Pozycja ustrojowa Prezesa UOKiK

Omawiając zagadnienie związane z uznaniem Prezesa UOKiK jako organu właściwego w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów, nie sposób nie odnieść się do pozycji ustrojowej tego podmiotu. Zgodnie z ustawą, Prezes UOKiK jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów, nad którym nadzór sprawuje Prezes Rady Ministrów. Powyższe oznacza, że ustawodawca uznał Prezesa UOKiK za organ administracji publicznej, do którego właściwości rzeczowej należy ochrona konkurencji i konsumentów. Jednocześnie wskazać należy, że jest to – na gruncie

70 Warto w tym miejscu również wskazać, że w dniu 11 kwietnia 2018 r. Komisja Europejska przedstawiła projekty dwóch aktów prawnych składających się na tzw. Nowy ład dla konsumentów (New Deal for Consumers), którego zasadniczym założeniem jest wzmocnienie praw przysługujących konsumentom, a także środków ich egzekwowania przez państwa członkowskie (por. Komunikat prasowy Komisji Europejskiej – Nowy ład dla konsumentów: Komisja wzmacnia unijne prawa konsumenckie i ich egzekwowanie, dostępny jest na stronie: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-18-3041_pl.htm (dostęp na dzień 25 lipca 2018 r.).

obowiązujących obecnie przepisów - podstawowy i wiodący⁷¹ organ administracji publicznej odpowiedzialny za realizowaną w interesie publicznym ochronę konkurencji i konsumentów⁷². Analizę pozycji ustrojowej Prezesa UOKiK rozpocząć należy od zdefiniowania pojęcia „organu administracji publicznej”. Wprawdzie na definicję legalną tego terminu wskazuje, w art. 5 § 2 pkt 3, Kodeks postępowania administracyjnego⁷³, to jednak ustawowe objaśnienie sprowadza się wyłącznie do wskazania podmiotów rozumianych – na gruncie kpa – jako organu administracji publicznej. Co więcej, znaczeniu tego pojęcia przypisać można jedynie charakter procesowy, nie zaś ustrojowy⁷⁴. Zatem nie sposób z tego przepisu wyprowadzić materialnoprawną definicję „organu administracji publicznej”.

Pomocne w tym zakresie okazać się może stanowisko doktryny. Warto w tym miejscu przytoczyć definicję tego pojęcia sformułowaną przez J. Zimmermanna. Zgodnie z poglądem tego przedstawiciela doktryny prawa administracyjnego „[p]ojęcie organu administracji publicznej jest zarezerwowane dla tych podmiotów, które działają za państwo bezpośrednio (organy administracji państwowej) lub za pośrednictwem samorządu (organy administracji samorządowej) i z tego tytułu mogą w określonym przez prawo zakresie korzystać z władztwa państwowego”⁷⁵. Z definicji tej wywieść można typowo „funkcjonalne”

znaczenie organów administracji publicznej – służą one wykonywaniu działalności państwa.

Zgodnie z innym znaczeniem tego pojęcia, organem administracji publicznej jest „wyodrębniona jednostka organizacyjna aparatu państwowego, pełniąca określone funkcje w dziedzinie życia społecznego”⁷⁶. To rozumienie definicji organu administracji publicznej podkreśla jego

„społeczną” rolę, która przejawiać ma się między innymi uprawnieniem organu do kształtowania życia społecznego obywateli. Wskazać w tym miejscu należy również na definicję organu administracji publicznej, która wprost wskazuje cechy, jakie taki podmiot powinien posiadać:

(i) wyodrębnienie organizacyjne wewnątrz aparatu państwowego; (ii) wykonywanie funkcji

71 K. Róziewicz-Ładoń, Postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawach praktyk ograniczających konkurencję, Warszawa 2011, s. 25.

72 Warto w tym miejscu wskazać, że funkcjonujący w Polsce system publicznoprawnej ochrony konkurencji i konsumentów realizowanej przez Prezesa UOKiK, jest swoistym rozwiązaniem w skali Europy. Przykładowo, w Niemczech to jedynie sądy uprawnione są do podejowania w interesie publicznym działań zmierzających do ochrony konkurencji i konsumentów.

