Autorskie narzędzie do pomiaru postrzegania trudności autonomicznego uczenia się
6.3. Właściwości psychometryczne KTAU
6.3.1. Struktura czynnikowa KTAU
6.3.1.1. Wyniki eksploracyjnej analizy składowych głównych
Przeprowadzono eksploracyjną analizę składowych głównych odpowiedzi udzielnych przez 264 studentów na 34 stwierdzenia KTAU (KMO = 0,904).
Z ośmiu otrzymanych składowych o wartości własnej większej niż jeden do dalszych analiz wybrano na podstawie kryterium Cattella trzy, tłumaczące od‑
powiednio 32%, 7,2%, 5,7% zmienności danych. Te trzy składowe, tłumaczące w sumie 44,9% wariancji, poddano rotacji metodą Oblimin. Macierz modelową, pokazującą ładunki 34 analizowanych zmiennych na uzyskanych składowych,
107
Autorskie narzędzie do pomiaru postrzegania…
przedstawiono w tabeli 1. W tabeli 2 umieszczono macierz struktury, która przedstawia korelacje zmiennych poddanych analizie z uzyskanymi składowy‑
mi. W obu tabelach poszczególne pozycje przedstawiono w kolejności wyzna‑
czonej przez wartość ładunku czynnikowego.
Tabela 1. Struktura czynnikowa odpowiedzi na stwierdzenia KTAU – macierz modelowa Numer
pozycji
KTAU Gdy uczysz się, jak trudno jest Ci samodzielnie: Składowa
1 2 3
1 2 3 4 5
28 ocenić skuteczność własnego uczenia się 0,722 0,020 −0,103 33 stwierdzić, co jest przyczyną wyników, jakie osiągasz
w uczeniu się 0,681 −0,292 −0,136
29 określić, czy poziom opanowania przez Ciebie określonej
wiedzy lub umiejętności jest wystarczający 0,676 −0,062 −0,186 20 zwracać uwagę na to, czy Twoje uczenie się przebiega pra‑
widłowo 0,667 0,120 −0,012
30 zastanowić się, jakie zmiany wprowadzić, by Twoje ucze‑
nie się było lepsze 0,664 −0,039 −0,044
32 określić, czy cele, jakie chcesz osiągnąć, są warte Twojego
czasu i wysiłku 0,662 0,045 −0,029
21 sprawdzać skuteczność różnych sposobów uczenia się 0,615 0,233 0,156
19 stosować różne sposoby uczenia się 0,614 0,140 0,109
34 określić, czy to, co zamierzasz robić, pomoże Ci zrealizo‑
wać cele, które chcesz osiągnąć 0,607 −0,062 −0,122
16 określić, jak wykorzystasz swoje mocne strony podczas sprawdzianu wiedzy i umiejętności lub prezentacji wyni‑
ków wykonanej pracy
0,492 0,031 −0,243
31 dokonać zmian dotyczących własnego uczenia się, gdy
uznasz to za konieczne 0,453 0,246 −0,123
15 wybrać sposób, dzięki któremu sprawdzisz poziom opano‑
wania materiału 0,438 0,007 −0,338
22 opanować emocje, jakie przeżywasz w związku z ucze‑
niem się 0,308 0,302 0,078
26 kontynuować naukę w sytuacji, gdy inne czynności byłyby
przyjemniejsze 0,026 0,819 0,067
23 wzbudzić w sobie chęć do nauki 0,016 0,819 0,086
27 zrezygnować z robienia rzeczy, które przeszkadzają Ci
w uczeniu się 0,053 0,647 −0,093
25 skupić się na nauce mimo przeszkód, które Cię rozpraszają 0,113 0,593 −0,040 18 wprowadzić w życie plany związane z uczeniem się 0,106 0,528 −0,217
108 Psychodydaktyczne i metodologiczne problemy badań poczucia trudności…
1 2 3 4 5
7 wyznaczyć czas na prywatną naukę poza obowiązkowymi
zajęciami −0,099 0,447 −0,330
24 wykorzystać dobre samopoczucie, swoje zainteresowania
