Po konfiskacie nakład drugi.
PRZEGLĄD SPOŁECZNY 4*
PISM O C O D Z IE N N E
Otwarcie usanowanego sejmu
W c z o ra j odbyło się pierw sze posiedzenie nowo w y b ra n eg o Sejm u. Sejm lerr' składa się w prz y tła c z a ją c e j większości z posłów BB.
J a k i m sposobem p a r t j a r z ą d zą ca uzyskała te 250 m a n d a tów — o te m pisaliśm y już wie
lo k rotnie, to też czytelnicy nasi w iedz ą dobrze, co o te m sądzić.
P ra w ie w szystkie pozostałe m ie js c a taw se jm o w y c h zajęte zostały przez „o p o z y c y jn e " o d łam y obozu faszystow skiego, k tó re żrą się z s a n a c ją o m eto d y i o dostęp do żłobu — ale w sp ól
n ie w y s t ę p u j ą prz e c iw „w rogow i w e w n ę trz n e m u i z e w n ę trz n e m u ' 1, s t a r a ją c się u ja rz m ić m a sy p ra c u ją c e .
Sejm obec n y jest całkow icie i bezpośrednio p o d p o r z ą d k o w a n y s ana cji, j e s t ’Sejm em , dzięki k t ó re m u P iłsu d s k i p ra g n ie w z m o c nić pozycję p a r tj i rz ąd zą cej w e
w n ą tr z k r a ju . W Sejm ie ty m s a n a c ja będzie p rz e p ro w a d z a ć w przyspieszonym tem pie swe p lany, w z o ro w a n e n a d o ś w ia d czeniu włoskiem . W sz y stk ie o- bietnice, k tó re tak obficie le k k ą r ę k ą d a w a ła p rzed w y b o ra m i s a nacja, dziś rz u c o n e z o stają do lam u sa. Szereg już p r z e p r o w a d zo n y c h planów , w niesio n y ch i w y s u w a n y c h przez sfe ry m i a r o
d a jn e p ro je k tó w , k tó re oczyw i
ście szybko s ta n ą się usta w a m i, p rz e m a w ia w y ra ź n ie fa s z y s to w sk im językiem .
Czy to będzie s p r a w a d e k re tu o K a sa ch C horych, czy to bę
dzie k o m e rc ja liz a c ja kolei, czy leż d r a k o ń s k ie p r o j e k t y p r a s o we, czy też p ro p o n o w a n e z m ia n y k o n s ty tu c ji, u s ta w y o czasie p r a cy. o u rlo p a c h i t. d. w szyst
kie le k ro k i są p rz e ja w a m i, ele
m e n ta m i faszyzacji, p r z e p r o w a d za n ej t e ra z po zw ycięstw ie
„ n a całego". S a n a c y jn y „Czas"
zu p e łn ie o tw a r c ie stw ierdził p rz ed k ilk u d niam i, że w szyst
kie „n o w e" p r o je k t y fa s z y s to w skich ustaw są już „ s ta r e " i że trze ba jeszcze b a rd z ie j je za
ostrzyć, gdyż p o p rz e d n io - gdy je w noszono nie było jeszcze ta k „ d o g o d n e j" sytuacji, ja k dziś do w zm ożonego a t a k u na c a ły m froncie.
W tych z m ia n a c h ustaw ow o- d e k re to w y c h , k tó re sa n a c ja pod d y k t a n d o k a p ita łu i ziem iań- stw ą p r z e p r o w a d z ą Sejm b ę dzie tem , czem był i p o p r z e d nio — ty lk o czynnikiem , m a j ą c y m osłaniać, d a w a ć p r a w n ą s a n k c ję „zgody n a r o d u " . „ O p o zy c ja " sejm ow a, re p r e z e n t o w a na przez o tw a rc ie fa s z y sto w sk ą NI).; socjal- i ludow o-faszystow - ski C entrolew , krę cąc się, u d a ją c za sadniczą niezgodę.— pom agać będzie tej faszyzacji; p a m ię tn a jest jej zgoda na zm ian ę k o n stytucji w p o p rz e d n im sejmie.
Po o d n iesionej p rz y w y b o ra c h klęsce socjalfa szyzm u, po u j a w nieniem d alszem w y p a rc iu jego z n ajw a ż n ie jsz y c h c e n tr ó w p r o le ta r ia c k ic h n ie w ą tp liw ie b ę dzie
0 11dla o s z u k a n ia m a s za
ostrzać swą d em ag o g ję o p o z y cyjną.
Je d n a k i p rz y ro sn ą c y c h t a r ciach m iędzy fr a k c j a m i obozu faszystow skiego, prz y r e p r e sjach czasow ych w s to s u n k u do b. posłów o p o z y c y jn y c h — f a szystow scy opozycjoniści s a n a
c y jn y c h m e to d nie przestali być n ajw ierniejszym i sługam i bur- żuazji, z dbałości o prestiż Rzplitej m ilczącymi o tem, co się działo w Brześciu w dniu o- t w a r c i a Sejm u - d e m o n s t r u j ą cym i sw ą „opozycyjność"... sie
dzeniem . J e d y n ie posłow ie z a n tyfaszystow skiego bloku r o b o t
niczo-chłopskiego w ykazali sw o ją b o jo w ą p o staw ę w obec fa szy zmu, za co zostali w yrzuceni przez straż m a rs z a łk o w s k ą .
Masy robo tn icz o - chłopskie, w alczące pod sz ta n d a re m obozu a n ty fa szy sto w sk ieg o , nie m iały i nie m a j ą ż a d n y c h złudzeń w o
bec tego s ejm u , w obec sejm ów wogóle. W ie d z ą one, że szal
b ie rstw e m jest g a d a n in a pepe- s o w sk a o m a ją c e j n a s tąp ić rz e k om ej „ lik w id a c ji" d y k t a t u r y przez k a r t k ę w y b o rc zą" , w iedzą one, j a k ie to „ d o b r o d z ie js tw a "
s p ły n ą na nie z tego sejm u.
Dziś, gdy co raz w y ra źn iej w i
dać, co obiecali, a co d a ją m a som faszyści w szystkich od cie
ni p rz e k o n a ć się m u szą o tem i te setki tysięcy r o b o tn ik ó w i p r a c u j ą c y c h chłopów , k tó re p o d dały się złudzeniom , uwierzyły ob ietn ico m p ięk n ie b rz m ią c y m sanacji i C entrolew u. Gdy teraz c zyny z a d a ją kłam słowom, p r z e k o n a j ą się one, że sejm b ę dzie i jest te re n e m targ ó w i s p o rów w ew nątrz ró ż n y ch od łam ó w b u rż u azji.
Nie p o p rz e z sejm taki czy in n y - s a n a c y jn y czy centro- lew ow y — wiedzie d ro g a do w yzw olenia mas p ra cu jący c h ... |
Bardziej, niż kiedykolw iek, a k t u a l n e dziś jest u nas Stare hasło m a rk s o w sk ie :
„W y zw o len ie ro b o tn ik ó w mo- i że być dziełem tylko s a m y c h ro-
! b o tn ików !".
Posłow ie antyfaszystowscy przemoce usunięci z sali.
Brzeska „o p o zy c ja " posłusznie milczy.
(o d n a s z e g o k o r e s p o n d e n t a s e jm o w e g o ).
Rząd i BB. skupuje prasę
J a k się d o w ia d u je m y z n a j bardziej m i a r o d a jn y c h źródeł, d z ie n n ik k r a k o w s k i „Glos N a ro d u " , o rg a n g ru p y k r a k o w s k ie j ch a d e c ji z d n ie m 1 stycznia 1931 przechodzi na w łasn ość Bloku Bezpartyjnego.
„K to d a w ięc ej" oto hasło c h a d e c k ic h „ o b r o ń c ó w " r o b o t niczych.
D onoszą również, że rząd n a był większość u d ziałó w t. zw.
p r a s y czerw onej. N aw et „ K u rje r C zerw o n y " p rz y zn aje, że chodzi o „ re o rg a n iz a c ję " tej pra sy. W e dle k rą ż ą c y c h pogłosek, d y r e k to re m „ c zerw o n eg o " w y d a w n i c - ; t w a m a by ć niejńki p. Ł epkow - ] ski. przedsiębiorca drzewny, p rz yjaciel pułk. Koca.
