157w ramach studiów, ale w niewielkim zakresie; natomiast 5,25% badanych uznało, że nie

jest to potrzebne. Działający na rynku lekarze jednoznacznie dostrzegają konieczność poszerzenia kształcenia o elementy biznesowe, ale przyszli lekarze mają w tym zakre-sie nieco odmienne zdanie [Bukowska-Piestrzyńska 2013, s. 194]. Tylko 6,25% studentów kierunku lekarsko-dentystycznego10 na pytanie „Czy uczelnia medyczna przygotowuje do prowadzenia prywatnego gabinetu stomatologicznego?” odpowiedziało, że zdecy-dowanie tak, a kolejne 35,42%, że raczej tak. Przeciwnego zdania był dość zbliżony odse-tek respondentów – 30,21% uważa, że raczej nie, a 9,38% – zdecydowanie nie. Postawa studentów wynika m.in. z faktu, że żyją oni w warunkach gospodarki rynkowej i jej me-chanizmy traktują, jako „zwykłe sprawy”. Jednak opinie praktyków mogą sugerować, że wiedza biznesowa powinna być przekazywana w uczelniach medycznych równolegle z wiedzą stricte medyczną, jako komplementarna dla lekarzy prywatnie praktykujących.

Podsumowując, można powiedzieć, że od lat niemal wszyscy lekarze podnoszą swo-je kwalifikacswo-je medyczne, dążąc do coraz lepszej technicznej jakości oferowanych usług. Jako osoby zarządzające podmiotem opieki zdrowotnej, dążą do zwiększania kwalifikacji – blisko ¼ badanych – w niemedycznych obszarach funkcjonowania gabinetu (jako za-robkującego podmiotu rynkowego). Ponieważ szkolenia są formą inwestycji w pracow-ników, swoistym papierkiem lakmusowym myślenia o rozwoju kapitału intelektualnego podmiotu leczniczego, to zakres uczestnictwa w szkoleniach lekarzy i lekarzy dentystów należy ocenić jako budujący, choć w stosunku do personelu pomocniczego widać wy-raźny deficyt w tym zakresie. Aby można było mówić o wiedzy zespołowej w podmiocie opieki zdrowotnej, przed lekarzami na kierowniczych stanowiskach staje wyzwanie me-nedżerskie i organizacyjne, by tworzyć sprzyjający klimat dla rozwoju pracowników (po-przez podejmowanie przedsięwzięć ułatwiających ich uczenie się) oraz tworzyć zespoły, w których zachodziłby efekt synergiczny w zakresie zarządzania wiedzą – tak medyczną, jak i z zakresu organizacji i zarządzania – indywidualnych pracowników.

Zakończenie

W latach 90. XX w. powstało nowe spojrzenie na zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie, odkryto jej strategiczny potencjał i wpływ na kreowanie pozycji konkurencyjnej podmiotu. Źródłem innowacji, pochodzącej bezpośrednio od pracow-ników, jest ich fachowa wiedza, specjalistyczne umiejętności, które wykorzystywane 10 Badaniem – przeprowadzonym w okresie marzec–kwiecień 2012 r. – objęto 96 studentów studiów dziennych wydziału lekarskiego, kierunku lekarsko-dentystycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Grupa badawcza stanowiła 25% studentów studiów dziennych tego kierunku. Badanie zostało zrealizowane techniką bezpośrednich wywiadów kwestionariuszowych z wykorzystaniem ankiety w formie papierowej.

158

w praktyce organizacyjnej, przekładają się na rozwój podmiotu. Przedsiębiorstwa funk-cjonujące w XXI w. muszą być organizacjami uczącymi się (opartymi na wiedzy), czyli takimi, których struktura podporządkowana jest i ukierunkowana na tworzenie wartości dodanej w oparciu o efektywne wykorzystanie wiedzy [Grudzewski, Hejduk 2004, s. 68]. Wartość dodana w podmiotach leczniczych powstaje nie tylko w obszarze stricte me-dycznym, dlatego powinna być w nich zwracana większa uwaga na aspekty biznesowe (nie tylko finansowe, ale również z zakresu zarządzania personelem, usprawnień orga-nizacyjnych, kształtowania kultury organizacyjnej, marketingowej obsługi itp.). Z tego względu konieczne są badania nad możliwościami transferu biznesowych rozwiązań z innych branż do usług medycznych (z uwzględnieniem ich specyfiki).

W podmiotach opieki zdrowotnej obok wiedzy stricte zawodowej, istotna jest też ta związana z prowadzeniem go, jako podmiotu zarobkującego, a także umiejętności inter-personalne (np. związane z rozwiązywaniem problemów), umiejętność reagowania na zmiany, czy efektywnego działania zawodowego w kontakcie ze światem społecznym. Lekarz, odpowiedzialny za zarządzanie podmiotem opieki zdrowotnej, posiadający i wiedzę stricte medyczną i menedżerską oraz kirznerowsko czujny na zmiany staje się przedsiębiorcą (również intraprzedsiębiorcą), zdolnym do stworzenia z podmiotu opieki medycznej organizacji uczącej się. Tym samym badania nad organizacyjnym uczeniem się podmiotów leczniczych powinny być podejmowane zarówno w odniesieniu do pod-miotów prywatnych, jak i publicznych.

Bibliografia

Alvarez S.A., Barney J.B. (2007), Discovery and Creation: Alternative Theories of Entrepreneurial Action, “Strategic Entrepreneurship Journal”, vol. 1.

Baron R.A. (2012), Entrepreneurship. An Evidence-Based Guide, Edward Elgar, Cheltenham. Boratyńska M., Konieczniak P. (2001), Prawa pacjenta, Difin, Warszawa.