i okoliczności tak, by sprzyjały uczeniu się 0,317 0,408 −0,099 3 stwierdzić, co Ci przeszkadza, a co pomaga w nauce −0,070 −0,151 −0,783 2 określić, jakie cele związane z uczeniem się chcesz osiąg‑
nąć 0,092 −0,091 −0,658
1 stwierdzić, jaka wiedza i umiejętności są Ci potrzebne do
osiągnięcia celów, jakie przed sobą stawiasz 0,054 −0,056 −0,656 5 planować, czego nauczysz się w najbliższym czasie −0,199 0,282 −0,642 4 zaplanować, jak wykorzystasz swoje mocne strony w ucze‑
niu się 0,148 0,105 −0,556
9 zadecydować, jakie wyniki uczenia się chcesz osiągnąć 0,151 −0,002 −0,548 13 decydować, jak będziesz się uczyć danego materiału 0,224 0,070 −0,540 11 stwierdzić, co jest potrzebne, żeby dobrze nauczyć się
określonego materiału lub wykonać zadanie 0,299 0,051 −0,533 10 stwierdzić, jak szczegółowo masz opanować dany mate‑
riał 0,334 0,013 −0,503
8 szukać ludzi, materiałów lub kursów mogących pomóc Ci
w uczeniu się 0,097 0,113 −0,445
6 planować, czego nauczysz się w dalszej przyszłości −0,131 0,344 −0,429 14 wybrać taki sposób uczenia się, by osiągnąć zamierzone
wyniki 0,305 0,055 −0,422
12 planować, ile czasu poświęcisz na uczenie się określonego
materiału 0,030 0,321 −0,353
17 zorganizować miejsce sprzyjające uczeniu się 0,140 0,103 −0,294 Źród ło: opracowanie własne.
Tabela 2. Siła związku między analizowanymi zmiennymi a wyodrębnionymi składowymi – macierz struktury
Numer pozycji
KTAU Gdy uczysz się, jak trudno jest Ci samodzielnie: Składowa
1 2 3
1 2 3 4 5
28 ocenić skuteczność własnego uczenia się 0,775 0,279 −0,438 29 określić, czy poziom opanowania przeze Ciebie okreś‑
lonej wiedzy lub umiejętności jest wystarczający 0,741 0,211 −0,472 20 zwracać uwagę na to, czy Twoje uczenie się przebiega
prawidłowo 0,710 0,332 −0,355
cd. tab. 1
109
Autorskie narzędzie do pomiaru postrzegania…
1 2 3 4 5
32 określić, czy cele, jakie chcesz osiągnąć, są warte Two‑
jego czasu i wysiłku 0,689 0,261 −0,344
30 zastanowić się, jakie zmiany wprowadzić, by Twoje
uczenie się było lepsze 0,672 0,182 −0,332
33 stwierdzić, co jest przyczyną wyników, jakie osiągasz
w uczeniu się 0,652 −0,035 −0,349
34 określić, czy to, co zamierzasz robić, pomoże Ci zre‑
alizować cele, które chcesz osiągnąć 0,644 0,168 −0,377 21 sprawdzać skuteczność różnych sposobów uczenia się 0,617 0,373 −0,201 16 określić, jak wykorzystasz swoje mocne strony pod‑
czas sprawdzianu wiedzy i umiejętności lub prezenta‑
cji wyników wykonanej pracy
0,612 0,265 −0,476
19 stosować różne sposoby uczenia się 0,609 0,296 −0,216 15 wybrać sposób, dzięki któremu sprawdzisz poziom
opanowania materiału 0,594 0,255 −0,539
31 dokonać zmian dotyczących własnego uczenia się, gdy
uznasz to za konieczne 0,586 0,428 −0,410
26 kontynuować naukę w sytuacji, gdy inne czynności
byłyby przyjemniejsze 0,251 0,805 −0,216
23 wzbudzić w sobie chęć do nauki 0,232 0,795 −0,192
27 zrezygnować z robienia rzeczy, które przeszkadzają Ci
w uczeniu się 0,297 0,694 −0,331
25 skupić się na nauce mimo przeszkód, które Cię roz‑
praszają 0,316 0,642 −0,287