I
Rewolucyjna odpowiedź
„ K u r je r P o r a n n y " z 7 XII. po d aje n a s t ę p u j ą c ą odpow iedź Li
tw inow a, lud. k o m is a rz a s p ra w zagr., d a n ą a m b a s a d o ro w i a n gielskiem u :
W o d pow iedz i n a i n te rw e n c ję d y p lo m a ty c z n ą w sp ra w ie p r o p a g a n d y ra d jo w e j, ośw iadczył L itw inow , że rząd k o m is a rz y lu dow ych nie w y m a g a od radjo- Stacji angielskich, a b y robiły p ro p a g a n d ę dla 5-letniego p lan u
! g o sp o d a rk i sowieckiej. Z dru- j igiej s tro n y nie może W ielk a
B r y t a n j a j e d n a k oczekiwać, aby sow ieckie r a d jo s ta c je w p ływ a ły na lu d n o ś ć unji sow ieckiej w sensie polityki angielskiej. J e żeli rz ą d a ngielski czuje się d o tk n ię ty p r o p a g a n d ą r a d jo w ą w Rosji sowieckiej, to p o w in ie n p rz e p ro w a d z ić (akie z a rz ą d z e nia, k tó re czyniłyby p r o p a g a n dę te zbyteczną.
Zapowiedź 9 godzinnego dnia pracy w Olkuszu
(Od w łasnego k o re s p o n d e n ta ).
W f a b ry c e n aczyń e m aljow a - nych w O lk u szu k apitaliści chcą narzu cić r o b o tn ik o m 9-godzinny dzień pracy. W ten sposób chcą
o n i w y d r z e ć r o b o t n i k o m z a r o b e k z a 1 d z i e ń p r a c y i w p r o w a d z i ć 9 - g o d z i n n y d z i e ń p r a c y .
W ś r ó d r o b o t n i k ó w p a n u j e o- g r o m n e w z b u r z e n i e .
„Policja toruńska bije dobrze!"
P rz e d k ilk u d n ia m i toczył się w T o r u n i u pro c es przeciw 17 ro b o tn ik o m o z a b u rz e n ia ulicz
ne i ostre s ta rc ia t ł u m u r o b o t n i czego z policją w dniu 14 w rz e śnia r. b.
Z zeznań, złożonych przed s ą dem przez ś w ia d k ó w (poda je m y za n i e s k o n fis k o w a n ą p r a s ą w a r szaw ską) w y n ik a, że
...„policjanci bili m a n i f e s t a n tów i uw ięzionych. Św. K ra je w ski słyszał k r z y k i bitego w celi w ięziennej św. R u s in k a ; s tw ie r dza fa k t pobicia uw ięzionych B lum a i L u k s a . Bili p o s t e r u n k o
wi N r. 107 i Nr. 109 a r e s z t o w a nego G rajewskiego.
Św. Cieszyński opowiedział, że polieją „baw iła się nim w p ił
kę" ściśle w edług słynnej sceny z „R óży" Żerom skiego.
Św. C ieszyńskiego bił po tw a
rzy kom endant polieji Konarski.
Tajni agenci bili aresztow anych laskam i. Św. P a c z k o w sk i zeznał, że policja, bijąc Śmigielskiego, Filipskiego, R usinka, L u k sa, Bluma i Balickiego, m ó w iła gło
śno: „policja to r u ń s k a bije d o brze".
P rz e d o z n a c z o n y m te r m in e m o tw a r c ia sesji g m a c h sejm u o b s taw io n y został d o k o ła c h m a r a mi policji. D w a silne oddziały policji pieszej um ieszczono w p rzeciw ległych b r a m a c h . Po ulicy W ie js k ie j s n u ją się gęsto t a jn i agenci. W e w n ą t r z g m a c h u s e jm ow ego w z m o c n io n o straż m a rs z a łk o w s k ą .
Posłow ie B. B. i rząd stawili się w kom plecie. P osłow ie z C en
tro lew u — a zwłaszcza P P S o w cy — z „g ro ź n e m i" m in a m i u- w ija ją się po k o r y t a r z a c h i k u l u a ra c h ; w klapaeh — czerw o
ne kokardki (a jakże!). N ieb a
w e m j e d n a k ok az ało się, że p a now ie z „o pozycji" tą strasz nie
„ r e w o lu c y jn ą " p o s ta w ą z a m a s k o w ać chcieli swe tchórzostw o.
Oto, p o stanow ili oni popro- stu „nie b r a ć u d z ia łu " w o t w a r ciu sesji sejm o w ej i grzeczniut- ko i c ic h u tk o zjaw ić się n a sali d o p iero dla złożenia ś l u b o w a nia.
W chw ili o tw a r c ia sesji ław y PPS — św iecą pustką!
P rz y b y li posłow ie k o m u n i s ty c z ni B u rzy ń sk i, R ożek i D anecki (drugi m andat J. R.-Chł. z okrę- ku Ł ódzkiego z pow odu „for
m aln ych 4 szykan nie został do
tychczas obsadzony). Obecny jest rów nie ż poseł F. T k ac zo w z „ S a m o p o m o c y C hłopskiej".
Na t r y b u n i e u k a z u je się pre- m j e r pułk. Sławek. W tej chw ili pos. B u rz y ń s k i w s ta je z m iejsca i w znosi d o n o śn y o k rz y k :
Pozostali posłow ie ko- m u n is ty c z n i o k rz y k ten p o d c h w y tu ją . Na sali k o n ste rn a c ja i zam ieszanie. W t y m m o m en cie p a d a o k rz y k pos. R ożka: „P recz z k rw a w e m i e k sp e d y c ja m i kar- nem i n a U k ra in ie Z a c h o d niej! Niech żyje w y z w o le ń cza w a lk a n a ro d ó w u j a r z m i o ny ch !" P u łk o w n ik Sławek daje zn a k o ta c z a ją c y m go u rz ę d n i
kom. P o chwili rosłe zuchy ze straż y m a rs z a łk o w s k ie j rz u c a ją sic z pięściam i na posłów k o m u
nistycznych. P oseł D anecki w o ła: „ P re cz z d y k t a t u r ą fa s z y stowską!
Mimo energicznej o b ro n y i p ro te s tó w posłów straż m a r s z a łk o w s k a b ru t a l n i e w y w le k a ich z sali. P o sła D a neckiego je d e n z posłów BB.
u d erza ztyłu w głowę. P o d cza s s z a m o ta n ia się posłów k o m u n i s tycznych ze s tra ż ą pos. T k a czow w znosi okrzo
W m o m e n c ie rozpoczęcia się d e m o n s tra c ji posłów k o m u n i sty czn y c h do g m a c h u s e jm o w e go w p a d ło biegiem d w a p l u to n y policji, n a d k tó rą k o m e n d ę o b ją ł m i n is t e r gen. S kła d k o w sk i.
P olicja, p r z e k o n a w s z y się, że ją już w yręczono, p rz e d e filo w a ła po k u l u a r a c h i opuściła g m a c h sejm u.
Gdy po u su n ię c iu posłów k o m u n is ty c z n y c h z sali se jm p r z y stąp ił do ś lu b o w an ia, posłow ie P P S o w scy g re m ja ln ie weszli na salę. Oczywiście, z ust ich nie p ad ło ani słowo p ro te s tu p r z e ciw ko d o k o n a n y m p rz e d ch w ilą g w a łto m n a d posłam i r o b o t n i czymi, ani też n a w e t nie z a j ą k nęli się oni o Brześciu. P o w szy stkich s z u m n y c h z a pow iedziac h na tem at, co to oni zrobią w d n iu o tw a r c ia sejm u, p o p r o sili z a m ilkli i stanęli n a b a c z ność, a ich ober-w ódz D a sz y ń ski - pod p re te k s te m c h o r o b y (źle się czuł!) - o puścił p o sie
dzenie z a raz po rozpoczęciu.
Je d y n y m i, k tó rz y zakłócili in a u g u r a c j ę s a n a c y jn e g o sejm u byli więc posłow ie B loku A n ty faszystow skiego, k tó rz y — choć było ich tylko c z te rec h - nie u- lękli się c z te rec h setek fa s z y stów i ich a g e n tó w i rzucili na sali sejm ow ej te sam e hasła, j a kie rzu cali w m asy — w czasie w yborów .