Bukowska-Piestrzyńska A. (2013), Przedsiębiorczość lekarzy dentystów w kontekście relacji z pa-cjentami, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Cahill D.J. (1995), The Managerial Implications of the Learning Organization: A New Tool for In-ternal Marketing, “Journal of Services Marketing”, vol. 9, nr 4, [cyt. za:] R. Kozielski (red.) (2011), Wskaźniki marketingowe, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa, wyd. IV zmienione.

159 Drucker P.F. (1999), Społeczeństwo prokapitalistyczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Grudzewski W., Hejduk I. (2004), Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie, Difin, Warszawa. Gummesson E. (1979), Models of Professional Services Marketing, Stockholm.

Hamel G., Prahalad C.K. (1994), Competing for the Future, “Harvard Business Review”, lipiec– sierpień.

Jashapara A. (2006), Zarządzanie wiedzą, PWE, Warszawa.

Kasperkiewicz W. (2008), Procesy innowacyjne w gospodarce rynkowej. Teoria i praktyka, Nauko-we Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski.

Kazibudzki P. (2007), Kompetencje przedsiębiorcy-menedżera. Ideologia kształtowania, Wydaw-nictwo My Book, Szczecin.

Kelloway K.E., Borking J. (2000), Knowlegde Work as Organizational Behaviour, “International Journal of Management Review”, nr 3.

Kęsy M. (2013), Kształtowanie kompetencji menedżerskich personelu medycznego w szpitalach, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Kirzner I.M. (2010), Konkurencja i przedsiębiorczość, Fijorr Publishing, Warszawa.

Kodeks etyki lekarskiej, załącznik do obwieszczenia Prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej nr 1/04/IV z dnia 2 stycznia 2004 r.

Kodeks etyki zawodowej pielęgniarki i położnej, załącznik do uchwały nr 9 IV Krajowego Zjazdu Pielęgniarek i Położnych z dnia 9 grudnia 2003 r.

Kodeks etyki aptekarza Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalony na Nadzwyczajnym Krajowym Zjeź-dzie Aptekarzy w Lublinie w dniu 25 kwietnia 1993 r.

Koźmiński A.K. (2004), Zarządzanie w warunkach niepewności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Leibenstein H. (1988), Poza schematem homo oeconomicus, PWN, Warszawa.

Nicolaou N., Shane S., Cherkas L. i in. (2008), The Influence of Sensation Seeking in the Herita-bility of Entrepreneurship, “Strategic Entrepreneurship Journal”, vol. 2.

160

Morawski M. (2009), Zarządzanie profesjonalistami, PWE, Warszawa. Noga A. (2011), Teorie przedsiębiorstw, PWE, Warszawa.

Pałacki A. (2004), Zespołowe centra motywacji i kompetencji jako sposób kreowania i alokowania wiedzy w przedsiębiorstwie, praca doktorska niepublikowana, AF, Warszawa, [cyt. za:] A. Noga (2011), Teorie przedsiębiorstw, PWE, Warszawa.

Piasecki B. (1998), Ekonomika i zarządzanie małą firmą, PWN, Warszawa-Łódź.

Raport Biały personel. Badania kwalifikacji i umiejętności pracowników w zakładach ochrony zdro-wia w województwie łódzkim (2006), WUP Łódź.

Raport PAN i NIL Możliwości i bariery rozwoju zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów (2012) War-szawa.

Romanowska M. (2008), Kształtowanie postaw przedsiębiorczych na studiach ekonomicznych [w:] J. Dietl, Z. Sapijaszka (red.), Studia ekonomiczne – czy tylko wiedza i umiejętności?, Fundacja Edukacji Przedsiębiorczości, Łódź.

Rozporządzenie z dnia 6 października 2004 r. w sprawie sposobów dopełniania obowiązku doskona-lenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów (Dz.U. nr 231, poz. 2326 z późn.zm.).

Shalley C.E., Perry-Smith J.E. (2008), The Emergence of Team Creative cognition: the Role of Di-verse Outside Ties, Sociocognitive Network Centrality, and Team Evolution, “Strategic Entrepreneu-rship Journal”, vol. 2.

Skrzypek E. (2009), Kreatywność pracowników wiedzy i ich wpływ na innowacyjność przedsię-biorstw [w:] E. Okoń-Horodyńska, R. Wisła (red.), Kapitał intelektualny i jego ochrona, Instytut Wie-dzy i Innowacji, Warszawa.

Spencer L.M., Spencer S.M. (1993), Competence at Work: Models for Superior Performance, John Wiley&Sons Inc., Nowy Jork.

Sudoł S. (2008), Przedsiębiorczość – jej pojmowanie, typy i czynniki ją kształtujące, „Problemy Za-rządzania”, nr 2.

Teece D.J. (2000), Strategies for Managing Knowledge Assets: The Rule of Firm Structure and Insti-tutional Context, “Long Range Planning”, nr 1.

161 Ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. z 2015 r. poz.464 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz.U. z 2015 r. poz. 636 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw (Dz U. poz. 1991 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz.U. z 2014 r. poz. 1435 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. prawo farmaceutyczne (Dz.U. nr 126, poz. 1381 z późn. zm.). Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (Dz.U. nr 100, poz. 1083).

Zalaśkiewicz T. (2004), Przedsiębiorczość i podejmowanie ryzyka [w:] T. Tyszka (red.), Psychologia ekonomiczna, GEP, Gdańsk.

Załącznik do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warun-ków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz.U. poz. 1400 z późn. zm.).

Tom XVII | Zeszyt 9 | Część II | ss. 163–177

Agnieszka Faron

Wyższa Szkoła Handlowa we Wrocławiu

Wojciech Maciejewski

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie