pozwalają na stwierdzenie, że postępowanie wyjaśniające na gruncie kpa oznacza wszelkie czynności dowodowe podejmowane przez organ administracji publicznej prowadzący postępowanie zmierzające do ustalenia stanu faktycznego danej sprawy.

Wydaje się zatem, że termin ten jest szerszy aniżeli postępowanie wyjaśniające, o którym mowa w art. 48 ust. 1 uokik. Co więcej, uzasadnione byłoby nawet stwierdzenie, że również w ramach prowadzonego na gruncie uokik postępowania wyjaśniającego, Prezes UOKiK zobowiązany jest przeprowadzić postępowanie dowodowe (wyjaśniające) w rozumieniu kpa.

Kolejną – zasadniczą – różnicą w odniesieniu do postępowania wyjaśniającego prowadzonego na podstawie art. 48 ust. 1 uokik jest okoliczność, że w postępowaniu tym nie występują strony w rozumieniu art. 28 § 1 kpa lub art. 101 uokik. W doktrynie wskazuje się, że okoliczność ta wynika pośrednio z przedmiotu tego postępowania, którym jest określone zjawisko wymagające zbadania⁵¹⁵. K. Róziewicz-Ładoń wskazuje dodatkowo, że w postępowaniu wyjaśniającym organ ochrony konkurencji i konsumentów koncentruje się na „przedmiocie”

sprawy, a nie na jej podmiocie⁵¹⁶. Oznacza to, że postępowanie wyjaśniające – w odróżnieniu od postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz innych postępowań administracyjnych – nie jest prowadzone w sprawie konkretnego podmiotu (w tym wypadku – przedsiębiorcy)⁵¹⁷. Wynika to w dużej mierze z faktu, że postępowanie wyjaśniające w żaden sposób nie kształtuje praw i obowiązków innych podmiotów (np. przedsiębiorców), stąd nie zachodzi konieczność uczestnictwa takiego podmiotu (strony) w tym postępowaniu⁵¹⁸.

Zastanowić się w tym miejscu należy nad statusem przedsiębiorcy w postępowaniu wyjaśniającym. W pierwszej kolejności rozważenia wymaga, czy rzeczywiście brak jest prawnej możliwości przypisania przedsiębiorcy charakteru strony postępowania wyjaśniającego. Kwestia ta była już przedmiotem rozważań SN, który w jednej ze swoich uchwał stwierdził, że wstępne ustalenia postępowania wyjaśniającego mają charakter wewnątrzadministracyjny; nie ma w nim w szczególności podmiotów uczestniczących w postępowaniu według statusu przewidzianego w ogólnym postępowaniu administracyjnym dla stron⁵¹⁹. Odnosząc się jednak do regulujących tę kwestię przepisów uokik, stwierdzić należy, że akt ten nie zawiera regulacji, umożliwiających

515 E. Modzelewska-Wąchal, Ustawa…, s. 213.

516 K. Różiewicz-Ładoń, Postępowanie…, s. 518.

517 Tak m.in.: M. Sieradzka, Charakter prawny…, s. 12, Z. Kmieciak, Postępowanie…, s. 35.

518 E. Modzelewska-Wąchal, Ustawa…, s. 217-218.

519 Por. uchwała SN z dnia 8 kwietnia 2010 r., III SZP 1/10 – treść uchwały dostępna jest na stronie www.sn.pl (dostęp na dzień 5 lipca 2018 r.).

określenie statusu przedsiębiorcy w postępowaniu wyjaśniającym⁵²⁰. Zatem, zgodnie z art. 83 uokik, zastosowanie w tym zakresie powinny znaleźć przepisy kpa, w szczególności obowiązujące na gruncie ogólnego postępowania administracyjnego rozwiązania dotyczące statusu strony w postępowaniu. Niemniej jednak, z uwagi na okoliczność, że postępowanie wyjaśniające prowadzone jest w celu zbadania określonego zjawiska występującego na rynku, które może co prawda przybierać formę określonego zachowania – działania lub zaniechania – przedsiębiorcy, to jednak nieuzasadnione wydaje się stosowanie na gruncie postępowania wyjaśniającego przepisów dotyczących strony postępowania administracyjnego.

Przedsiębiorcy, którego pośrednio lub bezpośrednio dotyczy postępowanie wyjaśniające prowadzone przez Prezesa UOKiK, nie można przypisać również statusu uczestnika na prawach strony. W piśmiennictwie wskazuje się, że warunkiem uczestnictwa takiego podmiotu w postępowaniu administracyjnym jest ochrona jego interesu prawnego oraz nieuczestniczenie na prawach strony postępowania ze względu na interes innych stron lub interes społeczny⁵²¹. Dodatkowo rola uczestnika na prawach strony przyjmuje charakter wyłącznie procesowy i przejawia się pewnymi – przyznanymi na gruncie kpa – uprawnieniami w toku postępowania administracyjnego⁵²². Zaznaczyć jednocześnie należy, że kpa jako uczestników na prawach strony wskazuje m.in. organizację społeczną, prokuratora, RPO. Nie wydaje się uzasadnione przyznanie przedsiębiorcy zainteresowanego przebiegiem i rozstrzygnięciem postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez Prezesa UOKiK statusu uczestnika na prawach strony. Pamiętać bowiem należy, że przedsiębiorca taki dysponuje bardzo ograniczonym katalogiem uprawnień procesowych, które w praktyce sprowadzić można zasadniczo do udzielania Prezesowi UOKiK wyjaśnień żądanych na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy. Jakkolwiek poprzez tego rodzaju czynność procesową przedsiębiorca niewątpliwie wywiera wpływ na przebieg i rezultat postępowania wyjaśniającego, to jednak – uwzględniając charakter postępowania wyjaśniającego – nie jest uzasadnione przyznawanie takiemu podmiotowi ani charakteru strony postępowania, ani też uczestnika na prawach strony w takim postępowaniu.

Kwestią nadal otwartą pozostaje możliwość przyznania przedsiębiorcy, w stosunku do którego Prezes UOKiK wystosował w toku postępowania wyjaśniającego wezwanie

520 Zaznaczyć jednak należy, że autonomiczna definicja strony zastrzeżona została dla postępowań właściwych (tj. postępowania antymonopolowego, postępowania w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów), por. art. 88, art. 99b, art. 101 uokik.

521 K. Chorąży, W. Taras, A. Wróbel, Postępowanie…, s. 58.

522 J. Jędrośka, Uczestnicy na prawach strony w ogólnym postępowaniu administracyjnym, AUW Nr 857, Prawo CXLIII, Wrocław 1985, s. 107.

z żądaniem przekazania wszelkich koniecznych informacji i dokumentów, statusu „podmiotu zainteresowanego”. Co prawda, określenie pozycji przedsiębiorcy w postępowaniu wyjaśniającym mogłoby kolidować z „podmiotem zainteresowanym” funkcjonującym na gruncie postępowania w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone⁵²³, to jednak zaznaczyć należy, że w momencie wszczęcia postępowania właściwego dotychczasowy podmiot zainteresowany staje się, zgodnie z art. 99b uokik, stroną takiego postępowania⁵²⁴, a zatem ewentualna kolizja tych pojęć jest bardzo mało prawdopodobna. Niewątpliwie taki przedsiębiorca jest zainteresowany przebiegiem postępowania wyjaśniającego, którego skutkiem może być wszczęcie postępowania właściwego, w tym postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, na skutek którego na takiego przedsiębiorcę może zostać nałożona administracyjna kara pieniężna w wysokości do 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary.

Kolejną cechą postępowania wyjaśniającego, która odróżnia ten tryb procedowania od innych postępowań administracyjnych, w tym także tych prowadzonych przed Prezesem UOKiK, jest forma jego zakończenia. Zgodnie z art. 48 ust. 3 uokik, zakończenie postępowania wyjaśniającego następuje w formie postanowienia. Postanowienie w literaturze przedmiotu rozumiane jest jako procesowe oznaczenie pewnego rodzaju aktów administracyjnych, które wydawane są wówczas, gdzie zajdzie potrzeba orzeczenia o kwestii, która wyniknie w toku postępowania, a jest to niezbędne do właściwego jego przeprowadzenia⁵²⁵. Inni autorzy wskazują, że postanowienie jest „czynnością prawną orzeczniczą organu administrującego, podejmowaną w związku z zagadnieniami prawnymi i faktycznymi wyłaniającymi się w toku sprawy, mającą charakter władczy i jednostronny”⁵²⁶. Oznacza to, że co do zasady postanowienie rozumiane jest w doktrynie jako władcza czynność organu prowadzącego sprawę, zmierzająca do uregulowania kwestii związanej z przebiegiem postępowania i nieposiadająca waloru rozstrzygnięcia merytorycznego⁵²⁷. Wydaje się zatem, że przyjęte przez ustawodawcę rozwiązanie, zgodnie z którym „wewnątrzadministracyjne” postępowanie wyjaśniające kończy się wydaniem postanowienia, może stać w sprzeczności z ogólnie

523 Zgodnie z art. 99c uokik, Prezes UOKiK może dopuścić do udziału w postępowaniu w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone w charakterze podmiotu zainteresowanego podmiot uprawniony do złożenia zawiadomienia, jeżeli uzna, że udział takiego podmiotu w postępowaniu może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy.