73 Zgodnie z art. 5 § 2 pkt 3 kpa, przez organ administracji publicznej rozumie się ministrów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej (zespolonej i niezespolonej), organy jednostek samorządu terytorialnego oraz inne organy i podmioty powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania indywidualnych spraw administracyjnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych lub załatwianych milcząco.

74 P. Przybysz, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2017, s. 40.

75 J. Zimmermann, Prawo administracyjne, Kraków 2015, s. 140.

76 E. Radziszewski, Zadania i kompetencje organów administracji publicznej po reformie ustrojowej państwa, s. 19.

administracji; (iii) posiadanie własnych kompetencji⁷⁷. Z przywołanych wyżej definicji wyprowadzić można wniosek, że organem administracji publicznej jest jednostka organizacyjna aparatu państwowego, realizująca – w imieniu państwa – przewidziane prawem zadania⁷⁸. Niewątpliwie Prezesa UOKiK, będącego organem właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów, można zakwalifikować jako organ administracji publicznej.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zarówno Prezes UOKiK, jak i obsługujący ten organ - Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów stanowią wyodrębnioną jednostkę aparatu państwowego. Dalej, nie ulega wątpliwości, że Prezes Urzędu wykonuje zadania związane z działalnością państwa. Jak już wcześniej wskazano, obowiązek organów administracji publicznej do ochrony zarówno konkurencji, jak i konsumentów wskazany został w ustawie zasadniczej. Również wiążące Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowe nakazują organom państwowym dbać o prawidłowe funkcjonowanie rynku i ochronę słabszych jego uczestników (konsumentów). Powyższe rozważania potwierdzają tezę, że Prezes UOKiK jest organem administracji publicznej w rozumieniu tego pojęcia wypracowanego w doktrynie.

Funkcjonujące obecnie w Polsce organy administracji publicznej podzielić można na wiele kategorii. Niemniej jednak, w kontekście omówienia pozycji ustrojowej Prezesa UOKiK, szczególnie istotne wydają się następujące czynniki: (i) charakter zadań wykonywanych przez organy administracji; oraz (ii) terytorialny zasięg działania organów administracji.

Ze względu na charakter wykonywanych działań organy administracji publicznej podzielić można na: (i) organy administracji rządowej, rozumiane jako „organy (urzędy) oraz inne podmioty publiczne powoływane do wykonywania zadań z zakresu administracji, podległe – na mocy Konstytucji RP i ustaw – Radzie Ministrów, prezesowi Rady Ministrów i ministrom”⁷⁹; oraz (ii) organy administracji samorządowej, czyli organy administracji publicznej, których działalność odnosi się do samorządu terytorialnego i jest wykonywana przez ten samorząd⁸⁰. Samorząd rozumieć natomiast można jako „wykonywanie zadań publicznych w sposób zdecentralizowany, na własną odpowiedzialność, przez odrębne w stosunku do administracji rządowej podmioty, w tym przypadku przez jednostki samorządu terytorialnego⁸¹. Wedle tak przyjętego kryterium stwierdzić należy, że Prezes UOKiK jest organem administracji rządowej, podległym - zgodnie z art. 29 ust. 1 uokik - Prezesowi Rady Ministrów. Odnosząc się natomiast do przesłanki terytorialnego zasięgu działania organów

77 M. Wierzbowski (red.), Prawo administracyjne, Warsawa 2015, s. 101.

78 Szerzej: W. Chróścielewski, Organ administracji publicznej w postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2002, a także: K. Strzyczkowski, Prawo gospodarcze..., s. 128-131.

79 M. Chmaj (red.), Administracja rządowa w Polsce, Warszawa 2012, s. 13.

80 Tamże s. 14.

81 S. Fundowicz, Decentralizacja administracji publicznej w Polsce, Lublin 2005, s. 95.

administracji publicznej, wyróżnić można: (i) centralne organy administracji publicznej, obejmujące swym zasięgiem terytorium całego państwa⁸²; oraz (ii) organy terenowe, które działają na „określonym wycinku jego terytorium”⁸³. Powyższe oznacza, że Prezes UOKiK jako organ ochrony konkurencji i konsumentów obejmujący swoim zasięgiem terytorium całego kraju jest centralnym organem administracji publicznej.

