Destrukcyjne oddziaływanie współczesnych sekt stawia rodzinę w sytuacji dwu-biegunowej. Z jednaj strony sekta destabilizuje wspólnotę rodzinną i doprowadza do jej załamania, z drugiej natomiast – to rodzina jest najlepszą bronią przed sek-tami. Profilaktyka wobec zgubnej działalności sekt jest najskuteczniejsza wtedy, gdy swoje źródło znajduje właśnie w rodzinie. Trzeba zatem stwierdzić, iż to zdrowa chrześcijańska rodzina jest głównym celem destrukcyjnego działania sekt, ale i najskuteczniejszą zaporą przed nimi (Olczyk, 2016, s. 179).
Pomagając rodzinie, której członek jest pod wpływem sekty, musimy działać rozważnie i spokojnie, nie wolno nam wywierać na osobie zmanipulowanej presji emocjonalnej. Trzeba zbudować lub odbudować zaufanie osoby potrzebującej pomocy, zapewniać ją o wsparciu najbliższych. Nie powinno się krytykować samej sekty, ponieważ może to wywołać odwrotny skutek. Bardzo ważne jest zebranie dokładnych informacji na temat sekty, jej członków, liderów oraz działalności organizacji. Jednak nie wolno o tym wspominać osobie, która jest pod wpływem grupy. Warto poszukać kontaktu z osobami, które odeszły od danej sekty, mogą one pomóc w wyciągnięciu osoby spod wpływu organizacji. Można także zgłosić się do organizacji, które zajmuje się pomaganiem osobom zwerbowanym do sekty i ich rodzinom. Instytucje te udzielają dokładnych informacji na temat sekt i postę-powania w przypadku psychomanipulacji.
W szerszym kontekście bardzo ważne jest wierne wypełnianie powołania rodziny chrześcijańskiej do obdarzania każdego z jej członków prawdziwą miło-ścią, zainteresowaniem, pasją, empatią. Chodzi o to, by rodzina była prawdziwą komunią osób, w której fundamentalną postawą jest „życie dla drugich”. Bowiem w rodzinie wiernej Bogu i będącej prawdziwą wspólnotą osobową tkwi siła, która potrafi uchronić najbliższych przed wstąpieniem do grupy sekciarskiej, zaś w przy-padku pogubienia się kogoś, zareagować na czas i uratować przed ostatecznym zatraceniem się w sekcie. Na każdym zatem etapie: profilaktyki, pomocy przy wydobyciu się z danej sekty czy leczenia skutków pobytu w niej, rodzina ma do spełnienia zadania ogromnej wagi, zadania decydujące o uchronieniu swoich członków przed destrukcyjnym wpływem sekt (Niedziela, 2011, s. 473). Poprzez wierne wykonywanie swoich podstawowych zadań rodzina najskuteczniej chroni swoich członków przed działaniem sekt. Zatem wierność swemu powołania czyni z rodziny środowisko „antysektowe” (Garbaniuk, Parysiewicz, 2009). Rodzina, jako najważniejszy ośrodek wychowawczy, może wiele dokonać w zakresie formowania u swych dzieci postawy odporności na płytką propagandę i działania manipulacyjne różnych współczesnych sekt (Nowak, Ropiak, 2005).
Wyniesione z domu rodzinnego zaufanie do Boga, pokładanie w Nim nadziei, lekcje pokory, modlitwa, życie religijne, to wszystko pomaga się młodym ludziom duchowo wyciszyć. Dlatego też rodzice chrześcijańscy winni wskazywać dziecku przykładem własnego życia tę drogę ku Bogu. Mając realne oparcie w Bogu i swojej chrześcijańskiej rodzinie dzieci takie nie będą czuły się wobec swoich problemów osamotnione ani bezradne. Nie będą tym samym uciekały się do poszukiwania innego sposobu na życie, nie będą szukały gdzie indziej (poza domem) poczucia bezpieczeństwa czy zaspokojenia swoich potrzeb. Nie będą przeto bezbronne wobec działania sekt (Saj, 2011, s. 462–463).
Andrzej Zwoliński podkreśla, że „podstawowym zadaniem osób wychowujących jest budzenie u wychowanka zmysłu krytycznego i uczenie samodzielnej selek-cji ofert i propozyselek-cji. Skuteczność profilaktyki jest ograniczona, co nie zmienia faktu, że ta część przeciwdziałania propagandzie sekt jest najważniejsza. O wiele bowiem trudniej podejmować próby niwelowania skutków psychicznych i fizycz-nych, indywidualnych i społeczfizycz-nych, wynikłych z działania tzw. nowych ruchów religijnych. Terapia zawsze jest trudniejsza niż profilaktyka. W przypadku wie-loaspektowości skutków działania sekt trudności te ulegają zwielokrotnieniu”
(Zwoliński, 2016).
Zakończenie
Internet stał się najczęstszym miejscem spotkań współczesnych ludzi zwłaszcza młodych, spowodowało to wiele zagrożeń z nim związanych. Na masową skalę rozpoczęło się tworzenie mediów społecznościowych, stron internetowych. Wiele z tych stron jest poświęconych sektom, które przyciągają potencjalnych członków za pomocą pięknej oprawy graficznej.