P osłów k o m u n is ty c z n y c h do k o ń c a posied ze n ia nie w p u s z czono n a salę o b ra d , co u n i e m ożliwiło im złożenie p rz y g o to w a n y c h w niosków .
M. Bień.
Kagańcowy regulamin
Chcą zupełnie zakneblować usta posłom antyfaszystowskim
R ządow y klub BB. zaraz na d r u g ie m p o siedze niu Sejm u w niósł p r o je k t z m ia n y r e g u la m in u sejm ow ego w k i e r u n k u d o g o d n y m dla faszyzm u. W e d le w n io sk o d a w c ó w s ta ry r e g u la m in -p o z o sta w ia ł za dużo s w o b o dy p o sło m w s t a w ia n iu w n io sków i interp e la cy j.
Nowy re g u la m in p rz e w id u je zw iększenie ilości podpisów p o selskich w y m a g a n y c h pod w n io s k am i i in terp e la cjam i, p rz e w i
d u je c e n z u ro w a n ie ich przez m a r s z a ł k a Sejm u. Mało tego!
m a rs z a łe k m a p ra w o kreślić i c e n z u ro w a ć ste n o g ra m y p r z e m ów ień, w ygłoszonych na p o
siedzeniu sejm u. M arsz ałek S ej
m u o trz y m u je nieo g ra n iczo n e p r a w o k n e b lo w a n ia d y sk u sji n a d z a sad am i w n o szo n y c h p r o jektów .
Całość nowego r e g u la m in u zm ierza w y ra ź n ie do z a k n e b lo w a n ia ust p osłom ro b o tn icz y m , i u n ie m o ż liw ie n ia w y stą p ie ń a n ty fasz y sto w s k ic h na tere n ie S ej
mu.
Nagłość w n io s k u BB. w s p r a
wie z m ia n y re g u la m in u została
już u c h w a lo n a ; w niosek o d e sła
no do kom isji re g u la m in o w e j
z polece n iem d a n ia o n i m s p r a
w ozdania za 3 dni! F a szy z m o w i
się śpieszy!
Chory kapitalizm i pepesowski znachor
Kapitalizm gnije. Światowy kryzys kapitalizmu pogłębia się z miesiąca na miesiąc. Magnaci kapitału, oraz chmara polityków i ekonomistów na żołdzie kapitału we wszystkich krajach głowią się nad różnego ro
dzaju sposobami — uzdrowienia tego, co się uzdrowić już nie da.
Jak zwykle, gdy z chorym jest kiepsko, zjawiają się też znachorzy ze swojemi lekami. Tem znachor- stwem trudnią się zwłaszcza „so
cjaliści" z 2-ej Międzynarodówki.
W pepesowskim „Robotniku" po
pisuje się oddawna taki znachor, Dr. Daniel Gross. Zachwala swój środeczek — małą i. jak zapewnia, nieszkodliwą lewatywę inflacyjną.
Według p. Grossa wystarczy nadru
kować banknotów, żeby ludność miała za co kupować. Zacząć wiel
kie inwestycje i płacić za nie pa
pierkami — cóż prostszego.
Okres powojenny wykazał, że inflacja jest jednym z
n a jc ię ż sz y c h p o d a tk ó w ,nakładanych na masy pracujące, sposobem
o b n iż a n ia r e a ln e j p ła c y r o b o c z e j.Co więcej, in
flacja jest w społeczeństwie kapita- listycznem sposobem masowego
w y w ła s z c z a n iadrobnych posiada
czy, zwłaszcza drobnomieszczań
stwa miejskiego na rzecz wielkiego kapitału. Chłopu inflacja daje po
zorną tylko korzyść, o ile pozwala mu pozbyć się tanio długów, ale je
dnocześnie wskutek
p o w o ln e g o o- b rotu p ie n ią d z a n a w s i o g ra b ia go sta le i sy s te m a ty c z n ie .Burżuazja zna te wszystkie korzyści, jakie wy
ciągnąć może z inflacji, ale zna tak
że jej następstwa: rozprzężenie sto
sunków ekonomicznych, zachwia
nie w masach zaufania do państwa burżuazyjnego, przyśpieszone re
wolucjonizowanie się mas... Burżu
azja pamięta jeszcze ile strachu na
jadła się w „złotych czasach" in
flacji, w r. 1923. Dlatego burżuazja szuka innych, mniej cudownych środków, innych sposobów żyłowa
nia i wywłaszczania mas pracują
cych. Odrzuca ona znachorskie ra dy pp. Grossów, pewna, że i przy innych metodacli leczenia kapita
lizmu może zawsze liczyć na usłu
gi swoich „socjalistów".
Wywodami p. Grossa nie warto się dłużej zajmować. Ale bardzo
warto zwrócić uwagę mas pracu
jących na to, jakie
tr o sk i i k ło p o tymają ci panowie z „Robotnika"
w czasie, kiedy robotnicy i chłopi przeciwstawiać się muszą atakom kapitału na same podstawy ich bytu.
I Na. wstępie skarży się p. Daniel
| Gross („Robotnik"
19/XI),że „na-
| wet Lewiatan" nie zajmuje się do- ' statecznie tak ważną sprawą, jak kwestja ilości pieniądza. On zaś jest
| zdania, że
„jest to kw estja, od któ rej trafn ego ro zw iązan ia zależy byt lu dności i P ań
stwa, zależy — w dzisiejszym czasie przeło m o w y m i w dzisiejszych w a r u n k a c h polity cznych i gosp odarczych — ratunek przed holszew izm ein“.
„N ato m iast nie u r a t u j e przed bolsze- w izmem P aństw a, sfer gospodarczych i wogóle lu dności nawet najsilniejsza dyktatura... Ona się pierw ej czy póź
niej załam ie i przyjdzie bolszewizm,
| jeżeli nie u reg u lu jem y stosunków go-
! sp odar czych . N ie ustrój polityczny, nie dem okracja, nic sejm ow ładztw o, nic Konstytucja odpow iedzialne są za ka
tastrofalne stosunki bytow ania Iudno- I ści, lecz w in ne są stosunki gospodar-
| cze, w czem kw estja ilości wpuszczone- ' go do gosp o d arstw a pieniądza p a p ie
rowego odgryw a decydującą rolę".
Dalej p. Gross jedzie na swoim inflacyjnym koniku.
Przypatrzcie się, robotnicy i chło-
| pi, temu „socjaliście"! Kapitalizm jest według niego chory tylko dla
tego, że niedość nadrukowano pie
niędzy. Puścić tylko w ruch maszy
nę drukarską, a będzie zdrów jak ryba.
„Sferom gospodarczym", czyli Lewiatanom kapitału zwiastuje p.
Gross swój papierowy plasterek gwarantujący przed bolszewizmem, przed którym bez tego plasterka nie zabezpieczy „nawet najsilniej
sza dyktatura".
D y k ta tu r z e p r z y n o s i p. G ross śr o d e k m a ją c y ją z a b e z p ie c z y ć p rzed „ z a ła m a n ie m s ię “i przyjściem boiszewizmu. P. Gross z „Robotnika" zachwala więc swój sposób
u tr w a le n ia d y k ta tu ry .Oto jest czarno na białem pro
gram nietylko gospodarczy, ale i polityczny Centrolewu wyłuskany z demagogicznych frazesów.
Lewiatan niezawodnie odrzuci tym razem ofertę PPS. Ale to wca
le nie znaczy, żeby inne lekarstwa rokowały kapitalizmowi zdrowie.
Dlaczego „Przegląd
nie ukazuje sie regularnie?
„
W ch w ili, k iedy piszem y te słow a, Nr. 16 naszego pism a do
piero się drukuje. Cenzura do
starczyła nam w iadom ość o sk reślon ych w tym num erze 7 (siedm iu — dosłow nie!) w ier
szach zn ów po upływ ie blisko 24 godzin.
N ie chcąc p onosić dalszych d otkliw ych strat m aterjalnych, w strzym aliśm y druk 16 num eru, aż do czasu uzyskania od pow ie
dzi eenzury. Skutkiem tego u- kazuje się on z calodziennem o- późnieniem .
