Qurna – świątynia Merenptaha. Schweizerische Institut für Ägyptische Bauforschung und Altertumskunde

Prace badawcze Prace konserwatorskie

Pierwszy pylon • 1971 – 1991

Przeprowadzono badania pylonu przedstawiające jego fazy budowy i określające jego wymiary oraz materiał. Szerokość i głębokość pylonu można ustalić na podstawie elementów konstrukcyjnych. Chodzi tu o narożnik południowo–zachodni, który odsłonięty został pod dwoma

bocznymi pomieszczeniami pałacu. Dodatkowe sondaże przeprowadzone na południowej połowie pierwszego dziedzińca potwierdzają obserwacje biorące pod uwagę obszar pałacowy, które dotyczą szerokości i głębokości pylonu. Północny kraniec pylonu mógł zostać umiejscowiony dopiero w szóstej kampani. Całkowita szerokość wykopu, w którym znajduje się budowla wynosi 61 m, a głębokość 10,5 m.

Uzyskana w skutek badań głębokość pylonu sięgająca w głąb terenu jest zróżnicowana, jeśli weźmie się pod uwagę strukturę powierzchni (0,75–2,0 m). Podwaliny zachowują relatywnie jednolity poziom. Wykop, którego głębokość wynosi maksymalnie 2,0 m jest płaski jeśli by go porównać z głębokim na 5,0 m późniejszym pierwszym pylonem. W wykopie

stwierdzono obecność czterech warstw cegieł, wchodzących w skład fundamentu. ([62] s. 69 – 70)

• 1992 – 1993

Przeprowadzono rekonstrukcję ściany pylonu używając zaprawy mułowo– wapiennej oraz nieregularnych ciosów wapiennych. ([65]s. 82)

Pierwszy dziedziniec • 1971 – 1991

Podczas przeprowadzonych badań nad północną i południową ścianą dziedzińca stwierdzono, że południowa ściana, będąca również frontową ścianą pałacu,

zbudowana była z cegły, co oznacza, że również północna wykonana była z takiego materiału. Dodatkowe sondaże i badania potwierdziły tę hipotezę. ([63]s. 70)

• 1994 – 1995

Przeprowadzono odgruzowanie dziedzińca. Prace koncentrowały się na wschód od południowej wieży pylonu. Odnaleziono tam dwie płyty z piaskowca, które nie wykazały konstrukcyjnego związku z zachowanymi płytami brukowania. Tworzyły prawdopodobnie podstawy dla ustawionych przed drugim pylonem statuł. ([66]s. 202)

Drugi pylon • 1971 – 1991

się ustalić, że pylon należący do fazy budowy świątyni został zidentyfikowany jako taki dopiero podczas czwartej kampani. Oba przebiegające na linii północ –

południe ciągi murów jego cokołu, wykonane z ciosów kamiennych, można postrzegać jako całość konstrukcyjną. Jedność konstrukcyjna uzasadniona została m.in. obecnością nasad z ciosów jakie znajdują się na północnym i południowym końcu murów. Szerokość każdej z wież pylonu i wynikający z niej rozmiar portalu (około 3,8 m) można rozpoznać na

podstawie położenia, ułożenia i przeróbek bloków dostępnych na tym obszarze. Dzięki tym badaniom stwierdzono również iż cokół pylonu występuje tylko od strony

wschodniej, co świadczy że tam wznosi się podłoże i poziom brukowania musiał być wyższy. ([63] s. 73 – 74)

• 1992 – 1993

Podczas prowadzonych prac oczyszczających obszar znaleziono

zachowane in situ ciosy piaskowca należące do podbudowy granitowych progów. Poza tym odkryto wiele bloków

z reliefami Amenhotepa III – jako elementy reużyte z jego świątyni. W murze wieży pylonu odkryto m.in. fragmenty postaci królewskich, jak i fragmenty kolumn wiązkowych. ([65]s. 63 – 64)

• 1994 – 1995

Przeprowadzono badania reużytych bloków wykorzystanych w murze cokołu pylonu, które zostały zidentyfikowane jako

fragmenty ołtarza Amenhotepa III. Ponadto w trakcie prowadzonych badań w obrębie cokołu wieży północnej znaleziono w dołach fundamentowych części sfinksów Anubisa oraz podiów. W celu

udokumentowania tych elementów przeniesiono je na dziedziniec roboczy. ([66]s. 202 – 203)

Drugi dziedziniec • 1971 – 1991

Można przypuszczać, że na drugim

dziedzińcu znajdował się portyk z filarami ozyriackimi (plan Petriego). Badania wykazały istnienie filarów ozyriackich w portyku północnym i południowym –

po cztery z każdej strony. Ustalenie poziomu podłogi było zadaniem trudnym, gdyż zachowały się niewielkie fragmenty płytowania. Przeprowadzono również badania murów - północnego i

południowego okalających dziedziniec. ([63] s. 73 – 74)

• 1994 – 1995

Prace badawcze pozwoliły na dokumentację filarów ozyriackich oraz odcinków

fundamentów w wysuniętym na zachód trzecim pasie muru dziedzińca. Odkryto i udokumentowano fragmenty sfinksów z wapienia, a także głowy króla, które zachowały się z polichromią.