Relacja sekt i nowych ruchów religijnych z mediami może przybierać różne formy: media mogą się stać elementem ich doktryny, mogą być wykorzystane jako nośniki treści ogólnokulturowych przygotowujących pośrednio do spotkania z sektą lub do bezpośredniej propagandy idei sekty. Największe możliwości mani-pulacji społecznymi środkami przekazu pojawiły się wraz z rozwojem techniki medialnej. Powstanie i rozwój kultury masowej ułatwiły natychmiastowe dotar-cie do ogromnej rzeszy odbiorców. Z tej możliwości skrzętnie skorzystały sekty, angażując do realizacji swych celów muzykę, radio, telewizję, kino i komputer (Zwoliński, 2009, s. 72–77). W poszukiwaniu sposobów reklamy i propagandy swych idei sekty zwróciły się także w stronę nowoczesnych technik i przekazów komputerowych. Internet stał się niezwykle atrakcyjnym medium dla małych grup religijnych i sekt. Nie potrzeba dużych pieniędzy, by zaprezentować się przed
internetową „publicznością” jako silna organizacja, gotowa nieść pomoc duchową wszystkim potrzebującym (Zwoliński, 2009, s. 95). Sekty działające w Internecie wabiąc osoby samotne, zagubione, nie radzące sobie z problemami. Internet sprawił, że sekty stały się o wiele atrakcyjniejsze a werbowanie potencjalnych członków stało się dużo łatwiejsze i skuteczniejsze.
Bibliografia
Abgrall J. (2005). Sekty – manipulacja psychologiczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Alexiewicz O. T. (2000). Wiara w pigułce, czyli sekty. Poznań: Inicjatywa Wydawnicza
„Jerozolima”.
Andrzejewska A. (2014). Sekty. W: J. Lizut (red.). Zagrożenia cyberprzestrzeni. Kompleksowy program dla pracowników służb społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka.
Barker E. (1997). Nowe ruchy religijne. Kraków: „Nomos”.
Burrell M. C. (1998). Wyzwanie kultów. Warszawa: „Pax”.
Cunningham S. (1999). Wicca – przewodnik dla osób indywidualnie praktykujących magię. Wro-cław: „Astrum”.
Descouremont P. (1992). Dlaczego dzisiaj sekty cieszą się tak wielkim powodzeniem? Kraków:
Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.
Doktor T. (1999). Nowe ruchy religijne i parareligijne w Polsce. Mały słownik. Warszawa:
„Verbinum”.
Dufour X. L (1981). Słownik Nowego Testamentu. Poznań: Wydawnictwo Św. Wojciecha.
E. Troeltsch E. (1993). Socjologia religii. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Gorbaniuk J., Parysiewicz B. (red.) (2009). Rodzina wobec współczesnych wyzwań społeczno--kulturowych, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Hassan S. (1997). Psychomanipulacja w sektach. Łódź: RAVI.
Jan Paweł II (2009). Orędzia na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy 1985–2005, VI. Nie-bezpieczeństwo prozelityzmu sekt religijnych (1990). Poznań 2009, nr 6.
Kamiński I. (2008). Badania nad sektami i nowymi ruchami religijnymi. Statystyka, literatura i inne źródła wiedzy o sektach, W: I. Kamiński, M. Płodowski (red.). Sekty. Obrona czy tolerancja? Zagadnienia społeczno-prawne. Toruń: Abigail.
Kawula S. (1997). Agresja a dysonans społeczny. Między przemocą a syntonią w szkole. W:
S. Kawula, H. Machel (red.). Podkultury młodzieżowe w środowisku szkolnym i pozasz-kolnym. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Klauza K. (1998). Sekta? – Nie dziękuję. „Niedziela”. Nr 30.
Kuncewicz D. (2002). Psychomanipulacja a młodzież. Lublin: PPP Nr 3.
Kuncewicz D. (2005). Kontrowersyjne grupy religijne. Tychy: Maternus Media.
Kuncewicz D., Opolska T., Wasiak M. (2000). Sekty – przedmiot fascynacji i zagrożeń. War-szawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
Lewko I. (2002). Motywy przystępowania młodzieży do sekt w świetle transformacji ustrojo-wej w latach 1984–2000. W: W. Nowak (red.). Sekty a młodzież w okresie przemian ustrojowych w Polsce. Olsztyn: „Hosianum”.
Łydka W. (1989). Sekty. W: A. Zuberbier (red.). Słownik teologiczny. t. II. (234–236). Kato-wice: Księgarnia św. Jacka.
Mancewicz M. (2010). Rozważania terminologiczne nad pojęciem sekta. W: D. Grzesiak-Witek P., Witek (red.). Sekty jako zagrożenie i wyzwanie XXI wieku. Sandomierz: KUL Lublin.
Makselon J. (1990). Jednostka w grupie. W: J. Makselon (red.). Psychologia dla teologów. Kra-ków: Wydawnictwo Naukowe PAT.