Jesteśm y pew ni, że czyteln icy nasi i tym razem nie będą nas w inić za to op óźnienie, że —
przeciw nie — rozum iejąc, jak ich w łaścicielom trzym ania na- ciężko w alczym y o w oln ość pra- szego pism a. Jednocześnie po- sy dla robotników i chłopów , licjanci ci „skonfiskow ali" sze- pom im o nieregularności w uka- reg egzem plarzy num erów n ie- zyw aniu się „Przeglądu" — bę- sk onfisk ow an ych przez cenzurę.
N ie pozw ólcie się teroryzo- wać!
dą tem m ocniej go popierać, będą
CODZIEN BARDZIEJ GO SZE
RZYĆ.
: W przekonaniu tem u tw ier
dzają nas otrzym yw ane codzień listy od robotników i ehłopów z w yrazam i sym patji i zachęty w n aszej pracy i w alce.
K om unikują nam , że do sze
regu k iosk ów w K rakow ie zgło
sili się p olicjanci, zabraniając (!)
P ism o nasze, w ydaw ane le
galnie, najskrupulatniej cenzu
row ane przez w szystkie m ożli
w e w ładze, ma praw o być w szę- dzie w sprzedaży.
ŻĄDAJCIE W SZĘDZIE — w kioskach, na dw orcach k ole
jow ych, u sprzedaw ców u licz
nych — PRZEGLĄDU SPO ŁECZNEGO!
Bezpośrednie potoczenie Gdyni ze Śloshiem
W obecności przedstaw icieli władz w o jsk o w y c h została u r u c h o m io n a n o w a lin ja kolejow a, łącz ąca Gdynię ze Ś ląskiem . B u do w a tej kolei była f in a n s o w a na przez f r a n c u s k i k a p it a ł pod k ie ro w n ic tw e m fa b ry k i z b ro je ń S zneider— K rezo i B an k P eib a p rz y spec ja ln en t z a in te re s o w a n iu rz ą d u fran cu sk ieg o . Na p o d
staw ie u m o w y f r a n c u s k o - p o l skiej, p ó łn o c n a część kolei b ie gnącej przez k o r y ta r z p r z e c h o dzi pod ltezpośredni za rzą d f i r m y S zneider— Krezo.
K ie ro w n ik ie m tej kolei został m ia n o w a n y g e n e ra ł Le Bon, z n a n y o r g a n iz a to r antysowiec- kich sojuszów w ojsk o w y ch . O- znacza to w zm o c n ie n ie i m p e rja - !
lizm u fra n c u sk ie g o w k r a ja c h n a d b a łty c k ic h , co znaczy d a l sze w z m oc nie nie f r o n tu a n ty - sowieckiego. Je st rzeczą c h a r a k terystyczną, że jed nocześnie są w bu d o w ie trz y strateg ic zn e li- nje kolejow e we W sc h o d n ie j Galicji, k tó re b iegną do g ra n ic ZSRR.
Tak się
„Od wypadku
„O pozycyjni" n iem ieccy kam ra
ci PPS. głosują za rządem Brii- ninga.
F r a k c j a soc.-dem. u ch w aliła odrz u cić n a p osiedze niu p lc n a r n e m R eichstagu w szystkie wnio-
i i
realizuje
do wypadku
ski o w y ra żen ie w o tu m n ie u f n o ści rządow i, ja k ró w n ie ż i w n io ski o u n ie w a ż n ie n ie d e k re tó w p re zy d en ta.
S o c ja ld e m o k ra c i głosowali za w otum ufn ości dla rządu fa szy stow sk iego Briininga.
Zewsząd o wszystkiem b ■ ■
R zem iosło katow skie popłaca. Z P a ryża do noszą: Długoletni kat Anatol Deibler prze chodzi obecnie n a e m e r y turę, Deibler w ciągu k il k u n a s t u lat uzbiera! m ajątek i kupił sobie w illę pod Paryżem .
W Turynie odbyły się w ielkie de
m onstracje bezrobotnych. W d e m o n s t ra c ja c h brali udzia ł w łókniarze oraz n a w e t robotnic y sam ochodowi, n a le żący do faszy stow sk ich zw ią zków r o botniczych.
40 ofiar militaryzmu. W pobliżu Guatem ali n a stą p ił straszny w ybuch prochow ni, któ reg o o fiarą padło 40 o- sób.
Rząd Briininga przyznaje, że bezro
bocie będzie dalej wzrastać. Minister finansów D ietrich w mowie, w ygło sz o
nej 3 g ru d n ia w Reichstagu, stwierdził,
„P ań stw o nie z n a jd u j e się jeszcze w o- strem niebezpieczeństwie, ale wszyscy jeste śm y przygotow ani n a to że tej zi
m y bezro boci e będzie silnie wzrastać".
379.259 bezrobotnych w Berlinie. — 1 p a ź d ziern ik a Berlin liczył 353.690 b ezro botnych, a więc w ciągu o statn ie
go miesiąca liczba ta w zro sła o 25.299.
Z liczby bezro b o tn y ch ude rz a o lb r z y mi p ro c e n t bezro b o tn y ch metalow’Ców (77.234).
Trusty kapitalistyczne wykupują prasę. Z n an y fin an sis ta i fa b r y k a n t p erf um „Coty“ n a b y ł większość akcyj p is m a „E cho de P aris", w te n sposób będzie on ju ż właścicielem trzech pism, gdyż „ F ig a r o " i „Ami du Peu- ple" do niego już należą.
Rozwój sportu w ZSRR. W ła d z e so
wieckie w Rosji p lan u ją urządzenie na wiosnę 1931 r. wielkiego r a j d u s a m o chodowego przez Syberję. Start we W ładyw ostoku. Cata tr asi wynosi 12 tysięcy kilom etrów.
R ew olucyjny strajk tram wajowy w Saksonji. W Chen nitz w y b u ch ł 2 g ru d n i a strajk tram wajarzy. Z p o w odu w ypuszczenia wozów n a miaslo, doch odziło do licznych b ó jek między pracow nik am i, przyczem k ilk a k ro tn ie in terw en jo w ała policja. W wielu czę-
| ściach m i a s t a s t r a jk u j ą c y ustawili przeszkody tr a m w a jo w e w postaci ba
rykad z belek, w yw róconych w ozów , szyn i kam ieni. Na sk rzyżow aniach st r a jk u j ą c y robotnic y unie r u c h o m ią li I zw ro tn ice przez klinow anie ich kamie-
! nia m i i o d ła m k a m i żelaza. Podczas z a m ieszek kilka osób odniosło rany. D o
k o n a n o licznych are szto w ań. S trajk w y b u ch ł n a tle zata rgu o 40-godzinny tydzi eń pracy.
Olbrzymie redukcje w Niem czech.
i W s k u t e k k ry z y s u w h a n d l u w b ieżą
cym tygodniu w ym ów io no pracę
w Berlinie 50 tys. sprzedaw com i pra-
j cow nikom . W ie lkie dom y to w arow e i re d u k u j ą personel do połowy,
j Obniżka plac w handlu berlińskim . Związek pra c o d a w c ó w h a n d lu d e talicznego w Berlinie, do którego n a leżą rów nież właściciele wielkich d o m ó w to w arow ych, w y pow iedzia ł zw ią
zkom pra cow nic zym doty chczasow ą umowę ta r y fo w ą z dnie m 31 grudnia.
Celem tego k r o k u jest obniżenie płac t aryfow ych około 40.000 pracowników.
Dekret o obniżce płac urzędników w N iem czech. H in d e n b u rg podpisał cały szereg dek retó w m. in. o znacznej obniżce pła c urzędniczych. D ekrety te b ęd ą w p ro w a d z o n e n a zasadzi e art. 48 konstytucji.
W zrost głosów kom unistycznych w Bremie. W w y b o ra c h w wolnem mieście Brem ie (Niemcy) no tu jem y w zro st m a n d a t ó w k om unistycznych prz y jednocz esnym z nacznym sp a d k u socjald em okraty cznych.
S o c ja ld e m o k r a c ja straciła 11.000 gł.
i 10 m andatów. Komuniści zw iększyli liczbę mandatów z 10 na 12. Należy podkre ślić olbrzymi w zro st H itle ro w ców, któ rzy z 2 m a n d a t ó w podnieśli swój stan po siad an ia do 25 m a n d a tów.
