Wyszukiwanie materiałów informacyjnych Dział ten podzielimy na trzy podpunkty:

— W ykorzystanie standardow ego katalogu bibliotecznego;

Inne źródła inform acji;

— W yszukiw anie inform acji w spom agane kom puterowo.

1.3.1. Wykorzystanie standardowego katalogu bibliotecznego

Idąc drogą klasyczną, po uprzednim zapoznaniu się z materiałami pomocniczymi (encyklopedie, leksykony, artykuły i literatura techniczno- handlowa) dochodzimy do dokładniejszego określenia słów kluczowych lub kodów klasyfikacji bibliotecznej związanej z interesującym nas tematem. Ten sposób możemy zastosować w wyszukiwaniu informacji metrologicznej.

Zagadnienie wyszukiwania informacji będzie omówione w następnym punkcie 7 naszych rozważań.

pa trz :[l],s. 700.

Należy zaznaczyć, że nie istnieje pojedynczy dział klasyfikacji przedmiotowej, odnoszący się do wszystkich książek poświęconych poszczególnym zagadnieniom miernictwa.8

W przypadku gdy przejrzenie katalogu bibliotecznego nie prowadzi do znalezienia zadowalającego tytułu książki, szukamy tytułu w katalogu bibliotek wiodących, które są dostępne w innych bibliotekach (np. katalog mikrofiszowy Biblioteki Brytyjskiej rozpowszechniany w bibliotekach naukowych. Podobną funkcję (w ograniczonym zakresie może spełniać zlokalizowany w Bibliotece Narodowej w Warszawie Centralny Katalog Książek Zagranicznych.

W przypadku nie sfinalizowania zadania na tym etapie należy się zwrócić 0 pomoc do pracownika biblioteki.

Ze względu na trudności lokalowe i wynikające z nich zasady selekcji 1 przechowywania zbiorów zgromadzonych przed 1950 rokiem, materiały te są teraz coraz trudniej dostępne i rzadziej wykorzystywane choć wiele informacji związanej z projektowaniem instrumentów pomiarowych zachowuje m oją wartość mimo upływu czasu.

Kolejny etap wyszukiwania literatury tematycznej to przegląd literatury publikowanej w wydawnictwach periodycznych. Czasopisma abstraktowe zawierają analizy dokumentacyjne opisujące treść artykułu. Tak śledzenia odsyłaczy wymaga uważnego dokumentowania każdego „odkrycia” . Proces ten znacząco rozszerza wiedzę wyszukującego w rozpatrywanej tematyce, ale również często doprowadza do niewłaściwych prac, nie odpowiadających pierwotnym potrzebom9, co może poświadczyć zapewne każdy przedstawiciel świata nauki.

Mając zlokalizowane potrzebne artykuły należy zapisać ich pełną bibliografię odsyłającą, przygotowaną do możliwych późniejszych cytowań.

W wyszukiwaniu literatury podającej kto cytował i gdzie badane zagadnienie u ustalonego autora pomaga Science Citation Index („Indeks Cytowań Naukowych”). Pozwala on dotrzeć do innych prac z tej samej dziedziny.

W celu zagwarantowania aktualności informacji istnieje kilka źródeł - opracowywanych w cyklach tygodniowych i rozsyłanych pocztą lotniczą - informujących o bieżących informacjach. Z m etrologią najbardziej związane są źródła: Current Contents oraz Current Papers.

Problem aktualności i dokumentowania informacji rozwiązuje dziś Internet.

1.3.2. Inne źródła informacji

Pomimo obszernych zasobów bibliotecznych dostępnych użytkownikowi w zebraniu niezbędnej informacji, bardziej przydatnym okaże się ekspert.

Uzasadnieniem tego jest fakt, że gromadzi on informację na zadany temat z rozlicznych źródeł. W celu efektywnego wykorzystania takich ludzi pomaga

8 Tamże, s. 702.

9 Tamże, s. 703.

Internet pozwalający szybko nawiązać kontakty robocze między nimi i zainteresowanymi.

1.3.3. W yszukiwanie informacji wspomaganej komputerem

Od lat sześćdziesiątych" metody komputerowe pomagają do przechowywania, porządkowania i drukowania informacji. Lata siedemdziesiąte, osiemdziesiąte jak i dziewięćdziesiąte wykazały ogromny wzrost rozwoju usług informatycznych w wyszukiwaniu informacji w niemal każdej dziedzinie a także w metrologii Do starszych sposobów należą: „profil”, „off-line”, „on-line”.

Zapoczątkowany tu temat jest bardzo szeroki i w swym zakresie daleko wybiega poza nasze rozważania.

W wyszukiwaniu jak i przechowywaniu informacji metrologicznej pomaga metoda opracowania terminologicznego oraz specjalistyczne klasyfikacje.