Od centralnych organów administracji publicznej odróżnić należy organy naczelne. Zarówno definicja naczelnych organów administracji publicznej, jak i charakterystyka tego rodzaju podmiotów jest przedmiotem szerokiej dyskusji w doktrynie, to jednak warto w tym miejscu wskazać na kompromisowe wypracowanie trzech cech, które organy naczelne powinny posiadać: (i) sposób powoływania – bezpośrednio przez Prezydenta RP albo przez Prezydenta RP po uprzednim wyborze przez Sejm RP); (ii) zwierzchnia pozycja w strukturze administracji rządowej; (iii) właściwość miejscowa obejmująca terytorium całego kraju⁸⁴. Należy stwierdzić, że Prezes UOKiK – na gruncie obowiązującej ustawy – nie stanowi organu naczelnego, bowiem: po pierwsze – powoływany jest przez Prezesa Rady Ministrów, po drugie – działalność organu ochrony konkurencji i konsumentów podlega również nadzorowi Prezesa Rady Ministrów, co dyskwalifikuje przypisanie Prezesowi Urzędu zwierzchniej pozycji w strukturze administracji rządowej. Wskazać w tym miejscu warto, że organy centralne, które nie są jednocześnie organami naczelnymi, bywają w doktrynie nazywane nieco szerszym określeniem – „urzędów centralnych”⁸⁵.

Należy zatem stwierdzić, że Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji rządowej.

Okoliczność ta znajduje swoje potwierdzenie w treści art. 29 ust.1 uokik, który stanowi, że Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów.

Omawiając pozycję ustrojową Prezesa UOKiK nie sposób nie odnieść się również do jednoosobowego charakteru wykonywania przez niego powierzonych zadań. W ramach funkcjonujących obecnie organów administracji publicznej, uwzględniając kryterium składu tych podmiotów, wyróżnić można: (i) organy jednoosobowe (np. Prezes UKE); (ii) organy

82 R. Michalska-Badziak [w:] M. Stahl (Red.), Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2013, s. 272.

83 J. Zimmerman, Prawo administracyjne…, s. 147.

84 M. Stefaniuk, Pozycja ustrojowa centralnego organu administracji rządowej w Polsce (na przykładzie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów), St. Iur. Lubl. 2010, Nr 13, s. 61.

85 M. Wierzbowski, A. Wiktorowska [w:] M. Wierzbowski (red.), Prawo administracyjne, Warszawa 2015, s. 93.

kolegialne, w których dodatkowo wzmocniono pozycję ich przewodniczącemu (np. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji); (iii) organy bezosobowe (np. Urząd Patentowy RP)⁸⁶.

Prezes UOKiK bezsprzecznie jest organem monokratycznym. Wybranie przez ustawodawcę tej formy wykonywania funkcji organu ochrony konkurencji i konsumentów niesie ze sobą zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty. Bez wątpienia takie rozwiązanie wiąże się z jednoosobową odpowiedzialnością za prawidłowość podejmowanych przez ten organ decyzji, a także chrakteryzuje się dużą operatywnością takiego podmiotu⁸⁷. Niemniej jednak, uwzględniając szeroki zakres działania organu ochrony konkurencji i konsumentów jako wadę takiego rozwiązania wskazać można brak możliwości skupienia w jednym organie osób reprezentujących różne interesy i różny zakres wiedzy i doświadczenia⁸⁸. Dodatkowo, Prezes UOKiK, zgodnie z ustawą z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej⁸⁹, jest organem tej administracji nieobjętym zakresem działów administracji rządowej wskazanej w tej ustawie (podobnie jak np. Prezes GUS). Przyjęcie przez ustawodawcę tego rodzaju rozwiązania prowadzi do sytuacji, w której organ ochrony konkurencji i konsumentów jest organem pozaresortowym, czyli takim, którego zakres działania nie został objęty żadnym działem administracji rządowej⁹⁰.

