• Nie Znaleziono Wyników

Die Mark : Illustrierte Wochenschrift für Touristik und Heimatkunde. Ratgeber für Ausflüge, 1910/1911 Nr 20

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Die Mark : Illustrierte Wochenschrift für Touristik und Heimatkunde. Ratgeber für Ausflüge, 1910/1911 Nr 20"

Copied!
8
0
0

Pełen tekst

(1)

Illnftricrtc fliilcrliallnujifiliriff flit Soimllili uni) Seiinidluiniic bet Wurli ßtaubenbunj.

Zemralblait tur Berliner Ausflügler, Couristen, turner, AmateurpDotograplKii, teuren-RaUfabrer, Courcti'Ruderer, CouretpSegler, Jinglcr, KKntersportfreunde sowie für die Interessen des TremdenoerRePrs.

© f f i j i c U e « © t r g n n frei* p ä r k if r lt f » P ctn luw - «ttJ» ® o « ri|iin -|? e « itte m l f l f c i d f t r e fo lV U ifld tc it* - » » * « * « & * * * * l ? * * * t * « »

f f l b l i g a t o r l f d i f ü r b l ' m ilg tle b e r e in g e fü ljrt Im „ » « r o b e r .C Iu b JU Icm cm m a, tO T m e rs b o rf 1 9 0 1 » ; „ C o im f le n ilu b C a n fm lg W ; , O T « f « a n b e n b u r ^ ö m i n " ; C o u rlffle m K lu b S p r e e -iM ie n "; » € I)a rlo tte n lm rg e v C o u r ifle n .C lu b i r t ä r f i f d ) ' je l) r c , 1 9 0 7 "; „ tD a n b e r .M u b te m p o 1 9 0 7 "; „ ID tm b e r tlu b « e fim b b n m n e n t 9 0 7 * ; „ O T ä r f t f ä t t C o u rt jle n a d u b 1909 ;

„ O e rc lu n ü lr tlf d ic 3 ug e n bu> artberer"; „ U \ m b e r , ö e m n S o c ie ta s "; „ tr > a iib e r .£ lu b ,fre i meg 1 9 0 7 "; O T ä rfifd ie r tD im b e r.K lu b 1910; £ o im ) ic im £ [iib „ .fr e i w e g ", 1910.______________

(Stfdjeint im 2Binterl)<ilbicit)r (Dftober=2Jlarä)14täflig, im @ommeriial6iot)t (2lpTtl— September) möd)tt.,

©onttabenbs. S l b o n n e m e n t pro äSterteljaijr Beam. 3Binter|aIbiaf)t 1,40 3Kf. bei freier 3i:fteIUmg.

^ e ra u g p e b e r unb P te bafteur:

Georg Eugen Kifeler

SSerltn SO. 36, fia u ftp e r © tra g e 8.

K e b a ttlo iis - S p r e d ije lt: S o n n a b e n b s 6— 9 U t;r.

Q n f e r a t e : SStergeffjaltene Sfietitgeile 40 $ fg ..

bei m e h rm a lig e r A ufgabe entfpredjenber R a b a tt.

SSereitiSangeigen oiergefpaltene ffietitgeile 10 Sßfg.

iprofpeftfceilagen n u r bet gleichzeitiger 3 n fe rtto n .

Nr. 3 0 . (1910/11) Einzelnummer 10 Pig. 7 . Jahrgang.

Madidrudt nur mit genauer Quellenangabe gestattet-

Grog Döiln

und Klingelmariehen »on Punskul.

D o n W a l t e r <£ r i d( 33 o f d; « it n.

ID a s (15 r o 15 HT e n 5 für bie 2Tt e n 5 e r $ 0 r ft ift, bas ift <35r o t I ^ ö l l u 'fü r Me S c f j o r f t ? e i 6e: Dte Zentrale, 511 ber alles sufammenftrömt, w as ttt ben iP älb eru lebt unb ija u ft; nicht

fo fehr ihre Bebeutung als D ö rfer u e ra n laft bies, foitbern um oieles mehr ihre örtliche S ag e:

llten5, 6 er‘Knotenpunft non m ehr als fcdjs, ftrahlcnförm ig auslau»

fenben Sanbftrafen, bilbet einen natürlichen K u sgartgsp unfi alles panbels unb IPattbels bes umliegenöen m eilen»

meiten lü alb gebietes;

hier werben P e rfäu fe abgcfchloffen, 311 betten m an tner roeif, wie rneit, herfam , hier w irb gemarftet unb gefeilfcht unb ausgeboten, w as bie Stille ber IPalb»

börfer fdntf, in IH e n j fo m m tm a n jufam m en, unb in 21 icn5 erfährt m an bie Heuigfeiten ber ID elt, bie itid]t in bie

ftillen hofften bringen. „ , . , .

Hiebt anbers ifts m it © r o f P o lin ; hegt es oodj tn ber Hütte jw ifdjen ^ehbenid unb 3 <30cfyimstal, ° env^ ,a(^ Ui_

ftatiouen, an ber ©hauffee, bie burch liefe, grofe lU alber führt, in benen Siebelungen nicht gar ju häufig ftnb. l)ier macht ber tDanberer H a ft; auch h 'cr bringen fie bie pro»

bufte ber lü ä lb e r ju m P e rfa u f jufam m en, non l f er 9e^ n

fie in alle Sanbe; unb bod)M ft © r o f D ö iln fein großes D o rf, 5war ein anfehnlidjes; alles gibt ih m feine Sage, unb felbft ber pän b ler — benu foldjer gibt es hierorts nod) lolelc — ber m it feinem müben P ferb r>on Schönebecf hinein „ins ¡Templinfche" w ill, ääumt hier ab, auf ber H ü tte feiner Keife. Dod) wie (5ro1 | Hleit^, fo hat audi ((5r o f D ö iln feine ftille ^ e it, wo alles Seben, bas oor fu rjem noch pulfterte, erftarrt i f t ; D a s ift im ID inter, roenn ber Bebel aus ben IP älb ern auffteigt unb fidj, j u

B allen gerafft, über bie Kronen unb PDipfel bahiufchiebt unb hinein»

treibt ins öbe Dorf.

3 a , öbe ifts bann, unb roenn bie erften w eifen

^locfen fallen unb bas D o rf einbetten wie 3um ewigen Schlaf, bann bringt fein Saut, fein S d )all m ehr in bie

^erne, bann ifts ftill, fü ll rote in märftfeheft peibebörfern!

(Ein nebelgrauer ID in tertag flieg über ber Keid)shauptftabt auf, als roir bereits b rau fen au f glatter S tra fe bahinroanber»

ten, einem langgehegten IP u n fd je folgenb, um nad) (D ro f D ö iln 511 fom m en. <Srof D ö iln unb bie Scfjorfheibe!

Xüirfahenbie fchwatjen Sinien ber ID älber nor uns liegen, als roir am H üttage (5 r o f S c h ö u e b c c f erreichten. CEtn feiner 2ügen hatte fidj aufgemacht, ber nach Stunbcn in ein hefh3es Schnee»

geftöher überging. U m fo beffer. B a lb roar bte ®egenb

nerroanbelt, unb im erften IP e if lag ID a lb unb ^ lu t nor

uns. Die Sdjneefterndjen eilten an ben fchlanfen Birfeu»

(2)

154 DIE JYIHRK Nr. 20 jjüetgcn entlang unb fdjmücften fie, öaf? es cntsfaQ, als

wenn um* in großen X^öijleu tuanberten, bie ftcfj aus 501*«

teftcn K ttfta lla rm e n über uns tuölbten. i^ägeltg inat'b bie (Segenb. K u s ben ©rürtben flim m e rte n tanggeftrecfte Seen Ijeruor, unb roenn bcr IP in b barübetfjinpfiff, rafcfjelte es in ben braunen, .melfen

B lättern ber ©idjen, bie am Hferranbe ftanbeu. ITTal auf i l i a l tjaite ber IDiubbrucb ijinterlaffen, bie Stäm m e lagen fyocfjgetürmt über betu H)eg. © ra u m ar ber ffim m el, unb bie Sonne m ar nidjt 3«

feljen,. umfornebr fingen bie ftlbernen Xlefte ber lüetben an ju flim m ern.

ß o r f t Q a u s C r ä m m e r»

f e e lag tief eingefcfyneit t>or uns, unb unten am pauge ber See bot ben Knbltcf einer regungslofen bleifar*

benen ,fläcf)e. P a fenfte fidj bereits bie P äm m etu n g über bie IP ä lb e r, unb bod? m ar es erft am ^rüfynacfymittag.

3 n £ 0 15 i n , bas an © ro f«

artigfeit feiner £age nodEj über ©räm m erfee ftefjt, er«' fuhren m ir benn audj 311m

erften Jlcale uon ib r, bie bi er in biefett IP älb ern bauft.

H e fte r C a g unb rechtes XDetter; m ir blichen um uns, ob Dieileidjt iljr trauriges © efidjt jmifctjen ben beeiften Stäm m en ber ^ötjren fyinimrdjblicfe. B la l m ars uns fo, als ob ein tjeller Sefjein burcfj bie IP älb er ftridjc, unb als ob m ir ein feines K lingen gehört gälten, am XPalbranbe.

2TUt Kcülje »erfolgten m ir unfern IP eg, ber nur nocfy fenntlid) m ar an ben IPagenfpuren, in bie ber iP in b bie

^locien getrieben l?atte, unb bie nun mie m eife ©eleifc bineinmtefen in bie ^infternis. IP e r fie mo^l m ar, bie ijier im IP albe Ijaufte? IP ir fyofften fie ju fefjen, ober menig-

ftens »on ifjr 31t Ifören. llitb bas follte balb fom m en. IP ie m ir fo baljinfdjritten burcti ben meilenmeiten ^orft, mochte es uns bünfen, b a f m ir eigent«

lief) fefjon längft in © r o f P o lln hätten eintreffeu rnüffen;

ftatt beffen harrte unferer nach einer meiteren Stunbe IPeges bie Ueberrafchung, b a f m ir ftatt in © r o f P o lln in K u r t « f ch I a g unferen€in3ug hielten.

ijie r in K u rtfd jlag fjat m an uns bie S a g e v 0 n K l i n g e l m a r i e f e n an«

bers berichtet, als in P o lin ; anbers mieber in © r o f P a t e r am See, anbers eitb»

lieh in £ o fin , aber ber Kern m ar berfelbe. Unb nun maren m ir in © r o f P o lln , bem perb ber Sage; benn ifier gebt fie uon U tu n b 31t U lu n b . © n e P rin s e f foll fie fein, eine uermunfehene, nach anberen ein armes P farrersfin b , bas uor »ielen bunbert 3 e<hren gelebt hätte.

