ISNN 1425-8730
Bierdzany * Kadłub Turawski
* Kotorz Mały * Kotorz Wielki
* Ligota * Osowiec * Rzędów
« Turawa * W ęgry . Zakrzów
* Zawada
N R 3 /3 0 /9 7 K W A R T A L N IK G M IN Y TU R A W A C e n a 1 z ł
B udow a k a n a liz a c ji w T u ra w ie
—
ro z m o w a z w ó jte m W a lte re m Ś w ie rc e m
Obecnie prowadzone są intensywne prace przy budowie kanalizacji. Czy istnieją za
grożenia dla je j dalszej realizacji?
Rzeczywiście, p ra c e przy b u d o w ie ka
nalizacji w sam ej T uraw ie w o statn ich tygodniach p ro w a d z o n e są w szybkim tem p ie, ch o cia ż istnieją tam tr u d n e wa
ru n k i w o d n e, co stanow i p ro b le m dla w ykonaw ców . N a to m ia st m o im z m a r
tw ieniem je s t z a b ezp ieczen ie o d p o w ied n ich środków finansow ych n a k o n ty n u ację budow y. J e d n y m ze ź ró d e ł fin an so w ania są śro d k i z A gencji R estrukturyza
cji i M o d ern izacji R olnictw a w W arsza
wie, lecz aby j e uzyskać należy spełnić p e w n e w a ru n k i. J e d n y m z n ic h je s t w kład finansow y naszych m ieszkańców . W tym p rzy p ad k u je s t to kw ota 1400 zł.
Jeżeli n ie uzyskamy śro d k ó w p o c h o d z ą cych o d m ie s z k a ń c ó w , to d o ta c ja z A gencji R estrukturyzacji i M odernizacji R olnictw a b ęd zie m usiała być zw ró co n a z należnym i odsetkam i.
Oczywiście je s t to duże zagrożenie, jed n a k musi Pan przyznać, że kwota 1400 zł dla rodzin ubogich je s t znaczącym wysiłkiem finansowym.
Tak, to p raw da, ale Z arząd G m iny — przy n ajm n iej w m o im p rz e k o n a n iu — zrobił wszystko, aby także uboższe ro d zi
ny m ogły u p o ra ć się z uiszczeniem tej n a le ż n o śc i. K w ota 1400 zł z o sta ła w u m ow ie p o d z ie lo n a n a 3 raty. U m ow a p rzew iduje rów nież, że m ieszkańcy m a
j ą możliw ość u reg u lo w an ia n ależ n o ści w ciągu 3 lat, w płacając — n a d o g o d n y c h w aru n k ach — raty d o tu tejszeg o b a n k u . Dla w ielu p o d a tn ik ó w je s t jeszcze je d n a
korzyść, poniew aż w p łaco n e kwoty m oż
n a odpisać o d p o d a tk u d o ch o d o w eg o . A zatem , ja k P an i widzi, często wystarcza tutaj c h ę ć i d o b ra w ola osób zain tereso wanych.
Kiedy — według Pana — istnieje możli
wość zakończenia budowy kanalizacji?
Jeżeli śro d k i finansow e b ę d ą spływać
— te o d lu d n o ści, a także z innych źró
d e ł finansow ania, o czym je s te m w p ełn i p rz e k o n a n y — to zak o ń czen ie budow y kanalizacji w T uraw ie n astąp i w 1998 r.
Dziękuję za rozmowę Teresa Zulewska
N o w y album o T u ra w ie
G m in a d o czek ała się d ru g ie g o o p ra cow ania album ow ego. J e s t nim wydany w języ k u polskim , je d n o b a rw n y album Turawa w grafice i słowie Waltera Swierca.
A u to r a lb u m u słowem i szlach etn ą k re
ską przedstaw ia n a 164 stro n a c h n aj
piękniejsze zakątki gm iny. G rafika o b ej
m u je budow nictw o zabytkow e i współ
czesn e, b u d o w le sak raln e, m osty n a Ma
łej Panwi, bud y n k i szkolne i straży p o ża rn ej, obiekty w ypoczynkowe n a d j e zioram i, u ro c z e zakątki leśne, zw ierzęta żyjące w turaw skich lasach, p an o ram y poszczególnych wsi oraz m iejsca p a m ię ci i p o m n ik i przyrody. K ażda grafika o p a trz o n a je s t k ró tk im opisem history
cznym , b ąd ź w iadom ością o życiu ludzi w spółczesnych, opisuje życie zw ierząt za
m ieszkujących nasze lasy. W ydanie je s t czytelne, przejrzyste i estetyczne. O glą
d a się j e z praw dziw ą przyjem nością.
Każdy m ieszkaniec naszej gm iny m oże w nim znaleźć te m iejsca, k tó re odw ie
dza, w których przebyw a, k tó re są m u d ro g ie , i k tó re żyją w je g o pam ięci. T o w ydanie alb u m o w e zaw iera d u żo w iado
m ości z przeszłości, a także sp o ro ak tu al
nych inform acji. Nowy alb u m n ie m a kolorow ych zdjęć i tysunków . Posiada w artości n ie m n iejsze niż p o p rz e d n i;
je s t inny w o d b io rz e , b o i grafika ilustra
torska tworzy inny, szczególny związek m iędzy C zytelnikiem a książką. J e s t ob
szern iejszy i zaw iera z n a c z n ie w ięcej in teresu jący ch o b razó w i w iadom ości;
n ie p o m in ię to w n im żad n ej wsi naszej gm iny.
Myślę, że ze w zględu n a zasób w iado
m ości, ciekaw ą i b o g a tą grafikę, album trafi d o wszystkich m ieszkańców gminy.
B ędzie o n rów nież c e n n ą p am iątk ą dla tych, którzy opuścili te stro n y i wyjechali n a stale d o in n y ch krajów. A lbum m oże być m iłym u p o m in k ie m d la wielu osób, m o że być rów nież ciekawą p am iątk ą dla przyjeżdżających d o Turaw y n a wypo
czynek. Z całą pew nością alb u m będzie służył d o p ro m o w a n ia naszej g m in y w śród lu d zi interesujących się o rganiza
cją turystyki i wypoczynku. Każdy miesz
k an iec naszej g m in y znajdzie w n im coś, z czym j e s t związany o d lat, a co je s t bliskie i d ro g ie je g o sercu.
A lbum b ęd zie sprzedaw any w kiosku (były „ R u c h ”) w T uraw ie i k sięg am i w O p o lu w Rynku.
Stanisław Pikul
R O K S Z K O L N Y 1 9 9 7 /1 9 9 8
Nowy rok szkolny rozpoczęliśmy w peł
nej obsadzie kadrowej. Siedm iu nauczy
cieli ubyło (p rzen iesien ia, zw olnienia, em erytury), zatrudnionych zostało ośmiu.
W e wszystkich szkołach zaangażow ano wykwalifikowanych nauczycieli d o nauki języka niem ieckiego. W dziewięciu szko
łach uczy się 1075 dzieci. W ychowaniem przedszkolnym w ośm iu sam odzielnych przedszkolach objętych je s t 262 dzieci.
K urator oświaty w O p o lu powołał Szkołę Podstawową w K otorzu Małym, ja k o sam o
dzielną czteroklasową placówkę. W wyni
ku przeprow adzonego w czerwcu br. kon
kursu n a dyrektorów placów ek oświato
wych w g m in ie, w d w óch szkołach (Wę
gry i K otorz Mały) o raz p rzed szk o lu w Zawadzie n astąp iła z m ia n a n a stanow i
skach dyrektorów .
Kosztem o k o ło 400 tys. zl zakończony został pierwszy e ta p m o d e rn iz a c ji szkoły w Zawadzie. U zyskano dw ie n ow e sale lekcyjne, szatnie o raz w ew n ętrzn e sani
tariaty.
W K adłubie T uraw skim , przy wydat
nej pom ocy rodziców , w yrem o n to w an o i zm o d ern izo w an o salę gim nastyczną.
W b u d y n k u sz k o ln y m w T u ra w ie , d zięki sp onsorow i p a n i Marii Tom ali, u rz ą d z o n o p ię k n ą szatnię, a ro d zice wy
m alow ali wszystkie sale lekcyjne.
S taran iem d y rek to rek , w iele p ra c sp o łecznych n a rzecz obiektów przedszkol
nych, w ykonali rodzice dzieci.
O św iata zn ajd u je się w tru d n y c h wa
ru n k a c h finansowych. Subw encja przy
dzielana przez Ministerstwo Edukacji Na
rodowej nie zabezpiecza innych potrzeb poza płacam i, energią, opalem , środkam i czystości. D latego część b u d żetu gminy, szczególnie n a inwestycje, rem onty, awa
rie, wydawana je s t n a oświatę.
B u d ż e t g m in y w c a ło ś c i p o k ry w a u trzy m an ie przedszkoli, a kw o ta je st n ie b a g a te ln a — ro czn ie o k o ło 700 tys. zł.