Międzyresortowy Zespół do Spraw Nowych Ruchów Religijnych. (2000). Raport o niektórych zjawiskach związanych z działalnością sekt w Polsce. Warszawa. [w:] https://mswia.
gov.pl/ftp/pdf/raport_o_sektach.pdf, [data dostępu: 22.03.2017].
Mikrut G., Wiktor K. (2004). Sekty – za zamkniętymi drzwiami. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Mudrak E. (2007). Fenomen sekt. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Niedziela T. (2011). Problem sekt dzisiaj. Spostrzeżenia z posługi duszpasterskiej wśród mło-dzieży. „Ateneum Kapłańskie”. Nr 157/3.
Nowak W. (1995). Sekty w Polsce a młodzież. Olsztyn: Wydział Duszpasterski Kurii Metropolitalnej.
Nowak W., Ropiak S.. (2005). Sekty jako wyzwanie społeczne i religijne. Olsztyn: Wydawnic-two Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Nowakowski P. T. (1999). Sekty, co każdy powinien wiedzieć. Tychy: MATERNUS MEDIA.
Olczyk A. (2016). Zagrożenie infiltracją ze strony sekt w kontekście patologizacji życia rodzin-nego. „Studia Gdańskie”. T. XXXIX.
Olechnicki K., Załęcki P. (1997). Słownik socjologiczny. Toruń: Graffiti.
Paleczny T. (1995). Sekty w poszukiwaniu utraconego raju. Warszawa: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
Pawłowicz Z. (1992). Kościół i sekty w Polsce. Gdańsk: Wydawnictwo Diecezji Gdańskiej
„Stella Maris”.
Piwowarski W. (1996). Socjologia religii. Lublin: KUL.
Posacki A. (2004). Sekty – zagrożeniem i wyzwaniem. Częstochowa: „Pomoc” Wydawnictwo Misjonarzy Krwi Chrystusa.
Ritchie J. (1994). Tajemniczy świat sekt i kultów. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
Romanowicz K. (1998). Co to jest sekta? „Niedziela”. Nr 29.
Romańczuk-Grącka M. (2008). Kryminologiczne aspekty sekt destrukcyjnych. Olsztyn:
Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Rowiński G. (2001). W niewoli sekty. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona.
Rowiński G., Purzycka M. (1998). Inne Niebo czy w sieci szalonego proroka. Warszawa:
„Bellona”.
Saj M. (2011). Przynależność do sekty przestępstwem przeciwko wierze Kościoła. „Ateneum Kapłańskie”. Nr 157/3. s. 462–463.
Smith H. (1995). Religie świata – śladami mądrości pokoleń. Warszawa: Świat Książki.
Szostak M. (2002). Sekty destrukcyjne. Studium metodologiczno-kryminalistyczne. Kraków:
Zakamycze.
Troeltsch E. (1983). Kościół a sekta. W: F. Adamski (red.). Socjologia religii. Kraków: Petrus.
Wach J. (1961). Socjologia religii. Warszawa: Wydawnictwo „Książka i Wiedza”.
Watykański Sekretariat Jedności Chrześcijan, Sekretariat dla Niechrześcijan, Sekretariat dla niewierzących, Papieska Rada do spraw Kultury (1986). Sekty albo nowe ruchy religijne. Wyzwanie duszpasterskie. „L’Osservatore Romano” (wyd. polskie). (3–4).
Nr 5 (79).
Wiktor K., Mikrut G. (2000). Raport o niektórych zjawiskach związanych z działalnością sekt w Polsce. opr. Międzyresortowy Zespół ds. Nowych Ruchów Religijnych MSWiA. War-szawa. [w:] www.msw.gov.pl/ftp/pdf/raport_o_sektach.pdf., z dnia 30.01.2012.
Wilson B. (1989). Czas, pokolenie i sekty. W: T. Mikołajewska (red.). Zjawisko wspólnoty. War-szawa: UW.
Witaszek G. (1998). Chrześcijanie w obliczu fenomenu sekt. „Homo Dei”. Nr 3.
Zborowski Z. (1996). Sidła toksycznego proroka. „Sztandar”. Nr 129 (z 5–7.07.1996r.).
Zwoliński A. (1998). Sekty, dlaczego? Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek.
Zwoliński A. (2009). Sekty w Internecie. Kraków: Wydawnictwo Salvator.
Zwoliński A. By chronić się przed sektami, http://www.effatha.org.pl/sekty/ogolne/Zwolin-ski1. htm [Data dostępu 23.03.2016].
Summary
New media and problem of sects
The article is presenting the state of the role of new media in the sect. The article regards such issues as: explaining the concept of sect, describing characteristics, dividing and classifying sects, analyzing the causes of popularity and the effects of belonging to sects, characterizing the Internet as a space of recruiting new members to sects or presenting sects in cyberspace. In this article I am trying to answer the following question: what is the role of new media, especially Internet, in the sect? The aim of the study is to try to answer this question through in-depth analysis of the most important research devoted to this issue.
Key words: sects, Internet, new media, new religious movements
Emilia Mulawa