Inne rozwiązania

W podmiotach, w których nie istniała komórka IT stosowano inne rozwią-zania problemów eksploatacji sprzętu komputerowego, na ogół jednak starano się rozwiązać je własnymi siłami. W badanej zbiorowości wystąpiły dwie grupy odpowiedzi o zbliżonej częstotliwości wskazań. Wymieniano w nich dwa nastę-pujące, najczęściej stosowane rozwiązania tych kwestii:

• podział zadań między własnych pracowników a zewnętrzne firmy IT (bądź osoby) – 27,4% ogółu badanych i 48,6% tych, którzy udzielili odpowiedzi na to pytanie kwestionariusza ankiety,

• rozproszenie zadań między pracowników różnych komórek organizacyjnych badanej jednostki (odpowiednio 21,7 i 38,4%).

Obok wymienionych wyżej rozwiązań respondenci wskazywali również dwa inne –  chociaż stosowane znacznie rzadziej –  sposoby: zlokalizowanie tych zadań w  innej niż dział IT komórce organizacyjnej (1/10) oraz zlecanie ich w całości zewnętrznej firmie (tylko jeden podmiot). W pojedynczych przypad-kach mówiono o zastosowaniu na tym obszarze innych metod, np. powierzaniu ich osobie spoza firmy (na ogół komuś z  rodziny) lub też wykonywaniu ich osobiście.

Zebrane dane potwierdziły, że przeważająca część badanych jednostek pozo-stawiała te problemy w  kompetencji własnych pracowników bądź dzieląc je pomiędzy różne komórki lub też lokalizując je w  innej niż dział IT komórce (np. rozszerzając zakres jej kompetencji). Z reguły nie zlecano ich natomiast w całości firmie zewnętrznej. Z perspektywy wdrażania i eksploatacji techno-logii informatycznych, najczęściej stosowane w badanych jednostkach sposoby rozwiązywania tych problemów cechuje – jak się wydaje – niższa efektywność niż w przypadku wyodrębnienia samodzielnych stanowisk (komórek) IT. Można przypuszczać ponadto, że do wykonywania zadań w tym zakresie z reguły nie zatrudnia się wysoko kwalifikowanych specjalistów (m.in. ze względu na koszty), a raczej rozszerza kwalifikacje dotychczasowych pracowników.

Analiza opinii na ten temat według typu badanych jednostek nie wykazała istotnych różnic między nimi w zakresie wykorzystywania takich rozwiązań, jak rozproszenie zadań pomiędzy pracowników różnych komórek oraz lokalizacja ich w innej niż dział IT komórce organizacyjnej zarówno w podmiotach pro-wadzących działalność komercyjną, jak i niekomercyjnych kategorie te wymie-niały zbliżone liczby respondentów. Niewielkie różnice dotyczyły wskazań na podział zadań pomiędzy pracowników a zewnętrzną firmę IT – takie rozwią-zanie trochę częściej stosowano w podmiotach komercyjnych.

Obserwacja danych w przekroju rodzaju prowadzonej działalności potwier-dziła występowanie pewnych istotnych różnic między badanymi jednostkami, wynikających przede wszystkim z organizacji pracy w podmiotach

poszczegól-nych sektorów (tabl. 5.11). Z rozproszeniem zadań pomiędzy pracowników różnych komórek mieliśmy do czynienia przede wszystkim w  budownictwie (55,0%), a następnie w edukacji oraz w opiece zdrowotnej i pomocy społecz-nej (odpowiednio 44,2 i 42,3%). Z kolei podział zadań między własnych pra-cowników a firmy zewnętrzne dotyczył przeważającej części podmiotów prze-twórstwa przemysłowego (75,0%), wszystkich (udzielających odpowiedzi na to pytanie) firm handlu hurtowego i  detalicznego… oraz 60% pozostałej dzia-łalności usługowej. Rozwiązanie to najrzadziej stosowano natomiast w admi-nistracji publicznej i  obronie narodowej... oraz w  budownictwie. W jednost-kach z  sektora edukacja mieliśmy natomiast do czynienia ze zbliżoną liczbą wskazań na ten sposób, jak i  rozproszenie tych zadań między pracowników różnych komórek (46,2 i  44,2%). Przekazanie tych kompetencji do innej niż dział IT komórki organizacyjnej stosunkowo często wykorzystywano w admi-nistracji publicznej i obronie narodowej… oraz w działalności związanej

z kul-Ta b l i c a 5 . 1 1

Sposób rozwiązywania problemów eksploatacji sprzętu komputerowego wg rodzaju podstawowej działalności (w %)