3 ch fammele bie 3erftreuten Strahlen, unb mährenb m ir 3ur langen H aft im fjehmfcfyen p au fe roeilen, fei hier mitgeteilt, mas r>on Klingelm ariefeit uon P u n s fu I') im U m la u f ift.

Sage vom HHnaelittariekcn von Punskul.

•••

Quelle am Cornoiö bei Potsdam.

J lm a te u r« A u fn a h m e non W i l l ) - R e i d; n c r.

Knemonen blühen auf ber peibe, P a s ^lechtengnin um fpinnt ben C a n n ,

© s prangt im ^rüQ lingstau bie IPeibe Unb hat ih r hellftes Kletbcben an.

g m ei p äu fer ftehen an ber Kule,

©ngangefchmiegt auf fargem K au m ,

© in p fa rrlja u s eins unb eine Schule, P a riib e r träum t ber £inbeitbaum .

3m Schulhaus mohnt, fo geht bie Sage,

© in alter, grauer, füllet U la n n ,

© r ift UTatiefens2) Kunfelm age,3) UTariefen mohnet nebenan.

>) p u its F u l: P ie K u le , b. b. K ehle, S d jlu d jt, SeuFung. - p u n s beutet m o ld a u f beit b a m a lig e n 2(n w o h n e r bet (Segcitb. (P e r H a rn e fta m m t aus © ro ß U ä te r). 2) jP e r H arne Ilta rie F e it beutet and? nicht gerabe a u f eine p r in je ß ; jp rin g c ffiin ie n haben entmeber fc h r h°d)töuenbc H a m e n

3 e r $ p v h t0 a m ®<rrtwrnr+

Sdjlnlj ins J r iilu ls „IJvrl (Quellen in Jatstum s Pmgrtnmg“ .

U U tg e te tlt cott W . H e t d; n e r.

„ 3 n bem S p rin g am fre u u b lid je n g rünen W ie fc n g ru n b e m ahnte eine W a ffe rn tre , bie m a r fein* g u t unb fcfjön. P e r H ir co m S d jw te lo tc , bcr feine reich gefchmücfte W o h n u n g im See bet K a p u th hatte, m o ilte fie gern 31t eigen haben, unb m it ib r bie R e rrfd ja ft über bie 1 P a ffe r bis ;u r R u th e . P a er aber n u b eftäubig nttb g ra u fa m m ar. h a lfe n tljm alle feine fchöneit iD o rte nichts; bie H ir e uerm teb feine H öhe, m tb a u f ben g lä n je n b e n ¿feften, roeldjc bie J iir f t iii ber iia e e l bett lü a ffc rg e ifte rn tu hellen XKonbfcheinnädjten a u f ben g rü n e n P n fe ltt gab, berührte nie ih re 8 a n b bie feine, unb ftets hatte fie einen CBrüitb, u m bie m it fü fjcm (tra n F g e fü llte llT u fd jc l ab3ulehüen, rnekbe er ih r im m e r aergeblich bot.

P a s u e rb ro f ben H ir g a r fehl* u n b er fin g an, ber fcf)öuen H a d jb a rin g a r m ancherlei U cblcs 3U tu n . H a lb [taute er bas JUaffer bes S djm te lom c o r ber fd jm a le n J lu fje n g e bei K a p u tl;, b a § bas Ifa c e im a ffc r nicht a b la u fen tonnte u n b alle IP te fe it unb (E rleum dlbdjcu bcr H ire überfcljm em m te; balb certocfte er ihre S tteblingsfdnuane, tötete fie unb m a tf fie ent«

fe e lt ans U fe r, ober häufte bte cEisfdjollen im ä r ü b lin g h°d] am lü e n to r f a u f, ba|j fie, com S g u tc in b e 3 u riicf getrieben, noch lange a u f bem lU a ffe r um h e r febteammen.

P ie C o rn o tm H ire aber ertutbette bas H öfe u id jt, fo tra u rig es fie and? machte, unb ba fte a u f ih re m (Bebiete ebettfo m ächtig tc a r, a ls il)i*

J c iitb , auch ih r bie • (fü r fitn ih re n m ächtigen S d/u t} ju g e fa g t h o to / fo lebte fie unbeforgt, cerfdjönerte ih re U fe r unb ta t ben ilTenfctjcn, m eldje biefe beroohnteu, fo c te l gutes, a ls fie cerm ochte; benn fie liebte bie liTeufdien fcl}r, befoitbers mertn fte ju n g unb fd jö n m aren.

5 u btefer § e it lebte a u f bei* 3 itfe l p o ts b a m etit ju n g e r K itte r, nam ens iju g o , unb -m ar cer«

m uubet m orbeü in einer ^ehbe m it einem (¡acelläubifchen R itte r, P a fa § er o ft im Schatten an ber blauen R a ce l, ober lie f; fich trn K a lp t a u f ih re W e lle n treiben, unb badjte an Füttftige Schlachten u n b K ä m p fe , unb eben fo tifi n id jts m eiter. P ie H ire hotte tl)n fo gefehett unb fa l; ih n im m e r lie b e r; balb m uffte fie bte S tunbe, m a n n er ftd/ h 'n a u s in s ir e ic fü h re n lie f;, uitb m a r im m e r fd jo n frü h e r am U fe r a ls ber K itte r. P a er aber bes Jlbenbs mieber Ijcitn mußte, aud; nie a lle in m ar, fo Fonntc bie fdföüe H ire fich ih m nicht seigeu unb tcurbc fd jm e rm ü tig unb ungebnlbtg.

cEnbltdj aber Foitute ber blaffe K itte r oipte iiü lf e gehen uub Fam ohne (Seleit. Pcß fre u te fie fich febr, unb a ls er fiel; u n te r bte fdjlauFeit lU eiben am blühenbeit fa m m tg riin e n U fe r uiebergelaffett hotte, ba p K itfd ;e rtc it bie W e lle n fo metch 31t feinen ixfjett, u n b über bas b liitF e itb e , mogeube W a ffc r tönte es g a r fd itu iu g e itb unb c e rh a llcitb , baß er balb in einen fitßett S ch la f cerfauF. K a u m aber m a r

bies gefd)ehett, fo tauchte bie H ire a u f, feßte fiel) a it feine Sette, unb bob fein R a u p t a u f ih re n S djo f;. W ö lfl fcblug er bte K u g e lt auf, a ls er jebod) in ilfte tiefen blauen K u g e n blicfte ttitb bas fdföttc (S efidft fal), über m eldjcs bte h e ll golbenen £ocFcu hciobfauFett a u f ben tueißeu HacFeti, unb bie W e lle n fo eigen unb n ie cernom m en fo rttö n te n u m il) it hoc, ba g la u b te er, er trä u m e unb fähe einen cEngei;

bas m a r il;m ein fd)öncr ü ra u m , beim o ft Fant es ih m co r, a ls fettFe fid) bas hcüo (Engels«

angefid)t a u f ilfn l)et*ab, uitb bie ro te n K orallen«

lip p e tt berührten m a rin feinen U ittttb .

P en g a ttje tt iEag Fonnte er bett (Traum n id ;t ausbenFeit, nttb frü h g in g er 3m* R uhe, u m mieber fo com E jim m el unb feinen (Engeln 311 trä u m e n ; aber ber (Traum bes Cages cerfcbeudftc ben S chlum m er ber H a d ;t. 21m anbern (Tage jebod) m anberte er b c tc n fjtlo s mieber ju r g rünen S telle am U fe r, uub mieber b ltn fte n unb tönten bie W e lle n , u itb mieber fab er tu bte tiefen b la u e n 2(ugen u n b fiü flte bte W ä rm e ber roten iip p e tt.

(Eine R eihe üott (Tagen trä u m te er fo, nttb er fü h lte fid ; im m e r m ol)Ier nttb F räftigcr, m ann er erw achte; im m e r größer u n b lebenbiger m ürbe aber and; bas neue, ih m g ä tg lid ; uit«

beFanntc (S e fü l;! in feiner H ritft, bie S eh n fu d ft.

— P e r 2f r ; t W illiberte fid ; bcr fd jn e lle u (Seite«

fiu tg , ititb a ls eine W o d ;c cergattgen m ar, fp ra d ; er il)tt fre i n ttb g cfu itb . P ie s gefdjal) am (Tage bes P o llm o n b e s im 3 i'ü » s . P e r 2Fbeub m a r fo m ilb c n ttb b itftig , baß ifn g o

(3)

Nr. 20 DIE MARK 155 23cint filtert ifts nidjt recfjt geljeuer,

THan flöftcrt öies unb fliiftert bas, Un6 nächtens tarnt er auf 6er S te u e r, Unö Junten fprütjt öas ^enfterglas.

So gefjts im D o rf u m ; 3 w a r Ucariefen, D as P farrersftn ö , öünft ftd; ju flug, Dodj Berte, ©ilbe, ©rete, Riefen, Die glauben feft an ©cifterfpuf.

Unö einftmals ging UTariefcn leife 3 m Xnonbenfdjein 511m füllen TTtann, Der f a f unö 3eidjnet’ weijße Kreife Unö gueft öurdjs B o tjr Öen p im m e l an.

Ucariefen ftaunt: XD0511 öie K reife?

© fpredjt bodj, fagt m ir, w as 3 l j r fdjafft;

Der Ulte fdjwieg, bodj tönte leife eEin Silbcrglöddjen geifterljaft.

U m IDenöefreis öes Krebfes liefen Figuren ohne U rm unö Bein, Unö unfidjtbare S tim m lein riefen:

,,© rlö s’ uns, XITeifter, poit öer P e in ."

Bern Ulten ifts Ijeut nidjt gelungen, 3I?m ftört Öen B a n n ein XITenfdjenfinb, Die ©locfe ift pon felbft erflungen, D ie Stunöe ungenutzt nerrinnt.

„3f?r 3aubert öod j? " UTariefen fdjm älet,

„ ® w elj © u d j, w a ljr ifts, w as idj tjört’,

¿ u m U m gang 3 Ejr Öen ©eufel wählet, p a t © u d j ein böfer (Seift betört?"