Z g o d n ie z Z arządzeniem n r 8 m in i
stra edukacji n arodow ej z d n ia 15 m aja 1997 r., w szkołach w d rażan e b ę d ą p o d staw y p r o g r a m o w e o b o w ią z u ją c y c h p rzed m io tó w ogólnokształcących. Uwz
g lęd n iając zaw arte w n ich zad an ia p o ło ż o n o nacisk n a kształtow anie u m ie ję t
n ości przygotow ujących uczniów d o o d p o w ied n ieg o życia w dem okratycznym państwie i respektow anie obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej aktów praw
nych oraz podpisanych przez nasze wła
dze um ów i konw encji m iędzynarodo
wych. D o wdrażania treści podstaw p ro gramowych przygotow ują się dyrektorzy szkół, nauczyciele i w ładze oświatowe.
Stanisław Ja n ik
In fo rm a c ja o p ra c y R ady
i Z a rzą d u G m iny T u ra w a
w II k w a r ta le 1 9 9 7 r.
Rada Gm iny
W II k w artale R a d a G m iny odbyła dwa p o sie d z e n ia w d n ia c h 24 kw ietnia i 24 czerw ca.
N a sesji w d n iu 24 kw ietnia R ada roz
liczyła Z arząd G m iny, kierow nictw o Za
k ła d u G o sp o d a rk i K o m u n aln ej i Miesz
kaniow ej o raz O ś ro d k a S p o rtu i R ekre
acji w T u raw ie ze zrealizow anych przez n ie z a d a ń g o sp o d arczy ch i społecznych w r o k u 1996. K om isja R ew izyjna p o p rz e p ro w a d z e n iu k o n tro li wysoko oce
n iła p ra c ę Z arząd u G m iny Turaw a. Po
d o b n e też było stanow isko o rg a n u k o n tr o ln e g o — R e g io n a ln e j Izby O b ra c h u n k o w ej. S tąd też n a podstaw ie tych d w ó ch d o k u m e n tó w ra d n i je d n o g ło ś n ie przyjęli w niosek Komisji Rewizyjnej i p o d ję li u ch w ałę o u d zielen iu Zarządow i a b so lu to riu m . P o d o k o n a n iu rozlicze
n ia Z arząd u za ro k 1996, ra d n i wysłu
c h a li in fo rm a c ji sk a rb n ik a gm iny o re
a liz a c ji b u d ż e tu g m in y za I kw arta!
1997 r. T e n bieżący n a d z ó r Rady G m iny n a d g o s p o d a rk ą finansow ą d aje gw aran
cję ra c jo n a ln e g o wykorzystywania środ
ków b u d ż e to w y c h . P o n a d to R ada wysłu
c h a ła in fo rm a c ji zło żo n ej przez K om isa
ria t Policji w O z im k u o stan ie b ezp ie
czeństw a i p a to lo g ii społecznej n a te re n ie g m in y w ro k u 1996 o raz I kw artale 1997 r. L iczb a p rz e stę p stw k ry m in al
nych w 1996 r. w p o ró w n a n iu z 1995 r.
z n aczn ie zm alała. W su m ie m o ż n a by stw ierdzić, że n ie je s t źle. J e d n a k nasile
n ie p r z e s tę p c z o ś c i szy b k o w zrasta w o k resie le tn im , i to zaró w n o n a d je z io ra - m i, ja k i w e w siach p o ło żo n y ch n a ich o b rzeżu . N a to m ia st z n ie p o k o je m n a le ży p a trz e ć n a z d a rz e n ia d rogow e: liczba kolizji i w ypadków ro śn ie, a co dziesiąte w ykroczenie p o p e łn ia n e je s t przez kie
row ców b ęd ący cn p o spożyciu alk o h o lu . N a sesji w d n iu 24 czerw ca r a d n i wy
słuchali in fo rm ac ji kierow nictw a Zakła
d u G o sp o d ark i K o m u n aln ej i Mieszka
niow ej o raz O śro d k a S p o rtu i R ekreacji 0 p rzygotow aniach d o se z o n u letn ieg o . P o n a d to r a d n i w ysłuchali inform acji: o realizacji w ydatków n a o c h o tn ic z e stra
że p o ż a rn e w I p ó łro c z u 1997 r., o reali
zacji ustawy o czystości i p o rz ą d k u w g m i n ie , o z w a lc z a n iu sz k o d n ik ó w i chw astów n a p o la c h oraz o nieużytkach 1 o d ło g a c h , o działaln o ści G m in n e g o O śro d k a K ultury w O sow cu, a także o p o stę p ie ro b ó t inw estycyjnych z zakresu g o sp o d a rk i w odno-ściekow ej.
T u ra w a w g ra fic e W a lte ra Ś w ie rc a
Leśniczówka przy ul. Lipowej w Turawie
D okończenie n a str. 3
Wrzesień 1997
W yniki w yb o ró w w gm inie T u raw a
D o S e n a tu RP:
Gerard Bartodziej — 1635, Alojzy Kokot — 1427.
O gółem upraw nionych d o glosowania hylo 7127 osoh. W wyborach wzięło udział 2601 osób, o d d a n o 2421 głosów ważnych, a śred n io frek w en cja w yniosła 36% .
N ajw iększą liczbę głosów d o S ejm u RP otrzym ali:
Henryk Kroll — 756, Bernard Sojka — 244, H orst Ko niecko — 202.
Poszczególne ugrupowania otrzym ały następującą liczbę głosów
Roman Borkowski
Ugrupowanie Liczba oddanych
ważnych głosów Udział w %
M niejszość n ie m ie c k a 1414 54,0
AWS 286 11,0
SLL) 265 10,0
U n ia W olności 168 6,6
U n ia Pracy 84 3,2
Krajowa R ad a Em erytów 75 2,9
PSI, 32 1,2
R O P 29 1,1
U PR 27 1,0
Blok dla Polski 22 0,8
Krajowa P artia E m eiytów 19 0,7
Informacja o pracy Rady i Zarządu Gminy Turawa
w II kwartale 1997 r.
D okończenie ze str. 2 Zarząd Gminy
W om aw ianym okresie Z arząd odbył 7
C
osied zeń , przy czym dwa pośw ięcone yły w yłącznie sp raw o m re f e re n d u m k o n sty tu c y jn e g o . 17 k w ietn ia O SiR i ZGKiM przedstaw iły in fo rm ac ję o przyg o to w an iach d o se z o n u turystycznego.
N a tym sam ym p o sie d z e n iu d o k o n a n o o c e n y re a liz a c ji b u d ż e tu g m in y za I kw artał 1997 r. oraz realizacji zad ań rze
czowych.
W d n iu 8 m aja d o k o n a n o oceny dzia
ła ln o śc i służby z d ro w ia i w ysłuchano pierw szej in fo rm ac ji o fu n k cjo n o w an iu Stacji „C aritas” w K otorzu Małym. Za
rz ą d p o d ją ł p o sta n o w ie n ie dotyczące o p ła t za o d p ro w ad zan ie ścieków.
N a kolejnym p o sied zen iu , w d n iu 22 m aja, Z arząd d o k o n a ł analizy działal
n o śc i k lu b ó w sp o rto w y ch n a te r e n ie gm iny o raz om ow ił spraw ę g o sp o d aro w a n ia m a ją tk ie m p rzy d zielo n y m klu
b o m d o użytkow ania.
P o n a d to w II kw artale Z arząd rozpa
trywał cały szereg spraw wynikających z b ieżą ceg o zarząd zan ia g m in ą, p o d e jm u ją c 13 uchw ał.
E dw ard Malisz
Liczba ludzi potrzebujących pom ocy je s t duża i ciągle rośnie. N ajbardziej zda
n e n a pom o c innych są dzieci, a w szcze
gólności te, których rodziny nie spełniają swoich funkcji opiekuńczych i wychowaw
czych. D o tej grupy niewątpliwie zaliczają się wychowankowie d o m ó w dziecka.
D om D ziecka w T uraw ie zastęp u je ro d zinę dla prawie 50 dziewcząt i chłopców w wieku od 5 d o p o n a d 20 lat. Potrzeby ich są duże i zróżnicow ane, a zaspokoje
nie ich, oprócz codziennej pracy opie
kuńczo-wychowawczej, wymaga środków m aterialnych. Byłoby to prawie niem ożli
we, gdyby nie bezinteresow na p o m o c lu
dzi o wielkim sercu w kraju i z zagranicy, g łów nie z N iem iec i H o la n d ii.
N ie sposób wymienić wszystkich, którym los turawskich dzieciaków nie je s t obcy.
W śród setek nazwisk darczyńców znajdują się mieszkańcy gm iny Turawa. Im to chcie
libyśmy wyrazić szczere słowa uznania i po
dziękować za dotychczasową pom oc.
Szczególne p o d zięk o w an ia składam y wójtowi G m iny T u raw a p a n u Walterowi Swiercowi za w sparcie i życzliwość.
R adzie P ed ag o g icz n ej ze Szkoły P o d stawowej w T uraw ie i je j d y rektorow i p a n u Henrykowi Graczykowi za tr u d i zaangażow anie o raz p o m o c w sp o n so rin g u d la naszych dzieci.
P an u Pawłowi O ch en tel g o rą c o dzię
kujem y za o g ro m n e zaangażow anie się w p o m o c naszym w ychow ankom oraz w yposażenie w sp rz ę t AGD.
„D ary s e rc a ”
Nadleśnictw o Turawa ciągle w spom a
g a nas przekazując n ie o d p ła tn ie drew n o i świadcząc usługi.
Proboszczowi parafii Rotora Wielki ser
decznie dziękujemy w im ieniu dzieci z D o
m u Dziecka za obdarow anie prezentam i.
N a bieżąco n ie o d p ła tn ie p o m a g a D o
m ow i D ziecka w w ym ianie zbitych i usz
k odzo n y ch o k ie n p a n i Maria Matysek z Z akładu Szklarskiego w T uraw ie.
P an i Grażynie Szczurek i p a n i Eryce Stańko z G m in n ej B iblioteki w T uraw ie dziękujem y za w spółpracę oraz p o m o c w ro z w ija n iu z a in te re s o w a ń czy teln i
czych i filmowych.
P an Martyn Kampala z Rzędow a wie
lo k ro tn ie świadczy usługi tran sp o rto w e n a rzecz naszego d o m u .
O d w ielu la t p o m ag ają turaw skiem u D om ow i D ziecka państw o Alicja i J ó z e f H alupczokowie z W ęgrów . N a D zień D ziecka p o d a ro w a li w ychow ankom w p re z e n c ie zestaw d o o d b io ru telewizji satelitarn ej. P o m o c państw a H alupczo- ków to n ie tylko o k a z jo n a ln e prezenty.
W sw oim zak ład zie radiow o-telew izyj
nym „ H a lio n ” w O zim k u d o k o n u ją n ie o d p ła tn ie licznych n ap raw sp rzętu RTV.
W czerw cu państw o M anfred i Krysty
na D ługoszow ie oraz panow ie Herbert Kurc i Hubert D udek ufundow ali d la 5 wychowanków , kończących Szkołę P o d
stawową w T uraw ie, wycieczki w ró żn e reg io n y Polski.
W spaniałą im prezę rozrywkową dla ca
łego D om u Dziecka przygotował wiosną pan Piotr Długosz w „N ight C lubie”. Była to wesoła zabawa wraz z poczęstunkiem .
S pecjalne słowa podziękow ania n a le żą się p a n i Marii Syboń za wszystko co czyni, ju ż o d w ielu lat, d la dzieci D om u D ziecka. D ziękujem y za okazyw ane zro
z u m ie n ie i b a rd z o życzliwe serce.
N ie je s t to n a p ew n o p e łn a lista ludzi, którzy c h c ą i p o m ag ają D om ow i Dzie
cka. Jest w iele wspaniałych osób, które proszą o anonim owość. Ich życzenie spełniam y. N ie m n iej g o rą c o dziękuje
my wszystkim, którzy chociażby życzli
wie myślą o naszych dzieciach.
Jesteśm y p rz e k o n a n i, że ok azan e n a szym w y ch o w an k o m s e rc e p rzy n iesie oczekiw ane efekty, gdyż tylko własnym przykładem i d o b ro c ią m ożem y zm ie
n iać n a lepsze innych ludzi.
W artość n iesio n ej po m o cy m aterial
n ej łatw o przeliczyć się d a n a złotówki, a le n ie je s t m ożliw a w ycena w aspekcie m o raln y m . T utaj każdy gest d o b ro c i je s t b ezcen n y , tak ja k b e z c e n n e są serca lu
dzi n io sący ch b e z in te re s o w n ą p o m o c potrzebującym .
Jeszcze raz w im ie n iu w ychowanków i p racow ników D o m u D ziecka w Turaw ie dziękujem y.
R ada Pedagogiczna
... „T U J E S T M O JE M IE JS C E , TU J E S T M Ó J D O M ”
Dynamiczna polka w wykonaniu zespołu tanecznego S.P. w Kadłubie Turawskim
,,H e im a ttre ffe n ”. P o d taką nazw ą odbył się w d n ia c h 23 i 24 sie rp n ia trzeci ju ż festyn w K adłubie Turawskim.
Gorączkowe przygotow ania d o uroczy
stości udzieliły się wszystkim m ieszkańcom . R olnicy, korzystając z p ię k n e j pogody, uprzątali zboża, gospodynie stroiły domy, obejścia, wypiekały sm akowite kołacze. W szkole, w świedicy, w niektórych dom ach odbywały się ostatnie przygotowania d o wy
stępów artystycznych. Próby trwały nierzad
ko do późnych godzin wieczornych. Nieje
d e n mąż sprzeciwiał się artystycznym zapę
do m swojej żony, ale w k o ń cu stanęli na wysokości zadania, p rzejm ując n a swoje barki usypianie dzieci i ciężar pozostałych obowiązków domowych. W iadom o — n ie
łatwe je s t życie z artystą.
Miejscowy sołtys — p a n Ernest Grzesik p rzem ierzał wieś w zdłuż i w szerz d o g lą d a ją c wszystkiego. W ieś m usiała wyglądać
więcej niż odśw iętnie. I wyglądała. D opi- W nęm e namK)tu , leslyn()Wa pul,|l( zn„ś<
sali n ie m a l wszyscy z ap ro szen i goście:
przybył przewodniczący Towarzystwa Społeczno-Kulturalne
go N iem ców n a Śląsku O polskiem — p an Henryk Kroll z Gogolina, posłowie: p a n Joachim Czernek, p a n Helmut Paź
dzior, kandydujący na posła— p a n H orst K oniecko, wójt Gminy Turawa — pan Walter Świerc, proboszcz i wikary naszej parafii — ks. Jerzy Obst i ks. Janusz Konofalski oraz księża: prof. Joachim Waloszek i Krystian Zmuda. Dwa festynowe dni zapowiadały się bardzo ciekawie. Oprócz występów kadłubian mieliśmy okazję po
dziwiać orkiestry dęte z Wędryni i ze Szczepanowie, dziecięcy zespół
Dawid Brzozoń i Michał Panicz w skeczu „U lekarza” Dzieci z III klasy w skeczu „O niesfornych uczniach”
Wrzesień 1997 5
„TU J E S T M O JE M IE JS C E , TU J E S T M Ó J D O M ”
S o b o tn io -n ie d z ie ln e szaleństw a zakończył p okaz sztucznych o g n i i w spaniała zabaw a z zesp o łem „S ynteza”.
A jeszcze p ó ź n ą n o c ą tu i ów dzie rozlegały się słowa festynow ego p rz e b o ju ,J o ł n ie wyjada stąd, bo... tu je s t m o je m iejsce, tu jest m ój d o m ”.
• • •
D rogi C zytelniku, prosim y zap am iętać d a tę 1 i 2 sie rp n ia 1998 r., poniew aż w tych d n ia c h o d b ę d z ie się kolejny festyn w naszej m iejscow ości p o d nazw ą „60 la tje z io r T u raw sk ich ”. J u ż dzisiaj zapraszam y C iebie, Tw oją R o d zin ę i wszystkich znajom ych.
Krystyna Rorknwska
Panie: Reginajaguś, Urszula Wiecha i Sylwia Krok w skeczu „Odwiedziny byłej
kadlubianki”
folklorystyczny z K adłuba Strzeleckiego, sympatyczny zespół „Silesiana” z Rudy Ślą
skiej oraz znany m ieszkańcom naszej gm i
ny zespól prow adzony przez p ana J. Baro
na — „W engem E cho”. Wszystkie zespoły zaprezentowały ciekawy program , ale chyba najbardziej przypadł d o gustu program ar
tystyczny przedstaw iony przez n asze dzie
ci, m łodzież i p a n ie z m iejscow ego kola DFK.
Scenki i skecze, u k ład an e w czasie pró b , tw orzone jakby n a zam ów ienie — traktu
ją c e o ludzkich słabostkach, przywarach, ludzkiej małostkowości, bolączkach i su
kcesach naszej wsi i je j sołtysa — były bar
dzo ciepło przyjęte przez publiczność, a rozlegające się salwy śm iechu świadczyły o tym, że m am y w spaniałe poczucie h u m o ru i potrafim y śmiać się sam i z siebie.
Przez dwa d n i panow ała rad o sn a atm o sfera. A tm osfera pikniku, festynu i pełnej beztroski. N am io t w ypełniony był gośćm i raczącymi się kawą, grochów ką, ciastem i piwem . P rzed n a m io te m rozradow ane, szalejące n a karuzelach dzieci; am atorzy kiełbasek z rożna, szaszłyków, flirtująca m łodzież. Wszyscy w eseli, rozbaw ieni, w ś w ią t e c z n y c h n a s t r o j a c h . Ż a d n y c h sprzeczek, żad n y ch kłótni.
Służby p o rz ą d k o w e działały b ez za
strzeżeń. Każdy w iedział co d o n ie g o n a leży i za co je s t odpow iedzialny.
Ile to kosztow ało p racy i zabiegów w iedzą n ajlep iej sam i o rg an izato rzy i im n ależą się o g ro m n e słowa u z n a n ia .
Panie Maria Waloszek-Brzozoń i Małgorzata Kilian w skeczu „Spotkanie po latach”
Inauguracja występów artystycznych w wykonaniu Barbary Panicz
,Joł nie wyjada stąd...” festynowy przebój w wykonaniu pań Reginy Jaguś i Sylwi Krok
Skecz „Powrót męża kominiarza”
w wykonaniu panajózefa Zubeila i pani Sylwi Kr ok
HEIMATTREFFEN 1337 J M
■im/M i l \ L r r t N v 1 3 3 7
heim attreffen
¡ S v ' 1 3 3 7 ^
Y FABRYKA W OSOW CU
— zbędna b u d o w la
W II połow ie XVIII w. k ró l p ru sk i Fry
deryk II rozpoczął u ru ch am ian ie n a Ślą
sku zakładów wyrobów m etalowych, m .in.
wzdłuż Małej Panwi. I tak w 1785 r. posta
nowił wybudować Fabrykę W yrobów Me
talowych w re jo n ie wsi W ęgry.
J e d n ą z pierwszych bud o w li były o b ie
kty h y d rotechniczne n a Małej Panwi, a więc jazy, mosty i śluzy n a wcześniej wyko
panych kanałach. W późniejszych czasach wybudowano eleku ownię w odną. U sytuo
w anie fabryki nie było przypadkowe. W tym rejonie występował duży spadek tere
n u, który umożliwił, p o w ybudowaniu ja zu, spiętrzenie wody d o około 5 m. W oda stanowiła źródło en erg ii d la fabryki i mły
n a zbożowego. M ała Panew w o b ręb ie ja zu m a około 50 m szerokości. Jaz począt
kowo był wykonany w postaci m urow a
nych filarów z w ypadem z drew na d ę b o wego. Trzy m e c h a n iz m y zasuw były u ru c h a m ia n e ręcznie.
K o n s tru k c ja ja z u p o c h o d z i z ro k u 1 9 0 5 , a m o d e r n iz a c j ę w y k o n a n o w 1979 r. M echanizm y rę c z n e z astąp io n o n a p ę d a m i elektrycznym i, a wypady d ę bow e w ody w d o ln e j części ja z u zm ien io n o n a p ły tę ż e lb e to w ą , o g ra n ic z o n ą ścianką L arsena. N a m iejsce d o p ro w a
d z o n o e n e rg ię elektryczną. Wszystkie te p ra c e zostały sfin an so w an e przez fabry
k ę w O sowcu.
J a z p e łn i kilka funkcji:
— utrzy m u je właściwe sto su n k i w od
n e n a te re n a c h d o ln e g o b ie g u Małej Panwi,
— piętrzy wody dla p o trz e b fabryki w O sow cu oraz m łyna g o sp o d arczeg o w W ę g ra c h ,
— reg u lu je przepływ w ód — tranzyt w ody d la E lektrow ni „ O p o le ”,
— c h ro n i m o st kolejowy O p o le — Klu
czbork,
— stabilizuje koryto rzeki — o c h ro n a p rz e d erozją,
— stanow i podstaw ę d o budow y ele
ktrow ni w odnej.
Poniew aż b u d o w la ta p o c h ło n ę ła zn a
czn e sum y n ie dając w zam ian profitów ,
p o s ta n o w io n o j ą sp rz e d a ć . Po trw ają
cych p o n a d ro k p r ó b a c h zn a le z ie n ia klien ta, ja z ra z e m z p ro g ie m w odnym został sp rz e d a n y firm ie z Nowej Soli b u d u jące j tu rb in y w o d n e. Nabywca zam ie
rza w ybudow ać ele k tro w n ię w o d n ą, wy
korzystując duży sp a d e k w ody w rejo n ie ja z u . T a b a rd z o kosztow na inwestycja (ok. 3,5 m in zł) p la n o w a n a je s t d o reali
zacji w ro k u 1998.
Piotr Jendrzej
Jaz na Małej Panwi w Osowcu w czasie powodzi, lipiec 1997 r.
R e n o w a c ja p a ła c u w T u ra w ie
O d 1949 r. w p a ła c u w T uraw ie m a swą siedzibę d o m dziecka. J e s t to o b ie k t liczący praw ie 300 lat. N iew ątpliw ie wy
m aga g ru n to w n e g o re m o n tu . W p rze
ciągu m in io n y ch la t p ałac był w ielo k ro t
n ie rem o n to w an y i ad ap to w an y d o ist
niejących p o trz e b . Kiedyś n a r e m o n t by
ły śro d k i finansow e, lecz ja k o ś ć używa
nych d o renow acji m ateriałó w i te c h n o logie były kiepskie, p o m im o zaangażo
w ania i tytanicznej p racy p o p rz e d n ic h d yrektorów placów ki. N ajlepszym przy
kładem m oże być o d p a d a ją c a część tyn
ków. W wyniku zastosow ania źle d o b ra nej farby został o d p a rz o n y tynk p o d ele
wacją — o b e c n ie całość je s t d o wym iany (ekspertyza k o n serw ato rsk a).
W dzisiejszych czasach n ie b ra k u je te
c h n o lo g ii i m ateriałów , tylko pieniędzy.
J e s t to głów ny i je d y n y po w ó d istniejące
g o sta n u rzeczy.
W w yniku p o d jęty ch d ziałań uzyskano śro d k i finansow e z b u d ż e tu państw a i F u n d a c ji W spółpracy P olsko-N iem iec
kiej. O p ra c o w a n o d o k u m e n ta c ję kon- serw atorsko-rem ontow ą. N a tej p o d sta wie ro zp o częto częściowy re m o n t pała
c u w g ru d n iu 1996 r. Z akres re m o n tu o b ejm u je:
1. W ym ianę klatki schodow ej (z drew n ia n e j n a b e to n o w ą o b itą d re w n e m ),
2. W ym ianę p okrycia d ach o w eg o w części p ó łn o c n e j,
3. O c ie p le n ie d a c h u ,
4. O d n o w i e n ie ty n k ó w , w y m ia n ę drzw i, o k ie n i p o d łó g w p o k o ja c h w części p ó łn o c n e j pałacu.
J e s t to tylko częściowy re m o n t, któ iy zakończy się o sta tn ie g o listo p ad a bieżą
c e g o ro k u . K u ra to r oświaty w O p o lu o b ie c a ł śro d k i fin an so w e n a zak o ń cze
n ie re m o n tu . W pierw szej k o lejn o ści b ę d zie k o n ty n u o w a n a w ym iana i o c ie p le n ie d a c h u , w ym iana sto lark i o k ie n n e j, w ęzła c ie p l n e g o , w o d -k a n ., instalacji elektrycznej oraz o d tw o rz e n ie elewacji.
M am n ad zie ję, że Z arząd G m iny T u raw a w esprze w najbliższej przyszłości, c h o ć częściow o, o d re s ta u ro w a n ie p ała
c u w T uraw ie.
P ra g n ę p o d zięk o w ać p a n u W ójtow i o raz Szefowi m niejszości niem ieck iej za w sparcie w uzyskaniu środków z FWP-N w W arszawie.
Arkadiusz Cichecki
Wrzesień 1997
B udow a sys tem u k a n a liza c y jn e g o w T u raw ie
G e n e r a ln y m w y k o n a w c ą s y s te m u k analizacyjnego w T uraw ie je s t W ojew ó
d z k ie P rz e d s ię b io rstw o B u d o w n ictw a K o m u n a ln e g o w O p o lu , n a to m ia s t ro boty prow adzi in w esto r zastępczy, któ- lym je s t P rzedsiębiorstw o C o n su ltin g o - w o-Usługowe G o sp o d a rk i W odno-Ś cie
kowej i O c h ro n y Ś rodow iska Sp. z o .o . w O p o lu . R ozpoczęcie p rac związanych z b u d o w ą sieci kanalizacyjnej d la wsi T u raw a n astąp iło w 1995 r. i w y konano
ru ro c ią g tłoczny, sieć w ul. P la n e to rz a i częściow o w ul. Nowej.
P o rocznej przerw ie, spow odow anej b ra k ie m środków , w znow iono w m aju b r. b u d o w ę sieci w u licach: Nowej, Iwa
szkiewicza, R zecznej i Stawowej, k tó re m a ją być w ykonane łącznie z przykanali- k am i d o dom ów . B udow a pozostałej sie
ci m a być zak o ń c z o n a w 1999 ro k u . W bieżącym ro k u ro z p o częto także b u d o w ę oczyszczalni ścieków.
O b e c n ie w y konano rob o ty z ie m n e i b e to n o w e p o d zb io rn ik n ap o w ietrzan ia i re a k to r „B io g ra d e x ” oraz do p ro w ad ze
n ie wody d o celów tech n o lo g iczn y ch . Ł ączna w artość budow y oczyszczalni ścieków wyniesie 5 156 tys. zł. N atom iast d o tej poty' o g ó ln e koszty budow y oczy
szczalni ścieków i sieci kanalizacyjnej wyniosły 1 059 tys. zł.
Jó zef Wurst
S u kce sy naszych ze s p o łó w
C o dw a lata w G o g o lin ie odbyw a się im p re z a k u ltu ra ln a p o d nazw ą O polskie Ś w ięto P ie śn i L u d o w ej. S tan o w i o n a o k a z ję d o z a p re z e n to w a n ia d o r o b k u a m a to r s k ic h z e sp o łó w arty sty cz n y ch , p ie lę g n u ją c y c h i u p o w szech n iający ch tr a d y c y jn e p ie ś n i lu d o w e n a Ś ląsku O p o lsk im . D o u d ziału w im p re z ie za
p ro s z o n o zespoły kultyw ujące tradycje k u ltu ro w e o różnym ro d o w o d zie, i te ro d z im e , i te przyw iezione n a O polsz
czyznę z in n y ch regionów .
Zespoły zostały w y łonione w trakcie e lim in a c ji n a tzw. e stra d a c h fo lk lo ru , k tó re odbyły się w m aju b r. w: O zim k u , K orfantow ie, W alcach i Ł u b n ia n a c h . N a 70 zespołów d o fin ału O p o lsk ieg o Świę
ta P ieśni Ludow ej w G o g o lin ie zakwalifi
kow ało się 21, w tym ,Jaźw in k i” z Bier- d z a n i „O sow iec” z O sowca.
I tu taj wysoko o c e n io n o obydw a nasze zespoły przyznając ,Ja ź w in k o m ” wyróż
n ie n ie i n a g ro d ę , a „O sow cow i” także n a g ro d ę i P u c h a r P rezy d en ta O p o la. J a ko j e d e n z sześciu z w ojew ództw a, ze
sp ó ł „ O so w ie c ” zo stał z a p ro sz o n y n a
Z a le c e n ia R ady B e zp ie c ze ń s tw a i Porządku P ublicznego p rzy W ójcie G m iny T u raw a
0 BEZPIECZEŃSTWO NASZYCH DZIECI
W n u m e rz e 2 / 2 9 / 9 7 „F ali” pisaliśmy o zach o w an iu śro d k ó w bezpieczeństw a w o k r e s ie le t n im . O b e c n ie c h c e m y przedstaw ić kilka zasad p o stę p o w a n ia d o p rzestrzeg an ia przez n aszą n a jm ło d szą społeczność. Oczywiście, naszych za
lece ń n ie przeczytają ci, którzy pow in n i j e stosować. Liczymy, że nasi Czytelnicy p rzekażą j e swoim d ziec io m czy w n u kom . A pelujem y:
N ie pozwólcie aby dzieci uczyły się za
sad bezpieczeństwa na własnych błędach.
N auczm y dziecko radzić sob ie w trud
nych sytuacjach życiowych.
Przekazyw anie zasad bezpieczeństw a n ie m o że się og ran iczać d o straszenia naszych p o c ie c h , ale pow inniśm y uświa
d am iać im i tłum aczyć, d laczego n ie b e z p iecz eń stw należy u n ik a ć . N ie należy straszyć d z ie c k a p o lic ja n te m , b o gdy m a lu c h b ę d z ie p o trz e b o w a ł p o m o cy , m o że obaw iać się p o p ro sić o n ią „glinia
rz a ”.
R ozpoczął się now y ro k szkolny, m o g ą wystąpić n ow e form y zag ro żeń dzieci i o tym piszemy.
D ziecko wychodzi z dom u
N asze dzieci w ychodzą z d o m u o róż
nych p o ra c h , często gdy w d o m u n ie m a
dorosłych. D lateg o ju ż u pierwszoklasi
stów należy kształtować nawyki p o stęp o w ania. Z anim w ręczym y dziecku klucz o d m ieszkania:
• u p e w n ijm y się, czy p o tra fi sam o
dzieln ie zam k n ą ć i otworzyć drzwi;
• oznaczm y k lucze o d różnych zam ków kolorow ym i n ak ład k a m i (z tworzy
wa) , żeby d zieck o b ez p ro b lem ó w d o p a
sow ało klucz d o zam ka;
• w spólnie z dzieckiem ustalm y m iej
sce przechow yw ania kluczy;
• n ie pozw alajm y zostaw iać kluczy p o d w ycieraczką, nosić n a szyi lu b w in
nych w idocznych m iejscach;
D okończenie n a str. 8 Widokówka wydana z okazji Opolskiego Święta Pieśni Ludowej
D n i O p o la . W ystęp, p o m im o u p a łu , C ieszą n a s te o siąg n ięcia i w im ie n iu u d a ł się n ad sp o d ziew an ie, a przedsta- re d a k c ji „ F ali” życzę o b u zesp o ło m dal- w io n a „S u ita g ó ra lsk a ” (pierw szy raz szych sukcesów ,
prezen to w an a) tak się p o d o b a ła p u b li
czności, że zespół m usiał bisować. Roman Borkowski
Z a le ce n ia R a d y B e zp ie cze ń stw a i P o rzą d ku P u b lic z
n ego p rz y W ójcie G m iny Turaw a
D okończenie ze str. 7
* nauczm y, że n ie m o ż n a daw ać klu
czy obcym , a n aw et k o leg o m , zwłaszcza starszym.
Droga do szkoły
M ożem y zwiększyć b e z p ie c z e ń stw o n aszego d ziec k a id ą c e g o d o szkoły p o przez:
* w ybór n ajbezpieczniejszej trasy;
* p rześled zen ie z n im trasy przejścia d o szkoły i zw ró cen ie uw agi n a m iejsca szczególnie n ie b e z p ie c z n e , a zwłaszcza:
* przejścia przez je z d n ię ,
* przejścia przez tory kolejow e,
* n a m osty i kładki,
* wykopy, ro z k o p a n e je z d n ie ;
* p rz y m o c o w a n ie d o to r n is tr a lu b k urtki znaczków odblaskow ych;
* n a u c z e n ie d ziec k a podstaw ow ych przepisów ru c h u d ro g o w eg o , a w szcze
gólności:
* zasad p o ru sz a n ia się n a przejściach dla pieszycn,
* zatrzym yw ania się p rz e d przejściem dla pieszych i sp o g lą d a n ia w ob ie strony,
* wykorzystajmy n a n a u k ę zasad bez
p iecz n eg o p o ru sz a n ia się p o d ro g a c h
w spólne spacery, wyjazdy sa m o c h o d e m , wycieczki ro d z in n e .
D zieci są by stry m i o b s e rw a to ra m i.
U cząc dzieci przepisów ru c h u drogow e
go, sam i m usim y postępow ać z g o d n ie z nim i.
P o n a d to , co pew ien czas, przypom i
najm y dziecku, żeby p odczas d ro g i d o szkoły:
• n ie zbaczało z u stalo n ej w spólnie trasy;
• n ie korzystało z propozycji ja z d y sa
m o c h o d e m lub sp aceru z oso b ą o b cą (n ie z n a n ą );
• n ie przyjm ow ało o d obcych p re z e n tów, słodyczy, zabaw ek lu b pieniędzy.
N auczm y dziecko krzyczeć i w ołać o pom oc, gdy ktoś próbuje wyrządzić mu krzywdę.
R ada Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego przy Wójcie Gminy Turawa
P O M O C S P O Ł E C Z N A D L A P O W O D Z I A N
W lip cu p o łu d n io w o -z a c h o d n ie rejo
ny Polski o k a le c z o n e zostały przez klę
skę pow odzi.
L u d zie o d c ię c i o d świata przez p o w ódź p o trzeb o w ali g w arancji p rzetrw a
n ia , c n le b a , w ody, su ch ej odzieży, śro d ków czystości.
N a znak solidarności z pow odzianam i społeczeństwo gm iny Turaw a przekazało, za naszym pośrednictw em , daiy izeczowe, pien iężn e oraz płody rolne. Mieszkańcy naszej gm iny postanow ili objąć p o m o cą gm iny Popielów oraz D o brzeń Wielki.
Ś ro d k i p rz e z n a c z o n e n a zo rganizow a
n ie g m in n y ch d o ży n ek (o d których o d stą p io n o ) zostały p rz e k a z a n e wraz z po
zostałym i śro d k a m i zeb ran y m i o d ofia
rodaw ców w łącznej kw ocie 15 tys. zł, ro d z in o m n a jb a rd z ie j d o tk n ię ty m — dotyczy to em erytów , ro d z in w ielodziet
nych o raz inw alidów .
A kcja n ie s ie n ia p o m o cy n ie je s t zam k n ię ta i n a d a l trwa. K ażdem u, k to zech
ce w esprzeć finansow o pow odzian p o dajem y n u m e r konta:
B ank Spółdzielczy Ł u bniany 88870004-163817-3603-11 W p łata n a rzecz pow odzian.
Irena Słupska
R em o n t s a li g im n a s ty c zn e j zakoń czo n y
Dzięki w ielkiem u zaangażow aniu rodzi
ców uczniów Szkoły Podstawowej w Kad
łubie Turawskim, zakończony został kapi
talny re m o n t sali gim nastycznej. Sala ta pizechodziła wcześniej różne koleje losu.
W latach 1920— 1950 był w niej b a r i sala taneczna. O d 1960 r. G m in n a Spółdziel
nia w Turaw ie wykorzystywałająjako sklep meblowy. W 1988 r. właścicielka obiektu, pani Małgorzata Hys (z d. Baityla) sprze
dała całą n ieru ch o m o ść K uratorium Oś
wiaty, a sam a wyjechała n a stałe d o Nie
miec. W wyniku starań dyrektorki miej
sc o w e j sz k o ły , p a n i Krystyny Borko
wskiej, w budynku tym u rządzono przed
szkole, a w pom ieszczen iu p o sklepie m eblowym — salę gimnastyczną.