Swoistą cechą Prezesa UOKiK jako organu administracji publicznej jest tryb powoływania osoby pełniącej tę funkcję. Materia ta uregulowana została, w szczególności, w art. 29 ust. 3 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, Prezes UOKiK powoływany jest przez Prezesa Rady Ministrów spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru.

Szczegółowe zasady tej procedury określone zostały w kolejnych ustępach tego przepisu.

W pierwszej kolejności wskazać należy na wyjątkowość przytoczonych powyżej regulacji.

Z jednej strony Prezes Rady Ministrów dysponuje szeroką uznaniowością w zakresie wyboru osoby, która pełnić będzie funkcję Prezesa UOKiK. Z drugiej jednak strony ustawodawca wprowadził wymóg przeprowadzenia, w trybie określonym przepisami prawa, otwartego i konkurencyjnego naboru. Dodatkowo, ustawa wprost wskazuje wymogi, jakie spełniać musi kandydat na Prezesa UOKiK, w tym m.in. posiadanie tytułu zawodowego magistra lub równorzędnego; posiadanie kompetencji kierowniczych; nieskazanie prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe; posiadanie wykształcenia

86 M. Cherka, M. Wierzbowski [w:] R. Hauser (red.), Z. Niewiadomski, (red.) A. Wróbel (red.), Podmioty administrujące. System Prawa Administracyjnego, t. 6, Warszawa 2011, s. 279-280.

87 E. Ochendowski, Prawo administracyjne, Toruń 2013, s. 252.

88 M. Wierzbowski, A. Wiktorowska [w:] M. Wierzbowski (red.), Prawo administracyjne…, s. 94.

89 Dz. U. 2018 r., poz. 1090, t.j.

90 E. Ochendowski, Prawo administracyjne…, s. 291 i n.

i wiedzy z zakresu spraw należących do właściwości Prezesa UOKiK. Jakkolwiek większość z wyżej wymienionych okoliczności podlega stwierdzeniu na podstawie przedłożonych przez kandydata informacji, to jednak szczególne wątpliwości wzbudzać może przesłanka „posiadania wykształcenia i wiedzy z zakresu spraw należących do właściwości Prezesa Urzędu”.

Interpretacja dysponowania przez kandydata odpowiednim przygotowaniem merytorycznym pozostawiona została – w pierwszej kolejności – zespołowi odpowiedzialnemu za przygotowanie naboru, następnie zaś Prezesowi Rady Ministrów, który dokonuje ostatecznego wyboru⁹¹. Bez wątpienia charakter kompetencji, jakie przysługują Prezesowi UOKiK wymaga od osoby piastującej tę funkcję szczególnego przygotowania zarówno merytorycznego, jak i praktycznego, dlatego też przyznanie zespołowi oraz Prezesowi Rady Ministrów uznaniowości w zakresie spełniania tej przesłanki nie wydaje się uzasadnione.

Spośród trzech wyłonionych w trakcie naboru kandydatów – Prezes Rady Ministrów, dysponując całkowitą uznaniowością, powołuje Prezesa UOKiK, który posiada jednocześnie możliwość odwołania osoby pełniącej funkcję organu ochrony konkurencji i konsumentów w dowolnym czasie, bez wskazywania powodów takiego rozstrzygnięcia⁹². Niemniej jednak, w celu zapewnienia ciągłości funkcjonowania organu, a także unormowania legitymacji osoby pełniącej obowiązki organu ochrony konkurencji i konsumentów po jej odwołaniu⁹³, ustawodawca wprowadził rozwiązanie, zgodnie z którym Prezes UOKiK pełni swoje obowiązki do dnia powołania jego następcy⁹⁴.