Dzięki pracom oczyszczającym wykonano badania schodów prowadzących do

zachodniego portyku. Badania te wykazały obecność wzniesienia podłoża. Na 5–6 m stwierdzono różnicę poziomu 0,8 m, jednak nie wyjaśniono przyczyn tego

ukształtowania. Badane schody łączyły dziedziniec z domem świątynnym. Lewy policzek schodów wynosił 36 cm, a prawy 40 cm. Ponadto przeprowadzono badanie zachowanych płyt brukowania dziedzińca. ([66]s. 203 - 204)

• 1994 – 1995

Przeprowadzono prace oczyszczające północnej strony dziedzińca.

Powierzchniowe oczyszczenie wykonano na terenie schodów prowadzących do zachodniego portyku. ([66]s. 203)

Pierwsza sala kolumnowa • 1971 – 1991

Badania pozwoliły zweryfikować plan przylegających kaplic, ustalić fazy budowy tej części świątyni. W przypadku muru przedniego i tylnego sali przebadane zostały niewielkie odcinki i

skonfrontowane z danymi podanymi przez Petriego. Przebadano również podłogę sali kolumnowej. ([63]s. 76 – 78)

• 1992 – 1993

Prowadzone badania miały na celu przede wszystkim określić funkcję północnych pomieszczeń bocznych. ([60]s. 63) • 1994 – 1995

Podczas badań północnych pomieszczeń bocznych sali wykryto podział na mniejsze pomieszczenia. Oczyszczenie fundamentów należących do pierwszej fazy budowy północnych murów zewnętrznych

umożliwiło przeprowadzenie dokumentacji sfinksa – szakala. Można także było

zidentyfikować inne fragmenty statuł.

• 1994 – 1995

Podczas oczyszczania zachowanego fragmentu muru zewnętrznego

pomieszczeń bocznych odnaleziono pięć fragmentów sfinksów – szakala. Wszystkie te fragmenty z piaskowca pozostawione in situ były bardzo źle zachowane. ([66]s. 205)

Podobnie jak w przypadku południowych pomieszczeń bocznych i tutaj okazało się, że doły fundamentów murów tych

pomieszczeń wykonane zostały dopiero po ukończeniu fundamentów północnego muru zewnętrznego. ([66]s. 205 – 206)

Druga sala kolumnowa • 1971 – 1991

Badania miały na celu skonfrontowanie rzeczywistości z planem Petriego. Ustalono położenie muru południowego wraz z zarysowaniem jego grubości

(1,35 m). Przeprowadzono sondaże przy południowych kolumnach. Prowadzone badania posadzki pozwoliły określić jej poziom w stosunku do posadzki pierwszej sali kolumnowej i wysunięte wnioski pozwalają przypuszczać, że zastane fragmenty nie są oryginalne. ([63]s. 78) • 1992 – 1993

Podczas prac oczyszczających odkryto fragmenty dekorowanych bloków ściennych, trzony kolumn i zamknięte kapitele kolumn wiązkowych

papirusowych. Odnaleziono również część sfinksów – szakali wbudowanych

w fundamentowanie dwóch baz kolumn. Przebadano boczne pomieszczenia – głównie pod kątem zniszczeń. ([65]s. 62)

Sanktuarium • 1971 – 1991

Przeprowadzono inwentaryzację

fundamentów. W rejonie tylnych podiów stwierdzono ich brak. Badając ten fragment świątyni, szukano wskazówek

o dokładnym przebiegu muru, szczególnie skupiono się na murze frontowym.

([63]s. 78 – 79) • 1994 – 1995

Dzięki przeprowadzonym badaniom pomiędzy centralną i północną salą na barkę zidentyfikowano bloki z wypukłym reliefem i pozostałością polichromii. Relief ten pochodzi z północnej sali na barkę z południowej ściany wewnętrznej. Odkryte bloki z reliefem wklęsłym pochodzą

z zachodniej ściany zewnętrznej świątyni. ([66]s. 206)

Dziedziniec Słoneczny • 1971 – 1991

Przeanalizowano stan istniejący ołtarza i poddano go szczgółowym badaniom. Przeprowadzono pomiar

i udokumentowano odnalezione hieroglify i narysy. ([63]s. 79)

Pałac • 1971 – 1991

Przeprowadzono badania fundamentów kolumn i ustalono poziom podłogi, który to poziom znajduje się nieco powyżej

w stosunku do obszaru zewnętrznego (pierwszy dziedziniec). ([63]s. 70 – 71)

• 1992 – 1993

Przeprowadzono rekonstrukcję fasady pałacu – ściany południowej pierwszego dziedzińca aż do nasady okna pojawień. ([65]s. 82)

Studnia • 1992 – 1993

Przeprowadzono sondowanie na linii północ – południe i wschód - zachód na obszarze zwanym tank. W ten sposób można było określić głębokość i rozmiar kompleksu. Inne sondaże miały na celu zinterpretowanie muru otaczającego studnię i przebiegu muru otaczającego świątynię. ([65]s. 64 – 65)

Magazyny • 1971 – 1991

Badania skupione zostały na części wschodniej magazynów – pomieszczeń gospodarczych z dziedzińcem. Przebadano korytarz kompleksu oraz wejście główne. Ustalono również przebudowy dwóch faz. ([63]s. 71 – 73)

• 1992 – 1993

Dokonano odsłonięcia (wzdłuż pierwszej sali kolumnowej) odcinka korytarza dzielącego świątynię od kompleksu magazynowego. ([65]s. 63)

V. Katalog obiektów