(Entfett öer Ulte aufgefprungen:

„D ie p an b jurücf »om ¿ a u b e rrin g !" - Sie Ijabcn Beiöe milö gerungen,

€ r 50g um fie jmei Kreife fünf.

(Ein Donncrfdjlag. — „D u bift gefangen,

^eins Piippdjen, finfft in tiefen S d jlaf,

¿ u r guten Stunö’ fam ft öu gegangen, K ls btdj mein mcidjtger (pauber UTariefen träum t oon Blum enauen Unö fdjlum m ert frteöltdj, engelsrein, Der g a u b re r nafjt, fie anjufdjauen:

U )ie fann ein K inö fo lieblidj fein?

Der fanft gewölbte Bufen fdjw illet — B iel wetjjer nodj als (Elfenbein — Unö por öem Cocfenfjaupte quillet D a s © o lb wie eitel Sonncnfdjein. — (Taghelle ifts ; öie ITadjt pergangen;

UTariefen w adjt Pom S d jlu m m et auf;

¿ w e i S tim m lein (w a rs nidjt fo?) ih r fangen:

„TTimm fdjnell öie (Slode öu beim K n au f, Unö fort m it ifjr, öes ^ a u b re rs ©nbe

(Sibt, wer öie ©locfe iljm entwanö, K o m m t einm al fie in fremöe pcinöe, Sein ganzer g a u b e r entfdjwanö.

Der alte fdjw arje Uiefenfater fcjernagte öort öen ^ a u b e rrin g ; * Des UTeifters nädjtlidjet Berater,

(Er raunt öir 3U: öie ©locfe, fü n f!"

TTodj ift iEjr alles wie im © raum e, Sie w adjt unö glaubt fidj öodj nidjt w adj, D a fdjreit fie a u f; im pellen Baum e (Erfennt fie erft iijr Ungem adj,

Unö wiitenö fpringt fie au f : „Berrudjter, U )a s Ijab’ idj S djlim m es öir getan, D a f öu m it ©eufelsfunft, »erfludjter, U u f m idj öid; w irfft in wilöem U )a fjn ?

Unö wieöer ringen Beiöe; m utig

© re ift fie öie ©locfe, Iä§t fie nidjt, — Der ^ a u b re r liegt am Boöen blutig, B erfjüllt fein bleidjes Ungefidjt. — U m anöern UTorgen gefjt öie Sage,

©rbroffelt fei öer alte U T a n n : Der ©eufel fa m am pellen ©age, D a er perfallen feinem B an n . Sie fam ett a ll in pellen paufen ITadj p u n s fu l, blieben fliifternö ftepn, Unö im m er m eljr nod; fa m s gelaufen;

— p a t m an UTariefen nidjt gefeljn?

Der P fa rre r ringt entfett öie pänöe:

XDo ift mein K in ö ? UTein K in ö ift fort! —

„XDir fapn fie nodj am Dorfesettöe Xlnö geftern an B erloren ort!"

Seit jenem grauenp&llen ©age,

^eljlt pon UTariefen jeöe S pur,

Xlmfonft öie Ungft, umfonft öie ^rage, t£s bleibt ein öüftres Bcitfel nur.

(Ein 3 a pr ging ptn; fie fa m nidjt wieöer, Dodj fap ein neues XBunöer m an :

lofj JTTonöenltdjt auf P u n s fu l nicöer, amt bub ein feltfam K lingen an.

Xlnö bliipn T»ie B lu m en auf öer peiöe, D a n n fdjreitet öurdj Öen füllen © an n

© in traurig lü n ö im w eifen Kleiöe,

© in Silberglödlein pänget öran.

© in Deal nur w arö fie fo gefeljcn, So fepr m an fudjt’ unö bat unö fleljt’, H u r m an d jm a l mufdjerts4) in Öen Sdjleljen Xlnö © lö d d je n fla n g Ijerüberweljt.

£angc f a f en w ir unö öadjtcn an ^ ra u S agas Räuber» auf öie Xüälöer. XBir Ijüllten uns fefter in unfere UTäntel.

lie ö ; öann madjten w ir uns auf gen ^ e l j ö e n i d ; öer <j5w ar blüpten nodj feine Unemonen, unö XlTonöglanj flo f XlTonö ftanö pinter XTebelwolfen, unö XTadjtfroft fenfte fiep nidjt Ijerab aber: „XTTan fann et uidj w eeten?!"

in ber Sage ober g a r Feine. 3) K u n fe ln ta g e : D e rm a n b te r m e ib lid ;c rfe its . (K unFellehn, ein £ el;n, bas aud; a u f bie m e ib lid ;c S in ie übergehen Fann). 4) m u fd je r u : Ftattgntalenbes W o rt, f. ». t». ra fd je ln (aus (Stoß P a te r).

nod; p n a u s g in g u n te r bie ¡D cibctt, unb ba er fid ; g a r ro o l;l fü llte , e rg riff er bas H u b e r unb tie f fid; non ben ¡D e lle n fajauFeln, über roeldje ber (5 ia n ,^ bcs hellen ¡D a lb e s eine breite, b liu fcu b e B a h n gezogen hatte. D ie g iäujenben

¡D ellen p lä tfd je rte it n u n m ieber fo m eid; am leichten K ah n e , unb aus ber (lie fe Flaug es fo fitß einluttenb, baß er im m e r an fe in liebes ü r a u m b ilb bcnFett m u ß te , unb n id jt merFte, m ic er »om ¡P a ffe r an bie Fleiite grüne S nfe t getrieben mürbe, i»eld;c nod; je ß t »ott ftü fte n » bem S d jilf u m g ü rte t in irb .

lie b e r ber S n fc t aber u n te r ben (Erlen >»ar e ilt m uuberbarer D u ft, unb ber ¡T to n b g la n j er*

l;el(tc biefelbc m it fe in e m meißen Sddjtc fo g lä n je n b , baß es fa ft fd jie n , a ls fei es (Tag a u f berfelben, unb rin g s u m h e r habe ih n öie D ä m m e ru n g cin g cp ü llt. K a u m hatte ber H ittc r bas U fe r betreten, fo fa t; er bie fd?8ne H ü e m it ben heßen Soden in t letdjten blauen (ße*

m anbe »or fid ; ftclje«. ® r m a r aber g a r n id jt uerm unbert, bemt iljm fd jie n , a ls trä u m e er m ieber. ¿ [ls fie jebod; ih re roeißen, m arm ett H rm c u m feinen H a rfe n fd jla u g , unb ib m ti'tt fftßen, n ie gehörten d ö n e tt fagte, baß fie tl;n liebe, ba merFte er m ol;I, baß er madje, ob*

g lc id ; ih n ein (Engel Püffe.

H u tt begann ein rcidjes, fd jö n cs £ebcn fü r bett H itte r, ber ha lb m it hoißer, in n ig e r Siebe ber fdjötten ID a ffe rjn itg fra u ju g e ta n m a r, bie g a itj fü r ih n 311 leben fdjien. ¡D enn bas H b cn b ro t »e rg lo m m , beftieg er beit K a h n , m tb bie m illig bienenben ¡D e lle n fü h rte n il;it ber

(Scliebtett 311, bie fe in e r halb an einem fpru*

belnbcn Q u e ll in Fühler U fc rb u d jt, halb u n te r ben buftenben B lu m e n eines (Eilaubes h a rrte .

ü b e r a ls o ie r ¡D odjen fd jn e ll »ergangen roaren, unb ber D o llm o n b m ieber am blauen fjim m e l g lä iy te , ba fü h rte bie fdjöne H ip e ih n lä n g s ben ¡D in b u u g e n bes Fleinen, leife n iu r*

m clnben B ad ;e s b is 311m S p rin g , mo fie m o ljn te ; unb m ährenb fie u n te r ben flü fte rn b e n (Erlen Fofeitb m anberten, er3ählte fie bem H itte r, mie es ih r in jeber D o (Im o u b sn a d ;t geftattet fei, einen ¡Ite n fd je u in il;re ¡D o h n u ttg 3U fü h re n . 2 lls fie bann an ben he ll fprubelnbett Q u e ll u n te r ben bemoosten B u d je n Famen, ba leudj=

tetc es g a r m u n b e rfa m aus ber d ie fe bes

¡D a ffe rs, unb mogenbe Fliitgeube d ö n e bradjen fid ;, fa n ft »erfdjm ebeitb, an ben m oofigeit

¡D ä n b e n bes d a le s .

Ejeller unb glän3enber jebod; bliuFte es in bem h a u fe ber H ije , bas fid ;, eine fcfjön ge*

m ölbte, Fryftallene p ö h le , »on taufeub bunten

£ id ;te rn erhellt, in m a n itig fa d je n ¡D in b u u g e n b is ro cit u n te r ben B e rg h i« erftrerfte. D er H ittc r aber fa l; Faum bie fd ;im m e rn b e p ra d ;t, n id jt bie fe ltfa m geform ten K o ra lle n unb B lu m e n , n id jt bie Faßbaren ¡T lu fd ;cln unb p e rle n , nod; bie ra n fe itb c it ¡U etallabern, »er-- n a ljm Faum bie m u n b crba re it K lä n g e ; er faß n u r in bie tie fe n blauen ¡lu g e n ber fd, ölten B r a u t unb hörte n u r bie D e rfid jc ru itg ih re r Siebe.

<^o lebten bie (S lü rflid je n lauge § e tt, unb m enn aud; ber H ittc r im (Sefolgc feines Sehns­

herren o ft rn cit b ü ’ meg 30g 31t ^ch b e n unb

¿ u n tie re it, bann m a r bie H ir e 3m ar tra u rig , unb o ft beneibete fie bie ¡Tlenfdjen, bie m einen Föniteit »or S e h u fu d jt unb Sd;m cr3, m as ben (S eiftent » e rja g t i f t ; halb aber tru g ber ftets bereite K a f;n il;n m ieber in ih re ¡Irn te , unb nie »erfüum te er, bie D o t!n io n b sn ä d ;tc im g lä n je n b e it K ry fia lllja u fe u n te rm S p rin g 3U feiern. —

D a s forgenbe ¡ü a ffe rro e ib hatte bem H itte r einen d a lis m a n geben to o lle n , u m ih n 51t fdjüßcn gegen jebe ¡D unbe »on ungefeiter

¡ D a ffe ; ber Fühlte Ejugo aber hatte ih n »on fid;

gemiefett, a ls einen ititm ü rb ig e n S d jttß bes HTannes, ber fe in e r eigenen K r a f t » e rtra u e n m üffe. Doch oljne baß er es m ußte, hotte fie beufelben in t K n o te n fe in e r ^e lb b ittb e befeftigt, ttitb fo fat) fie ißn b e ru h ig t in ben K a m p f 31t (Ernft unb S d jim p f jieheu.