W sali zam o n to w a n o c e n tr a ln e o g rze
w anie, d ra b in k i gim nastyczne i kosze d o gry. J e d n a k p o w ierzch n ia sali n ie była w p e łn i w ykorzystana, p o n iew aż w zdłuż ściany czołowej znajdow ał się p o d e s t o wysokości 15 cm i szerokości 1,5 m , a w lewym ro g u p rzybudów ka 4 x 3 m i wyso
kości 2 m . N a tej przybudów ce, w czasie zabaw , przygryw ała d aw niej o rk ie stra ,
n a to m ia s t w ew nątrz niej znajdow ała się w ęd zarn ia. Sala posiadała cztery, duże, nieszczeln e o k n a , w związku z czym w czasie m rozów tr u d n o było j ą dogrzać.
P o d ło g a była s p ró c h n ia ła , a z ru c h o m ych d e se k po d czas ćw iczeń unosiły się tu m an y k u tz u . R e m o n t sali rozpoczął się o d b a rd z o sk ro m n y ch planów . Po
czątk o w o z a m ie rz a n o w yburzyć tylko p rzybudów kę, by zwiększyć pow ierzch
n ię sali. N a stę p n ie p o stan o w io n o zlikwi
dow ać p o d e st, a to p o c ią g n ę ło za sobą D okończenie n a str. 9
Uczniowie klasy 1 i II na pieiwszej lekcji wychowania fizycznego w sali gimnastycznej
Wrzesień 1997 9
D okończenie ze str. 8
Remont sa li gimnastycznej zakończony
k o n ie c z n o ś ć w ym iany p o d ło g i. Z apał kilku osób ud zielił się wszystkim rodzi
co m — zadecydow ano w ięc, że p rz e p ro w adzi się kapitalny re m o n t sali.
D ysponując sk ro m n y m i śro d k am i ko
rzystano, m ożliw ie najw ięcej, z pracy ro dziców. Fachow cy różnych b ra n ż n ie o d p ła tn ie w ykonali specjalistyczne prace.
B rak środków finansow ych spow odow ał rów nież, że r e m o n t został rozłożony w czasie, ale tym sam ym n ie zostaw iono ż a d n e g o e le m e n tu sali, który wymagał- b y jeszczejak ich k o lw iek p ra c renow acyj
n y c h . Z a k re s w y k o n a n y c h r o b ó t był og ro m n y . A było to: w zm o cn ie n ie filara
m i p o d p iw n ic z e n ia sali, w yburzenie we
w n ę trz n e j przybudów ki i p o d e stu , zm ia
n a o b ie g u instalacji c.o., zerw anie p o d łogi, wywóz 7 przyczep g ru zu , b e to n o w anie p o d ło ż a o pow. 120 m 2, instalacja 4 dodatkow ych p u n k tó w św iednych, za
m u ro w a n ie i o ty n k o w an ie 2 otw orów o k ie n n y c h , w staw ienie 2 o k ie n i dw oje drzw i, tynkow anie ścian i m alow anie sa
li, p o ło ż e n ie i cyklinow anie now ej p o d łogi, zab u d o w an ie drew n ian y m i o sło n a
m i grzejników c.o. i w k o ń c u m alow anie z e w n ę trz n e c a łe g o o b ie k tu . O g ó łe m w artość p rac i m ateriałów w yniosła 26 tys. złotych. J e s t to o b e c n ie n a jła d n ie j
sza sala n a te re n ie gm iny i tylko dzięki te m u , że ro d zice z wielkim zaangażow a
n ie m włączyli się d o p rac rem ontow ych, nasze dzieci m ają, p a c h n ą c ą jeszcze far
bą, p ię k n ie o d n o w io n ą salę.
W im ie n iu d y re k to r szkoły, a także dzieci, tą d ro g ą sk ład an e są podziękow a
nia wszystkim sp o n so ro m : Komitetowi O b ch o d ó w 700-lecia Kadłuba Tura- wskiego, Kom itetowi Organizacyjnemu Festynu „H eim attreffen” , Radzie S ołec
kiej, p a n i Grażynie Frychel, p a n u Pa
włowi Kansy o raz wszystkim rodzicom i osob om , k tó re w różny sposób pom ogły zrealizow ać tak tr u d n e zadanie.
Roman Borkowski
WIELKA WODA
Zalane laki między Turawą a Kotorzem Mahni W czasie kiedy amerykańska sonda „Pathfinder” dotarła p o raz
pierwszy na planetę Mars n a Opolszczyznę zaczęły napływać niep<>
kojące wiadomości z południa, dotyczące zagrożenia powodziowe
go. Kilkudniowe opady deszczu w dorzeczu Odry w Czechach i południowej Polsce, o intensywności około 2(K) m m /m 2 n a dobę, czyli w ciągu 2 d n i tyle, co przez cały rok, spowodowały gwałtowne przybranie rzek górskich, a te zasiliły O d rę i Nysę Kłodzką.
Pierwsze sygnały o katastrofie napłynęły z K łodzka i Nysy, a n a s tę p n e z Kędzierzyna-Koźla. 6 lipca o godz. 20.00 ogłoszono alarm przeciwpowodziowy n a Opolszczyźnie. 10 lipca d o O pola nadeszła fala kulm inacyjna o wysokości 770 cm , któ ra spow odo
wała przerw anie wałów w rejonie Boguszyc. W tedy kataklizm ten, nazywany początkow o „pow odzią stulecia” uzyskał m iano
„pow odzi tysiąclecia”. O statnia pow ódź tej m iary wystąpiła o k o ło 500 la t tem u .
Skutki fali kulm inacyjnej okazały się straszne — zalane zostało opolskie Z ao d rze i wyspa Pasieka, p rzerw an e połącze
n ia d ro g o w e z O p o la d o W rocław ia, Nysy, Nam ysłowa oraz k o lejo w e O p o le — W rocław , zam ilkły telefo n y , w yłączono p rą d i w odę, n iecz y n n a była kanalizacja. W oda sięgała w n iek tó ry ch m iejscach d o połow y pierw szego p ię tra . Zalewała du że obszary z o g ro m n ą p ręd k o ścią, p o w o d u jącą 1,5- m e tro wy przyrost p o z io m u w ciągu k ilk u n astu m in u t. D la tych, którzy wcześniej n ie wywieźli sw ego d o b y tk u niem ożliw ością było u rato w an ie czegokolw iek. O b szar o p o lsk ieg o Z O O , li
czący 20 h a, został zalany w n ie s p e łn a 5 m in . P o d w odą znalazły się n ie tylko d o ln e k o n d y g n acje budynków , lecz sam o ch o d y i in n y ludzki d o ro b e k . Przy b ra k u łączności je d y nym o śro d k ie m , za p o m o c ą k tó re g o m o ż n a się było k o n ta ktow ać n a O polszczyźnie, okazało się R adio O p o le , p ełn iące c a ło d o b o w e dyżury; załatw iło m nóstw o ludzkich spraw.
W czasie kiedy szalała O d ra , w T uraw ie rów nież działał G m in n y K o m itet Przeciw pow odziow y, poniew aż M ała Panew siała sp u sto szen ie w A n to n io w ie i Je d lic a c h . Dopływ w ody d o J e z io ra T uraw skiego w ynosił w d n iu 9 lipca o godz. 7.00 —
— 94 m 3/ s , o 14.00 — 127 m 3/ s , a 10 lipca o godz. 10.00 —
— 154 m 3/ s przy zrzu cie wody 54 m 3/s . N iebezpieczństw o dla wsi gm iny T uraw a (T rzęsina, W ęgry, O sow iec) p o leg ało n a tym, że w o d a w O d rz e pow odow ała „co fk i” w Małej Panw i, a w Je z io rz e Dużym b rakow ało o k o ło 0,5 m d o p rz e la n ia się kielichów w o ln eg o zrzu tu d o d o ln e j M ałej Panwi. N a szczęście zap o w iad an a n a 11 lipca d ru g a fala n ie n a d eszła i stan alarm ow y przestał zagrażać. Stało się to dzięk i pom yślnej z m ia n ie pogody.
PiotrJendrzej Most kolejowy Opole—Kluczbork na Malej Panwi w Osowcu w czasie trwania lipcowej powodzi
„Sta/” O sow iec dla po w o d zian Z a r z ą d z e n ie
Ludowy Z espół Sportow y „S tal” O so
wiec zorganizow ał w d n ia c h 9 i 10 sierp n ia b r. festyn sportowy.
W tu r n ie ju oldboyów zwyciężyli za
w odnicy „S tali” O sow iec p rz e d B udko- w icam i i d ru ży n ą oldboyów O sow ca, za
m ieszkałą w RFN.
T u rn ie j sen io ró w zakończy! się zwy
cięstw em drużyny klasy A z L ęki O p a to wskiej, p rz e d „S talą” O sow iec, ju n io r a mi O sow ca i Turawy. Najciekawszy był m ecz o trzecie m iejsce m iędzy ju n io r a m i O sow ca a LZS T u raw a — 8:3. N a tym sp o tk an iu p a d ło d u ż o b ra m e k , z czego najbardziej zadow oleni byli licznie ze
b r a n i w idzow ie z w ielu m iejscow ości, nie tylko naszej gm iny.