Wyszczególnienie

Razem Rozproszone pomiędzy pracowników różnych komórek W innej niż dział IT komórce Część wykonują pracownicy a część zlecana na zewnątrz

Zlecane firmie zewn

ętrznej IT Inaczej

Przetwórstwo przemysłowe 100,0 25,0 - 75,0 -

-Budownictwo 100,0 55,0 10,0 35,0 -

-Handel hurtowy i detaliczny… 100,0 - - 100,0 -

-Administracja publiczna

i obrona narodowa… 100,0 23,3 36,7 36,7 - 3,3

Edukacja 100,0 44,2 5,8 46,2 1,0 2,9

Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 100,0 42,3 3,6 50,0 - 3,9 Działalność związana z kulturą,

rozrywką i rekreacją 100,0 15,4 23,1 53,9 - 7,7

Pozostała działalność usługowa 100,0 30,0 10,0 60,0 -

-Inne sektory 100,0 41,4 3,5 55,2 -

-Ogółem 100,0 38,5 10,2 48,8 0,4 2,5

Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań empirycznych.

123

Rozdział 5. Procesy decyzyjne w zakresie eksploatacji sprzętu komputerowego oraz oprogramowania

turą, rozrywką i rekreacją (odpowiednio 1/3 i 1/4 badanych), nie występowało natomiast w handlu hurtowym i detalicznym... oraz w przetwórstwie przemy-słowym.

We wszystkich grupach badanych jednostek według formy własności naj-częściej stosowanym rozwiązaniem był podział zadań między pracowników i  zewnętrzne firmy IT –  taka sytuacja częściej miała miejsce w  firmach pry-watnych z  kapitałem zagranicznym niż z  kapitałem polskim (odpowiednio 71,4 i 58,5%). Rozproszenie zadań pomiędzy pracowników różnych komórek organizacyjnych częściej wykorzystywano w podmiotach prywatnych z kapita-łem polskim oraz w instytucjach publicznych (po ok. 40%), rzadziej natomiast w  prywatnych z  kapitałem zagranicznym oraz w  komunalnych (po ok.  1/4).

Z kolei wykonywanie ich w innej niż dział IT komórce dotyczyło przede wszyst-kim podmiotów komunalnych (ponad 1/3) i części publicznych (ponad 1/10), podczas gdy żadnego z  grup z kapitałem zagranicznym oraz stowarzyszeń i  fundacji.

Ta b l i c a 5 . 1 2

Sposób rozwiązywania problemów eksploatacji sprzętu komputerowego wg liczby pracujących (w %)

Kategorie odpowiedzi Liczba pracujących

Ogółem do 9 osób 10-49 50-249 od 250

Rozproszone pomiędzy pracowników

różnych komórek 20,0 42,2 34,4 - 21,7

W innej niż dział IT komórce 13,3 7,8 14,8 33,3 5,8

Część wykonują pracownicy a część zlecana

na zewnątrz 46,7 47,6 50,8 66,7 27,4

Zlecane firmie zewnętrznej IT - 0,6 - - 0,2

Inaczej 20,0 1,8 - - 1,4

Razem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań empirycznych.

Podział zadań pomiędzy pracowników a  zewnętrzną firmę IT był funkcją wielkości firmy – im była ona mniejsza tym rzadziej korzystała z takiego rozwią-zania – ok. 47% podmiotów mikro, podczas gdy tylko 9,5% dużych (tabl. 5.12).

Wynika to, jak można przypuszczać, z  większych kosztów takiego rozwiąza-nia. Powierzanie tych zadań innej komórce stosowano częściej w podmiotach mikro i  małych niż w  średnich i  dużych. Takich zależności nie obserwujemy natomiast w przypadku rozwiązania mniej efektywnego, jakim jest rozprosze-nie uprawrozprosze-nień w tym zakresie pomiędzy pracowników różnych komórek

bada-nych firm –  z taką sytuacją najczęściej mieliśmy do czynienia w  jednostkach małych (42,2%), trochę rzadziej z kolei pojawiała się w mikro i średnich, nie występowała natomiast w dużych.