18 wprowadzić w życie plany związane z uczeniem się 0,369 0,633 −0,440 24 wykorzystać dobre samopoczucie, swoje zaintereso‑
wania i okoliczności, tak by sprzyjały uczeniu się 0,489 0,539 −0,378 7 wyznaczyć czas na prywatną naukę poza obowiązko‑
wymi zajęciami 0,190 0,525 −0,433
22 opanować emocje, jakie przeżywasz w związku
z uczeniem się 0,367 0,372 −0,162
3 stwierdzić, co Ci przeszkadza, a co pomaga w nauce 0,238 0,086 −0,701 11 stwierdzić, co jest potrzebne, żeby dobrze nauczyć się
określonego materiału lub wykonać zadanie 0,557 0,321 −0,685 2 określić, jakie cele związane z uczeniem się chcesz
osiągnąć 0,362 0,155 −0,669
13 decydować, jak będziesz się uczyć danego materiału 0,491 0,318 −0,664 1 stwierdzić, jaka wiedza i umiejętności są Ci potrzebne
do osiągnięcia celów, jakie przed sobą stawiasz 0,335 0,178 −0,662 cd. tab. 2
110 Psychodydaktyczne i metodologiczne problemy badań poczucia trudności…
1 2 3 4 5
10 stwierdzić, jak szczegółowo masz opanować dany ma‑
teriał 0,567 0,284 −0,660
4 zaplanować, jak wykorzystasz swoje mocne strony
w uczeniu się 0,433 0,335 −0,658
5 planować, czego nauczysz się w najbliższym czasie 0,180 0,432 −0,645 9 zadecydować, jakie wyniki uczenia się chcesz osiąg‑
nąć 0,399 0,226 −0,615
14 wybrać taki sposób uczenia się, by osiągnąć zamie‑
rzone wyniki 0,513 0,290 −0,579
8 szukać ludzi, materiałów lub kursów mogących po‑
móc Ci w uczeniu się 0,334 0,290 −0,527
6 planować, czego nauczysz się w dalszej przyszłości 0,171 0,445 −0,483 12 planować, ile czasu poświęcisz na uczenie się określo‑
nego materiału 0,291 0,447 −0,473
17 zorganizować miejsce sprzyjające uczeniu się 0,305 0,243 −0,391 Źród ło: opracowanie własne.
Jak wynika z danych zamieszczonych w tabeli 1, przedstawiającej macierz modelową, wysokie ładunki na pierwszej z wyodrębnionych składowych stwier‑
dzono dla 12 stwierdzeń dotyczących między innymi: oceny skuteczności wła‑
snego uczenia się, określenia, co jest przyczyną osiąganych wyników, stwierdze‑
nia, czy poziom, w jakim zostały opanowane określona wiedza lub umiejętności, jest wystarczający. Pierwsza składowa otrzymała nazwę trudność refleksyjnej oceny uczenia się.
Osiem stwierdzeń charakteryzowało się wysokimi ładunkami na drugiej składowej. Były to stwierdzenia dotyczące trudności związanej z samodzielnoś‑
cią między innymi w kontynuowaniu nauki w sytuacji, gdy inne czynności by‑
łyby przyjemniejsze, wzbudzeniu w samym sobie chęci do nauki czy zrezygno‑
waniu z robienia rzeczy, które przeszkadzają w uczeniu się. Składowa druga została określona jako trudność kontroli motywacji do uczenia się.
Wysokie ładunki na trzeciej z wyodrębnionych składowych uzyskano w przy‑
padku czternastu stwierdzeń, opisujących trudność samodzielnego wykonywa‑
nia takich czynności, jak: określenie tego, co pomaga i co przeszkadza w nauce, rozpoznanie czynników pomocnych w przyswojeniu materiału lub w wykona‑
niu zadania oraz sprecyzowanie zamierzonych celów uczenia się. Trzeciej ze składowych nadano nazwę planowania uczenia się.
cd. tab. 2
111
Autorskie narzędzie do pomiaru postrzegania…