524 Por. M. Sieradzka, Charakter prawny…, s. 24 i n.

525 W. Chróścielewski, J. P. Tarno, Postępowanie…, s. 164,

526 R. Hauser, W. Piątek, A. Skoczylas [w:] R. Hauser, A. Skoczylas (red.), Postępowanie…, s. 132.

527 Szerzej w zakresie niemerytorycznego charakteru postanowienia w postępowaniu administracyjnym por. G. Łaszczyca, Postanowienie administracyjne w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2011, s. 31-35.

przyjmowaną definicją postanowienia administracyjnego. Wskazać w tym miejscu należy, że głównym celem postępowania wyjaśniającego jest zbadanie lub ustalenie danego zjawiska na rynku lub zachowania danego przedsiębiorcy. Nie sposób zatem stwierdzić, że zakończenie postępowania wyjaśniającego jest jednoznaczne z rozstrzygnięciem co do merytorycznej istoty danej sprawy, czyli danego zjawiska lub zachowania. Prezes UOKiK w postępowaniu wyjaśniającym jedynie wstępnie ustala, czy doszło do takiego naruszenia przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, które uzasadniałoby podjęcie wskazanych w uokik działań, w szczególności w zakresie wszczęcia postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Stwierdzić zatem można, że zakończenie postępowania wyjaśniającego w formie postanowienia jest co do zasady zgodne z charakterem tego postępowania. Postanowienie to służyć ma bowiem jedynie formalnemu zakończeniu postępowania wyjaśniającego, stąd też uznać należy, że forma postanowienia w tym przypadku jest celowa i uzasadniona. Pogląd ten zdaje się potwierdzać również prezentowane w doktrynie stanowisko, zgodnie z którym celem postanowienia administracyjnego jest przede wszystkim wskazanie stanowczego i wiążącego stanowiska organu prowadzącego postępowanie w zakresie uporządkowania biegu postępowania, czy też przygotowania merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie (które jednak w postępowaniu wyjaśniającym prowadzonym przed Prezesem UOKiK nie występuje)⁵²⁸.

W piśmiennictwie także wskazuje się, że okoliczność zakańczania postępowania wyjaśniającego w formie postanowienia determinuje konieczność uznania postępowania wyjaśniającego prowadzonego na podstawie ustawy za postępowanie niejurysdykcyjne, w wyniku którego organ je prowadzący nie podejmuje żadnych decyzji administracyjnych⁵²⁹. Zgodzić należy się także z poglądem, zgodnie z którym wydanie w przypadku postępowania wyjaśniającego postanowienia o jego zakończeniu – nie zaś merytorycznego rozstrzygnięcia w formie decyzji administracyjnej wynika z okoliczności braku strony w tym postępowaniu⁵³⁰. Co istotne, przedmiotowe postanowienie nie podlega zaskarżeniu do SOKiK, w przeciwieństwie do decyzji administracyjnej kończącej postępowanie w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

528 Tak m.in.: M. Romańska [w:] H. Knysiak-Molczyk (red.), Kodeks…, s. 825; A. Wróbel [w:] A. Wróbel, M. Jaśkowska, Kodeks…, s. 722.

529 G. Łaszczyca, Cz. Martysz, A. Matan, Środki dowodowe w postępowaniu administracyjnym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów [w:] J. Niczyporuk (red.), Kodyfikacja postępowania administracyjnego na 50-lecei k.p.a., Lublin 2010, s. 497; podobnie: M. Błachucki, System…, s. 199.