(Eine anberc (S efal;r Fonittc bie H ir e aber n id jt »on bem (Seliebten abm enben; n u r b itte n Fonittc fie ih n , bas (Scbiet bes H i j »01t S djroielom 31t »entleiben, beim biefer, a ls er bie Siebe ber fdjönert H a d jb a rin 31t einem

¡tle n fd je n fah, en tb ra n n te in m ilb e r (£ ife rfu d jt uttb »erfud;te a u f jebe ¡D eife iß m 3U fdjabett.

ID e il er aber n u r H lacfft über bie ITtcnfdjeit hatte, m enu fie in fe in <Sebiet Fanten, fo Fomtte er bem H itte r n id jts anbabett, ber biefes, nad;

bem D erfpred;eit, meld;es er ber fürd;tenbeu (Seliebten gegeben l;otte, nie betrat.

(Eine g a r befottbere ^re u b e m a r es fü r bie H ire , m enn fie bie p lä ß e am U fe r, mo es bem

(4)

156 DIE MERK Nr. 20

H u n fpenbet 6er löncnbc ©locfenmunb D o n nädjlltdjer i^ö^e fjernieöer Dem fcfyeibeitbett 3 a fyre In lebtet 5tun6’

Htettng=flingen6e Steber.

Sic fc^meljen bafyttt gleid? förmigem Sdjaurn, Verfallen wie B lüten im Hirnen, lim «lieber ju fpriefen beim ^rüfylingstrauni,

^reubig 6en B u n 6 ju erneuen.

So $icl?e t>on bannen. C in junges fom m t

¿Halt erft wie 6ie alten Bofetten B it eifige Scheiben, tuie’s jebem fro m m t,

C au farren , bunte Ca5etien.

Bod? tromm eln bie Stürm e im bürren Bofyr Hub beugen bie leudjtenben B irfe n — B is einjicljt aus gn'ifenbcr Sanbe Cor

tfriil?liug m it fcgttenbem iP irfe n . D ru m finge unb Hinge, bu (ßiocfemmmb,

D o n nädjtlidjer l)öl?e fjernieber, Derfyeife uns fyeute ju r Sctjeibeftunb’

^ riitjlin g unb bcrjige Sieber.

K itte r geftcl, ober mo fie m it einander ge.

m anbelt unb gefeffen hatten, ausfcfymüd’cu unb t>erfd?öncrn fo nnte. S cbitf, llto o s , ranfenbe S träucber unb blütjenbe B ä u m e fproßten burd?

itjre llT a rijt u m bie tra u lich e n (Drte, unb bie bunten, fingenben D ögel mußte fie ju firre n , baß fie ih re H e fte r in bett g m e ig e n bauten.

B o r altem aber m a r es bie hügelige © egettb 3roifd?en bem S p rin g unb ber £?at>el am (Eornom, bie fie in einen fre u n b lid je it, fd?attigcn © a rte n ocrm anbelte, m ouon nod? jeßt, rtad? fo la n g e r g e it, bie S pu re n b o rt ju feifert ftttb, unb hier manbelte bas g ltic flid je p a a r an mand?em fü lle n K bettb unb in ntartd?er hellen, la u e n Itto n b u a d jt.

(Es tr a f fid ; aber in biefer g e it, bafj frcdje K a u b c r bie H e fiß u n g e tt bes K lo fte rs Setjniu bebrohten, £?ugos £ehnsl?crr and? attsqog, um fie j u fan g e n , unb ih re S d ? ln p fm itife l in beit bid?ten JB a lbern am fiib lid je n Ü fe r ber P a n e l 3U je rftö re it. H a d ;b cn t er bies b e m e rfftc llig t batte, litb ber K b t bie K itte r 311m fro lje n ifta h lc , u n b brei (Tage fre ifte ber oolle H ed;er a n ber teid? befeßten CEafcl ber b a n fb a re u KIörtd?e.

K m K tttta g e bes jroeiteu üages jebod? b e u r­

la u b te fid? i?ugo, bemt es m a r ber S a g n o r bem P ollntortbe, u ttb fe in E jerj trie b ih n 311m S p rin g .

U m nießt bem Sd?mieIom 3U nahe 311 fom m ett, m a h lte er einen roenig betretenen ID a lb m cg , unb fd?on ftieg ber H e b e l non beit IP ie fe rt a u f, a ls er 31t einem e in fa n t gelegenen tP e ih e r gelangte, an bem jeßt bas ¿ iu o m iß e r fo r ftß a u s lie g t P e r IP e g fü h rte quer über

bie IP ie fe uttb burd; bas feid?te ¡flie ß , meld?es in bem IP e itje r feinen llr fp r u n g h o t; h ie r m a r ber H e b e l f a lt u n b feucht u n b m ürbe m it jebent K ug e n b licfe b id jte r. H ugo trie b fe ilt p fe r b au, u m mieber feften H oben 31t gem innen, beim im m e r tie fe r fa ttf basfelbe ein in beit m oorigen

© rttitb , nad? mcld?er Seite h n t er es auch tnenben m od;te. (Ein heulenber iP ittb hotte fid? erhoben unb trie b beti H ebel 31t m uttber- harett © e fta ltc it sufatrtm en, bie halb battmhod?

em porftiegen, halb fid ; mie m ißgeftattene U nge­

heuer unb K ie fe u fch la n g e it a u f bem H oben m ä ljte n . 3 m m e r bid?ter b rü n g te u bie grauen

© e fia lte n 311 ih m heran, bogen ftd? I?od? über ih n u n b briie fte n ih n cttblid? g e m a ltig in beit m eidjeit H oben, ber u n te r ih m roid? unb fid?

ü b e r feinem H aupte mieber fd;loß.

i? ie r bcfaitb er fid ; in einer b n ttfle n feudftcit p ö ß le , n u r 001t m atten b la u e n ^ lä m m d je n erlcud?- tet,meld?c über beit ocierfarbenen H oben frod;eu u n b bie ro ib crlid ;e tt ©esm eige uttb tP uvjel»

ge|Ted?te 3cigten, roeld?e bie IP ä itb e unb Beeden bilbeten. (Er to n n te fa u n t atm en, beitu bie biefe £ u ft preßte feine H ru ft 3ufam tnen, ttitb bie Schm efelbüttftc, bie non ben blauen

£id?tcrn aufftiegen, brohten il?n 311 erftiefen.

Pergebens fud;te er einen H u s m e g ; m ohtn er tappte, u m gaben ih n , m ie S pinngem ebe unb polY p e tta tm e , bie K a u fe n u n b IP u r3 iIn . H a lb nerltefjen ih n feine K rä fte , m irre H ilb e r e rfü llte n feine S in n e , 3mifd?en bereit b u n fle n © e fta lte n im m e r m a tte t bie tie fe n b la u e n H u g cn ber fd?önen H ije h e to o r g l ä t t e n ; fd?lng er aber

bie K u g e lt a u f, fo m aren es bie b la u e n Sd?mcfel>

fla m m e n , u n b fta tt ber m eißelt £ ilic n a rm c la n g te n bie saefigeit lP u r3 e lit itad? ih m . H a lb atmete er n u r nod? fd?m er; bann erftieftc ilp t ber g iftig e Sd?maben. —

P e r lauernbe H ir hotte ih n getötet. P e r iP e ih e r gehörte 31t feinem © c b ie tc ; bettit uott ih m aus ergießt fid? bas fcßmale .flie ß itad?

la n g e n m c itcit K rü m m u n g e n in ben S d;m icIom .

© riu fe itb fü h rte ber boshafte H ir ben entfcelten K ö rp e r baoott, ho<houf peitfd?tc er bie lU o g e it bes S d;tuieIom s, über beit ftd? bid;te £?agcl- m o lfc it p ra ffe ln b e n tlu b e n ; ein heulenber H o rb - m e ft-S tu rm , ber m ie f?ö£)ncnbcs £ad?en fla itg , m a rf bert £eid?nam 311 beit ¿Jüßen ber h a tre n b e tt H ra u t.

P ie fd?önc H ir e m it beit b lo n b cit H aaren tru g il?n ftu n tm 31t ih re m H a u fe u n te rm S p rin g , hob fe ilt H a u p t a u f ih re n Sd?ooß, unb fal? ih n an m it ben troefnen, tiefen b lauen K ugett, bis ber llto n b u n te rg in g . K m HTorgett aber bettete fie fe in © ra b bid?t 3111- rechten Seite am (Quell u n b m ölbte einen h°hen ifü g e l über basfelbe, ber fid? nod; je ß t b o rt erhebt, non H rom beer- ra n fe n unb vfa r r e n fr a n t bid?t überm adffen. S ic fe lb ft aber u e rlie fj bie © cgcitb ; ber helle iP a ffe t- ftral?I, ber fo n ft fo lebenbig h eroorfprubelte, m ürbe ein trübes J e itit, unb fta tt bes p lä t- fcherttben Had?es, ber burcß bie iP ie fe n 3111- E jancl eilte, fd?Ieid?t je ß t ein Ia n gfantes ^fließ u n te r bett (Erlen h in ."

(5)

Nr. 20 DIE JYlflRK 157

Zur Mkcrmärkiidien Volkskunde.

SSou 9t c i u p o I b S it 1 1 dj e r.

