Cena 10 gr
EXPRESS POMORSKI
MLKJIHGFEDCBAA b o n a m e n t m ie s ię c z n y w e k s p e d y c ji 2 .— z ł„ w a g e n tn ra c h 2 .15 z ł., n a p o c z ta ch ju t II O g ł o a z e n 1 a n a s tr. 7 -ła m o w e j 1 5 g r. o d m ie js c a m ilim e tro w e g o , n a s tr. p ie rw s z e j « 0 g » i O d n o s z e n ie m d o d o m u 2 .3 4 z Ł , p o d o p a sk ą w P o ls c e 3 .5 0 z ł., w In n y c h k ra ja c h 4 5 0 z ł. - n d m ie jsc a m ilim e tr., n a s tr. trz e c ie j I d ru g ie j 4 0 g r. o d m ie js c a m ilim e tr., K u c h to w a rz y s tw A b o n a m e n t k w a rta ln y w e k s p e d y c ji 6 .— z ł., w a g e n tu ra c h 6 4 5 z ł^ n a p o c z ta c h ju ż z o d n o s zę- 2 0 g r. o d w ie rs z a tek s to w e g o . - O g ło s z en ia tłu m a c z o n e , s k o m p lik o w a n e , z z a s trz e ż en i e m m ie jsc a u le m d o d o m u 7 .0 1 z ł., p o d o p a s k ą w P o ls c e 1 0 .5 0 zł.» w In n y c h k ra ja ch 1 4 .- z l. W ra zie n ra z z u ’e c z y te ln y m rę k o p is e m p rz y k a ż d ym p o s z c z e g ó ln y m w y p a d k u 2 5 p ro c e n t n a d w y ż k i — w y p a d k ó w , s p o w o d o w a n y c h s iłą w y ż s z ą , p rz e sz k ó d w z a k ła d z ie , s tra jk ó w lu b ty m p o d o b n y c h Z in n y c h k ra jó w 2 0 0 u ro r n a d w y ż k i. K o n to P o c z to w . K a s y O s zc zę d n o ś c i, 2 01 06 0. — n ie p rz e w id z ia n y c h o k o licz n o ś c i, w y d a w n ic tw o n ie o d p o w ia d a za d o s ta rc z e n ie p is m a , a a b o - O g ło s z en ia p ła tn e n a ty c h m ia s t. - A d re s a d m in is tra c ji T o ru *» P ie k a ry 14 - T e ie ł. 6 47 . — rę w O
n e n c i n ie m a ją p ra w a d o m a g a n ia s ię n ie d o s ta rc z o n y c h n u m e ró w lu b o d s z ko d o w a n ia || p isy n ie z a m ó w io n e re ć a k e ja n ie o d p o w ia d a A d re a re n a k c j1 1 T o ru ń , P le k a rv 1 4 - ie le ro nPONMLKJIHGFEDCBA
R o k II T o r u ń -B y d g o s z c z -G r u d z ią d z , n ie d z ie la 2 1 m a r c a 1 9 2 6 r N r . 7 6 .
i P O W I A T O W A K A S A O S Z C Z Ę D N O Ś C I w T O R U N I U jZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
pw iłiA a < in ro c c n tO M łu ie n a d o n o d n y c h x v a n in k a rh o s z c zę d n o ś c i d la m a ło le tn ic h , m ło d z % iy P s z k o k ie j i z w ią z k ó w z a w o d o w y c h . K a s a p ro w a d zi R a c h u n k i b ie łą e e i p rz e le w o w e o ra z u s k u te c z n ia p rz e k a z y i in k a s o n a w s z e lk ie m ie js c o w o śc i w F o ls c e z a m in im a ln ą g
? p ro w izję . Z a zo b ow iąza n ia P o w iato w e j K asy O szczęun ości o dp ow ia da p ow ia t to ru ń sk i c a ły m m a ją tk ie m i d oc h od a m i.
P rze w o dn ic zą c y Z a rzą d u :.
S ta ro s ta (-) A . V Z A R L IN S K 1 =
Rodacy!
W d n iu 2 0 m a r c a b r . m ija p ię ć p ie r w s z y m r z ę d z ie z a m a m fe s to - la t o d w ie k o p o m n e j c h w ili, g d y w a ć s w ą s o lid a r n o ść z b o h a te r - lu d g ó r n o ś lą s k i w g ło s o w a n iu s k im lu d e m ś lą s k im , a je d n o c z ę p le b is c y t o w e m o ś w ia d c z , s ię z a ś n ie w y r a z ić s w ą g o to w o ś ć d o p o łą c z e n ie m z M a c ie r z ą - P o l s k ą 'o d p a r c i a w s z e lk ic h z a k u s ó w n a
N a p o d s ta w ie p le b is c y tu .p r z y - ; c a ło ś ć g r a n ic P o ls k i.
z n a n o P o ls c e c z ę ś ć G ó r n e g o Ś lą - W ty m c e lu Z w ią z e k O b r o n y s k a , z o s ta w ia ją c p o d r z ą d a m i I K r e s ó w Z a c h o d n ic h o r g a n iz u je n ie m ie c k im i p r z e s z ło p ó ł m iljo ' w d n iu 2 1 b m . o g o d z . 1 2 ,3 0 n a n a P o la k ó w g ó r n o ś lą s k ic h . P o - ‘R y n k u S ta r o m ie jsk im w T o r u - m im o n ie s p r a w ie d liw e g o d la (n iu W I E C M A N I F E S T A C Y J N Y , n a s p o d z ia łu Ś lą s k a , N ie m c y n i e ,n a k tó r y m p r z e m a w ia ć b ę d ą u s ta j ą w a k c ji o o d e b r a n ie n a m p r z e d s ta w ic ie le Z w ią z k u O b r o n y
p o d y n i z r e d u k o w a n ą b ę d z ie d o m in im u m . T a k z w a n e o g n is k o d o m o w e z n ik n ie , u s tę p u ją c m ie j s c a e le k try c z n y m p ie c o m , k u
c h n io m g a z o w y m ^ d o k tó r y c h g a z d o p r o w a d z a n y b ę d z ie n a o d le g ło ś ć . W ie lk ie c e n tr a le e n e rg ji, o tr z y m y w a n e j z p o w ie tr z a , b ę d ą z a o p a tr y w a ć m ia s ta o b f ic ie w e - le k tr y c z n o ś ć . B o g a ty w ła ś c ic ie l k a m ie n ic y b ę d z ie m o ż e p o s ia d a ł w ła s n ą tu r b in ę p o w ie tr z n ą , d o s ta r c z a ją c ą m u e n e r g ji e le k tr y c z n e j w o d p o w ie d n ie j ilo ś c i. — G o s p o d ly n i n ie b ę d z ie m le ć k a w y w ’ m ły n k u , p r z e s ta n ie tr z e p a ć d y w a n y , o b ie r a ć z ie m n ia k i, c z y ś c ić o b u w ie , n ie b ę d z ie z m u s z o -
m k n ą ć b ę d ą a p r z e ja ż d ż k a z b ie - m ie n iu z m in is te r s tw e m s k a r b u , g u n a p ó łn . n a b ie g u n p o łu d n ic - k tó r e d o tą d w te j s p r a w ie u d z ia - w y , a lb o z A m e r y k i d o w n ę tr z a łu n ie b r a ło .
