Niemcy podpalili tartak z Żydami - Mirosław Oroń - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

MIROSŁAW OROŃ

ur. 1925; Puławy

Miejsce i czas wydarzeń Puławy, II wojna światowa

Słowa kluczowe Projekt Akcja Reinhardt - w kręgu Zagłady, okupacja niemiecka, Żydzi, tartak

„Niemcy podpalili tartak z Żydami”

Taki wypadek był, muszę powiedzieć, tutaj taki tartak był, i Niemcy podpali ten tartak z Żydami. To był gdzieś niedaleko tej stacji, tam gdzie obecnie są magazyny mniej więcej. Tam były pola i tartak. I w tym tartaku tam oni pracowali, ale potem oni ich zamknęli i podpalili. A ci Żydzi uciekali, no to jak przed śmiercią, no to się pali wszystko i oni się palą, a tam dalej las, tory kolejowe i las. I jeden Żyd uciekał, i już był koło tego lasu, i Niemcy strzelali, tylko była duża odległość, tam było z pół kilometra i nie mogli trafić, bo on padał, siadał, stał, skakał jak zając i był już koło lasu, i jeden z Niemców, co za drań, wpadł na pomysł. Krzyknął: „Halt!” głośno i ten Żyd stanął. A tu w tym momencie jak stanął to wtedy łatwy cel i zastrzelili go. To opowiadał mi jeden z naszych tych urzędników, co tam pracowali w tym tartaku, co Polacy było odsunięci przy tej egzekucji całej. O taka sytuacja była. I pamiętam, że wtedy wszyscy żałowali, taka jakaś cicha żałoba była po tych Żydach. To nie było tak, że myśmy się... tak jak propaganda mówiła, że Polacy byli tacy dla Żydów.

Nieprawda. Może to była część, tak jak i w tej chwili są, i chuliganów różnych jest i tak dalej, tak samo w stosunku do Żydów takie wypadki były też.

Data i miejsce nagrania 2003-09-17, Puławy

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Daniel Sekuła

Redakcja Maria Radek