Wprawdzie omówiony powyżej mechanizm rzeczywiście służyć może zapewnieniu ciągłości funkcjonowania organu ochrony konkurencji i konsumentów, to jednak pamiętać należy, że z momentem odwołania osoba piastująca funkcję Prezesa UOKiK, traci swoją funkcję i staje się jedynie osobą pełniącą obowiązki. Nie sposób stwierdzić, że takie rozwiązanie wpływa pozytywnie na funkcjonowanie organu ochrony konkurencji i konsumentów po jej odwołaniu.

Wraz z doręczeniem osobie wybranej na Prezesa Urzędu aktu powołania nawiązaniu ulega stosunek pracy na podstawie powołania, który obowiązuje aż do momentu odwołania⁹⁵. W doktrynie wskazuje się, że powołanie jest jednostronnym aktem, w wyniku którego powstaje

91 K. Jaroszyński [w:] T. Skoczny (red.), Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2014, s. 835.

92 K. Kohutek [w:] K. Kohutek (red.), M. Sieradzka (red.), Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów.

Komentarz, Warszawa 2014, s. 727.

93 K. Jaroszyński [w:] T. Skoczny (red.), Ustawa…, s. 837.

94 Warto w tym miejscu wskazać, że omawiane rozwiązanie funkcjonuje również na gruncie innych ustaw, statuujących, w szczególności, organy regulacyjne (np. Prezes UKE, Prezes URE). Wyjątek w tym zakresie stanowi Prezes UTK, który przestaje pełnić swoją funkcję z dniem odwołania.

95 T. Zieliński [w:] L. Florek (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2005, s. 473.

stosunek pracy⁹⁶, a niezachowanie w tym zakresie formy pisemnej aktu powołania skutkuje jego bezwzględną nieważnością⁹⁷. Poza Kodeksem pracy⁹⁸ aktem prawnym, który reguluje kwestie pracownicze związane z pełnieniem funkcji Prezesa UOKiK określone zostały w ustawie o służbie cywilnej.

Omawiając sposób powoływania i odwoływania Prezesa UOKiK, nie sposób nie poruszyć kwestii związanych z kadencyjnością tego organu. Pamiętać bowiem należy, że na gruncie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów⁹⁹ Prezes UOKiK – przez pewien czas jej obowiązywania - powoływany był na 5-letnią kadencję. Ustawa ta, poza wskazaniem kadencyjności sprawowania funkcji Prezesa UOKiK, określała również przesłanki odwołania organu ochrony konkurencji i konsumentów przed upływem kadencji, w tym m.in.:

(i) nawiązanie stosunku pracy, z wyjątkiem zatrudnienia na stanowisku profesora w szkole wyższej lub placówce naukowej; (ii) skazanie prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo popełnione umyślnie; (iii) rażące naruszenie swoich obowiązków; (iv) złożenie rezygnacji¹⁰⁰. Jakkolwiek nie sposób nie wskazać na wątpliwości interpretacyjne związane ze stosowaniem wyżej omówionych przepisów nieobowiązującej już ustawy, to jednak podkreślenia wymaga, że wprowadzenie kadencyjności zdecydowanie wpłynęłoby na zwiększenie niezależności ochrony konkurencji i konsumentów. Warto odnotować, że zasadniczym zamierzeniem ustawodawcy, wprowadzającego do ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przepisy dotyczące kadencyjności Prezesa UOKiK było właśnie zagwarantowanie niezależności i apolityczności tego organu¹⁰¹. Kwestie związane z trybem wyłaniania organu ochrony konkurencji i konsumentów były przedmiotem kilku nowelizacji ustaw antymonopolowych¹⁰², co dodatkowo potwierdza wątpliwości ustawodawcy w zakresie funkcjonowania obecnie obowiązujących modeli powoływania Prezesa UOKiK. Należy jednak pamiętać, że w odniesieniu do powierzonych organowi ochrony konkurencji i konsumentów kompetencji, niezwykle istotna – zarówno z punktu widzenia przedsiębiorców, jak i konsumentów – jest pewnego rodzaju stabilność w realizowaniu państwowej polityki ochrony konkurencji i konsumentów.

96 M. Gersdorf [w:] M. Gersdorf (red.), K. Rączka (red.), M. Raczkowski (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2014, s. 564.