3apre meiner jungen Slmtgtötigfeit pabe icp iit bcr Itciermari jugebratpt. 21/« Qapre Udcrtnarf, bem fre ig fßrenslau mit XabaP, Steigern u.nb guderri’tbem uoci) ber tppifcpe Udermärfer, bon ttocp beit berben blauen, unettblicp unb bon biefer £eute SBefen unb luie id) eg fclbft anftpauen fouute, bon einem pocpbe*

fßfarrergfopn aug Sieben ...

beit betben £>auptfreifen babón in ber ecfiteften feinem ftpmeren Slapg*

hoben, toier luobut beiten mancher Sftann laugen Stpofjrod trägt Xitn mödjte id) pier,

plattbern. Sie Spratpe aber Icipc id) rühmten Soptt ber Uder mar!, bem

2Ö a 11 m o o r (3U Stuttbcu bon meinem Slmtgort), bem bc-- rüpmten ßeffittgauglcgcr S r. Slbolf Stapn, beffen roman=

ftpreibettbe (Sattin ^auup geb. ßetoalb mancher unferer ßeferittnen in ii>ren SBerfen oorteilpaft beiaitnt gemorben fein biirfte. SSon bem bunten Beben, bag natpper gn fdjilbern ift, Ijabc id) ntatupe Seiten fettnen gelernt, obluoijl id) beute nod) banfbar bin, baff id) nitpt in 'bicßage laut, alg?ln§=

iibenber meines Küfteramtg mit einem langen bunten Xitel) als .^ocbgeitSeinlabcr bitrcbS D o rf gieben unb bann an bcr ^ocpgeitgtafel beit Stiefenbraten bor=

fd)tteiben 31t müffett. Dag tat id) uid)t einmal bei meiner eigenen £od)geit, bie aud) auf udermärliftpent S3obett ftattfaub. iJittit aber gttr Sadjc.

(Ebarakter und Sitten des UcKermärKers.

®cr gäbe, fd)iuerc fBobett bcr lldermarf, mcld)er bie tornfam m er bcr 3??arf bilbct, unb bcr auftcr Stapg unb allen übrigen ©etreibe*

arten and) S33eigett unb Dabaf su bauen erlaubt, fattb feine ©ntfpredjung in bem groben, berben, ftarf=

fuod)igett Slfenfcpenftplagc, ber ipn bemobnt unb bebaut.

Scpmer unb gäp toic feine

©rbe, bureb bie er beit mit beu ftarfeu Sßferben ober t'räftigcu Dcpfen befpanttteit

fßflttg treibt, ialtöerftänbig unb fpröbc mic ba» ßattb, bag er feit einem $afjrtanfeub als Stadjfapr ber alten Söenben bemopitt, bereit 23Iut sunt Xeil nod) iit il)tn fortlebt, ift ber udermärfifepe SSatter bcr fd)rofffte ©egatfap jener ibpllifcbett ßanbleute, mie fie bie SJhtfe bcr Sftomanfdjreiber uttb Xrantatifcr geluiffett Stplageg mit iprett fünften Sßaftell- färben iit bie beutfdje Bitcratur Ijineingepinfelt pat, epe 3mmcrmatttt mit feinem imfterblicpcu £offcpuIgen biefc Spreu tum bcr Xeiutc fegte. , .

©in grober Xeil bcr 8Ü0e, nut betten ut jener metfter*

haften Dichtung bag 33ilb beS meftfälifcpen dauern gc=

geidjnet ift, läftt fiep and) gur ©paraftertfüf nufer» udet>

märfifepen Säuern um 1870— HO anluenbett. -eifelbc Kafteugcift uttb ßaftenftolj in ben ftreng feftgepalteneit Stanbeguuterfdjieben, Dom Xagelöpner, bem foßetmuntett

©ittliegcr, pinauf burd) beu Staub bcr Sitbner uttb Kopatcn, beut 8eitpäd)ter unb erblichen Kleinbauern big gum Solo Dauer auf bau erblichen SHajoratgpofe Pott 4 attep loopl 5 ¿ttfett. — Xicfelbc 3äpigfeit int ^eftpalten beS 9IItper»

gebrachten in S itte unb Sraucp, in Kleibttng uttb ©e=

B it-B e rlin : Die]KIeine Slralauerftrape.

J tm a te u r > 2 íu fn a í¡m c ro n 10 a 1 1 e r 5 e c g e r t

mopupeit, bie partnädige Slbfperrnng gegen alleg Sette, litt gern opnte, Sicptüberiieferte ipreS Xage= uttb ßebengmerfeg mie in ber ©rgiepung ihrer Kittber, biefelbe tmberborfttge Sdjmcrfälligteit, baffelbc Slifetrauen gegen Segtcrnng uttb Staat, bie freilich bamalg nur in ©eftalt üom „Stpanbarm ", non Steuern uttb 2luSpebnngSerIaffen ober in ber fjserfon beS Slmtmanng unb beS §errtt $uftigamtmanng an ftc peranfamen.

Dabei ber gleiche Stängel an S inn für allen uttb jebett Sdjm ud beS Bebens, für feineren ©artenbau, Obft=

uttb SBlumengutpt, ber gleiche, nur auf bag notmenbige 23ebürfni§ unb bag für Speife= uttb Sorratgfammer Snpbare gerichtete Sinn, unb auS beut allen pcrüorgcpettb: oollenbeter CSgoiSmnS, unhebingtcS Stifjtraueu gegen £öpere lDie gegen jebett Stäbter, laug'famfteS Scheuten im ©ingepen auf bie Sitte um eine ©efäitigfeit ober Sienftlciftnng opue befttmm»

tefte Slugfiept auf bie reicplicpfte Sergeltuug, grofee Sd)Iautg=

feit bei anfdjeincnb pöcpftcr ©prlidjfcit unb (Sinfalt, uttb unbedingten Sefpeit nur üor ben b’eibett 3 ®ingmäipteit Muftis unb Solbategta, fürs bor ber materiellen ©emalt.

— Stimmt ber éatter felbft einmal bon 3 emattb einen (gefallen ober eine 3)ienfi=

leiftnitg an, fo fagt er be=

ftim m t: „ 8 cp merbe cg jd)oit ’mal mieber gut mad)en// (mag bo^ bau Biebegbieitft jebe Sebeutung unb jeben 2öert nimmt.)

________________( j o r t f g . fo lijt.)

ZudenQuellender Potsdamer Forft.

Torstb. Sternscltanze, Quelle am Corttow, Cam-Denkmal, Cemplin," Cempliner- Quell, Hlab-Hreuz, Haputber fieu- lüeg, Quelle am 0r. Rauens- Berge, Rebbrücke.

( { 2 k m )

g u bem iit ber pen>

tigeu Stummer ber „S itar!"

becitbeten Slrtifel „S re i OueHen aug s8otgban'tg Umgebung" fei and) ein furger SSorfdjlag fü r eine Heine Sßalbmanberung ge»

geben, auf melcper neben anbertt intereffantcu fßun!=

ten jene Ouellen begitcui befitdjt merbat fönneu.

3 n SßotSbant bie 35aptt überfepreitenb, gelangen mir, rechts abbiegettb, in bie befamtte Beipgiger--StraRe (Blufftieg ttad) „Sßaderinanitg^öpe"), too uaep fttrjer 3 eit g o rftp a u g S t e r it f d) a n g c an bcr ©abeluug bcr SJtidjcnborfer* uttb ,spaoel=©panffcc fidjtbar mirb. Qu leptere einfepmatfenb, aber gleich ben< hinter bau ©arten beS epemaligen ©pauffee- panfcS palb linfS abgepenben ^aprtoeg benupenb, fepett mir, bat SBalb bitrdpfd)reitenb, rechts eine fcpmale SBiefe liegen uttb in ber $ertte bie ambogäpttlidje §albiufel Xorttom.

3 ut ©raube fcplängelt fiep, bou ©ríen eingefäumt, bag in bau angeführten Slrtifel genannte träge gliefj, bag feilten Urfprung in eittatt fleittctt, hinter einem £>ngel gelegenen C u e 111 c i d) pat, ober rieptiger gefagt, patte. Sidc

©mettgrüfee bebedt bie faft frcigritubc SBafferflätpe, alte Säume umgeben bat füllen SBeiper, 311 bau feiten eines gremben f^ufj herantritt.

töei einer biept pinter ber Stelle crfolgeitben Dreiteilung

beS erften SBegeg, bettupett mir beu mittleren, um fo einen

fefteren gaprtueg in einigen Sltiuuteu 31t erreidjen, ber über

bie 63 m popen S i e g l n t e n * S 5 e r g e führt unb gute

(6)

158 DIE IYIHRK Nr. 20

Sludblitfe auf bie unten liegenbe gäbe! bietet. Den ßfaprweg weiter abwärts fteigenb, flogen Wir halb auf einen ^agtnftein mit beit 3dpl<w 167, 163, 168, 164. gie r rnufi ba§ nabt) Sitbweften geigenbe ©eftcll Bemt|t werben, itttb Wir erblicfeit jenfeitS beS 9i e f f e I * © r u n b e S, bie eingefcijlagcnc ffticfjtung bcibeijalteub, auf ber göpe (rcdjtS) einen einfachen Sanbftetitfocfel mit Urnen. Stuf erfterem folgeube 3nfdfjrift:

tDein

Sfoenigt. $ r . S fotnrnergienratp 3 opann Stußuft 2 :am

(4eb. beit X X U IIte n 3an itar M D C C X X X IIU

@eft. bcu x x v m te tt Stnguft m d c c i i c.

3Denfmai)t ber fittblicpen Siebe

unb $ a u fb a r fe it

SSScnige Btinuten nur bau pier fittb e§ bis X e m p liu . 2öir berfolgen bann bie ©pauffee und) .tafmtp, wo lints im SBalbe halb ein grofjer .Xorbogen auftauept, mit Spipbogcit abgefe|t, gegiert mit Säulen, Sifcmeu unb Blenbert. Daüor liegt bie D u e l l e , bereu icfcigcn 9)tobcr=

gritnb Darren unb Bßafferpflangen bebecteit. Sein ItareS Bädplein eilt mepr gur .gäbet; tangfam fuept fiep bas moorige SBaffer beu 2ßeg gum ^flufj. Die fünftlicpe fttuine foH bon $riebrtcp äBtlpelm IV. fein, boc!) paöe td) nirgeubS eine autpentifepe Slngabe barüber fiubeu fönnen.

Borteilpaft ift, bie ©panffee ein Stiitfcpen guriiel gu gepen, bie Böfcpttng gu erflimmett unb beu erften rceptminflig abgepettbett ©eftellwcg bis gum Stein 160, 161, 129, 180 gu berfolgen. 9tutt geben w ir baS (Scpmeröergh ©eftell litifS bcvnnter unb fiepen halb bor einem S t e i n f r e u g , ba» fiep pari am SBcge erpebt unb bie Stelle begeiepnet, wo am 31. Oftober 1827 ber Oberft © r u f t © e o r g b o u $ I a p bon gwei ©arbe=3ägern, bie er beim BMIbertt betroffen patte, meucpltngS erfepoffen würbe. Bi§ gum uäcpfteu, Icicpt erfeitubareu ©efteßtoeg palten w ir bie norb=

weftlicpc fftidptung inne, um bann, rccptS fdjwenfenb, bicfcit neuen 2öeg bis iurg bor ber fßot§bam=BeeIi|er=©pauffee gu benugen, wo w ir auf beu If a p u t p e r g e u * SB e g ftofjett. Diefer legiere fi'tprt nun gwifepen bent © r of f en«

(rcdjtS) unb k l e i n e n 3 i a b e n S > S 3 e r g (linfS, mit Bermeffung3=©erüft) pinburtp, unb e§ muff nun fdjarf be- obadftet werben, bajf ba§ erfte naep Siiboften abgepenbe

©cftell nidjt bcrfeplt w irb; ber Qagenficin 130, 131, 124, 125 bringt bie ©ewiffpeit, baff w ir auf retptem Bfege fiub.