A f r y k i, b ę d z ie d r o b n o s tk ą , z a j- j P o z w ro lim y s o b ie w y r a z ie o p i-
te i n r a s ta r e j d z ie ln ic y P o ls k i. K r e s ó w Z a c h o d n ic h , N a r o d o w e j n ę u z w
N k m c y P o s ta w ili s o b ie z a c e l P a r tj i R o b o tn ic z e j i Z w ią z k u L u i d o b .e h z n y . - r e w iz ję g r a n ic z a c h o d n ic h P o l- d o w o - N a ro d o w e g o , a ta k ż o p r z e d I
s k i, d z ia ła ją c w ty m k ie r u n k u s ta w ic ie !© s p o łe c z e ń s tw a ś lą s k ie 1 n ie ty lk o n a d r o d z e d y p lo m a ty c z g o .
n e j, a le n a w e t tw o r z ą c u n a s w i R o d a c y ! W s z y s c y n a w ie c w k r a ju o r g a n iz a c je p r o w a d z ą c e n ie d z ie lę ! Z a z n a c z m y p o tę ż n ie , s z p ie g o stw o n a r z e c z N ie m ie c i ż e „ n ie d a m y z ie m i s k ą d n a s z ■ s z e r z ą c e w r o g ą P a ń s tw u P o ls k ie
m u a g it a c j ę . N a jle p s z y m d o w o d e m te g o w y k r y ty n a Ś lą s k u s p i s e k ,,V o lk s b u n d u ‘’. C e lo m z a z n a c z e n ia w o li s p o łe c z e ń s tw a ś lą
s k ie g o , ż e p r a g n ie n a z a w s z e z o - !P a r t j i R o b o tn ic z e j w z y w a w s z y -
s ta ć p o łą c z o n y z M a c ie r z ą i o d e - s tk ic h c z ło n k ó w i s y m p a ty k ó w ? . * . . . * - - _ . . p r z e w s z e lk ie z a m a c h y n a z ie N P R w T o r u n iu d o w z ię c ia u - f . -
m ię o jc z y s tą , o r g a n iz a c je z a w o - j d z ia łu w w ie c u m a n ile s ta c y i-
d o w e , p o lity c z n e i s p o łe c z n e u - n y m 2 1 . b m . o g o d z . 1 2 ,3 0 i , . . r z ą d z a ją n a (
m a n if e s ta c ję w d n iu 2 1 m a r c a , w z y w a ją c je d n o c z e ś n ie w s z y s t
k ie w ię k s z e m ia s ta w P o ls c e d o u r z ą d z e n ia o b c h o d ó w
s c y to w y c h . P o m o r z e n a
z e Ś lą s k ie m je s t p r z e d m io te m z a s z ą o d e z w ę z w r a c a b o r c z y c h p la n ó w N ie m ie c . U
n a s , ta k s a m o ja k i n a G . Ś lą s k u
— k n u ją ta jn e o r g a n iz a c je n ie m ie c k ie , ta k s a m o d z ia ła ją n ie m ie c c y a g ita to r z y . D la te g o te ż P o m o r z e , a p r z e d e w s z y s tk ie m je g o s to lic a — T o r u ń — w in n a w
W s z y s tk ie te c z y n n o ś c i s p e łn ia ć b ę d z ie m a ła e le k tr y c z n a m a s z y n a , p o c ią g a ją c a z a s o b ą m in im a l 'n e k o s z ta . M ie s z k a n ia b ę d ą o w ie le h y g je n ic z n ie js z e , a n iż e li o b e c n ie .
‘ A ja k ż e b ę d z ie w y g lą d a ł w ó w - Z w ią z e k O b r o n y K r e s Z e c h . ic z a s I tu ta j o b ra z .
O k r ę g P o m o r s k i. ’ 1 s l§ z a s a d n ic z o . Z n ik n ą
| d y m n e k o m in y i b u c h a ją c e ż a -
• Z a rz ą d O k r ę g o w y N a r o d o w e j :r e m ,w !e lik i® P ie c e ’ a lb o w ie m w ę g ie l i k o k s w y jd ą z u ż y c ia . M e ta le to p ić s ię b ę d ą w w ie lk ic h p ie c a c h e le k tr y c z n y c h . L u d z ie
.d o m a c h . N a te r e n a c h , p r z e m y -
G . Ś ls ś k u w i e ^ ą Z a Z a r e ijd : E u g . s e k r . P - e d s ta w ia -
i £ m x m n t o I r n o n n m r n n r a ^
n ję , iż e o d m in is te r s tw a p r a c y n a le ż a ło z a c z ą ć . B e z p ie n ię d z y n ic n ie m o ż n a r o b ić — a w ię c z a tw ie r d z e n ie p r o g r a m u ‘• p r a w y je s z c z e n ie z a ła tw iło . Z a ła tw i ją d o p ie r o b u d ż e t. N a to c z e k a ją ty s ią c z n e r z e s z e g ło d n y c h b e z r o b o tn y c h a m y z a n o tu je m y p e w ie n s z c z e g ó ł, k tó ry n ie je s t p o z b a w io n y p e w n e j p ik a n te r ji p o lity c z n e j.
W c z o ra js z y m o b r a d o m K o m i
te tu E k o n o m ic z n e g o p r z e w o d n i c z y ł p . m in is te r p r a c y . J e d n a k ż e o n n ie c h c e z a te s p r a w y o d p o w ia d a ć , a c z k o lw ie k z d a w a ło b y S ię , ż e n a le ż ą o n e d o je g o k o m p e te n c ji. N a je g o to w n io s e k , u c h w a lo n o ż e „ p u n k t c ię ż k o ś c i”
b e z r o b o c ia z m in is te r s tw a p r a c y z o s fa je p r z e n ie s io n y d o m in i
s te rs tw a r o b ó t p u b lic z n y c h . m u lą c ą n ie w ie le c z a s u , n ie p o
c ią g a ją c ą z a s o b ą ż a d n e g o z m ę c z e n ia .
E le k tr y c z n y a p a ra t d a le k o w i- d z ą c y p o z w o li c z ło w ie k o w i p o d r ó ż y in f o rm o w a ć s ię , c o s ię d z ie je w je g o d o m u . R a d jo z o s ta n ie ta k u d o s k o n a lo n e , ż e g ło s y m o ż n a b ę d z ie s ły s z e ć n a k a ż - d e m m ie js c u , n a z ie m i n a m o r z u i w p o w ie tr z u . Z o s ta n ą u - tw o r z o n e s p e c ja ln e c e n tr a le a p a T a tó w d o w id z e n ia n a o d le g ło ś ć , 'la k , ja k s ię d z iś z a m a w ia r o z m o w ę te le fo n ic z n ą , b ę d z ie m o ż n a z a m ó w ić s o b ie ż y c ie p o d p i
r a m id a m i, a lb o n a d w o d a m i G a n g e s u . P r z e n o s z e n ie f o to g r a f ii p r z y p o m o c y te le g r a f u b e z d i‘u tu z o s ta n ie d o te g o s to p n ia u d o s k o n a lo n e , ż e f ilm b ę d z ie s ię p o d z iw ia ć z n a jw ię k s z e j o d le g ło ś c i.
- G a z e ty m e b ę d ą ja k d o ty c h c z a s , d r u k o w a n e n a p a p ie rz e . W y d a w c y a b o n e n to m s w o im u - d z ie la ć b ę d ą w s z y s tk ic h in f o n n a c y j p r z y p o m o c y a p a r a tu d a łe - k o w id z ą c e g o . O jc ie c d o s y n k a z a m ia s t p o w ie d z ie ć : „ P o b ie g n ij p o g a z e tę — p o w ie — n a s ta w n o a p a r a t g a z e to w y ” . P r z y c is k a s ię o d p o w ie d n i g u z ik i m a to w a Iz m le c z n e g o s z k ła s z y b a r o z b ły -
|s k a ś w ia tłe m . O d c z y tu je s ię n a j- ;
| n o w s z e te le g ra m y a r ty k u ły 1 u d a’ “ T ' i w s tę p n e , w ia d o m o ś c i k r o ń ik a r - C 7 n w v
r o z m a ic o n e o b r a z a m i r u c h o w y - ' i m i, r o z s ia n y m i w te k s ie . B ib ljo - ■ te k i s ta n ą s ię z b y te c z n e , p o n ie - ‘ 1 i w a ż m o ż n a je b ę d z ie a b o n o w a ć T p r z y p o m o c y a p a r a tu d z ia ła
ją c e g o n a o d le g ło ś ć , w łą c z y ć w k a ż d e j c h w ili in te r e s u ją c ą
Premier Jkrzytlskl to Pnryźu.
P A R Y Ż , 1 8 . 3 . (P A T ). P r z y b y ł tu p r e z e s R a d y M in is tr ó w i m i
n is te r S p r a w Z a g r a n ic z n y c h P o l s k i, S k r z y ń s k i. P r e m je r a p o w i
ta ł n a d w o r c u a m b a s a d o r C h ła p o w s k i w o to c z e n iu p e r s o n e lu a m b a s a d y .
i. P r e m je r S k r z y ń s k i z P a r y ż a ją c y c h ta k p o n u r y o b r a z , r o z c ią
g a ć s ię b ę d ą z ie lo n e , w e s o łe p a r k i i p o la . R o b o tn ic y w w a r s z ta ta c h s w o ic h b ę d ą s ta ć p r z y p r a - , c y w b ia ły c h p ła s z c z a c h . E le k tr y '
c z n e p o c h ła n ia c z e p y łu o c z y - i . . . . .
„ „ „ „ „ . . , . * s k ie , f e lie to n y . W s z y s tk o to u - i s z c z a c b ę d ą n ie u s ta n n ie r o w ie - 1 . . \ . I tr z e , o b e c n ie ta k z a n ie c z y s z c z o
n e d y m e m w ę g lo w y m .
A w m ia s ta c h u d o s k o n a lo n e m a c h in y b ę d ą o c z y s z c z a ć g l a d - 1 j i k ie u lic e z e w s z e lk ie g o p y łu . — Z a ' Z a n a d ? J a n o w s k i. 'c a ’a k o m u n ik a c ja o d b y w a ć s ię „
1 b ę d z ie p o d z ie m ią . Z a p o c z ą tk o -
m n e . D e n e r w u ją c e d z w o n k i, D o la ś le p y c h i g łu c h o n ie m y c h tr a m w a jó w i w ra r c z e n ie m o to r ó w u le g n ie z n a c z n e j p o p r a w ie o z ię - a u to m o b ilo w y c h , p r z e s ta n ie r o z - J -
d z ie r a ć u s z y . A u ta p ę d z ić b ę d ą k o m u m o ż liw ia ją c y m im ś c is ły p o s p e c ja ln y c h n a te n c e l w y - k o n ta k t z ś w ia te m z e w n ę tiz - b u d o w a n y c h d r o g a c h . S u c h n ą c a .n y m -
b e n z y n a z o s ta n ie z a s tą p io n a in - J a k w id z im y z te g o , w a r to b ę - i n y m b e z w o n y m p r e p a r a te m . S a -1 d z ie ż y ć w r o k u 2 .0 0 0 .
m o lo ty o s z y b k o ś c i. 6 0 0 k im . D o w s z y s tk ic h T o w a r z y s tw
. w T o r u n iu .
p le b i- Z w ią z e k T o w a r z y s tw w T o r o w n i r u n iu , p o w o łu ją c s ię n a p o w y ż -
s ię z g ó r ą c y m a p e le m d o w s z y s tk ic h T o
w a r z y s tw i Z w ią z k ó w w T o r u - 1 n iu , a ż e b y d o c e n ia ją c z n a c z e n ie । p r o je k to w a n e j m a n if e s ta c ji, | w z ię li g r e m ja ln y u d z ia ł w w ie - ; c u d n ia 2 1 b m . o g o d z . 1 2 ,3 0 . i
— w w p— i. w a n ie m te g o s ą k o le jk i p o d z ie - j m n e . D e n e r w u ją c e d z w o n k i,
Ś w iat w ro k u 2 0 0 0 .
B e z w ę g la i d y m u . - D o m e le k tr y c z n y . K o m u n ik a c ja p o d z ie m n a . - E le k tr y c z n a
g a z e ta .
R ó ż n e o z n a k i d a ją , s ię w s k a - ite w y n a la z k i s p o p u la r y z o w a ły
_ _ _ _ * _ _ _ _ 1 i r k i s ię n ie z m ie r n ie c r z x r V llz T k 1 n h o P Y l ios z y b k o i o b e c n ie p r z e d s ta w ia ją s ię n a m ja k o c o ś z u p e łn ie n a tu r a ln e g o . W s z y s tk o to ta k z r o s ło s ię z n a s z e m c o - d z ie n n e m ż y c ie m , ż e n ie u m ie li- z y w7a ć n a to , ż e w n ie d a le k ie j
m o ż e p r z y s z ło ś c i p o k ła d y w ę g la , ja k o ź r ó d ło w s z e lk ie j e n e r g ji, z o s ta n ą z u p e łn ie w y c z e r p a n e . C z ło w ie k p r z e s ta n ie wr p o c ie c z o
ła i w c ię ż k im m o z o le w y d o b y - ; b y ś m y s o b ie p o p r o s tu w y o b r a z ić w a ć w ę g ie l z z ie m i. N a to m ia s t n a s z e g o ż y c ia b e z ty c h w s z y s t- e le k tr y c z n o ś ć , z p r z e r ó ż n y c h ź r ó k ic h te c h n ic z n y c h u d o s k o n a le ń , d e ł o tr z y m y w a n a , p o r u s z a ć b ę
d z ie w s z e lk ie g o r o d z a ju m a c h i
n y . W ie k X I X b y ł w ie k ie m w y - m u je b ie g ż y c ia p o w s z e d n ie g o , n a la z k ó w . S tu le c ie to o b d a r z y ło
C h w ilo w e u s z k o d z e n ie je d n e g o z ty c h w y n a la z k ó w , o d r a z u h a -
A le w s z y s tk ie te r z e c z y s ą . ty l-
k i n o w y m te c h n ic z n y m w y r ia la ż
k o n ta k t z ś w ia te m z e w n ę trz -
W r e s z c ie c ó ś
d la b e z r o b o tn y c h .
J e s t ju ż p r o g r a m - m o ż e b ę d z ie i p r a c a . B u d ż e tu je d n a k je s z c z e n ie m a .
K o m ite t e k o n o m ic z n y R a d y l m in is tró w p r o g r a m te n z a tw ie r- m in is tr ó w o b r a d o w a ł w r e s z c ie ' d z ił — a le c o s ię o k a z u je ?
D y p lo m a c i w ra c a ją ^
B E R L I N , 1 8 . 3 . (A T E ). K a n c le rz L u th e r i m in is te r S tr e s e - m a n n d z iś p o p o łu d n iu p r z y b y li d o e B r lin a . P r z y ja z d ! o b u m in i
s tr ó w z a c h o w a n y b y ł w g łę b o - ik ie j ta je m n ic y . D w o rz e c o b s a - J d z o n o s iln e m i o d d z ia ła m i p o li
c ji, a n a p e r o n ie p o w ita ł p r z y b y s z ó w m in is te r o b r o n y k r a jo w e j G e s s le r .
Z ło ty i d o la r .
W c z o r a j B a n k P o ls k i p ła c ił z a d o la r a 8 .0 0 z ł. W o b r o t a c h m ię d z y b a n k o w y c h ż ą d a o n 8 .0 2
n a s k o le ją , s ta tk ie m p a r o w y m , k o e ta p a m i n a d r o d z e r o z w o ju n a d s p r a w ą b e z r o b o c ia i k w e s tją l J e s t ju ż p r o g r a m , le c z n ie m a a u te m , m a s z n ą d o p is a n ia , f o to - te c h n ik i. C o z a te m p r z y n ie s ie u lż e n ia n ę d z y b e z r b o tn y m . N a d je s z c z e b u d ż e tu . K o m is ja m ię d z y g r a f ją , m a s z y n ą d o s z y c ia , m a - ' n a m p r z y s z ło ś ć w te j d z ie d z in ie ? 1 z a g a d n ie n ie m te r n p r a c o w a ła m in is te r ja ln a m a n ie z w ło c z n ie d r u k a r s k ą , te le g r a f e m ' P r z e d e w s z y s tk ie m w g o s p o - ju ż d a w n ie j m ię d z y m in is te r ja l- p r z y s tą p ić d o o p r a c o w a n ia b u
d ż e tu , a r a c z e j b u d ż e tó w m ie s ię c z n y c h — o c z y w iś c ie w p o r o z u - s z y n ą <- - - -- - - -- - - o - - - -- - - -- - - -- - - -- -
b e z d r u tu , k in e m a to g r a f e m , p r o - d a r s tw ie n a s z e m d o m o w e m n a k o m is ja k tó r a u ło ż y ła p e w ie n m ie n ia m i R o e n tg e n a . W s z y s tk ie 4 w s z y s tk o s ię z m ie n i. P r a c a g o s - p r o g ra m . K o m ite t e k o n o m ic z n y
B a c z n o ś ć
s p o r to w c y
J u t r o g g o d z . 3 p o p o i. n a b o is k u s p o r t o w e m p r z y S z o s ie C h e łm iń s k ie j r o z g r y w k a o m i
s t r z o s tw o K la s y A m ię d z y T o r u ń s k im K lu b e m S p o r t o w y m a
„ O llm p j ą” z G r u d z ią d z a .
N r. 7 6
Sir, 2 D n ia 2 1 m a re a 1 9 2 6 r.
Dozjoklch Móa mpeWli emigrujti robotnicy polscy?
E m ig ra c ja d o N ie m ie c . D a n ji, S z w ajc a rji, A u s trji, H o la n d ji, J u g o s ła w ji i T u rc ji.
W p is m a c h c o d z ie n n y c h u k a z a ły s ię p o n iż sz e s z c z eg ó ły o e m i g ra c ji ro b o tn ik ó w ' p o ls k ic h d o k ra jó wf e u ro p e jsk ic h . S z c z e g ó ły te p o d a je m y z o p u s z c z e n ie m e m i g ra c ji d o F ra n c ji, g d y ż n a te n te m a t p isa liśm y ju ż o b s z e rn ie w n a s z e m p iś m ie .
O d c z a s u u s ta le n ia s ic p a ń s tw o w o ś c i p o ls k ie j a ż d o c z asó w
■o sta tn ic h e m ig ra c ja d o N ie m ie c m ia ła c h a ra k te r n ie le g a ln y . — R z ąd n ie m ie c k i n ie g o d z ił s ię n a s ą w a rc ie a n i k o n w e n c ji, a n i u - m o w 'y re s o rto w e j, d la te g o rz ą d p o ls k i n ie c h ę tn ie p a trz y ł n a w y c h o d ź tw o d o N ie m ie c , a n a w e t je z w a lc z a ł. J e d n a k o w o ż is tn ia ła i. zw '. „ d z ik a e m ig ra c ja ’, k tó ra iia s k u te k n a s z y c h c z ę sty c h p rz e Jlo m ó w '’ g o s p o d a rc z y c h p rz y b ie ra ła n ie i* a z d u ż e ro z m ia ry E m i
g ra n c i u d a w a li s ię z a g ra n ic ę b e z p a s z p o rtó w , a w ię c p o b y t ic h p o z a P o ls k ę b y ł n ie le g a ln y , p o z b a
w ie n i te d y b y li o p ie k i z e s tro n y p o ls k ic h w ła d z k o n su la rn y c h . — T a k i s ta n rz e c z y w iś c ie n ie b y ł k o rz y s tn y , to te ż trz e b a b y ło z n ie g o w y jś ć .
W o s ta tn ic h d o p ie ro ty g o d n ia c h z a w a rły rz ą d p o ls k i i n ie m ie c k i u m o w ę (n a ra z ić n a ro k ), k tó ra re g u lu je n a te n p rz e c ią g c z a s u e m ig ra c ję p o ls k ą d o N ie m ie c. P rz e w id u je s ię w y ja z d w c ią g u ro k u b ie ż ą c e g o 5 0 .0 0 0 ro b o tn ik ó w ro ln y c h . C i z ro b o t
n ik ó w ' p o ls k ic h , k tó rz y s ą o b e c n ie w N ie m c z e c h b e z ż a d n y c h d o k u m e n tó w , o trz y m u ją je w k o n s u la ta c h p o ls k ic h , a lb o w ró c ą d ó k ra ju . R o b o tn ic y b ę d ą
•a n g a ż o w a n i d o N ie m ie c n a p o d s ta w ić k o n tra k tó w , z a tw ie rd z o n y c h p rz ez w ła d z e p o ls k ie . E m i
g ra c ja ta n ie z m ie n i je d n a k w z n a c z n ie js z y m s to p n iu is tn ie ją c y c h d o ty c h c z a s fa k ty c z n y c h s to s u n k ó w w ' te j d z ie d z in ie , p o n ie w a ż ja k b y ło p o w d e d z ia n e w y ż e j, is tn ie je e m ig ra c ja d z ik a . L e cz n ie z a w o d n ie w y c h o d ź tw o , b ę d ą c o b e c n ie le g a ln e , z w ię k sz y s ię c o d o ro z m ia ró w , le cz s to s u n k u te g o p o w ię k sz e n ia u s ta lić n a ra z ie ń ie m o ż n a .
< * *
D o D a n ji w y je ż d ż a ro k ro c z- iiie z P o ls k i ty sią c k ilk a s e t, a c z a se m d o 2 0 0 0 k o b ie t d o ro b ó t, o w ią z a n y c h z m le c z a rstw e m i ro ln ic tw e m . J e s t to w c a łe m te g o s ło w a z n a c z e n iu e m ig ra c ja s e z o n o w a , g d y ż ro b o tn ic e w ra c a ją p o k ilk u m ie sią c a c h d o k ra ju . W y c h o d ź tw o d o D a n ji p o d w z g lę d e m m a te rja ln y m i p o ło ż e n ia n a le ż y d o n a jk o rz y s t
n ie jsz y c h . Z a ró w n o o d ż y w ia n ie , ja k i tra k to w a n ie p o ls k ie g o ro b o tn ik a je s t d o b re . N ie d o ty c h c z a s ż a d n y c h s k a rg w ty m k ie ru n k u , w o ln o w ię c w n io s k o w a ć ,
o b ie s tro n y s ą z a d o w o lo n e . E m ig ra n tk i w y je ż d ż a ją d o D a n ji m p o d s ta w ie k a n tra k tó w . ś c iś le u n o rm o w a n y c h . Z a z w y c z a j b ra n e s ą k o b ie ty z ty c h s a m y c h o k o lic k ra ju . D u ń c z y c y n a jc h ę tn ie j M o rą d o p ra c y k o b ie ty z M a ło p o ls k i. Z e w z g lę d u n a s e z o n o w y c h a ra k te r e m ig ra c ji d o D a n ji o u rz ą d z e n ia c h p o ls k ic h , a n i o p o i ś k ie m s z k o ln ic tw ie n ie m o ż e b y ć m o w y .
W S z w a jc a rji je s t n ie w ie le p o ls k ic h e m ig ra n tó w — n ie w ię
Pamiętajcie
o naszych bezrobotnych
c e j, ja k s e tk a o só b p ra c u ją c y c h
w ro ln ic tw ie . T u ta j, ja k i w D a -’z e s ie b ie . T a k n . is tn ie ją u rz c - n ii ze w z g lę d u n a w y s o k ą k u l- k a c h p o łu d m o w o -a fry k a n sk ic h tu rę k ra ju , w a ru n k i n a tu ry g o s- ry b y , n ie r ó ż n ic e s ię m c z e m
n o d a rc z e i w y c h o d ź c ó w s ą b a r-;n a w e t s m a k ie m o d in n y c h ja d a ł d 'z o d o b re . K o rz y s tn ą je s t i ta n y c h ry b , k tó iy c h m ię s o d z ia ła o k o lic z n o ś ć , ż e s z w a jc a rs k a w a - a b s o lu tn ie ś m ie rte ln ie - N a jw ię - lu ta s to i b a rd z o w v s o k o , c o w p ły ie c j tru c iz n d o s ta rc z a b u jn a w e - w a n a z a m o ż n o ść e m ig ra n tó w ,'g e ta c ja In d ji. C h o c ia ż b y n a w e t k tó rz y z a sila ją s w e m i z a ro b k a - 'o d rz u c ić lic z n e fa n ta s ty c z n e m i ro d z in y , p o z o s ta łe w k r a ju .:s p ra w o z d a n ia i ;p o m in ą c in d y j-
W A u s trji je s t ta k ż e k ilk u s e t s k ą p la g ę ja d o w ity c h w ę żó w , to ro b o tn ik ó w , z a ję ty c h p rz e w a ż - i ta k je sz c z e p o z o s ta je p o k a ź n a n ie w ro ln ic tw ie - W o b e c n e j ilo ś ć tiu ją c y c h ro ś lin , ta k s tra - c h w ili rz ą d a u s trja c k i p o w s trz y - s z n y c h , ż e p o z ie le n ie ć m u s i m u je n a p ły w s ił ro b o c zy c h z z a -> z a z d ro ś c i k a ż d y c h e m ik i tru -
ra n ie v . W o g ó ln y m b ila n s ie c ic ie l.