Proponując zapoznanie się z nimi odsyłamy do literatury cytowanej.12 2. Pomiar informacji

Celem mniejszego paragrafu jest przeciwwaga semantyczna (słowa) treści tematu pierwszego. Informacja o pomiarze, lub informacja zawarta w pomiarze odnosiła się do pomiaru jako atrybutu lub zakresu natomiast informacja była zasadniczym przedmiotem rozważań: logicznie wyrażam to w słowach informacja (przedmiot) o kim lub czym? O pomiarze!

Aktualnie odwracamy ich funkcje, a zatem zakresem staje się informacja a przedmiotem pomiar.

Teoria ilości informacji jest stosunkowo dużym podsystemem macierzystego działu jakim jest teoria informacji. Każda teoria ilości informacji jest podporządkowana poszczególnej koncepcji informacji podanej przez konkretnego autora, czyli innymi słowy, istnieją dziś różne teorie informacji.

Teoria informacji a także teoria ilości informacji należą do bogato opracowanych w dzisiejszej literaturze. Aby nie pozostać gołosłownym zacytuję urywek opisujący ilościową teorię informacji zawarty w haśle: „Informacja”

Encyklopedii Katolickiej, Tom 7, opracowanie Ks. Prof. Mieczysław Lubański:

„W rozwiązywaniu szczegółowych zagadnień ogólnej teorii informacji, pomaga ilościowa teoria informacji', w koncepcji tej informacja ma charakter statystyczny;

zjawiska informacji badane są w aspekcie wykrywania w nich zmian stopnia medookreśloności (entropia) w zależności od wyróżnionych stanów badanego układu; w wypadku (ogólnym), gdy układ znajduje się w stanach o różnym prawdopodobieństwie (których suma jest równa jedności), korzysta się ze wzorów postaci:

P.H. Sydenham proponuje wymyślenie sposobów pozwalających szybko nawiązać kontakty robocze między naukowcami a podmiotami poszukującymi ninformację (por.: [1], s. 704).

12 ^ a Zachodzie i w Ameryce Północnej.

Patrz: [1], s.706-709 (Terminologia), s. 710-716 (Klasyfikacja).

1= — (p, log Pi + p2 log p2 +...+ p„ log pn);

najczęściej m iarą informacji (zależnie od postawy logarytmów) jest Git (logarytm dwójkowy” ([4], s. 198).

Zakończenie

Informacja o pomiarach uzyskiwana z określonych źródeł ustawionych hierarchicznie uzyskiwana metodami standardowego katalogu, od ekspertów oraz wspomagana komputerowo stanowi przykład wiedzy informatycznej, będącej na usługach wielu dziedzin, a wśród nich metrologii zajmującej się pomiarem w aspekcie naukowo-technicznym.

Konwersje do tej semantycznej kombinacji stanowi pom iar na usługach informacji opisany teorią ilości informacji.

Nie wszyscy jednak metrolodzy są tak wielkimi optymistami wzajemnej służby, między teorią informacji a metrologią. Do autorów tej grupy należy Prof. Janusz Piotrowski przedstawiciel Politechniki Gliwickiej. Zacytuję bezpośrednio jego słowa: „Atrakcyjną ideą, która w latach sześćdziesiątych miała opanować metrologię, była teoria informacji.(...). Prosty i obrazowy aparat pojęciowy teorii informacji był dużą zachętą. Dość szybko okazało się, że istnieją bariery nie pokonane do dzisiaj, a które ograniczają stosowanie tej teorii w metrologii” 13 ([9], s. 205).

Pomimo tych pesymistycznych słów pozostaje w nastroju optymistycznym, że łączone obydwie dziedziny nadal pozostaną w relacji wiernej i owocnej współpracy.

Literatura

[1] Sydenham P.H ., Źródła informacji o pomiarach, [w:] [2], s. 6 9 5 -7 2 1 .

[2] Podręcznik metrologii, T. 2 (red. P.H. Sydenham ), W yd. K om unikacji i Łączności .W arszawa 1990.

[3] Encyklopedia katolicka, T .7, Lublin, K atolicki Uniw ersytet Lubelski, 1997.

[4] Lubański M., Informacja, [w:] [3], s. 198.

[5] Heller M ., Lubański M, Ślaga Sz.W ., Zagadnienia filozoficzne współczesnej nauki, W arszawa, W yd. Akadem ii T eologii K atolickiej, 1997.

[6] Lubański M, Informacja - system, [w:] [5],s. 13-153 [7] Lubański M, Teoria ilości informacji, [w:] [5], s. 7 2 -7 5 .

[8] Chojcan J., Rutkowski J., Zbiór zadań z teorii informacji i kodowania, G liw ice, Wyd.

P olitechniki Śląskiej, 1997.

[9] Piotrowski J., Teoria pomiarów, W arszawa, PW N , 1986.

Dr Roman Marcin Olejnik OFM

Politechnika C zęstochow ska, W ydział Zarządzania Zakład Projektowania System ów Informatycznych 4 2 -2 0 0 C zęstochow a, ul D ąbrow skiego 69 tel. (0 -3 4 ) 325 03 78

13 Szczegółowe argumenty zamierzone przez autora pomijamy.

KOSZTY INFORMACJI I INFRASTRUKTURY INFORMACYJNEJ