3lbwärt§ gcptS in fiiböftlidper fftidptuug; fcpoit lieptet fiep ber SBalb; w ir ftepen am 6 p r i n g = B r u d p (Bergpolger Söiefen), Wclcpeä beu Dtamen bon ber etwas retptS liegcnbcn D u e l l e , bem ehemaligen ©ngelbrunneu pat.

Docp fdpon fenfen fiep beS fritpett SlbenbS erfte S ta tte n tticber; alfo weiter, © rft bis gum gitlegt beuugten ©cftell gitriid, bann biefeS, über bie SBiefeit bis an ber üorgefdjobencn SBalbfpipe berfolgeitb, wo ein ^ufffteig gu einem mit lcitdj=

teuben Birfen eingefaßten ©eftell fiiprt. Slnt Sagcuftcin 123, 124, 1 18, 119 borüber, ftoffeu w ir wieber auf beu friiper benagten faputper geu=2tfeg, ber bie fßotSbam=

Saarmuitber=©pauffee freugt, bon wo w ir nun fcpou bie Sdjranfett bon 33a p n p o f D t e p b r ü d e fepett, aber

erft noeg in einem jeufeits ber ©leife licgeubeit Dtcftaurant einfepren, unb bort bcu 6™ llp r abgepeubett 3ug gu erwarten.

2Ö it f ) e t m S te td ju e r ( „ S o n rifte n flu b S a a fto ip 1901" ) .

Unter altes Berlin.

©ine ber fünften Seitenftraßen beS alten Berlin ift uoep peutc bie kleine Stralauerftraffe, bie alte „^abbcit=

gaffe". ÜDtandjer alte Ban erinnert uuS hier an bie einfache, feptiepte Slrt einer faum entfd)Wunbenen $eit. Sauge wirb biefeS Stillebeu fiep uiept mepr crpaltcn fönnen, bie neue

>Jcit poept an unb bebropt beu äßeiterbeftanb biefer gangen Straffe, bie uaep b a weiteren Durdjlegung beS 9toIaub=

UferS wopl berfepwinben wirb.

Damit fällt wieber ein piftorifeper Bfittfel 91It=33erlinS.

Siefe Seitenftrape füprte einft als cinfadper S c g gu bem friiper pier fituipfigcn Ufer ber Spree, bie bon Dielen ffröfepen ober, wie ber Berliner peute nod) fagt, „ipabben"

bebölfert waren, ©in BefcftiguugSturm, ber fid) pier erpob, fiiprte uad) biefen ben fltameu 33abbcuturut. 911S ber Xurm im 3apre 1699 abgebrochen würbe, bantit fein M aterial gum Bau beS ffriebridjS»SaifeupaufeS Berweubitng fiube, auf beffcit © ruubftiid fiep peute baS neue Ber=

wattungSgebäube ber Stabt Berlin erpebt, ba lebte bie alte Bezeichnung in bem bauten ber „ifSabbeitgaffe" weiter, bis biefe im 3apre 1862 in Meine Stralauerftrapc umgetauft würbe. ©rWäpnenSWert ift auep, bap fiep in biefer Strape baS alte Berlinifdje Sd)Iad)tpaitS befanb.

2Ber bie Meine Stralaucrftrape beüitt unb bi§ gur Spree pinuntergept, um pier auf biefe unb bie gegenüber liegenbcit Stäube ber ififdjcr gu blicfcu, empfängt nod) einen leptcn ©inbruef bon beut immer mepr bcrfdjminbcnbcn alten Berlin.

Was uns in etiriHinendor! paiiierie.

D o r einigen ID o d je n fe p rte n m ir im (5 a fl p o f t o n l ) e i n r i dj, ber e in ig e n iD iv tfd ;a ft in ib i'ifiin e n b o i'f ein unb beftcllien, u m u ns tiid jtig e rw ä rm e n ju fö n n e n , cSrog. (Ein anberer B e rlin e r J lu s flü g lc r, ber g leid; n a d j u n s gefom m en m ar, m üttfd/te ein p a a r belegte B utter=

brote unb eine fle h te K a n n e K affee. D a s m a r u m a/4 t i l l p r nor=

m itta g s . — B a lb fü llte fid ; bie S tube m it \o aber \2 K ird ;g ä u g e rn non um liegenbett D ö rfe rn , bod; offne bap fid ; je m a itb um fic gc=

fiim m e rt batte ober uad; ip re rt ID ü u fd je u fra g te , g in g e n biefe m icber, a ls 3utn erftem nalc „g e lä u te t" m ürbe. ID ir m arett m it bem attberu ife r r n , ber fid ; ü b rig e n s and; a ls Scfer ber „ iH a r f " entpuppte, balb m icber in s © e fp rä d ; gefom m en, patten n u fe r m itgebraeptes «Ejjfen r e rje p rt unb m e rfte n n u n erft, bap es m ittle rm e ile 3/4 \2 l l p r ge»

m orbert m ar. 211fo e i n e S t u tt b e p a tten m ir fd ;o n a u f K affee, B u tte rb ro t unb 03rog r> c r g e b 1 i cp g e w a r t e t . I D ir patten u n s ftu b ie n p a lb e r m o p l ttoep lä n g e r ru p ig uevpalten, aber ber anbere b e r r re rla n g te m it einem fle h te n D o n n e rw e tte r feine B u tte rb ro te , ba er w e ite r w o lle .

K rttm o rt aus ber K ü d ;e ; „S c w o llte n ja od; K affee p a b e n ; b e t I D a f f e r f o cp t tt o cp tt i d; 1" —

(Ettblid; b rin g t bie ID ir tin bas (Scforberte unb m ir e rfu n b ig te u u n s naep ben (S rogs. S a g t u n s tfra n I D i r t i n :

„21 d ; , b e t p a b t et l ä n g ft o e r g e f f e n l " ---

Stilett unferen werten Sefertt unö Abonnenten, allen gcfdfäpten jnitarbettern,

^reunöen unb Anpängern ber „ A t a r i" , fotutc ben ZTtitgliebern ber mit uns in Derbtttbung ftepenben Sourtften», Curn= uftu. Aeretne, wünfdjen w ir pierm it ein

I t u n i n h i !

Aucp für bas neue ~)apr erbitten w ir rege IDerbetätigfeit feiteus aller K aiu r» unb ©eimatsfreunbe, benett es ernft um bie Sacpe unb um bie V erbreitung unfern- 'fbeen gu tun ift. — Hocpm als „^röplicpes Z leu jap rl"

B c b a ftto u unb D e rta g „D ie i l l a r f

(7)

Nr. 20 DIE IYIHRK 159

D aß w ir g m t a u f ben © ro g «crçidjteten uub u ns b a lb ig ft cnh fernten, w ir b lu o lfl jebcr einfeben I)o d ; einen P o rfd jta g iit (Sitte möchte id; bem E jerrn W ir t m a d je n : X>ett S p ru d ; am B iiff e tt redjt bicf m it © e lfa rb c 31t iib e rffre id je n . D e n n er (je ifft: „(E ud; Hebe (Säfte g rüß id ; fd jö tt, la ß t end; bet m ir nod; o ftm a ls w ie b e rfe h n ."

W i I b. K e t d; n e r.

U5 & en V e r e in e n

* iü r Dereine, btc „Die ITlar!" als l^ereiusorgan be*

trachten unb abonniert traben, bis ju *1- feilen Foftenfrei, jcbe geile mel]r 20 p f. — ,^iir Vereine, in benen „Die IT la r f" obUijatorifd? für bie ITlitylieber eingefüfyrt ift, finb fänit«

lid?e Veröffentlichungen Foftenfrei. 21nfnabntefdjlu6 für €infenbungen: IT lo n ta g lllittag.

D e r $ c d )f- n n b '-W a itb c M C lu fi „ f t v c t t u u m n " l;a t befdjloffeit, bie „ i l i a r r " o b lig a to rifd ; u n te r feinen IT titg lie b e rn eiit3uführeit.

X o iiv iftc n * ( ? (n O U int

1898.

S onntag, 15. 3 a u u a r: S t i f = t it tt g s f e ft t o u r ttadj H cm B a b e ls b c rg , K oblb a fcu b rü d *, W a n n fee, K[.=© IitticFc, ITtoorlafe, SaFrom, K ö n te rfd ja u je , K ra m p u ig , 2Tebiig, p o ts b a m , 21 km- 21bf. h. 15 p o ts b . ¿fernbbf., 7.17 B h f. ,frte b rid ;ftr.

— S onntag, 2g. 3 a m ia r : W a n b e rfa l;rt ttadj X jerm sborf, (Slienicfe, W ils > B erge, ijc itu ig s b o rf, ,fh- ijo h c n fd jö p p iu g , p iittto m , B o rg s b o rf.

20 km . 21b f. 7 4 « S tett. P o ro rtb g f.

ü ffitin d e r ^ e v e il« „ f t v if d j tio v n n ." S o n n ta g , 8. 3 a n n a r: 598.

iU a n b e rfa b rt ttctdj (ErFner, H e u g itta u , UcfeIey>See, $ b . K ritm m e litd j, B ie b e rle ljm e , K gs.U P ufterhctufen. 2Ib f. 6.53 S djle f. B h f. - S onntag, 22. 3 a m ta r: 399. J P a n b e rfa ljrt ita d j B b f. Hetjfelbe, W e rb e r, g in n * borf, £ici;teuow , K ag e l, 2(it> B u d ;l;o rft, (S riittije ib e , tfa n g fd jle ttfe . 2lb f.

7.00 S d jle f. B b f.

X o n r if t c t t f lu l i tfr tttflu tts 1904. D ie n sta g , io . 3 a m ta r: <Sefd;äftl.