Krwawe m anifestacje w Iudjach. — 6. 12. — Donoszą z Bom baju o now ych starcia ch pom iędzy policją a n a c j o n a listami. 230 m anifestantów zostało rannych, w tem 123 ciężko, a 15 znaj
duje się w niebezpieczeństw ie życia.
Również w K arachi m iały miejsce roz ruchy.
Prasa po fa szysto w sku
„ N o w a k a d r o w a " •— o rg a n
„Ligi m o c a r s tw o w e j" , k t ó r a w „ s a n a c ji" o d g ry w a co raz w ię
k szą rolę, p o d a je n a s tę p u ją c e w s k a z a n ie dla większości s a n a cyjn ej w sejm ie:
„N ależy znow elizow ać n ie zw łocznie ustaw ę p ra s o w ą " .
„Obieg pokarm ów duchow ych należy ująć w ram y żelaznego reglcm entu, u sta n o w ić s u ro w ą odp o w ied z ia ln o ść k a r n ą a u t o ró w a r ty k u łó w , uczynić z p r a wa p ra so w eg o twardą szk olę dy
scypliny".
Tajemnice zakamarków policji
Odsłonił częściowo proces o zamordowanie Cenlrerszwera
Pie rw sze wiadomości z tego procesu podali śm y w N-rze 15-ym, k tó r y uległ konfiskacie. Poniższe wiadomości za- czerpujem y w yłącznie z nieskonfisko- w anej p r a s y warszaw sk ie j.
Świadek Grenczyn zeznał, że Policja w urz ędzie śledczym pod su n ęła m u go
to w y p ro t o k u t i k a z a ł a podpisać. Gdy nie chciał, zaczęto go bić. W tedy po
w iedział: „Teraz zróbcie ze m ną, co chcecie, ja się podpiszę naw et na śmierć". Z eznania swe odw oła ł po trzech tygodniach u sędziego śledczego.
ROLA KONFIDENTA KOŁTUNA.
Tenże św. Grenczyn stwierdza, że gtówny św ia dek o sk arżen ia Kołtun, k tó r y rzek o m o „z ulicy" zgłosił się do policji z zam e ld ow anie m , że m a m o r derc ów i w skazał osk arżonych, jest konfidentem policji. K onfid entem n a zw ał rów nie ż K o łtu n a kom isarz P rzy
goda. Kołtu n zaś zaprz ecza tem u, że pozostaw ał n a usłu g ach ta j n e j policji.
Sw. G re nczynowa przyznaje, że p r z y niosła do dom u rew o lw er swego p r a codawcy.
Było to już po za bójs tw ie Centner- szw era i n a m u r a c h rozlepio ne były p la k a t y o nagrodzie w wysokości 5000 złotych.. W rozm ow ie z Grcnczynem Kołtun dom agał się, by podrzucić re
w olw er w m ieszkaniu Stańczyka.
„W te d y — mów ił Kołtun — będzie ja s n y dowód, że S ta ńczyk b r a t udzia ł w n a p a d z i e i ja otrzym am 5000 zło
tych lub koncesję na sklep".
Sw. Karolak, do zo rca domu, w y s ta
w ia najlepsze św ia dectwo oskarż.
Stańczykowi, k tó r y był jego p o m o c n i
kiem.
K a ro la k ośw iadcza też. że: gdy go
„b a d a n o " w tej spraw ie w policji zo
stał tak pobity, że od tego czasu nie słyszy na lew e ucho.
— Czy wid ział się pan podczas b a da n ia z Agatą P eciakow ą?
— Tak.
— Czy j ą bili?
— Bili w sąsie dnim pokoju . Słys za
łem k rz y k i Weźcie m n ie i zabijcie. U- derzyłem ją też raz, czy dwa bo m i ka
zali.
— A p a n a ile razy bili?
— Parę razy po twarzy.
UCHYLAJĄ SIĘ OD ODPOWIEDZI!...
Św. Sakowicz, w y w iad o w ca Urz ędu Śledczego n a pytanie, czy byty stoso
wane w ym uszania zeznań drogą bicia, św iadek uchylił się od odpow iedzi, za
s ła n ia ją c się art. 106. W tem m iejscu oskarżona P eciak ośw iadcza z płaczem że najw ięcej w łaśnie św iadek ją bil.
ALE ZRESZTĄ TO NIC STRASZNEGO.
P o d o b n ie k o m isarz Szlabholc -- na p y ta n i e o b rony: „Czy to r tu ro w a n o o sk arżo n y ch ?", oświa dcza: — P r o s ił
b y m o zw olnienie m n ie z odpowiedzi n a to p y tan ie n a m ocy art. 106. Z te m py tan iem prosiłbym zwrócić się do p.
sędziego śledczego i p. p ro k u r a to r a . Zresztą to są rzeczy nie tak straszne, jak je opisują.
Bo się zasypali..
Przed sądem okręgowym w Kato
wicach odbyła się rozprawa prze
ciwko dwom posterunkowym poli
cji, Matuszyńskiemu i Stanoszkowi, oskarżonym o wymuszanie zeznań
p rzy p o m o c y b ic ia p o d e jr z a n y c h .W Nowym Wieluniu popełniono mianowicie latem r. b. kradzież,;
przyczem pode jrzenie padło na
ro- jb o tn ik a
Jana Jarosza. Posterunko
wi Matuszyński i Stanoszek zabrali Jarosza
z p r a c yna posterunek po
licji, gdzie
p rzy p o m o c y b ic ia u s iło w a li w y m u sić na n im p r z y z n a n ie się d o w in y .
Na zażalenie Jarosza skierowano sprawę do sądu, który skazał obu posterunkowych na karę trzech miesięcy więzienia.
lamykają fabryki!
Łódź, 10.12. (Od n aszego k o respondenta). — P o fabrykach Szajblera i Grohmana — dziś za
pow iedziały zam knięcie in n e w ielk ie fabryki, m ian ow icie Kinderm ana, E iserta i B ennicha.
KILKANAŚCIE TYSIĘCY RO
BOTNIKÓW PÓJDZIE NA BRUK!
W łókniarzy łódzcy w idzą w tych zarządzeniach w sfęp d o obniżki płac i szyk u ją się — pod przewmdem L ew icy Z w iązkow ej
— do w alki o sw e istn ienie, przeciw' zam achom faszyzm u!
. Świtalski dał im urlop!...
W a rs z a w a , 10. 12. D rugie p o siedzenie Sejm u, d n ia 10 g r u d nia rozpoczęło się o godz. 16.10.
M arszalek zaw iadom ił, że u dzie
lił urlopu n a ty d z ie ń posłowi D aszyńskiem u i że pos. Lieber- man pro si o u rlo p z d r o w o tn y n a 1 miesiąc. Izba uchw aliła u dzie
lenie tego urlopu. N a stę p n ie ś lu b o w a n ie poselskie złożyli p o sło wie: Tołpycho, C zerw iński o ra z B urzyński, Rożek i D anecki, k t ó rz y nie ślubow ali n a I posiedze- niu, gdyż zostali siłą usunięci z sali.
Ruch rewolucyjny w Hiszpanji
W a le n c j a PAT. W y b u c h ł tu stre jk pow szechny. S tr e j k u j ą c y z a tr z y m u j ą tra m w a je , w y b ija ją w nich szyby i niszczą u r z ą d z e nie. W czasie s ta rc ia m ięd zy s t r e jk u j ą c y m i a policją i żan- d a r m e r j ą je d e n ro b o tn ik został zabity, a jed en p o lic ja n t ciężko ra n n y . P o z a te m k ilk a osób, w tej liczbie je d e n ż a n d a rm , o d niosło lżejsze ob ra żen ia.
N ow y w zrost bezrobocia w A n g lii
L o n d y n PAT. W dniu 1-go grudnia liczba zarejestrow anych urzędow o bezrobotnych w y n o
siła 2.305.639, czyli o 19.179 w ię
cej, niż w tygodniu u biegłym , i o 1.002.709 w ięcej, niż w tym sam ym okresie r. ub.
Kryzys gabinetow y we Francji
Paryż. K ryzys g a b in e to w y we
F r a n c j i p rz e w le k a się. Sen. La-
valle zrzek ł się m isji u tw o r z e n i a
gabinetu.