e m ig ra c y jn y m A u s trji u le o d -p N a jstra s z liw s z y o k a z e m je s t m ’w a w a ż n ie jsz e j ro li i je st rz e - m a la js k i „ B o h o u u p a s ", k to re g o c z ą w ą tp liw ą , c z y w y c h o d ź tw o ja d z a tru w a n a c a łe k ilo m e try d o A u s trji d łu ż e j s ię u trz y m a , w o k o ło i z a b ija k a ż d e g o , k to s ię
W h o le n d e rs k ie j p ro w in c ji z n a jd z ie w p o b liż u . D rz ew o to lim b u rs k ie j je st w ra z z ro d z in a - z n a jd u je s ię n a J a w ie , w o d le g ło m i p rz e sz ło 3 0 0 0 P o la k ó w , p ra - ś c i m n ie j w ię ce j 2 7 g o d z in d ro g i c u ją c y c h w g ó rn ic tw ie . T rz e b a p ie sz e j o d B a ta w ji. O to c z o n e je s t z g ó ry z a z n a c z y ć , ż e e m ig ra c ja d o k o ła w y s o k ie m i g ó ra m i, c a ła d o H o la n d iji n ig d y n ie m ia ła c h a z a s o k o lic a w p ro m ie n iu o k o ło
’■a k te m m a s o w e g o .. W y c h o d ź c y d o 1 8 k m . w z u p e łn o śc i z a - ta m te jsi re k ru tu ją s ię p rz e w a ż - m a rła - N ie ro ś n ie ta n i ż a d n e n ie 7 ty c h , k tó rz y o p u ś c ili F ra ń - d rz e w o , a n i ro ś lin a a n i k rz a k , c ję lu b N ie m cy , d la te g o n ie z a-- T u w y s y ła ją s k a z a ń c ó w , k tó - w a rto ta k ż e a n i u m o w y re so rto - rz y p rz y n o s ić m u s z ą z d rz e w a w e j, a n i k o n w e n c ji- R z ą d h o le n - tru c iz n ę , u ż y w a n ą d o z a tru c ia d e rs k i p rz y c h y ln ie o d n o s i s ię d o s trz a ł, s p rz e d a w a n ą ta k ż e d a le - P o la k ó w . P rz y c h y ln o ś ć ta w y ra - k o -p o z a o b rę b e m w y s p y . T ru c i- ż a s ię i w te o n , ż e n ie s ta w ia o n z n a p rz e s ią k a z p o d k o ry d rz e w a p rz e sz k ó d w tw o rz e n iu n a m ie j- i je s t c z em ś w ro d z a ju k a m fo ry , s c u s z k o ln ic tw a p o ls k ie g o . M o - R z a d k o s ta m tą d k to ś w ra c a , to ż n a p rz e w id z ie ć , ż e e m ig ra c ja te ż p o s y ła s ię ta m z b ro d n ia rz y , d o H o lan d iji b ę d z ie s ię s ta le ro z - s k a z a n y c h n a ś m ie rć . S k a z a ń c a w ija ła . O p ró c z ro b o tn ik ó w , z a ję - z a p y tu je sęd lz ia c o w o li c z y ty c h w g ó rn ic tw ie , je s t p e w n a u m rz e ć z rę k i k a ta , c z y p rz y - ilo ś ć ro b o tn ik ó w (z d u ż y m o d s e t n ie ś ć tru c iz n y z d rz e w a u p a s , k ie m ż y d ó w ), z a tru d n io n y c h Z a z w y c za j w y b ie ra s k a z a n ie c w p rz e m y ś le b ry la n to w y m , a to o s ta tn ie - W rę c z a ją m u n a m ia n o w ic ie p rz y o b ra b ia n iu S tą p n ie s re b rn ą lu b s z y ld k re to - ty c b c e n n y c h k a m ie n i. p u s z k ę i p o u c z a ją , ja k się
W J u g o s ła w ji (p rz e w a ż n ie n a m a z a c h o w y w a ć w c z a s ie n ie b e z te re n ie b . B o ś n i i H e rc e g o w in y )
m ie sz k a k ilk a n a ś c ie ty s ię c y w y c h o d ź c ó w P o la k ó w . S ą n a w e t ta m z w a rte w s ie p o ls k ie . P rz e d w o jn ą b y ło o k o ło 3 0 .0 0 0 p o ls k ic h e m ig ra n tó w -. P o z a w ie ru sz e w o je n n e j c z ę ś ć P o la k ó w u d a ła się z a o c e a n , c z ęść w ró c iła d o k ra ju . P rz e z p e w ie n c z a s w J u g o s ła w ji b y ł d u ż y z a s tó j, le cz o b e c n ie sp o ra d y c z n te n a p ły w a ją n o w i e m i
g ra n c i.
B ra z y lja n ie s z u k a ro b o tn i
k ó w . W o b e c n ie ś c is ły c h w ia d o -jw c ią g u 3 0 la t s w e j d z ia ła ln o ś c i m o ś c i k rą ż ą c y c h o w a ru n k a c h i w y e k s p e d io w a ł o k o ło 700 z b ro - ' e m ig ra c ji d o JB ra z y lji i w o b e c -d n ia rz y - Z a le d w ie je d e n n a d z ie - b łę d n y c h in fo rm a c y j o z a ró b - ’s ię c iu w ra c a . S z c z ę śliw c y c i o p o k a c h w ty m k ra ju , k o n su la t b ra - w ia d a ją ^ ż e d rz e w o ro ś n ie n a z y lijsk i w W a rs z a w ie p o d a je d o |b rz e g u p o to k a , n ie je st w y so k ie , p u b lic z n e j w ia d o m o śc i, ż e rz ą d ;w je g o z a ś p o b liż u ro ś n ie k ilk a z w ią z k o w y S t. Z je d n o cz o n y c h d rz e w e k m n ie jsz y c h . W o k o ło B ra z y lji n ik o g o n ie p o s z u k u je , z n a jd u je s ię s p o ro s z k ie le tó w , a n i n ie a n g a ż u je d o p ra c y w B ra
z y lji — p rz e w o z e m e m ig ra n tó w w o g ó le s ię n ie z a jm u je , a n i n ik o m u b e z p ła tn e g o , lu b te ż k re d y - w a n e g o p rz e ja z d u n ie u d z ie la , a w s z e lk ie p o g ło s k i' o fa n ta sty c z n y c h z a ro b k a c h n a le ż y tra k to w a ć , ja k o n ie m a ją c e n a jm n ie j
s z e j p o d s ta w y .
(O n e g d a j o trz y m a liś m y p is m o o d T o w . P o m o c y Im ig ra n to m P o ls k im w W in n ip e g (K a n a d a ), w k tó re m b a rd z o ró ż o w o p rz e d s ta w ia s ię w a ru n k i d la e m ig ra u tó w w K a n a d z ie . D o c z a s u o s ią g n ię c ia p o tw ie rd z e n ia p ra w d z i
w o ś c i s z c ze g ó łó w p is m a te g o je d n a k n ie z a m ie s z c z a m y .)