97 M. Stefaniuk [w:] T. Skoczny (red.), Ustawa…, s. 1084.

98 Dz. U. z 2018 r., poz. 1076, t.j.

99 Dz.U. Nr 122, poz. 1317-1319.

100 E. Modzelewska-Wąchal, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2002, s. 183-184.

101 K. Róziewicz-Ładoń, Postępowanie…, s. 27.

102 Por. m.in. ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów i ustawy o państwowym zasobie kadrowym i wysokich stanowiskach państwowych (Dz. U. Nr 99, poz, 660), która wprowadziła do ustawy obowiązującą obecnie procedurę naboru.

Jak już wcześniej zasygnalizowano, działalność organu ochrony konkurencji i konsumentów podlega bezpośredniemu nadzorowi Prezesa Rady Ministrów. Okoliczność ta wynika zarówno z treści art. 29 ust. 1 uokik, jak i z art. 33a ustawy o działach administracji rządowej. Samo sformułowanie „nadzór” w nauce prawa administracyjnego oznacza sytuację, w której organ wyposażony w kompetencje nadzorcze może wykorzystywać w odniesieniu do organu nadzorowanego pewne środki oddziaływania, nie może jednak wyręczać takiego organu w wykonywanej przez niego działalności¹⁰³. Środki te dotyczą „możliwości władczego i jednostronnego oddziaływania na czynności organu nadzorowanego”¹⁰⁴. Jednocześnie podkreślenia wymaga, że nadzór, o którym mowa w art. 29 ust. 1 uokik, nie powinien dotyczyć władczej i merytorycznej aktywności Prezesa UOKiK, w szczególności wydawania decyzji administracyjnych wskazanych w ustawie, bowiem decyzje te weryfikowane mogą być jedynie w ramach sądowej kontroli¹⁰⁵. W odniesieniu do uprawnień przysługujących Prezesowi Rady Ministrów wskazać należy, w szczególności, na możliwość wydawania wiążących wytycznych i poleceń. Dodatkowo, Prezes Rady Ministrów może, zgodnie z ustawą z dnia 8 sierpnia 1996 r.

o Radzie Ministrów¹⁰⁶, żądać od kierownika urzędu centralnego oraz od pracowników tego urzędu po zawiadomieniu właściwego kierownika urzędu, informacji, dokumentów i sprawozdań okresowych lub dotyczących poszczególnej sprawy albo rodzaju spraw. Jak wskazuje się w doktrynie, opisane powyżej uprawnienie stanowi przejaw kontroli, czyli ingerencji o niższym stopniu intensywności w działalność podległego organu¹⁰⁷. Tego rodzaju ograniczenie kompetencji nadzorczych i kontrolnych Prezesa Rady Ministrów świadczyć może o niezależności organu ochrony konkurencji i konsumentów. Niemniej jednak pamiętać należy, że poza merytorycznymi środkami oddziaływania, do których zaliczyć można wytyczne i polecenie, Prezes Rady Ministrów dysponuje również środkami o charakterze personalnym¹⁰⁸. Niewątpliwe środek ten uznać można za najbardziej dyscyplinujący organ ochrony konkurencji i konsumentów.

Prezes UOKiK, zgodnie z art. 29 ust. 6 ustawy, realizuje swoje zadania przy pomocy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W doktrynie prawa administracyjnego pojęcie „urzędu”

definiowane jest jako „zorganizowany zespół osób przydany organowi administracyjnemu

103 M. Wierzbowski, A.Wiktorowska [w:] M. Wierzbowski, Prawo administracyjne, s. 80; E. Kubas, System kontroli administracji publicznej w Polsce, ZNUR 2014, z. 84, s. 65; szerzej: M. Szewczyk, Nadzór w materialnym prawie administracyjnym: administracyjna wobec wolności i innych praw podmiotowych jednotki, Poznań 1995.

