Fala : kwartalnik 1996, nr 3 (26).

(1)

FABRYKA W OSOW CU — w y g lą d a d zisiaj?

Bierdzany * Kadłub Turawski

* Kotórz Mały * Kotorz Wielki

* Ligota * Osowiec * Rzędów

* Turawa * Węgry * Zakrzów

* Zawada

•

W okresie PRL-owskiej gospodarki pla

cow ej produkcja wszystkich zakładów w Polsce, wówczas państwowych, opierała się o wytyczne przesyłane „z góry”.

Przedsiębiorstwa, poza n iezbędną ba

zą produkcyjną posiadały bardzo ob

szerne magazyny przeznaczone n a wyro

by gotowe. P odobnie było w Osowcu.

Pow ierzchnia magazynów dla potrzeb produkcyjnych wynosi około 2700 m 2.

W ówczesnych czasach przepisy zobo

wiązywały kie ro w n ic tw o za k ła d u do uUzymania zapasów magazynowych na dość wysokim poziomie. I tak leżały w tych magazynach łopaty, siekieiy, łomy, młoty oraz cała gania wyrobów dla gór

nictwa. Było to p o n ie k ąd niezbędne, gdyż wysyłki wyrobów były kompletowa

n e w wagonach. Głównym odbiorcą oso- wieckich łopat, oskardów, kilofów i odkuwek do maszyn górniczych były ko

palnie. Narzędzia wywożone pociągiem

•

z Osowca trafiały d o szybów i stamtąd ju ż ich nikt nie odzyskiwał.

Gospodarka lynkowa zm ieniła dystry

bucję wyrobów, w tym m.in. dla górnic

twa. Kopalnie, kiedyś za pośrednictwem PKP, teraz odbierają narzędzia taksó

wkami bagażownymi, a często sam ocho

dam i osobowymi. Dzisiaj górnik musi rozliczyć się z każdej przydzielonej m u łopaty. Niewątpliwie, zasadniczy wpływ n a wielkość zbytu tych wyrobów ma obe

cnie diam etralnie obniżony poziom wy

dobycia węgla.

I tak porównując działalność fabiyki sprzed dwudziestu laty z dzisiejszymi re

aliami widać zasadnicze zmiany. W miej

sce przeładowanych magazynów mamy prawie puste powierzchnie. Nie świad

czy to o pogorszeniu sytuacji gospodar

czej; wręcz przeciwnie — gospodarka

■: Strona 2

Część produktów FWM Osowiec

(2)

2 Wrzesień 1996

FABRYKA W OSOWCU

—

ja k wygląda dzisiaj?

Dokończenie ze str.l

rynkowa wym usiła n a p rze d sięb io rs

twach produkcję wyłącznie wyrobów po

trzebnych, tzn. tych, n a które klient zło

żył zamówienie. W ykonana partia sie

kier czy szpadli idzie bezpośrednio (nie

kiedy w tym samym dniu) do odbiorcy.

Mimo to w magazynach FWM znajdują się, w niezbędnych ilościach, narzędzia go

spodarcze dla zapewnienia ciągłości sprze

daży podręcznej. Bezpośerednio w fabryce (bez zamówienia) można kupić w cenie producenta, czyli najniższej, takie wyroby jak: młotki od 2 do 10 kg, kilofy, siekiery, łomy, młotki murarskie, haki murarskie do tynkowania, łopaty, szpadle, łopatki ku

chenne, grabie, motyczki, końcówki oz

dobne do ogrodzeń metalowych itp.

Jak co roku przed okresem zimowym uruchom iono produkcję odśnieżaczy i skrobaków do lodu.

Patrząc n a branżę metalową łatwo za

uważyć, że w całym przemyśle metalowym w Europie wystąpiła tm dna sytuacja. Na

zachodzie Europy, zakłady tej samej branży co osowiecki, chcąc dalej prospe

rować w dzisiejszych realiach, sprowa

dzają półfabrykaty z krajów azjatyckich, polerują je , lakieują i w eleganckich opakowaniach wysyłają do odbiorców.

Unikają w ten sposób uciążliwości zwią

zanych z technologią kuzienną. Gotowe wyroby metalowe z Azji sprowadzane są również do naszego kraju, i tak n a półce obok m łotka z Osowca leży taki sam młotek z Chin. Konkurencja jest ogrom

na.

T en stan rzeczy spowodował m.in. ko

nieczność produkow ania wyrobów wyso

kiej jakości, estetycznych i tanich.

Mając do dyspozycji dość pokaźny park maszynowy i odpow iednią kadrę fachowców, FWM w Osowcu co miesiąc urucham ia produkcję kilku nowych wy

robów kutych.

Ponieważ zakład istnieje ju ż p onad 210 lat, niezbędne je stje g o systematycz

n e odnaw ianie. C o roku część zysku przeznacza się n a m odernizację. Po uru

chom ieniu nowoczesnej lakierni prosz

kowej, w roku bieżącym zam ierza się ku

pić bardzo wydajną piłę taśmową (bime

talową) d o cięcia prętów stalowych. Po

za tym zm odernizow ano je d n ą z kotłow

ni n a terenie zakładu, co pozwoli na zm niejszenie zużycia opału. Aby zm niej

szyć e n e rg o ch ło n n o ść produkcji oraz zwiększyć jakość odkuwek przy znacz

nym obniżeniu uciążliwości, myśli się o zm ianie technologii nagrzewu. O becnie je s t to nagrzew olejowy. Je d n o ze stano

wisk wyposażono ju ż w nagrzew elektry

czny indukcyjny. Takich nagrzewów na

leżałoby zainstalować co najm niej 5, a koszt je d n e g o wynosi około 120 tys. no

wych zł. Je st to związane również z budo

wą now ych sieci zasilających i stacji transform atorowo-rozdzielczej na tere

nie fabiyki. Je st to d roga inwestycja, ale niezb ęd n a w najbliższych latach.

W planach rozwoju fabryki ma miej

sce również takie przedsięwzięcie ja k za

kup prasy maxi oraz frezarki bramowej.

Są to je d n a k zadania możliwe do zreali

zowania w przeciągu kilku lat, ale konie

czne dla utrzym ania odpowiedniej kon

dycji technicznej n a tynku.

P io tr J e n d rzej

O e k o lo g ii z m in is tr e m

Do Turawy przybył 6 sierpnia br. wice

m inister rolnictwa i gospodarki żywnoś

ciowej Jerzy Pilarczyk, którem u towarzy

szył wicewojewoda Jó z e f Kasperek. W pierwszej części pobytu odbyło się spot

kanie z miejscowymi władzami, podczas którego przewodniczący Zarządu Gmi

ny W alter Swierc przedstawił problem y z jakim i boiyka się aktualnie gm ina.

Chodzi m .in. o brak infrastruktury ko

m unalnej, w tym szczególnie kanalizacji i oczyszczalni ścieków.

W trakcie dalszych rozmów wskazywa

n o n a brak regulacji w zagospodarowy

waniu dużej ilości ścieków w obrębie j e zior turawskich, co prowadzi do syste

matycznej degradacji naszego środowi

ska.

Wskazywano także n a konieczność udzielenia daleko idącej pomocy finan

sowej w rozwiązywaniu tak istotnych problem ów, n ie tylko dla społeczności miejscowej, ale przede wszystkim dla ty

sięcy turystów z województw opolskiego, katowickiego i częstochowskiego. Z wy

powiedzi W ójta wynikało jed n o zn acz

nie, że jeżeli będzie prow adzona w na

stępnych latach taka sam a gospodarka odpadam i kom unalnym i, walory turysty

czne Turawy spadną do zera, a gm ina

stanie się je d n ą z najuboższych w woje

wództwie opolskim . P o tw ierdzeniem tragicznej sytuacji ekologicznej była wi-

zyta m inistra nad „kwitnącymi wodami”

je z io r turawskich.

W a ld em a r

T u ra w a w g ra fic e W a lte ra Ś w ie rc a

je z io ro Srebrne ”

(3)

J a k o c h ro n ić w o d y je z io r tu ra w s k ic h ?

Zm iany ustrojow e w ad m in istra cji publicznej i powołanie sam orządu tery

torialnego okazały się dla gm iny Turawa korzystne. Poprawił się stan techniczny naszych szkół i przedszkoli, przybyła d u ża liczba telefonów. Mamy nowoczesne g m inne wysypisko i nowoczesne remizy strażackie. Przybyło wodociągów wiej

skich. Powoli wraca do norm y działal

ność ośrodków rekreacyjnych. Nie ozna

cza to je d n ak , że infrastruktura techni

czna naszej gminy w pełni odpowiada standardom zachodnioeuropejskim . Pa

lącym problem em stała się konieczność budowy oczyszczalni ścieków.

Każde o d k ręc en ie k ranu powoduje je dnoczesną produkcję ścieków. Z tym

„śmierdzącym p ro b lem em ” każdy radzi sobie ja k może. Ścieki odprow adzane są do rzeczek, rowów melioracyjnych, na pola, łąki oraz przez nieszczelne szamba do ziemi. Wszystkie szkodliwe substan

cje zawarte w ściekach (detergenty, m e

tale ciężkie, d ro b n o u stro je ch o ro b o twórcze) przenikają przez glebę do wód gruntow ych, rozprzestrzeniając się we wszystkich kierunkach.

Ścieki z gospodarstw to także sącząca się gnojow nica i soki z kiszonek. Ze względu na dużą zawartość azotu i fosfo

ru są one w ielokrotnie bardziej toksycz

n e niż ścieki bytowe. J e d n e i drugie m o

gą poważnie skazić każdy ciek wodny oraz wody gruntow e d o głębokości kil

kunastu metrów. Niestety, dotyczy to również tak dużych akw enów jakjeziora turawskie. Skażenie wód będzie równo

znaczne z pożegnaniem działalności tu

rystyczno-wypoczynkowej. Jeśli zostaną skażone studnie — będzie to ju ż zagro

żenie dla życia mieszkańców.

Nie bez winy są tu sami mieszkańcy, a szczególnie ci, którzy świadczą usługi w zakresie wywozu szamb i innych nieczy

stości z ośrodków wypoczynkowych. Za

m iast wywozić nieczystości do oczysz

czalni ścieków w O zim ku wywożą j e n a ugory. T o oni są głównymi sprawcami skażenia naszych wód i o tym wszyscy musimy wiedzieć. Postępowanie takie wymaga społecznego napiętnow ania ju ż obecnie, zanim jeszcze trafią do Kole

gium ds. Wykroczeń.

Aby nie doszło do katastrofy ekologi

cznej Zarząd Gminy podjął ju ż decyzję o budow ie w Turawie oczyszczalni ście

ków wraz z siecią kanalizacji sanitarnej.

W latach 1996— 2002 pow inna być wy

budow ana oczyszczalnia ścieków oraz sieć kanalizacji sanitarnej w Kotorzu Małym, Kotorzu Wielkim, Turawie wraz z przysiółkiem Marszałki, Osowcu i Wę

grach oraz n a terenach rekreacyjnych wokół jezio r turawskich.

Także nowe ujęcie wodne dla budo

w an y c h w o d o c ią g ó w w iejsk ic h we wschodniej części gminy musi być połą

czone z ju ż eksploatowaną siecią wodo

ciągową, co pozwoli n a zapewnienie cią

głości dostaw zdrowej, czystej wody wszy

stkim mieszkańcom nawet w przypadku awarii.

Zanim powstanie oczyszczalnia, a na

sze wsie zostaną skanalizowane, warto we własnym in te resie , bezpiecznie i zgodnie z wymogami sanitarnymi wywo

zić ścieki d o oczyszczalni należących do gminy Ozim ek lub Opola.

Edward Matisz

A n n a B a rb a ra von G aschin

^—

w ła ś c ic ie lk a dóbr tu ra w s k ic h w la ta c h 1 7 5 9 — 180 4

W 1759 roku zm arł A ntoni von Loe- w encron.W dowa p o nim wyszła p o raz drugi za m ąż w 1760 r. za grafa von G aschina z Zyrowa. Franz i A nna Barba

ra pozostawili tiwałe ślady swej pracy. W 1761 r. do istniejącego budynku zamko

wego, zbudow anego w 1731 r., dobudo

wano od północy je d n o skrzydło wraz z

Międzynarodowa delegacja

u Wójta Gminy

W dniu 29.06.br. W ójt gościł przedsta

wicieli m iast partnerskich O pola. Re

prezentowali środowiska amerykańskie, niem ieckie, czeskie i rosyjskie.

Z a in te re so w a n ie ich sk u p ia ło się szczególnie na problem ach ekologicz

nych, oświaty i kultury, a także n a sposo

bie ich rozwiązywania przez gm inę. Sze

rokiej inform acji na om awiane tematy udzielił gospodarz gminy W alter Świerc.

Goście zwiedzili także okolice Jeziora Dużego oraz O środek Wypoczynkowy

„Korab”.

W aldemar

b ram ą wjazdową w tym samym stylu, uzyskując n a parterze kuchnię z dwoma kom oram i, natomiast w jego górnej częś

ci trzy kolejne pomieszczenia. W 1864 r.

dokonano przebudowy korytarza wygo- sptrdarowując w ten sposób kolejne po

mieszczenia. W 1779 r. małżonkowie na

byli majątek ziemski w Kobylnie za 28 333 talary od Franza von Blachy z Tul. Rów

nież ich staraniem wybudowano nowy kościół parafialny w Kotorzu Wielkim.

Szczegółów n a tem at budowy dostar

czył ciekawy zapis znaleziony w kopule kościelnej. Kiedy w 1851 r. podjęto de

cyzję wyremontowania wieży kościelnej i jej zwieńczenia, w kopule znalazł się rę

kopis, z którego dowiedzieć się m ożna było, w jakich okolicznościach i w jaki sposób wybudowano stojący dzisiaj koś

ciół. O tóż generalnym i fundatoram i by

ło małżeństwo Franza i Anny Barbary von Gaschinów. Z zapisu wynika, że ba

dania g runtu na starym placu kościel

nym wykazały niem ożność usytuowania w tym miejscu nowej budowli. Postano

w iono zlokalizować nowy obiekt w ów

czesnym o g ro d z ie , uzyskując n a to przedsięw zięcie stosowne zezwolenia.

Prace budow lane powierzono mistrzowi m u ra rsk ie m u W orbsow i ze S trzelec

Opolskich. Kamień węgielny pod bu

dowlę wm urowano 13 kwietnia 1782 r.

Prace budow lane prowadzone były pod n ad zo rem W ęgra, A ugusta Finchera.

W tym samym czasie kiedy wznoszono mu- ry przygotowywano konstrukcje drewnia

ne (dachu i małej kopuły) pod kierun

kiem mistrza ciesielskiego Kleina. 22 maja 1783 r. zostały rozpoczęte prace przy bu

dowie wieży oraz sklepieniach wnętrza koś

cioła. W tym samym roku obiekt został otynkowany. Ów rękopis podaje bardzo istotną informację o zagrożeniu, które na

stąpiło w trakcie budowy wieży kościelnej, bowiem konstrukcje wspierające wieżę nie wytrzymały obciążeń. Wymusiło to wyko

nanie kolejnych wzmocnień, które zapo

biegły katastrofie. 18 sierpnia 1783 r.

osadzono n a m urach wieży dużą kopułę kościelną. Koszty budowy obiektu osza

cowano wówczas n a 9000 talarów.

D okum ent podpisany był przez grafa Franza von Gaschina, Ignatza von Gar- n ie ra — właściciela d ó b r w Bierdza- nach, Sylwestra Padiery’ego — księdza z Jesionej, Jo h a n a von Niewiadomsky’ego

— kapelana rejonu oraz księdza Karola Padiery’ego. G raf Franz von Gaschin zm arł w 1799 r. A nna Barbara po śmier-

Dokończenie na str. 4

(4)

Anna Barbara von Gaschin — w łaścicielka dóbr turawskich w latach 1759— 1804

Dokończenie ze str. 3

ci m ęża przekazała m ajątek swojemu b ra tu Andreasow i G arnierow i, wcześ

niej ustanawiając majorat. Należy je d nak nadm ienić, że początkowo zamie

rzała powierzyć ów m ajątek swemu naj

młodszemu bratu Ignatzem u, który za

wiadywał d obram i w Bierdzanach. Ze względu na zaistniałe nieporozum ienia rodzinne odstąpiła od wcześniej podję

tej decyzji. 11 lutego zm arła A nna Bar

bara von Gaschin, w wieku 78 lat, prze

żywszy wszystkie swoje dzieci. N a mocy dokum entu z 1794 r., który został po

twierdzony 7 kwietnia 1804 r., d o b ra turawskie przeszły n a jej krewnych. Pier

wszym właścicielem d ó b r majoralnych został Franciszek Ksawery von G arnier

— syn A ndreasa von G am iera b rata An

ny Barbaiy.

Z perspektywy tych lat m ożna powie

dzieć, iż A nna B arbara była wyjątkową osobowością. Osobiste, bardzo przykre doświadczenia — śmierć dwóch mężów i trzynaściorga dzieci — nie wyłączyły jej z działalności gospodarczej, z walki o um ocnienie wartości m aterialnych roz

ległych d ó b r turawskich. Jej im iona jesz

cze dzisiaj są bardzo często n a ustach Franz i Anna von Gaschin byli także fundatorami kościoła

mieszkańców gminy.

Walter Ś wierć

w Kobylnie

5 0 la t G m in n ej S p ó łd zieln i S a m o p o m o c C h ło p s k a ” w T u ra w ie

— z prezesem Piotrem Ebischem rozmawia Teresa Żulewska

Gminna Spółdzielnia w Turawie obcho

dzi 50-Iecie istnienia. Proszę podać Czytel

nikom „Fali ” kilka informacji na temat hi

storii spółdzielni.

Zgodnie z kroniką opracowaną przez pana Ja n a Jachim iaka i według istnieją

cych dokum entów , pierwsze zebranie założycielskie odbyło się we wrześniu 1946 r. Na zebraniu tym wybrano Za

rząd Spółdzielni i Radę Nadzorczą. Pier

wszym społecznym prezesem Zarządu zo stał S tefan Podstolski. C złonkam i wówczas byli: Piotr Jończyk i Franciszek Panicz. Etatowym kierow nikiem spół

dzielni był Jó z ef Maksymczak. Potrzebę istnienia takiej spółdzielni potwierdził Związek Rewizyjny Rzeczypospolitej Pol

skiej — O kręg Śląski w Katowicach decy

zją z dnia 21 listopada 1946 r. O d 1946 do 1949 r. było wielu prezesów spół

dzielni. Jednym i z założycieli byli Stani

sław Plewa oraz G otfryd Długosz —

o b e c n ie członek Rady N adzorczej i przew odniczący Komisji Rewizyjnej.

Pierwsze placówki handlowe powstały w K otorzu Małym w prywatnym d o m u Pawła Swierca, w Kadłubie Turawskim u p an a Krystiana Lipy, a je d n ą z p ier

wszych sprzedawczyń była pani Bartyla z Kotorza Małego.

W 1947 r. powstaje Powiatowy Zwią

zek G m innych Spółdzielni „Sam opo

m oc Chłopska”, a GS w Turawie zostaje je g o członkiem.

W 1948 r. pow stają dalsze sklepy w B ie r d z a n a c h i K o to rz u M ałym . W 1950 r. pod zarząd spółdzielni prze

ch o d z ą p ie k a rn ie w K adłubie T u ra wskim, Ligocie Turawskiej i Bierdza

nach. W tym też roku rozpoczyna dzia

łalność Narodowy Bank Polski, który przejm uje rolę dysponenta finansowo- kredytowego GS-u i od tej pory następu

j ą bezgotów kow e o p eracje bankow e.

Spółdzielnia w pierwszych latach ¡śmie

nia posiadała jedynie transport konny

(4 konie). W 1957 r. staraniem ówczes

nego zarządu spółdzielnia nabywa ciąg

nik „U rsus”. Składa też zapotrzebowa

nie n a sam ochód ciężarowy, który póź

niej otrzymuje. W latach 60-tych nastę

puje dalszy rozwój spółdzielni. Powstają p laców ki n a d je z io r a m i turaw skim i, między innym i restauracja „Wczasowa”.

Spółdzielnia kupuje od Józefa Płachty piekarnię w Turawie, m odernizuje ją i likwiduje n ierentow ne piekarnie w Kad

łubie, Zakrzowie i Kotorzu Małym. Roz

budow uje i m odernizuje się masarnię, przystosowując j ą d o większej produkcji.

W latach 70-tych powstaje nowoczes

n a piekarnia w Turawie, która przejm u

je produkcję dotychczasowych małych zakładów. Rozbudowany zostaje maga

zyn w Kotorzu Małym. W budynku pozy

skanym o d p an a Libery uruchom iony zostaje magazyn pasz treściwych, a w ga

rażach Kółka Rolniczego — magazyn Dokończenie na str. 5 Wnętize kościoła w Kobylnie

(5)

50 la t Gminnej Spółdzielni Sam opom oc Chłopska”

w Turawie

— z

prezesem P iotrem Ebischem

rozm aw ia Teresa Ż u lew s ka

nawozowy. W latach 80-tych następuje kolejny dynamiczny rozwój spółdzielni.

Prezesem byl wówczas pan Ja n Jachi- miak. W czasie tym zrealizowano wiele dużych inwestycji. Powstają nowe pawi

lony handlowe w Osowcu, Turawie, Ko- torzu Małym, Bierdzanach i Kadłubie Turawskim.

Jak obecnie w realiach gospodarki wol

norynkowej funkcjonuje GS?

G ospodarka w olnorynkowa nie je st przeszkodą dla działalności GS. Chciał

bym je d n a k aby wszystkie podm ioty handlow e traktowano jednakow o, np.

na obowiązkowy zakup kas fiskalnych spółdzielnia wydała 60 tys. nowych zło

tych, co je s t poważnym d la nas obciąże

niem . Mimo wszystko twierdzę, że ha

m ulcem kroczącego wzrostu cen je s t na tym terenie nasza spółdzielnia. Konku

rencji nie boim y się. Dużym też obciąże

niem są podatki o d nieruchom ości. Na

sze obiekty handlow e są duże i to ma wpływ na wysokość podatku. W 1996 r.

obciążenia te pochłaniają kwotę 75 tys.

nowych złotych. Moim zdaniem — jako prezesa spółdzielni — pow inno się za

bronić upraw iania h andlu n a dziko, np.

n a chodniku, masce sam ochodu, itp. Ci pseudokupcy n a pew no n ie płacą ani złotówki do budżetu państwa i gminy i tym samym m ogą być konkurencyjni wobec naszych cen.

Od kiedy jest Pan prezesem GS-u i jakie trudności napotyka Pan w pracy?

Prezesem jestem od m arca 1991 r.

Wówczas to spółdzielnia miała zadłuże

nia w banku w wysokości 800 min. Było to duże zadłużenie. Je d n ak wspólnie z załogą i przy pełnym zrozum ieniu wszy

stkich, ju ż po półtora roku działalności mogliśmy odstąpić od kredytu bankowe

go. Ale nie należy sądzić, że spółdzielnia nie m a trudności. Dziś trudności nękają i m ałe i duże przedsiębiorstwa, a GS — obok Fabiyki Wyrobów Metalowych w O sow cu — je s t dużym p rzedsiębior

stwem n a tym terenie. W zależności od okresu zatrudniam y średnio 80— 100 osób. W naszych placówkach praktykują uczniowie w zawodach: sprzedawca, ku

charz, piekarz, cukiernik. Łatwo więc policzyć, że przy tej arm ii ludzi poważ

nym obciążeniem je st fundusz osobowy.

Spółdzielnia j ako j ednostka prowadząca pełną księgowość stara się wywiązać ze wszystkich należności wobec S karbu Państwa. S pore też koszty p o ch łan ia utrzy m an ie obiektów , szczególnie w okresie zimy. Również w tym roku m o

dernizow aliśm y p ie k arn ię, m ontując piec piekarniczy — ekologicznie czysty

— ogrzewany gazem (dostawcą gazu je st GAZKOM z Zawadzkiego). Na tę modernizację wydatkowaliśmy 40 tys. zł., co je st poważnym przedsięwzięciem in

westycyjnym.

Spółdzielnia musi też uiścić należnoś

ci do U rzędu Gminy za podłączenie wo

dociągu d o naszych obiektów w Osowcu i W ęgrach. Chcę również doprowadzić

dt) realizacji, wcześniej ustalonych z pa

nem W ójtem, spraw związanych z ku

pnem lokalu sklepowego w Ligocie i Za

krzowie Turawskim. Środki n a to planu

ję pozyskać ze sprzedaży nieruchom ości w K otorzu Małym, gdzie u p rz e d n io m ieścił się m agazyn surowców wtór

nych.

Co planuje Pan zorganizować z okazji 50-lecia istnienia GS-u?

Z okazji 50-lecia chcieliśmy zorgani

zować festyn w Turawie, ale z uwagi na tru d n o ści związane z wynajęciem na

m iotu — festynu nie będzie. Natomiast 7 września w O środku Wypoczynkowym

„W iking” zorganizowaliśmy przyjęcie okolicznościowe dla działaczy spółdziel

ni i dla tych, którzy ją tworzyli. Podczas tej uroczystości zostało odznaczonych 11 działaczy spółdzielni, w tym 3 najwyż

szym odznaczeniem — „Zasłużony Dzia

łacz R uchu Spółdzielczego”; pozostali odznaką „Zasłużony dla Spółdzielczoś

ci”. Z okazji tego święta otrzymaliśmy list gratulacyjny od Krajowego Związku Rewizyjnego „S am opom oc C hłopska”

w W arszawie. U roczystość w sob o tę 9 września była wyłącznie dla działaczy i pracowników spółdzielni, natom iast 8 września zorganizowaliśmy w restaura

cji „M arcin” w Zawadzie, dla wszystkich naszych klientów, zabawę taneczną, na którą wstęp był wolny.

Myślę, że zabaw a ta uprzyjem niła wszystkim tam obecnym niedzielny wie

czór.

W imieniu redakcji „Fali ” z okazji Waszego Święta życzę Panu i wszystkim pracownikom GS-u sukcesów w pracy zawodowej.

Pan F ra n c is ze k M y k ie tó w

—

nowy kierow nik Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kotorzu M ałym

Zakład Gospodarki Komunalnej i Mie

szkaniowej w Kotorzu Małym rozpoczął swoją działalność 16 października 1982 r.

Swoim działaniem obejmuje obszar gminy Turawa. FSzed laty, na drugim jakby pla

nie było administrowatiie budynkami ko

munalnymi, prowadzenie remontów bieżą

cych budynków mieszkalnych i gospodar

czych, ale podstawowym zakresem działal

ności był wywóz nieczystości płynnych i sta

łych. Od daty powstania zakładu mija 14 lat. Zmieniali się kierownicy i pracowni

cy, a co zmieniło się w zakresie działań zakładu?

Zakres świadczonych usług dla miesz

kańców i jed n o stek prowadzących dzia

łalność n a terenie gminy Turawa je st rozległy i w ciągu minionych lat uległ znacznem u rozszerzeniu. O becnie za

kład prowadzi usługi i prace rem ontowe i adaptacyjne, roboty malarskie i elewa- cyjne, roboty ślusarsko-m echaniczne, n ap raw y sa m o ch o d ó w ciężarow ych, przyczep, ciągników, usługi transporto

we, usługi ciągnikiem DT wykonującym niwelację terenu, prace związane z beto

now aniem i utw ardzaniem placów, z rozbiórką budynków i porządkowaniem terenu. Jeszcze w 1996 r. mają być za

kończone prace związane z przygotowa

n ie m now ych k w a te r i ro z b u d o w ą C m entarza K om unalnego w Osowcu. W bieżącym roku zakład m a przeprowa-

Dokończenie na str. 6

(6)

Pan Franciszek Mykietów

—

riowy k ie ro w n ik Z a kła d u Gospodarki Kom unalnej i M ie szka nio w ej w Kotorzu M ałym

dzić analizę i przygotować d o sprzedaży wyznaczone mieszkania kom unalne.

W ym ienione poczynania zakładu są m niej znane. Ogółowi społeczeństwa gminy ZGKiM kojarzy się z usuwaniem nieczystości płynnych i stałych z posz

czególnych posesji i jed n o stek prowa

dzących działalność n a terenie gminy.

W ubiegłych latach w każdej miejscowoś

ci było rozstauńone po kilka kontenerów ty

pu KP-7. Do nich mieszkańcy, a w sezonie letnim przyjezdni turyści, wczasowicze oraz pracownicy ośrodków wypoczynkowych wrzucali śmieci i odpady. Do kontenerów wrzucany był złom metali, gruz i inne odpa

dy, które nie powinny się tam znaleźć. Rów

nież część mieszkańców gminy nie chciała uczestniczyć w pokrywaniu kosztów opróż

niania kontenerów. Czy wprowadzanie kubłów dla każdej posesji, w miejsce do

tychczas stosowanych kontenerów, usunęło te i inne niedociągnięcia wynikające z wy

wozu nieczystości stałych?

Zmiana sposobu grom adzenia odpa

dów stałych ze zbiorowego n a indywidu

alny, w kubłach lub kontenerach um ie

szczonych n a poszczególnych posesjach i jednostkach prowadzących działalność oraz zawieranie indywidualnych umów n a wywóz odpadów, objęła dotychczas niektóre sołectwa. Są to: Turawa, Zawa

da, Kotorz Wielki i Rzędów. Do końca 1996 r. planuje się, że indywidualnym grom adzeniem objęty zostanie jeszcze Kotorz Mały, w 1997 r. Węgry, a w 1988 r.

pozostałe sołectwa. Z m iana sposobu grom adzenia odpadów je s t uzasadniona n ie tylko p o w o d am i w ym ienionym i przez Pana. Ma ułatwić mieszkańcom grom adzenia odpadów n a własnej pose

sji i nie wymaga noszenia ich do odle

głych kontenerów , a przede wszystkim ma poprawić stan czystości wokół konte

nerów. Dotychczas w pobliżu nich spoty

kało się worki ze śmieciami lub też inne odpady.

ZGKiM liczy, że zm iana ta poprawi czystość poszczególnych sołectw i naj

bliższej okolicy. Być może, że ju ż jesie- n ią u d a się w prow adzić o bjazdow ą zbiórkę złomu, starego niepotrzebnego sprzętu dom owego i innych niepotrzeb

nych przedmiotów, które nie powinny znaleźć się w kontenerach. Akcja taka m usi być p o p rz e d z o n a pow iadom ie

niem mieszkańców o dokładnej dacie jej przeprowadzenia.

W artykule poprzedniego kierownika, pa  na Tadeusza Trześniewskiego, zamieszczo

nym w „Fali” nr 2/3/91 czytamy o przejęciu wodociągowej sieci lokalnej przez ZGKiM, a w nr 1/24/96 kwartalnika sekretarz Urzędu Gminy w Turawie, pan Edward Malisz pisze o mariażu zakładów budżeto

wych ZGKiM z Ośrodkiem Sportu i Rekre

acji. W sprawie połączenia tych zakładów podjęto uchwałę na sesji Rady Gminy w Turawie w dniu 13 lutego br. Nowy zakład miał przyjąć nazwę Zakładu Usług Komu

nalnych i Turystycznych w Turawie. Z tego połączenia miało wyniknąć lepsze wykorzy

stanie sprzętu, zmniejszenie liczby etatów pracowniczych i lepsze wykorzystanie środ

ków transportowych. Czyli miało być „ta

niej i lepiej”. Dlaczego nie doszło do połą

czenia tych zakładów?

Przejęcie sieci wodociągowej przez za

kład praktycznie nigdy nie nastąpiło.

Lokalna sieć wodociągowa podlega Za

kładowi Sieci Wodociągowej w Czam o- wąsach. Natom iast połączenie ZGKiM i OSiR być może nastąpi w późniejszym term inie. Połączenie tych zakładów je st uzasadnione względami ekonom iczny

mi. Nie m a jed n a k podstaw prawnych w postaci ustaw i przepisów wykonawczych i to je s t zasadniczym powodem, dla któ

rego w najbliższych miesiącach d o połą

czenia wymienionych zakładów nie doj

dzie. Być może, że ju ż rok 1997 przynie

sie w tej sprawie zmiany i podjęta przez Radę Gminy w Turawie uchwała będzie mogła być zrealizowana.

Czy zdaniem kierownictwa ZGKiM utrzy

manie czystości na terenie gminy i usługi w tym zakresie są zadowalające?

Zdecydowanie czystość terenów gmi

ny uległa poprawie w przeciągu kilkuna

stu lat. Gdy cofną się myślą o kilkanaście lat, to przypominają mi się widoki dzi

kich wysypisk nieczystości stałych n a te

renie lasów, rowów i miejsc, gdzie skła

dowanie odpadów było zabronione, a wiatr i ptactwo roznosiły nieczystości po okolicy. Widoki te nie dodawały uroku naszym turystyczno-wypoczynkowym te

renom .

O becnie gm ina dysponuje własnym wysypiskiem śmieci w Bierdzanach, a za obopólnym porozum ieniem mieszkań

cy naszej gminy m ogą korzystać z wysy

pisk gminy Łubniany, które znajduje się w Kępie. Mieszkańcy i turyści m ogą ko

rzystać z pojem ników n a odpady stałe, m ogą też zamawiać usługi n a wywóz nie

czystości płynnych. Działalność ZGKiM w znacznym stopniu ograniczyła wywóz odpadów kom unalnych n a dzikie wysy

piska. N ie oznacza to, że j e zlikwidowa

n o całkowicie. Być m oże nowa ustawa, która m a regulować zasady korzystania z usług ZGKiM, przyczyni się do całkowi

tej likwidacji wysypisk śmieci w miej

scach niedozwolonych. W ubiegłym ro

ku opłaty pokryły tylko 30% rzeczywis

tych kosztów wywozu nieczystości. Je stem przekonany, że wprowadzenie no

wej ustawy z dniem 1 stycznia 1997 r., pozwoli n a zmniejszenie obciążenia fi

nansowego zakładu kosztami usuwania nieczystości i równocześnie poprawi czy

stość i porządek n a terenie gminy. Ja osobiście m am nadzieję, że program rozwoju i działania ZGKiM zdyscyplinu

j e społeczeństwo d o utrzymania ładu i porządku. Zmodernizowany system wy

wozu nieczystości, społeczna kontrola w sołectw ach, now e przepisy dotyczące utrzym ania czystości i porządku na tere

nie gm in, winny zlikwidować niedociąg

nięcia w tym zakresie.

J est Pan kolejnym kierownikiem ZGKiM w Kotorzu Małym. Jaka była droga i jakie wymogi do objęcia funkcji kierowniczej tego

zakładu?

Jestem trzecim kierownikiem tego za

kładu. Pierwszy — pełnił funkcje niecały rok. Drugi — pan Tadeusz Trześnie- wski był k ierow nikiem tego zakładu przez 13 lat. Zgodnie z prawem, każdy pracownik p o osiągnięciu odpow iednie

go wieku m oże przejść n a em eryturę, z czego skorzystał pan Trześniewski. Dro

g a d o o b ję c ia fu n k c ji k ie ro w n ik a ZGKiM p row adziła p o p rzez konkurs ogłoszony przez U rząd Gminy w T ura

wie. Do w spom nianego konkursu stanę

ło 4 kandydatów. O d każdego z nich wymagane było wykształcenie średnie, pięcioletni staż pracy n a stanowisku kie

rowniczym, wykazanie się znajomością zagadnień i przedstawienie program u rozwoju zakładu. Konkurs wygrałem i to pozwoliło mi objąć funkcję kierownika ZGKiM w Kotorzu Małym.

Dziękuję za rozmowę i życzę powodzenia i sukcesu w pracy na stanowisku kierowtri- ka.

Rozmowę przeprowadził Stanisław Pikul

(7)

Tu m ożna w y p o cząć

W trójkącie trzech je zio r: m ałego, średniego i dużego, wśród strzelistych świerków usytuowany je st O śro

d e k W ypoczynkowy „M ałapa- new ”. Dysponuje 60 miejscami noclegowymi w bardzo estetycz

nie urządzonych m urow anych dom kach kem pingowych. Czy

ste i schludne, z wykafelkowany

mi łazienkam i, bieżącą ciepłą wodą i centralnym ogrzewaniem są niezm iernie przytulne. O śro

dek prowadzi całodzienne wyży

wienie. Gospodarz O środka pan Zygmunt Nykiel p ro p o n u je swo

im gościom, w ram ach rekreacji i rozrywki, kręgielnię turystycz

ną, stół do gry w ping-ponga, wielofunkcyjne asfaltowe boisko, kawiarenkę. W soboty organizo

wana je st zabawa taneczna, do

której przygrywa orkiestra; i to wszystko bez dodatkowych opłat.

OW „Małapanew” — Hotelarstwo i Gastronomia Zygmunt Nykiel 46-045 Turawa — Jezioro Maie

W ieczorami wczasowicze są zaprasza

ni do wspólnego ogniska. Do Ośrodka je st dogodny dojazd, gdyż leży o n 250 m od szosy O pole—

Ozimek. M ożna również zapar

kować auto. Poza sezonem let

nim w O środku prowadzone są szkolenia, kursy, zimowiska, a także zabawy sylwestrowe.

Dużym pow odzeniem cieszy się O środek wśród nowożeń

ców, urząd zający ch c h ę tn ie właśnie tutaj przyjęcia weselne.

Stali bywalcy „OW Małapa

new”, których nie brak także wśród obcokrajowców, rezer

wują sobie miejsce na okres let

ni ju ż od marca.

Najczęściej czynią to dzwoniąc pod numer /0 7 7 / 21-20-90.

Leonard Richta

Agroturystyka

—

m o d a c z y szan sa dla w si?

Część II

W pierwszej części artykułu („Fala” n r 2 /2 5 /9 6 ) zapoznaliśmy się z definicją agroturystyki oraz z uwarunkowaniami je j rozwoju.

Na podstawie posiadanych ju ż infor

macji możemy sformułować je d e n g ene

ralny wniosek, że pow odzenie w tym przedsięwzięciu m oże nam zapewnić tyl

ko stworzenie gościom dobiych w arun

ków d o w ygodnego spędzenia czasu.

Wymaga to je d n a k pomysłu, pełnego zaangażowania, czasu i pieniędzy. Dlate

go decydując się n a działalność ag ro turystyczną musimy brać p o d uwagę na

stępujące zagadnienia:

1. Środki finansowe

— czy stać nas n a to, żeby odpowie

d n io przygotow ać p o m ieszczenia na przyjęcie tuiystów?

— czyjesteśmy przygotowani n a to, że poniesione koszty nie zwrócą się w ciągu je d n e g o roku?

2. Budynki

— czy posiadamy odpow iednie poko

je wraz z urządzeniam i sanitarnymi?

— czy posiadamy ew entualnie odręb

ne pomieszczenie d o zajęć w wolnym czasie lub w razie niepogody?

3. Rodzina

— czy gotowa je st popierać tę działal

ność?

— czy dysponuje odpow iednią liczbą ludzi i czasu żeby się zająć gośćmi i speł

nić ich oczekiwania?

4. Gospodarstwo

— czy posiadamy zwierzęta, które m o

gą być d o dyspozycji gości, lub które m ogą obserwować i karmić (np. konie) ?

Spełniając powyższe warunki musimy następnie rozważyć rzecz bardzo istotną

— czy nasza oferta je st ogólna, czy też specjalizująca się w przyjmowaniu określo

nych grup?

T rzeba nam wiedzieć, że starsza gene

racja oczekuje: sp o k o jn e g o d o m u z przyległym ogrodem , wygodnego łóżka, dietetycznej kuchni i starannie nakryte

go stołu, popołudniow ej kawy, najlepiej z domowym ciastem, troskliwej opieki ze strony gospodarzy oraz możliwości oglądania wybranych przez siebie pro- grmów telewizyjnych.

Nie pow inno się równocześnie przyj

mować osób starszych i rodzin z dzieć

mi. O feita dla rodzin z dziećmi powin

n a uwzględniać bogtą różnorodność za

baw w dom u i n a zewnątrz, urządzenia d o zabawy typu: piaskownica, huśtawka, brodzik z wodą, itp. Istotna je st również możliwość kontaktu z innym i dziećmi.

Zanim je d n a k przyjmiemy pierwszych turystów, musimy sobie uświadomić, że goście będą najważniejszymi osobami w naszym dom u. Dla turysty czas urlopu je s t bowiem przeciwieństwem codzien

ności, to czas wypoczynku i odprężenia.

Ma prawo oczekiwać uprzejmości, życz

liwości i serdeczności. Pom oże nam w tym wspólna rozmowa na różne tematy,

um iejętności słuchania gości i wymiana poglądów. Jestem przekonany, że pro

pozycja wspólnych posiłków przy je d nym stole zostanie przez gości życzliwie przyjęta. Możemy również zapropono

wać proste formy wypełnienia gościom wolnego czasu poprzez wspólne space

ry, wycieczki do lasu n a grzyby, lub po

m oc w lekkich pracach w gospodar

stwie. W trakcie codziennych kontaktów starajmy się delikatnie uświadomić goś

ciom, że mój dom i moja wieś je st tym miejscem, w którym chcą spędzać urlop;

że dokonali właściwego wyboru.

Pom oże nam w tym czystość i ład w obejściach gospodarczych oraz ładny wi

dok z o kna n a sad, ogród lub tereny otwarte. Pozostaje ju ż wtedy odpowie

dzieć sobie n a pytanie, jakie korzyści m ożna osiągnąć z agroturystyki? Przede wszystkim zarobić możemy n a wynajmo

w aniu rza d k o używanych p okoi lub niezamieszkałych budynków, n a bezpoś

redniej sprzedaży własnych produktów rolnych bez pośredników i transportu, n a przygotowaniu posiłków dla gości.

Nie sposób przewidzieć wszystkich ko

rzyści, bowiem wiele z nich ma chara

kter niewymierny, ale w efekcie końco

wym mają duży wpływ n a polepszenie warunków życia n a wsi.

Jan Stonoga

(8)

B andytyzm u s c h y łk u X X -g o w ie k u O ś w ia ta p rz e d

ro zp o c zę c ie m roku szkoln ego

1 9 9 6 /1 9 9 7

W nowym roku szkolnym n a terenie gminy Turawa funkcjonować będzie 8 szkół podstawowych ośmioklasowych.

Szkoła w K otorzu Małym podporząd

kowana została organizacyjnie Szkole Podstawowej w Turawie ja k o p u n k t fi

lialny.

Zmiany tej d o k onano n a podstawie zarządzenia MEN n r 14 z dnia 19 m arca 1992 r. w sprawie ram ow ego statutu szkól publicznych dla dzieci i młodzieży.

Natom iast w dalszym ciągu utrzym ane zostaną 4 przedszkola dwuoddziałowe, 4 jednoodziałowe, 3 oddziały przedszkolne.

Nastąpiła zm iana organizacyjna przed

szkola w Zakrzowie Turawskim, które funkcjonować będzie 5 godzin dziennie zamiast 9.

W szkołach naszych uczyć się będzie 1094 uczniów, wychowaniem przedsz

kolnym objętych zostanie 233 dzieci.

Zatrudnionych będzie ogółem 114 na

uczycieli, w tym w szkołach 93, a w przedszkolach 21.

W związku ze zm ianam i organizacyj

nymi zwolniono z pracy 2 nauczycieli.

Jed n eg o w SP w Zawadzie i je d n e g o w PP w Zakrzowie Turawskim, co je st ewe

nem entem ostatnich lat. Zmniejszono również liczbę etatów pracowników ob

sługi w p rzedszkolach w Zawadzie i Osowcu. We wszystkich szkołach i nie

których przedszkolach odbywa się na

uka języka niem ieckiego. Kadra nauczy

cieli uczących tego przedm iotu je s t za

pewniona. .

Subwencja oświatowa n a bieżący rok kalendarzowy wynosi 1 884 176 zł i w przeważającej części przeznaczona je st n a płace i p o ch o d n e dla nauczycieli szkół. Całość utrzym ania przedszkoli po

krywana je st z budżetu sam orządu gminy.

Po spełnieniu wszystkich wymogów prawnych dnia 7.08.1996 r. odbył się w Urzędzie Gminy przetarg nieograniczo

ny na rem o n t budynku szkolnego w Za

wadzie. Z dwóch ofert jakie wpłynęły, komisja przetargowa wybrała Kluczbor- skie Przedsiębiorstwo Budowlane, które wykona ten re m o n t za kwotę 284 095 zł bez podatku vat.

Przedsiębiorstwu tem u chcemy zlecić rem o n t dachu n a budynku szkolnym w Osowcu.

Ze względu n a brak środków finanso

wych, rem o n t szkoły w Turawie zostaje przesunięty n a lata następne.

Pomiędzy K uratorem Oświaty w O po

lu i Wójtem Gminy w Turawie zostało podpisane porozum ienie, n a podstawie którego Kuratorium partycypować m a w kosztach rem ontu szkoły w Zawadzie na kwotę 125 tys. zł. R em ont ten chcemy zacząć jeszcze w tym roku, a przewidywa

ny term in zakończenia wynosi 5 miesię

cy od dnia rozpoczęcia.

Rok ten je st bardzo trudny pod wzglę

dem finansowym dla oświaty z różnych względów; złożyły się n a to m.in. po

dwyżka cen energii, opału, a szczególnie długo trwająca zima, gdzie n a poprzed

ni sezon opałowy wydaliśmy około 50 tys. złotych. Dlatego też n a początek bie

żącego sezonu opałowego musimy za

bezpieczyć co najm niej 30 tys. zł.

Mam nadzieję, że następny rok bę

dzie pomyślniejszy dla oświaty, co nie

d a w n o za p o w ie d z ia ł m in is te r Jerzy Wiatr.

Stanisław Janik

M in is te r w

T u ra w ie !

W dniu 31 lipca br. na zaproszenie wójta W altera Swierca oraz prezesa Ra

dy Wojewódzkiej Ludowych Zespołów Sportowych w O polu Władysława Czacz- ki przybył d o U rzędu Gminy w Turawie wiceprezes U rzędu Kultury Fizycznej i Turystyki Ja n Błoński.

W rozmowach uczestniczył także wice

w ojew oda o p o lsk i J ó z e f Kasperek.

Przedm iotem o b rad były między innymi p roblem y zw iązane z doskonaleniem bazy turystycznej i wypoczynkowej nad jezioram i turawskimi. Dotyczyły o n e tak

że przygotow ania perspektyw icznego p ro g ra m u rozwoju turystyki, poprawy warunków sanitarnych oraz możliwości ponadgm innego sposobu finansowania tych zadań.

Ponadto Gość zwizytował obrzeża jezior oraz wybrane ośrodki wypoczynkowe.

Waldemar Drodzy Czytelnicy!

To co zdarzyło się n a terenie Turawy i Kotorza Małego w dniu 29 lipca br. upo

ważnia m nie do wyrażenia refleksji na

tury ogólniejszej. O tóż jestem człowie

kiem, który urodził się przed drugą woj

n ą światową, zatem przeżyte lata wzbo

gaciły m nie o dostateczną ilość doświad

czeń i wynikające z nich uogólnienia oraz oceny. Przeżyłem d ru g ą w ojnę światową, oraz bardzo trudny okres pier

wszych miesięcy po jej zakończeniu. Je szcze dziś pam iętam — jako dziesięcio

letnie dziecko — noce, które m oja Ma

m a przesiadywała w oknie pilnując do

bytku przed grasujący

mi złodziejami.

Wtedy jednak wielo

letnia wojna, zniszcze

nia i bieda usprawiedli

wiała w dużej mierze lu

dzi dokonujących prze

stępstw. Gdyby mi wów

czas ktokolwiek powie

dział, że pięćdziesiąt lal później będzie jeszcze gorzej, uznałbym go za nienormalnego. O dzi

wo, dziś u schyłku dwu

dziestego wieku bandy

tyzm w różnej formie staje się normal

nością także u nas.

O tóż w wymienionym d n iu zniszczo

n e zostały krzewy i drzewa przy ul. O pol

skiej w Turawie, natom iast n a łąkach po d Kotorzem Małym w bestialski spo

sób zam ordow ane zostało bydło.

N a łam ach naszego kwartalnika pisy

wałem ju ż w ielokrotnie o nieludzkich zachowaniach młodzieży i nie tylko jej.

Uważam, że winniśmy krytyczniej odno

sić się do zachowań własnej młodzieży, własnych dzieci i osób przebywających czasowo n a terenie naszej gminy.

Waldemar

(9)

J e d n a z w ie lu

Miss Opolszczyzny 1996 Karolina Siudyla

W czerwcu br. przeprow adzony został konkurs „Miss Opolszczyzny ’96”. Wśród wielu dziewcząt udział wzięła mieszkanka naszej gminy Karolina Siudyła. Okazało się, że z wielkim powodzeniem, gdyż ogło

szono j ą zwyciężczynią i zdobyła tytuł

”Miss Opolszczyzny ’96”.

O swoich wrażeniach i zamierzeniach zgodziła się opowiedzieć (Czytelnikom „Fali”.

Zostać najpiękniejszą dziewczyną Opolsz

czyzny, to chyba duże przeżycie? Na peumo duże. Przystępując do konkursu traktowała to Pani jako przygodę, czy jako etap do przyszłej kariery ?

J a właściwie nie myślałam o udziale w konkursie. Nawet „wystartowałam” nie

zbyt ch ę tn ie i bez przekonania. Szef agencji, w której pracuję ja k o m odelka stwierdził, że przydałaby się w naszym zespole „jakaś miss”. Bez m ojego udzia

łu szef wraz z innym i dziewczynami zde

cydował, że to właśnie j a oraz in n a jesz

cze koleżanka powinnyśmy wziąć udział w konkursie n a najpiękniejszą O polan

kę 1996 r. M ożna więc powiedzieć, że zostałam wytypowana. Tak się i stało.

Wzięłam udział zatem w konkursie i po prostu wygrałam. Zanim je d n a k d o tego doszło odbyły się w stępne eliminacje.

Udział w nich wzięło 45 dziewcząt, spoś

ród których wybrano 12 uczestniczek. Ja miałam szczęście znaleźć się wśród nich.

N astępnie przez 2 tygodnie, najpierw w Szkole Podstawowej n r 1 w O polu, a następnie w Opolskiej Filharm onii przy

gotowywano nas d o konkursu. (Całością przygotowali kierowała pani choreograf Emilia Upirów. Na zwycięstwo w ogóle

nie liczyłam. Po prostu nie spo

dziewałam się.

Następny krok to udział i zwycię

stwo w konkurńe Miss Polski?

Z początkiem października przez 2 tygodnie będ ę uczestniczyła w zgrupowaniu w Gdańsku. Potem udział w ogólnopolskim konkur

sie. Na sukces nie liczę. Zresztą gdyby nie to, że nie wypada — to po prostu do Gdańska nie poje

chałabym. Ponad wszystko przed

kładam zdanie egzam inu m atural

nego, który w tym roku szkolnym m nie czeka. Chciałabym się do niego ja k najlepiej przygotować.

Myślę jednak, że w Gdańsku bę

dzie fajnie i poznam dużo wspa

niałych dziewcząt.

Czy wybór na najpiękniejszą Opo

lankę coś zmienił w dotychczasowym Pani życiu?

Na pewno tak. Wzięłam udział w teledysku. Zapowiadałam program p t „Kraina łagodności” na tegoro

cznym Opolskim Festiwalu Piosen

ki. Zainteresowała się m ną łódzka szkoła filmowa, której przedstawi

ciel wykonuje obecnie moje portofolio (to album z serią zdjęć w róż

nych pozach i ujęciach [- red.]). Pozna

łam mnóstwo ludzi z mediów, świata p o lityki i artystów. O ni może teraz mnie nie pamiętają, ale dla mnie ich uścisk dłoni znaczył i znaczy wiele.

Co robi Pani na co dzień?

P rzed e wszystkim się uczę. Jestem uczennicą klasy m aturalnej 3 Liceum Ogólnokształcącego w O polu.

Wakacje ju ż się kończą. Ja k je Pani spę

dziła?

W lipcu jako kelnerka pracowałam w pubie w opolskim ratuszu. Za zarobione

— między innymi tam — pieniądze przez 8 dni w sieipniu byłam w Paryżu. Jestem pod wiażeniem tego miasta. Było wspania

le. Obecnie (3 dekada sierpnia [- red.]) jestem bardzo zajęta. Dużo czasu pochła

nia mi praca właśnie nad portofolio.

W szkołę to chłopcy pewnie zamiast się uczyć bez przerwy uganiają się za Panią ?

Nie. Jestem w grupie równych sobie koleżanek i kolegów. Zresztą w naszej szkole je st dużo ładnych dziewcząt

Czy żaden z kolegów Pani nie „dopadł”?

Tak. T o Igor. Ale nie z naszej szkoły.

T o wspaniały chłopiec. Świetnie się ro

zumiemy. Cieszę się, że przy tym je st ode m nie wyższy.

O czym Pani teraz marzy?

Przede wszystkim żeby zdać m aturę, a potem dostać się n a studia. Chciałabym się uczyć w Akademii Ekonomicznej w P o zn a n iu . In te re s u ją m n ie stosunki m iędzy n arodowe.

Jacy chłopcy podobają się Pani?

Nie mam określonego typu urody. Ce

nię przede wszystkim prawy charakter.

Czy znajduje Pani czas na sport łub inne zainteresowania ?

Głównie pociąga m nie m oda i film.

Sportów żadnych nie uprawiam. Chęt

nie natom iast dla psychicznego odprę

żenia jeżdżę rowerem.

Będąc w Paryżu dokonała Pani zapewne interesujących zakupów?

Zamierzałam kupić sobie awangardo

we buty i okulary. Przykry los jed n ak sprawił, iż nie m ogłam tego zrealizować.

Kiedy padał deszcz, to znaczy trochę z konieczności, zaopatrzyłam się w dużą czerw oną pelerynę. Jej niepow tarzal

ność, to napis „Paryż” przez całą szero

kość peleryny i w izerunek wieży Eifla.

Pani ideał?

Nie mam takiego. Chcę być sobą i chciałabym być d o b rą dla ludzi. Im po

nuje mi Matka T eresa z Kalkuty.

W Kotorzu to pewnie wszyscy się Pani nisko kłaniają?

O dczuw am sym patię m ieszkańców Kotorza. Myślę, że cieszą się z mojego sukcesu. Mile i serdecznie się d o mnie uśmiechają.

Czego należy miss Opolszczyzny życzyć?

Żeby dobrze wypadła n a konkursie

„Miss Polski 1996”.

W imieniu wszystkich Czytelników i reda

kcji „Fali” oraz własnym zapewniam, że będziemy trzymać kciuki.

Rozmowę przeprowadził _______________ Leonard Richta

M odernizacja s ta c ji pom p w M arszałkach

W 1996 roku Urząd Gminy przystąpił do modernizacji Stacji Uzdatniania Wody w Turawie-Marszałkach. Inwestycja jest nieodzowna, gdyż stacja posiada tylko je den zbiornik wody czystej o pojemności 150 m , a urządzenia technologiczne z pompami są bardzo wyeksploatowane.

Aktualnie woda ze stacji jest dostarczana do 5-ciu sołectw: Turawy, Kotorza Małego, Kotorza Wielkiego, Węgier i Osowca z przy

siółkiem Trzęsina. Zużycie wody wzrosło po

nad pięciokrotnie w porównaniu do okre

su, kiedy stację uruchom iono.

Zakres rzeczowy rozbudowy i m oder

nizacji obejmuje:

— budowę zbiornika wody czystej o pojem ności 250 m ,

— wymianę starych zestawów pom po

wych, energochłonnych n a nowoczes

ne, w pełni zautomatyzowane,

— uruchomienie studni rezeiwowej nr 6.

Ogólny koszt inwestycji wynosi 375 tys.

zł i finansowana jest ze środków budżeto

wych gminy oraz przy pomocy Fundacji Rozwoju Śląska Opolskiego w Opolu. Ter

min oddania obiektu do użytku przewidy

wany jest na wrzesień 1996r. Generalnym wykonawcą inwestycji jest Międzygminny Zakład Wodociągów i Kanalizacji „PRO- W OD” w Czarnowąsach.

Helmut Wiench

(10)

W d n iu 15 września odbyły się w Koto- rzu Małym n a boisku LZS gm inne d o żynki. Mieszkańcy przygotowali się na tę uroczystość bardzo dobrze. Również Ko- m itet Organizacyjny Gminnych Doży

n e k z ro b ił wszystko aby te g o ro c zn e Święto Plonów było źródłem głębokich i trwałych przeżyć. Z ulicy W odnej koro

wód dożynkowy przejechał na boisko.

Po wystąpieniu pani Anny Długosz, wy

słuchaniu pieśni dziękczynnej za zebra

n e plony, poświęceniu koron przez ks.

proboszcza Jó zefa Swolanego, wręcze

n iu przez starostę i starościnę dożynek B ern ard a Now aka i Iren ę Wiesiołek chleba wypieczonego z tegorocznej mą

ki władzom gminy, wystąpieniu wójta W altera Swierca, pogoda zaczęła się po- 10________________________________________ J lM iy _____________________________ Wrzesień 1996

GM INNE D O ŻYN K I

‘96

„Bezpieczna Woda”

^—

festyn nad jeziorem

W dniu 13 lipca br. nad Jeziorem Śred

nim odbył się kolejny festyn pod nazwą

„Bezpieczna Woda”. Przygotowaniem im

prezy zajmował się Komitet Organizacyjny w skład którego weszli:

— Wójt Gminy Turawa,

— Komenda Rejonowa Policji w Opolu,

— Komenda Rejonowa Straży Pożarnej w Opolu,

— Radio „Ode”,

— Wodne Ochotnicze Pogotowie Ra

tunkowe Opole,

— Ośrodek Sportu i Rekreacji w Turawie.

Inauguracja festynu nastąpiła w Opolu na ulicy Wiejskiej, skąd wyruszył rajd rowe

rowy do Turawy, pilotowany przez Straż Miejską z Opola. Meta rajdu znajdowała się obok bazy żeglarskiej nad Jeziorem Śred

nim, gdzie po powitaniu wszyscy uczestnicy pokaz ^

rajdu mogli bezpłatnie dokonać specjalnej numeracji rowerów.

(11)

„Bezpieczna Woda” — festyn nad jeziorem

Punktualnie o godzinie 12°° Wójt dokonał uroczystego otwarcia festynu. Następnie roz

poczęły się pokazy ratownictwa technicznego w wykonaniu strażaków. Na specjalnie spro

wadzonej starej Syrence demonstrowali moż

liwości urządzeń, w które wyposażone są tego typu jednostki. W wodach Jeziora Średniego swoje umiejętności demonstrowali także płe

twonurkowie z Komendy Rejonowej Policji w Opolu oraz ratownicy wodni. Punktem kul

minacyjnym pokazów była demonstracja tre

sury psów policyjnych. Publiczność podziwia

ła psią musztrę, pokonywanie toru przeszkód oraz pościg za strzelającym z pistoletu maszy

nowego „bandytą”.

Wszystkie pokazy komentowane były przez znawców każdej z dyscyplin. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszył się „Konkurs Wie

dzy o Turawie”, w którym kilkunastu uczestni

ków odpowiadając na pytania przygotowane przez Wójta walczyk) o główną nagrodę, którą

był now iutki rower górski oraz wiele in

nych atrakcyjnych na

gród. Tym konkur

sem rozpoczął się prawdziwy m araton gier i zabaw zręcznoś

ciowych, przygotowa

nych i prowadzonych przez dziennikarzy Ra

dia „O ie”.

Nie zabrakło rów

nież wyborów „Miss Mokrej Podkoszulki”.

Konkursy trwały niemal nieprzerwanie do g o

dżiny 20°°, po czym rozpoczęła się dyskote

ka, w której uczestnicy na boso i na trawie bawili się do godziny trzeciej nad ranem. P o mimo chwilowo padającego deszczu festyn zgromadził kilkaset osób, które gromkimi

brawami wyrażały swoje uznanie dla organi

zatorów oraz uczestników pokazów i kon

kursów. Do słów uznania dołącza się rów

nież autor tego tekstu.

Jart Stonoga garszać z m inuty n a m inutę. C zarne

c h m u ry n a d c ią g n ę ły z p ó łn o c n e g o w schodu n ad Kotorz Mały. Nie pomogły dow cipne „bery” w wykonaniu konfe

ransjera prowadzącego część artystycz

ną. Nie m ożna było w pełni wysłuchać części artystycznej w wykonaniu mło

dzieży z te re n u naszej gminy. Mieszkań

cy i goście sktyli się przed deszczem, część wróciła d o dom ów abyjeszcze wró

cić n a zabawę dożynkową. Szkoda tylko, że w Święcie Plonów nie uczestniczyli w sposób zorganizowany mieszkańcy Bier- dzan, Turawy i Osowca.

Przecież i w tych wsiach mieszkają i pracują rolnicy.

Miejmy nadzieję, że w następnym ro

ku będzie ju ż lepiej.

Edward Malisz

GM INNE D O ŻYN K I

‘96

(12)

8 5 la t O c h o tn ic ze j S tra ży P o ża rn e j w K a d łu b ie T u ra w s k im

^—

w y w ia d z Ernestem G rzesikiem

Powitanie Gotthilfa Fischera (w środku)

kim przeglądzie straży pożarnych w 1986 r.

Mamy też beczkę n a 6 tys. litrów. Obsługuje

my wsie, które leżą w pobliżu Kadłuba.

Oprócz tego, że je st Pan prezesem OSP, jest Pan sołtysem wsi. Czy ła

two jest pogodzić te fu n  kcje?

J a lubię pracę społe

czną, kłopoty są z tym.

że dem okracja przyszła za późno, dlatego w la

ta c h 1981 — 1989 z Kadłuba wyjechało 250 osób.

Gdyby nie było tych wyjazdów, wieś byłaby w św ietnej kondycji, d u żo m łodych ludzi, dużo rąk do pracy. W naszej straży je st mało m ło d z ie ż y . O g ó łe m straż ak ó w j e s t 42, a młodych niewielu.

Jakut Pan ma proble

my związane ze swoją działalnością ?

Ostatnio zasmuciła in

nie odpowiedź z Rejonu D róg Publicznych, że nie możemy w Kadłubie zasadzić krzewów oz

dobnych wzdłuż chodni

ka, a przecież chcemy jakoś tę naszą wieś upiększać. M ieszkańcy K adłuba chętnie pracują społecznie. W ubiegłym ro k u położyliśmy ch o d n ik , zbieram y złom, z którego są pieniądze dla wsi.

Czy Pan lubi organizować uroczystości dla swojej wsi?

Tak, robię to z sercem, ale ludzie bar

dzo mi pomagają, np. nam iot po festy

nie rozebraliśmy w ciągu 2,5 godziny.

Kiedy zatem następna uroczystość w Kad

łubie?

N astępny festyn „H eim at T refl” pla

nujemy w dniach 23— 24.08.1997 r.

W swoim imieniu oraz redakcji „Fali”

życzę Patiu wielu sukcesów w pracy społecz

nej.

Rozmowę przeprowadziła Teresa Zulewska Panie prezesie proszę opowiedzieć Czytel

nikom „Fali” z jakiej okazji organizowany był wielki festyn w Waszej wsi?

Festyn, który odbył się w dniach 3— 4 sierpnia zorganizowaliśmy z okazji 85-lecia istnienia naszej OSP w Kadłubie Tu

rawskim.

Najpierw powołano Komitet O bcho

dów tej uroczystości, składający się z 13 osób, następnie ustalono program im

prezy, rozdzielono zadania, wypożyczo

n o nam iot i w ten sposób wszystko zdo

łano n a czas przygotować.

Jak przebiegały te 2-dniowe uroczystości?

Przede wszystkim było bardzo dużo gości z dalszych i bliższych okolic. Fe

styn rozpoczął się w sobotę o godz. 16°°, był poczęstunek dla gości, występy kaba

retów, a wieczorem odbył się koncert z n a n e g o n ie m ie c k ie g o p io se n k a rz a G otthilfa Fischera. K oncert filmowany był przez telewizję niem iecką ARD. W tym dniu było bardzo dużo gości z Na

mysłowa, Wrocławia, a także z okolicz

n y ch wsi. N a s tę p n ie p rzy z e s p o le

„Kwarc” wszyscy bawili się do późnych godzin nocnych. Niedzielne uroczystoś

ci rozpoczęły się o godz. 14IMI mszą świę

tą w naszym kościele. W nam iocie zno

wu czekał n a wszystkich kołacz z kawą, były występy zespołów, między innymi

„H eim at M elodie”, pokazy strażackie oraz bardzo widowiskowe skoki spado

chronowe. N a zakończenie festynu za

bawa dla wszystkich d o białego rana.

Proszę powiedzieć ja k wyglądała Pana działalność w straży pożarnej w Kadłubie Turawskim ?

W OSP jestem od 1969 roku, byłem strażakiem, zastępcą naczelnika, a od 1995 r. jestem prezesem OSP. W 1970 r.

wybudowano rem izę strażacką. W bu

dynku tym mieści się też ośrodek zdro

wia oraz świedica. Posiadamy je d e n sa

m ochód Star 244, który otrzymaliśmy za maksymalną ilość punktów w wojewódz-

Izby Rolnicze

Uchwalona 14 grudnia 1995 r. przez Zejm RP ustawa o Izbach Rolniczych, stwarza możliwość oddolnego organizo

wania się społeczności rolniczej w celu wspólnego rozwiązania problem ów rol

ników i wsi.

Izby Rolnicze są form ą sam orządu rol

niczego, posiadają osobowość prawną.

Członkami Izby są podatnicy podatku rolnego, podatku dochodow ego z dzia

łów specjalnych produkcji rolnej, oraz

członkowie rolniczych spółdzielni pro

dukcyjnych.

Izby Rolnicze posiadając osobowość prawną, będ ą mogły reprezentow ać sze

roko rozum iane interesy rolników, za

równo wobec administracji, ja k i innych o rg an iz ac ji sam orządow ych działają

cych w kraju i za granicą. O d udziału rolników w wyborach, które odbędą się w dniu 29 września 1996 r. zależy, czy powstaną Izby Rolnicze.

G m ina Turawa m a dwa m andaty do W alnego Zgrom adzenia Izb Rolniczych w Województwie Opolskim.

W d n iu w yborów , tj. 29 w rześnia 1996 r. n a te re n ie gm iny Turawa czyn

ne będą 3 lokale wyborcze: w Turawie w siedzibie U rzędu Gminy, w W ęgrach w sali OSP i Kadłubie Turawskim w sali OSP w godzinach od 8.00 d o 20.00. Pra

wo głosowania m ają rolnicy płacący p o datek rolny (tj. mający gospodarstwo o pow. od 1.00 ha), oraz ich współmał

żonkowie.

Prosim y o liczny udział.

Franciszka Latacz

(13)

Festyn w tu ra w s k ie j szkole

W dniu 16 czerwca 1996 r. z inicjatywy Rady Szkoły i w ścisłej współpracy z Radą Rodziców oraz całym G ronem Pedagogi

cznym zorganizowany został festyn z oka

zji 40-lecia istnienia Szkoły Podstawowej w Turawie. Festyn rozpoczął się mszą świętą o godz. 1 l.(X) w kościele w Kotorzu Wiel

kim. Podczas mszy grała orkiestra garnizo

nowa z Oleśnicy, która następnie przeszła ulicami Turawy na boisko szkolne, gdzie zaprezentowała dalszą część koncertu i muszn ę paradną.

Na festyn przybyli nauczyciele, którzy uczyli w naszej szkole, wielu absolwen

tów oraz mieszkańcy Turawy, Kotorza M ałego, K otorza W ielkiego i innych miejscowości. Młodzież szkolna przygo

towała różne występy słowno-muzyczne:

były tańce klasyczne, latynoam erykań

skie, teatrzyk, mini-lista przebojów, ch ó r szkolny, występy przedszkolaków.

Podczas festynu było wiele innych atrakcji: popisy straży pożarnej, zawody pilarzy, m ecz piłki n o żn ej rodzice—

dzieci. M ożna było skorzystać z przejaz

du bryczką i wierzchem n a koniach. Nie zabrakło też atrakcji kulinarnych: pie

czone kiełbaski i krupnioki, kawa z cia

stem , lody i in n e słodycze. Do godz.

23.00 trwała zabawa taneczna n a świe

żym powietrzu.

Festyn był im prezą dochodow ą na rzecz szkoły. Z uzyskanych pieniędzy szkoła zamierza kupić aparat fotografi

czny, rury n a bram ki n a boisku, farby do pom alow ania pieiwszej klasy.

Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się d o organizacji tak udanego festynu.

Henryk Graczyk Dyrektor Szkoły Podstawowej w Turawie

R o d zice dla p rze d s zk o la

Za p o ś r e d n ic tw e m „ F a li” d z ie c i Przedszkola Publicznego w Bierdzanach pragną podziękować za zorganizowanie zabawy karnawałowej, której d ochód zo

stał przeznaczony n a zakup pomocy i zabawek dla nich oraz za wykonanie na

stępujących prac n a rzecz przedszkola:

— zakup i przewóz wykładziny — pań

stwo D orota i R ajm und Lebiodowie,

— cyklinowanie podłogi — panowie Karol i Wincenty Grzesik,

— m alow anie podło g i — panow ie Stefan Schilk, W aldem ar Spyra, Jó z ef Biskup, E n g elb ert Jańczyk, Stanisław Siudziński,

— przekazanie i przywóz drewna opało

wego w ilości 3 m 3 — pan Krzysztof Grzyb,

— przekazanie m askotek n a konkur

sy z okazji Dnia Dziecka — pani Jolanta Antczak.

Dyrektor Przedszkola Barbara Siudzińska

(14)

S B SffEBRNE W ESELE ,

700-lecie W ęgrów

N asza wieś W ęgry istnieje ju ż 700 lat. W lip cu m ieliśmy m ożliwość zorganizow ć z tej okazji uroczystość. Przygoto

w ania d o te g o święta trwały kilka m iesięcy, a udział w u p ięk szan iu wsi b rali wszyscy m ieszkańcy. N aszą uroczy

stość zaplanow aliśm y n a 6 i 7 lipca.

Z aprosiliśm y w ielu dosto jn y ch gości, m iędzy innym i:

— Posła n a Sejm — Henryka Krolla,

— D elegację i o rk iestrę z m iejscow ości W e tte r i W en- g re n w N iem czech , w k tó rej w skład wchodzili: H e r. Stadt- d ire k to r D r Diekm an o raz H e r. B u rg em eister W erner La- berenz,

— R ad ę S ołecką i d y re k to ra szkoły w W ęgrach p o d W rocław iem ,

— Przedstaw icieli U rz ę d u i Rady G m iny Turaw a,

— Dyrekcję i Z arząd „B A C U T IL ” SA w Katowicach,

— Dyrekcję T elek o m u n ik a cji i przedstaw iciela K om en

dy R ejonow ej OSP,

— S p onsorów i sołtysów okolicznych wsi,

— Przedstaw icieli prasy, ra d ia i telewizji.