D rz e w o
śm ie rc i.
Ż a d e n c h e m ik , ż a d e n g e n ju s z la b o ra to ry jn y n ie m o ż e w y tw o rz y ć tru c iz n o ta k n ie s ły c h a n e j s ile , ja k c z y n i to n a tu ra s a m a
p ie c z n e j w y p ra w y . M ię d z y in n e - m i z a le c a ją m u , a b y s ta le k ie ro w a ł s ię w e d łu g w ia tru , b y s ię m ia n o w ic ie z b liż a ł d o d rz e w a z w ia tre m N a d e w s z y s tk o je d n a k n a le ż y s ię s p ie s z y ć . W y sy ła s k a z a ń c a w d ro g ę o s ta te c z n ą sp u ste l n ik . Z c h w ilą g d y n a d c h o d z i d o b ry w ia tr, n a c ią g a k a p ła n d e li
k w e n to w i s k ó rz a n ą c z a p k ę z s z k la n e m i o k u la ra m i i s k ó rz a n e rę k a w ic z k i.
P u s te ln ik ó w p o w ia d a , ż e
m n ie jsz y c h . W o k o ło
D rz e w o to ro ś n ie w o k o lic y , k tó ra w e d łu g p o d a n ia A lc o T a n u z a m ie sz k a n ą b y ła p rz e d s e tk a m i la t p rz e z lu d n o ś ć g o rsz ą o d m ie s z k a ń c ó w S o d o m y i G o m o ry , z b ła g a n ie m , b y w y g u b ił g rz e s z - z b ła g a n ie m , b y w y g u b ił g rz e s z n ik ó w , c o s ię s ta ło p rz y p o m o c y ś m ie rć p rz y n o s z ą c e g o d rz e w a .
CUDOWNY OBRAZ JEST „NIE
BEZPIECZNYM” W BOLSZE- WJI.
W W o ro n e ż u ro z n io s ła się ; w ś ró d lu d n o ś c i w ieść , ż e z n a n y o b p a '4 ’M . B o s k ie j |w o s ta tn ic h c z a sa c h o ta c z a ła J a s n o ś ć . T łu m y g ro m a d z iły s ię d la u jrz e n ia c u d u . G . P . U . (C z e k a ) u z n a ła to z a n ie b ez p iec z n e i g d y w e z w a n ie a g e n tó w d o ro z e jś c ia się lu d n o ś c i n ie p o m o g ło , s p ro w a - d ż o n o o d d z ia ł w o js k a , k tó ry o - tw o rz y ł o g ie ń k a ra b in o w y d o m o d lą c y c h s ię rz e sz . Z o s ta ło z a b ity c h d z ie w ię ć o só b i 1 5 ra n n y c h . N a s tę p n ie c z e k iś c i z n ie ś li n ie b e z p ie c z n y o b ra z .
„Amfory nrnttsKle” w Bolszewjl.
W je d n e j m ie js c o w o ś c i R o sji 'm le k ie m k o m u n is ty c z n e m , a n ie s o w ie c k ie j w ła d z e u z n a ły , ż e c e - k o n trre w m lu c y jn e m , k ro w o m n a m le k a je s t z b y t w y g ó ro w a n a ty m n a d a n o im io n a n a jw y b it- i n a z n a c z y ły c e n ę m a k s y m a ln ą , n ie jsz y c h d z ia ła c z y s o w ie c k ic h .
M le k o z n ik ło . C h ło p i tłu m a - W n a s z y c h o b o ra c h s to ją so - c z y li się, ż e k ro w y m a ją te n d e n -'b ie K ra su le i Ł y s e , a w o b ó rc e c je b u rż u a z y jn e i w ty c h w a ru n -'so w ie c k ie j s to ją rz ę d e m L e n in , k a c h n ie c h c ą d a w a ć m le k a . iT ro c k i, Ł u n a c z a rs k i i t. d .
W o b e c te g o w ła d z e s o w ie c k ie j D w a ra z y n a ty d z ie ń p rz y c h o - p o s ta n o w iły z a ło ż y ć w ła sn ą o b o d z ą to w a rz y s z k i, m y ją w y m io n a rę i s p rz e d a w a ć m le k o p o p rz y - 'L e n in o w i i T ro c k ie m u i s trz y k a s te p n y c h c e n a c h . s ło d k ie , p o ż y w n e m le c z k o n a
Z a k u p io n o s z e ś ć k ró w , a n a p o k rz e p ie n ie n a jm ło d s z e g o p o - to , a b y n a jm ło d si o b y w a te le m o 'k o le n ia k ra s n o a rm ie jc ó w . g li s ię k a rm ić o d n ie m o w lę c tw a
S tu le tn ia ro c z n ica k o łn ie rzy k a .
W u b ie g ły m ro k u o b c h o d z o n o o d d z ie lić k o s z u lę o d k o in ie rz a . u ro c z y ś c ie s z e re g ro c z n ic w s z e - O k o lic z n e g o s p o sie p o s z ły z a je j la k ic h o d k ry ć i w y n a la z k ó w , p rz y k ła d e m . P rz y p a d e k z rzą d z ił, le cz b y ła je d n a , k tó ra p rz e s z ła iż p e w ie n b o g a ty i ru c h liw y o m a l z a p o m n ia n a p rz e z p u b lic z - j p rz e m y s ło w ie c lo n d y ń s k i, m i- n o ^ ć — s tu le tn ia ro c z n ic a p o -^ te r B ro w n , d o w ie d z ia ł s ię o te j w s ta n ia p ie rw sz e g o k o łn ie rz y -n o w o ś c i, o c e n ił w lo t p ra k ty c z n ą k a ... W ro k u 1 8 2 5 , w m a łe j m ie -'w a rto ś ć p o m y słu i p o c z ą ł w p ro - ś c in ie a n g ie ls k ie j, p e w n a g o sp o - w a d z a ć w L o n d y n ie n o w ę m o d ę s ia . ż o n a k o w a la , d o s z ła d o w rio n o s z e n ia p rz y p in a n y c h k o łn ie - s k u , ż e n ie m a ra c ji p ra n ia c a łe j rz y . N ie m a o c z y w iś cie p o trz e b y k o s z u li, g d y ty lk o k o łn ie rz je s t d o d a w a ć , iż n ie p o d z ie li! s ię o n z a b ru d z o n y , n a to m ia s t w s trę t'o sią g n ię ty m z y s k ie m z a u to rk ą w z b u d z a n o s z e n ie b ru d n e g o k o ł-jd o w c ip n e g o p o m y s łu , k tó ry n ie rz y k a , c h o ć k o s z u la je s t je s z -j w k ró tc e z o s tał p rz y ję ty n a c a - c z e c z y s ta . P o s ta n o w iła w ię c d o -.ly m ś w ie cie .
k o n a ć c ię c ia n a d e r ś m ia łe g o — '
N ie m a ją c p ra c y , c h c ia l d o sta ć się d o w ię z ien ia .