S iß u u g unb P o rtra g : „ D o r f K noblauch ttttb ber Ijo ftie n ra u b " . — S onntag, 15. 3 a m tg r: W a n b e ru n g nad; © ö g , © ö g e r-B e rg e , Decß, S d jm e rg o w , K e g in , K ito b la iid ;, Ejoppeitrabe, IP u ffe n n a rF . 2Ib f. p o ts b .

£ ja u p tb f;f. 8.58. iiljru n c y : i. b . 2\iib . K o rte fa m p . — K u s fiin fte e rte ilt bie © e fd jä fts fte lle , B e r lin S W, W ilt;e lm ftr. lo s .

X um iiteit = ( O itb „©tirec = ©tbett." D ie n sta g , 3. 3 a ttu ä r: © e- frfjä ftlid je S ig u ttg im d u b io F a l. — S on n ta g , 8. 3 a n u a r: X P anberfahrt nad; CEidjmalbe, XHiersborf, lllitte n ro a lb e , 'K ö itig s ro iifte rb a u fe it. 21bf.

H .io (S örl. B fjf. R ü h re r p ritfd jo m . — D ie n s ta g , 17. 3 a n u a r: (3 c- fetiige S ig u itg in t C lu b lo fa i „ B e rlin e r CEIubtjaus", fflb m ftr. 2. — Sonn»

ta g , 22. 3 a itu a r: X P a nberfahrt W c ib m a n n s lu ft, K in b e l^ o r ft, (Toter See, Stolpe, f ü h r e n S d;im oreef. 2lb f. 8 00 Stett. D o ro rtb b f.

K lia v h H t c t t b n in e f d o u v ift e tt (C lub „ W iü v ftfd jc f t ü b v c " . S ig u ttg jebett in it t m o * , abenbs 9 ‘ /2 11 b r in t H c fta n ra itt „,-511111 f r ic * b rid js b o f'1, C b a rlo ttb rg ., K a ifc t\fr ie b n d ;ftr . 5 a. - K u s fu n ft e rte ilt ber S c h riftfü h re r W a lte r piesFe, (O ja rlo tte n b u rg , K ru m m e ftr. 47, p o r t. n .

tö J c titb c v flu b W c itin b b r u tt tt e tt

1907.

S o n n ta g , i- 3 a iu ta r:

H a d jm itta g s to u r n a d ; K a h lc m ig , B a itg s b o rf. (Ercffp. 1 4 5 , 21bf. 1.38 p o ts b a m e r K in g b ijf. nad; D a h lcm ig . f ü h r e n H X ltä rj.

X ü itn fic u = ( C lu b „ . ’{ t t g u u H d " , © e r li t t . S on n ta g , 8. 3 a itu a r:

X P a n b e rfa h rt ita d ; W e rb e r, fe r d j, f lo ttfte lle , C a p u th , (Eem plin, p o ts * baut. 21hf. 8 4 5 p o ts b . B l;f. — S on ntag, 22. 3 a n u a r : W a ttb c rfa h rt nad; X jerm sborf, © lie ititfe , f ö rft. B ie fe lb a u s , S djö u flicß , Xliöitd;sm ühle, UlühlcubccF, S tim m t, B irfe itto e rb e r. 21bf. 8.00 S tett. D o ro rtb h f.

Ü U n itb c v iW c rc tn „ S o c ie ta s " . (© e fd jä fts ft. 2X m fterbam erftr. 21.) S on n ta g , 8. 3 a n u a r: 32. JÖ a n b e rfa h rt f rebersborf, p cte rsh a g cit, C a sb o rf, P o g c ls b o rf, K l. SdjöneberP, Scljöneidje, K ö p e n id . R ü h ru n g : p . S po n ta n . K b f. 7 4 5 B b f. J rie b r id jftr . W e g lä n g e 23 km . — Sonn»

abenb, 1^. 3 a u tta r: S ig u itg im X bereinslofafal „ i^ u iit a lt e ii_ ir ig " , 3 n t)a lib e itftr. 15

,

8f /2 lt i; r . P o rtra g über „(E em pelhof, bie Cem peb unb 3 o h a u n ite r-H itte r".

© iiiv f if d je r iö n it b e r f t l t t l i

1910.

(P o rf. X?ub. K aß n e r, N . 39, (S e rid ;tftr. 2.) S on n a b citb , 19. 3 a itu a r: S ig u n g in t H eft. K la p p e r,

<5 e rid ;tftr 52, abbs. 9 Ith r . - S o n n ta g , t5 . 3 a n u a r: io . X P an b e rfa h rt n a d ; X jerm sborf, H cttb rü c f, Xjenuigsborf, XReisnershof, Xjohenfd;3p p iitg , p iu ito m , £ e i;u ig , © ra n ie n b u rg . J lb f. 8.06 B a h n fjf. © e fu n b b rttn tte n ; IP e g lä n g e ca. 25 km . ^ a b rg e lb ca. 75 p fg . R ü h ru n g : B ücfe rt. (B e i cntfpredjeubeu X P itte n iu g s o e rh ä ltu iffe u fiitb e t anftelle biefer (f a l ; r t bie geplante S ch litte n fa h rt besrn. S d ;littfd ;u h p a rtie fta tt, 31t welcher bc<

fonbere P ro g ra m m e p e rfa n b t metbeit.)

X o iu t f t c n = ( f l n b „ » f e i S K e g " 1910. ( h » o t f . O tto W inFeb m a n n , ¿ ib a u e rftr. 8.) S on n ta g , 15. 3 a itu a r: i^ . X P anberfahrt. B et entfpredjenber X P itterung H o b e lp a rtic 31t bett X ltiiggelbergeu; aitbern=

fa lls Sabom a, H a o e u fte iu -in ü h le , Sd;öiteid;e, H a l;u s b o rf. 18 km (Ercffp.

1 1 U h r P o rm . S djle f. B l;f.

„ ® ie fa h r e ttb e tt W e fc lte n ." S on n ta g , 1. 3 a ittia r : XPattberuug nad; S tra u sb e rg , S ljla u b See, B ög-S ce (IP iu te rfo tiu c u to e n b fe ie r) 2lb f.

lo . o i fo r m , ab H ie r - p l. (¿feritbhf.).

S cdit-- ttitb 2ö n tlb e v -(flu !> „ Ä v a tt c a t tt a " . S ig u itg jebett fr e ita g , 9 U h r, jr g t im H e fta u ra n t Xj. XTiantt, jr u d jt f t r . 19/50.

SWiari © v a n i> c it& ltC 8 s© e v c itt. (1. P o r f.: H e b a ft.(S e o rg (E u g e n K tß le r,

£ a u fig e rftr. 8; S djr-iftf.: © Ia e sm e r, H ijb o r f, (Entferftr. 27; (Sefchafts- fte lle n : 21. K e lle r, XHolFenm arft H , I j . ITtues, C h a rlo tte n ftr. 31.) — S on n ta g , ben 8. 3 a n u a r: ! P e i l ; n a d ; t s = u n b H e u j a h r s » f e i e r. (Ereffp. 3 U (;r B l;f. Zcifolasfee, XPattbernng bttrd; beit (Sruite- tualb nad; ^ e h le itb o rf. J e ie r im H eft. £ in b e n p a rf (3 n lj. (S rjeba), B e rliite rftr. L e itu n g : K ig ie r, H ie ß — XPie im «ergangenen 3 al;re bitten m ir b a rttm , baß jeher (Teilnehm er ein Heines (Sefdjeuf m it- b rin g t, bas hernach » e rlo ft m erbett fo ll J i i t ein beftim m tes XlTitglieb mitgebrachte © e fd je n fe b itte n m ir a n bie Leiter bes 2tbenbs absugebeu.

— P ic itfta g , ( 7. 3 a n u a r, abenbs 9 l l l j r im B c r l tter C iu b h a u s,

© h n iftra ß c 2 X1T i t g 1 i e b e r = P e r f a nt m I u tt g. (E ages>© rbnung:

B c r id jt bes X^orftaubes ttttb K a ffc u b e rid jt über bas legte P ic r te lja ljr ; P o rb e rid jt, U eberrcidjnng ber XPaitberausseidfitungen, Perfdjiebenes.

H acbfolgenb © cfe llig e S ig u itg m it X torträgett unb U n te rh a ltu n g e n .

— U n fe te S d; I i 11 e n f a 1; r t fiitb e t att einem S onntage n a d; bem 8. 3 a itu a r fta tt, fobalb es bas XPettcr erm öglicht. P o m B h f. S tra u s- b e rg -S ta b t burd; S tra u sb e rg ttaeij p rö ß e l (K aßee im © a ftl;a u s 3111- golbcnett K a rto ffe l) b u rd ; bett im lP iitte rfd ;m u c f befonbers prächtigen B lu m e n ta lfo rft b is ju r (E ittm ü tib ititg ber X jeibefruger C hattffee. P ou h ie r 21bfted;er 311 ,fu ß nad; bcin © am cn-S ce. 21itd ; liie r ro irb fü r m a rin e (SetränFe geforgt. H itc ffa h rt über (S ie is b o rf nad; S tra u sb e rg ( iit „ilT e m n te rts X jotel" 21b e itb ra ft). (Ercffp. ^ d jle f. B l;f. (IP a rte f. 3. K l.) U U l;r, 2Ib f. 11.28 U h r. (EeiliteljnterParteu f. U Titgl. 1 XU., f. © ä ffe 5 XIX. ( fü r B a lp o unb S ch litte n fa h rte n , fom te Had;m.=Kaffe.e) n u r iu u itfe re r © e fd ;ä fts fte lle 21. K e lle r, IT toIFem narft n — S on ntag, 15.

u n b 22. bc’3m. 29. 3 a n u a r: X P anberfahrt 31111t © r t t i t e m a l b . (Ereffp. 7.50, 21bf. 8 4 2 B Ijf . ¿frie b rid ;ftr. W a n b e ru n g B ljf. © ruite«

m a lb (^ rü h ftü rf), S au b u d ;t, X ja re lb e rg ta l, ,fifd ;c rb ü tte u g e fte ll, Scbtteife E , XPcg itad; B e e lig ljo f, IP a itn fe e (XlXittag im 2Xeft. „D e u tfd je (Eidje").