Podczas tu rn ie ju i zabawy tan ec zn ej kw estow ano n a rzecz pow odzian. Głów
nym pom ysłodaw cą, a zarazem i ofiaro-
22 m aja 1997 r. ro z p o częto bu d o w ę w odociągu w Zakrzow ie Turaw skim . Wy
konaw cą je s t M iędzygm inny Z akład W o
dociągów i K analizacji „P R O W O D ” z C zam ow ąs.
N iezw ykle s p ra w n ie p rz e b ie g a ją c e p ra c e zostały zah am o w an e przez lipco
wą pow ódź, w której firm a „P R O W O D ” b ard zo ucierpiała.
P rzesunie się więc p ra w d o p o d o b n ie te rm in z a k o ń czen ia budow y z m iesiąca w rześnia n a p aźd ziern ik b r.
D o czasu o d d a n ia d o użytku now ej stacji u z d a tn ia n ia w ody w K adłubie Tu-
daw cą, był sp o n s o r naszego k lu b u — p a n H ubert Witek z RFN. Z e b ra n e pie
n ią d z e — 600 zł — p rz e k a z a n o n a k o n to Z espołu Szkół T ech n iczn y ch (Lice
u m i T e c h n ik u m B udow lane) w O p o lu . Szkoła ta najb ard ziej została d o tk n ię ta przez pow ódź w sam ym O p o lu .
Jed n o cześn ie Zarząd LZS „Stal” O so
wiec p ragnie podziękow ać dawnym za
w odnikom i sympatykom klubu, którzy przy okazji turnieju wsparli nas sprzętem sportowym. Dziękujemy za kom plety ko
szulek i spodenek, piłki i rękawice bram - karskie. Niektórzy sympatycy wsparli rów
nież klub finansow o. O to ofiarodawcy:
H. Witek, R. Majewicz, J. Michalczyk, R. Moch, R. M oczko i R. Morawietz.
Wiceprezes A rtur Długosz
rawskim w oda d o Zakrzow a płynąć b ę dzie z gm iny Zębowice.
M ieszkańcy wsi z a d o w o len i są z p o stę pujących p ra c , „P R O W O D ” pokazał się z najlepszej strony.
A o to kilka d an y ch liczbowych:
— długość sieci rozdzielczej — 7030 m b,
— długość przyłączy — 4430 m b,
— liczba przyłączy — 149,
— wartość ro b ó t ogółem — 410 tys. zł.
M aria Zubeil
Z a rzą d u G m iny w Tura w ie z dnia 4 w rze śn ia 1997 r.
w sp ra w ie w ypalania p o z o s ta ło ś c i ro ślin n ych
i ś m ie c i w ogrodach i na d zia łk a ch
N a p odstaw ie art. 41 ust. 2 ustawy z d n ia 8 m a rc a 1990 r. o sam o rząd zie tery
to rialn y m (DzU z 1996 r. n r 13, poz. 74 wraz z p ó źn . zm ian am i) Z arząd G m iny T uraw a stanow i, co n astęp u je:
§ 1
Pozostałości p o c h o d z e n ia ro ślin n e g o , n ie n a d a ją c e się d o g o sp o d arczeg o wy
korzystania, m o g ą być sp alan e w piątki o d świtu d o zm ierzch u , o raz w soboty d o god zin y 12.00 w p o łu d n ie przy zachow a
n iu zasad o c h ro n y przeciw pożarow ej.
§ 2
W ypalanie słom y, siana n ie n ad ają ce
g o się d la zw ierząt i innych pozostałości ro ślin n y ch n a p o la c h , działkach i o g ro d a c h je s t d o p u szczaln e w odległości co n a jm n ie j 100 m o d zab u d o w ań , miejsc ustaw ienia ste rt i stogów, lasów oraz linii k o lejo w ej, stacji b enzynow ej, magazy
n ó w paliw i w sp o só b n ie pow odujący z ak łó c eń w ru c h u drogow ym .
§ 3
P o stan o w ien ia §1 i 2 niniejszego Za
rząd zen ia n ie dotyczą o d p ad ó w stałych pow stałych w w yniku p row adzonej dzia
łalności gosp o d arczej lu b o d p ad ó w by
towych, o d p a d ó w n ieb ezp ieczn y ch i ko
m u n a ln y c h , których unieszkodliw ienie reguluje ustawa z d n ia 27 czerwca 1997 r.
o o d p ad ach (DzU n r 96, poz. 592).
§ 4
O soby naru szające p o stan o w ien ia n i
n iejszego Z arząd zen ia p o d leg ają karze n a p o d sta w ie art. 82 k o d e k su w ykro
czeń.
§ 5
Z arząd zen ie w chodzi w życie z d n iem o g ło szen ia w fo rm ie plakatów n a tabli
cach ogłoszeń.
B udow a w odociągu w Z a k rz o w ie T u raw skim
Budowa wodociągu w Zakrzowie Turawskim — „przeprawa” przez ogródek Przewodniczący Zarządu Gminy
Walter Swierc
F E S T Y N y<'
„ B E Z P I E C Z N A W O D A ”
Wrzesień 1997
_____________________________jM lć fr
________________________________________1 J_
N a p r z e s tr z e n i k ilk u o s ta tn ic h la t O SiR w T uraw ie z udziałem K om endy R ejonow ej Policji, K om endy R ejonow ej Straży P o żarn ej, W O PR z O p o la oraz R adia „ O d e ” o rg an izu je n a d je z io ra m i turaw skim i festyny p ro m u ją c e bezpiecz
n e m eto d y korzystania z plaż, kąpielisk o raz u p raw ian ia sportów w odnych.
W tym ro k u , w d n iu 22 czerw ca w n ie d z i e ln e p o p o łu d n ie , n a d J e z io r o Ś re d n ie zjec h ało kilkaset o sób, ażeby w spólnie bawić się w ram ach przygoto
w anych p rzez org an izato ró w konkursów i podziw iać pokazy ratow ników , straża
ków i policjantów .
Z O p o la przyjechała kilkudziesięcio
osobow a g ru p a rowerzystów, którzy m o
gli b e z p ła tn ie n a trw ałe oznakow ać swo
j e dw ukołow e pojazdy. Rowerzystom li- d ero w ali przew odniczący Rady M iasta O p o la o raz w icep rezy d en t O p o la, a n a d bezp ie czeń stw em row erzystów czuw ali fu n k c jo n a riu s z e Straży M iejskiej. D u
żym zain tereso w an iem cieszyły się p o k a zy strażaków . Z a p re z e n to w a li b a rd z o now oczesny sp rz ę t, k tó ry m p o słu g u ją się n a co d zień po d czas ratow ania ludzi uw ięzionych w s a m o c h o d a c h w wyniku w ypadków drogow ych o raz u d z ie la n ia pom o cy ran n y m i poszkodow anym .
Strażacy płetw o n u rk o w ie poszukiw ali s p e c ja ln ie z a to p io n e g o p r z e d m io tu , pre z e n tu ją c swoje u m ie ję tn o śc i i sprzęt.
P arę m etrów o b o k ratow nicy w o d n i n a
R ozpoczęła się je s ie n n a r u n d a rozgry
wek piłki n o ż n e j. J e s t to dyscyplina sp o r
tu najb ard ziej p o p u la r n a n a naszym te
ren ie. O k o ło 200 m łodych lu d zi syste
m atycznie tr e n u je i uczestniczy w roz
gryw kach. O sta tn io z ad eb iu to w ał nam kolejny k lu b — LZS T uraw a, który roz
począł rozgryw ki w klasie C. O b e c n ie n a 11 sołectw po siad am y 7 klubów , co daje n a m wysoki wskaźnik aktyw ności sp o rto wej naszej m łodzieży. D ru g ą n a jp o p u larniejszą dyscypliną sportow ą je s t tenis stołowy. M ożna zauważyć, że w o b u dys
cyplinach istnieje ścisła w spółzależność w osiąg an iu wyników. Z d ro b n y m i wyjąt
kam i, najlepsi tenisiści stołow i są czoło-
Jezioro Średnie
ró ż n e sposoby wyciągali z wody „ to n ą c y c h ” kolegów . W szystkie te pokazy, w sp arte fachow ym k o m e n ta rz e m , b u dziły d u że zainteresow anie.
Żelaznym p u n k te m festynów je s t za
wsze k o n k u rs wiedzy o T uraw ie. Zwy
cięzcom k o n k u rs u c e n n e n ag ro d y w rę
czył w ó jt G m in y T u ra w a p a n Walter Swierc.
D uże u z n a n ie w śród widzów zyskał so
b ie występ dziecięcej gru p y tan ec zn ej z O p o la. N astęp n ie m ogliśm y podziw iać pokazy tresury psów policyjnych. W pro-
S port w gm inie
wymi p iłk aizam i naszych klubów , a n a w et „ O d ry ” O p o le i „Śląska” Ł ubniany.
T enis stołowy d o sk o n ali tak n ie z b ę d n e d la d o b re g o p iłk arza cechy, ja k : refleks, b ły sk aw iczn e p o d e jm o w a n ie decyzji, zd o ln o ść k o n c e n tra c ji i o g ó ln ą spraw ność. T en is to dyscyplina sp o rtu d o sk o n a ła n a d łu g ie, zim ow e wieczory. N ie w ym aga w ielkich nakładów , czy d o b rz e o g r z a n y c h p o m ie s z c z e ń , a p o z w a la utrzym ać spraw ność i kondycję w tzw.