104 J. Zimmermann, Prawo administracyjne…, s. 149.

105 K. Jaroszyński [w:] T. Skoczny (red.), Ustawa…, s. 825.

106 Dz.U. z 2012 r., poz. 392, t.j. ze zm.

107 A. Wiktorowska [w:] M. Wierzbowski (red.), Prawo administracyjne…, s. 93.

108 Tamże.

do pomocy w wykonywaniu jego funkcji”¹⁰⁹. Również taką rolę odgrywa UOKiK. Urząd ten podzielony jest na komórki merytoryczne – Departamenty (np. Departament Ochrony Konkurencji, Departament Ochrony Zbiorowych Interesów Konsumentów) oraz komórki obsługujące/pomocnicze – Biura (np. Biuro Budżetu i Administracji czy też Biuro Kadr, Szkolenia i Organizacji). Zarówno Departamenty, jak i Biura podzielone są na mniejsze komórki organizacyjne – Wydziały lub Zespoły, które wyspecjalizowane są w wykonywaniu konkretnych zadań (np. Wydział Polityki Konsumenckiej w Departamencie Ochrony Interesów Konsumentów, który odpowiedzialny jest za wszelkiego rodzaju kwestie legislacyjne i programowe związane z realizacją polityki konsumenckiej).

W ramach Urzędu, poza wskazanymi powyżej Departamentami i Biurami wchodzącymi w skład Centrali Urzędu w Warszawie, funkcjonują także inne jednostki organizacyjne – delegatury oraz laboratoria. Ustawa wskazuje na istnienie 9 delegatur UOKiK – w Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu. Na czele każdej delegatury stoi Dyrektor, który – zgodnie z art. 33 ust. 6 uokik, wydają w imieniu Prezesa Urzędu decyzje i postanowienia w sprawach z zakresu właściwości delegatur oraz w innych – przekazanych przez Prezesa UOKiK – sprawach

Obecnie Prezes Urzędu wykonuje swoje zadania przy pomocy dwóch Wiceprezesów – jednego odpowiedzialnego za pion konkurencji (ochrona konkurencji, kontrola koncentracji przedsiębiorców), drugiego odpowiedzialnego za pion konsumencki (ochrona interesów konsumentów, inspekcja handlowa, laboratoria)¹¹⁰.

Omawiając pozycję ustrojową Prezesa UOKiK jako organu ochrony konkurencji i konsumentów nie sposób nie odnieść się do relacji tego podmiotu z innymi sektorowymi organami regulacyjnymi. Wprawdzie ustawodawca w żadnym akcie prawnym nie definiuje pojęcia „organu regulacyjnego”¹¹¹, to jednak podmiot ten – na gruncie dorobku doktryny – zdefiniować można jako organ administracji publicznej, który: (i) jest niezależny wobec organów politycznych; (ii) oddziela funkcje regulacyjne i operacyjne; (iii) jest ustanowiony

109 J. Boć [w:] J. Boć (red.), Prawo administracyjne, Wrocław 2000, s. 125-126.

110 Informacja o kierownictwie UOKiK dostępna jest na stronie www.uokik.gov.pl/kierownictwo (dostęp na dzień 17.12.2017 r.).

111 Warto w tym miejscu wskazać, że pojęcie „krajowego organu regulacyjnego“ zdefiniowane zostało na gruncie przepisów prawa unijnego, chociażby w dyrektywie 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa) (Dz. Urz. UE z dnia 24 lutego 2002 r. L 108, s. 33-50), i oznacza „organ lub organy, którym dane Państwo Członkowskie powierzyło funkcje regulacyjne w ramach niniejszej dyrektywy lub dyrektyw szczegółowych“ (por. art. 2 lit. g). Szerzej na temat organów regulacyjnych por. m.in.:

P. Lissoń, Formy oraz instrumenty prawne działania organu regulacyjnego na przykładzie Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki [w:] B. Popowska (red.), K. Kokocińska (red.), Instrumenty i formy prawne działania administracji gospodarczej, Poznań 2009, s. 323-353.

czasowo, aż do momentu pełnej samoregulacji rynków regulowanych¹¹². Jako przykład takiego

czasowo, aż do momentu pełnej samoregulacji rynków regulowanych¹¹². Jako przykład takiego