S ą d w L o n d y n ie ro z s trz y g a ł- n ie d a w n o n a d z w y c z a j c h a ra k te -j ry s ty c z n ą s p ra w ę . N ie ja k i J o h n R o b e rts lic zą c y la t 2 6 , b y ł u w ię -.
z io n y i o s k a rż o n y o c h ę ć z a b ó j-j s tw a s w e j ż o n y p rz e z p o s ła n ie je j z a tru te j c z e k o la d y .
S z c ze g ó ły te g o c z y n u s ą n a s tę p u ją c e . P e w n e g o d n ia R o b e rts p o s ia ł d o s ą sia d ó w s w y c h p a c z k ę c z e k o la d y , p ro s z ą c ic h o w rę c z e n ie te g o je g o ż o n ie, w z a łą c z o n y m liś c ie je d n a k n a p isa ł, ż e c z e k o la d a ta je st z a tru ta i ż e m a ją je j te g o n ie z d ra d z ić . N a tu ra ln ie , ż e s ą sia d p o o trz y m a n iu te g o lis tu n ie w rę c z y ł p a c z-
i ii i ii iw »
Powrót do stnroźytnycłi z w mM
N ie z w y k le ro z p o w s z e c h n io n e j — N ie z n a m s ię n ie s te ty n a o b e c n ie u ż y w a n ie s z m in e k , ró - Im a lo w id ła c h — o d rz e k ł B ry ty j- ż ó w i p u d ru p rz e z e le g a n tk i, c z y k .
je s t p o w ro te m d o b a rd z o s ta ry c h a n a w e t s ta ro ż y tn y c h z w y c z a jó w ’. Z a w ’sz e lu d z ie p o w a ż n i g o r s z y li s ię p ró ż n o ś c ią k o b ie t, a k o b ie ty ... w y trw a le m a lo w a ły s w e o b lic za . N ie m a ło te ż p rz e c h o w a ło s ię d o w rc ip ó w n a te n te m a t.
P e w n a m ło d a W ło sz k a w y z n a
ła s p o w ie d n ik o w i, ż e m a lu je s ię , je d e n p o lic z e k .
a b v p o d o b a ć s ie m ę ż c z y z n o m . Z a m b o n y p a d a ły c z ę s to g ro - K s ią d z n a ty c h m ia st u d z ie lił je j m y n a k o b ie ty , n a d u ż y w a ją c e ro z g rz e s z e n ia , g d y ż b y ł w s u m ie - -s z m in k i. Ś re d n io w ie c z n y k a z n o - n iu s w e m p rz e k o n a n y , ż e p ię k n a [d z ieją w ło s k i w te s ło w a z w ra c a p e n ite n tk a o s ią g a s k u te k w p ro st, s ię d o n ic h .
p rz e c iw n y . A ry s to k ra tk a fra n c u -[ — K o b ie ty s ta n ie c ie k ie d y ś s k a z a p y ta ła m a la rz a , k tó ry p rz e d tro n e m N a jw y ż s z e g o , a m ia ł m a lo w a ć je j p o rtre t, s k ą d ja d a łe m w a m b ia łe o b lic ze , w y a b y p o d o b a ć s ię m ę ż c z y z n o m .
m a z a m ia r s p ro w a d z ić fa rb y .
— Z te j s a m e j firm y w k tó re j p a n i k u p u je je d la s ieb ie , m a r
k iz o — o d p o w ie d z ia ł u p rz e jm ie . L o rd a C h e s te rfie ld z a p y ta ł
k to ś , ja k m u s ię p o d o b a ją P a ry - c ie, a c ó rk i d ija b la ! ż a n k i:
Wybory w powiecie świeckim rozpisane!
N a s k u te k w n ie s io n y c h p ro te stó w ' w 3 o k rę g a c h p o w . św ie c k ie g o u n ie w ^ a żn io n o w y b o ry d o S e jm ik ó w ' p o w ia to w y c h . W y b o - r y te o d b ęd lą s ię w y n a s t. o k rę g a c h : 1 ) 1 |I. D ra g a sz , 2 ) V . G n i
e z n o , V I. S e ro c k 4 ) V II. Ś w ie k a
ik i R o b e rtso w e j, a o d d a ł s p ra w ę jw rę c e p o lic ji. R o b e rtsa u w ię zio - 'n c i p o d d a n o b a d a n iu , c z y je s t (z d ró w u m y s ło w o . G d y d o k to rz y
’o rz e k li, ż e je s t z u p e łn ie n o rm a I-
!n y , o d b y ła s ię s p ra w a s ą d o w a , w c z a sie k tó re j R , p o w ie d z ia ł, ż e n ie m ia ł w c a le z a m ia ru z a b ic ia
•s m e j ż o n y . „ N ie m ia łem , in n e g o c e lu , c z y n ią c to , n a m y ś li, ja k ty lk o te n , a b y s ię d o s ta ć d o w ię z ie n ia , b o b ę d ą c b e z p ra c y , n ie m ia łe m p ie n ię d z y n a ż y c ie" . — S ą d a n g ie ls k i p o s p ra w d z e n iu , ż e tw ie rd z e n ie o s k a rż o n e g o je s t p ra w d z iw e , u w o ln ił g o .
S ły n n e b y ło S a lo m o n o w e s ło w o b is k u p a z A m ie n s g d y z a p y ta n y p rz e z je d n ą z d a m p rz y s p o w ie d z i, c z y w o ln o s ię m a lo w a ć , ro z s trz y g n ą ł:
— M o je d z ie c k o , m o ż n a d u ż o p o w ie d z ie ć z a i p rz e c iw R a d z ę c i d ro g ę p o ś re d n ią : m a lu j ty lk o
z a ś u c z y n iliś c ie je c z e rw o n e m . O ś m ie liły ś c ie s ię p o p ra w ia ć d z ie ło m o je j rę k i? Id ź cie d o in n e g o m is trz a i n ie p o k a z u jc ie m i s ię n a o c z y . N ie k o b ie ty je ste ś-
to w o , 5 ) IX D rz y c im i 6 ) X IV P ło c h c in . L is ty w y b o rc ó w ' w in n y b y ć s p o rz ą d z o n e d o 2 8 m a rc a b r.
O d n o ś n e ro z p o rz ą d z e n ie u k a z a ło s ię w n rz e 1 9 „ O rę d o w n ik a ’ p o w . ś w ie c k ie g o .