„m artw ym se z o n ie ”.
O d lat, z inicjatywy U rz ę d u G m iny, p ó ź n ą je s ie n ią i zim ą o rg an izo w an e są tu rn ie je tenisa. W o statn im ro k u p o raz pierwszy swym zasięgiem objęły ju ż wszy-
g ra m ie była psia m usztra, pokonyw anie to r u przeszk ó d , a n a z a k o ń czen ie — przy a k o m p a n ia m e n c ie w ybuchów pe
ta rd o raz strzałów z b ro n i maszynowej
— pościg za u zb ro jo n y m „ b a n d y tą ”.
W p rzerw ach p om iędzy pokazam i re
daktorzy R adia „ O d e ” zachęcali dzieci i d o ro s ły c h d o ró ż n y c h k o n k u rs ó w i w spólnej zabawy. Festyn zakończył się o k o ło północy.
Dyrektor OSiR w Turawie J a n Stonoga
stkie k a te g o rie w iekow e zaw odników — począwszy o d najm łodszych klas szkół podstaw ow ych, a n a o ld b o jach kończąc.
Stw orzono więc taki system, który poz
w ala wszystkim zain tereso w an y m , bez w zględu n a wiek i przynależność klubo
wą, uczestniczyć w różnych fo rm a c h roz
grywek.
Liczymy, że działacze sportow i, p o d o b n ie ja k w latach ubiegłych, udzielą n a m w szech stro n n ej pom ocy i sprawią, że zim a b ęd zie „g o rący m ” sezo n em dla tej dyscypliny sp o rtu .
Roman Borkowski
O środka S zko len ia i S p o rtó w W odnych LOK w T u raw ie
Znajdujący się n a Rybaczówce W oje
w ódzki O ś ro d e k S zk o len ia i S p o rtó w W odnych o raz .J a c h tk lu b ” L O K w T u rawie o b c h o d z ić b ę d ą w przyszłym ro k u 50-lecie działalności. H isto ria w spólne
go działan ia rozp o częła się o d 1948 r.
W sp ó łp raca o śro d k a i k lu b u była w tym o kresie ró ż n o r o d n a i w ielo k ieru n kowa, je d n a k w większości głów nym i za
d a n ia m i były szkolenia i sporty w odne:
żeg la rstw o , m o to ro w o d n ia rs tw o , p łe tw onurkow anie, n a u k a pływ ania i z d o byw anie k a rt pływackich.
.J a c h tk lu b ” LO K , m ający swoją bazę w o śro d k u , zrzesza członków i sym paty
ków z te r e n u O polszczyzny, wojew ództw o śc ie n n y c h , a n a w e t k raju . W k lu b ie działają dość o peratyw nie dw ie sekcje:
żeglarska i m o to ro w o d n a . C zynione są sta ra n ia o u tw o rzen ie n astęp n y ch : sku
terów w odnych i narciarstw a w o d n eg o o raz surfingow ej.
W te rm in a rz u im p re z w odnych k lu b u w br. zap la n o w an o szereg zaw odów , z czego zrealizow ano:
1. Udział dw óch załóg klasy „O m e g a ” (sternicy: Jerzy Rosicki i Wojciech Kren- schner) w Regatach o P u ch ar Polski tej klasy, rozgrywanych n a te re n ie kraju. Ka
lendarz im prez żeglarskich P u ch aru Pol
ski w tej klasie obejm ow ał w sezonie 16 im prez, w tym 8 reg at klasyfikowanych do P u ch aru . Załogi p o d k o m e n d ą swoich stern ik ó w startow ały tak że w m istrzo
stwach Polski klasy „O m e g a ”, rozgrywa
nych w obch o d ach l()()()-lecia G dańska i Mistrzostwach Polski L O K w Zbąszyniu.
2. Im prezy w o d n e k lu b u n a akw enie tu rawskim:
• Żeglarskie M istrzostw a Polski P ołu
dniow ej w klasie „ O m e g a ” w d n ia c h 21— 22 czerw ca b r. W re g a ta c h starto wało 51 żeglarzy n a 17 ja c h ta c h ; zawody były rów nież m istrzostw am i O polszczy
zny;
• w d n iu 27 lip ca br. w spólnie z H a r
cerskim K lubem Ż eglarskim w Turaw ie zorganizow aliśm y regaty żeglarskie:
— w klasie „ O m e g a ” o P u c h a r Ko
m a n d o ra HKZ w T uraw ie,
— w klasie otw artej — żeglarską ścież
kę zdrow ia, p o św ięco n ą p a m ię c i p io n ie
ra tych re g a tje rz e - g o Ł a ń c u c k ie g o . Startowały 24 ja c h ty z 74 zaw odnika
mi;
• 10 sierp n ia br.
p o r a z p ie rw s z y odbyły się reg aty
— w yścigi s k u te ró w w o d n y c h w klasie otw artej — przy udziale 6 sku
terów w odnych;
• 17 sierp n ia br.
p r z e p r o w a d z o n o III M is tr z o s tw a M o t o r o w o d n e
Otwarcie Regat Polski Południowej w klasie „Omega”
Komandor p raelwa w legatach ,Jachtklubu”
Kazimierz Wężyk
„ T u r a w a ’97" o m e m o ria ł T a d e u sza D atonia. Łącz
n ie starto w ało 30 zaw o d n ik ó w w trzech klasach m o
torów ek oraz w kla
sie otwartej i skute
rów w odnych.
3. W działalnoś
c i s p o r tó w w o d n y ch , c z ło n k o w ie .J a c h t k lu b u ” b io rą także udział w zaw odach o rg a n i
z o w a n y c h p r z e z p o d o b n e k lu b y , p o d n o s z ą sw o je um iejętności spor
towe w pływaniach rekreacyjnych.
Z a d a n ia n a s z e m ogły zostać zre
a li z o w a n o m .in . dzięki p o m o cy fi
n ansow ej naszych sympatyków, sp o n sorów z gm iny T u r a w a , O p o l a i O p o lsz c z y z n y , za c o s e r d e c z n i e dziękujem y.
Żeglarskie regaty na jeziorze
Wrzesień 1997 13
Z o k a zji ro czn icy urodzin
D o s to jn y m J u b ila to m
• Tani Marii ‘Woclaw z Zawady
• Tani Marcie dlalupczok z Rotor za ‘Wielkiego
• T ani M agdalenie R ra w c zy k , z R ądlu ba ‘Turawskiego
• T an i A nnie ‘Wieczorek, z Z a w a d y
• T a n i A nnie L auer z ‘Turawy
• T ani ‘R o za lii Czech z O sow ca
• T an i R o za lii § ab ryś z L ig o ty ‘Turowskiej
• T anu ‘Wawrzyńcowi ‘Wodniok, z Ligoty Turowskiej
serdeczne gratulacje i życzenia zdrouńa, pomyśl
ności i szczęścia u> życiu osobistym, zińelu radoś
ci i satysfakcji z owoców życia w klimacie ż y c z
liwości i wdzięczności
składa Wójt Gminy Walter Swierc
H isto ria p ałac u w T u raw ie sięga p o czątku XVIII w ieku. Pałac m iał w ielu właścicieli. Każdy z n ic h w niósł w iele d o je g o dziejów i pozostaw ił w n im cząstkę
swego życia.
N a m , o p ró c z p a m ię c i i o p raco w ań p o zo stał pałac, k tóry o p a rł się burzli
wym d ziejo m i przetrw ał.
A P E L
do m ie s zk a ń c ó w gm iny T u raw a
D o d n ia dzisiejszego w iele życzliwych m ieszkańców gm iny o d n a jd u je w piw ni
cach i n a strychach pozostałości i o k ru chy m ien ia, k tó re kiedyś z d o b iło w nę
trza budow li.
Są to talerze zd obione widokiem pała
cu, stare kafle z rozebranych pieców, kubki.
Chcemy zachować ja k najwięcej z dawnego wyposażenia i wystroju. Prosimy zatem o p o
darowanie zbędnych staroci i zawadzają
cych w piw nicach sprzętów, ksiąg, n a czyń, o b razów i m ebli.
Za p o m o c w z g ro m ad zen iu „reliktów przeszło ści” z góry dziękuję. O statn io przekazała talerze p a n i Urszula Biegań
ska z Turaw y, k tó rej dziękuję.
Arkadiusz Cichecki
M ieszkańcy Zakrzow a T uraw skiego składają se rd e c z n e po d zięk o w an ia W ójtowi i Radzie G m iny T uraw a za pok ry cie części kosztów konserw acji stareg o , zabytkow ego kościoła w Zakrzow ie T uraw skim .
D rew niany kościółek je s tje d n y m z cenniejszych zabytków naszej gm iny, p rz e p ro w adzona konserw acja pozw oli n a u trzy m an ie g o w d o b ry m stan ie przez kilka najbliższych lat.
W im ieniu mieszkańców sołtys Jerzy Zubeil
Zakład Usługowy „ROLEX”
wykonuje:
— żaluzje okienne
— rolety zewnętrzne
— RKS w nowo budowanych budynkach