Kryzys w Ameryce
staje sie coraz ostrzejszy
G a z e t a l o n d y ń s k i c h b a n k i e r ó w ,,F i n a n c i a l T i m e s " p is z e : „ B e z r o b o cie j e s t w te j c h w i l i n a j w a ż n i e j s z y m e l e m e n t e m w s y t u a c j i e k o n o m i c z n e j S t a n ó w Z j e d n o c z o n y c h . C z y t a się w a m e r y k a ń s k i c h g a z e t a c h , że w St.
Z j e d n . j e s t o d 3 d o 3 i p ó ł m i l j . b e z r o b o t n y c h . W e d ł u g n a s z e g o z d a n i a , g d y b y u s t a l i ć li c z b ę b e z r o b o t n y c h w St. Z j e d n . w e d ł u g m e t o d y a n g i e l s k i e j , to l i c z b a t a p r z e k r o c z y 10 m iljo n ó w . T a k i e w r a ż e n i e o d n i e ś l i ś m y p o d y s k u s j a c h z k i l k u n a s t o m a p r z e d s t a w i c i e l a m i S t a n ó w Z j e d n o c z o n y c h " .
T y l e o b e z r o b o c i u a n g i e l s c y b a n k i e r z y , z a w s z e d o s k o n a l e p o i n f o r
m o w a n i o p o ł o ż e n i u w a m e r y k a ń s k i m r a j u .
W St. Z j e d n o c z o n y c h n i e m a ż a d n e g o u b e z p i e c z e n i a n a w y p a d e k b e z r o b o c i a . „ O p i e k u j ą " się b e z r o b o t n y m i r ó ż n e f i l a n t r o p i j n e d a m y . Z b i ó r k a n a b e z r o b o t n y c h d a ł a m i - l j o n d o l a r ó w , a p r e z y d e n t H o o v e r o b i e c u j e z e b r a ć n a g w i a z d k ę aż...
s z e ś ć m i l j o n ó w , d l a p r z e s z ł o d z i e si ę c i u m i l j o n ó w b e z r o b o t n y c h , a z r o d z i n a m i d l a k i l k u d z i e s i ę c i u m i l j o n ó w l u d n o ś c i .
Z e s z ł o r o c z n e m o w y H o o v e r a o w y j ą t k o w o d o b r y m p o ł o ż e n i u k r a ju , o w i d o k a c h n a to , że St. Z j e d n o c z o n e „ s ą p o z a m o ż l i w o ś c i a m i k r y z y s u " o k a z a ł y się p u s t y m f r a z e s e m .
Zjazd Sowietów w Chinach
11 g r u d n i a w dzień trzechle- cia k a n to ń s k i e j k o m u n y , zostaje zw o ła n y w C h in a c h p ierw szy k o n g re s deleg a tó w r a d r o b o t n i czych, c h ło p s k ic h i żołnierskich.
Na zjeździe t y m zo stan ie w y ło
n io n y c e n tr a l n y r e w o lu c y jn y rz ą d ra dziecki, k tó re g o celem będzie o rg a n iz o w a n ie dalszej w a lk i re w o lu c y jn e j o c a łk o w ite o b alen ie w ładz y o b s z a rn ik ó w i k a p ita lis tó w w C hinach.
Szkolnictwo w Z. S. R. R.
wprowadzenie obowiązkowego powsz. nauczania
R o k 1930-31 j e s t h i s t o r y c z n ą d a t ą w s z k o l n i c t w i e Z S RR . T eg o ro k u o b o w ią z k o w e i p o w s z e c h n e n a u c z a n ie z o sta je w p r o w a d z o n e n a c a ły m tery tor ju in ZSR R . S z e r o k i p r o g r a m n a u c z a n i a , k t ó r y w s z e d ł w ż y c ie z p o c z ą t k i e m r o k u 1930, p r z e w i d u j e c z t e r o l e t n i e - s z k o ł y p o c z ą t k o w e d l a d z i e c i o d l a t 8 d o 11. P o z a t e m i s z k o ł a m i m ł o d z i e ż w w i e k u o d 11 d o 15 l a t b ę d z i e u c z ę s z c z a ć d o s z k ó l u z u p e ł n i a j ą c y c h w i a d o m o ś c i n a b y t e w s z k o l e e l e m e n t a r n e j . O b o w i ą z k o w e n a u c z a n i e t r w a j ą c e 7 l a t j e s t w p r o w a d z o n e d l a d ziec i, k t ó r e u- k o ń c z ą w b i e ż ą c y m r o k u s z k o ł ę e- l e m e n t a r n ą .
W r o k u b i e ż ą c y m 14 i p ó ł in iljo - n ó w d z ie c i b ę d z i e u c z ę s z c z a ć d o c z t e r o l e t n i c h s z k ó ł p o c z ą t k o w y c h . W p o r ó w n a n i u z r o k i e m u b i e g ł y m w z r o s t w y n o s i 3 m iljn n y (24 p ro c .) .
T e n w i e l k i r o z w ó j s z k o l n i c t w a w y m a g a c a ł e j a r m j i n a u c z y c i e l i .
366.0 00 n a u c z y c i e l i b ę d z i e t e g o r o k u z a t r u d n i o n y c h w Z S RR . D o te j c y f r y d o c h o d z i 25.000 n a u c z y c i e l i z r e p u b l i k s f e d e r o w a n y c h . W z r o s t il o ś c i n a u c z y c i e l i w p o r ó w n a n i u z r o k i e m u b i e g ł y m w y n o s i 80.000.
R z ą d p r z y s t ą p i ł d o b u d o w y n o w y c h sz k ó ł. T a m , g d z ie s z k o ł a n ie b ę d z i e m i a ł a w ł a s n e g o d o m u , z o s t a n ą j e j o d d a n e d o u ż y t k u d o m y n a le ż ą c e d o k u ł a k ó w i i n n e b u d y n k i . B u d ż e t s z k o l n i c t w a w r o k u 1930- 31 w y n o s i p r z e sz ło m ilja rd r u b li. W r o k u u b i e g ł y m w y n o s i ł o n 615 m i l j o n ó w .
N a j b i e d n i e j s z e d z i e c i u c z ę s z c z a ją c e d o s z k o ł y , b ę d ą o t r z y m y w a ł y b e z p ł a t n i e b u t y , k s i ą ż k i , m a t e r j a ł y p i ś m i e n n e i p o ż y w ie n ie .
R z ą d r o b o t n i c z y r o b i w s z y s t k o , co je s t w jego m o c y d l a o s t a t e c z n e j l i k w i d a c j i a n a l f a b e t y z m u , t e j p o z o s t a ł o ś c i c a r s k i e g o r e ż y m u .
Wzrost produkcji naftowej
W Z. S. R. R.
F a k t , p o d a n y w n ag łó w k u , z m u sz o n y jesl p o d k re ślić n a w e t BBSowski „ P rz e d ś w it" , pisząc o tem . co n a s tę p u je :
„Podczas gdy św ia towy prz em ysł n a fto w y dąży do ogra niczenia p r o d u k cji i w ty m k i e r u n k u osiągnął pew ne re zu ltaty w Ameryce i w R um unji, R o
sja Sowiecka s ta ra się w szelkiemi do je j dysp ozy cj i stojącem i śro d k am i sw o ją p ro d u k c j ę n a f t o w ą powiększyć.
P o w ię kszenie p ro d u k c j i u z a s a d n i a ją Sowiety konie cznością z m e c h a n iz o w a n ia gosp o d arstw ro lnych, k tó r e kolle- kty w iz ują, o raz r o z b u d o w ą ko n iu n ik a- cji sam ochodow ej. Z dośw ia dczenia je d n a k wiemy, że n a f t a sowiecka staje się n a rzęd ziem politycznem , któ rego celem jest w y w ołanie dezorg anizacji n a ry n k a c h światowych.
W ciąg u 9 miesięcy ro k u g o s p o d a r czego 1929/30 u w iercono w Rosji 410.900 m., w ydobyto 12.197.000 tonn ropy, a p r z e r o b io n o 10.443.000 tonn.
W p o r ó w n a n iu z a nalogicznym czas
okresem poprz edniego r o k u g o s p o d a r czego, w zro st w ydobycia w ynosił 24.2 proc., uzyskano więc 101 proc. p r o dukcji, prz ew idzianej p la n e m „piati- letki", o raz 71 proc. p lan u rocznego...
W sowieckim przem yśle n a fto w y m inw estow ano w r o k u gospodarczym 1929/30 — 353.3 milj. rubli."