K o h lh a fe itb riitf K affee im 2Xcft. © ra f), K l. XlXadntom (2lb e n b ra ft im H eft. C ü rf). CEeiliteljm crfarteit ;..— U tf. f. U Titgl., 1.25 XIX. f. © ä ffe . J ü h r u ttg : 15. 3 a n u a r: H cttfd ;, K e lle r, 22. 3 a n u a r: B ru m m , 2Xibbacf.

Okfdjcnhiurrlic fiit* i)cinmt= u. Jatutfreuitk!

® c r Ï . 3nhrgm t8 ber ,,W a v f" 1 9 0 4 /0 5

m it u o p rä d ffig c it 21b b ilb u itg e it fo m p le tt (uitgebb.) UXf. 3.75.

2 e v 3 . Sahvaattg ber „ W a r f “ 1 9 0 5 /0 6

m it 160 p rä d jt. 2XbbiIbUttgeu; gait3 Fomplett (uttgebb.) XXXF. 1.25.

X c v :{. Salm inttn ber „ W m f " 1 9 0 6 /0 7

m it 125 p rä d jt. 21b b ilb u itg e n ; gatt3 Fom plett (uttgebb.) XTXF. 3.75.

'Der 4 „ 5 „ 6 . unb bie w eiteren SnüfBöttfle bev „ W a r ! "

haben bttrdjrocg benfelben p r e is ; F o m p le tt.(u n g e b b .) X1XF. 3.75.

3 m CvtBinnhlftnlutHb Bebmtben

jebcr iXattb 2 X1XF. m ehr (m it © o lb p r. außerbem 25 p fg . m ehr).

C riBtm tl = (ftitlimtbbctfett

fü r jebett 3 al;rg . o o rrä tig , StiicF 1 UXF., 11t. © o lb p rä g u n g 1.25 UXF.

C iitb a n b b e cicit bei § u fe n b u itg 30 p fg , m e h r.

X ite lh lä tte r unb 3ttôi»ltÔ=©cr,îetd)«tffe fiitb fü r jebett 3 a !irg a itg à io p fg . nod; 3U haben.

tl>

(!/ \!/

\l/ MX

MXMX MXMX MXMX MXMX MXMX MXMX MXMX MXMX MXMX MXMX

Soeben crfd jie u in t P c rla g e „D ie XTXarF":

M ärkiid ies

1 . ^ _ * ____ ï » _ f * r

Zuiammengefiellt und herausgegeben

V .

«on

Georg Eugen Kitjler

P re is pro (Epemplar 60 p fg . — P ere ilte e rhalten n u r h e i B c ft c 1 1 1111 g i n n e r h a l b b e r tt ä d; ft e 11 W o cf; e n P re is e rm ä ß ig u n g bei p a rtie b e s u g (20 StiicF ä‘ 55 p f. , 50 StücF ä 50 p f. ) . B e i C iu 3elbefteliuugen ift bem B e tra g e bas p o rto (5 p f. , a u ß e r h a lb 1 0 © tB -) beisufitgen. B e ffe llu n g e tt erbeten

an ben P e ria g „D ie XlXarF" ( © . <E. K ig ie r), £ a u fig e rffr. 8.

tb

MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX MX

« /MX

#

D R E S D E N E R C A S I N O

Inh. A. MUXFELDT

D re s d e n e r Strasse 9 6

B E R L I N

D re s d e n e r Strasse 9 6 F e rn s p re c h e r: A m t IV , 8 6 6 6

Säle mit und ohne Bühne :: Vereinszimmer

310163020100

(8)

160 DIE 1YIHRK Hr. 20

Wirtshaus zur deutschen Ecke

In v a lid e n -S tra s s e 1 2 4 (E c k e E ic h e n d o rff-S tra s s e )

Gegenüber Stettiner Bahnhof

G e ö ffn e t von 5 U h r frü h ab.

E m p fie h lt sich den geeh rten T o u ris te n - und Turn -V e re in e n .

R E S T E !

D am entuche, schw arz und fa rb ig K üstüm -Stoffe (n e u ­ este M u s te r zu je d e r Saison) Seidenplüsch, A strachan

u nd K rim m e r.

Konfektion

Palelots, Jaketls, Kostumes und Kostumesröcke, Loden,

Pelerinen "Wa

in grosser A u s w a h l

C. Pelz,

Kottbuser Strasse

H o c h b a h n h o f K o ttb u s e r To

Ocularium

S p i t t e l m a r k t 12 I. E ta g e

B r i l l e n :: F e r n g l ä s e r .

E in z ig e s o p tis c h e s S p e z ia l- In s titu t m it a u s s c h lie s s lic h ä r z tlic h e r B r ille n b e s tim m u n g .

Vereins-Abzeichen

lie fe rt p re is w e rt

PAUL STUMPE

O r a n i e n s t r . 5 8 a (M o ritz p la tz )

Berliner £lubbau$

In h .: Ad. S ch inkel, B e rlin SO.

O h m s tr. 2 . F e rn s p re c h e r IV , 3 6 1 3 .

Restaurant „Zur Hochschule“

Invalidenstr. 40=41

(u n w e it S te ttin e r B a h n h o f)

- O e k o n o m :

MAX RUDOLPH. —

A n g e n e h m e r A u fe n th a lt. V o r z ü g lic h e K ü c h e . G u tg e p fle g te B ie re . T r e f fp u n k t u n d S c h lu s s s ta tio n f ü r T u r n e r , T o u r is te n u n d A u s flü g le r .

Lederwaren!

in e ig e n e r F a b r ik h e r g e s te llt, d a u e rh a ft, p re is w .

Sämtliche Touristen=Artikel:

R u c k s ä c k e , G a m a s c h e n , R e i s e t a s c h e n , W a n d e r s t ö c k e , K o f f e r fin d e n S ie s te ts in g r o ß e r A u s w a h l in d e r

Lederwaren-Fabrik n A T “ ■ h !T chaare '

B e rlin N. 4, In w aliden-S tr. 117 (L a d e n ), g e g e n ü b e r S te ttin e r Bhf.

Jeder Tourist und Leser der „Mark“

fin d e t r e ic h s te A u s w a h l in

He r r e n = K l e i d e r = Stoffen

b e im S c h n e id e rm e is te r

flUG. LÖTHEF? BERLIN’ ™ " e2ppnetrasse 38’

Reise-Albums mul Andenken

in

größter und schönster :: Auswahl ::

Callerie-Biltler

Weihnachts- und Neujahrs-Postkarten.

H. M U E S

T o u ris te n -B u c h -

u.

K unsthandlung

BERLIN W. 8 Cliarlotten-Ülralie 34

zw. Behren- u. Friedrichstr.

— E r s t e s — derartiges Geschält

Deutschlands.

Ansictits- Photographien und

Postkarten.

Dazu passende Albums.

Wandbilder.

Stereoskop-Ansichten

«nd Apparate.

Pee& & Cloppenburg

Ross-5irasse l u. la. BERLIN e. 19 Gertraudien-5ir. 26-27 M o d e r n e s K a u f h a u s f ü r

H E R R E N - B E K L E I D U N G

S p ezial-A b teilu n g für Loden

N u r eigene E rzeu g n is s e.

fiaus-, Jagd-, Gebirgs- und W irtschafts-Joppen Wetter-TTläntel für Damen und fierren . — Jagd-, Gebirgs^ u. fluto=Pelerinen, f>ohenzollern=m äntel

Zweckmässig. Preiswert.

G R O S S E R IL L U S T R IE R T E R K A T A L O G G R A T IS U N D F R A N K O

1

galten Sie fest!

an d e m P rin z ip , Ih r e

S c h u h w a r e n

nu r b e im F a c h m a n n zu k a u fe n

E. Zimmermann

M olkenm arkt 12— 13.

A eltestes G e s c h ä ft des C e n tru m s seit 2 7 J a h re n b estehend.

H a n d a rb e it :: T o u ris te n s tie fel R e p a ra tu r-W e rk s ta tt.

M ö b e lk a u f — V e rtra u e n s s a c h e , d a h e r n u r b e im F a c h m a n n k a u fe n !

S p e i s e - , H e r r e n - u n d S c h l a f z i m m e r

E. LANGER S pezialität BERLIN SW.

Tischlermstr. Lieferant f. d. Kgl. Behörden.

M u s te r z im m e r : F a b r ik g e b ä u d e 1.

Kochstraße 62.

IV . E ta g e . H B M

Gegründet 1855.

D e r c m to o r tl. H e b a fte u r : ( S e o r g ( E u g e n K i t j l e r . D e rlc tg „Z>tc ÎT C a rî", B e r l in S O ., S a u fffje rftr. 8. — Z>rucf : ÎU ilb . £ )a b id ;t, © v a n ie n ftr , V -

Cytaty

Powiązane dokumenty

fopifdjc Unterfndmng lehrt, babitrdb h^beigeführt, baß ber 3eßfaft rot gefärbt ift. Sluberfeitf fommt ef and) an ber Unterfeite ber Blätter üon folgen Bflangen

(Es fantt aud) »on beit (Segnern nicht beftritten roerbeu, baß ber ilntcrjeidinete ungeheure Hrbeit uub ©pferuitg uon ¿jeit unb ITTühe, fotoie unerfdföpflidjc

2 Ttit öiefen priegnifer Sagen möchte ich nun meine Sammlung, welche ja nur einen fleinen Ceil aller öerartigen Sagen enthält, für heute fcbliefen. Die

Uttb balb ift Poftor tfartau mit bettt Efeibc- ntüller int dürrahmen ccrfdjmuttbett. Per Kutfdjer führt bas bampfenbe pferb itt ben Stall uttb cerfd)utiitbet in

Sodp erinnere idp ntiep ihrer ttur aitS beit erften $aprett itttfereS SorfiebenS, ba ipttett nicht lauge barattf bcr Steprbcfeit beS alle ^arbigfeit beS Gebens

auf bem linfcit Slügel befaubeu fid) Muffen unter durfte!!, auf beut reefe ten bie fßreufeeu unter Biilotu. 8luguft mürbe Bertranb bei Btanfeufclbe bon ©auentgien

allein baS (Mjalten unb ftteftaurieren ber alten Funftfdjäp, fonbern moht imuptfachltcb fttenfd)affen für bie 3ufunft unferer §eimatbilber aüSfchlaggebcub ift, obmohl

Kafd) ro.tr idt in bte Kleiber gefeblüpft, unb eine HTinute fpäter lief idf fdjon bas fühle IDaffer bes fjofbrunnens über Harfen unb Bruft riefeln.. Unb ein