530 K. Kohutek [w:] K. Kohutek, M. Sieradzka, Ustawa…, s. 769.

W dalszej kolejności poddać analizie należy zagadnienie związane z terminami prowadzenia postępowania wyjaśniającego. Kwestia ta uregulowana została w art. 48 ust. 4 uokik, zgodnie z którym postępowanie wyjaśniające nie powinno trwać dłużej niż 4 miesiące, a w sprawach szczególnie skomplikowanych – nie dłużej niż 5 miesięcy od dnia jego wszczęcia⁵³¹. Co istotne, ustawodawca w żaden sposób nie definiuje „spraw szczególnie skomplikowanych”, przyznając Prezesowi UOKiK prawo do nadawania takiego statusu poszczególnym sprawom. Warto jednak w tym miejscu wskazać, za A. Jurkowską-Gomułką, że sprawy szczególnie skomplikowane mogą wystąpić wówczas, gdy: (i) dotyczą one znacznej liczby przedsiębiorców; (ii) wymagają zasięgnięcia specjalistycznej wiedzy; (iii) w toku ich załatwiania przedsiębiorcy zwlekają z udzielaniem informacji żądanych na podstawie art. 50 ust. 1 uokik⁵³². Zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie wskazuje się, że wskazane w tym przepisie terminy mają wyłącznie charakter instrukcyjny, zaś organ ochrony konkurencji i konsumentów dysponuje całkowitą uznaniowością w zakresie ich przedłużania⁵³³. Oznacza to, że w praktyce upływ tych terminów nie odbiera organowi ochrony konkurencji i konsumentów możliwości rozpoznania sprawy i wydania w tym przedmiocie rozstrzygnięcia (postanowienia o zamknięciu postępowania wyjaśniającego)⁵³⁴. Przedłużenie czasu trwania postępowania wyjaśniającego w praktyce przybiera charakter czynności technicznej, przejawiającej się sporządzeniem przez pracownika prowadzącego dane postępowanie wyjaśniające notatki służbowej wskazującej ogólną przyczynę niezakończenia postępowania w terminie i wyznaczającej nowy termin zakończenia postępowania. Notatka służbowa stanowi część akt postępowania administracyjnego, z tym zastrzeżeniem, że nie podlega ona ewentualnemu włączeniu do akt postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów wszczętego na podstawie ustaleń poczynionych w postępowaniu wyjaśniającym. Zaznaczenia w tym miejscu wymaga, że zarówno autonomiczna regulacja uokik określająca terminy prowadzenia postępowania wyjaśniającego, jak i ogólne przepisy kpa dotyczące terminów załatwienia sprawy nie znajdują zastosowania w przypadku postępowania wyjaśniającego – badania rynku (por.

art. 48 ust. 5 uokik). Niemniej jednak, jak słusznie podnosi się w doktrynie⁵³⁵, prowadząc postępowanie wyjaśniające, w tym także badanie rynku, i dysponując uprawnieniem do przedłużania terminów zakończenia takiego postępowania, Prezes UOKiK powinien

531 Wskazać w tym miejscu należy, że ww. terminy wprowadzone zostały do ustawą jej nowelizacją z 2014 r., która weszła w życie z dniem 18 stycznia 2015 r.

532 A. Jurkowska-Gomułka [w:] T. Skoczny (red.), Ustawa…, s. 919.

533 por. M. Modzelewska-Wąchal, Ustawa…, s. 218; A. Jurkowska-Gomułka, Ustawa…, s. 919, wyrok SA w Warszawie z dnia 5 października 2010 r., VI Aca 1146/04.

534 K. Róziewicz-Ładoń, Postępowanie…, s. 524.

535 Tak m.in. E. Modzelewska-Wąchal, Ustawa…, s. 218; C. Banasiński, E. Piontek, Ustawa…, s. 618;

A. Jurkowska-Gomułka [w:] T. Skoczny (red.), Ustawa…, s. 919.

kierować się generalną zasadą szybkości postępowania administracyjnego, określoną w art. 12 § 1 i 2 kpa.