P o w yższe w y w o d y „ P r z e d św itu " s p ro s to w a ć należ y o t y le, że nie n a f ta so w iec k a jest n a rz ę d z ie m p o lityc znem , lecz za
g a d n ie n ie n a f to w e jest osią, d o ko ła k tó re j o b ra c a się p o lity k a p a ń s tw im p e ria lis ty c z n y c h i że n a fto w e okręgi sow ieckie s ta n o w ią p rz e d m io t n a jg o rę tsz y c h p o żą d a ń i m p e rja lis tó w — w p i e r w szym rzędzie angielsk ich b a r o n ó w n a f to w y c h (Deterding), gło
szących już ja w n ie h a s ła „ i n t e r w encyjne!
Oświadczenie Bucharina
N. B u c h a r i n , j e d e n z w o d z ó w p r a w i c o w e j o p o z y c j i w W . K. P . z ło ż y ł o ś w i a d c z e n i e C e n t r a l n e m u K o m i t e t o w i W K P ( b ) , w k t ó r e m m . in.
s t w i e r d z a , że c a ł a j e g o p o l i t y k a d o t y c h c z a s o w a b y ł a n a w s k r ó ś b ł ę d n a i n o s i ł a c a ł k o w i c i e c h a r a k t e r p r a w ic o w y , że l i n j ę p a r t j i u w a ż a za s ł u s z n ą , że c a ł k o w i c i e a p r o b u j e u- c h w a ł y X V I Z j a z d u , n i e t y l k o f o r m a l n i e , to z n a c z y ze w z g l ę d u n a d y s c y p l i n ę p a r t y j n ą , l e c z r ó w n i e ż i m e r y t o r y c z n i e . W r e s z c i e B u c h a r i n w s w e m o ś w i a d c z e n i u p o t ę p i a w s z e l k i e a t a k i w y m i e r z o n e p r z e c i w k o j e d n o ś c i p a r t j i , w s z e l k ą d z i a ł a l n o ś ć f r a k c y j n ą , w s z e l k i e p r ó b y w a l k i z k i e r o w n i c t w e m p a r t j i i o b r o n y
o d c h y l e ń o d l i n j i p a r t y j n e j . B u c h a r i n u z n a j e z a s ł u s z n e k o n i e c z n o ś ć w a l k i p r z e c i w k o o d c h y l e n i o m z o b u s t r o n a p r z e d e w s z y s t k i e m p r z e c i w k o o d c h y l e n i u p r a w i c o w e m u , j a k o n a j b a r d z i e j n i e b e z p i e c z n e m u .
Z a r ó w n o w W K P , j a k i w p a r - t j a c h k o m . p a ń s t w k a p i t a l i s t y c z n y c h .
O ś w i a d c z e n i e s w e k o ń c z y B u c h a r i n w e z w a n i e m d o w s z y s t k i c h o p o z y c j o n i s t ó w , b y z a w r ó c ili z b łę d n e j i n a w sk r ó ś sz k o d liw e j d la b u d o w n ic tw a s o c ja lis ty c z n e g o d ro g i i p o d k i e r o w n i c t w e m p a r t j i w s z y s t k i e m i s i ł a m i p r a c o w a l i n a d r o z b u d o w ą p a ń s t w a r o b o t n i c z e g o .
P r z e s z ł o 120 b a n k ó w p r o w i n c j o n a l n y c h z b a n k r u t o w a ł o w c i ą g u j e d n e go t y l k o u b i e g ł e g o t y g o d n i a . T y l k o w j e d n y m s t a n i e M iss i s ip i 34 b a n k i z a w i e s i ł y w y p ł a t y . W c i ą g u m i e s i ą c a p a ź d z i e r n i k a l i c z b a b u d o w l i z m n i e j s z y ł a się o 10 p r o c . , t o te ż b e z r o b o c i e w ś r ó d r o b o t n i k ó w j e s t s p e c j a l n i e w i e lk i e .
W o g ó l e y a n k e s o w s k i e g o s p o d a r s t w o d o t k n ą ł k r y z y s w e w s z y s t k i c h d z i e d z i n a c h . T a k n a p r z y k ł a d w y w ó z w p a ź d z i e r n i k u 1929 r o k u w y n o s i ł 52 8 m i l j o n ó w d o l a r ó w , a w p a ź d z i e r n i k u 1930 r. t y l k o 3 28 ■— tj. z m n i e j s z y ł się o b e z m a ł a 4 0 pr.!
K r y z y s w A m e r y c e r o z w i a ł w s z e l k i e l e g e n d y , t a k c h ę t n i e s i a n e p r z e z s o c j a l i s t ó w , o m o ż l i w o ś c i a c h u r e g u l o w a n i a g o s p o d a r k i w u s t r o j u k a p i t a l i s t y c z n y m .
W t e n s p o s ó b s p a d ł a z a s ł o n a z n ę d z y r o b o t n i c z e j , k t ó r ą p r z y k r y w a ł a d o t y c h c z a s p r o p a g a n d a o w y s o k i c h z a r o b k a c h , o r a j u a m e r y k a ń s k i m .
S-D i faszyści w spółce przeciw
Z. S. R. R.
W y c h o d z ą c y w B e r l i n i e „ A n g r i f f "
o r g a n n i e m i e c k i c h n a c jo n a l-s o c ja li- s tó w , p r o w a d z i n i e u s t a j ą c ą n a g o n k ę p r z e c i w Z w i ą z k o w i S o w i e c k i e m u . W a r t y k u l e w s t ę p n y m z d n i a 25 l i s t o p a d a w y p i s u j e m . in.:
„ O d r o d z e n i e n a r o d u n i e m i e c k i e go j e s t m o ż l i w e j e d y n i e p o d o s z c z ę t - n e m z n i s z c z e n i u z a r a z y m a r k s i s t o w s k i e j . . . W ł o c h y z r o b i ł y p o c z ą t e k , za n i e m i p o s z ł y W ę g r y , dziś t o c z ą się z a c i ę t e z a p a s y w N i e m c z e c h . R o sja z o s ta je w c ią g n ię ta d o tej w a lk i. W y n i k i e m j e j b ę d z i e i m u s i b y ć o s t a t e c z n e o c z y s z c z e n i e E u r o p y o d t e j ś w i a t o w e j z a r a z y . A l b o w i e m w ó w c z a s j e d y n i e m o ż l i w e b ę d z i e n a d a n i e n o w e g o o b l i c z a m ł o d y m p a ń s t w o m n a r o d o w y m w t e j c z ę ś c i ś w i a t a . M y ze s w e j s t r o n y z o b o w i ą z u j e m y się, że w y k o n a m y t o z a d a n i e z g o d n i e z n a s z ą m i s j ą h i s t o r y c z n ą " .
W a l k a p r z e c i w s o c j a l i z m o w i , z d u sz e n i e r u c l m r o b o t n i k ó w i c h ł o p ó w , w a l c z ą c y c h o s p o ł e c z n e i n a r o d o w e w y z w o l e n i e .
A n t y s o w i e c k a h e c a „ A n g r i f f u "
j e s t w i e r n i e p o p i e r a n a p r z e z c e n t r a l n y o r g a n so c ja ld e m o k r a c ji n ie m ie c k ie j „ V o r w a r t s “ .
W a r t y k u l e w s t ę p n y m z d n i a 25 b m . p is z e o n w z w i ą z k u z p r o c e s e m p r z e c i w s z k o d r t i k o m w Z S R R , c o n a s t ę p u j e :
„ S p i s k i " te -— to n i e z d a r n a i n s c e n i z a c j a , p o m y ś l a n a j a k o m a n e w r , m a j ą c y n a c e ln o d w r ó c e n i e u w a g i m a s p r a c u j ą c y c h S o w i e t ó w o d n i e p o w o d z e ń g o s p o d a r c z y c h i p r z y p i s a n i e i c h s z k o d n i c t w u " .
Czy t r z e b a i n n y c h d o w o d ó w , że m i m o w z a j e m n y c h n a s i e b i e u j a d a ń s o c j a lfa s z y ś c i i n a c jo n a ifa s z y ś c i s to ją p o tej sa m e j str o n ie b a r y k a d y .
M iędzynar. zjazd górniczy w Essen
Na dzień 30 g r u d n ia 1930 r.
zostaje zw o ła n y prz ez m ię d z y n a r o d o w y re w o lu c y jn y k o m ite t g ó rn icz y zjazd, k tó re g o z a d a n ie m będzie o m ó w ien ie w y ty c z n y c h z a d a ń w obec n a d c ią g a j ą cych w a lk g ó rn ik ó w n a c a ły m świecie. P o r z ą d e k d z ie n n y z j a zdu o b e jm u je n a s t ę p u j ą c e p u n k - 1) w a lk a o p o d w y ż k ę z a r o b ków,
2) w a lk a o w p r o w a d z e n ie 6- g odzinnego d n ia p r a c y w g ó r
nictwie,
3) w a lk a p rz e c iw k o r a c j o n a l i zacji, n ieszczęśliw ym w y p a d k o m i k a t a s t r o f o m k o p a l n i a nym .
K om itet w z y w a w szy stk ich g ó rn ik ó w do o d b y c ia m a s ó w e k w k o p a l n i a c h celem w y b o ró w deleg a tó w n a zjazd.
Poniż ej da je m y wiersz, n a d e s ł a n y n a m przez znanego poetę Wł. B ro niewskiego. Niestety sk r ęp o w an i w a r u n k a m i cen zu raln em i — zm us zeni b y liśmy dok o n ać w ty m s t w o r z e — kil
ku opuszczeń. R edakcja .
W ŁADYSŁAW BRONIEW SKI.
Zagłębie Dąbrowskie
Szybie m ilczący i ciem ny, ożyjesz i będziesz gadał.
P o gn iew — jak w ęgiel — k am ienny, w indo złej p ieśni
— na d ó ł !
Po gniew , m oja p ieśni, najgłębiej w serce ziem i się w w ierć,
W ęgiel dobyw a Zagłębie, Zagłębie dobyw a śm ierć.
W dół i w górę otchłan ie m roku, czarna troska, czarna robota, a na ziem i — szeroko, szerok o — w idm a dom ostw i gruda błota.
Zagłębie dobyw a w ęgiel, tu niem a innego prawa.
N ocą nad w idnokręgiem luna b łotnisto-krw aw a.
W tej łun ie — sk rzyp ią w yciągi, Kraczą krany żelazne,
w yw ożą, w yw ożą pociągi głaz rozbity na m iazgę.
Trzeba w apnem skropić w agony.
W ap nem — czy ludzką k rw ią ?...
i P arow ozów dech p rzyśpieszony, z rem iz tabunem rwą.
Zagłębie goni za zysk iem , Zagłębie goni za chlcbcm . Sm ugi czerw onych iskier w ieją pod czarnem niebicm .
Zagłębie d obyw a w ęgiel, śle go na zachód i w schód i zam ienia czarną p otęgę n a m ór, na nędzę, na głód!!
P ow ied z, ziem io surow a, kom u ty jesteś ojczyzną?...
Groźnie m ilczy D ąbrow a
w n oc głodu, k ryzysu , faszyzm u.
M ilczy błotnista ulica, w iedzą górnicy k to wróg.
K ryzys w ciężkim przem yśle, płace górników — głodow e, ich tw arze — n iepraw om yśln e, ich dom y — an typ aństw ow e
W ęgiel dobyw a Zagłębie, Zagłębie d obyw a śm ierć.
P o gn iew , m oja p ieśni, najgłębiej w serce ziem i się wwierć!
by te sło w a zabrał niejeden, jak lonty dynam itow e,
na H utę B ankow ą, na Rcden...
Gotowe? Gotowe!..
Ruch chłopski
w Rumunji
Kryzys r o l n y w R u m u n j i p r z y b r a ł o s t r y c h a r a k t e r . W z w i ą z k u z t e m s y t u a c j a c h ł o p ó w , s z c z e g ó l n i e b e z r o l n y c h i m a ł o r o l n y c h , k t ó r z y n a w e t w l a t a c h s t a b i l i z a c j i z n a j d o w a l i się w s z c z e g ó l n e j n ę d z y — s t a ł a s ię k a t a s t r o f a l n a . P i s m a d o n o s z ą o c o r a z c z ę ś c i e j w y b u c h a j ą c y c h s t a r c i a c h z c h ł o p a m i . N i e d a w n o w B e ssa r a b ji w p o b l i ż u C ah u lu m i a ł y m i e j s c e r o z r u c h y c h ł o p s k i e . R o z p o c z ę ł o się o d te g o , żc z n i e n a w i d z o n e m u w e w s i o b s z a r n i k o w i p r z y d z i e l o n o p a s t w i s k a g m i n n e . W z b u r z e n i c h ł o p i w s i B a i m a c l i a p o m a s z e r o w a l i d o m a j ą t k u o w e g o o b s z a r n i k a i z a j ę l i s p i c h r z e o r a z n a r z ę d z i a g o s p o d a r s k i e . Ż a n d a r m e r j a , p r z y w o ł a n a p r z e z o b s z a r n i k a , nie z d o ł a ł a o p a n o w a ć s y t u a c j i . D o s z ło d o o s t r y c h w a l k , k t ó r e w k r ó t k i m c z a s i e p r z e r z u c i ł y się n a s i e d e m s ą s i e d n i c h w si. D o p i e r o , g d y z m o b i l i z o w a n o g a r n i z o n w o j s k o w y w C a h u l u i p r z y s ł a n o go n a m i e j s c e w y p a d k ó w , b u n t s t ł u m i o n y z o s t a ł w e k r w i . N a p l a c u b o j u p o z o s t a ł o k i l k u n a s t u c ię ż k o r a n n y c h c h ł o p ó w i j e d e n z a b it y .
W i n n e m m i e j s c u w p o b l i ż u D n ie str u , n a s a m e j g r a n i c y w s c h o d n i e j B e s s a r a b j i , c h ł o p i o p a r l i się r e k w i z y c j i f u r n a n e k . F u r m a n k i te r e k w i r o w a ł o w o j s k o w c e l u d o s t a
w y m a t e r j a ł ó w b u d o w l a n y c h d o b u d u j ą c y c h się n o w y c h f o r t y f i k a - c y j g r a n i c z n y c h . G dy d o k i l k u w s i z j a w i l i się ż o ł n i e r z e p o o d b i ó r f u r m a n e k , c h ł o p i o p a r l i i m się s i łą . D o s z ło d o s t a r ć , w c z a s i e k t ó r y c h g r a n i c z n e o d d z i a ł y w o j s k o w e m u s i a ły u s t ą p i ć z p o l a w a l k i p o d n a - p o r e m w z b u r z o n y c h c h ł o p ó w .
R u c h c h ł o p s k i z a c z ą ł w o s t a t n i c h c z a s a c h p r z y b i e r a ć f o r m y o r g a n i z a c y j n e .
R u m u ń sk i K o m itet C h ło p sk i (o d d z i a ł E u r o p e j s k . K o m i t e t u C h ł o p sk ieg o ) p r z y s t ą p i ł d o o r g a n i z o w a n i a l i c z n y c h k o n f e r e n c y j c h ł o p s k i c h , n a k t ó r y c h w y b r a n e z o s t a n ą k o m i
te ty m ie js c o w e b i e d o t y c h ł o p s k i e j i ś r e d n i a k ó w . D z i a ł a l n o ś ć k o m i t e t ó w o p a r t a z o s t a n i e n a p l a t f o r m i e E u r . K o m . C h ło p . G ł ó w n e m z a d a n i e m k o m i t e t ó w b ę d z i e s t w o r z e n i e j e d n o l i t e g o f r o n t u b e z r o l n y c h , m a ło- i ś r e d n i o r o l n y c h w w a l c e p r z e c i w k o w y z y s k o w i , p o d a t k o m itd .
W z w i ą z k u z p r z e s i l e n i e m rz ą d o - w e m w R u m u n j i , o k r ę g o w y K o m i t e t B l o k u R o b o t n i c z o - C h ł o p s k i e g o w k o m i t e c i e M urm arosz ( n a j b i e d n i e j s z e j d z i e l n i c y R u m u n j i ) w y d a l o d e z w ę d o b i e d n y c h c h ł o p ó w i r o b o t n i k ó w , w z y w a j ą c i c h d o tw o r z e n i a p o w s i a c h k o m i t e t ó w b ie d o t y c h ł o p s k i e j .