Na marginesie podnieść w tym miejscu można, że sformułowane przez ustawodawcę terminy zakończenia postępowania wyjaśniającego w żaden sposób nie odpowiadają realiom prowadzenia tego typu spraw. Co istotne bowiem, do biegu maksymalnie 5-miesięcznego terminu postępowania wyjaśniającego zaliczają się również okresy oczekiwania na przekazanie przez przedsiębiorców informacji żądanych na podstawie art. 50 ust. 1 uokik. Zarówno charakter żądanych przez organ ochrony konkurencji i konsumentów informacji, jak i ich ilość prowadzi do sytuacji, w której przedsiębiorcy – niekiedy nagminnie – występują do Prezesa UOKiK z prośbami o przedłużenie terminu na udzielenie wyjaśnień. Takie działanie, jakkolwiek przychylne dla przedsiębiorcy i umożliwiające mu zebranie niezbędnych do wypełnienia żądania informacji, prowadzi jednak do przedłużenia – i tak trwających zbyt długo – postępowań i do konieczności podejmowania wielu czynności o charakterze technicznym przez pracowników prowadzących daną sprawę (np. konieczność wystąpienia o zgodę na przedłużenie terminu zakończenia postępowania w ramach Komitetu Ewaluacyjnego⁵³⁶, konieczność przygotowania notatki służbowej itd.). Uzasadnione zatem byłoby określenie takich terminów trwania postępowania wyjaśniającego, które z jednej strony realizowałyby ogólną regułę szybkości postępowania administracyjnego, z drugiej jednak strony uwzględniałyby charakter rozpoznawanych przez Prezesa UOKiK spraw, wymagających przecież specjalistycznej wiedzy i podejmowania wielu czasochłonnych czynności analitycznych, związanych chociażby z analizą różnego rodzaju dokumentów związanych z działalnością przedsiębiorcy.

Okolicznością, która również stanowi pewną swoistą cechę postępowania wyjaśniającego prowadzonego przed Prezesem UOKiK, jest brak terminu przedawnienia do wszczęcia takiego postępowania. W przeciwieństwie do innych postępowań prowadzonych przed organem ochrony konkurencji i konsumentów, w odniesieniu do postępowania wyjaśniającego, ustawodawca nie zdefiniował żadnego terminu, w którym możliwe byłoby wszczęcie takiego postępowania.

Niemniej jednak, dla skuteczności prowadzenia postępowania wyjaśniającego i ewentualnego zebrania materiału dowodowego wystarczającego do wszczęcia postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, zasadne byłoby przyjęcie, że termin wszczęcia postępowania wyjaśniającego w sprawach z zakresu ochrony zbiorowych interesów konsumentów powinien korespondować z terminem przedawnienia możliwości wszczęcia

536 Więcej na temat funkcjonowania Komitetu Ewaluacyjnego, por. Komunikat prasowy UOKiK z dnia 3 sierpnia 2015 r., Uzasadnienie zarzutów i komitet ewaluacyjny – nowe procedury UOKiK, dostępny pod adresem: https://www.uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=11816&news_page=48 (dostęp na dzień 12 sierpnia 2018 r.).

postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Termin ten określony został w art. 105 uokik, który stanowi, że nie wszczyna się postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, jeżeli od końca roku, w którym zaprzestano ich stosowania, upłynęły trzy lata. Nieuzasadnione byłoby zatem wszczęcie i prowadzenie postępowania wyjaśniającego po upływie ww. terminu, bowiem na podstawie ustaleń poczynionych w toku tego postępowania nie byłoby możliwe wszczęcie tzw. postępowania właściwego. Termin ten dotyczy wyłącznie możliwości wszczęcia danego postępowania, nie zaś możliwości orzekania w danej sprawie⁵³⁷. Wskazać również należy, że

„zbyt późne” podjęcie przez Prezesa UOKiK działań w danej sprawie, w tym także w formie wszczęcia postępowania wyjaśniającego, zmniejsza szanse skutecznego wyeliminowania danej praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów z rynku i usunięcia ewentualnych trwających skutków takiego naruszenia.

Prezes UOKiK, prowadząc postępowanie wyjaśniające, zasadniczo powinien się kierować tak zasadami ogólnymi postępowania administracyjnego, jak i zasadmi szczególnymi, które zaproponowane zostały we wcześniejszej części pracy⁵³⁸. Niemniej jednak, z uwagi na brak strony postępowania wyjaśniającego, część z tych zasad nie będzie mogła znaleźć zastosowania lub stosowana będzie w bardzo ograniczonym zakresie. I tak, zasadą, która w postępowaniu wyjaśniającym na pewno nie znajdzie zastosowania będzie zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść strony. Przedmiotem postępowania wyjaśniającego – jak zaznaczono już wcześniej – nie jest nałożenie na przedsiębiorcę określonego obowiązku lub ograniczenie albo odebranie przysługującego mu uprawnienia, lecz zbadanie np. określonego zjawiska na rynku.

Charakter postęowania wyjaśniającego determinuje brak możliwości zastosowania w postępowaniu wyjaśniającym zasad związanych z udziałem stron w postępowaniu,

Charakter postęowania wyjaśniającego determinuje brak możliwości zastosowania w postępowaniu wyjaśniającym zasad związanych z udziałem stron w postępowaniu,